1 Yaş Bebeklerde Boğaz Ağrısına Ne Iyi Gelir

Bebeklerde boğaz ağrısı sık görülür. Aynı şekilde okul çağındaki çocuklarda da boğaz ağrısı en sık rastlanılan şikâyettir. Çocuklarda boğaz ağrısı birkaç farlı sebeple oluşabilir. En sık görülme sebebi virüs, bakteri ve diğer mikropların neden olduğu enfeksiyonlardır. Bunlar; viral farenjit, bakteriyel farenjit, bademcik iltihabı (Akut Tonsilit) olarak adlandırılır. Ayrıca evde sigara içilmesi, alerji, burun tıkanıklığına bağlı olarak ağızdan nefes alma, gece ağız açık uyuma, asitli içeceklere bağlı tahriş, sürekli ve dinlenmeden konuşmak, reflü gibi mide hastalıkları sonucu mide asidinin boğaza ulaşıp tahriş etmesi de sebeplerden bazılarıdır. Çocuklarda boğaz ağrısını geçirmek için ağrının sebebine bağlı bazı yöntemler vardır.

Çocuklarda boğaz ağrısı sebepleri ve tedavisi

Viral farenjit nedir?

Viral farenjit, virüslerin oluşturduğu bir enfeksiyondur ve genellikle 4 -5 günde düzelir. 38,5 dereceyi fazla geçmeyen ateş, (ki bu ateş ilk gün saatte bir yükselirken 3 günden sonra düşme ve azalma eğilimi gösterir) burun tıkanıklığı, halsizlik, boğaz ağrısına bağlı iştahsızlık, öksürük, ses kısıklığı, geniz akıntısı, boyundaki lenf bezlerinde şişlik yapabilir.

Viral farenjit tedavisi

Viral farenjit tedavisi için antibiyotik kesinlikle işe yaramaz ve kullanılmaz. Ancak viral enfeksiyon kulak enfeksiyonu gibi başka rahatsızlıklara sebep olur ise o durumda hekim antibiyotik verebilir. Viral enfeksiyonda çocuğunuz çok ağlıyor ve uyuyamıyor ise düzenli aralıklar ile hekimin yazdığı pediatrik ağrı kesiciler yine hekim önerisi doğrultusunda kullanılabilir. Bebek ve çocuklara aspirin VERİLMEZ!

Çocuğunuzun sıvı alımını arttırın. Emzirme dönemindeki bebekleri sık sık az az emzirebilirsiniz. Asitli gıdalardan kaçının. Portakal, mandalina, greyfurt, domates asidik gıdalardır. Bunları C vitamini açısından içirmek istiyorsanız biraz su ile karıştırarak asit miktarını azaltabilirsiniz. Burun tıkanıklığı için bebeklerde serum fizyolojik burun yıkama damlaları, deniz suyu spreyleri, evde soğuk buhar makinesi var ise buhar uygulamak burnu açık tutmanıza yardımcı olacaktır. Burnu açık tutmak olası kulak enfeksiyonlarını önlemede yardımcı olacaktır. Ayrıca çocuk gargara yapabilecek kadar büyükse gargara veya boğaza sıkılan antiseptik spreyler işe yarayabilir. Sıvı alımı için eğer çocuğunuz büyükse ve seviyorsa günde 1 bardak ada çayı, ıhlamur karışımı ılık çay yapabilirsiniz. Ada çayı aynı zamanda antiseptik özelliğe sahiptir. Rahatlama sağlar.

Bakteriyel farenjit nedir?

Bakteriyel farenjit, viral farenjite benzeyen belirtiler gösterir ancak daha ani başlar. Çocuklarda boğaz ağrısı, ateş, halsizlik, iştahsızlık, deride döküntü, boyun lenf bezlerinde şişme yapabilir. Viral enfeksiyona göre daha ağır seyreder. Ateş daha yüksek ve sık yükselebilir. Boğaz enfeksiyonu günden uzun sürüyor, öksürük ve burun tıkanıklığı geçmiyor, burun akıntısı sarımsı yeşil renk alıyor ise akla bakteriyel farenjit gelir. Boğaz kültürü alınarak tanı koyulur.

