NOMİNATİV-AKKUSATİV-DATİV-GENETİV NOMİNATİV: Türkçe de yalın hal olarak belirtebileceğimiz yapıdıseafoodplus.info(kim) veya WAS(ne) soru zamirlerinin yardımıyla bulunur. Nominativ yalın hal:der- die-das çogulda da die dir Der Schüler ist im Untericht eingeschlafen. ÖĞRENCİ DERSTE UYUYAKALDI KİM?(SCHÜLER in yalın hali der dir, ve cümlede der olarak kullanılmıştır) Das Auto muss in die Werkstatt. Araba tamirhane ( Was muss in die werkstatt?) cevap,:Das auto ( kim tamirhaneye gitmek zorunda) Nominativ yalın hal:der-die-das çogulda da die dir. AKKUASATİV:(Belirtme durumu)İsmin i hali olarakta adlandırılır.( Nominativ:Der-die-das-die Akuusativ :den-die-das-die Sadece der-den olur.) ancak bilinmelidir ki Türkçe olarak i haline dönüştürülen bir kelime aslen e hali olarak almancada kullanılıyor olabilir . Not: türkçede dativle kullanılan çevrilen ancak almanca da akkuativ olarak kullanılan bazı fiiller şunlardır:anrufen-brauchen-benötigen-erreichen-fragen- haben-heiraten-verursachen-begleiten. Ich brauche den Bleistieft.(kurşun kaleme ihtiyacım var) Akk Der student begleitet die alte Dame (öğrenci yaşlı kadına eşlik ediyor ) akk Wen kimi , Was kim (wohin)sorularına cevap aranmalıdırm . Der Schüler schreibt den Satz,(ögrenci cümleyi yazıyor. Wohin gehst du? Du gehst in den garten Der Mann liest die Zeitung(Adam gazeteyi okuyor) NOT (istisna):Son harfleri schaft-heit-keit-ung-in-lei-rei olan isimlerden artikelleri der olanlar ismin i haline çevrilirkender- den olur ve kelime çogul haliyle kullanılıseafoodplus.info coğulda sonlarına en-n alan ismin i halindede daima çoğul yazılışlarıyla kullanılır Der student(ögrenci) –den studenten(örgenciye) Er tut es für dich.für wen oder was tut er es? Cevap dich akk Nominativ:Der-die-das-die Akuusativ :den-die-das-die Sadece der-den olur. DATİV(yönelme)Türkçeye çevrildiğinde ismin e hali olarak ifade seafoodplus.info (kime).(woher(nereye),wo(nerede) ) Soruları sorularak bulunur. Nom Dativ Derdem Dieder Dasdem Dieden+n İch gebe meinem Bruder ein neues Fahrrad dativ ( Ben kardeşime yeni bir bisiklet veriyorum) Wem gebe ich ein neues Fahrrad ? =meinem Bruder Woher kommst du? İch komme aus dem Garten İch helfe dem seafoodplus.info helfe ich? Cevap:dem Mann Ben Adama yardım ediyorum. Er zeigt der Frau den Weg .(Wem zeigt er den Weg?) Cevap der Frau(Kadına) Türkçede akkuativ anlamında kullanılmasına ragmen almancada dativ alan bazı fiil vardır bu filer Almancancadan Türrkçeye yapılan çevirilerde sıkıntı oluşturabilmektedir bu fiilere dikkat ediniz. grautilieren folgen Lehler gratuliert mir(öğretmen beni tebrik ediyor) Dativ ama türkçede i halinde Nom Dativ Derdem Dieder Dasdem Dieden+n GENETİV:(Tamlayan durumu) in hali olarakta Türkçeye çevrilebilir. Wessen (kimin) sorusu sorularak cümle içinde belirlenebilmektedir. Nom genetiv Derdes+(e)s Dieder Dasdes+(e)s Dieder Der Motor des seafoodplus.infoın motoru Die Brille des seafoodplus.infoın gözlügü NOT: Eğer isim tek heceli ise es ,çok heceli İse s takısı gelir NOT:Aşağıda verilen kurallar çerçevesinde isimler genetiv halinde sonlarına s almazlar s takısı yerine (e)n, (e)ns , alırlar. 1:Artikeli der olan e ile bitenler sonlarına n alır.(akk ve dativ de de)der kranke =des kranken 2:Bir eylemden yada zarftan tüketilen ve artikeli das olan isimler des gesagten 3:and-ant-ent-ist ile biten isimlerde elafant =elafanten 4:Yunancadan geçen meslek ifade eden isimlerde biologe =biologen 5:Bazı isimlerdede mensch,bauer,nachbar,herr 6:istisnalar buchstabe =buchstabens, gedanke =gedankens(ilk 5 maddenin dışında oluşur.) Akk Dativ Genetiv der den dem Des (e)s die die der der das das dem Des+ (e)s Die çogul die Denn+n Der Çoğulda hepsi die dir ancak dativ die nin çogulu denn+n dir. DERLEYEN DEUTSCH LEHRER YÜKSEL KIRGEÇ
"Adjektivdeklinationen mit dem bestimmten/unbestimmten Artikel im Nominativ und Akkusativ" İsmin yalın halinde ve -i halide bulunanan sıfat çekimlemelerini, soru zamiri olan "hangi" ifadesini, "Personalpronomen im Dativ" yani yönelme hal eki alan kişi zamirlerini, yönelme hal eki ile kullanılan fiilleri bu ünitede göreceğiz.
