12 Nisan Olayı Ne
aflik yüzünden fok sayida ki^inin öldügü, Türkistanlilarin focuklarini karlara gömdükleri
bilgilerini verdi. Ardindan Türkistan Genel Valisi'nin Yedisu oblastindan bir önceki yil (1916) £in sinirina kafan Kirgizlar ifin 50.000 ruble yardim talebine deginildi. 58 Komite, Kuropatkin'e Kirgizlara 50.000 ruble yardimin gönderildigi; fakat yapilan yardimin
57 RGiA. F.1291. Op.84. D.57. L.2-13. (27 06. 1917) g.
58 RGViA. F.400. Op.1. D.4639. L.33, 34, 35. 26 02. 1917 g.; RGViA. F.400. Op.1. D.4639. L.37. (15/16 Mart 1917) g.
yetmediginden bahisle 100.000 ruble daha talep etti. Gefici Hükümet yeni talebi 28 Nisan 1917'de onaylandi.59
Kirgizlara yapilan yardimlar dipinda bölgedeki Ruslara da mali destek verildi. Bu destegin miktari Gefici hükümetin, komite talebiyle kaleme aldigi, barip manifestosunda yazilidir. Yedisu oblasti halkina hitaben yazilan barip manifestosunda:
"Isyan bastirildi ama Yedisu sakinlerinin yaralari bastirilamadi. Barip yok. Ruslar mal varliklarini kaybettiler veyeni isyanin fikmasindan korktuklari ifin iplerine dönemiyorlar. Kirgizlar ise yurtdipina (fiin) kaftilar, korktuklari ifin geri dönemiyorlar. Zengin Yedisu Bölgesi Ruslarin ve Kirgizlarin barip ifindeyapadiklariyer... Düpüpe sürükleniyor.
Özgür Yedisulular!
Sizin yaralariniz derin ama baripa giden yol vardir. Eskiden sizler birbirinize yabanciydiniz. §imdi ise herkes epit ve kardeptir. Birbirinize elinizi uzatin, küskünlükleri unutun.
Rus insanlari!
Kirgizlari affedin onlar sizin kardeplerinizdir. Gefici Hükümet onlari affetti siz de onlari affedin.
Kirgizlar !
Vatanimiz sizi bekliyor. Sizin kompulariniz iyi kalpli Ruslar samimiyetle sizi karpilayacaklar. Onlara güvenin. Gefici Hükümet Yedisu'da baripi saglamak ifin adimlar atti. Zarar gören fiftliklerinyenidenyapilmasi görevini Türkistan Komitesine verdi. fiin'den dönen Kirgizlar ifin 5 milyon ruble, zarar gören Ruslar ifin ise 6.150.000 ruble para ayirdi. Gefici Hükümet umut ediyor ki size yardim ederse siz baripacaksiniz ve barip ifinde yapayacaksiniz."60
Görüldügü gibi Gefici Hükümet iki tarafi da memnun edecek bir üslubu benimsemipti.
7) £in-Dogu Türkistan Göf Yolculugunda Ölüm
Türkistan Milli Ayaklanmasi sirasinda ne kadar can kaybi oldugu henüz bilinmemektedir. Sadece £in sinirlarina kafan Kirgiz, Kazak Türklerinin kayip sayisi resmi kayitlarda yer almaktadir. £in Devleti'ne bagli Dogu Türkistan pehirlerinden Kulca'ya, Yarkent, Verniy ve Issik Gölün Kuzey sahilindeki sakinler; Kapgar'a ise Prejeval ve Pippek uyezdi sakinleri göf etmiptir. Apagidaki tabloda 1916'da £in'e kafan diger ifadeyle zorunlu olarak göf eden Kirgizlarin verileri yer almaktadir. Bu veriler 1 Mayis g
1917'ye aittir. Q ^ z
< ™
Tablo 1. 1916'da £in'e Kafan Kirgizlarin istatistigi 1 Mayis 1917« g ° ™
oi in' ©
o
Kulca bölgesi Kajgar bölgesi Toplam
(Tekese Nehri ) (Uf-Turfan ve Aksu)
81
nest...