Bakteriyel farenjit tedavisi

Bakteriyel farenjit tedavisi için hekim uygun bir antibiyotik tedavisi önerecektir. Bakteriyel farenjit bulaşıcıdır. Antibiyotik hekimin talimatı yönünde birebir kullanılmalıdır. Çocuk düzelmiş görünse dahi eğer tedavi için verilen süre bitmemiş ise ilaç kesilmez. Çünkü doğru tedavi edilmeyen streptokok enfeksiyonu eklem ve kalp romatizmasına sebep olabilir. Zamanından erken bırakılan antibiyotik bakterinin direnç kazanıp tekrar hastalığa sebep olmasına yol açabilir.

Bademcik iltihabı (Akut Tonsilit) nedir?

Bademcikler, tonsil olarak da adlandırılır. Vücuda giren bazı mikroplar, tonsillere rağmen yok edilemez ve burada çoğalarak iltihaplanmasına neden olurlar. Tonsillerde büyümeye, kızarmaya, bazen tonsiller üzerinde iltihap birikmesine sebep olurlar. Buna bademcik iltihabı (tonsillit) denir. Çocuklarda boğaz ağrısı yapan sebeplerin başında gelir. Bademcik iltihabı çocuklarda en sık görülen hastalıklardandır, en sık yaşlarında rastlanır. Kış-ilkbahar döneminde daha sık görülür. Akut tonsillite neden olan mikroplar, tükürük, burun ve boğaz sıvıları gibi vücut sıvılarıyla, yakın temasla, solunum yolundan hava yoluyla bulaşabilir.

Hastalığın şiddeti sebep olan mikrobun türüne ve kişinin bağışıklık sisteminin direncine bağlı olarak değişebilir. Ateş ( dereceyi bulabilir), şiş ve kırmızı bademcikler, kulak ağrısı, boğaz ağrısı, yutkunamama, vücutta ağrı, halsizlik, boyun lenf bezlerinde şişme ve ağrı, baş ağrısı, kötü ağız kokusu, ses değişiklikleri, çocuklarda kusma ve mide bulantısı bir arada ya da birkaçı birlikte görülebilir.

Bademcik iltihabı tedavisi

Bademcik iltihabı tedavisi için yeterli sıvı alımı ve uygun ağız bakımı önemlidir. Antiseptik gargaralarla gargara yapmak ağız bakımı için yeterlidir. Bunun yanında yatak istirahati, yeterli sıvı alımı, ağrı kesici, ateş düşürücü ve bakteriyel enfeksiyon düşünülenlerde hekim tarafından antibiyotik verilir. Bakteriyel enfeksiyonda antibiyotik verilmeyenlerde genellikle hastalık günde kendiliğinden düzelebilir. Ancak antibiyotik vermek belirgin bir şekilde baş ağrısı, ateş ve boyundaki lenf bezi şişkinliklerini azaltır. Ayrıca olası bir akut romatizmal ateş (Romatizmal kalp iltihabı)  veya akut böbrek iltihabı gibi durumlar önlenmiş olur. Çocuklarda boğaz ağrısı için antibiyotik tedavisi yine doktor tarafından verilir ve tedaviye uyulması gerekir.

Doğru kullanılmayan antibiyotik hastaların tekrar tekrar boğaz enfeksiyonu geçirmelerine sebep olabilir. Sık sık akut tonsillit geçirilmesi (yılda en az defa ), enfeksiyonun kronikleşip bademciklerde kalıcı hale gelmesi, bademciklerin çok büyüyerek yemek yemeyi zorlaştırıp solunum yolunu tıkayıcı hale gelmesi, bademcik çevresinde apse gelişmesi durumlarında hastaların KBB uzmanınca değerlendirilip bademciklerinin ameliyatla alınması gerekebilir.

Ateş 48 saatten uzun sürüyorsa, hastalık gittikçe kötüye gidiyorsa, klinik tabloya farklı şikayetler ekleniyorsa, yeme içme sırasında zorluk çekiliyorsa, soluk alıp vermede zorluk varsa bir çocuk doktoruna veya KBB Uzmanına başvurmak gerekir.

