1462 Contemporary Art Gallery

Publishing House: Sage Yayınları
Subject(s): Politics / Political Sciences, Social Sciences
Frequency: 4 issues
Print ISSN: 1308-8041
Online-ISSN: 1309-4033
Status: Active

• 2009
• 2010
• 2011
• 2012
• 2013
• 2014
• 2015
• 2016
• 2017
• 2018
• 2019
• 2020
• 2021
• 2022
• 2023

• Issue No. 1/1
• Issue No. 2/1
• Issue No. 3/1
• Issue No. 4/1

• Issue No. 5/2
• Issue No. 6/2
• Issue No. 7/2
• Issue No. 8/2

• Issue No. 10/3
• Issue No. 11/3
• Issue No. 12/3
• Issue No. 9/3

• Issue No. 13/4
• Issue No. 14/4
• Issue No. 15/4
• Issue No. 16/4

• Issue No. 17/5
• Issue No. 18/5
• Issue No. 19/5
• Issue No. 20/5

• Issue No. 21/6
• Issue No. 22/6
• Issue No. 23/6
• Issue No. 24/6

• Issue No. 25/7
• Issue No. 26/7
• Issue No. 27/7
• Issue No. 28/7

• Issue No. 29/8
• Issue No. 30/8
• Issue No. 31/8
• Issue No. 32/8
• Issue No. Special/8

• Issue No. 33/9
• Issue No. 34/9
• Issue No. 35/9
• Issue No. 36/9

• Issue No. 37/10
• Issue No. 38/10
• Issue No. 39/10
• Issue No. 40/10

• Issue No. 41/11
• Issue No. 42/11
• Issue No. 43/11
• Issue No. 44/11

• Issue No. 45/12
• Issue No. 46/12
• Issue No. 47/12
• Issue No. 48/12

• Issue No. 49/13
• Issue No. 50/13
• Issue No. 51/13
• Issue No. 52/13
• Issue No. Sp. Issue/13

• Issue No. 53/14
• Issue No. 54/14
• Issue No. 55/14
• Issue No. 56/14
• Issue No. Sp. Issue/14

• Issue No. 57/15
• Issue No. 58/15

• Year: {{ issueInfo.Year }}
• Volume: {{ issueInfo.Volume }}
• Number: {{ issueInfo.IssueNo }}

Articles list

{{ article.TitleOriginalLanguage }}

{{ article.TitleOriginalLanguage }}
({{ article.TitleEnglish }})

• Publication: {{ article.Publisher }} ({{ article.Issue }})
• Author(s): {{ article.Authors }}
• Contributor(s): {{ article.Contributors }}
• Language: {{ article.Language }}
• Subject(s): {{ article.Subjects }}
• Issue: {{ article.Issue }}
• Page Range: {{ article.PageRange }}
• No. of Pages: {{ article.NumberOfPages }}
• Keywords: {{ article.Keywords }}
• Summary/Abstract: {{ article.SummaryAbstract }}

