2016 12 Ay Dolar Kuru
AK Parti iktidarında ekonomi: Kriz ve dönüm noktalarında Dolar kuru ve enflasyon nasıl değişti?
3 Kasım seçimlerinde tek başına iktidara gelen AK Parti hükümetteki yılını tamamlamak üzere. AK Parti son 20 yılda “e-muhtıra”dan kapatma davasına, Gezi Parkı olaylarından Aralık yolsuzluk soruşturmalarına ve 15 Temmuz darbe girişiminden Covid salgınına kadar ciddi krizlerle karşı karşıya kaldı.
Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki AK Parti bu dönüm noktalarında ekonomide istikrarı büyük ölçüde korumayı başardı. Ancak Merkez Bankası’nın faiz indirmeye başlamasından ve “yeni ekonomi modeli”ne geçilmesinden bu yana ekonomik göstergeler iyice kötüleşti. Dolar kuru 18 liraya kadar çıkarken Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı yıllık enflasyon da yüzde 80’e ulaştı. Peki, son 20 senede kriz ve dönüm noktalarında Dolar kuru ve enflasyon nasıl değişti?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve TÜİK verilerinden yararlanarak AK Parti dönemindeki krizlerde Amerikan Doları kuru ve enflasyonunun seyrine baktık. Dolar kuru Merkez Bankası’nın aylık ortalama verisini yansıtıyor. Buna göre AK Parti’nin iktidara geldiği Kasım ’de 1 dolar 1,61 TL ediyordu. Dolar kuru uzun yıllar istikrarlı seyretti. Yıllık enflasyon ise Kasım ’de yüzde 31,8 idi. Aralık ’e kadar enflasyon bir daha yüzde 30’ları görmemişti.
Kur Ekim ’ya kadar 3 lirayı görmedi. Bu süreçte AK Parti hükümetleri ciddi krizlerle mücadele etti. yılında “ krizi” olarak bilinen Anayasa Mahkemesi’nin cumhurbaşkanlığı seçimine dair kararı ve “e-muhtıra” olarak anılan Genelkurmay’ın gece yarısı açıklaması bu süreçlerden biriydi. Bu dönemde Dolar kuru 1,36 TL idi. AK Parti’ye kapatma davası açıldığında ise Dolar kuru 1,24 iken enflasyon yüzde 9,2 idi.
küresel ekonomik krizi Türkiye’yi “teğet geçerken” Dolar kuru ve enflasyon mevcut seviyelerini korudu. ortasında Gezi Parkı olayları yaşandığında da Dolar kuru hala 2 liranın altındaydı. Yıllık enflasyon ise sadece yüzde 8,3 idi.
AK Parti iktidarının en zor dönemlerinden olan hükümetin 'kumpas' olarak nitelendirdiği Aralık soruşturmaları döneminde Dolar kuru 2,06; enflasyon ise yüzde 7,4 idi. AK Parti’nin meclis çoğunluğunu kaybettiği 7 Haziran seçimlerinde Dolar kuru 2,71; enflasyon yüzde 7,2 seviyesindeydi.
15 Temmuz’da Dolar kuru 3 liranın altındaydı
15 Temmuz ’daki darbe girişimi döneminde Dolar kuru hâlâ 3 liranın altındaydı. Dolar kuru 2,96 iken enflasyon yüzde 8,8 idi. Dolar kuru ancak Ekim ’da 3 lira barajını aştı.
“Başkanlık sistemi”nin başlangıcı olarak kabul edilen 24 Haziran Cumhurbaşkanlığı seçimleri döneminde Dolar kuru 4,64 olurken enflasyon yüzde 15,4 idi. Amerikalı rahip Brunson’un tahliye olduğu Ekim ’de ise dolar kuru 5,87 lirayı görmüştü. Kur, Covid salgınının başladığı Mart ’de ise 6,33 lira; enflasyon ise yüzde 11,9 idi.
Merkez Bankası’nın faiz indirimine başladığı Eylül ’de ise Dolar kuru 8,53; enflasyon ise yüzde 19,6 idi.
Yeni ekonomi modeli: Dolar ve enflasyon uçtu
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 30 Kasım ’de ilan ettiği “yeni ekonomi modeli” sonrası ise Dolar kuru uçarken enflasyon da rekor üstüne rekor kırdı. Kasım ’de Dolar kuru 10,54; enflasyon ise yüzde 21,3 idi. Ancak 22 Ağustos itibariyle Ağustos Dolar kuru ortalaması 17,99 lira olurken; son açıklanan Temmuz yıllık enflasyon yüzde 79,6 oldu.
Dolar kuru fiyatı ne kadar oldu? -
Fed Başkanı Janet Yellen, Cuma günü Jackson Hole konferansında yaptığı konuşmasında ABD'de faizlerin artırılması şansının yüksek sayıda istihdam artışı ve ekonomik büyümenin ılımlı bir şekilde devam edeceği görünümüyle beraber son aylarda daha da güçlendiğini söyledi.
Yellen faizleri artırmadan önce merkez bankasının neyi izleyeceği konusunda ise net bir sinyal vermedi.
Fed Başkan Yardımcısı Stanley Fischer, Cuma günü "Eylül ayında yapılabilecek bir faiz artışına hazır olunup olunmaması gerektiği ve para politikasının yıl sonundan önce birden fazla defa sıkılaştırılıp sıkılaştırılmayacağı yönündeki soruya, "evet" yanıtını vererek, ancak bunun için verilerin görülmesi gerekeceğini söyledi.
Diğer taraftan jeopolitik ve güvenlik konusundaki gelişmeler de yakından izleniyor.
DOLAR DALGALANMA YAŞIYOR
Türkiye geçen hafta, Suriye'nin kuzeyinde geniş toprakları kontrol altında tutan İslam Devleti (İD) örgütünü Suriye sınırından temizlemek ve YPG'nin ilerleyişini önlemek için önceki gün sınır çizgisine birkaç yüz metre ötedeki Cerablus kentine yönelik askeri operasyona başlamıştı.
Bu sabah saat 'da / seviyesinde olan dolar/TL, 'e kadar yükseldikten sonra saat 'de / seviyesinde bulunuyor.
Bu sabah / seviyesinde olan sepet bazında TL aynı saatte /, / seviyesindeki euro/TL ise / seviyesinde bulunuyor.
Tahvil bono piyasasında 11 Şubat itfalı 10 yıllık gösterge tahvilde bileşik faiz Cuma günü spot kapanışta ortalama yüzde , valörde son işlemde yüzde seviyesindeydi. Bugün ise spot kapanışta ortalama yüzde seviyesindeydi.
Gösterge beş yıllık tahvil olan 17 Şubat itfalı tahvilde ortalama bileşik faiz Cuma günü spot kapanışta ortalama yüzde , bugün ise spot kapanışta ortalama yüzde seviyesindeydi.
İki yıllık gösterge olan 11 Temmuz itfalı tahvilde ise bileşik faiz Cuma günü spot kapanışta ortalama yüzde , bugün ise spot kapanışta ortalama yüzde seviyesindeydi. seviyesindeydi.