2 Dünya Savaşında Almanya Nın Işgal Ettiği Ülkeler

Avrupa’da 2. Dünya Savaşı II. Dünya Savaşı sırasında, Almanya Avrupa’nın çoğunu "Blitzkrieg" (yıldırım savaşı) adı verilen yeni bir taktik kullanarak istila etti. Blitzkrieg, uçak, tank ve topçu birliklerinin tümünün toplu olarak saldırısıydı. Bu güçler dar bir cephe boyunca düşman savunmasını kırıyordu. Hava gücü düşmanın gedikleri kapatmasını önlüyordu. Alman güçleri, karşı koyan birlikleri kuşatarak, onları teslim olmaya zorluyordu.

Almanya, Blitzkrieg taktiğini kullanarak Polonya’yı (Eylül ’da saldırdı), Danimarka’yı (Nisan ), Norveç’i (Nisan ), Belçika’yı (Mayıs ), Hollanda’yı (Mayıs ), Lüksemburg’u (Mayıs ), Fransa’yı (Mayıs ), Yugoslavya’yı (Nisan ) ve Yunanistan’ı (Nisan ) bozguna uğrattı. Ancak Almanya, kara saldırılarına karşı Manş Denizi tarafından korunan İngiltere’yi yenilgiye uğratamadı.

Alman güçleri Haziran ’de Sovyetler Birliği’ne saldırdı ve Moskova eteklerine doğru yaklaşık km. ilerledi. ’deki ikinci bir Alman saldırısıyla, Alman askerleri Volga Nehri’nin kıyılarına ve Stalingrad şehrine vardı. Ancak Sovyetler Birliği, İngiliz ve Aralık ’de Almanya’ya karşı savaşa giren Amerika Birleşik Devletleri askerleriyle birlikte savaşın seyrini Almanların aleyhine çevirdi.

Doğuda, Stalingrad savaşı kesin bir dönüm noktası hâline geldi. –43 kışında Stalingrad’daki yenilgiden sonra, Alman birliklerinin uzun çekilme hareketi başlamış oldu. Nisan ’te Sovyet güçleri Berlin’e girdi. Batıda, Müttefik askerleri 6 Haziran ’te (D Günü olarak bilinir) Fransa’nın Normandiya bölgesine çıktı. İki milyondan fazla Müttefik askeri Fransa’ya akın etti. Temmuz’da, Müttefik güçler Normandiya kıyı mevziilerinden saldırıya geçti. Müttefiklerin Almanya’ya doğru saldırısı devam etti. Mart ’te, Müttefik güçler Almanya’nın kalbine doğru ilerleyerek, Ren’i geçti.

Nazi Almanyası Mayıs ’te teslim oldu.

Önemli Tarihler

1 EYLÜL
ALMAN GÜÇLERİ POLONYA’YI İŞGAL ETTİ
Alman birimleri ’den fazla tank ve uçakla sınır boyunca Polonya savunmasını yararak büyük bir kuşatma ile Varşova’ya ilerledi. İngiltere ile Fransa, Polonya sınırları için verdikleri garantiye istinaden, 3 Eylül ’da Almanya’ya savaş ilan etti. Varşova 28 Eylül ’da Almanlara teslim oldu. Alman işgalinden sonraki haftalar içinde Polonya ordusu bozguna uğratılmıştı.

9 NİSAN
ALMANYA NORVEÇ VE DANİMARKA’YI ELE GEÇİRDİ
Alman güçleri Norveç ve Danimarka’ya bir yıldırım saldırısı gerçekleştirdi. Danimarka bir günde işgal edildi. Alman güçleri Norveç’te başkent Oslo yakınlarında ve diğer yerlerde karaya çıkarak güneyi güvence altına aldı. Almanya kuzeydeki Narvik ve Trondheim limanlarını güvenceye almak da için harekete geçti. İngiliz güçleri müdahale ederek Narvik, Namsos ve Andalsnes’a çıktı, ancak Haziranı’nın ilk haftasında geri çekilmek zorunda bırakıldı. Norveç 10 Haziran’da Almanya’ya teslim oldu.