• Price: {{ common.currency(article.Price) }}

Back to list

Geçiş Çizgileri (in medias res) Γραμμές Περάσματος Lines of Passage Elgiz Koleksiyonu Συλλογή Ελγκίζ Elgiz Collection edited by Başak Şenova 30 Eylül - 11 Kasım 2016 Halim Bey Konağı, Midilli, Yunanistan 30 Σεπτεμβρίου - 11 Νοεμβρίου 2016 Δημοτική Πινακοθήκη Μυτιλήνης Αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη, Μυτιλήνη, Λέσβος September 30 - November 11, 2016 Municipality of Mytilene Art Gallery Halim Bey Mansion, Lesvos, Greece www.elgizmuseum.org www.lesvosgreece.Başak Şenova Samuel Taylor Coleridge1 Elgiz Koleksiyonu’ndan bir seçkiyi, Geçiş Çizgileri (in medias res)’ni işleyen bu kitap, öncelikli olarak Midilli’de gerçekleşen aynı başlıklı sergiye eşlik etmektedir. Sergiye ev sahipliği yapan Halim Bey Konağı’nın hikayesi, özellikle Elgiz Koleksiyonu’nun Midilli’de bir sergiyle yer almasının arkasındaki niyetle birlikte bu kitabın tarihsel çerçevesini oluşturmaktadır. Kitabın ilk bölümü Can Elgiz’in sanat yapıtları toplama arzusu, Elgiz Ailesi Koleksiyonu, Midilli Adası ve konağın önemini açıkladığı metinle açılıyor. Daha sonra bu bölüm, Stratis Balaskas’ın Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemindeki Midilli Adası ve bu adadan Kulaksızoğlu Ailesi üzerine yazdığı kapsamlı bir metin ile İlber Ortaylı ve Ömer Madra’nın ada ve konak üzerine yazdığı metinleri bir araya getiriyor. İkinci bölüm, projenin gelişim sürecini, serginin küratörü olarak benim uyguladığım mekansal özelliklerin ve imlerin şekillendirdiği küratöryel yöntembilimi, kavramsal çerçeveyi, sanatçı yapıtlarını seçim sürecini ve serginin mekansal tasarımını açımlıyor. Üçüncü bölüm sergide yer alan sanat yapıtları ve sanatçılar hakkında bilgi verirken, son bölüm sergi açılışını sosyal ve kültürel bir eylem olarak belgeliyor. Bu kitap, milletlerarası tarihi ve kültürel bağlantıları tekrar tartışmak, tekrar düşünmek, tekrar algılamak adına sergiyi bir köprü olarak düşünen, mütevazı bir girişim olarak kabul edilebilir. 1 Yaşlı Gemici, VII 7 Γραμμές Περάσματος Περνώ από γη σε γη, σαν τη νυχτιά·  έχω του λόγου την αλλόκοτη δύναμη·  (in medias res) ευθύς με το που δω το πρόσωπό του,  τον άνθρωπο που πρέπει να μ’ ακούσει τον γνωρίζω·  Μπασάκ Σένοβα Την ιστορία μου οφείλω να του διδάξω. Σάμιουελ Τέιλορ Κόλριτζ1 Η παρούσα έκδοση περιέχει τις Γραμμές Περάσματος (in media res), μία επιλογή έργων της συλλογής Ελγκίζ και συνοδεύει την ομώνυμη έκθεση που έλαβε μέρος στη Λέσβο. Η ίδια η ιστορία του χώρου του Αρχοντκού του Χαλίμ Μπέη, μαζί με το συνολικό όραμα της διοργάνωσης μιας έκθεσης με το συγκεκριμένο υλικό σε αυτό το ελληνικό νησί, οριοθετεί το διακείμενο αυτού του βιβλίου. Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου ο Τζαν Ελγκίζ μάς εξηγεί το πάθος του ως συλλέκτη, την ιστορία της συλλογής της οικογένειας Ελγκίζ, καθώς και την ιδιαίτερη σημασία της Λέσβου και του αρχοντικού για την έκθεση αυτή. Ακολουθεί ένα περιεκτικό και εμπεριστατωμένο κείμενο του Στρατή Μπαλάκα για την οικογένεια Κουλακσίζογλου από τη Μυτιλήνη και την ιστορία του νησιού κατά την οθωμανική περίοδο, μαζί με επουσιώδη κείμενα των Ιλμπέρ Ορταϊλί και Ομέρ Μαντρά σχετικά με το αρχοντικό και το νησί γενικότερα. Το δεύτερο μέρος περιγράφει τη δημιουργική διαδικασία της εξέλιξης του προγράμματος εξηγώντας παράλληλα τη μεθοδολογία επιμέλειας που ακολουθήθηκε με βάση τις χωροταξικές ιδιαιτερότητες και προεκτάσεις, το εννοιολογικό πλαίσιο, την επιλογή των έργων και το σχεδιασμό του χώρου της έκθεσης από έμενα ως επιμελήτρια. Το τρίτο μέρος αφορά τα εκθέματα και τους καλλιτέχνες ενώ το τελευταίο μέρος αποτιμά τα εγκαίνια της έκθεσης ως κοινωνική και πολιτιστική χειρονομία. Το βιβλίο αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως μία ταπεινή προσπάθεια προσέγγισης μιας έκθεσης ως γέφυρας για την ανακίνηση, αναθεώρηση και τον επαναπροσδιορισμό των ιστορικών και πολιτιστικών δεσμών μεταξύ των λαών. 1 Η ρίμα του γερο-ναυτικού, ζ´ 9 Lines of Passage I pass, like night, from land to land;  I have strange power of speech;  (in medias res) That moment that his face I see,  I know the man that must hear me:  Başak Şenova To him my tale I teach. Samuel Taylor Coleridge1 This book was essentially published to accompany an exhibition that took place on the Greek island of Lesvos featuring the exhibition Lines of Passage (in medias res), a selection from the Elgiz Museum Collection. Nevertheless, the story of the historic venue known as the Halim Bey Mansion —presently the Municpal Art Gallery of Mytilene-along with the intention to realize an exhibition with this particular collection on this Greek island forms the historical context of this book. The first chapter of the book begins with Can Elgiz’s essay explaining his desire to collect, the Elgiz family collection, and the significance of Lesvos and the mansion for this exhibition. Following this, the first section of the book chronicles the project through a comprehensive text about the Koulaxizoglou Family of Mytilene and Lesvos Island during the late Ottoman Empire period by Stratis Balaskas and subsequent texts on the treasures of the island and the mansion by İlber Ortaylı and Ömer Madra. The second chapter explores the development process of the project along with the curatorial methodology, which was shaped by the spatial specifications and implications, the conceptual framework, the selection of the artworks, and the spatial design of the exhibition by myself as the curator of the exhibition. The third chapter is dedicated to the artworks and the artists, while the final chapter documents the opening of the exhibition as a social and cultural gesture. This book can also be considered as a humble attempt to present an exhibition as a bridge to re- discuss, re-think and re-perceive historical and cultural connections between nations. 1 The Rime of the Ancient Mariner, VII 11  Midilli’nin Kulaksızoğlu Ailesi’yle ilk olarak görece olağandışı koşullar altında tanıştım... Kulaksızoğlu Ailesi 19 Ekim 1990, Cuma sabahında, Hatzigrigori Caddesi 25 numaradaki geleneksel konak, sahipleri Osmanlı İmparatorluğunun tarafından yasal bir şekilde yıkıldı. Bunun öncesinde konağın yer aldığı arazinin işletmesiyle ilgili, son döneminde bir ailenin Yunan bürokrasisinin tipik örneği olan ufak bir hadise yaşandı. Birkaç ay sonra, konağın yerinde çok kötü beton bir bina inşa edildi. Bünyesinde otel barındıran bina arazinin çevresine korkunç burjuvalaşması zarar veriyordu. Stratis Balaskas 1879’da inşa edilen Hatzigrigori Caddesi’ndeki konak, eskiden infaz yeri olarak kullanılan ve Çınar Camii’ne çok yakın olan bir bölgede, diğer zengin muhitlerin arasında yer almaktaydı. 1950’ye kadar tüm mahalle caminin ismi sebebiyle “Çınar Camii” olarak adlandırılmıştır. Biraz ileride, caminin arkasında, “Arapin’ka”da (Arap Mahallesi) “emeklilikleri” sonrası siyahi hizmetçiler kalmaktaydı. Hâlâ ayakta duran binalar gerçekten “altın” bir döneme tanıklık etmiştir. Midilli’nin efendisi, Halim Bey’in oğlu Suphi’nin ailesiyle birlikte Hatzigrigori Caddesi’ndeki konakta yaşadığı dönemdi. Suphi Bey’in çocukları Duriye, Ferih, Semih ve Müzdan’dır. 13 Ekim 1923’de, torunlarından birinin ifadesine göre Suphi Bey ve ailesi Lozan Antlaşması’nın yürürlüğe girmesiyle adadan ayrılır. Botlarının adı “Barış”tır. Adadan ayrılmalarından hemen önce Suphi Bey, yüzyıllarca Yunanlarla birlikte yaşamış olan Türk yerlilerin gidiş anını kameraya alır. Ayrıca arkada bıraktığı şehirle birlikte gidecek olduğu yerin de fotoğrafını çeker. Tüm bu fotoğraflar 20. yüzyılın başında bizlere Ayvalık ve Midilli hakkında fikir verir. Bu fotoğraflarla birlikte bir kartpostal Kulaksız Ailesi’nin paha biçilemez sicilini oluşturur ve Nazır Mustafa Ağa Kulaksızzaade ile başlayan ailenin tarihinin -en azından bir kısmının- yeniden yazılmasına zemin hazırlayarak 19. yüzyılın başından 1923’e kadar olan 120 yıllık Lesvos tarine de adını yazdırır. Mustafa Kulaksız aniden 19. yüzyılın başlarındaki Midilli tarihinde yer almaya başlar. Panayotis Samaras’ın kitabı “Koulaxizides”e göre, Kalloni’de bir jandarma olan babası Bermer Ahmet bir kavgada kulaklarından birini kaybettiği için “kulaksız” adını alır. Lakap ise bir süre sonra aile adı olur. Öte yandan, aileye göre de Mustafa Kulaksız Midilli’ye daha annesinin kollarında bir çocukken gelmiştir. Babası yeniçeri ağası olan Mehmet Ağa Trabzon’a yola çıkmadan önceki son muharebede bir savaşta kulağını kaybetmiş, Trabzon’da da evlenmiştir. Orada Mustafa doğmuş ama bir süre sonra babası erkek kardeşleri tarafından öldürülmüştür. Peşinden annesi onunla birlikte Midilli’deki amcasına kaçmıştır. Bu yüzden Mustafa, Midilli’deki bir evde yetişmiş; kısa sürede ünü Sultan’ın sarayına ulaştığı için “nazır” olarak atanmış ve Midilli bölgesi ile karşısındaki kıyının ağası olmuştur. Ancak, hiçkimse yalnızca üne bakılarak ağa olamaz. İşte bu noktada Mustafa Kulaksızzaade hakkındaki tarih çalışmaları başlar. Mustafa, Lesvos 1821’de Yunan İsyanı ile çalkalandığında önemli bir rol oynar. 27 Mayıs 1821 yılında Papanikolis Eressos’ta Sultan’ın gemisini yakar ve geminin yakıldığı gün, önemli “culusiler” olarak bilinen çok sayıdaki Midilli Hristiyanlarının katliamıyla beraber Haziran’ın ilk günlerindeki Ayvalık katliamını da tetikler. Midilli Psikoposluk Tarihine göre, 43 Hristiyan Midilli’deki Pazar yerinde katledilmiş, birçok dükkan ve ev 27 Mayıs 1821, Perşembe gününde yağmalanmıştır. Ayrıca iki kişi de Keramia’da öldürülmüştür. Saldıranlar Anadolu tarafından Midilli cephesini güçlendirmek için gelen ve “başıbozuk” olarak bilinen düzensiz birliklerdendi. Daha sonra Filiki Eterya’nın üyeleri Yannakis Lemonis ya da Kontogdis ve Hatzigrigoris Ioannou Osmanlı yetkilileri tarafından infaz yeri olarak bilinen Paptsouda bölgesinde asılmıştır. P.Samaras’a göre, Mustafa Kulaksız Ağa bu önemli anda şehrin sokaklarına fırlamış ve ayağında terlikleriyle öfkeli Türk kalabalığını sakinleştirmiştir. Ardından bu kötülüğe son vermiş ve “rayah” olarak bilinen köleleştirilmiş Midilli yerlilerini yaklaşmakta olan katliamdan kurtarmıştır. 23 Büyük Nazır Mustafa Kulaksız Ağa, günümüz Epano Skala’dan başlayarak Osmanlı Tahkimat Kapısının önü “Orta Kapu”ya kadar uzanan ve bugün Synoikismos olarak anılan yeldeğirmeni tekesindeki vakıf arazilerinin sınırı olan karşı tepenin yukarı kısımlarına kadar geniş bir araziye sahipti. Mustafa Ağa Müslüman pazarlarının günümüz Ermou Caddesinde, Midilli’nin en büyük ve en güzel camilerinden Yeni Camii yanında ikiye ayrıldığı yerde evini inşa etti. Biraz ötede ise pazarın büyük hamamını “Çarşı Hamam”ı inşa etti. 1835’te vefat ettiğinde, günümüzde İlkokul olan caminin mezarlığına defnedildi. Büyük mirasının yanı sıra Mustafa Ağa, ayrıca geriye iki oğul bıraktı: İsmail ve Niyazi ya da Mintat. İlki şehrin 1834’ten 1839’a kadar nazırı -siyasi ve iktisadi yöneticisi- (muhasebeci)’ydı ve ondan sonra da Osmanlı Devleti’nin yeniden yapılanmasının peşi sıra mutasarrıflık yaptı. İsmail Paşa hakkında birçok hikaye biliniyor fakat kendi tarihinin en önemlisi henüz yazılmış değil. Kendisi hakkında en çok bilinen şeylerden biri bugün ilkokul olarak kullanılan bölgede yer alan konağı. 1844 yılında, genç Sultan Abdülmecid’in dahi misafir olarak kaldığı görkemli konak bugün yalnızca Simos Houtzaios’un fotoğraflarında mevcut. Midilli’nin Yunan Devleti ile birleşmesinden kısa bir süre sonra, konak 1922-1930 yılları arasında 5. Tabur tarafından kışla olarak kullanıldı. Okul yıkımın ardından yeniden inşa edildikten sonra, konak mülteci aileler için barınak olarak kullanıldı. Aynı evde, Sultan’ın ayrılışının ardından mühürlü duran odada Suphi Bey’in 19. yüzyılın sonlarına doğru fotoğrafı çekildi. İsmail Paşa’nın üç oğlu ve dört kızı vardı. Sakir Bey, Halil Bey, Mustafa Paşa, Halim Bey, Beyza, Nefise, Gülsüm ve Naime. En genç oğul, Halim Bey ayrıca Lesvos ve özellikle Midilli tarihine katkıda bulundu. Anısı hala babasının evine yakın olan ve bugün Belediye Sanat Galerisi’ne ev sahipliği yapan konağın sayesinde yaşamakta. Halim Bey 1920’de vefat etmiş ve Yeni Camii’deki aile mezarlığına defnedilmiştir. Cenaze merasiminin olduğu gün Yunan toprağı olan Midilli’de hem Yunan hem de Türk dükkanların onun onuruna kapandığı gözlerden kaçmamalıdır. Halim Bey’in ilk eşinden iki oğlu oldu: Muhtar ve Suphi. Çalışanlarından biriyle yaşadığı yasak bir aşktan ise oğlu Kenan dünyaya geldi. İkinci eşi Vazide Hanım’dan da 11 çocuğu vardı. 7’si doğum esnasında hayatını kaybetti. Diğer üçü de, Feridun, Reşai ve Nuriye, genç yaşta vefat ettiler. Halim Bey’in en genç çocuğu, Cavide, 1901’de doğmuş ve Midilli’deki baba evinden birkaç metre ötede yer alan, konağın misafirhanesinin arkasındaki meşhur Fransız Ursuline Okulu’nda okumuştur. Ayvalık’ta kısa bir süre kaldıktan sonra, Cavide İstanbul’a taşınır ve bir Deniz Kuvvetleri Subayı ile evlenir. 1994 yılında ise Göztepe’deki Kulaksızoğlu evlerinde vefat eder. Son sözleri “Nerede benim güzel Midilli’m?” olmuştur. Suphi Bey, bahsetmiş olduğumuz gibi, Midilli’den Ayvalık’a 13 Ekim 1923 yılında taşınmıştır. Midilli’deki Türk nüfusun cami yakınlarına yerleşmiş olduklarını göz önünde bulundurmak gerek. Bu sebeple Yeni Camii yakınlarında yaşayan ailelerin eşyaları camii avlusunda toplandı ve oradan da yeni evlerine gönderildi. Aileler kendilerine tahsis edilen evlere husunetle yerleştiler ve çocukları Panayia ton Orphanon bahçesindeki okullara katıldılar. Hayat, elbette aniden çiftçi olmak zorunda bırakılan Midillili soylular için zor. Suphi Bey, yine de bir gün bir şekilde Midilli’ye dönecek olmanın ümidiyle yaşadı. Bu ümitle hayatının son yıllarını Ayvalık’ta geçirdi ve 1969 yılında Teşvikiye’de vefat etti. Eşi ve çocukları İstanbul’da bir apartman dairesine taşındı. Kızı, 90 yaşın üstündeki, Müzdan 2002 yılında evinde beni ağırladı ve ailesiyle beraber oğlu Can Elgiz’in evinde yılbaşını kutladık. Eğer büyükbabası yukarıdan bizi görebilseydi, muhtemelen mutlu bir şekilde gülümserdi...  Η οικογένεια Με το σόι των Κουλαξίζηδων συναντήθηκα πολύ περίεργα… Το πρωί της Παρασκευής 19 Οκτωβρίου 1990, οι ιδιοκτήτες ενός αρχοντόσπιτου στον αριθμό 25 της οδού Χατζηγρηγόρη, προχώρησαν Κουλαξίζογλου της στην «νόμιμη» κατεδάφιση του κτίσματός τους! Είχε προηγηθεί μια από τις μικροκομματικές – παραπολιτικές ιστορίες της Ελληνικής γραφειοκρατίας με στόχο την «εκμετάλλευση» του οικοπέδου Μυτιλήνης όπου έστεκε το αρχοντόσπιτο. Λίγους μήνες μετά, στην ίδια θέση χτίστηκε ένα τσιμεντένιο έκτρωμα Ο αστικός μετασχηματισμός μια που σήμερα φιλοξενεί μια επιχείρηση ενοικιαζομένων δωματίων και το οποίο προσβάλει βάναυσα οικογένειας στα ύστερα χρόνια το δομημένο περιβάλλον της περιοχής. της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Χτισμένο στα 1879, το αρχοντόσπιτο της οδού Χατζηγρηγόρη βρισκόταν πολύ κοντά στο Τσινάρ Στρατή Μπαλάσκα Τζαμί της Μυτιλήνης. Τόπος κατοικίας εύπορων Μυτιληνιών, η γύρω από το τζαμί περιοχή, είχε πλέον σταματήσει να χρησιμοποιείται ως «συνήθης τόπος εκτελέσεων». Από το τζαμί βαφτίστηκε και όλη η περιοχή, που λεγόταν «Τσινάρ Τζαμί», ως τη δεκαετία του 1950. Πάνω από το τζαμί ήταν τα «Αραπίν’κα», τόπος κατοικίας των μαύρων δούλων στα αρχοντόσπιτα των Τούρκων μετά την «συνταξιοδότηση» τους, ενώ τα σπίτια που σώζονται μέχρι και σήμερα μαρτυρούν μια πραγματικά «χρυσή» περίοδο. Είναι αυτή η περίοδος που ο γιος του άρχοντα της Μυτιλήνης, του Χαλήμ Μπεη, ο Σουφή κατοικεί με την οικογένεια του, στο αρχοντόσπιτο της οδού Χατζηγρηγόρη. Παιδιά του Σουφή Μπέη η Ντουριγιέ, ο Φερίχ, ο Σεμίχ και η Μουζντάν. Στις 13 Οκτωβρίου του 1923, σύμφωνα με τη μαρτυρία των απογόνων του Σουφή Μπέη, σε εφαρμογή της Συνθήκης της Λοζάνης αποχωρούν από το νησί όλα τα μέλη της οικογένειας του Σουφή Μπέη, με το πλοίο «Baris» -που στα τουρκικά θα πει «ειρήνη». Λίγο, όμως, προτού αναχωρήσει ο Σουφή Μπέης φροντίζει να καταγράψει με τη φωτογραφική του μηχανή τη διαδικασία της αποχώρησης του Τούρκικου, σύνοικου έως τότε με τους Έλληνες, στοιχείου της πόλης. Μέσα σε αυτές τις φωτογραφίες, επιπλέον, καταγράφεται η πόλη που αφήνει όπως και αυτή στην οποία κατευθύνεται και μας δίνουν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το Αϊβαλί και τη Μυτιλήνη εκείνης της εποχής. Μαζί δε με άλλες φωτογραφίες και μια κάρτ ποστάλ συνθέτουν το πολύτιμο αρχείο της οικογένειας των Κουλαξίζηδων, όπως αποκαλούσαν την οικογένεια αυτή οι χριστιανοί κάτοικοι της Λέσβου. Αποτέλεσαν δε για μένα την αφορμή μια απόπειρα ξαναγραψίματος της ιστορίας ενός τουλάχιστον τμήματος της φαμίλιας που με πρώτο το Ναζίρ Μουσταφά Αγά Κουλακσίζ Ζααδέ σφράγισε τη λεσβιακή ιστορία επί 120 χρόνια, από τις αρχές του 19ου ως το 1923. Ο Μουσταφά Κουλαξίζης εμφανίσθηκε ξαφνικά στη Μυτιληνιά ιστορία, στις αρχές του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με το βιβλίο «Κουλαξίζηδες» του Παναγιώτη Σαμάρα, ήταν γιος ενός ζαμπίτη (χωροφύλακα της εποχής), του Μπερμέρ Αχμέτ, από την Καλλονή που χρωστούσε το όνομα του στο ότι ένα βράδυ μάλωσε με έναν άλλον ομόβαθμο του και πάνω στο πάλεμα έχασε το μισό αυτί του. Το παρατσούκλι «Κουλάκ σίζ», δίχως αυτί δηλαδή, έγινε όνομα οικογενειακό. Σύμφωνα πάλι με την οικογενειακή παράδοση, ο Μουσταφά Κουλαξίζης ήρθε στη Μυτιλήνη μωρό παιδί, στην αγκαλιά της μάνας του. Ο πατέρας του Μεχμέτ Αγάς, από τους αφεντάδες των γενιτσάρων στην Κιουτάχεια, είχε χάσει το αυτί του σε μια μάχη, την τελευταία που έδωσε προτού τραβήξει κατά την Τραπεζούντα, όπου και παντρεύτηκε. Εκεί γεννήθηκε και ο Μουσταφά, που όμως σύντομα έμεινε ορφανός μια κι οι μπαρμπάδες του σκοτώσαν τον αδελφό τους και πατέρα του. Η μάνα τότε τον άρπαξε κι έτρεξε στη Μυτιλήνη στο σπίτι ενός θείου της. Σε αυτό το Μυτιληνιό σπίτι μεγάλωσε ο Μουσταφά, τράνεψε, κι η φήμη του έφτασε μέχρι το παλάτι του Σουλτάνου που τον διόρισε Ναζίρη. Εκπρόσωπό του δηλαδή, ανώτατο διοικητή της περιοχής της Μυτιλήνης και των απέναντι ακτών. 