Bademcik iltihabı tedavisinde geç kalındığında veya doktorun verdiği tedavi yarım bırakıldığında başka komplikasyonlar olabilir. Bunlardan en sık görüleni kulak enfeksiyonudur. Diğerleri ise şöyledir;

Pnomoni (Akciğer enfeksiyonu)

Peritonsiller apse (Bademcik çevresi apsesi)

Akut Romatizmal Ateş(Romatizmal Kalp İltihabı)

Akut Glomerülonefrit (Böbrek iltihabı)

Derin boyun enfeksiyonu

Menenjit (Beyin zarı enfeksiyonu)

Septik artrit (Eklem enfeksiyonu)

Septisemi (Mikrobun kana yayılması)

Boğaz ağrısını geçirmek için evde yapılabilecekler

Genel olarak bakıldığında ilaç tedavisi haricinde çocuklarda boğaz ağrısı tedavisi için evde yapılabilecekler şöyledir;bol sıvı alımı ve istirahat hastanın bulunduğu odanın havalandırılması, ısının derece civarı olması, burnun serum fizyolojik gibi bir su ile temizlenmesi ve açık tutulması, soğuk buhar uygulanması tedaviye yardımcı olacaktır. Çocuk 1 yaşından büyük ve alerjisi yoksa ballı ıhlamur gibi ılık içeceklerin ara sıra verilmesi rahatlatıcı olabilir. Yüksek ateş durumunda ateşi düşürmek için ateş düşürücüler, soğuk ıslak bez ile vücudun serinlentilmesi, ılık duş gibi yöntemler uygulanabilir.

Op. Dr. Önder Doğan

Kulak Burun Boğaz Hastalıkları, Baş &#; Boyun Cerrahisi Uzmanı

Yutak ve bademciklerde meydana gelen enfeksiyonlar boğaz iltihaplanması olarak adlandırılır. Bakteri ve virüslerin yanı sıra pek çok farklı hastalık nedeniyle de ortaya çıkabilen boğaz iltihaplanması ağrı, şişlik, öksürük, yutkunmada güçlük çekme gibi belirtilerle kendini gösterir. Bununla birlikte, özellikle bakteriyel boğaz iltihaplanmasında ateş ve kulak ağrısı gibi farklı belirtiler de görülmektedir. İltihaplanmanın altında yatan nedene göre iyileşme yalnızca istirahat ve sıvı alımı ile olabileceği gibi, şiddetli bakteriyel vakalarda antibiyotik tedavisi de uygulanabilir.

Boğaz İltihaplanması Nedir?

Tonsilit olarak da bilinen bademcik iltihabı ve yutak iltihabını (farenjit) da içeren boğaz iltihaplanması, virüs ya da bakteriler nedeniyle bu bölgelerde enfeksiyon görülmesi durumudur. Çoğunlukla virüslerin neden olduğu boğaz iltihaplanması vakalarının ortalama %20’sine beta hemolitik streptokoklar (streptococcus pyogenes) neden olur. Beta olarak da bilinen bu bakteri grubunun neden olduğu boğaz iltihaplanmasında, bazı durumlarda komplikasyonlar da görülebilir. Enfeksiyon bireyden bireye temas, salgı ve tükürükle yayılır.

Akut tonsillofarenjit olarak da bilinen boğaz iltihaplanması, sıklıkla çocuklarda görülse de yaygın olarak yetişkinlerde de görülür. Boğaz iltihaplanması belirtileri ise enfeksiyonun nedenine göre hastadan hastaya değişiklik gösterir. Bununla birlikte hastalarda genel olarak görülen belirtiler şunlardır:

• Boğazda ağrı, hassaslık ve şişlik
• Ateş
• Öksürük
• Yutkunmada zorluk
• Burun akıntısı ve burun tıkanıklığı
• Geniz akıntısı
• Kulak ağrısı
• Mide bulantısı ve kusma
• Eklem ve kas ağrıları ve vücudun çeşitli bölgelerinde görülen ağrılar
• Deride dökülme
• Yorgunluk ve halsizlik
• Karın ağrısı
• Baş ağrısı
• Sesin kısılması ya da değişmesi
• Gözlerde kızarıklık, yaşarma ve yanma hissi

Boğaz ağrısı, boğaz enfeksiyonunun yaygın görülen semptomlarının başında gelir. Ağrı bazı durumlarda yalnızca yutkunurken kendini gösterirken, bazı durumlarda ise şiddetli ve süreğendir. Boğaz ağrısına eşlik eden belirtiler ise genellikle boğaz şişliği, yutkunmada güçlük ve ateştir. Şişlik, genel olarak lenf bezleri ya da bademciklerin şişmesi ile ilişkilidir. Bu şişlik nedeniyle boğazda oluşan darlık ise yutkunmada zorluk çekilmesine ve ses tellerinde tahribata neden olur. Bu nedenle boğaz enfeksiyonu geçiren hastaların sesleri değişebilir ve normalden daha kısık şekilde çıkabilir.