10 MAYIS
ALMAN GÜÇLERİ BATI AVRUPA’YI İŞGAL ETTİ
Hollanda, Belçika, Lüksemburg ve Fransa’ya düzenlenen sefer altı haftadan az sürdü. Almanlar saldırılarını Lüksemburg yoluyla Fransa’nın Sedan şehri yakınlardaki Ardenler Ormanında yoğunlaştırdı. Alman tankları ve piyadeleri Fransız savunma hatlarını yarıp kıyıya ilerleyerek, İngiliz ve Fransız ordularını kuzeyde sıkıştırdı. Müttefikler birliği Dunkerque’ten İngiltere’ye sevk etmeyi başarabildi, ancak Fransa kesin bir yenilgiye uğramıştı. Fransa’nın başkenti Paris, 14 Haziran ’ta Almanlara teslim oldu. 22 Haziran’da Fransa ile yapılan ateşkes anlaşması uyarınca, Almanya Fransa’nın kuzeyini işgal etti, güney ise işgal edilmedi. Yeni bir Fransız hükümeti (Vichy’de) savaşta tarafsızlığını ilan etti, ancak Almanlarla işbirliğine söz verdi.

ALMAN GÜÇLERİ YUGOSLAVYA VE YUNANİSTAN’I İŞGAL ETTİ
Alman güçleri müttefiklerinin (İtalya, Bulgaristan, Macaristan ve Romanya) askerî birlikleriyle işbirliği yaparak Yugoslavya ve Yunanistan’ı işgal ederek, Balkanlar’ı hızla kontrolü altına aldı. Yunanlılara yardım için gönderilen İngiliz güçleri Girit adasına geri çekilmek zorunda kaldı. Mayıs ayının ortalarında Alman paraşütçüleri Girit’e indiler ve yoğun bir savaşın ardından orada İngilizleri bozguna uğrattılar. Yugoslavya ve Yunanistan galipler arasında paylaşıldı.

22 HAZİRAN
ALMAN GÜÇLERİ SOVYETLER BİRLİĞİ’NE SALDIRDI
Müttefiklerinden gelen yarım milyon (Fin, Romanyalı, Macar, İtalyan, Slovak ve Hırvat birlikler ve bir İspanyol birlik) yardımcı güçle desteklenen, üç milyondan fazla Alman askeri, kuzeyde Baltık Denizi, güneyde de Karadeniz üzerinden Sovyetler Birliği’ne geniş bir cepheden saldırdı. Alman ordusundan üç grup Sovyet topraklarında iyice içlere doğru ilerledi. Milyonlarca Sovyet askeri kuşatılarak teslim olmaya zorlandı. Alman birlikleri Moskova eteklerine doğru ilerlemeye devam etti. Aralık ’de Sovyetler Birliği bir karşı saldırı başlatarak, Almanları Moskova’dan geri çekilmeye zorladı.

28 Haziran
ALMAN GÜÇLERİ VOLGA’YA DOĞRU HAREKETE GEÇTİ
Alman güçleri doğuya doğru yeni bir hareket başlattı. Bu sefer hedef, Kafkas petrol alanları ve Volga Nehri üzerindeki Stalingrad şehriydi. Temmuz başlarında Don Nehrini geçen Alman güçleri, Eylül ayı ortasında Stalingrad banliyölerine ulaştı. Sovyet ordu komutanlığı bedeli ne olursa olsun şehri savunma kararı aldı. Sovyet güçleri şehirdeki her sokak için savaştı. Kasım’ının ortalarında, Almanlar şehrin büyük bölümünü kontrol altına almış, ancak Sovyet savunması kırılamamıştı. Kasım ayı ortasında Sovyet ordusu Stalingrad’da saf tutan Alman güçlerine karşı bir karşı saldırı başlattı. Asker sayısı civarında olan Alman ordusunun tamamını hızla kuşattı.

2 ŞUBAT
ALMAN 6. ORDUSU STALİNGRAD’DA TESLİM OLDU
Kasım ayı ortasında Sovyet ordusu Stalingrad’da saf tutan Alman güçlerine karşı bir karşı saldırı başlattı. Asker sayısı civarında olan Alman ordusunun tamamını hızla kuşattı. Aylar süren sert çatışmalardan ve ağır kayıplardan sonra, artık sadece kadarı sağ kalan Alman askerleri teslim oldu. ’te Sovyet güçleri Almanları Dinyeper Nehri’nin kıyılarına doğru geri püskürttü. Sovyet ordusu, bazı geçici gerilemeler olsa da savaşın sonuna kadar saldıran taraf konumundaydı.