27 Όμως, χάρη στη φήμη μόνο, ποτέ και κανένας δεν γίνεται αφέντης ενός τόπου. Σε αυτό το σημείο Ο Ισμαήλ πασάς είχε τέσσερις γιους και τέσσερις κόρες. Τον Σακίρ Μπέη, τον Χαλήλ Μπέη, το αρχίζει ο ρόλος της ιστορικής έρευνας για το ρόλο του Μουσταφά Αγά Κουλακσίζ Ζααδέ. Η Μουσταφά Πασά και τον Χαλίμ Μπέη. Κι ακόμα την Μπεϊζά, τη Νεφισέ, τη Γκιουλσούμ και τη συμμετοχή της Λέσβου στα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 επιτρέπει την ανάδειξη του Ναϊμέ. Ο Χαλήμ Μπέης, μικρότερος γιος του Ισμαήλ Πασά, πέρασε και αυτός στη Λεσβιακή ιστορία Μουσταφά Αγά σε κυρίαρχη στο νησί μορφή. Η πυρπόληση του Σουλτανικού δίκροτου στην Ερεσό και, ιδιαίτερα, στην ιστορία της πόλης. Η μνήμη του παραμένει ζωντανή μέχρι και σήμερα χάρη στο από τον Παπανικολή, στις 27 Μαΐου 1821, δίνει την αφορμή για τη γνωστή σφαγή στο Αϊβαλί, στις αρχοντόσπιτο του, χτισμένο πολύ κοντά στο αρχοντόσπιτο του παππού του. Σήμερα το αρχοντικό πρώτες μέρες του Ιουνίου. Λίγες μέρες πριν, όμως, τη ίδια τη μέρα της πυρπόλησης γίνεται στη του Χαλήμ Μπέη στεγάζει τη Δημοτική Πινακοθήκη. Πέθανε το 1920 και θάφτηκε στο οικογενειακό Μυτιλήνη το «μεγάλο τζουλούσι». Σύμφωνα με Κώδικα της Μητρόπολης Μυτιλήνης, την Πέμπτη πια νεκροταφείο του Γενί Τζαμί. Αξίζει να σημειωθεί ότι τη μέρα της κηδείας του στην Ελληνική πια 27 Μαίου 1821, σαράντα τρεις χριστιανοί σφάχτηκαν στην αγορά της Μυτιλήνης ενώ λεηλατήθηκαν Μυτιλήνη έκλεισαν σε ένδειξη τιμής Ελληνικά και Τούρκικα μαγαζιά της αγοράς. σπίτια και μαγαζιά. Ακόμα δυο σκοτώθηκαν στην περιοχή Κεραμιών. Όλοι τους από εξαγριωμένα μπουλούκια ατάκτων από την Ασιατική ακτή, τους γνωστούς βασιβουζούκους, με τους οποίους Παιδιά του Χαλήμ Μπέη ήταν ο Μουχτάρ και ο Σουφή από την πρώτη του γυναίκα, ο Κενάν, είχε ενισχυθεί, λόγω της Ελληνικής Επανάστασης, η φρουρά της Μυτιλήνης. Αργότερα, στον καρπός παράνομου έρωτα του με μια από τις υπηρέτριες του σπιτιού, και 11 παιδιά από τη δεύτερη συνήθη εκτός κάστρου τόπο εκτελέσεων, στην περιοχή της Παπτσούδας (πλάτωμα κοντά στον γυναίκα του, τη ΒαΤσιντέ Χανούμ. Επτά από αυτά πεθαίνουν στη γέννα. Τρία, ο Φεριντούν, ο Ρεσάϊ Παιδικό Σταθμό της Μυτιλήνης), εκτελούνται με απαγχονισμό από όργανα της Οθωμανικής αρχής και η Ντουριγιέ, πεθαίνουν σε μικρή ηλικία. Το μικρότερο παιδί του Χαλήμ Μπέη, η Τσαβιντέ, οι Φιλικοί Γιαννάκης Λεμονής ή Κοντογδής και Χατζηγρηγόρης Ιωάννου. Σύμφωνα πάντα με το γεννήθηκε το 1901 και μορφώθηκε στην περίφημη για τη Μυτιλήνη Γαλλική Σχολή, τη Σχολή με τις βιβλίο του Π. Σαμάρα «Κουλαξίζηδες», σε αυτή την κρίσιμη για τους Έλληνες στιγμή εμφανίστηκε Ουρσουλίνες που βρισκόταν λίγα μέτρα από το πατρικό της σπίτι, ακριβώς πίσω από τον ξενώνα ο Μουσταφά Αγάς Κουλαξίζης «που βγήκε στους δρόμους με τις παντούφλες και καθησύχασε τον του σπιτιού του Χαλήμ Μπέη. Μετά από μια σύντομη παραμονή στο Αϊβαλί, η Τσαβιντέ μετακομίζει εξαγριωμένο Τουρκικό όχλο, σταμάτησε το κακό κι έσωσε τους Μυτιληναίους ραγιάδες από βέβαιη στην Κωνσταντινούπολη, παντρεύεται έναν αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού και, τελικά, γενική σφαγή». πεθαίνει το 1994 στην Κωνσταντινούπολη, στην πολυκατοικία Κουλαξίζογλου, στο Γκιόζτεπε. Η τελευταία της φράση «Νέρεντε μπενίμ γκιουζέλ Μιντιλίμ;», που σημαίνει «πού είναι η όμορφη μου Ιδιοκτησία του Μεγάλου Ναζίρη Μουσταφά Αγά Κουλαξίζη, ήταν μια μεγάλη οικοπεδική έκταση που Μυτιλήνη;». άρχιζε από τη σημερινή περιοχή της Επάνω Σκάλας -μπροστά στην μεσαία πύλη του Οθωμανικού τείχους του κάστρου τη γνωστή ως Ορτά Καπού- και κατέληγε στην πάνω μεριά του απέναντι Ο Σουφή Μπέης, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, μετακινείται από τη Μυτιλήνη στο Αϊβαλί στις λόφου -στις παρυφές του βακουφιού που ανήκε στον τεκέ του ανεμόμυλου-, όπου ο σημερινός 13 Οκτωβρίου του 1923. Ας σημειωθεί εδώ ότι η μετακίνηση των Τούρκων Μυτιληνιών γίνεται Συνοικισμός. Σε ένα τμήμα αυτής της έκτασης, εκεί όπου κοβόταν στη μέση η μουσουλμανική κατά το σύστημα της γειτνίασης τους με κάποιο τζαμί. Έτσι, τα πράγματα των οικογενειών που μεριά της αγοράς, της σημερινής οδού Ερμού, ο Μουσταφά Αγάς έχτισε το σπίτι του και, πολύ μένουν κοντά στο Γενί Τζαμί, για παράδειγμα, μεταφέρονται στον αύλειο χώρο του τζαμιού και κοντά σε αυτό, το μεγαλύτερο και ωραιότερο τζαμί της Μυτιλήνης, το Νέο Τέμενος, το Γενί Τζαμί. από εκεί αναχωρούν για την καινούργια τους εστία. Στο Αϊβαλί, εγκαθίστανται πρόχειρα σε κάποιο Λίγο παραπέρα, έχτισε το μεγάλο λουτρό της αγοράς, το Τσαρσί Χαμάμ. Πεθαίνοντας, το 1835, σπίτι που τους διατίθεται, ενώ τα παιδιά φοιτούν στα σχολεία του αύλειου χώρου του ναού της θάφτηκε στο νεκροταφείο του τζαμιού του, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το 5ο Δημοτικό Σχολείο Παναγιάς των Ορφανών. Η ζωή, βέβαια, είναι δύσκολη για τον αστό της Μυτιλήνης, που ξαφνικά της Μυτιλήνης. Εκτός από μια τεράστια περιουσία, ο Μουσταφά Αγάς άφησε και δυο γιους. Τον υποχρεώνεται να ασχοληθεί με τη γεωργία. Με την κρυφή ελπίδα της επιστροφής στη Μυτιλήνη Ισμαήλ και τον Νιαζί ή Μιντάτ. περνάει τα τελευταία χρόνια της ζωής του στο Αϊβαλί και ύστερα στην Κωνσταντινούπολη, όπου και πεθαίνει το 1969. Η σύζυγος και τα παιδιά του μετακομίζουν σε ένα νοικιασμένο σπίτι στο Ο πρώτος, από το 1834 ως το 1839, ήταν Ναζίρης της πόλης, πολιτικός δηλαδή και οικονομικός Τεσβίκιγιε. Η κόρη του Μουζντάν με υποδέχθηκε και με φιλοξένησε, υπερενενηντάχρονη πια, στην (ΜουχασεπεΤσής) διευθυντής του νησιού. Από το 1839 δε και μετά, με την αναδιάρθρωση του Πόλη το 2002. Με την οικογένεια της, στο σπίτι του γιού της Τσαν Ελγκίζ, γιορτάσαμε μαζί τα Οθωμανικού κράτους, διοικητής (Μουτεσαρίφης). Χριστούγεννα εκείνης της χρονιάς. Αν ο παππούς της μας έβλεπε από κάπου ψηλά θα χαμογελούσε ευχαριστημένος…. Για την ιστορία του Ισμαήλ Πασά έχουν γραφεί πολλά, αλλά πολλά περισσότερα δεν έχουν γραφεί. Από τα γνωστότερα πάντως κομμάτια της είναι το περίφημο αρχοντόσπιτο του, στο οικόπεδο του οποίου σήμερα βρίσκεται χτισμένο το 8ο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης. Το αρχοντόσπιτο αυτό, σωσμένο φωτογραφικά στο λεύκωμα του Σίμου Χουτζαίου, φιλοξενήθηκε το Μάϊο του 1844 ο νεαρός Σουλτάνος Μετζίτ. Λίγο μετά την απελευθέρωση της Μυτιλήνης, χρησιμοποιήθηκε σαν Στρατώνας για τη στέγαση του 5ου Λόχου και, μετά το 1922 ως και την κατεδάφιση του το 1930 και την ανέγερση του σχολείου, επί Υπουργίας Παιδείας Γεωργίου Παπανδρέου, για τη φιλοξενία προσφυγικών οικογενειών. Σε αυτό το σπίτι, και μάλιστα στο δωμάτιο που για πολλά χρόνια παρέμενε κλειστό μετά την αναχώρηση του Σουλτάνου από το νησί, φωτογραφίζεται ο Σουφή Μπέη, στα τέλη του 19ου αιώνα. 29  I first met the Koulaxizoglou family under rather peculiar circumstances... On Friday morning, October 19th 1990, the traditional mansion at 25 Hatzigrigori Street, was lawfully Koulaxizoglou demolished by its owners. The fact was preceded by one petty story, typical of Greek bureaucracy, concerning the exploitation of the land where the mansion stood. A few months later, an atrocious family of Mytilene cement building was constructed, in its place. It housed a hostel and was a violent effacement of the The bourgeoisification of a surrounding architecture. family, in late Ottoman Empire The mansion on Hatzigrigori Street, was built in 1879 and located among other wealthy residences Stratis Balaskas in an area formerly used as the local execution spot, very close to the Cinar Camii. Until 1950, the whole neighbourhood was called “Cinar Camii”, named after the mosque. A little further behind the mosque, at “Arapin’ka” (the negro neighbourhood), the black servants dwelled after their “retirement”. The houses that are still standing witnessed a very “golden” period. It was the period when Soufi, the son of Halim Bey master of Mytilene, lived with his family, in the Hatzigrigori Street mansion. Soufi Bey had four children and they were Duriye, Ferih, Semih and Muzdan. On October 13th, 1923, according to the testimony of his descendants, Soufi Bey and his family, left the island after the implementation of the Lausanne Treaty. Their boat was named “Baris”, which means “peace” in Turkish. Just before their departure, Soufi Bey took a picture with his camera capturing the departure of all the Turkish inhabitants that had lived side by side with the Greeks for some centuries. He also captured the city that he was leaving behind, along with the one he was heading to. All of these pictures help us to understand the cities of Mytilene and Ayvalik at the beginning of the 20th century. These photos together with a single postcard constitute the priceless record of the Koulaxizi family. These documents triggered an effort to rewrite the history(at least one part of it) of a family that beginning with Nazir Moustafa Aga Koulaxiz Zaade, put its stamp on Lesvos history for over 120 years beginning in the 19th century until 1923. Moustafa Koulaxizi appears suddenly in Mytilene’s history in the beginning of 19th century. According to Panayotis Samaras’ book “Koulaxizides”, Moustafa’s father was Bermer Ahmet, a gendarme from Kalloni, who took the name Koulaxiz one night after losing an ear in a fight; “koulak siz” means without ear. The nick name gradually became a family name. However, according to the family history, Moustafa Koulaxizi came to Mytilene when he was still an infant in his mother’s arms. His father, Mehmet Aga, a yenitsar master, had lost his ear in war; during the last combat before heading to Trapezounta, where he married. It was there that Moustafa was born, however he soon lost his father, who was killed by his brothers. After that, his mother took him and fled to the home of an uncle in Mytilene. Thus, Moustafa was raised in a Mytilene household. His reputation soon reached the Palace of the Sultan, who appointed him Nazir, or his representative, the master of the whole area of Mytilene and the opposite shore. Nobody however could become master based on reputation alone. Here begins the historical research about Moustafa Koulaxiz Zaade. Moustafa began to play an important role on Lesvos during the Greek Revolution of 1821. On May 27, 1821, Papanikolis torched the Sultan’s ship at Eressos, and triggered the infamous massacre of the citizens of Ayvalik, known as the great “tzoulousi”, as well as the massacre of large numbers of Mytilene Christians during the first days of June. On the same day of the destruction of the Sultan’s ship, 43 Christians were also slaughtered in Mytilene’s market, and many shops and houses were looted, according to the Mytilene Diocese Codex. A further two were killed at Keramia. The attackers, not regular troops, were known as bashibazouk, came from the Asian coast to strengthen the Mytilene guard. Later, the members of Filiki Eteria Yannakis Lemonis or Kontogdis and Hatzigrigoris Ioannou, were hanged by the the Ottoman authorities, at the commonly used public execution place in the Paptsouda area. According to P. Samaras, at this critical moment, Moustafa Aga Koulaxizi “rushed into the city’s streets, wearing his slippers, and calmed the furious 31 Turkish mob. He thus put an end to evil and saved the enslaved Mytilene inhabitants (rayahs) from the impending carnage”. Great Nazir Moustafa Aga Koulaxizi owned a sprawling piece of land, which began from present day Epano Skala, in front of the middle Gate of the Ottoman Fortification, Orta Kapu, and extended to the upper part of the opposite hill, the boundaries of the vakouf belonging to the windmill teke, which today is called Synoikismos. Moustafa Aga built his house on this land, where the Muslim market is divided by the present day Ermou Street and next to the biggest and prettiest mosque of Mytilene, Yeni (New) Camii. He also built the big bath of the market, Carci Hammam which was also very close to the mosque(Yeni Camii). He died in 1835, and was buried in his mosque’s cemetery, where the 5th Elementary School currently stands. Apart from a huge fortune, Moustafa Aga, also left two sons, Ismail and Niazi or Mintat. The first, Ismail, was the city’s Nazir, the political and financial (muhasebeci) commander of the island from 1834 until 1839, and after that, following the reorganisation of Ottoman State, he became general commander (mutasarrif). Many stories are known about Ismail Pasha, but the most important facets of his history have not yet been written. He is most famous for his mansion, which today is replaced by the 8th Elementary School of Mytilene. In 1844, even young Sultan Mejit stayed as a guest at the impressive mansion which can only be seen today in Simos Houtzaios photos. Shortly after Mytilene’s incorporation into the Greek state, the mansion was used as barracks for the 5th battalion. Between 1922 and 1930 the mansion was used as a refugee shelter after which a school was built following its demolition. Sufi Bey is photographed, at the end of 19th century in that same house, in the room that remained sealed after the Sultan’s departure. Ismail Pasha had three sons and four daughters: Sakir Bey, Halil Bey, Moustafa Pasha, Halim Bey, Beyza, Nefise, Giulsum and Naime. The youngest son, Halim Bey, made a contribution to Lesvian history, specifically the history of Mytilene. His memory remains alive, through his mansion, situated very close to his father’s house, which today, houses the Municipal Art Gallery. Halim Bey died in 1920 and was buried in the family cemetery at Yeni Camii. It should be noted that on the day of his funeral, in Greek Mytilene, both the Greek and Turkish shops of the market remained closed, in his honour. Halim Bey had two sons, Mouhtar and Soufi, with his first wife, and another son Kenan was the fruit of his illegal love relation with one of his servants. He had and eleven children with his second wife, Vazide Hanum. Seven of them died during childbirth. The other three, Feridoun, Resai and Nuriye also died very young. Halim Bey’s youngest child, Cavinde, born in 1901, studied at the famous French Ursuline School of Mytilene, which was situated a few meters away from her paternal home just behind the mansion’s guest house. After a short stay in Ayvalik, Cavinde moved to Istanbul, wed a naval officer, and died in 1994, at Koulaxizoglou block flats in Göztepe. Her last words were “nerede benim güzel Midili?”, meaning “where is my beautiful Mytilene?” Soufi Bey, as we have already mentioned, moved from Mytilene to Ayvalik on October 13th 1923. It should be noted that the Turkish population of Mytilene were organized and relocated into groups according to their neighbourhood mosque. Thus, the belongings of the families which lived next to Yeni Camii, for instance, were transferred to the mosque’s yard and from there to their new home. They were roughly settled in a house that was given to them and their children attended the schools that were housed in the yard of Panayia ton Orpahnon (Virgin of the Orphans). Life was, of course, difficult for a Mytilene bourgeois, who was suddenly obliged to become a farmer. He, nevertheless, lived with the secret hope that he will somehow return to Mytilene. He spent the last years of his life at Ayvalik and later in Istanbul where he died in October of 1969. His daughter, Muzdan, who was over ninety, welcomed me into her home in 2002. We celebrated Christmas with her family, at her son’s, Can Elgiz’s house. If her grandpa could see us from above, he would certainly be smiling happily…  Midilli Adası ve Midilli’deki Molivas kalesiyle Çanakkale’deki Behramkale arası aşağı yukarı 6 kilometredir. Bu iki uçtaki kaleyle bu Boğaz’dan Akdeniz’e herhangi bir askeri/bahri kuvvetin geçişi önlenebilmektedir. Halim Bey Konağı Nitekim Osmanlı tarihi boyunca kanal bu yönüyle Venedik ve Cenova gibi İtalya şehir cumhuriyetlerinden gelen gemilere kapalı tutulmuştur. Midilli’nin zaptı 1462’de Fatih Sultan İlber Ortaylı Mehmet devrindedir. Bundan sonra da oraya bir kesim Türk yerleştirilmiş ve nitekim adada sadece ziraatla değil gemicilikle uğraşan Türkler de vardı. Bu Sakız ve Midilli adaları göz önüne alındığında istisnai bir durumdur. 20. yüzyılda fetihten, 1462’den beri bu yana Midilli’ye Anadolu’dan bir hayli Türk yerleştirilmiş ve Midilli’ye çok yakın bir başka idari birimde de Sakız’da da öyleydi. Buralarda Türklerin gemicilik okulları vardı. Nitekim Barbaros Hayrettin (Oruç) ve kardeşleri Midilli sekenesindendir. Hiç şüphesiz ki ta 1912’de Yunanistan’ın tek zırhlısı olan Averof ’un, (bu arada belirteyim ki bizde zırhlı yoktur o tarihte) Midilli adasını istirdat etmesiyle bu hakimiyet sona erer. Bundan sonraki on senenin içinde Türk cemaati kısmen bu tarafa göç etti fakat bilhassa 1923’te başlayan anlaşmayla 27’ye kadar devam eden mübadele süreci boyunca bütün Midilli nüfusunun, adanın yan bölgelerine, bilhassa zeytin bölgesi olan Ayvalık ve Balıkesir’e yığıldığını görürüz. Midilli bugün de 11 milyonun üzerinde kayıtlı zeytin ağacı olan yeşil bir adadır. Adada bilhassa Marion bölgesinde gördüğümüz Roma su kemerleri de gösterir ki birçok adalara göre sarnıçla, yağmur suyuyla değil fakat gümrah su kaynaklarıyla beslenen bir yerdir. Ziraat ve hayvancılık onun için çok rahat yapılabilmektedir. Mesela, koyun sürüleri açıkta beslenebiliyor ve kurt vs gibi vahşi fauna yok. Balıkçılık kaynakları geniştir. Bilhassa Kaloni’nin bulunduğu körfezde bunu görürsünüz; adanın çok önemli bölümünde bu haliç yer alır. Midilli’nin eski eserleri boldur. 1912’de İmparatorluk’tan ayrılıp Yunanistan’a katıldıktan sonra adanın dış iktisadi ilişkilerinde genel olarak ekonomik yapısında bir gerileme söz konusudur. Bugün de Yunanistan’ın iktisaden ve siyaseten en gayrimemnun bölgelerinden biridir ama aslında kaynakları fakir değildir, yoksun bir coğrafyası olduğu söylenemez. Bir zamanlar adada bir Türk nüfus vardı. Burada bu zümrenin büyük zeytinlik sahiplerini mübadeleden sonra Türkiye’de de tanıyoruz, işletmelerine devam ediyorlar. Hatta yine bulundukları köylerin adını taşıyorlar. Kuşkusuz orada bir bürokrasimiz de vardı. Sevda ve Can Elgiz çiftinin soyu Kulaksızsoğulları’dır. Kulaksızoğlu Halim Bey mutasarrıf olarak Midilli’de bulundu. Belki öbür üyeler de yargı sisteminde çalıştılar. Kendi geniş konakları vardı. Mübadelede onlar da bu tarafa göç ettiler. Şimdi bilhassa eserlerin uzun zaman kendi haline bırakıldığı, tahrip olduğu dönemden sonra Türkiye ile Yunanistan arasında bir restorasyon yarışı başladı. Bu sivil bir davranıştır. Yani aynı anda aşağı yukarı gerek turistik amaçlarla gerek kültürel amaçlarla, mesela büyük metropolitan kiliseleri dahil olmak üzere, Rahmi Bey’in (Koç’un) Ayvalık’ta restore ettirdiği gibi bazı eserler de restore ediliyor (Suzan Sabancı’nın Ayışığı Manastırı gibi) veya bazı değirmenler ve ayazmalar için de Büyükelçi Necdet Kent gibi… Rum evleri en çok aranan ev tipi; restore ediliyor. Benzer bir duruş Midilli’de de başladı. Tabii Yunanistan’daki bu gelişme bizimki gibi sivil mahiyetli değil; sahillere ve adalara gidip yerleşen bir nüfus yok. Çünkü nüfus deniz kıyılarına ve adalara göre çok az zaten. Fakat mesela şehirde merkezdeki camilerin restorasyonu söz konusu. Midilli’deki Yeni Cami bunlardan biridir. Halim Bey Konağı’nı da Midilli Belediyesi restore ettirdi. Elgiz Ailesi de bu konakta bir ilk olarak koleksiyonlarındaki Türk ve yabancı sanatçılardan oluşan bir sergi yapmaktalar. Konağı yaptıran Halim Bey adadaki sanatkârlar tarafından çok tutulan ve değerli koleksiyonlar toplayan bir yöneticiydi. Bugünlerde Elgizler büyük dedelerinin konaklarına tekrar bir sanat nefesi getirdiler. Devamını umut ediyoruz. 41  Περίπου 6 χλμ. χωρίζουν το κάστρο στο Μόλυβο της Μυτιλήνη από το κάστρο Μπεχράμκαλε του Η Μυτιλήνη και το Τσανάκαλε. H ύπαρξη των δύο αυτών συνοριακών κάστρων μπορούσε να αποτρέψει τη δίοδο Αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη οποιασδήποτε στρατιωτικής-ναυτικής δύναμης από το Βόσπορο μέχρι τη Μεσόγειο. Πράγματι, με τον τρόπο αυτό η δίοδος για τα πλοία των ιταλικών πόλεων-κρατών της Βενετίας, Γένοβας κτλ. Ιλμπέρ Ορταϊλί παρέμεινε κλειστή καθ᾽ όλη τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου. Η κατάκτηση της Μυτιλήνης ολοκληρώθηκε το 1462 από το Σουλτάνο Μωάμεθ τον Πορθητή. Στην πορεία τουρκικοί πληθυσμοί εγκαταστάθηκαν στο νησί και σύντομα άρχισαν να ασχολούνται με τη γεωργία αλλά και τη ναυτιλία. Μελετώντας τα δύο αυτά νησιά, τη Χίο και τη Μυτιλήνη συνειδητοποιούμε ότι πρόκειται για ιδιαίτερες περιπτώσεις. Από την οθωμανική κατάκτηση του 1462 μέχρι την προσάρτηση της Μυτιλήνης στο ελληνικό έδαφος τον 20ό αιώνα μεγάλος αριθμός Τούρκων εγκαταστάθηκε στο νησί, όπως και στη γειτονική Χίο, η οποία βέβαια αποτελούσε ξεχωριστή διοικητική ενότητα. Οι Τούρκοι διατηρούσαν ναυτικές σχολές στην περιοχή. Και ο Χαϊρεττίν Μπαρμπαρόσα, ή Ορούτς, με τα αδέλφια του ανήκαν άλλωστε στον πληθυσμό της Μυτιλήνης. Το προφανές τέλος της οθωμανικής επικυριαρχίας έρχεται το 1912 όταν το μοναδικό θωρηκτό της Ελλάδας, το Αβέρωφ –ως γνωστόν εμείς τότε δεν είχαμε κανένα θωρυκτό– επανακτά το νησί για την Ελλάδα. Τη δεκαετία που ακολούθησε ένα μέρος του τουρκικού πληθυσμού μεταναστεύει στην Τουρκία, κυρίως όμως με τη συνθήκη ανταλλαγής πληθυσμών την περίοδο 1923 – 27, όλος ο μουσουλμανικός πληθυσμός της Μυτιλήνης μεταναστεύει στα γειτονικά παράλια και ιδιαίτερα στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές του Αϊβαλιού και του Μπαλίκεσιρ. Σήμερα η Μυτιλήνη, με τα 11 εκατ. καταγεγραμμένα ελαιόδεντρά της είναι ένα καταπράσινο νησί. Όπως καταδεικνύει και η ύπαρξη του ρωμαϊκού υδραγωγείου στην περιοχή Μόρια, σε αντίθεση με τα περισσότερα νησιά, η υδροδότηση του νησιού δεν βασίζεται στην αποθήκευση βρόχινου νερού σε στέρνες αλλά σε άφθονες φυσικές πηγές. To γεγονός αυτό διευκολύνει τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Τα κοπάδια μπορούν για παράδειγμα να βοσκήσουν ελεύθερα χωρίς το φόβο λύκων και άλλων παρόμοιων αρπακτικών. Το νησί έχει μεγάλες πηγές ιχθυοκαλλιέργειας, όπως μπορεί κανείς να δει στον Κόλπο της Καλλονής, που καταλαμβάνει σημαντικότατο μέρος του νησιού. Παράλληλα η Μυτιλήνη έχει πολλούς αρχαιολογικούς χώρους. Γενικά μετά το 1912 και την απόσπαση του νησιού από την Αυτοκρατορία παρατηρούμε έναν μαρασμό όσον αφορά το εξαγωγικό εμπόριο του νησιού. Αν και σήμερα αποτελεί μία περιοχή μάλλον δυσαρεστημένη από τις οικονομικές και πολιτικές συνθήκες της Ελλάδας παραμένει πλούσια σε πλουτοπαραγωγικές πηγές και σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως φτωχός τόπος. Το νησί είχε κάποτε το δικό του τουρκικό πληθυσμό. Οι μεγάλοι ελαιοπαραγωγοί της κοινότητας αυτής θα δραστηριοποιηθούν μετέπειτα και στην Τουρκία παίζοντας πρωτεύοντα ρόλο στον κλάδο αυτό, φέροντας ως επωνυμία τα ονόματα των χωριών όπου μετοίκησαν. Φυσικά η κοινότητα είχε και τη δική της γραφειοκρατία. Οι Σεβντά και Τζαν Ελγκίζ ανήκουν στην οικογένεια των Κουλακσίζογλου. Ο Χαλίμ Μπέης Κουλακσίζογλου βρέθηκε στη Μυτιλήνη ως διοικητής του νησιού. Πιθανώς τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας να εργάστηκαν ως δικαστικοί λειτουργοί. Υπήρξαν ιδιοκτήτες μεγάλων αρχοντικών. Ακολούθησαν κι αυτοί το δρόμο της Ανταλλαγής προς τα εδώ. Ύστερα από μια περίοδο εγκατάλειψης και καταστροφής των εκατέρωθεν μνημείων η Ελλάδα και η Τουρκία ξεκίνησαν αισίως έναν συναγωνισμό αποκατάστασής τους. Πρόκειται για ιδιωτικές πρωτοβουλίες. Διότι περίπου ταυτόχρονα – για λόγους τουριστικούς και πολιτιστικούς – αποκαθίστανται μνημεία όπως οι μητροπολιτικοί ναοί των Κυδωνιών από τον κο Ραχμί Κοτς, η Μονή Αγίου Δημητρίου Μοσχονησίων από τη Σουζάν Σαμπαντζί και διάφοροι μύλοι και αγιάσματα από τον Πρέσβη Νετζντέτ Κεντ... Εκτιμάται πολύ ένα ρωμαίικο σπίτι. Η υψηλή ζήτηση φέρνει και την αναστήλωση. Κάτι παρόμοιο ξεκίνησε και στη Μυτιλήνη. Δεν πρόκειται βέβαια για ιδιωτικές πρωτοβουλίες όπως σε μας, διότι δεν υπάρχει κόσμος που να εγκαθίσταται στις παραλίες και τα νησιά, ο πληθυσμός της 43 Ελλάδας είναι ούτως η άλλως λίγος ως προς την έκταση των ακτών και των νησιών της. Πρόκειται κυρίως για την αποκατάσταση οθωμανικών τζαμιών σε αστικά κέντρα όπως το Γενί Τζαμί της Μυτιλήνης. Το αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη αποκαταστάθηκε και αυτό με πρωτοβουλία του Δήμου Μυτιλήνης. Η οικογένεια Ελγκίζ εκθέτει για πρώτη φορά στο αρχοντικό έργα Τούρκων και ξένων καλλιτεχνών. Εκτός από διοικητής ο κτήτορας του αρχοντικού Χαλίμ Μπέης υπήρξε και συλλέκτης σημαντικών έργων τον οποίον εκτιμούσαν πολύ οι καλλιτέχνες του νησιού. Σήμερα η οικογένεια Ελγίζ φέρνει και πάλι στο αρχοντικό των παππούδων της μια καλλιτεχνική πνοή. Ελπίζουμε η προσπάθεια να συνεχιστεί.  