Öksürük de yaygın görülen belirtilerden biridir. Enfeksiyonun boğazda neden olduğu tahribat ve tahriş, hastalarda öksürme isteği yaratır. Öksürükle birlikte görülen semptomlar ise çoğunlukla geniz akıntısı, burun akıntısı ve burun tıkanıklığıdır.

Viral enfeksiyonlarda da görülmekle birlikte, özellikle beta grubu bakterilerden kaynaklanan boğaz iltihaplanmasında sıklıkla yüksek ateş ve titreme görülür. Ateş, çoğu hastada 38°C’nin üzerindedir.

Bağışıklık sisteminin zayıflaması ve boğazda virüs ya da bakterilerin varlığı hastaların kendilerini yorgun ve halsiz hissetmesine neden olur. Bu halsizlik hissi eklem ve kas ağrılarıyla birlikte görülür.

Bu belirtilerin tümü her hastada görülmemekle birlikte bazı vakalarda tüm belirtiler şiddetli seyreder. Bu şekilde şiddetli seyreden boğaz iltihaplanması hemen her zaman bakterilerden kaynaklanmakta ve hastalara antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır.

Boğaz İltihaplanması Nasıl Geçer?

Boğaz iltihaplanmasının tedavisi için öncelikle enfeksiyonun altında yatan nedenin ya da hastalığın doğru teşhis edilmesi gerekir. Bunun nedeni, virüs ya da bakteri kaynaklı boğaz iltihaplanmasında farklı tedavi yöntemlerinin uygulanmasıdır.

Virüs kaynaklı boğaz iltihaplanması bazı durumlarda kendiliğinden geçebilir. Evde uygulanabilen istirahat etmek, sıvı tüketimini artırmak, bitki çayları tüketmek gibi yöntemlerle iyileşme süresi kısaltılabilir. Bununla birlikte, özellikle boğaz ağrısıyla birlikte seyreden viral boğaz enfeksiyonunda, anti viral ilaçlar ve ağrı kesiciler de doktor kontrolünde kullanılır. Antibiyotiklerin ise virüsler üzerinde herhangi bir etkisi yoktur. Aksine antibiyotikler, bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olduğundan tedavi sürecini uzatabilir.

Bakteriyel boğaz enfeksiyonunda ise tedavi, genel olarak antibiyotik ya da penisilinle yapılmaktadır.

Boğaz İltihaplanması Neden Olur?

Boğaz enfeksiyonunun nedeni çoğunlukla virüs ve bakterilerdir. Özellikle tonsilit olarak da bilinen bademciklerin iltihaplanmasının en yaygın nedeni beta hemolitik streptokoklardır. Vücudu hastalıklardan koruyan beyaz kan hücreleri (lökosit) üreten bademciklerin görevi, bu anlamda bakteri ve virüsleri uzak tutmaktır. Bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle beta grubu bakteriler başta olmak üzere bakteri ve virüsler bademciklerde çoğalabilir.

Yutak iltihabı olarak da bilinen farenjit ise çok büyük bir oranla virüs kaynaklıdır; bakterilerin neden olduğu farenjitle nadiren karşılaşılır. Akut ve kronik olarak ayrılan yutak iltihabı farklı belirtilere neden olur. Bununla birlikte boğaz ağrısı her iki tipte de yaygın olarak görülmektedir.

Akut farenjit; yutkunma ve konuşmada zorluk, boğazda şişlik, sesin kısılması, bademciklerin kızarması gibi belirtilerle kendini gösterir. Kronik farenjitte ise bu belirtilerin yanı sıra baş ağrısı, öksürük ve ateş gibi belirtiler de görülür. Sürekli boğaz iltihaplanması görülme nedenlerinden biri olan kronik farenjit; sık sık üst solunum yolu enfeksiyonu hastalıkları geçirmek, alkol ve sigara tüketmek, sürekli nem oranı düşük ortamlarda bulunmak ve sürekli yüksek sesle konuşmak gibi faktörlerle ilişkilidir.

Boğaz iltihaplanmasının nedenleri arasında bakteri ve virüslerin yanı sıra bağışıklık sistemini düşüren immünolojik hastalıklar ve romatizmal hastalıklar da bulunur.