anziehen
tragen
anhaben
giymek
der Strump
der Rock
der Anzug
der Hut
der Mantel
der Pullover
der Stiefel
der Gürtel
der Schal
der Schuh
der Handschuh
der Sportschuh
der Anorak
die Hose
die Laderhose
die Brille
die Sonnenbrille
die Socke
die Mütze
die Bluse
die Krawatte
die Jacke
die Jeans
das Kopftuch
das Hemd
das Kleid
das Tshirt
das Sweatshirt
die Strümpfe
die Röcke
die Anzüge
die Hüte
die Mäntel
die Pullover
die Stiefel
die Gürtel
die Schale
die Schuhe
die Handschuhe
die Sportschuhe
die Anoraks
die Hosen
die Laderhosen
die Brillen
die Sonnenbrillen
die Socken
die Mützen
die Blusen
die Krawatten
die Jacken
die Jeans
die Kopftüche
die Hemden
die Kleider
die Tshirts
die Sweatshirts
Çorap/Çoraplar (uzun)
Etek/Etekler
Takım elbise/Takım elbiseler
Şapka/Şapkalar
Mont/Montlar
Kazak/Kazaklar
Çizme/Çizmeler
Kemer/Kemerler
Şal/Şallar
Ayakkabı/Ayakkabılar
Eldiven/Eldivenler
Spor ayakkabı/Spor ayakkabılar
Rüzgarlık/Rüzgarlıklar
Pantolon/Pantolonlar
Deri pantolon/ Deri pantolonlar
Gözlük/Gözlükler
Güneş Gözlüğü/Güneş Gözlükleri
Çorap/Çoraplar (kısa)
Bere/Bereler
Bluz/Bluzlar
Kravat/Kravatlar
Ceket/Ceketler
Kot/Kotlar
Başörtüsü/Başörtüleri
Gömlek/Gömlekler
Elbise/Elbiseler
T-Shirt/T-Shirtler
Sweatshirt/Sweatshirtler
der Pullover
der rote Pullover
den roten Pullover
Kazak
Kırmızı kazak
Kırmızı kazağı
Yukarıdaki örnekte sıfatımız (Adjektiv) rot niteleme sıfatı konumunda.
Kırmızı kazak derken rot sıfatına -e eklendi yani çekimledik (Adjektivdeklination).
Kımızı kazak derken artikel yalın halde yani (Nominativ).
Kırmızı kazağı derken rot sıfatına -en eklendi.
Kırmızı kazağı derken artikel ismin -i halinde bulunmaktadır yani (Akkusativ).
Maskulin
Feminin
Neutral
Plural
Nominativ
der gute Mann
die gute Frau
das gute Kind
die guten Leute
Akkusativ
den guten Mann
die gute Frau
das gute Kind
die guten Leute
Erkeksi
Kadınsı
Nötr
Çoğul
Yalın Hal
İyi adam
İyi kadın
İyi çocuk
İyi insanlar
-i Hali
İyi adamı
İyi kadını
İyi çocuğu
İyi insanları
Wie sieht der klassische Anzug aus?
Der klassische Anzug sieht schick aus.
Klasik takım elbise nasıl görünüyor?
Klasik takım elbise şık görünüyor.
Wie findest du den klassischen Anzug?
Ich finde den klassischen Anzug schick.
Klasik takım elbiseyi nasıl buldun?
Klasik takım elbiseyi şık buldum.
Wie sieht die blaue Hose aus?
Die blaue Hose sieht altmodisch aus.
Mavi pantolon nasıl görünüyor?
Mavi pantolon demode görünüyor.
Wie findest du die blaue Hose?
Ich finde die blaue Hose altmodisch.
Mavi pantolonu nasıl buldun?
Mavi pantolonu demode buldum.
Wie sieht das kariete Hemd aus?
Das kariete Hemd sieht schön aus.
Kareli gömlek nasıl görünüyor?
Kareli gömlek güzel görünüyor.
Wie findest du das kariete Hemd?
Ich finde das kariete Hemd schön.
Kareli gömleği nasıl buldun?
Kareli gömleği güzel buldum.
Wie sieht die schwarzen Schuhe aus?
Die schwarzen Schuhe sieht sportlich aus.
Siyah aykkabılar nasıl görünüyor?
Siyah aykkabılar sportif görünüyor.
Wie findest du die schwarzen Schuhe?
Ich finde die schwarzen Schuhe sportlich.
Siyah aykkabıları nasıl buldun?
Siyah aykkabıları sportif buldum.
ein Pullover
ein roter Pullover
einen roten Pullover
Bir kazak
Kırmızı bir kazak
Kırmızı bir kazağı
Maskulin
Feminin
Neutral
Plural
Nominativ
ein schwarzer Kuli
eine blaue Lampe
ein neues Buch
alte Bücher
Akkusativ
einen schwarzen Kuli
eine blaue Lampe
ein neues Buch
alte Bücher
Erkeksi
Kadınsı
Nötr
Çoğul
Yalın Hal
siyah bir kalem
mavi bir lamba
yeni bir kitap
eski kitaplar
-i Hali
siyah bir kalemi
mavi bir lambayı
yeni bir kitabı
eski kitapları
nominativ
ich
du
er
sie
es
wir
ihr
sie
Sie
dativ
mir
dir
ihm
ihr
ihm
uns
euch
ihnen
Ihnen
-e hali
bana
sana
ona
ona
ona
bize
size
onlara
size
Almanca'da bazı fiiller ismin -e hali ile kullanılmaktadır. Bu fiillerin kimisi Türkçe'dekine uymaktadır kimisi uymamaktadır.
passen (uymak)
Wem passt diese Hose nicht?