Lesvos Island and It is only 6 kilometers from Molivas Castle in Mytilene to Behramkale (Assos) in Çanakkale. These two castles can prevent the passage of naval forces from the Bosphorus to the Mediterranean. Halim Bey Mansion Throughout the Ottoman period the canal was closed to ships coming from Italian city states such as Venice and Geneve. In 1462 Mehmed II the Conqueror captured Mytilene and this led some Turks İlber Ortaylı to settle on the island. There were Turks who engaged not only in farming but also in shipping. This is an exceptional situation considering Chios and Mytilene Islands. Many Turks coming from Anatolia were sent to Mytilene after the conquest of 1462. The situation was very similar in Chios which was another administrative unit close to Mytilene. The Turks had naval schools in Chios. In fact Barbaros Hayrettin and his brothers were also locals from Mytilene. Undoubtedly this control ended in 1912 when Greece’s only armored cruiser recaptured the Mytilene Island (I must say that we didn’t have an armored cruiser at that time).The Turkish community partially emigrated to Anatolia within a decade. However, during the resettlement period which began with the treaty in 1923 and continued to 1927, we see that the population of Mytilene settled largely in Ayvalık and Balıkesır on the parts of the island with olive groves. Today, Mytilene is a green island that has a record 11 million olive trees. The Roman aquaducts of the Marion district show that the island was nourished with rich water springs instead of a cistern or rain water with respect to other islands. For this reason, agriculture and animal husbandry was easily cultivated. For example, sheep can feed in the open-air without the threat from wild animals such as wolves. The fish stores are also very plentiful. An important estuary can be seen from the Bay of Kaloni in that part of the island. Mytilene also has many architectural monuments. The island experienced a decline in its economic foreign relations. This was felt particularly within its economic structure after it seceded from the Ottoman Empire in 1912 and joined Greece. Today, Mytilene is one of the most discontented regions in Greece both economically and politically; however, that’s not to say that its resources aren’t plentiful or that island is geographically disadvantaged. Back in the day, the island was home to a Turkish community. We know that the owners of the olive gardens from that community continued their business in Turkey after the population exhange, In fact they bear the names of the villages they lived in. The Turks certainly had a strong governing presence on the island. Sevda and Can Elgiz are from the Kulaksızoğulları lineage. Kulaksızoğlu Halim Bey was a mutasarrıf, an administrative authority in Mytilene. Other members of his family may have worked in judiciary. They owned large mansions and emigrated to Anatolia in the population exchange. There is now a restoration race on between Turkey and Greece especially after many works were destroyed and abandoned. This is a noble gesture. Some buildings are being renovated by Rahmi Koç in Ayvalık or by Suzan Sabancı such as Ayışığı Monastery or Ambassador Necdet Kent mills and Agiasmas. Both have touristic and cultural purposes even the churches in the metropolitan centers... Greek houses are in high demand right now and are also being renovated. A similar movement started in Mytilene. Of course in Greece this change doesn’t have the same civil quiddity among the Turks. There are not as many inhabitants who reside in the islands and the coastal population is very low. However, there are many mosques undergoing restorations in the city center. The New Mosque in Mytilene is one of them. Halim Bey Mansion was renovated by the Municipality of Lesvos. The pioneering Elgiz Family organised an exhibition, composed of Turkish and foreign artists from their collection at the mansion. Halim Bey who built the mansion was a well-respected administrator and a collector of valuable artworks. The Elgiz Family have once again brought a breath of art into their great grandfather’s mansion. We hope it continues. 47 Hayat Kısa, Kos (İstanköy) adası doğumlu kadim Yunan “hemşehrimiz” Hipokrates, yaklaşık 2400 yıl önce kaleme aldığı o pek meşhur aforizmalarından birinde–benim ikinci dilden beceriksiz çevirimle– Sanat Uzun aşağı yukarı şöyle diyor: Ömer Madra Hayat kısa, Sanat uzun, Fırsat uçucu, Deney zorlu, Hüküm zor. “Çağdaş tıbbın babası” Hipokrates’in burada sanat derken güzel sanatlardan çok, tıp “zanaatini” ve tekniğini kasdettiği düşünülüyor; ama bu önemli düşünürün dünyaya bizim ona yakıştırdığımızdan daha geniş kapsamlı bakmış olması çok mümkün. Ayrıca, zaman içinde bu söz önce Latin düşünürler, sonra da her yerde birçok sanatçı, şair ve edebiyatçı tarafından –bir takdim-tehir yapılarak– “Sanat uzun, hayat kısa” diye bolca kullanılmış. Böylelikle, Romalı Seneca’nın önemle vurguladığı gibi “Ars longa vita brevis” anlayışı fikriyat dünyasına hakim olmuştur denebilir – hem de büyük “A” ile. Yani Sanat kalır! Bu anlayışı dünyada en etkin ve sahici kılan insanlardan biri, belki de birincisi, Lesvoslu “hemşehrimiz” Sappho olmalı. Hem de Hipokrates’in Sanat Uzun özdeyişinden 200 sene önce! Sappho, bilinen ilk kadın şairlerden. Belki ilki. Kendisinden önce epik, yani kahraman(lık)ları anlatanların aksine lirik şiir yazıyor ve böylelikle düpedüz bir devrim yapıyor. Eğer Hipokrates’in kullandığı düşünülen anlamdan, yani tekhnê’den bahsedeceksek, o da var Sappho’da, hem de âlâsı var: Bu konuda uzun zaman çalışmalar yapan ve Sappho şiirlerini de seslendiren müzisyen dostumuz Vassiliki Papageorgiou’nun Açık Radyo’daki Sappho programları dizisinin başında bize anlattığı gibi şair “kendine özgü bir ölçü yaratmış ki üç dize, onbir heceli satırdan oluşuyor. Ayrıca, bunlardan biri de beş heceli. O da ‘sapphometron’ oluyor: yani “Sappho’nun ölçüsü.” Zanaatin yanı sıra, asıl büyük öncülüğü ise Sappho’nun, içerikte yarattığı devrim. Gene Papageorgiou’nun bize anlattığı şekliyle “...Ne kadar büyük bir cesaret lazım: Arkaik dönemde bir kadın çıkıyor ve kendi duygularını açıkça anlatıyor! Son derece kişisel ... insanın kendine göre ... kendi duygularını ve dertlerini büyük bir yalınlıkla ve ustalıkla anlatıyor.” Sanat bir tanrısal esin işi sayılıyor ya, yerleşik medeniyetin başından beri, belki ondan da önce, tarih öncesi insanların da en temel uğraşlarından biri olmuş aslında. Avustralya aborijinlerinin işlerinde, Göbeklitepe’de, Çatalhöyük’te, Lascaux, Dordogne ve Altamira mağaralarındaki resimlerde ve heykellerde bu en temel ve öncelikli ihtiyacı görmekte olduğumuz söylenebilir bence. Kadim Yunan filozofu Platon’da da Yunanca esin perisi demek olan Musa’lar (musiki, müzik, müze kelimeleri de ondan kaynaklanıyor) üzerinde çalışmalar yürüttükten sonra –şiirden de pek hoşlanmamasına rağmen– Sappho’yu 9 musa’ya ilaveten 10. ilham perisi ilan etmiş, “yüce tapınağa” yerleştirmiş! Hayat kısa, ama ilham sonsuz. Modern edebiyatın önde gelen isimlerinden romancı ve hikâyeci J. D. Salinger da antikiteden moderne sanatın kesintisiz bir köprü görevi yapmasının hoş bir örneğini veriyor Franny ve Zooey adlı novellasında: Dünyaya küstü küsecek, depresif bir ruh hali içine girmiş, her şeyiyle problemli üniversiteli genç bir kız ve yetenekli bir tiyatro oyuncusu olan Franny’i, bir anlamda hayatta tutan: benzersiz iç müziği, olanca basitliği ve cesaretiyle Sappho oluyor. 49 Lesvos’lu (Midillili) lirik şair Sappho’nun şiiri, aynı zamanda korkunç bir kıyımın kurbanı olmuş, bildiğimiz gibi. “Dünyanın Vicdanı” diye de tanımlanan yazar Eduardo Galeano, Açık Radyo’da her sabah bir bölümünü okuduğumuz eşsiz Aynalar kitabının şaire ayırdığı bölümünde bu korkunçluğu kendine özgü özlü diliyle şöyle anlatıyor: “Bir kadının bizim dayanılmaz cazibemize vurulmak yerine başka bir kadını tercih etmesi biz erkeklerin hoşuna gitmez. 1703 yılında erkek iktidarının burcu konumundaki Katolik Kilisesi Sappho’nun bütün kitaplarının yakılmasını emretti. Çok az şiiri bu kıyımdan kurtulabildi.” Yangından kurtulan bu saf şiirler Sappho’nun hayatına ve “duruş”una gayet iyi ışık tutan belgeler olduğu gibi, gittikçe şiddet ve kana boğulan, bir “yetimler gezegeni”ne dönüşmekte olan günümüz dünya haline de binlerce yılın ötesinden ayrıca ışık tutmaktalar: İki örnek verirsek (Papageorgiou çevirisi): Atlılar Kimi der süvari, kimi piyade kimi ise bahriye, en güzel şeydir bu kara toprağın üzerinde; benceyse gönlünün çektiği her neyse. [...] mağrur yürüyüşünü ışıl ışıl yüzünü görmek isterdim, Lidya’nın ağır silahlarını, zırhlı piyadeleri şavaşırken görmektense. Kardeşler Ama bırak artık habire, Haraxos yüklü gemiyle geliyor, deyip durmayı. Zeus’un bileceği iş bu, bana sorarsan, ve tüm diğer tanrıların. sen hiç kafanı yorma, onun yerine yüreklendir ki beni, gidip kraliçe Hera’ya yakarıp durayım, Haraxos buraya salimen varsın, gemiyi de sağlam getirsin, sağ salim bulsun bizleri, diye. Gerisini de tanrıların takdirine bırakalım. fırtınanın hemen ardı dinginliktir çünkü. Umalım öyle olur: ağır silahların, zırhlı piyadelerin savaştığını görmeyiz artık, ve de fırtınanın ardından dinginlik gelir. Dünya şiir, sanat ve edebiyat dünyasının eşsiz isimlerinden Sappho’nun, kendi gibi eşsiz adası Lesvos’ta (Midilli’de) hem suyun iki yakasından, hem de dünyanın dörtbir yanından seçkin sanatçıların yer aldığı bir serginin –gayet itibarlı– Halim Bey Konağı’nda sergilenmesi, bence, bir süredir alacakaranlık kuşağında seyretmekte olan bir dünyada küçük de olsa yabana atılmayacak bir ışık. Ne de olsa, Sanat kalır çünkü.  «Ὁ Βίος βραχύς, Πριν από 2.400 χρόνια περίπου, ο αρχαίος Έλληνας ‘συντοπίτης’ μας από την Κω (Ιστάνκιοϊ) Ιπποκράτης, έγραψε ανάμεσα σε μια σειρά από διάσημους αφορισμούς και τον παρακάτω, τον ἡ δέ τέχνη μακρή» οποίο και μεταφράζω γνωρίζοντας πάντα τους περιορισμούς που ενέχει μία έμμεση μετάφραση μέσω μίας τρίτης γλώσσας: Ομέρ Μαντρά H ζωή είναι σύντομη, η τέχνη απέραντη, η ευκαιρία στιγμιαία, το πείραμα επισφαλές, η κρίση δύσκολη. Υποτίθεται ότι η τέχνη στην οποία αναφέρεται ο «πατέρας της σύγχρονης ιατρικής» Ιπποκράτης δεν έχει να κάνει με τις καλές τέχνες αλλά με την ιατρική ‘τέχνη’ ως επιτήδευμα. Από την άλλη, ίσως ο σημαντικός αυτός διανοητής να εκφράζει μια αντίληψη για την κόσμο διαφορετική από τη δική μας. Με τον καιρό το απόφθεγμα αυτό οικειοποιήθηκαν πολλοί διανοητές, καλλιτέχνες, ποιητές και λογοτέχνες με πρώτους τους Λατίνους φιλοσόφους ο οποίοι και αντέστρεψαν την εννοιολογική ακολουθία: «η τέχνη είναι απέραντη, η δε ζωή σύντομη». Έτσι, όπως τόνισε ο Ρωμαίος Σενέκας, η αντίληψη ότι «Ars longa vita brevis», φαίνεται να κυριάρχησε στον κόσμο του πνεύματος και μάλιστα με την Τέχνη (Ars) γραμμένη με κεφαλαίο Τ. Με άλλα λόγια η τέχνη μένει. Την αντίληψη αυτή για τον κόσμο φαίνεται να προσέγγισε πρώτη – και μάλιστα 200 χρόνια πριν από το «ἡ τέχνη μακρή» του Ιπποκράτη– η ‘συντοπίτισσά’ μας από τη Λέσβο, Σαπφώ. Η Σαπφώ είναι η πρώτη γνωστή σε εμάς γυναίκα ποιήτρια, πιθανώς δε και κυριολεκτικά η πρώτη. Σε αντίθεση με τα ηρωικά θέματα της επικής ποίησης των προγενέστερών της, η λυρική ποίηση της Σαπφώς αποτέλεσε μια πραγματική επανάσταση. Όσο για την αντίληψη περί τέχνης του Ιπποκράτη βλέπουμε ότι η Σαπφώ όχι απλά την συμμεριζόταν, την εξέφρασε όπως κανείς άλλος. Όπως μας εξηγεί στην πρώτη από μια σειρά εκπομπών για τη Σαπφώ στο Ατσίκ Ράντιο [Ανοιχτό Ραδιόφωνο] η φίλη μουσικός, μελετητής και ερμηνεύτρια της Σαπφούς, Βασιλική Παπαγεωργίου, η ποιήτρια «εφηύρε ένα δικό της μέτρο που αποτελούνταν από τετράστιχες στροφές που η κάθε μία τους περιελάμβανε 3 ενδεκασύλλαβους και έναν πεντασύλλαβο στίχο. Το μέτρο αυτό ονομάστηκε ‘σαπφικό’». Πέρα από την τεχνική, η μεγάλη πρωτοπορία της Σαπφούς αφορά το επαναστατικό περιεχόμενο της ποίησής της. Γυρνώντας στα λόγια της Παπαγεωργίου «...Απαιτείται τεράστιο θάρρος για μια γυναίκα της Αρχαϊκής εποχής να βγει και να εκφράσει ανοιχτά τα συναισθήματά της! Απόλυτα προσωπικά... με γνώμονα τον εαυτό της... εκφράζει τα συναισθήματα και τους καημούς της με μεγάλη απλότητα και μαεστρία». Η τέχνη θεωρείται προϊόν θείας έμπνευσης, από τον καιρό των πρώτων ανθρώπινων οικισμών, ίσως και παλιότερα, αποτελόντας μία από τις πλέον βασικές ενασχολήσεις των προϊστορικών ανθρώπων. Πιστεύω ότι μπορούμε να παρατηρήσουμε αυτή την πρωταρχική και θεμελιώδη ανάγκη στην πολιτιστική παραγωγή των Αβοριγίνων της Αυστραλίας και σε μέρη όπως το Göbeklitepe, το Çatalhöyük, το Lascaux, το Dordogne καθώς και στις τοιχογραφίες και τα γλυπτά των σπηλαίων της Αλταμίρα. 53  Ο αρχαίος φιλόσοφος Πλάτων, φιλοσοφώντας σχετικά με τις εννέα θεότητες της έμπνευσης ή Αδελφοί Μούσες (από όπου και οι τουρκικές λέξεις musiki, müzik [μουσική] και müze [μουσείο]) ανακήρυξε Μου λες και ξαναλές ότι ο Χάραξος θα έρθει τη Σαπφώ «δέκατη μούσα», προσθέτοντάς την στις εννέα θεότητες και εντάσσοντάς την στο «μέγα με του πλοίου του τα αμπάρια φορτωμένα. ναό των τεχνών», παρότι ο ίδιος δεν ενέκρινε την ποίησή της. Είπαμε, η ζωή είναι σύντομη, η Αυτό ο Δίας μόνο, κι οι άλλοι όλοι οι θεοί το ξέρουν. έμπνευση όμως διηνεκής. Με τέτοιες σκέψεις το μυαλό σου μη σκοτίζεις. Στο βιβλίο Franny and Zooey ο J. D. Salinger, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Κάλλιο στην Ήρα τη Βασίλισσα να μ’ είχες στείλει, συγγραφείς μυθιστορημάτων και διηγημάτων, δίνει ένα εύλογο παράδειγμα για το πώς η τέχνη για να προσευχηθώ βαθιά, να δώσει αυτή μπορεί να λειτουργήσει ως συνεχής γέφυρα μεταξύ αρχαιότητας και νεοτερικότητας: Η Φράννυ να επιστρέφει εδώ ο Χάραξος με το σκαρί του σώο, είναι μία νεαρή φοιτήτρια και ταλαντούχα ηθοποιός θεάτρου, που ταλανίζεται από κατάθλιψη κι εμάς καλώς να εύρει. Για όλα τ᾽ άλλα έχει ο θεός· και μια σειρά από προβληματισμούς και αμφιταλαντεύσεις. Το μόνο πράγμα που φαίνεται να την πάντα γαλήνη ακολουθεί το τέλεμα της τρικυμίας. κρατά όρθια είναι η αξεπέραστη εσωτερική μουσικότητα, η ύψιστη απλότητα και το θάρρος της Σαπφούς. Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι έτσι θα γίνει: ότι δεν θα ξαναδούμε άρματα βαριά και πάνοπλους στρατιώτες να πολεμούν κι ότι μετά την τρικυμία θα έρθει η πολυπόθητη γαλήνη. Από την άλλη, η ποίηση της ποιήτριας Σαπφούς από τη Λέσβο (Μυτιλήνη) υπέφερε, όπως γνωρίζουμε, μία τρομακτική σφαγή. Ο συγγραφέας Eduardo Galeano γνωστός και ως «η συνείδηση Το ότι στο νησί της μοναδικής για την παγκόσμια ποίηση, λογοτεχνία και τέχνη Σαπφούς, στην μιας ολόκληρης ηπείρου», στο έργο του Καθρέφτες (αποσπάσματα από το οποίο διαβάζονται κάθε εξίσου μοναδική Λέσβο, διοργανώνεται μία έκθεση με έργα καλλιτεχνών όχι μόνο από τις δύο όχθες πρωί στο Ατσίκ Ράντιο) αναφέρεται, με τη δική του, αξεπέραστη διαύγεια σε αυτό ακριβώς το του Αιγαίου αλλά κι από όλο τον κόσμο, και μάλιστα στο αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη, είναι μία τρομερό γεγονός: υπέροχη, ευγενής πρωτοβουλία. Όσο μικρή κι αν φαντάζει είναι μία διόλου αμελητέα δέσμη φωτός σε έναν κόσμο που ολοένα πολιορκείται από το σκοτάδι. « Ότι μία γυναίκα αντί να πέσει θύμα της ακαταμάχητης γοητείας μας προτιμά μία άλλη γυναίκα είναι κάτι που οι άντρες αδυνατούν να χωνέψουν. Το 1703 η Καθολική εκκλησία ως υπέρμαχος της Άλλωστε, ό,τι και να συμβεί η Τέχνη θα μείνει. πατριαρχικής εξουσίας διέταξε το κάψιμο όλων των βιβλίων της Σαπφούς. Πολύ λίγα ποιήματα σώθηκαν από εκείνη τη σφαγή». Εδώ και χιλιάδες χρόνια, τα γεμάτα αθωότητα ποιήματα της Σαπφούς που σώθηκαν από τη φωτιά δεν φωτίζουν απλά το βίο και τη στάση ζωής της ποιήτριας· φωτίζουν και τις συνθήκες που μας περιβάλουν σήμερα, σε έναν κόσμο που ολοένα πνίγεται στη βία και το αίμα και αρχίζει να προσομοιάζει σε έναν πλανήτη ορφανών. Κλείνω με δύο τέτοια ποιητικά δείγματα: Απόσπασμα 16 Lobel-Page Άλλοι το ιππικό, άλλοι το πεζικό, κάποιοι το ναυτικό ορίζουν πως είναι το ομορφότερο πράγμα πάνω στη μαύρη γη. Όμως εγώ εκείνο που καθένας ερωτεύεται. Κι έχω εξήγηση απλή, όλοι νομίζω θα την ασπαστούν. Γιατί εκείνη, η αξεπέραστη στον κόσμο καλλονή, η Ελένη, παράτησε πανάριστον τον άντρα της κι ανέβηκε στο πλοίο για την Τροία. Ούτε που νοιάστηκε για το παιδί της, μήτε για τους γονείς της. Της συνεπήρε η Κύπρις το μυαλό. Έτσι κι εγώ τώρα αναμνήστηκα την Ανακτορία απούσα. Πώς θα ᾽θελα το εράσμιο βήμα της να δω, τη φεγγοβόλα λάμψη του προσώπου. Όχι αμάξια λυδικά και πάνοπλους πεζούς να μάχονται. (Μετάφραση: Δ. Ν. Μαρωνίτης) 55 “Life is short, 2400 years ago our fellow Greek citizen Hippocrates, born on Kos Island (Istanköy) -with my clumsy translation from another language- wrote in one of his famous aphorisms that... Art is long” Life is short, Ömer Madra And art long, The crisis fleeting, Experience perilous, And decision difficult. It was thought that Hippocrates “the father of modern medicine” was referring here to the craft of medicine and its technique and not fine arts when he used the word ‘art’. It is possible that this important philosopher may have looked at the world more universally than we assume. Also, this quote was widely used throughout the ages; first by Latin thinkers, then by many artists, poets and finally by the men of letters who reversed the order of lines to read “Art is long, life is short”. Thus we can deduce that our understanding of “Ars longa vita brevis” dominates the world of thought as Seneca of Rome pointed out – not to say that “A” is capitalized. So, life is short, but art endures! It might have been our “fellow citizen” Sappho of Lesvos who was possibly one of the first people to illuminate this concept 200 years before Hippocrate’s aphorism, “Art is long”. Sappho was one of the first woman poets on record. Possibly the first. She wrote lyrical poetry contrary to previous poets who wrote epic poetry, i.e, poems about heroes and heroism. Her poetry was revolutionary. If we talk about Hippocrates’ use of the word “technê”; Sappho had it, too! - she is well-endowed in the “craft” as well. At the beginning of the Açık Radyo Sappho Programmes series, our musician colleague Vassiliki Papageorgiou, who has studied and performed Sappho’s poetry for many years explains that Sappho created a very distinctive meter; there are three lines and every line is made up of 11 syllables, however within the stanza one line is made only of 5 syllables. This is called “sapphometron” i.e., “Sappho’s meter.” Aside from technê, Sappho’s main contribution to poetry is the revolution she created in content. As Papageorgiou mentions again “What great courage it takes: A woman appears in ancient times and speaks openly about her emotions! Extremely personal... in her own way... and tells of her personal emotions and troubles with amazing simplicity and skill.” Art was one of the primary concerns and interests of the prehistoric humans and has been regarded as being both a skill and from the divine. From the beginning of sedentary civilizations –maybe even before–. I think it can be said that we have seen art, this most basic need, in Australian aborigines’ works, also in Göbeklitepe, Çatalhöyük sites, and in the Lascaux, Dordogne and Altamira cave paintings and sculptures. The Ancient Greek philosopher Plato declared Sappho the 10th muse adding to the other 9. He placed her in a “pantheon” after having studied the others as the sources of inspiration( musiki, music, museum words have their source in this word, too) although he did not like her poetry so much! Life is short but inspiration is eternal. 