6 HAZİRAN (D GÜNÜ)
MÜTTEFİKLER FRANSA’YA ÇIKTI
ABD Generali Dwight D. Eisenhower komutasındaki ’den fazla Müttefik askeri Fransa’nın Normandiya kıyılarına çıktı. Müttefikler Normandiya kıyı mevziilerinden saldırıya geçerek, 25 Ağustos ’te Paris’e girdi. Ağustos’un sonuna kadar Fransa’nın çoğu kısmını özgürlüğe kavuşturmuşlardı. Aralık ayında Alman güçlerinin Müttefik güçleri bölüp yok etmek amacıyla Belçika’daki Ardenler Ormanından başlattıkları saldırı batı Müttefiklerini gafil avladı. Müttefik hava güçleri, sert Amerikan savunmasıyla birlikte Alman birliklerinin ilerleyişini durdurdu ve topyekûn geri çekilmeye zorladı. Müttefikler Ardenler Karşı Saldırısı olarak bilinen kesin bir zafer kazanmıştı ve saldırıyı Almanya’nın kendisine doğru devam ettirdi.

22 HAZİRAN
SOVYET GÜÇLERİ EZİCİ BİR SALDIRI BAŞLATTI
Sovyet güçleri tüm Doğu Cephesi boyunca güçlü bir saldırı başlattı. Alman güçleri Temmuz’unun sonunda neredeyse Varşova’ya kadar geri püskürtüldü. Ağustos ve Eylül ’te Almanya’nın geri kalan doğu Avrupa müttefikleri (Romanya, Bulgaristan, Finlandiya) savaş seferberliğinden çekildi. Almanya’nın Mart’ta işgal ettiği Macaristan, Almanya safında kalmaya devam etti.

7 MAYIS
ALMAN GÜÇLERİ TESLİM OLDU
Nisan ayı ortalarında Sovyet güçleri Berlin’e doğru büyük bir saldırı başlattı. 25 Nisan ’te, Sovyet güçleri Amerikan güçleriyle birleşerek, orta Almanya’da Elbe Nehri kıyısındaki Torgau’nun batısından saldırıya geçti. Sovyet güçleri 30 Nisan ’te orta Berlin’deki komuta sığınağına yaklaştığında, Adolf Hitler intihar etti. Berlin 2 Mayıs ’te Sovyet güçlerine teslim oldu. Alman silahlı kuvvetleri batıda 7 Mayıs, doğuda da 9 Mayıs ’te koşulsuz olarak teslim oldu. 8 Mayıs Avrupa’da Zafer Günü (V-E Günü) ilan edildi.

Nazilerin 1 Eylül 'da Polonya'ya saldırması sonucu İngiltere ve Fransa'nın Nazi Almanyası'na savaş ilan etmesi, İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcı kabul edilirken, tüm dünyada savaş kurbanları ve savaşın yol açtığı yıkım ile ilgili etkinlik ve törenler düzenleniyor.

Bundan 82 yıl önce bugün (31 Ağustos ) Polonyalı askerlerin kıyafetlerini giymiş Almanlar, Polonya'nın Gliwice kentindeki radyo istasyonunu basarak Lehçe yayın yaptı.

Alman karşıtı bu yayın, daha önce Avusturya ve Çekoslovakya'yı da sınırlarına katmış Nazi Almanyası'nın, Polonya'yı işgal hareketine bir gerekçe gösterildi ve bir gün sonra işgal operasyonu başladı.

Ancak Nazilerin bu operasyonu, daha öncekiler gibi kınama ve tepki açıklamalarıyla değil İngiltere ve Fransa'nın savaş ilanıyla karşılık buldu.

Daha sonra Naziler tarafından planlandığı ortaya çıkan Gliwice Olayı'nın ardından başlayan Polonya'nın işgali, sadece İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasına neden olmadı aynı zamanda yaklaşık 85 milyon kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı.

Ölenler arasında Almanya'nın teslim olduğu gün intihar eden İkinci Dünya Savaşı'nın baş sorumlusu ve Nazi Almanyası lideri Adolf Hitler de bulunuyordu.

Nazilerin Avusturya ve Çekoslovakya'yı alması tepki görmedi

Nazi Almanyası, Yaşam Alanı (Lebensraum) adını verdiği politikasıyla, Doğu Avrupa'da yaşayan Alman azınlığın Almanya hakimiyetinde birleşmesini, o bölgelerin kolonizasyonunu ve bu topraklara Almanların yerleştirilmesini amaçlıyordu.