Bu pantolon kime uymuyor?
Diese Hose passt mir nicht.
Bu pantolon bana uymuyor.
Wem passen diese Röcke?
Bu etekler kime uyuyor?
Diese Röcke passen dir.
Bu etekler sana uyuyor.
schenken (hediye etmek)
Wem schenkt meine Mutter Spielzeug?
Annem kime oyuncak hediye etti?
Meine Mutter schenkt ihm Spielzeug.
Annem ona oyuncak hediye etti.
Wem schenken meine Freunde diese Bücher?
Arkadaşlarım kime bu kitapları hediye etti?
Meine Freunde schenken ihr diese Bücher.
Arkadaşlarım ona bu kitapları hediye etti.
stehen (durmak)
Wem steht der schwarze Anzug gut?
Siyah takım elbise kimin üzerinde iyi duruyor?
Der schwarze Anzug steht mir gut.
Siyah takım elbise üzerimde iyi duruyor.
Wem stehen die gelben Anzüge blöd?
Sarı takım elbiseler kimin üzerinde berbat duruyor?
Die gelben Anzüge stehen dir blöd.
Sarı takım elbiseler üzerinde berbat duruyor.
gefallen (hoşuna gitmek)
Wem gefällt das weiße Haus sehr?
Beyaz ev kimin çok hoşuna gitti?
Das weiße Haus gefällt mir sehr.
Beyaz ev çok hoşuma gitti.
Wem gefallen diese Bilder nicht?
Bu resimler kimin hoşuna gitmedi?
Diese Bilder gefallen mir nicht.
Bu resimler hoşuma gitmedi.
gehören (ait olmak)
Wem gehört die Katze?
Kedi kime ait?
Die Katze gehört mir.
Kedi bana ait.
Wem gehören diese Kulis?
Bu kalemler kime ait?
Diese Kulis gehören ihm.
Bu kalemler ona ait.
Welcher Pullover gehört dir?
Hangi kazak sana ait?
Welche Jeans ist alt?
Hangi kot eski?
Welches Tshirt steht mir gut?
Hangi tshirt bende iyi duruyor?
Welche Hemden sind teuer?
Hangi gömlekler pahalı?
Welchen Pullover möchtest du?
Hangi kazağı istiyorsun?
Welche Jeans findest du schön?
Hangi kotu güzel buldun?
Welches Tshirt trägst du gern?
Hangi tshirti giymeyi seviyorsun?
Welche Hemde magst du nicht?
Hangi gömlekleri sevmiyorsun?
bekommen (almak)
ausgeben (harcamak)
reparieren (tamir etmek)
Wie viel Taschengeld bekommst du pro Woche?
Haftalık ne kadar harçlık alıyorsun?
Wie viel gibst du pro Monat aus?
Ayda ne kadar para harcıyorsun?
Wie viel gibst du pro Monat für die Kleidung aus?
Ayda elbise için ne kadar para harcıyorsun?
Reparierst du die defekten Kleider?
Yırtığı olan elbiseleri tamir eder misin?
ALMANCA İSMİN -E HALİ (DATİV)
Almanca dativ yani ismin e hali konusuna başlamadan önce eğer incelemediyseniz bir önceki dersimiz olan Almanca Akkusativ Konu Anlatımı isimli dersimizi mutlaka incelemenizi tavsiye ederiz. İsmin -e hali yani Dativden önce ismin i halini yani Akkusativi öğrenmeniz daha iyi ve kolay olacaktır. Şimdi konumuza dönelim.
İsmin -e hali de artikellerin değiştirilmesi suretiyle yapılır.
Artikeller şu şekilde değişiklik gösterirler:
der artikeli dem haline,
das artikeli dem haline,
die artikeli der haline,
ein artikeli einem haline,
eine artikeli einer haline,
kein artikeli keinem haline,
keine artikeli keiner haline getirilir.
Burada şunu belirtmek isteriz; ismin halleriyle ilgili oldukça değişik durumlar olduğunu farketmişsinizdir. Ne kadar çok pratik ve alıştırma yaparsanız bu kurallara o kadar kolay ve çabuk aşina olabilirsiniz. Önümüzdeki bölümlerde bu konularla ilgili bolca örnekler ve alıştırmalar vereceğiz. Kendiniz de bu konuda alıştırmalar yapmaya çalışınız.
Bilmediğiniz durumlar için yardım isteyiniz. Unutmayın ki, ne kadar çok alıştırma yaparsanız, öğrenme süreniz de o kadar kısalır ve konular kalıcı hale gelir. Şimdi devam edelim:
der Schüler (öğrenci) dem Schüler (öğrenciye)
das Kind (çocuk) - dem Kind (çocuğa)
die Frau (kadın) der Frau (kadına)
ein Haus (bir ev) einem Haus (bir eve)
kein Haus (bir ev değil) keinem Haus (bir eve değil)
eine Frau (bir kadın) einer Frau (bir kadına)
keine Frau (bir kadın değil) - keiner Frau (bir kadına değil)
Yukarıda verilen kurallar burada örnek haline getirilmiştir. Lütfen dikkatle inceleyiniz.