57 In his novella “Franny and Zoey”, J.D. Salinger, one of the foremost contemporary novelists and Let us hope that it will not come to pass and that we will not see “thronging cavalry” or “the troops short story writers in the modern period, illustrates how art can serve as a bridge between antiquity in their chariots and glittering armor” fighting and slaughtering each other... Hopefully peace and and modern times. Franny is a young university student and a talented aspiring actress with many solitude will come after the storm. issues. She is depressed and has almost given up on life, but she still tries to cling to life becoming imbued with the poetess’s unique inner music, utmost simplicity and braveness. I think it is a great idea to hold an exhibition at the still very much revered Halim Bey Mansion on the home island of Sappho’s (the inimitable Sappho, a unique name in the world of poetry, art and The lyrical poems of the poetess Sappho of Lesvos (Mytilene) however eventually became the victims literature) with wonderful artists from all over the world and –not less significantly– from both sides of a terrifying slaughter. The great Uruguayan writer Eduardo Galeano, whom we like to call “the of the Aegean. The light this exhibition sheds may be a tiny ray of light, but nevertheless its impact Conscience of the World”, in his inimitable book of Mirrors, masterfully describes this “slaughter” cannot be underestimated in our world currently swaying in a twilight zone. with a few strokes of his pen in one of his typical laconic passages: Art is what endures, after all. ‘A woman’s preference for another women instead of being impressed by us is not pleasing for men. In 1703 the patriarchy of the Catholic Church ordered all of Sappho’s books to be burned. Few of her poems could be saved from this slaughter.” Nevertheless, some of the poems miraculously survived – though few of them intact. This innocent poem saved from the fires, brings to light our current global situation which is full of violence and blood, and is turning the world into a planet of orphans. For thousands of years these wonderful stanzas have been shedding light both on the life of Sappho’s and her “poise”, as well as the readers’ own. We will give two examples (with Papageorgiou’s translation): Cavalry Some say thronging cavalry, some say foot soldiers, others call a fleet, the most beautiful of sights the dark earth offers, but I say it’s what- ever you love best. [...] I’d rather see her lovely step, her sparkling glance and her face than gaze on all the troops in Lydia in their chariots and glittering armor Brothers ...But you’re always chattering that Kharaxos  comes, his ship with fully stuffed hold. As to that,  Zeus and the gods only know, but these thoughts should  not be in your head. Instead let me go, having been commanded to offer many prayers to Hera the Queen, that his undamaged ship should deliver up  Kharaxos to us here, finding us safe and serene. And as for  the rest of it, to higher spirits leave it  now, for calm seas often follow after the  squalling of a storm... 59 Elgiz Koleksiyonu’ndan 1980 yılından bu yana Sevda ve Can Elgiz sanat ve yaşamda “çağdaş” olana odaklanan Elgiz Koleksiyonu’nu yapılandırmaktalar. Bu koleksiyon 2001 yılında İstanbul’da kurulan Elgiz Müzesi’yle Geçiş Çizgileri birlikte kamunun erişimine açılmış. Ben, yıllar sonra koleksiyon üzerine çalışıp, Midilli’de gerçekleşecek bir sergi için seçki oluşturmak ve bu serginin küratörlüğünü yapmak için davet (in medias res) edildim. 2016 yılında koleksiyonu çalışmaya başladım. Bu projede beni cezbeden ilk şey, bağlantı kurma, bir araya getirme, ve paylaşma eylemleri üzerinden bir koleksiyonu keşfetmek düşüncesiydi. Sergisi’ne Elgiz Koleksiyonu üzerine araştırmamı sürdürürken, küratöryel araştırma ve üretim çizgimle Başak Şenova koleksiyonda işlenen bazı temaların örtüştüğünü farkettim. Sergi bu eşleşmenin bir sonucu olarak ortaya çıktı. Koleksiyonun içindeki ilişkiler ağını haritalandırırken, koleksiyona dair belirgin özellikler keşfettim. Koleksiyonun ilk yılları daha çok biçimsel ve soyut arayışlar üzerinde duruyor. Yine de koleksiyonda yapıtların üretildiği zamana dair gelip geçici eğilimleri ve yaklaşımları gözlemlemek mümkün. Ancak bazı temalar ve unsurlar yıllar boyunca sürekli tekrar etmiş. Bu tekrarları koleksiyonun özgün “çizgisini ve bağlantılarını” belirleyen koleksiyonerlerin “bilinçli saplantıları” olarak değerlendirmek mümkün. Koleksiyon siyaset, toplumsal cinsiyet ve kimlik gibi sosyal konulara değinirken, diğer yandan da psikolojik, bilişsel ve bedensel unsurları ve deneysel yaklaşımları, bireysel anlatılar üzerinden ele alıyor. Kimlik üzerine yoğunlaşan sorgulamalarla birlikte, ‘belleğin inşaası ve yeniden inşaası’ sürekli tekrar eden temalarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Bu çerçevede, Geçiş Çizgileri (in medias res) sergisi, Elgiz Koleksiyonu’ndan seçilen yapıtlar üzerinden birbirinden ayrı yaklaşımlar içeren, farklı yoğunluktaki anlatılar, anılar ve ifadeler arasındaki bağlantı çeşitliliğini göstermeyi amaçlıyor. Geçiş Çizgileri (in medias res) Caelum non animum mutant qui trans mare currunt. Denizi aşan insanlar ruhlarını değil, üzerlerindeki gökyüzünü değiştirir. Horatius1 Elgiz Koleksiyonu üzerinde çalışmak ve araştırma yapmak dinamik bir süreçti; serginin içeriği ve izlenmesi gereken yollar zaman içinde ortaya çıktı. Bununla birlikte, serginin küratörü olarak, sergiyi kurgulama sürecinin başlangıç noktası, bugün Midilli Belediye Sanat Galerisi olarak kullanılan Halim Bey Konağı oldu. “Halim Bey Konağı” olarak bilinen galeri, adanın Osmanlı mimari mirasının bir örneği. Sergi bağlamında bu konağın en heyecan verici ve ilham verici özelliği ise duygusal içeriği: Can Elgiz’in büyük dedesi Halim Bey bu konakta doğmuş ve büyümüş. Bina ve sergi kaçınılmaz olarak insani bir bileşen üzerinden nesilleri birbirine bağlamakta. Geçiş Çizgileri (in medias res) sergisi, koleksiyondan hareketle, bellek ve algı üzerine bir takımyıldızı oluşturmayı hedefliyor. Yapıtların sergide yer alacağı mekanlar arasındaki ‘karşılaşmalar’, onları okumaya dair sürekli değişen bir dinamiği işaret ediyor. Sergi izleyicinin kişisel anlatılar, farkındalıklar, psikolojik ve bilişsel tanımlamalara dayalı bu takımyıldızına değişik açılardan bakmasını öngörmekte. 1 Commager, Steele (1962). The Odes of Horace: A Critical Study. 63 Koleksiyonun temelini besleyen yapıtlardaki anlatıların kesitlerini kapsayan bu sergi, hem mekansal kurgusuyla, hem de tarihi ve siyasi ağırlıklarla yüklü coğrafyalarla kurmaya çalıştığı diyaloglar üzerinden farklı okuma yolları önermekte. Geçiş Çizgileri (in medias res) sergisinde yer alan her bir yapıt bir diğerine, çizgisel olmayan anlatılarının ortasından (in medias res) ya biçim ya da içerikleriyle kurdukları ilişkilerle bağlanıyor. “In medias res” ya da “bir şeylerin tam ortasına” terimi ilk kez Romalı şair ve eleştirmen Horatius tarafından Ars poetica (Şiir Sanatı) eserinde kullanılmış. “In medias res “ bir hikayenin ortasından başlayan anlatı tekniğini ifade etmekte. Horatius’un açıkladığı gibi, bu teknik “karakterlerin geçmişteki yolları ile gelecekteki kaderlerini” hakkında merak yaratarak, izleyiciyi anlatının içine çeker. Halim Bey Konağı, Elgiz Ailesi’ne, atalarına ve Yunanistan ile Türkiye arasında 1923’te gerçekleşen mübadeleye tarihsel olarak bağlıdır. Sergi, konağın kendi anlatıları içinde halihazırda varolan bu bağa, yeni geçiş çizgileri ve yollar eklemeyi amaçlamakta. Serginin Mekansal Tasarımı Üzerine Serginin çıkış noktası Halim Bey Konağı olduğu için, serginin önceliği ve niyeti bir yaşam alanı olarak konağın ‘kimliğini’ korumaktı. Konak 1994 yılında bir “beyaz kübe” (çağdaş sanat galeri alanına) dönüştürülüp, Belediye Sanat Galerisi olarak kullanılmaya başlanmış. Serginin tasarım sürecinde, beyaz küp atmosferini kırmak ve konağı geçmişle bugün arasında bir geçiş aracı olarak kullanmak için, iki strateji üzerine çalıştım: (i) yapıtları kişileştirerek konağa yerleştirmek ve (ii) mekana ‘bazı’ mobilyalar eklemek. Buna göre, iki hol, yedi oda ve bir geniş merdivene yayılan sergideki yapıtların sayısını sınırlandırdım —bu yapıtlara sanki konakta yaşayan karakterlermiş gibi yaklaştım. Elgiz Ailesi’yle birlikte bir süre araştırdıktan sonra, adanın en ünlü antikacısı Dimitri Demerzis’den bir zamanlar bu konağın aile tarafından kullanıldığı döneme ait olan bazı mobilyalar bulduk ve bu parçalar konağa taşındı. Midilli Belediye Sanat Galerisi’nin “Tarihi Osmanlı Sandıkları” koleksiyonu da sergide kullanıldı. Sonuçta konaktaki her odada ya da mimari bölmede —tema, anlatı, biçim ve yapı üzerinden birbirine bağlanan- en fazla iki ya da üç sanat yapıtı yer aldı. Sergi süresince konağı ziyaret eden izleyicinin kişisel hikayeleri ister istemez konakta yer alan yapıtların sonu başı belirsiz hikayelerine karışıyor. İzleyici, konağın bir misafiri olarak, sergideki hikayelerin ya da bağlantıların ortasından (in medias res) konaktaki konuşmaların ve geçiş çizgilerinin birer katılımcısı haline geliyor. 2 Fairclough, H. and Rushton, H. (1926) Satires, Epistles and Ars poetica by Horace. W. Heinemann, London. Line: 148 3 The Norton Anthology of Theory and Criticism, ed. by Vincent B. Leitch et al. New York: W.W. Norton & Co., 2001, p. 121 Από τη συλλογή Ελγκίζ Η Σεβντά και ο Τζαν Ελγκίζ ξεκίνησαν να συγκροτούν μία συλλογή τέχνης το 1980 εστιάζοντας στη ‘σύγχρονη διάσταση’ της τέχνης και της ζωής ενώ το 2001 κατέστησαν την συλλογή προσβάσιμη στην έκθεση Γραμμές για το κοινό στο Μουσείο Ελγκίζ της Πόλης. Ακουλούθως, το 2016, κλήθηκα να εργαστώ στη συλλογή και συγκεκριμένα να επιμεληθώ μία έκθεση που θα λάμβανε χώρα στο νησί της Λέσβου, Περάσματος όπου θα παρουσιαζόταν μία επιλογή έργων από τη συλλογή. Αυτό που με συνεπήρε σε αυτή την πρόσκληση ήταν η ιδέα μίας συλλογής βασισμένης στις έννοιες της σύνδεσης, της συγκέντρωσης (in medias res) και του μοιράσματος με το κοινό. Μπασάκ Σένοβα Καθώς ερευνούσα τη συλλογή εντόπισα κάποιους θεματικούς ατραπούς που συνέπιπταν με τη δική μου σκοπιά έρευνας και παραγωγής ως επιμελήτριας. Έτσι η έκθεση αντικατοπτρίζει άμεσα αυτά τα κοινά στοιχεία. Προσπαθώντας να χαρτογραφήσω το δίκτυο σχέσεων που προέκυπτε από τη συλλογή έμαθα πολλά. Τα πρώτα χρόνια της συλλογής εστίαζαν περισσότερο σε πιο αφηρημένες έννοιες που αφορούσαν τη μορφή, με αποτέλεσμα να μπορούμε να ακολουθήσουμε κάποιες σύγχρονες τάσεις και προσεγγίσεις μέσα από τη συλλογή. Παρόλα αυτά, κάποιες θεματικές και πλευρές συνιστούν αναπόσπαστες συνέχειες σε όλη της την πορεία. Θα μπορούσαμε να τις ορίσουμε ως ‘συνειδητές εμμονές’ των συλλεκτών οι οποίες και οριοθετούν με μία συγκεκριμένη ‘γραμμή’ τη συλλογή στο σύνολό της. Η συλλογή εμπεριέχει ψυχολογικά, γνωστικά και σωματικά στοιχεία και πειραματικές προσεγγίσεις της κάθε αφήγησης, ενώ ταυτόχρονα διαχειρίζονται την πολιτική του φύλου και της ταυτότητας. Η ‘κατασκευή και ανακατασκευή της μνήμης’, αναδεικνύεται σε μία από τις σταθερές θεματικές της συλλογής. Σε αυτά τα πλαίσια η έκθεση που οραματιστήκαμε ως Γραμμές Περάσματος (in medias res) φιλοδοξεί να παρουσιάσει μία σειρά από συνδέσεις μεταξύ αφηγήσεων της μνήμης, εκφράσεις διαφορετικής έντασης και προσεγγίσεις μέσω επιλεγμένων έργων από τη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Ελγκίζ της Πόλης. Γραμμές Περάσματος (in medias res) Caelum non animum mutant qui trans mare currunt. (Ο ουρανός αλλάζει και όχι η ψυχή όσων θαλασσοπορούν) Οράτιος1 H έρευνα και γενικά η εργασία μου για τη συλλογή Ελγκίζ υπήρξε μια πραγματικά συναρπαστική διαδικασία. Το περιεχόμενό της και οι διάδορες κατευθύνσεις που θα έπαιρνε έπρεπε να συλληφθούν εξ᾽ αρχής. Για μένα ως επιμελήτρια σημείο εκκίνησης για το σχεδιασμό της έκθεσης αποτέλεσε το αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη το οποίο ο Δήμος Μυτιλήνης, στο ελληνικό νησί της Λέσβου χρησιμοποιεί ως Δημοτική πινακοθήκη. Η πινακοθήκη, το πρώην αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη αποτελεί δείγμα της οθωμανικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του νησιού. Όμως ο πιο ενδιαφέρων και συγκινητικός παράγοντας στο κτήριο αφορά μία συναισθηματική σύνδεση: o παππούς του Τζαν Ελγκίζ, ο Χαλίμ Μπέης γεννήθηκε και μεγάλωσε στο κτήριο αυτό. Αυτή η ανθρώπινη πτυχή του κτηρίου μοιραία συνδέει την έκθεση και το κτήριο με περισσότερες από μία γενιές. 1 Επιστολές, 1.11.27. 67 Έτσι οι Γραμμές Περάσματος (in medias res) φαντάζει σαν αστερισμός όπου απαρτίζεται από διαφορετικές πορείες μνήμης και αντίληψης. Στο εσωτερικό της έκθεσης πιθανά συναπαντήματα μεταξύ των επιλεγμένων έργων και των τόπων συγκροτούν μία δυναμική αέναης αλλαγής, η οποία βασίζεται σε προσωπικές αφηγήσεις καθώς και ψυχολογικές και συνειδησιακές ταυτοποιήσεις. Η σκηνογραφία της έκθεσης προβάλλει μία πληθώρα δρόμων κατανόησης και δυνατότητες διαλόγου σε μία ιστορικά και πολιτικά φορτισμένη γεωγραφία. Οι Γραμμές Περάσματος (in medias res) τρέφονται από μία επιλογή έργων στον πυρήνα τους, που περιέχουν διάφορα σημεία αφηγηματικών συγκλίσεων. Κάθε έργο συνδέεται με το άλλο με μη-γραμμικές αφηγήσεις στη βάση της αρχής του εγκιβωτισμού (in medias) μέσα από μια σειρά συνδέσεων ως προς το περιεχόμενο ή και τη μορφή. Τον όρο «in medias res»,2 ή «στο μέσο της πλοκής» πρωτοχρησιμοποίησε ο Ρωμαίος ποιητής και κριτικός Οράτιος στο έργο του Ars Poetica (Ποιητική Τέχνη). Η φράση «In medias res» αναφέρεται σε μία αφηγηματική τεχνική όπου η ιστορία ξεκινά από τη μέση. Όπως εξηγεί ο Οράτιος, κάτι τέτοιο προσκαλεί τον αποδέκτη στην πλοκή προξενώντας του περιέργεια για «τις πορείες των χαρακτήρων στο παρελθόν και για το τι τους επιφυλάσσει το μέλλον».3 Στο βαθμό που το αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη συνδέεται με την οικογένεια Ελγκίζ και την Ανταλλαγή του 1923 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και, έχει κατοικηθεί και επιχαραχτεί με τις δικές του αφηγήσεις, η έκθεση φιλοδοξεί να προσθέσει και να διαγράψει νέες γραμμές περάσματος. Χωροταξικός σχεδιασμός της έκθεσης Λαμβάνοντας ως σημείο εκκίνησης το αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη δόθηκε προτεραιότητα στο να διατηρηθεί η ταυτότητα του κτηρίου ως χώρου κατοικίας. Το αρχοντικό μετατράπηκε σε έναν λευκό κυβοειδή εκθεσιακό χώρο, τη Δημοτική Πινακοθήκη Μυτιλήνης το 1994. Προκειμένου να σπάσω την αίσθηση του λευκού κύβου και να αναδείξω τη λειτουργία του χώρου ως τόπου μετάβασης από το παρελθόν στο παρόν χρησιμοποίησα δύο στρατηγικές: α) τοποθέτησα τα έργα με τέτοιο τρόπο ώστε να προσωποποιούνται και (β) εισήγαγα ‘ορισμένα’ έπιπλα στο χώρο. Έτσι αποφάσισα να περιορίσω τα έργα σε δύο σάλες, επτά δωμάτια και τη σκάλα – υπονοώντας ότι τα ίδια τα έργα είναι ένοικοι του κτηρίου. Παράλληλα, με την καθοδήγηση της οικογένειας Ελγκίζ βρήκαμε κάποια αυθεντικά έπιπλα, που άνηκαν αρχικά στο κτήριο όσο κατοικούσε εκεί η οικογένεια, τα οποία και αγοράσαμε από τον πλέον γνωστό αντικέρ του νησιού Δημήτρη Δεμερτζή. Με τον τρόπο αυτό, κάθε δωμάτιο και/ή χωροταξικό τμήμα του αρχοντικού δεν περιείχε παραπάνω από δύο με τρία έργα που συνδέονταν μεταξύ τους –μέσω θεαματικών, αφηγηματικών, μορφολογικών ή δομικών στοιχείων. Καθώς εισέρχεται στο χώρο ο καθένας εισάγει τις δικές του αναφορές και ιστορίες του/της, συγχωνέυοντάς τες με τους διαλόγους των μη-γραμμικών αφηγήσεων της έκθεσης και επιτελόντας έτσι μία κατεξοχήν «in medias res» συμμετοχή. 2 Fairclough, H. and Rushton, H. (1926) Satires, Epistles and Ars poetica by Horace. W. Heinemann, London. Line: 148 3 The Norton Anthology of Theory and Criticism, ed. by Vincent B. Leitch et al. New York: W.W. Norton & Co., 2001, p. 121  From Sevda and Can Elgiz began amassing their art collection in 1980 by focusing on “the contemporary” in art and life and in 2001 made the collection accessible to the public at the Elgiz Museum in the Elgiz Collection to Istanbul. Many years later in 2016, I was invited to work with the collection and curate an exhibition in Lesvos, which would present a selection from this collection. What intrigued me most about this the Lines of Passage project was the idea of exploring collecting through the concepts of linking, gathering, and sharing. (in medias res) While researching the Elgiz Collection, I detected some thematic paths that overlap with my curatorial line of research and production. Thus, the exhibition is a product of these synchronisms. Exhibition I discovered several things as I endeavoured to map a network of relations within the collection. Başak Şenova The early years of the collection were more focused on form based and abstract explorations. Nevertheless it is possible to observe some passing tendencies and approaches in the collection. Some themes and aspects have continued to consistently repeat themselves through the years. One may choose to consider or define them as the “conscious obsessions” of the collectors, which creates a distinctive “line or connection” to the entire collection. The collection encompasses psychological, cognitive and corporeal elements and experimental approaches towards individual narratives, while tackling social issues like politics, gender and identity. Along with the inquiries of identity, ‘memory construction and re-construction’ appears as one of the persistent themes of the collection. In this vein, the exhibition envisioned as Lines of Passage (in medias res) endeavours to demonstrate a variety of connections among narratives of memory and expressions of differing intensities and approaches through the artworks selected from the permanent collection of the Elgiz Museum in Istanbul. Lines of Passage (in medias res) Caelum non animum mutant qui trans mare currunt. (They change their sky, not their soul, who rush across the sea.) Horace1 Researching and working on the Elgiz Collection was a dynamic process; its content and various pathways were yet to be conceived. Nonetheless, as the curator of the exhibition, my starting point for designing the exhibition was the Halim Bey Mansion which today houses the Municipal Art Gallery of Mytilene on the Greek Island of Lesvos. The gallery, formerly known as “the Halim Bey Mansion”, is an example of the island’s architectural Ottoman heritage. Yet the most exciting and inspiring characteristic of the building is its emotional content: Can Elgiz’s great grandfather, Halim Bey was born and raised in this building. Both the building and the exhibition inevitably link generations through a human component. Accordingly, Lines of Passage (in medias res) forms a constellation reflecting on the trajectories of memory and perception. Within the exhibition, potential encounters between the selected artworks and spaces designate an ever-changing dynamic, based on personal narratives, psychological and cognitive recognitions. 1 Commager, Steele (1962). The Odes of Horace: A Critical Study. 