Bu kapsamda Almanya önce Avusturya'yı ele geçirmesi gerekiyordu. Bunun için Avusturya'ya Almanya'yla birleşme çağrısı yapan Naziler, birleşmemesi halinde işgal edileceği yönünde Avusturya'ya ültimatom verdi.

Almanya-Avusturya birleşmesi Birinci Dünya Savaşı sonrası imzalanan Versay Anlaşması'na açıkça aykırı olmasına rağmen anlaşmanın tarafları Birleşik Krallık ve Fransa, bu girişimi sadece diplomatik olarak protesto etti.

Avusturya'yı 'de tek kurşun atmadan ilhak eden Hitler, gözünü Çekoslovakya'ya dikti. Aynı yıl düzenlenen Münih Konferansı'nda, Çekoslovakya'yı koruma sözü veren ve askeri anlaşmalar yapan Fransa ve Birleşik Krallık, ülkenin batısındaki Südet bölgesinin Almanya'ya bağlanmasını kabul etti.

Nazi Almanyası, hiçbir tepki görmeden girdiği Südet bölgesinin ardından tüm Çekoslovakya'yı da işgal etti.

Sovyetler ve Naziler işgalden bir hafta önce Polonya'yı paylaştı

Almanların yaşadığı tüm bölgeler ile birlikte tüm Avrupa'yı ele geçirme planı bulunan Hitler'in bir sonraki adımı ise zayıf gördüğü komşusu Polonya'ydı. Ancak karşısında, Polonya üzerinde hak iddia eden ve genişleme alanında gören Sovyetler Birliği vardı.

Naziler ve Sovyetler, 23 Ağustos 'da Polonya'yı paylaşmayı öngören "Ribbentrop-Molotov Paktı"nı imzaladı. Saldırmazlık Paktı olarak da anılan bu anlaşma ile taraflar, Polonya'yı etki alanlarına göre ikiye böldü.

Tarihler 31 Ağustos'u gösterdiğinde gerçekleştirilen düzmece Gliwice olayının bir gün sonrasında Nazi Almanyası Polonya'ya saldırdı ve 1 ay sürecek işgal operasyonunu başlattı.

Çekoslovakya ve Avusturya'nın Almanya'ya bağlanmasına sessiz kalan Birleşik Krallık ve Fransa ise bu olaydan 2 gün sonra ancak Almanya'ya savaş ilan edebildi. ABD'nin savaş ilanı için ise 2 yıl geçmesi gerekiyordu.

Polonya'yı 1 ayda Sovyetlerle yapılan anlaşmaya göre işgal eden Naziler, paktı ihlal ettiği 'e kadar Danimarka, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Fransa, Yugoslavya ve Yunanistan'ın tamamını ya da bir kısmını topraklarına kattı.

Paktın ihlali ise Haziran 'de Nazilerin, Sovyetlerin elindeki Polonya topraklarına saldırarak Rusya'ya doğru yürümesiyle gerçekleşti. Bu ihlal İkinci Dünya Savaşı'nın taraflarını da belirledi.

Mihver Devletlerinin ana unsurlarını, topraklarını genişletme arzusunda olan Nazi Almanyası, Faşist İtalya ve Japon İmparatorluğu oluştururken, bu ittifakın karşısında ise Birleşik Krallık, ABD ve Sovyetlerin oluşturduğu Müttefikler yer aldı.

Japonların saldırısıyla ABD de savaşa dahil oldu

Polonya'nın işgali her ne kadar İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcı kabul edilse de Fransa ve İngiltere'nin Almanya'ya karşı harekete geçmesi neredeyse 8 ay aldı. Savaşın diğer cephesinde yer alan Japonya ise Polonya'nın işgali sırasında zaten Çin'le savaştaydı ve Asya'daki etkinlik alanını genişletmeyi amaçlıyordu.

Japonya, Müttefiklere destek sağlasa da savaşın tarafı olmayan ABD'ye Aralık 'de Pearl Harbor baskınıyla saldırınca ABD de savaş ilan etti ve Müttefiklerin safında yerini aldı.

Çin ise 'den beri savaşta olduğu Japonya karşısında Müttefiklere resmen 'de katıldı.

Taraflara, bölgesel hedefleri olan ülkeler ile sömürgelerin de katılmasıyla tarihin en büyük savaşının cepheleri dünyanın her noktasında kuruldu.