İsimlerin çoğulunu anlatırken bazı isimlerin sonlarına -n veya -en takıları alarak çoğul olduklarını belirtmiştik. Bu isimler genellikle son harfleri -schaft, -heit, -keit, -in, -lei, -rei, -ung olan isimlerdi. Bu belirtilen isimlerden artikeli der olanlar, ismin -e haline çevrilirken der artikeli dem olur ve kelime çoğul haliyle kullanılır. Yani çoğulda sonlarına -n veya -en takılarını alan ve artikeli der olan tüm isimler, ismin -e halinde daima çoğul yazılışlarıyla kullanılırlar. Bu istisna sadece -e haline has bir özellik olmayıp, ismin tüm halleri için geçerlidir. Bir örnek vermek gerekirse, Student (öğrenci) kelimesinin artikeli derdir. Ve bu kelime sonuna -en takısı alarak çoğul olur. Yani yukarıdaki istisna bu kelime için geçerlidir. O halde bu kelimenin tekilini, çoğulunu ve -e halini ele alalım;
der Student (ismin tekili ve yalın hali) (öğrenci)
die Studenten (isimin çoğulu ve yalın hali) (öğrenciler)
dem Studenten (ismin tekili ve -e hali) (öğrenciye)
Yukarıdaki durumu iyi analiz ederseniz yukarıdaki istisnayı çok rahat kavrayabilirsiniz.
Çoğul isimlerin -e halini aşağıda inceleyeceğiz.
Bilindiği gibi yalın halde bulunan çoğul isimlerin tümünün artikeli die oluyordu.
Bir önceki bölümde ismin -i halinde çoğulları ayrıca ele almamamızın nedeni ise, çoğul isimlerin -i halinde ayrıca bir değişiklik göstermemesi idi. Burada çoğul isimleri ayrıca ele almamızın nedeni ise, çoğul isimlerin ismin -e halinde bir değişiklik göstermeleridir. (görüldüğü gibi bu dilde herşeyin kendine has istisnaları var. Eğer bolca alıştırma yaparsanız, ileride, gözünüzü korkutan bu kurallar iki ile dördü çarpmak kadar kolay ve alışılmış gelecektir.)
Çoğul isimleri -e haline sokmak için çoğul ismin önündeki die artikeli den olarak değişir ve ismin sonuna bir n harfi eklenir. Eğer ismin çoğulunun son harfi n ise o zaman n harfinin getirilmesine gerek yoktur. (Yukarıdaki kuralı tekrar okuyunuz)
Örneğin;
die Väter (çoğul ve yalın hali) (babalar)
den Vätern (çoğul ve -e hali) (babalara)
Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi die artikelini den yaptık ve çoğulda ismin sonunda n harfi olmadığı için -e haline getirirken bir n harfi koyduk.
Örnek:
die Frauen (çoğul ve yalın hali) (kadınlar)
den Frauen (çoğul ve -e hali) (kadınlara)
Yukarıda da görüldüğü gibi die artikeli ismin -e halinde den haline dönüştü ve ismin çoğulu zaten n harfiyle bittiği için isme ayrıca bir n harfi eklenmedi.
Peki çoğul isimlerle sadece die artikeli mi kullanılır? Hayır. Çoğul isimlerle belirsiz artikellerin de kullanılabileceğini (olumsuz-belirsiz) önceki bölümlerde belirtmiştik. O zaman çeşitli belirsiz artikellerlerin -e haline getirilişleriyle de çeşitli örnekler verelim.
Bilindiği gibi çoğul isimlerle ein ve eine kullanılmıyordu. Çünkü bu kelimeler bir anlamı veriyordu. Bu anlam da ismin çoğuluyla çelişir. Siz hiç bir kitaplar diye bir şey duydunuz mu? Bu anlam saçmadır yani sadece kitaplar olarak kullanılmalıdır. O halde ein ve eine çoğulda kullanılmazlar.
Bir örnekle açıklayalım; ein Buch (bir kitap) kelimesi tekil haldedir yani sadece tek bir kitabı ifade eder.
Kitaplar kelimesi ise ein Bücher olarak kullanılamaz, Bücher olarak kullanılır.
O halde ismin -e halinde de ein ve eine artikellerini kullanmıyoruz.
Örnek:
ein Buch (yalın hali ve tekil) (bir kitap)
Bücher (yalın hali ve çoğul) (kitaplar)
Büchern (-e hali ve çoğul) (kitaplara)
Yukarıdaki örnekte Bücher kelimesinin önünde artikel olmadığı için sadece kelimenin sonuna bir n harfi eklenmiş ve kelime -e haline getirilmiştir.
Çoğullarda ismin önünde keine kullanılabiliyordu. Bir örnekte bununla ilgili yapalım;
keine Bank (hiçbir banka) (yalın hal-tekil)
keine Banken (hiçbir bankalar) (yalın hal-çoğul)
keinen Banken (hiçbir bankalara) (-e hali-çoğul)
Bölümün başında keinenin keinen olarak değiştiğini belirtmiştik.