71 The exhibition suggests various pathways of understanding through its scenography and potential dialogues of historically and politically charged geographies. Lines of Passage (in medias res) is nurtured by a selection of core works encompassing a cross section of narratives. Each work in the exhibition connects to another with non-linear narratives employing the ‘in medias res’ either through content-based or form-based links.   The term “in medias res”2 or “into the middle of things” was first used by Horace, the Roman poet and critic, in his work Ars poetica. “In medias res” refers to the narrative technique of starting the story from its middle point. As Horace explains, this invites the audience into the plot by creating curiosity about “the characters’ previous paths and their future destinies”3. The Halim Bey Mansion, is historically linked to the Elgiz Family, its ancestors and through the 1923 population exchange between Greece and Turkey. Thus it is already inhabited and inscribed with its own narratives, and the exhibition aims to add and route other lines of passage. On the Spatial Design of the Exhibition Since the point of departure for the exhibition was the Halim Bey Mansion, the intention and priority was to keep the ‘identity’ of the mansion as a living environment. The mansion was transformed into a white cube (gallery space) in 1994 and became the Municipal Art Gallery of Mytilene. In order to disrupt the aura of the white cube and to use the space as a transitional device between the past and the present, I worked on two strategies: (i) to place the artworks by personifying them; and (ii) to bring ‘some’ furniture to the space. Accordingly, I decided within the exhibition design, to limit the number of artworks to be installed in the two halls, seven rooms and the staircase —and rather treated them as if they were the residents of this mansion. Furthermore, during a consultation with the Elgiz family,we discovered several pieces of Ottoman period furniture which had been used by the Koulaxizoglou family while living in the mansion. In addition, these pieces had been purchased from Lesvos’ most famous antique dealer, Dimitri Demerzis. The Municipal Art Gallery also owns an extensive collection of ‘Ottoman storage chests’ which were also used in the setup of the exhibition. As a result, each room and/or each spatial compartment in the mansion was limited to two or three artworks, and they connected to each other —through theme-based, narration-based, form-based, and structure-based links. Upon entering the mansion, the references and the personal stories that one carries with him/herself merges with the conversations of the non-linear narratives of the exhibition and thus spectators are invited to join these conversations ‘in medias res’. 2 Fairclough, H. and Rushton, H. (1926) Satires, Epistles and Ars poetica by Horace. W. Heinemann, London. Line: 148 3 The Norton Anthology of Theory and Criticism, ed. by Vincent B. Leitch et al. New York: W.W. Norton & Co., 2001, p. 77 79 81 83 85 87 89 91 93 95 97 Azade Köker Prado Müzesi’nde/ Στο μουσείο Πράντο /At the Prado Museum, 2007 Fotoğraf/ Φωτογραφία / Photograph 95 x 73 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2007 Bu iş, Prado Müzesi’nde bulunan Diego Velázquez`in Infantin Margareta Teresa tablosu önünde, tabloya bakan Kuzey Avrupalı bir kadını resmetmektedir. Küçük boyutta fotoğrafların bir araya gelmesinden oluşan bu çalışma müzedeki bir anın ifadesidir. Bu an iki kadın figürün karşı karşıya gelişini gösterir. Το έργο απεικονίζει μία Βορειοευρωπαία γυναίκα που στέκεται μπροστά από το έργο του Ντιέγο Βελάθκεθ, Ινφάντα Μαργαρίτα η Αυστριακή, στο Μουσείο Πράντο. Αποτελούμενο από κολάζ μικρών φωτογραφιών το έργο αποτυπώνει ένα στιγμιότυπο από το μουσείο, κατά το οποίο οι δύο γυναίκες, έρχονται αντιμέτωπες η μία με την άλλη, ως θεατής και έκθεμα αντίστοιχα. This work describes a North European woman looking at the Infantin Margareta Teresa painting of Diego Velazquez at the Prado Museum. This artwork which is formed by small sized photos is an expression of a moment at the museum. This moment shows two women’s confrontation. Azade Köker’in (1949, İstanbul) erken dönem işleri genelde kimlik ve aidiyet konularını irdeler. Geç dönem işlerinde, insan müdahalelerinin izleriyle, yüzeyde tekrar eden örüntüler kullanarak, yapıbozumuna uğrattığı doğal habitat görüntüleri yaratır. Berlin ve İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. Η Azade Köker (Πόλη, 1949,) στην πρώιμή της περίοδο ασχολήθηκε κυρίως με τις θεματικές της ταυτότητας και του ανήκειν. Αργότερα επικεντρώθηκε στη δημιουργία εικόνων της φύσης με έκδηλα σημάδια ανθρώπινης παρέμβασης, τα οποία αποδομεί επενδύοντάς τα με επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Ζει και εργάζεται στο Βερολίνο και την Πόλη. Azade Köker (1949, Istanbul) Her earlier works are largely concerned with identity and belonging. In her later works, she creates images of nature inhabited by traces of human intervention, which she then deconstructs through the use of a repeating pattern on the surface. She lives and works in Berlin and Istanbul. 99 Bedri Baykam İtiraf Zamanı / H ώρα της εξομολόγησης / Confession Time, 2001 Fotoğraf/ Φωτογραφία / Photograph 95 x 73 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2007 İtiraf Zamanı kadını konu alan Dişi Entrikalar serisinin bir parçasıdır. Seri sanatçının multimedya teknikler kadar çok çeşitli malzemeler kullanarak oluşturduğu kolajlardan meydana gelir. Yapıtta, genç bir kadın Nice caddesinde poz vermektedir ve saklı bir Yunan heykeli yapıttaki gizemin derinliğini arttırır. Η ώρα της εξομολόγησης ανήκει στη σειρά έργων Κοριτσίστικες Συνωμοσίες με θέμα τη γυναίκα, που συγκροτούν κολάζ διαφορετικών μέσων και τεχνικών πολυμέσων. Το έργο απεικονίζει μια κοπέλα που ποζάρει στους δρόμους της Νίκαιας, ενώ ένα απρόσμενα τοποθετημένο ελληνικό γλυπτό εντείνει την αίσθηση μυστηρίου. Confession Time is part of the Girlie Plots series that is about women. The series is made up of collages in which the artist has used a great variety of materials as well as multi-media techniques. In the work, a girl poses on the streets of Nice, and the hidden Greek sculpture enhances the depth of the mystery. Bedri Baykam (1957, Ankara) Türkiye’nin ilk neo-ekspresyonistlerinden biridir. Çalışmaları san- at tarihi üzerine mizahi ve güçlü gözlemlerden kışkırtıcı politik ya da erotik multimedya işlere dönüşmüştür. İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. Ο Bedri Baykam (Άγκυρα, 1957) ανήκει στην πρώτη γενιά Τούρκων νεο-εξπρεσιονιστών. Το έργο του εξελίχθηκε στη βάση πολιτικά και ερωτικά προκλητικών θεματικών καθώς και χιουμοριστικών σχολίων σχετικά με την ιστορία της τέχνης, εκτελεσμένων με τεχνικές πολυμέσων. Ζει και εργάζεται στην Πόλη. Bedri Baykam (1957, Ankara) is one of Turkey’s first generation Neo-expressionists. His work has evolved into multi-media political or erotically provocative works, as well as humorous or insightful observations on art history. He lives and works in Istanbul. 101 Bengü Karaduman Yeni Bir Beden İçin Eskiz / Σπουδή για ένα νέο σώμα / Sketch for a New Body, 2012 Γλυπτό-βίντεο Επεξ. 1/3+1 AP / Video sculpture, Edition 1/3+1 AP 2’57” Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2012 Video heykelinin temsil ettiği beden, insan yapısı (demir - sandalye) ve doğal (örümcek) olan arasında salınmayı simgeliyor. İşin teması, şartlar değiştikçe bir biçimden diğerine dönüşmek ve melez bir beden olarak dengeyi bulmanın çabası. Το γλυπτό-βίντεο αποτελεί ένα φανταστικό σώμα που ταλαντεύεται μεταξύ τεχνητού (σιδερένια καρέκλα) και φυσικού (βίντεο-αράχνη). Αποτελεί έκφραση της ύπαρξης σε μία μορφή που μεταλλάσσεται σε μία άλλη ανάλογα με τις περιστάσεις, βρίσκοντας ισορροπία ως ένα υβριδικό σώμα. The video sculpture represents an imaginary body which oscillates between the man-made (iron- chair) and the organic (video-spider). It is the act of being in one form and transforming to another as circumstances change and then finding balance as a hybrid body. Bengü Karaduman (1974, Hildesheim) dünyaya ait olan farklı gerçeklikleri anlamlandırabilmek için bir kavrayışa doğru çalışıyor. Bilgisayar animasyonu, video, desen ve heykel, medya enstelasyonlarını kurmak için kullandığı araçlar. Ayvalık ve Istanbul’ da yaşıyor ve çalışıyor. Το έργο της Bengü Karaduman (Χίλντεσχαϊμ, 1974) αποτελεί μία προσπάθεια κατανόησης των διαφορετικών πραγματικοτήτων που χαρακτηρίζουν τον κόσμο. Στις συνθέσεις της χρησιμοποιεί ως μέσα computer animation, βίντεο και ζωγραφική, μαζί με στοιχεία γλυπτικής. Ζει και εργάζεται στο Αϊβαλί και την Πόλη. Bengü Karaduman (1974, Hildesheim) works towards an understanding of the different realities of the world. The artist uses computer animation, video, drawing along with sculptural elements in order to construct her media installations. She lives and works in Ayvalık and Istanbul. 103 Benji Boyadgian Karşıya Geçmek / Το Πέρασµα / The Traverse, 2015 Video / Βίντεο / Video 6’58” Yapıtın konsepti bir yolculuk şeklinde güneyden kuzeye bir çizgi çizer . Bu güzergah İkizburun’u Koruçam Burnu’na bağlar ve Trodos Dağları’nı, yeşil çizgiyi ve Beşparmak Dağları’nı geçer. Geçiş yolu rotası farklı zaman dilimlerini kapsar ve yapay bir şekilde belirlenmiş sınırların anlamını sorgular. Ada üzerindeki yolculuk çizimlerle anlatılır. Η γενική ιδέα του έργου βασίζεται σε μία νοητή γραμμή από το Νότο στο Βορά της Κύπρου και μία αντίστοιχη οδική διαδρομή. Η διαδρομή συνδέει το Ακρωτήρι Ζευγάρι με το Ακρωτήρι Κορμακίτης και διέρχεται του όρους Τρόοδος, την πράσινη γραμμή και την οροσειρά του Πενταδάκτυλου. Η διαδρομή διέρχεται διαφορετικά χρονικά όρια αμφισβητώντας την εγκυρότητα των τεχνητών ορίων. Η αφήγηση του ταξιδιού από τη μία άκρη του νησιού στην άλλη γίνεται μέσω σχεδίων. The concept of the work consists of drawing a line from south to north and traversing it in the form of a road trip. This trajectory connects Cape Zevgari to Cape Kormakitis, and crosses the Troodos Mountains, the green line and the Pentadaktylos Range. The route consists of traversing different time zones and questioning the relevance of those boundaries which have been artificially constructed. The journey across the island is documented through the sketches. Benji Boyadgian (1983, Kudüs) Paris’te ENSAPLV Mimarlık Fakültesi’nde okumuştur ve şehir sosyolojisi üzerine uzmanlık yapmıştır. Boyadgian kalıtım, arazi, peyzaj ve mimari üzerine odaklanan araştırma projelerinde çalışır. Kudüs’te yaşıyor ve çalışıyor. Ο Benji Boyadgian (Ιερουσαλήμ, 1983) σπούδασε αρχιτεκτονική στη Σχολή ENSAPLV του Παρισιού, με ειδίκευση στην αστική κοινωνιολογία. Ο Boyadgian εργάζεται σε ερευνητικά προγράμματα που αφορούν θεματικές σχετικές με την κληρονομιά, την τοπικότητα , το τοπίο και την αρχιτεκτονική. Ο Boyadgian ζει και εργάζεται στην Ιερουσαλήμ. Benji Boyadgian (1983, Jerusalem) studied architecture at ENSAPLV School of Architecture, Paris and specialized in urban sociology. Boyadgian works on research-based projects that explore themes revolving around heritage, territory, landscape and architecture. Boyadgian lives and works in Jerusalem. 105 Burak Delier İsimsiz (Küçük Adam) / Χωρίς τίτλο (Μικρός άνθρωπος) / Untitled (Small Man), 2005 Heykel / Γλυπτική / Sculpture 3x5x10cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2012 Burak Delier’in Küçük Adam’ı devasa sisteme karşı aşağıdan örgütlenen bir meydan okumanın temsilidir. Küçük aktivist grupların ve küçük ölçekli mücadelelerin de değişime katkısı olacağının ve büyük sürprizler yaratabileceğinin göstergesidir. Ο Μικρός άνθρωπος του Burak Deliler αποτελεί δείγμα ανάγνωσης ενός χώρου οργάνωσης από τη βάση και αντίστασης απέναντι σε ένα κολοσσιαίο σύστημα. Καταδεικνύει τη δυνατότητα μικρών ομάδων ακτιβιστών και μικρών αγώνων να επιτελέσουν εντυπωσιακές αλλάγες. The Small Man of Burak Delier represents a bottom-up challenge against the huge system. It shows us that small activist groups and small scaled struggles can also contribute to the change and create big surprises. Burak Delier (1977, Adapazarı) gerilla taktikleri ve gündelik yaşamdan ödünç aldığı stratejilerle absürd kesişmeler yaratarak, sisteme müdahale etmeyi amaçlar. Kendini ve sanatı sorunsallaştıran bir yaklaşımla araştırmalarını sürdüren sanatçı, halihazırdaki üretim ve güç ilişkilerinin ötesinde, hayatı daraltan baskın yaşama kültürünün karşısına konabilecek nefes alma alanları yaratmaya çalışıyor. İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. Ο Burak Delier (Ανταπαζαρί, 1977) θέτει ως στόχο του την αντίσταση απέναντι στο σύστημα υιοθετώντας αντάρτικες τακτικές και στρατηγικές που δανείζεται από την καθημερινή ζωή προκειμένου να δημιουργήσει αλλόκοτες καταστάσεις. Ο καλλιτέχνης εκφράζει τις ανησυχίες του μέσω μίας κριτικής θεώρησης του εαυτού του και της τέχνης του, ευελπιστώντας να δημιουργήσει χώρους ανάσας σε πείσμα ενός καταπιεστικού τρόπου ζωής και των κυρίαρχων σχέσεων παραγωγής και εξουσίας. Ζει και εργάζεται στην Πόλη. Burak Delier (1977, Adapazarı) explores the notions of freedom, spontaneity, improvisation and creativity, believing that freedom is not the outcome of a pre-determined script, but is created from incertitude, suspense and desire. Lives and works in Istanbul. 107 Cindy Sherman İsimsiz 117 / Χωρίς τίτλο 117 / Untitled 117, 1983 Σύζευξη χρωμάτων / Colour coupler 113 x 85 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2003 İsimsiz 117 çeşitli toplumsal cinsiyet kodlarıyla modanın kodlarını birleştiren saklı bir kadın figürünü gösterir. Sherman kendisini kullanarak direkt olarak izleyicinin bakışıyla yüzleşir. Mümkün olan toplumsal cinsiyet ve kimlik akışkanlığı okumalarının hepsini gösteren, sabit olmayan ara bir pozisyonu açığa vurarak ikili toplumsal cinsiyet rollerini sorgular. Το Χωρίς Τίτλο 117 παρουσιάζει μία αδιευκρίνιστη γυναικεία μορφή που αναμιγνύει διαφορετικούς έμφυλους ρόλους με τους κώδικες της μόδας. Αναθέτοντας το ρόλο στον εαυτό της η Sherman έρχεται άμεσα αντιμέτωπη με τη ματιά του θεατή. Θέτει υπό αμφισβήτηση τους ρόλους των φύλων ως δίπολο, αναδεικνύοντας μία ενδιάμεση, ασταθή κατάσταση που καταμαρτυρεί όλες τις δυνατότητες ανάγνωσης της αστάθειας του φύλου και της ταυτότητας. Untitled 117 displays an obscure female figure which combines diverse gender codes with the codes of fashion. By casting herself, Sherman directly confronts the viewer’s gaze. She questions the binary gender codes by revealing an in-between unstable position, which demonstrates all possible readings of instability of gender and identity. Cindy Sherman (1954, Glen Ridge, New Jersey) fotoğraf sanatçısı ve yönetmendir. Ustaca makyajı, kostümü, mekanı ve duruşuyla çeşitli rollere girerek kendi fotoğraflarını çeker. Çalışmaları kadının toplumdaki, medyadaki temsiline ve sanat üretiminin doğasına meydan okur. New York’ta yaşıyor ve çalışıyor. Η Cindy Sherman (Γκλεν Ριτζ, Νιου Τζέρσεϊ, 1954) είναι φωτογράφος και σκηνοθέτης. Έχει φωτογραφίσει και αναθέσει στον εαυτό της διάφορους ρόλους με επιδέξια χρήση μακιγιάζ, κουστουμιών, σκηνικού και πόζας, που δοκιμάζουν τα όρια των ρόλων και των αναπαραστάσεων των γυναικών στην κοινωνία όπως αντικατοπτρίζονται στα ΜΜΕ και τη φύση της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη. Cindy Sherman (1954, Glen Ridge, New Jersey) is a photographer and film director. She casts and photographs herself in various roles through her masterful use of make-up, costume, setting and pose. Her works challenge the role and representation of women in society, the media and the nature of the creation of art. Lives and works in New York. 109 Ferhat Özgür Sıçra Serisi’nden / Από τη σειρά Άλμα / From the Jump Series, 2004 Fotoğraf pleksiglas / Φωτογραφία σε plexiglass / Photograph Plexiglass 101 x 77 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2005 “Sıçra” adlı fotoğraf serisi İstanbul Topkapı Sarayı ve Edirnekapı Surları’nda sanatçı tarafından gerçekleştirilen performanslardır.  Serideki fotoğrafların her biri vücut, mimari ve tarih algımızı değiştiren ideolojik turizm konsepti arasındaki metaforik ilişkileri sorgular. Η φωτογραφική σειρά «Άλμα» είναι προϊόν παράστασης του ίδιου του καλλιτέχνη σε διάφορα σημεία του παλατιού του Τοπκαπί και τις πολεμίστρες της Πύλης της Αδριανουπόλεως στην Πόλη. Κάθε φωτογραφία της σειράς διαπραγματεύεται τη μεταφορική συσχέτιση μεταξύ σώματος, αρχιτεκτονικής και ιδεολογικών στοιχείων στις τουριστικές αξίες που ποδηγετούν την αντίληψή μας για την ιστορία. The ‘’Jump’’ photographic series was performed by the artist in various locations of both Istanbul’s Topkapı Palace and Edirnekapı’s Ramparts. Each of the photographs negotiates the metaphorical correlation between the body, architecture and the ideological concepts of tourism which manipulate our perceptions of the historical elements. Ferhat Özgür (1965, Ankara) farklı kültürlerin ve dinlerin bir arada olduğu Türkiye’nin tarihsel değerleri ve etnik olarak ayrışmış eritme potasından ortaya çıkan işler yaratır. Genelde çalışmaları karmaşık araştırmalar gerektirir ve işin arkasındaki anlamı ortaya çıkarmak amacıyla izleyicinin ipuçlarını aramasını ister. Sanatını geleneksel ve modern olanın arasındaki gerilimde konumlandırır. İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. Το έργο του Ferhat Özgür’s (Άγκυρα, 1965) προκύπτει σε μεγάλο βαθμό από το ιστορικά σημαντικό χωνευτήρι της πατρίδας του, όπου συναντούνται διαφορετικές κουλτούρες και θρησκείες δημιουργώντας την ανάγκη για πολύπλοκες αναζητήσεις για τα ίχνη τους. Τοποθετεί τη δουλειά του στο μεταίχμιο μεταξύ παράδοσης και νεοτερικότητας. Ζει και εργάζεται στην Πόλη. Ferhat Özgür (1965, Ankara) creates works, many of which emerge from the historically significant and ethnically diverse melting pot of Turkey, where different cultures and religions converge. His works often require complex investigations and ask the viewer to search for clues in order to uncover the meaning behind the work. He positions his art in tension between the traditional and the modern. Lives and works in İstanbul. 111 Gilbert & George Güneşin Battığı Dünya / O κόσμος του ηλιοβασιλέματος / Sun Down World, 1989 Fotoğraf pleksiglas / Φωτογραφία σε plexiglass / Photograph Plexiglass 247 x 180 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 1992 Bu yapıt Gilbert & George’un “Kartpostal Resimleri” serisinin bir parçası. Sanatçılar kartpostallar topladıktan sonra kartpostallar arasından foto-parçaları oluştururlar. Bir araç olarak kartpostalların tercihi sanatçıların ticari amaçla üretilmiş ve günlük hayatta karşılaşılan görüntülere olan ilgilerini gösterir. Aynı zamanda yapıt Gilbert & George’un “olağandışı olmak” olarak tanımladıkları iletişimin bir formudur. Το έργο είναι δείγμα από τη δουλειά των Gilbert & George με τίτλο «Εικόνες – καρτ ποστάλ». Οι καλλιτέχνες είναι συλλέκτες καρτ ποστάλ τις οποίες εντάσσουν σε φωτογραφικές συνθέσεις. Η επιλογή των καρτ ποστάλ ως μέσου είναι έκφραση του ενδιαφέροντός τους για εικόνες της καθημερινότητας που έχουν παραχθεί μαζικά και συγχρόνως αποτελούν αυτό που οι καλλιτέχνες περιγράφουν ως «εξαιρετικό». This work is a part of Gilbert & George’s ‘Postcard Pictures’ series. The artists collected postcards and then constructed photo-pieces out of postcard assemblages. The choice of postcards as a medium reflects their interest in the commercially produced images encountered in everyday life. The work at the same time is a form of communication Gilbert & George describe as being ‘extraordinary’. Gilbert & George (1943, San Martin de Tor ve 1942, Plymouth) ayrı kişilerdir ama tek bir sanatçıdırlar. 1960’ların sonunda St Martins Sanat Okulu’nda tanıştılar ve ölüm, yaşam, umut, korku, seks, para, ırk ve din gibi büyük evrensel konular üzerine sanatsal üretimlerine başladılar. Londra’da yaşıyor ve çalışıyor. Οι Gilbert & George (San Martin de Tor, 1943 και Plymouth 1942) είναι δύο πρόσωπα πίσω από έναν καλλιτέχνη. Οι δρόμοι τους συναντήθηκαν στη Σχολή Καλών Τεχνών του St Martins στα τέλη της δεκαετίας του ’60 όπου ξεκίνησαν να δημιουργούν τέχνη σχετικά με τις καθολικές έννοιες της ανθρώπινης ύπαρξης: το θάνατο, τη ζωή, την ελπίδα, το φόβο, το σεξ, το χρήμα, τη φυλή και τη θρησκεία. Gilbert & George (1943, San Martin de Tor and 1942, Plymouth) are separate people but one artist. They met at St Martins School of Art in the late 1960s and began creating art concerned with our great universals: death, life, hope, fear, sex, money, race, and religion. Live and work in London. 