Boğaz İltihaplanmasına Ne İyi Gelir?

Sık sık boğaz iltihaplanması yaşayanlar, medikal tedavinin yanı sıra evde doğal yöntemlerle de tedavi sürecine katkı sağlayabilir. Özellikle virüs kaynaklı enfeksiyonlarda antibiyotik kullanılmadığı için, hastaların evde kendi yapacakları uygulamalar iyileşmelerini hızlandırabilir. Virüs kaynaklı boğaz iltihaplanması yaşayan bireylerin rahatsızlıklarını en aza indirmek için uygulayabileceği yöntemler şunlardır:

• Tuzlu su ile gargara yapmak
• İstirahat etmek
• Gün içinde bol sıvı tüketmek
• Çok sıcak veya soğuk olan içecek ve yiyeceklerden uzak durmak
• Nem oranı yüksek ortamlarda bulunmak
• Sigara ve tütün ürünlerinden uzak durmak

Çocuklarda Boğaz İltihaplanması

Özellikle yaş arasındaki çocuklarda boğaz iltihaplanması yaygın olarak görülür. Bu nedenle ebeveynler sık sık “Çocuklarda boğaz iltihaplanması nasıl geçer?” şeklinde araştırma yapmaktadır.

Çocukluk döneminde görülen tonsillofarenjit (bademciklerin ve yutağın iltihaplanması), yaklaşık %70 oranında virüslerden kaynaklanır. İlköğretim çağındaki çocuklarda, viral boğaz enfeksiyonu birkaç kez tekrar edebilir. yaş civarında ise enfeksiyonun tekrarlama olasılığı yükselir. Bunun önemli nedenlerinden biri, kalabalık okul ortamında virüslerin temas yolu ile yayılmasıdır. Çocuklarda tonsillofarenjite bağlı olarak görülen en yaygın belirti ise boğaz ağrısıdır.

Çocuklarda boğaz enfeksiyonunun nedeni genellikle virüsler olduğu için çoğunlukla medikal tedaviye ihtiyaç duyulmamaktadır. Bu vakalarda, çocukların bağışıklık sistemlerinin virüsle savaşmasına izin verilir. Boğaz ağrısı gibi belirtilerin vereceği rahatsızlıkları azaltmak için parasetamol grubu ağrı kesiciler kullanılabilir.

Boğaz enfeksiyonunun nedeninin beta grubu bakteriler olduğu durumlarda ise ortalama 10 gün boyunca antibiyotik tedavisi uygulanması gerekir. Üst solunum yollarını da etkileyen ve nefes darlığına neden olan durumlarda ise bademciklerin ameliyatla alınması önerilebilir.

yaş altındaki bebeklerde boğaz iltihaplanması ise oldukça nadir görülür. Görüldüğü durumlarda bu enfeksiyon, bebeklerin rahatsız ve huzursuz hissetmesine neden olur. Boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı gibi belirtilerle kendini gösteren boğaz iltihaplanması çoğu zaman virüs kaynaklıdır. Buhar duşu ve anne sütü ile sık besleme gibi yöntemlerle viral enfeksiyon iyileştirilebilir. Bakteri kaynaklı iltihaplanmada ise, çocuklarda ve yetişkinlerde olduğu gibi, mutlaka antibiyotik tedavisi uygulanması gerekir.

Boğaz İltihaplanması Kaç Günde Geçer?

Boğazda yanma, şişlik, ağrı gibi belirtilerle kendini gösteren iltihaplanma, hastaların rahatsız hissetmesine neden olur.

Viral boğaz iltihaplanması ortalama günde geçer. Bu sürecin hızlanması hastaların istirahat etmesine, bol sıvı tüketmesine ve evde uygulayabilecekleri diğer yöntemlere bağlıdır.

Bakteri kaynaklı boğaz enfeksiyonunda ise antibiyotik kullanmak gereklidir, bu da sürecin uzunluğunu değiştirir. Doktor kontrolünde uygulanan boğaz iltihaplanması ilaç tedavisinin süresi aynı zamanda semptomların şiddetine göre de farklılık gösterir. Kronik hale gelen boğaz enfeksiyonlarında ise ilaç kullanımı yeterli olmayabilir. Bu durumda cerrahi yöntemlerden yararlanılır ve ameliyatla birlikte tedavi süresi de uzar.