Bu bölümde de ismin -e haline ilişkin çeşitli kullanımlar sunduk. Yabancı diller nankördür derler. Ne kadar ezberlerseniz ezberleyin tekrar ve alıştırma olmadan asla kalıcı olmazlar. Sizlere tavsiyemiz burada okuduklarınızla yetinmeyin. Kendi kendinize bir çok sözcüğü ismin çeşitli hallerine dönüştürmeyi deneyin.
Almanca derslerimiz hakkında her türlü soru ve görüşlerinizi almancax forumlarına ya da altta bulunan yorum kısmına yazabilirsiniz.Tüm sorularınız almancax eğitmenleri tarafından yanıtlanacaktır.
Başarılar
ALMANCA İSMİN HALLERİ KONU ANLATIMI ÇERÇEVESİNDEKİ TÜM DERSLERİMİZİ BİR ARADA GÖRMEK İSTERSENİZ:
Almanca ismin i hali konu anlatımı
Almanca ismin e hali konu anlatımı
Almanca ismin in hali konu anlatımı
almancax ekibi başarılar diler..
1. Genus – Cinsiyet
İsimlerin cinsiyetini belirlemek için bazı küçük ipuçları:
Masculine - eril: günler, aylar, mevsimler, dağ adları (istisna: die Alpen), göller, -ich, -ig, -ling,-or, -el,-en -er takıları ile biten isimler.
Feminine - dişil: çiçekler, ağaçlar, -heit, -keit, -schaft, -tät, -ung, -in (sadece şahıslar), -ei, -ine,-ik, -ion (yabancı kelimeler: die Nation gibi), -en/n/-nen takıları ile biten isimler.
Neuter - neutral: şehir ve ülkeler (istisna: die Schweiz, die USA, v.s.), hotel, cafe ve tiyatro isimleri, -chen, -lein, -nis, -tum, -um, -ment takıları ile biten isimler.
2. Plural Form – Çoğul Biçimi
İsimlerin çoğulunu göstermek için Almancada beş takı durumu vardır:
- (değişiklik olmayanlar)
- e
- er
- (e)n
- s
İlk üç tipdeki bazı isimler çoğulda Umlaut (a -àae / ä) alabilir. Tekil artikellerde Almancada üç grup vardır: der, die, das, fakat çoğulda ayrım yoktur ve tüm çoğul isimler Nominativ (yalın hal) ve Akkusativ (i-hali) halde belirli artikel die alırlar. Belirsiz artikel "ein" ‚in çoğul şekli yoktur. Ancak diğer "kein" (keine) gibi "ein"-kelimeleri, mein, dein, gibi iyelik zamirleri (Possessivpronomen) de aynı şekilde ("meine, deine," vs.) biçiminde çoğul yapılabilir.
Yeni bir isim öğrenirken tekil ve çoğul hallerini mutlaka birlikte öğrenmek gerekir. İsimlerin çoğul hallerini tahmin etmek için tam ve kesin yollar yoktur, ancak aşağıdaki kurallar size yardımcı olacaktır.
Örnekler:Tip 1(değişiklik olmayanlar): das Zimmer (die Zimmer), das Mädchen (die Mädchen)
Tip 1 (Umlaut alanlar): der Vater (die Väter), der Garten (die Gärten), der Bruder (die Brüder), die Mutter (die Mütter)
Tip 2 (-e): der Abend, der Monat, das Geräusch, das Telefon
Tip 2 (Umlaut alanlar): der Fuß (die Füße), der Stuhl, der Sohn, die Wand, die Hand
Tip 3(-er): das Kind (die Kinder)
Tip 3 (Umlaut alanlar): der Mann (die Männer), das Wort, das Buch, das Haus
Tip 4 (-en/n/nen)
-en: der Professor (die Professoren), die Tür, die Uhr, das Bett.
-n: a) Tekilde sesli harfle biten isimler (çoğunlukla -e): die Adresse, die Straße, die Woche
b) Tekilde sessiz harfle biten isimler (çoğunlukla -r): die Nummer (die Nummern)
-n: N- isimleri: tüm isim hallerinde -n veya -en ile biten Maskulin-eril isimler (Nominativ Singular hariç: der Student -en, (den Studenten, dem Studenten, die Studenten), der Mensch-en, -en, der Junge-n,-n, der Nachbar-n,-n
-nen: Maskulin’den üretilen ve tekil halleri –in ile biten isimlerde kullanılır: die Studentin (die Studentinnen), die Amerikanerin, die Professorin.
Tip 5(-s): yabancı isimler: das Auto, das Radio
3. Artikel – Artikeller
Almancada dilbilgisel cinsiyetin tanımlanması farklı biçimlerde şekillenmektedir. Dilbilgisel cinsiyeti tanımlamak doğal cinsiyeti tanımlamak kadar kolay değildir. Erkekler için çoğunlukla Maskulin olan Belirli Artikel der ’dir. Dişiler için çoğunlukla Feminin olan Belirli Artikel die’dir. Eşyalar daima Neutral değildir. Bazıları Maskulin, bazıları Feminin, ve bazıları Neutral olan Belirli Artikel das.