113 Gülsün Karamustafa Merdiven / Σκάλα / Stairways, 2001 Video / Βίντεο / Video 4’11” Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2003 Çalışma İstanbul Karaköy’deki Kamondo merdivenlerinde Doğu Avrupa’dan göçmüş olan, sokak çalgıcısı bir grup çingene çocuğu anlatır. Merdivenler 19. yy’da yaşamış olan Fransız Yahudisi Kamondo Ailesi’nin anısına 1850’lerde inşaa edilmiştir. To έργο απεικονίζει μία παρέα παιδιών Ρομά μεταναστών από την Ανατολική Ευρώπη καθώς παίζουν μουσική στα Σκαλοπάτια του Καμόντο στο Καράκιοϊ της ευρωπαϊκής πλευράς της Πόλης. Τα σκαλοπάτια χτίστηκαν γύρω στα 1850 στη μνήμη της Γαλλοεβραικής οικογένειας Camondo. The work documents a group of migrant gypsy children from Eastern Europe, who perform as street musicians on the Camondo Stairs in the old European quarter of Karaköy, Istanbul. The stairs were built in the 1850s in memory of the 19th century French Jewish Camondo family. Gülsün Karamustafa (1946, Ankara) yağlıboya, yerleştirme, hazır yapıt, fotoğraf ve video gibi farklı teknikler, araçlar ve yöntemler kullanarak sosyopolitik meseleleri işler. İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. H Gülsün Karamustafa (Άγκυρα, 1946) πραγματεύεται κοινωνικοπολιτικά θέματα χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα, τεχνικές και μεθόδους: ζωγραφική, γλυπτική, προκατασκευές, φωτογραφίες και βίντεο. Ζει και εργάζεται στην Πόλη. Gülsün Karamustafa (1946, Ankara) processes socio-political issues by using a variety of different mediums, using varied techniques and methods: painting, installation, ready-mades, photographs and video. Lives and works in Istanbul. 115 Hale Tenger Kırık Plak, Otoportre / Χαλασμένος δίσκος, Αυτοπροσωπογραφία / Broken Record Self-portrait, 2005 Διάφορα μέσα / Mixed media 71 x 25 x 4 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2005 Soldaki fotoğraf İstanbul’da Topkapı mahallesindeki Kırık Plak adlı bir eskici dükkanını belgeler. Sağdaki plak sürekli döner. Plağın etiketinde Perpetual Motion/Keep  on Dancing (Devridaim/ Dansa Devam ) yazar. Η φωτογραφία στα αριστερά απεικονίζει ένα μαγαζί μεταχειρισμένων δίσκων στη γειτονιά Τόπκαπι της Πόλης, με την επωνυμία «Σπασμένος Δίσκος». Ο δίσκος στα αριστερά γυρνά ατέρμονα. Η ετικέτα πάνω στο δίσκο γράφει: «Αέναη κίνηση/Χόρευε, μη σταματάς». The photograph on the left documents a second hand shop in Istanbul’s Topkapı district, the name of which is Broken Record. The record on the right continuously spins. The label on the record reads: Perpetual Motion/Keep on Dancing. Hale Tenger’in (1946) çalışmaları her zaman farklı tarihi, sosyopolitik, psikososyal ve kültürel referanslardan ilham alır. Müzik araçlarını hikaye ya da arşiv kayıt düzenlemesi olarak kullanır. İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. Η έμπνευση για τα έργα της Hale Tenger’s (Σμύρνη, 1946) συχνά προκύπτει από μία σειρά από ιστορικές, κοινωνικοπολιτικές, ψυχολογικές και πολιτισμικές προσλαμβάνουσες. Χρησιμοποιεί μουσικά στοιχεία ως μέσο της αφήγησης και αρχειακές ηχογραφήσεις ως κομμάτι των συνθέσεών της. Ζει και εργάζεται στην Πόλη. Hale Tenger’s (1946, İzmir) work is often inspired by diverse historical, socio-political, psychosocial and cultural references. She uses musical elements either as a narrative or as an arrangement of archival recordings. Lives and works in Istanbul. 117 Hera Büyüktaşcıyan Deniz onlara verdi ve deniz verdiklerini geri aldı / Όσα τους έδωσε η θάλασσα τούς τα παίρνει πίσω/ The sea gives them and the sea takes them back, 2008 Heykel / Γλυπτική / Sculpture 33 x 17 x 172 cm İş geçmişin küllerinden çıkıp şimdiki zamanda kendisini görünür kılan yaşayan bir organizma ve bir nevi geçmişin hatırlatıcısı niteliğinde.1922’de yaşanan Küçük Asya felaketine işaret eden yapıt, Ayvalıktaki yola çıkan bir mimari öğenin kayıp zaman ve mekanın izinde Lesvos’a yolculuğununun hikayesidir ve bir nevi bu coğrafyalarda günümüzde de tarihin kendisini yeniden ancak farklı aktörlerle tekerrür ettiğini işaret etmektedir. Το έργο αποτελεί μία ενθύμηση και ταυτόχρονα ένα ζωντανό οργανισμό που έχει ξεπηδήσει από τις στάχτες το παρελθόντος για να εμφανιστεί στο παρόν. Πρόκειται για την ιστορία ενός αρχιτεκτονικού στοιχείου από το Αϊβαλί (Αϊβαλίκ) που ταξίδεψε πίσω στη Λέσβο για να ανακαλύψει τη χαμένη ιστορία ενός χαμένου χρόνου και τόπου, που ταυτίζονται με το 1922 και την καταστροφή που επέφερε στην Ελλάδα και την Τουρκία. Η ιστορία επαναλαμβάνεται σήμερα στην ίδια γεωγραφία με διαφορετικούς όμως τραγικούς πρωταγωνιστές. The work stands as both a reminder and as a living organism from the ashes of the past. It makes itself visible today in contemporary times. It is the story of an architectural element from Aivali (Ayvalık) which travels back to Lesvos to find the hidden history of a lost time and place. It relates to the 1922 Asia Minor disaster between Greece and Turkey and demonstrates how history can repeat itself in the same geographical area in present day yet with different actors. Hera Büyüktaşçıyan (1984, İstanbul) genellikle enstelasyon, resim ve video gibi tekniklerle, kimlik, hafıza, zaman ve mekan ile hayali bir bağ kurmak amacıyla “öteki” olma durumunu yokluk ve görünmezlik kavramlarıyla bir araya getirerek vurgular. İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. H Hera Büyüktaşçıyan (Πόλη, 1984) δημιουργεί στη βάση ενός νοητού δεσμού μεταξύ ταυτότητας, μνήμης, χρόνου και τόπου, δίνοντας έμφαση στην κατάσταση της αλλοτρίωσης μέσω της αποσιώπησης, χρησιμοποιώντας ως μέσα τις γλυπτικές συνθέσεις, τη ζωγραφική και το βίντεο. Ζει και εργάζεται στην Πόλη. Hera Büyüktaşçıyan (1984, Istanbul) forms an imaginary bond between identity, memory, time and space while emphasizing the state of “otherness” in the context of the concept of invisibility through installations, drawings and video. Lives and works in Istanbul. 119 İhsan Oturmak Tekleşme / Αποδιδυμοποίηση / Degeminition, 2011 Tuval üzerine yağlıboya / Ελαιογραφία σε μουσαμά / Oil on canvas 165 x 104 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2012 Bu triptik benliğin (tekliğin) herhangi bir olayla yok edilmesini işler. Devrim, değişim, inkılap, ihtilal, baskı, ceza ya da terbiyenin benliği hangi biçimsel ya da duygusal tehditlerle yok edilebileceğini, zedelenebileceği, hatta hangi alakasız durumlarla harmanlanabileceği ile ilgili bazı sorgulamaların ürünüdür. Το τρίπτυχο πραγματεύεται την ακύρωση του εγώ και της ατομικότητας όπως εδρεύει πίσω από οποιοδήποτε γεγονός. Αποτελεί προϊόν προβληματισμού σχετικά με εκείνες τις μορφολογικές ή συναισθηματικές απειλές μέσω των οποίων η επανάσταση, η αλλαγή, η εξέγερση, η αντίσταση, η καταστολή, η τιμωρία, και ο κομφορμισμός δύνανται να τραυματίσουν ή να καταργήσουν την ατομικότητα, σε συνδυασμό με άλλες φαινομενικά ασύνδετες καταστάσεις. The artwork concerns the destruction of this triptych individuality ( individuity). It is the production of some investigations relating to how revolution, change, reform, repression, punishment or education can destruct or injure the self with formal and emotional threats. Çalışmalarında teklik ve biriciklik, militarizm, eğitim, ceza, inkılap ve ihtilal gibi konular üzerine eğilen İhsan Oturmak (Diyarbakır,1987) bu kavramları açabilmek için Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki köy okulları, camiler ve cezaevlerinde araştırmalar yaparak belge niteliği taşıyan materyaller topluyor. İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor Tα έργα του İhsan Oturmak (1987, Ντιγιάρμπακιρ) οριοθετούνται από έννοιες όπως η ατομικότητα, η μοναδικότητα, ο μιλιταρισμός, η παιδεία, ο σωφρονισμός, η αντίσταση και η εξέγερση. Προκειμένου να διαφωτίσει τις έννοιες αυτές ο καλλιτέχνης έχει διεξάγει έρευνες και συλλέξει υλικό τεκμηρίωσης από επαρχιακά σχολεία, τζαμιά και φυλακές σε διάφορες περιοχές της χώρας. Ζει και εργάζεται στην Πόλη. İhsan Oturmak (1987, Diyarbakır) who processes the oneness, militarism, education, punishment, reform and revolution collects materials as documents by doing research in village schools, mosques and prisons in different regions of Turkey. Lives and works in Istanbul. 121 Kendell Geers Kutsal Bakire / Sainte Vierge H ευλογημένη Παρθένος / Holy Virgin, 2004 Σινική μελάνη σε χαρτί / Indian ink on paper 207 x 149 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2006 Bu resim dizisinde Picabia’nın 1920 tarihli meşhur eseri La Sainte Vierge’den esinlenilmiştir. Geers kağıt üzerine kara mürekkep tekniği üzderinden erotik bir kutsal bakire sunuyor ve maskülenliği çevreleyen klişeleri keşfediyor. Η σειρά σχεδίων αντλεί έμπνευση από το διάσημο πίνακα, Η ευλογημένη παρθένος που σχεδίασε ο Φράνσις Πικαμπιά το 1920. Χρησιμοποιώντας ινδική μελάνη σε χαρτί ο Geers απεικονίζει μία ευλογημένη παρθένο με τρόπο ερωτικό σχολιάζοντας κλισέ αντιλήψεις περί ανδρισμού. This drawing series is inspired by the famous drawing of Picabia La Sainte Vierge from 1920. With Indian ink on paper, Geers is presenting an erotic holy virgin by exploring clichés surrounding masculinity. Kendell Geers (1968, Johannesburg)’ın uygulaması hoşgörülebilirliğin sınırlarını keşfeden ve en te- mel kimlik, güç ve dil konseptlerini sorgulayan etik, manevi ve estetik sorularla doludur. Brüksel’de yaşıyor ve çalışıyor. Η πρακτική του Kendell Geers (Γιοχάνεσμπουργκ, 1968) χαρακτηρίζεται από πολυεπίπεδα ηθικά, πνευματικά και αισθητικά ερωτήματα, που διερευνούν τα όρια του επιτρεπτού και αμφισβητούν τις πλέον βασικές έννοιες της ταυτότητας, της εξουσίας και της γλώσσας. Ζει και εργάζεται στις Βρυξέλλες. Kendell Geers’ (1968, Johannesburg) practice is layered with ethical, spiritual, and aesthetic ques- tions, exploring the boundaries of what is permissible and questioning the most basic concepts of identity, power, and language. Lives and works in Brussels. 123 Komet Komet, 97 1997 Tuval üzerine yağlıboya / Ελαιογραφία σε μουσαμά / Oil on canvas 70 x 90 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2000 Komet, içinde birden fazla anlatı barındıran, hayal ile gerçek arasında salınan bir dünya kurguluyor. Bu dünya izleyeniyle tamamlanıyor: izleyici, kendine odaklanan, gizlenen ve izleyen, izleyeni izleyen, izleyene aldırmayan karakterlerin birden fazla yerde, biçimde, halde, durumda, hep birlikte varolduğu bir ana “izleyerek” dahil oluyor. O Kομέτ δημιουργεί έναν κόσμο πολλαπλών αφηγήσεων που ταλαντεύεται μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου. Ο κόσμος αυτός ολοκληρώνεται μέσα από αυτούς που τον ατενίζουν: o θεατής συμμετέχει ‘παρατηρώντας’ μία στιγμή που πρωταγωνιστούν χαρακτήρες εσωστρεφείς, κρυφοί και εξίσου παρατηρητικοί ή αδιάφοροι απέναντί στον ίδιο, σε πολλαπλά μέρη, μορφές, καταστάσεις και φάσεις. Komet, builds a world with more than one narrative which sways between imagination and reality. This world is completed with its audience: all of these characters; the audience, the one who focuses on him/herself, the one who hides and watches, the one who watches the audience, the one who doesn’t mind the audience get involved in a moment which they exist all together in more than one place, manner and situation through watching. Komet (1941, Çorum) İlk gençlik yıllarında benimsediği takma ismi “Komet” adıyla tanınan Gürkan Coşkun, özellikle figüratif resimleriyle sadece Türkiye’de değil, Avrupa’da da çok iyi tanınmaktadır. Resimlerinin yanı sıra performanstan yerleştirmeye, videodan fotoğrafa kadar farklı bir çok mecrada sanat üretimi yapmayı sürdürmektedir. İstanbul ve Paris’te yaşıyor ve çalışıyor. Γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Komet (Τσόρουμ, 1941) το οποίο υιοθέτησε από νωρίς, ο Γκιουρκάν Τζοσκούν είναι ιδιαίτερα γνωστός στην Τουρκία και την Ευρώπη για τους απεικονιστικούς του πίνακες. Η καλλιτεχνική του δημιουργία εκτείνεται πέρα από τους φωτογραφικούς πίνακες σε μία πλειάδα μέσων, από την αναπαράσταση στην τοποθέτηση και από το βίντεο μέχρι τη φωτογραφία. Ζει και εργάζεται στην Πόλη και το Παρίσι. Komet (1941, Çorum) Gürkan Coşkun who is known with his pseudonym “Komet” that he adopted in his youth is well-acknowledged with especially his figurative paintings not just in Turkey but also in Europe. He continues producing art in many different fields from performance to instalment, video to photography as well as painting. Lives and works in Paris and Istanbul. 125 Mateo Maté Evcil Milliyetçilik (Sahneler) / Οικείος εθνικισμός (στιγμιότυπα) / Domestic Nationalism (Screenshots), 2005-2007 Video / Βίντεο / Video 6’ Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2011 Bu yapıtta, görüntüler, manzaralar ve savaş meydanının formları ev ile yan yana sıralandı. Aile kutlamasının hareketlerini ve davranışını savaşın hazırlıkları ve ilerlemesiyle birleştirdi. Her görüntü devam eden görüntüyü hepsi aynı şiddet geriliminin bütünü olana kadar kirletiyor. Στο έργο αυτό τα στοιχεία, τοπία και μορφές ενός πεδίου μάχης αναμιγνύονται με αυτά ενός νοικοκυριού. Ο καλλιτέχνης συνδυάζει χειρονομίες και συμπεριφορές αναγνωρίσιμες ως κομμάτι ενός οικογενειακού εορτασμού με τις προετοιμασίες και εξέλιξη μιας μάχης. Οι σκηνές διαδέχονται η μία την άλλη σε αλλεπάλληλο διάλογο μέχρις ότου να γίνουν κομμάτια της ίδιας βίαιας πίεσης. In this work the images, landscapes and forms of a military battlefield are juxtaposed with those of the household. He combines the gestures and behaviour of a family celebration with those of the preparations and development of a battle. Each image contaminates the proceding image until they are all part of the same violent stress. Mateo Maté (1964, Madrid) gündelik nesneleri kullanıp genellikle geç modernitede yer tuttuğumuz mekanların nasıl özel ve toplumsal, politik ve varoluşçu, bireysel ve kolektifin birleştiği ve iç içe geçtiği gerilim ve şiddetle telkin edildiğini keşfetmek için günlük ev işleriyle ilişki kuruyor. Ο Mateo Maté (Μαδρίτη, 1964) χρησιμοποιεί καθημερινά αντικείμενα, συχνά από την καθημερινή του ρουτίνα στο σπίτι για να εξερευνήσει το πώς οι χώροι κατοικίας της ύστερης νεοτερικότητας είναι διαποτισμένοι με εντάσεις και βία, στις οποίες διασταυρώνονται και συγχωνεύονται το προσωπικό και το κοινωνικό, το πολιτικό και το υπαρξιακό, το ατομικό και το συλλογικό. Mateo Maté (Madrid, 1964) uses everyday objects, often related to his daily household routines to explore how the spaces we inhabit in late modernity are imbued with tensions and violence in which the private and the social, the political and the existential, the individual and the collective, merge and intertwine. 127 Nan Goldin Penceremden Kızıl Gökyüzü, New York Şehri/ Κόκκινος ουρανός από το παράθυρό μου, Νέα Υόρκη/ Red Sky From My Window, New York City, 2000 Ελαιογραφία σε μουσαμά / Cibachrome print 76 x 102cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2003 Penceremden Kızıl Gökyüzü/ New York Şehri fotoğrafı sanatçının “Elementler” serisindendir. Bu seride manzara görüntüsü travma durumuyla üst üstedir. Goldin kırmızı bir gökyüzünün endüstriyel ufuk çizgisi ile buluştuğu alanı seyreder. Η φωτογραφία Κόκκινος ουρανός από το παράθυρό μου, Νέα Υόρκη αποτελεί κομμάτι της σειράς «Στοιχεία». Η εικονογραφία του τοπίου αντιστοιχεί στην τραυματική κατάσταση την οποία πραγματεύεται ολόκληρη η σειρά. Η Goldin συλλογίζεται πάνω στο χώρο όπου ο κόκκινος ουρανός συναντά τη βιομηχανική γραμμή του ορίζοντα. The photograph Red Sky From My Window, New York City is from her series “Elements”. The landscape imagery overlaps with the state of trauma throughout this series. The artist contemplates the space where a red sky meets the industrial skyline. Nan Goldin (1953, Washington, D.C.)’in kadın kılığındaki erkek perfromansçıların (drag queens) siyah beyaz görüntülerinden oluşan erken dönem işleri kendisinin de ait olduğu alt kültürel yaşam tarzının kutlamalarıdır. O fotoğrafı psikolojik durumları kaydetmek için kullanır. New York, Berlin ve Paris’te yaşar ve çalışmalarını sürdürür. Τα πρώιμα έργα της Nan Goldin (Ουάσιγκτον, 1953) –κυρίως ασπρόμαυρες φωτογραφίες τραβεστί– απαθανάτιζαν την υποκουλτούρα και τον τρόπο ζωής της κοινότητας στην οποία και η ίδια ανήκε. Χρησιμοποιεί τη φωτογραφία ως μέσω καταγραφής ψυχολογικών καταστάσεων. Ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη, το Βερολίνο και το Παρίσι. Nan Goldin (1953, Washington, D.C.) earliest works, black-and-white images of drag queens, were celebrations of the subcultural lifestyle of the community to which she belonged. She uses photography as a means of recording psychological states. Lives and works in New York City, Berlin, and Paris. 129 Nilbar Güreş Yakalamak / Πιάσε / Catch, 2010 Ανάμεικτη τεχνική σε χαρτί / Mixed technique on paper 113 x 156 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2012 Nilbar Güreş’in geliştirdiği post-feminist dil yoğun biçimde mizahtan beslenmekte ve özellikle İslami toplumlara ya da Ortadoğu coğrafyasına özgü cinsellik ve cinsiyet mecazlarını eleştirel biçimde ele almaktadır. Kamusal alanda gerçekleştirilen performanslar üzerine kurulmuş olan Bilinmeyen Sporlar başlıklı seri (2010) dinsel ve feminist söylemler arasındaki gergin karşılaşmalara değinmekte. Yakalamak başlıklı kolaj/çizim de hem bu serinin bir parçasıdır. Η μετα-φεμινιστική οπτική της Nilbar Güreş ρέπει προς το χιούμορ και την κριτική ισλαμικών η μεσανατολικών ηθών για το σεξ και τη σεξουαλικότητα. Η σειρά Άγνωστα Σπορ (2010) ξεκίνησε ως δημόσια αναπαράσταση με θέμα την αντιπαράθεση μεταξύ θρησκευτικών και φεμινιστικών γλωσσοχρησιών (discourses).  Το έργο Πιάσε, είναι ένας πίνακας κολάζ από τη σειρά αυτή. Nilbar Güreş’s post-feminist slant veers toward humour and toward a critique on specifically Islamic or Middle Eastern tropes about sex and sexuality.  Her Unknown Sports series (2010)  began as a public performance about the confrontation between religious and feminist discourses.  Catch is a collage/drawing from this series. Nilbar Güreş (Istanbul, 1977) yapıtlarında farklı ifade biçimlerini, farklı malzemeleri kullanmaktadır. Sanatçı, performanstan videoya, çizimden, kolajdan fotoğrafa kadar uzanan geniş bir ifade çeşitliliği içinde daha çok erkeklere ait bir dünyada kadın olmayı konu edinen fikirler üretmekte ve bu fikirleri diziler halinde işlemektedir. Viyana’da yaşıyor ve çalışıyor. Η Nilbar Güreş (Πόλη, 1977) δουλεύει με πολλά διαφορετικά μέσα. Από την αναπαράσταση και το βίντεο μέχρι τη γλυπτική, τη ζωγραφική, το κολάζ και τη φωτογραφία, επικεντρώνεται σε θεματικέ που σχεδόν πάντα αφορούν το να είσαι γυναίκα σε ‘πλασμένο για άντρες’, συνήθως στα πλαίσια σειρών που εμπεριέχουν χρήση όλων αυτών των μέσων. Ζει και εργάζεται στη Βιένη. Nilbar Güreş (1977, Istanbul) works in many mediums. From perfomance and video to sculpture, drawing, collage and photography, she works with ideas almost always pertinent to being a woman in a ‘man’s world’ and she often works within a series that includes this array of mediums. Lives and works in Vienna. 