Polonya'da başladı, Japonya'da bitti

İkinci Dünya Savaşı'nın sonu Almanya'nın teslim olmasıyla değil, Japonya'nın teslim olmasıyla geldi. Sovyetlere saldırarak çok geniş bir coğrafyada savaşan Naziler, ikmal ve tedarikte yaşadıkları sıkıntıya ek olarak bir de kış şartlarıyla mücadele ediyordu.

Diğer taraftan Müttefiklerin baskısı artmış ve 'te Naziler ulaştıkları en geniş sınırlarını yavaş yavaş kaybetmeye başlamış, İtalya ise teslim olma anlaşmasını imzalamıştı. Önce Rusya'dan çekilen Naziler, ardından Normandiya Çıkartması ile Fransa'dan çekildi.

Naziler için sonun başlangıcı ise 'ün son günlerinde yaşandı. Hitler, Batı Cephesi'nde Müttefik hatlarını yararak ana ikmal limanı Belçika'nın Atwerp kentine ulaşmayı, böylece savaşı masada bitirmeyi hedefliyordu.

Başarısız olan bu girişimi İtalya ve Polonya üzerinden Müttefiklerin sürdürdüğü operasyonlar izledi. Hitler'in en önemli müttefiki İtalyan diktatör Benito Mussolini 28 Nisan 'te İtalyan partizanlar tarafından öldürülürken Müttefik güçleri Berlin'i alarak Almanya'yı savaş dışı bırakmaya çok yakındı.

Müttefik bombaları Hitler'in Berlin'deki sığınağı yakınlarında patlarken 30 Nisan 'te Hitler intihar etti ve ölmeden önce cesedinin yakılmasını emretti.

Şehir, Hitler'in intiharının birkaç gün sonrasında teslim oldu. Ancak savaşı bitiren olay Japonya'da ağustos ayında yaşandı. ABD'nin atom bombası kullanarak Hiroşima ve Nagazaki kentlerini vurması, Japonya'nın teslim olmasına giden yolu açtı.

Japonya'nın teslim olmasıyla İkinci Dünya Savaşı resmen sona erdi.

Toplama kamplarında korkunç deneyler yapıldı

Avustralya'dan ABD'ye, Kuzey Afrika'dan Rodos yerine yanlışlıkla vurulan Muğla'nın Milas ilçesine kadar yayılan İkinci Dünya Savaşı sonunda ölenlerin sayısı kayıp ve kayıt altında olmayan ölümler nedeniyle kesin olarak bilinmese de 70 ila 85 milyon olduğu tahmin ediliyor.

Bu ölümlerin 20 milyonunu asker ölümleri oluştururken kalanını soykırım, bombalamalar, açlık ve hastalıklar nedeniyle ölen siviller oluşturuyor. Yaklaşık 6 milyon Yahudi, bu dönemde toplama ve çalışma kamplarında öldürüldü.

Kamplarda öldürülenler arasında çingene, engelli ve Slavlar da yer alırken Japonya ise Çinlilere karşı katliamlara girişti. Savaş, insanlık tarihinin gördüğü en korkunç bilimsel araştırmaların yapıldığı bir dönem olarak da tarihte yerini aldı.

Alman araştırmacılar, savaş esirleri ve toplama kamplarındaki siviller üzerinde çeşitli deneyleri narkoz kullanmadan yaparken birçok insan bu deneylerde hayatlarını kaybetti ya da sakat kaldı.

Birleşmiş Milletler kuruldu

Savaşın ardından kurulan Nuremberg Askeri Ceza Mahkemesi'nde üst düzey Naziler yargılandı. Yargılamalar sonucunda bazı mahkumlar idama bazıları ise ömür boyu hapse mahkum edilirken Japon suçlular için Uzak Doğu Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi kuruldu.

Japon yetkililerden İmparator ve veliahtı dışındakilerin tamamı yargılanırken ikisi eski başbakan olmak üzere 6 kişi idam edildi.

Savaş sonucunda aynı acıların bir daha yaşanmaması için savaş suçları ve soykırım suçları tanımlamaları yapılırken dünya siyaseti de yeniden şekillendi.

Uluslararası iş birliğini artırmak ve çatışmaları önlemek amacıyla savaşın kazananları İngiltere, ABD, Sovyetler Birliği, Çin ve Fransa'nın daimi üye olduğu Birleşmiş Milletler kuruldu.