BESTIMMTER ARTIKEL – BELİRLİ ARTIKELLER
MASKULIN | NEUTRAL | FEMININ | PLURAL |
der | das | die | die |
UNBESTIMMTER ARTIKEL - BELİRSİZ ARTIKELLER
MASKULIN | NEUTRAL | FEMININ | PLURAL |
ein | ein | eine | keine |
4. Nominativ – Yalın Hal
Bir cümlenin öznesi (kim/ne ) yalın (Nominativ) haldedir. O çok çalışıyor. Bir cümlenin öznesini bulabilmek için KİM? (NE) sorularını sormak gerekir.
Bu durumda 'Kim (veya Ne)' çok çalışıyor? diye sorulur. Cevap: O.
Özne nedir (= Nominativ, i-hali) Şu cümlelerde?
Benim kardeşim pastırma yemektedir. Kim veya ne pastırma yemektedir? Benim kardeşim.
Benim oğlum Ahmet Yasin oynamayı sever. Kim veya ne oynamayı sever? Benim oğlum Ahmet Yasin.
Bu otomobil çok pahalı. Kim veya ne çok pahalı? Bu otomobil.
Şimdi Almanca!
Die Frau geht nach Deutschland. 'Wer oder was' geht nach Deutschland? Die Frau.
Das Kind spielt. 'Wer oder was' spielt? Das Kind.
Der Computer ist sehr teuer. 'Wer oder was' ist sehr teuer? Der Computer.
5. Akkusativ – İsmin i-hali
Bu cümleler tam mı? | Sind diese Sätze komplett? |
Claudia bir kediye sahip. | Claudia hat eine Katze. |
Türkçe’de olduğu gibi Almanca’da da farklı isim halleri vardır.
Türkçe’de özne ve nesne
Kadın burada mı? | O burada mı? |
Sen kadını görebiliyor musun? | Sen onu görebiliyor musun? |
|
|
Adam burada mı? | O burada mı? |
Sen adamı görebiliyor musun? | Sen onu görebiliyor musun? |
Özne (yalın) ile nesne (i-hali) arasındaki fark Türkçe’de isimlerde takılarla görülebilirken, şahıs zamiri durumunda cinsler arsındaki farklılık anlaşılamamaktadır. Buna karşın Almanca’da ise hem şahıs zamirinin hemde Akkusativ (i-hali) açıkça anlaşılmaktadır.
| Maskulin | Neutral | Feminin | Plural |
Nominativ | ein/der Hund | ein/das Tier | eine/die Katze | viele Tiere |
Akkusativ | einen/den Hund | ein/das Tier | eine/die Katze | die Tiere |
Feminin, Neutral ve çoğul isimlerin Artikelleri Nominativ (yalın) ve Akkusativ (i-hali) halde aynıdır.
Türkçe yalın ve i-halde zamirler:
Subjekt-Özne | ben | sen | o | o | o | biz | siz | onlar | KİM? |
Objekt-Nesne | beni | seni | onu | onu | onu | bizi | sizi | onları | KİMİ? |
6. Dativ - İsmin e-hali
Dativ (e-hali) dolaylı nesnedir ve Wem-Kime sorusuna cevap verir.
Ben kardeşime yeni bir bisiklet veriyorum. Ich gebe meinem Bruder ein neues Fahrrad.
Ben anneme çicek veriyorum. Ich gebe meiner Mutter Blumen.
7. Bestimmter Artikel und der-Wörter – Belirli Artikel ve der-kelimeleri
Belirli Artikel - Bestimmter Artikel
Eğer belirli kişi, hayvan, yer, olay, şey veya fikir hakkında konuşursanız belirli Artikeller kullanılır. Almanca’da ismin Artikeli ismin cinsiyeti, sayısı (tekil-çoğul), isim hali (Nominativ, Akkusativ, ..) ile uyum göstermelidir. Aşağıda gördüğünüz gibi çoğullar daima "die" almaktadır.
| Maskulin | Neutral | Feminin | Plural |
Nominativ | der | das | die | die |
Akkusativ | den | das | die | die |
Beispiel / örnek: Die Frau kauft den Computer.
der-Wörter / der-kelimeleri:
Dieser (bu=this one), jeder (her=every one), welcher (hangi=which one) çoğunlukla belirli artikel ile aynı takıyı alırlar ve daha önca belirtildiği gibi bunlara der-kelimeleri denir.
| Maskulin | Neutral | Feminin | Plural |
Nominativ | dieser | dieses | diese | diese |
Akkusativ | diesen | dieses | diese | diese |
Beispiel / Örnek: Diese Frau kauft diesen Computer.
8. Unbestimmter Artikel und ein-Wörter – Belirsiz Artikel ve ein-kelimeleri
Belirsiz Artikel - Unbestimmter Artikel
Eğer belirsiz kişi, hayvan, yer, olay, şey veya fikir hakkında konuşursanız belirsiz artikeller kullanılır.
Almanca’da ismin belirsiz artikeli de ismin cinsiyeti, sayısı (tekil-çoğul), isim hali (Nominativ, Akkusativ, ..) ile uyum göstermelidir. Aşağıda gördüğünüz gibi üç durumda ein aynı kalmakta takı almamakdadır.