131 Ola Kolehmainen H Αγία Σοφία το έτος 537 ΧΧ /Ayasofya yıl 537 XX/Hagia Sofia year 537 XX, 2014 Fotoğraf / Φωτογραφία / Photograph Τρίπτυχο / Triptych 130 x 300 cm Ayasofya yıl 537 XX Borusan Contemporary, Istanbul tarafından yaptırılmıştır ve Osmanlı mimarı Mimar Sinan (1489-1588), Sinan geleneği, konstrüksiyonu ve onun mirası üzerinedir. Ayasofya, Mimar Sinan için büyük bir esin ve ilim kaynağıdır. Η Αγία Σοφία το έτος 537 XX χρηματοδοτήθηκε από το Borusan Contemporary, Istanbul ως μέρος αφιερώματος στον Οθωμανό αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν (1489-1588): την παράδοση, τα έργα και την κληρονομιά του. Η Αγία Σοφία αποτέλεσε μία κιβωτό γνώσης και έμπνευσης για τον αρχιτέκτονα. The Hagia Sophia year 537 XX was commissioned by Borusan Contemporary, Istanbul and the project was on the Ottoman Architect Mimar Sinan (1489-1588): the tradition of Sinan, his constructions and legacy. Hagia Sophia was the great source of knowledge and inspiration for the Architect. Ola Kolehmainen (Helsinki, 1964) büyük ölçekli fotoğraflarla ışık, mekan ve renk ile çalışıyor. Bu unsurları tarihi dini yapılardan modern ve çağdaş mimari örneklerine kadar birçok binada bulur. Berlin’de yaşıyor ve çalışıyor. Ο Ola Kolehmainen (Ελσίνκι, 1964) ασχολείται με το φως, το χώρο και το χρώμα με μέσο τη φωτογραφία μεγάλης κλίμακας. Εντοπίζει τα τρία αυτά στοιχεία σε ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία αλλά και σε σύγχρονα αρχιτεκτονήματα. Ζει και εργάζεται στο Βερολίνο και ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο. Ola Kolehmainen (Helsinki, 1964) works with light, space and color in the medium of large scale photography. He finds these three elements in historical religious edifices, modern and contemporary architecture. Lives and works in Berlin and travels the world. 133 Oleg Dou Domuz-Yavrular Serisi’nden / Γουρούνι-Από τη Σειρά Κουτάβια / Pig-from the Cubs Series, 2010 Χρωμογενική εκτύπωση με ακρυλικό / C-Print mounted with acrylic 130 x 89 cm επεξ. / ed. 1/9 Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2013 135 Oleg Dou Keçi-Yavrular Serisi’nden / Κατσίκι-Από τη Σειρά Κουτάβια / Goat-from the Cubs Series, 2009 Χρωμογενική εκτύπωση με ακρυλικό / C-Print mounted with acrylic 130 x 89 cm επεξ. / ed. 1/9 Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2013 Domuz ve Keçi Oleg Dou’nun “Yavrular” serisi’nden alınmış iki işidir. Sanatçı, insan yüzlerinin fotoğrafik görsellerini dönüştürür. Bilgisayar üzerindeki bir yazılım programıyla airbrush ile boyanmış ciltler ve biçimlendirilmiş fiziksel özellikler yaratır. Τα έργα Γουρούνι και Κατσίκι προέρχονται από τη σειρά του Oleg Dou, «Κουτάβια». Ο καλλιτέχνης μεταμορφώνει εικόνες ανθρώπινων προσώπων. Τις επεξεργάζεται με λειτουργικό Η/Y προσδίδοντάς τους στυλιζαρισμένα χαρακτηριστικά και επίστρωση αερογράφου. Pig and Goat are two works that are extracted from the “Cubs” Series of Oleg Dou. The artist transforms photographic images of human faces. He manipulates them with computer software to produce stylized features and airbrushed skin. Çizim ve fotoğraf arasındaki sınır Oleg Dou’nun (1983, Moskova) yapıtında gözden kayboluyor. Cansız porselenlere benzeyen yaratıkları sergiliyor. Dijital olarak oynanmış her portre izleyiciyi modellerin parlatılmış ciltlerinin ötesine bakmaya zorlayan hermetizme ulaştırıyor. Japon minimalizminin bir takipçisi olarak, Dou yüksek görsel gerilimli bir atmosfer oluşturuyor. Moskova’da yaşıyor ve çalışıyor. Τα όρια μεταξύ ζωγραφικής και φωτογραφίας τείνουν να εξαφανιστούν στο έργο του Oleg Dou (1983, Μόσχα). Παρουσιάζει όντα που προσομοιάζουν σε νεκρή πορσελάνη. Κάθε ψηφιακά επεξεργασμένο πορτρέτο εκπέμπει έναν ερμητισμό που ωθεί τον θεατή να κοιτάξει πέρα από τη γυαλισμένη επιφάνεια των μοντέλων. Επηρεασμένος από τον ιαπωνικό μινιμαλισμό ο Dou παράγει καταστάσεις υψηλής οπτικής έντασης. Ζει και εργάζεται στη Μόσχα. The border between drawing and photography disappears in Oleg Dou’s (Moscow, 1983) work. He presents creatures that look like lifeless porcelain. Every digitally retouched portrait transmits an hermeticism that forces the viewer to look beyond the polished skin of the models. As a follower of Japanese minimalism, Dou generates atmospheres of high visual tensión. Lives and works in Moscow. 137 Özlem Günyol İsimsiz / Χωρίς τίτλο / Untitled, 2002 Fotoğraf / Φωτογραφία / Photograph 70 x 46 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2007 Bu dünyadaki her şey bir takım kodlar üzerinden kusursuz olarak tanımlanmış, sınıflandırılmış ve tespit edilmiştir. Bu yapıtta, İsimsiz, Günyol kendini bedenine numara yerleştirerek giydirmiştir. Bu yolla, bizi çevreleyen sistem içerisinde uygulanan özdeşleşme üstünde duruyor. Τα πράγματα γύρω μας καθορίζονται επακριβώς, κατηγοριοποιούνται και ταυτοποιούνται μέσα από μια σειρά από κώδικες. Στο έργο αυτό η Günyol ενδύεται έναν αριθμό, σταμπαρισμένο στο ίδιο της το σώμα, θέλοντας να σχολιάσει εμφατικά τους μηχανισμούς ταυτοποίησης του συστήματος που μας περιβάλλει. Everything in this world is precisely defined, classified and identified through a series of codes. In the work, Untitled, Günyol dresses herself by stamping a number on her body. In this way, she emphasizes the identification practices within the system surrounding us. Özlem Günyol (1977, Ankara) eleştirel olarak güncel toplumsal olaylara çeviri, kodlaştırma, yapı çözüm, sınıflandırma, yan yana ve üst üste koyma gibi çeşitli yöntemleri kullanarak ifade ediyor. Frankfurt’ta yaşamakta ve çalışmalarına orada devam etmektedir. Η Özlem Günyol (Άγκυρα, 1977) προσεγγίζει κριτικά σύγχρονα κοινωνικά ερωτήματα μέσα από μία σειρά μεθόδων όπως τη μετάφραση, την κωδικοποίηση, την αποδόμηση, την κατηγοριοποίηση, την αντιδιαστολή και την υπέρθεση. Ζει και εργάζεται στη Φρανκφούρτη. Özlem Günyol (1977, Ankara) critically reflects on current societal issues by using several methods such as translation, codification, deconstruction, classification, juxtaposition and superimposition. She lives and works in Frankfurt. 139 Pınar Yolaçan İsimsiz / Χωρίς τίτλο / Untitled, 2004 Από τη σειρά Αναλώσιμα / From the Perishables Series Φωτογραφία / C-Print 104 x 85 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2009 2001-2004 yılları arasında New York’ta ve Londra’da çekilen Faniler, kısmen hayvan parçalarından yapılmış ve Viktoryen dönemden esinlenilmiş elbiseleri giyen belli yaşlardaki Beyaz Anglo Sakson Protestan kadınların çekildiği 16 fotoğraftan oluşan bir seridir. Η σειρά «Αναλώσιμα» αποτελείται από 16 φωτογραφίες τραβηγμένες στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο την περίοδο 2001-2004. Πρόκειται για πορτραίτα WASP γυναικών που φορούν βικτωριανού τύπου ρούχα, μέρη των οποίων προέρχονται από ζώα. Shot between 2001-2004 in NY and London, Perishables is a series of sixteen photographs, which consists of portraits of WASP women of a certain age, dressed in Victorian inspired garments, partially made out of animal parts. Pınar Yolaçan (Ankara, 1981), yapıtları sanat tarihi, antropoloji ve moda üzerinden kadın bedeni ve kadın güzelliği ile yakından ilgi kuran bir multi medya sanatçısıdır. New York ve Sao Paulo’da yaşamaktadır. Η Pınar Yolacan (Άγκυρα, 1981) είναι καλλιτέχνης πολυμέσων ενώ το έργο της επικεντρώνει στο γυναικείο σώμα και τις ιδανικές απεικονίσεις της γυναικείας ομορφιάς στη διάρκεια της ιστορίας της τέχνης, την ανθρωπολογία και τη μόδα. Ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη και το Σάο Πάολο. Pınar Yolaçan (Ankara, 1981) is a multi media artist whose work engages with the female body and the ideals of feminine beauty through art history, anthropology and fashion. Yolaçan lives and York and Sao Paulo. 141 Rebecca Horn Semerkant / Σαμαρκάνδη / Samarkant, 2001 Λαδομπογιά σε φωτογραφία / Oil on photograph 82 x 60 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2003 Rebecca Horn İslam dünyasına ait şehirlerdeki ziyaretlerinde gördüğü herşeyi kaydeder ve gösterir. 2001 ‘in yazında altın dağın eteklerine kurulmuş Samarkand’ı çekti, fotoğraflarını üst üste pozladı ve Avrupa’ya döndükten sonra görüntüleri boyadı. Ξεκινώντας τη δεκαετία του ’70, η Rebecca Horn (Μίχελσταντ, 1944) έχει συγκροτήσει ένα συνεχώς αυξανόμενο πορτφόλιο από παραστάσεις, φιλμ, γλυπτά, συνθέσεις χώρου, σχέδια και φωτογραφίες. Η ουσία της εικονοποιίας της βασίζεται στην εξαιρετική ακρίβεια της φυσικής και τεχνητής λειτουργικότητας που χρησιμοποιεί όταν παρουσιάζει τα έργα της σε έναν συγκεκριμένο χώρο. Ζει και εργάζεται στη Γερμανία. Rebecca Horn registers and reflects on everything she saw in her visits to the cities of the Islamic world. She photographed “Samarkand” that is built on a mountain of gold, during the summer of 2001, turned her photographs into double exposures, and painted over the images after returning to Europe. 1970’lerden bu yana, Rebecca Horn (1944, Michelstadt) sürekli gelişen performanslar, filmler, heykeller, mekansal enstalasyonlar, çizimler ve fotoğraflardan oluşan bir yapıt hazırlıyor. İmgelerin özü işlerini her seferinde belli bir mekan içerisinde sergilerken kullandığı fiziksel ve teknik işlevselliğin büyük hassasiyetinden ortaya çıkıyor. Almanya’da yaşıyor ve çalışıyor. Η Rebecca Horn εγγράφει και αντικατοπτρίζει οτιδήποτε συναντά στις επισκέψεις της στον ισλαμικό κόσμο. Το καλοκαίρι του 2001 φωτογράφησε τη «Σαμαρκάνδη», χτισμένη σε ένα βουνό από χρυσό, επεξεργάστηκε τις φωτογραφίες με επάλληλη έκθεση και κατόπιν μετά την επιστροφή της στην Ευρώπη ζωγράφισε πάνω τους. Since the 1970s, Rebecca Horn (1944, Michelstadt) has been creating an oeuvre which constitutes an ever-growing flow of performances, films, sculptures, spatial installations, drawings and photographs. The essence of their imagery comes out of the tremendous precision of the physical and technical functionality she uses to stage her works each time within a particular space. Lives and works in Germany. 143 Tomur Atagök Efes’li Artemis / Εφέσια Άρτεμις / Artemis of Ephesus, 1997 Διάφορα μέσα πάνω σε μέταλο / Mixed media on metal 200 x 100 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 1998 Resim gerçekliği ve metal yüzeydeki boşluk, çoklu öznel ve materyalist gerçekliklerin yanı sıra sanatçının toplum algısına işaret ediyor. Efesli Artemis insanlığın koruyucusu. Makyajı ve savaş silahlarıyla tanrıçanın modern örneği. H απεικονιστική πραγματικότητα και ο χώρος της μεταλλικής επιφάνειας εμπεριέχει τα ίχνη της αντίληψης της κοινωνίας από τον καλλιτέχνη, καθώς και μία σειρά από πολλαπλές υποκειμενικές και υλικές πραγματικότητες. Η Εφέσια Άρτεμις είναι προστάτιδα της ανθρωπότητας. Είναι η σύγχρονη εκδοχή της αρχαίας θεάς, εξοπλισμένη με μακιγιάζ και τα όργανα του πολέμου. The pictorial reality and the space on the metallic surface hints at the artist’s perception of society as well as toward multiple subjective and materialistic realities. Artemis of Ephesus is the protector of mankind. She is a modern version of the Goddess with both her make-up and weapons of war. Tomur Atagök (1939, İstanbul) Yapıtları büyük ölçüde sosyal meselelere, kadınların karşılaştığı şiddete ve doğanın yıkımına değiniyor; mekan ve hareket algısıyla çevre yansımaları olarak metal yüzeylere uygulanıyor. Atagök ayrıca kuru dal, kemikler, yapraklar, ölü kelebekler, arılar ve böcekler gibi balmumuyla beraber doğadan unsurlarla çalışıyor. İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. Η Tomur Atagök (Πόλη, 1939) ασχολείται κυρίως στα έργα του με κοινωνικά θέματα και ιδιαίτερα τη βία που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και τη φυσική καταστροφή. Οι πίνακές της, συχνά σε μεταλλικές επιφάνειες, αντικατοπτρίζουν το περιβάλλον με μία αίσθηση του χώρου και της κίνησης. Ταυτόχρονα χρησιμοποιεί στοιχεία από τη φύση όπως αποξηραμένα κλαδιά, κόκαλα, φύλλα, νεκρές πεταλούδες, μέλισσες και έντομα μαζί με κερί. Ζει και εργάζεται στην Πόλη. Tomur Atagök (Istanbul, 1939) Her works largely address the social issues and violence facing women and the destruction of Nature and are done on metal surfaces as reflections of the environment with a sense of space and movement. Atagök also works with elements from nature such as dry branches, bones, leaves, dead butterflies, bees and insects together with wax. Lives and works in Istanbul. 145 Tracey Emin Bazen / Ενίοτε / Sometimes, 2004 Fotoğraf / Φωτογραφία / Photograph 123 x 100 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2004 Bu fotoğrafta, sanatçı gelin olarak giyinmiş ve Kıbrıs’ta çölün ortasında koşmakta. Ağlıyor ve para, sahte altın zincirler ve mücevherler takılı geleneksel Kıbrıs gelinliği giymiş. Bu kadın figür tam anlamıyla kaybolmuş ve yerini kaybetmiş gözüküyor. Bu yapıt “Bazen Elbise Paradan Daha Çok Para Eder” video çalışmasıyla senkronize bir şekilde çekilmiş. Τραβηγμένη στην Κύπρο μαζί με το βίντεο «Ενίοτε το φόρεμα αξίζει πιο πολλά λεφτά από τα λεφτα», η φωτογραφία παρουσιάζει την Tracey Emin ως νύφη που τρέχει κλαίγοντας στη μέση μιας ερήμου. Στη φωτογραφία φορά ένα παραδοσιακό Κυπριακό νυφικό που πάνω του έχουν καρφιτσωθεί χρήματα, ψεύτικες χρυσές αλυσίδες και κοσμήματα. Η γυναικεία μορφή φαντάζει τελείως χαμένη και εκτός τόπου. In this photographic work the artist, dressed as a bride is on the run in the middle of the Cyprian desert. She is crying and wearing a traditional Cypriot wedding dress pinned with money, fake gold chains and jewellery. This female figure looks totally lost and dislocated. This work was shot in synch with the video work, “Sometimes The Dress Is Worth More Money Than The Money.’’ Tracey Emin (1963, Londra) kendi hayatından olayları resim, çizim, video ve enstalasyondan fotoğraf, iğne işi ve heykele çeşitlilik gösteren çalışmaları için ilham kaynağı olarak kullanıyor. Emin’in işlerinin aciliyeti ve genellikle tüm yapıtlarında bulunan cinsel olarak kışkırtıcı bir tarafı vardır ve yapıtları politik ve kişisel feminist ilkelerle yankı bulmuştur. Londra’da yaşıyor ve çalışıyor. Η Tracey Emin (Λονδίνο, 1963, London) χρησιμοποιεί γεγονότα από τη ζωή της ως πηγή έμπνευσης για έργα όπως σχέδια, ζωγραφιές, βίντεο, συνθέσεις στο χώρο, φωτογραφία, πλέξιμο και γλυπτική. Το έργο της Εμίν χαρακτηρίζεται από αμεσότητα και συνήθως μία σεξουαλικά προκλητική θεώρηση των πραγμάτων που τοποθετεί σταθερά το ευρύτερο έργο καθώς απηχεί φεμινιστικά στοιχεία, προσωπικά και πολιτικά. Ζει και εργάζεται στο Λονδίνο. Tracey Emin (1963, London) uses her life events as inspiration for works ranging from painting, drawing, video, and installation, to photography, needlework, and sculpture. Emin’s work has an immediacy and often sexually provocative attitude that firmly locates her oeuvre and her work resonates with the feminist tenets of the personal as political. Lives and works in London. 147 Veljko Zejak Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik / Ελευθερία, Ισότης, Αδελφότης / Liberté, Egalité, Fraternité, 2010 Εκτύπωση σε πηλό / printmaking in clay 23 x 60 cm Koleksiyona Giriş Tarihi / Ημερομηνία ένταξης στη συλλογή / Acquisition Date: 2013 Bu yapıt Bobigny 93, Paris banliyölerindeki çingene kamplarında düzenlenen atölyeler esnasında yapıldı. Basım süresi boyunca, katılımcılar gerçek pozisyonlarıyla çelişki içerisindeki Fransız Devrimi ile alakalı meşhur sloganları ve Fransız pulu ile bağdaştırılması için konulmuş Fransız Devrimi canlandırması yarattılar. Bu çingene grubu birkaç ay sonra Doğu Avrupa’ya sürgün edildi. Το έργο σχεδιάστηκε στα πλαίσια εργαστηρίων που διοργανώθηκαν σε καταυλισμούς Ρομά στα προάστια του Παρισίου, Bobigny 93. Μέσω της εκτύπωσης οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να συσχετιστούν με την εξής εικόνα: ένα γαλλικό γραμματόσημο με διάσημα συνθήματα της Γαλλικής Επανάστασης, σε πλήρη αντιδιαστολή με την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι ίδιοι. Ο πληθυσμός αυτός των Ρομά απελάθηκε στην Ανατολική Ευρώπη μερικούς μήνες αργότερα. This work was made during workshops organized in a gypsy camp in the suburbs of Paris, Bobigny 93. On clay and using French Revolution era stamps as their reference, the participants created simulated stamps emboldened with the famous slogan from French Revolution, which was in direct contradiction with their real position. This group of gypsies was deported to Eastern Europe just few months after. Veljko Zejak (1980, Postojna)’ın işleri toplumsal gerilim ve sosyal sorumluluk arasındaki ilişkiyi değerlendiriyor. Heykelleri çeşitli materyalleri ve baskı resim, video ve kil üzerine baskının da dahil olduğu teknikleri kapsıyor. Zejak, Ljubljana ve Belgrad’da yaşıyor ve çalışıyor. Τα έργα του Veljko Zejak’s (1980) επεξεργάζονται τη σχέση μεταξύ κοινωνικών εντάσεων και κοινωνικής ευθύνης. Χρησιμοποιεί διάφορα υλικά και τεχνικές στα γλυπτά του καθώς και άλλα μέσα όπως εκτυπώσεις, βίντεο και ήχο. Αναπτύσσει μία ιδιαίτερη τεχνική πυλοτυπίας. Ζει και εργάζεται στη Λιουμπλιάνα και το Βελιγράδι. Veljko Zejak’s (1980) work considers the relation between social tensions and social responsibility. His sculptures incorporate various materials and techniques including printmaking, video and printing on clay. He lives and works in Ljubljana and Belgrade. 149 Elgiz Müzesi, 2001 yılında Türkiye’nin ilk çağdaş sanat müzesi olarak koleksiyoner Sevda ve Can Elgiz tarafından kuruldu. Çağdaş veya güncel sanat üzerine devlet ve vakıf müzelerinin olmadığı dönemde, ülkenin eksiğini gidermek ve çağdaş sanatın gelişmesini sağlamak misyonuyla hareket eden kurum, kar amacı gütmeyen, uluslararası kimliği ile 2000 m² alanda halka açılmıştır. Eski adıyla Proje4L olarak tanınan özel müzede, çok sayıda genç sanatçı ve küratörün projesine yer verilmiş ve çağdaş sanatın gelişimi uluslararası platforma taşınmıştır. Müze misyonuna devam ederek, sürekli Elgiz Koleksiyonu sergisinin yanında dinamizmi ve güncelliği yakalamak üzere çeşitli süreli sergiler, eğitim ve sosyal programlarına yer vermektedir. Maslak iş kuleleri arasında, “özel koleksiyon müzesi” süreli açık hava terasında heykel sanatçılarına sergilerine ve land art projelerine ev sahipliği yapıyor. Tripadvisor’un “saklı hazine” olarak adlandırdığı müze, Salı-Cuma 10-17:00, Cumartesi 10-16:00 arası ziyarete açıktır. 2013 yılında Elgiz Koleksiyonu’na IFEMA Amigos de ARCO Madrid tarafından Uluslararası Koleksiyonerlik Ödülü verilmiş; 2014 yılında ise Elgiz Müzesi, ÇAĞSAV Çağdaş Sanatlar Vakfı’ndan heykel sanatçısı Mehmet Aksoy’un imzasını taşıyan Onur Ödülü’ne layık görülmüştür. 2015 yılı itibariyle Global Private Museum Network’un kurucu üyesi ve Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM) üyesidir. Το Μουσείο Ελγκίζ, ιδρύθηκε το 2001 από τους συλλέκτες Σεβντά και Τζαν Ελγκίζ, και αποτέλεσε το πρώτο μουσείο σύγχρονης τέχνης. Σε μία περίοδο που η χώρα στερούνταν θεσμικά ή κρατικά μουσεία μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης, το μουσείο ανέλαβε, ως ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό ίδρυμα διεθνούς ακτινοβολίας, την προώθηση της σύγχρονης τέχνης ανοίγοντας της πόρτες ενός χώρου 2000 m² στο κοινό. Παλιότερα γνωστός ως Proje4L, ο χώρος του ιδιωτικού αυτού μουσείου λειτούργησε ως πλατφόρμα προώθησης της δουλειάς σύγχρονων νέων καλλιτεχνών. Συνεχίζοντας με την ίδια αποστολή και παράλληλα με τη μόνιμη συλλογή Ελγκίζ, το μουσείο διοργανώνει σειρά από εκθέσεις, εργαστήρια και κοινωνικές δράσεις αποσκοπώντας στην ανάδειξη δυναμικών και ριζοσπαστικών καλλιτεχνών. Η «μόνιμη ιδιωτική έκθεση» φιλοξενείται στους πύργους του Μασλάκ με περιοδικές εκθέσεις γλυπτών και έργα land art στην ανοιχτή ταράτσα του κτηρίου. To Tripadvisor έχει χαρακτηρίσει το μουσείο ως ένα “κρυφό διαμάντι”. «Η σύγχρονη τέχνη εκφράζει τη σύζευξη της πολιτισμικής παραγωγής του παρελθόντος με την φωτισμένη ατένιση του μέλλοντος»– Can Elgiz The Elgiz Museum was founded by collectors Sevda and Can Elgiz as the first contemporary art museum in Turkey in 2001. As public contemporary art museums and/or foundations did not exist, this privately- owned, non-profit institution took on the mission to support the development of contemporary art with an international identity in a 2000 m² space open to the public. Formerly known as Proje4L, the space functioned as an experimental platform for young, up-and-coming artists and curators. Continuing this mission, the Elgiz Museum houses the family’s collection and hosts dynamic, avantgarde, temporary exhibitions, and educational programmes. This “private collection museum” is situated amongst the highrise buildings of Istanbul’s business district Maslak, within which its open-air terrace provides an exhibition platform for sculptors and land-art projects. Tripadvisor has referred to the museum as a “hidden gem”. “Contemporary art presents the hopeful prospect of a society at peace with its cultural heritage.ve Tic. A.Ş. Έκδοση: Μουσείο Ελγκίζ Hamidiye Mahallesi Soğuksu Caddesi 3 34408 Kağıthane İstanbul Sertifika No: 12055 Στοιχειοθεσία, εκτύπωση και βιβλιοδεσία: Τυπογραφείο Μας Birinci Basım: Ekim 2016 1η έκδοση: Οκτώβριος 2016 1000 adet basıldı. Deniz Şenlier, Beril Aktaş.