İngilizce’den bildiğimiz a/an yerine Almanca’da ein kullanılır. Ein’in Negatif şekli kein (değil=not a, not (any), no) biçimindedir. Kein çoğulda sadece olumsuz olarak kullanılabilir. Akkusativ halde –e alır, keine.
| Maskulin | Neutral | Feminin | Plural |
Nominativ | ein | ein | eine | keine/meine |
Akkusativ | einen | ein | eine | keine/meine |
Zum Beispiel / Örneğin: Eine Frau kauft keinen Computer.
ein-Wörter / ein-kelimeleri
Ein ve kein ein-kelimeleridir. İyelik zamirleri (Possesivpronomen) de ein-kelimesidir ve tıpkı belirsiz artikel ein ve kein gibi kelimelerdir ve aynı takıları alırlar.
Örneğin, mein (benim)
| Maskulin | Neutral | Feminin | Plural |
Nominativ | (k)ein | (k) ein | (k) eine | keine |
Akkusativ | (k) einen | (k) ein | (k) eine | keine |
Diğer iyelik zamirleri için aynı kurallar geçerlidir: dein (senin=your), sein (onun=his / its), ihr (onun=her), unser (bizim=our), euer (sizin=your, çoğul), ihr (onların=their), Ihr (sizin (tekil-çoğul nazikçe)=your).
Tüm iyelik zamirleri ein-kelimesidir ve bundan dolayı ein-kelimesi takısı alırlar.
SEIN kelimesinin iyelik zamiri olarak maskulinler için (der-artikelli kelimeler) "onun" ve neutrumlar için (das-artikelli kelimeler) "onun" anlamına geldiğini, ihr’in de femininler için (die-artikelli kelimeler) "onun" ve ayrıca 2. çoğul zamirin iyelik hali olan "onların" anlamına geldiğini unutmayınız !!!!!???????
9. Alle Fälle- Tüm Haller
Belirli Artikeler:
| Maskulin | Neutrum | Feminin | Plural |
Nominativ | der | das | die | die |
Akkusativ | den | das | die | die |
Dativ | dem | dem | der | den +-n |
Genitiv | des | des | der | der |
Die Frau kauft den Computer.
Die Frau kauft dem Kind den Computer.
der-Wörter:
| Maskulin | Neutrum | Feminin | Plural |
Nominativ | dieser | dieses | diese | diese |
Akkusativ | diesen | dieses | diese | diese |
Dativ | diesem | diesem | dieser | diesen |
Genitiv | dieses | dieses | dieser | dieser |
Diese Frau kauft diesen Computer.
Diese Frau kauft diesem Kind diesen Computer.
Präsens von „sein“- sein’in Şimdiki Zaman çekimi
ich bin |
| wir sind |
|
du bist |
| ihr seid |
|
er/es/sie ist |
| sie sind |
|
Sie sind - Siz (formal) |
"sein" fiilini çekerek yerleştiriniz.
Präsens – Şimdiki Zaman
Almanca’da fiilin mastar hali -en, nadiren de -n; taılarından oluşmaktadır: lernen, spielen, tun. Şimdiki zamanın tüm şekillerinde takı vardır. Fiil kökü değişmez, ancak çekim eki değişir:
Singular: | Plural: |
ich lerne | wir lernen |
du lernst | ihr lernt |
er/es/sie lernt | sie lernen |
Sie lernen |
Çoğul 1. ve 3. şahıs çekimi daima fiilin mastar haline eşittir; wir lernen, sie lernen-wir tun, sie tun, Sie tun.Eğer fiil kökü d ( "finden" gibi) veya t ( "arbeiten" gibi), veya gn ("regnen" gibi) ile biterse, o zaman çekim eklerin st ve t’denönce kaynaştırma e takısı gelir.
Singular: | Plural: |
ich finde | wir finden |
du findest | ihr findet |
er/es/sie findet | sie finden |
Sie finden |
Singular: | Plural: |
ich arbeite | wir arbeiten |
du arbeitest | ihr arbeitet |
er/es/sie arbeitet | sie arbeiten |
Sie arbeiten |
Eğer kök s, z, veya ss o zaman 2. tekil şahısda st olmaz ve t :
Singular: | Plural: |
ich heisse | wir heissen |
du heisst | ihr heisst |
er/es/sie heisst | sie heissen |
Sie heissen |
'haben' ve 'sein' fiillerinden birir ve esas fiilin üçüncü halinden yapılan bir geçmiş zamandır.
Ich habegespielt. | Wir habengespielt. |
Sie haben gespielt. |
Ich bingegangen. | Wir sindgewachsen. |
Sie sind geblieben. |
Düzenli ve zayıf fiillerde fiilin üçüncü hali: ge- kök -t örnek: gespielt; getanzt, gemacht; gekauft
-ieren ile biten fiillerin köküne –t eklenerek yapılır: örnek: diskutieren> diskutiert;studieren --> studiert
Ich habe Deutsch studiert. Wir haben lang diskutiert.
Kuvvetli fiillerde fiilin üçüncü hali şu şekildedir: ge - kök -en örnek: gefahren; gekommen
"en" takısı mastar haliyle aynı olduğundan, mastarın başına sadece ge- eklemeniz yeterlidir.
Modalverben – Tarz Fiiller
Modal fiiller esas fiilin anlamında değişiklik yapar. Onlar, yetenek (können-ability), zorunluluk (müssen-necessity), izin (dürfen-permission), hoşa gitme (mögen-liking / fondness), istek (wollen-desire), dıştan gelen zorunluluk (sollen-obligation) durumlarını ifade etmeye yarar. Şimdiki zamanda modal fiiller:
| können |
|
| müssen |
|
| wollen |
ich | kann |
| ich | muss |
| ich | will |
du | kannst |
| du | musst |
| du | willst |
er/es/sie | kann |
| er/es/sie | muss |
| er/es/sie | will |
|
|
|
|
|
|
|
|
wir | können |
| wir | müssen |
| wir | wollen |
ihr | könnt |
| ihr | müsst |
| ihr | wollt |
sie/Sie | können |
| sie/Sie | müssen |
| sie/Sie | wollen |
| dürfen |
|
| sollen |
|
| mögen |
ich | darf |
| ich | soll |
| ich | mag |
du | darfst |
| du | sollst |
| du | magst |
er/es/sie | darf |
| er/es/sie | soll |
| er/es/sie | soll |
|
|
|
|
|
|
|
|
wir | dürfen |
| wir | sollen |
| wir | mögen |
ihr | dürft |
| ihr | sollt |
| ihr | mögt |
sie/Sie | dürfen |
| sie/Sie | sollen |
| sie/Sie | mögen |
En önemli kurallar şunlardır: Sadece sollen’in kökü çekimde değişmez.
1. Cümlede modal fiil bulunduğunda esas fiil mastar olarak en sonda bulunur.
Er muss Klavier spielen. Ich will eine Weltreise machen. Du sollst nach Hause fahren.
Können modal fiili bir istisnadır ve dille ilgili kullanıldığında esas fiil olmadan kullanılabilir.
Ich kann Deutsch. Sie kann Englisch. -- 'sprechen' fiili modalın içinde gizlidir.
2. Modalları kökü "sollen" hariç tüm tekillerde değişir.
Ich will Klavier spielen. Ich darf Kaffee trinken.
3. Modallar 1. ve tekil (ich- ve er/es/sie) şahıslarında takı almazlar.
Ich will Gitarre lernen. Er kann Spanisch. Sie soll Japanisch lernen.
mögen - möchten
"Mögen" birini veya birşeyi sevdiğini ifade etmek için kullanılır.
"Möchten" birşeyi istediğini nazikçe ifade etmek için kullanılır. (Ich will’den haha nazik bir ifade.)
Adjektivendungen nach der-Wörter–Der-kelimelerinden sonra sıfat takıları
| Maskulin | Neutral | Feminin | Plural |
Nominativ | alte | alte | alte | alten |
Akkusativ | alten | alte | alte | alten |
Dativ | alten | alten | alten | alten |
Genitiv | alten | alten | alten | alten |
Ein-kelimelerinden sonra sıfat takıları
| Maskulin | Neutral | Feminin | Plural |
Nominativ | alter | altes | alte | alten |
Akkusativ | alten | altes | alte | alten |
Dativ | alten | alten | alten | alten |
Genitiv | alten | alten | alten | alten |
Eine alte Frau kauft einen alten Computer
der- veya ein-kelimesini takip etmeyen kelimeler der-kelimelerinin takılarını alırlar (istisna: Tekil Genitiv Maskulin ve Neutrum).
| Maskulin | Neutral | Feminin | Plural |
Nominativ | guter | gutes | gute | gute |
Akkusativ | guten | gutes | gute | gute |
Dativ | gutem | gutem | guter | guten |
Genitiv | guten | guten | guter | guter |
Guter Wein und gutes Bier sind sehr teuer
Wie verneint man mit „nicht“ – „nicht“ ile nasıl olumsuzluk yapılır
Almanlar evet / hayır sorularına cevap vermek için nein kullanırlar. Almanlar birşeyin öyle olmadığına cevap vermek için nicht kullanırlar. Nicht’in cümledeki konumu farklılık gösterir.
1. Bir yerden önce nicht, orada olmadığını vurgular.
1. Nein, ich bin nichtaus Augsburg. | -Hayır, ben Augsburg’dan değilim. |
2. Nein, Peter ist nichtim Büro. | - Hayır, Peter büroda değil. |
3. Nein, Susi ist nichthier. | - Hayır, Susi burada değil. |
4. Nein, wir fliegen nichtnach Hawaii. | - Hayır, biz Havai’ye uçmuyoruz. |
2. Olumsuzlanmak istenen özel kelimelerden önce nicht:
Das Bier ist nichtgut. | - Bira iyi değil. |
Ich heiße nichtMartin! | - Benim adım Martin değil. |
Das Wetter ist nichtschön! | - Hava güzel değil. |
Der Pullover ist nicht rot. | - Kazak kırmızı değil. |
Wörterstellung - Kelime dizilişi
Basit Cümle:
Almanca’da yüklem daima 2. sıradadır.
Not edin: 'ja', 'nein', 'und', 'aber', 'oder', 'denn' ve 'sondern' cümlenin elemanı sayılmaz ve bu nedenle yer tutmazlar, cümle dizilişini etkilemezler.
Sorularda:
Evet (ja) veya hayır (nein ile yanıtlanabilecek sorular fiil (yüklem) ile başlar:
Bir bilgi içeren ve evet-hayır ile yanıtlanamayan sorular Interrogativ (wann, warum, was, wer, wie, wieviel, wie viele, wo, woher, wohin) soru kelimelerinden biriyle başlar ve bundan sonra hemen fiil gelir:
Zaman ve Yer - Zeit und Ort
Eğer cümle zaman ve yerle ilgili ifade içeriyor ise, daima önce zaman gelir: