Yasaya göre; kadın işçilerin doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık (16x7= gün) izin hakkı var. Çoğul gebelikte bu süreye 2 hafta daha ekleniyor. Hamilelik süresince periyodik kontrollerde izin alınabiliyor. Anne doğum izninde geçen süreler için de devletten para alıyor. Buna ‘doğum izni parası’ deniyor. Bu paranın hesabında ise normal doğumlarda günlük süre dikkate alınıyor.
ASGARİ ÜCRETLE ARTTI
Çalışan annelere doğumda en yüksek katkıyı, ‘doğum parası (rapor)’ sağlıyor. Brüt ücret bu paranın miktarını belirliyor. 1 Ocak’tan geçerli yeni asgari ücret net 8 bin lira, brüt ise 10 bin 8 lira olmuştu. Dolayısıyla yılı için en düşük yani asgari ücretle çalışan bir annenin doğum parası 24 bin lira olacak. Para annenin adına açılan Ziraat Bankası hesabına doğum izni bittikten sonra yatıyor.
HAKEDİŞ ŞARTLARI NELER?
3 ÇOCUĞA KADAR ÖDEME
15 Mayıs ’ten sonra doğum yapan tüm annelere çocuk parası verilmeye başlandı. Yeni doğan çocuk yardımı için TC kimlik numarasıyla ‘seafoodplus.info’den başvuru imkanı var. Ayrıca Aile Bakanlığı il müdürlüklerine, ilçede ise kaymakamlıklara da başvuru yapılabiliyor. Bu kapsamda; ilk çocuk için lira, ikinci çocuk için lira ve üçüncü çocuk için lira ödeniyor.
SÜT PARASI DA VAR
SGK, halk arasında ‘süt parası’ olarak bilinen ‘emzirme ödeneği’ de veriyor. Bu para için anne veya eşinin SSK veya Bağkur’lu olması ve en az gün prim ödemesinin olması yeterli. SGK il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine 5 yıl içinde başvuru yapılabilir. Bu ödeme 31 Aralık’a kadar liraydı. Her yıl enflasyon oranında artıyor. Buna göre yeni emzirme ödeneği de liraya yükseldi. Doğum yapan kadın, sigortalı değilse ödeme sigortalı eşe yapılıyor. Bir kerelik verilen bu ödeme için SGK il müdürlüğüne, sosyal güvenlik merkezine başvuru yapılabilir.
İSTEYENE YARIM GÜN ÇALIŞMA HAKKI
12 AYA KADAR
Kadın çalışanların çalışma hayatında tutulmasına önem veren devlet, yılından bu yana ‘Yarım Çalışma Ödeneği’ uygulamasını yürütüyor. Uygulamaya göre; SSK’lı çalışırken doğum yapan kadınlar, analık izni sonrasında birinci doğumda 2 ay (15+15 gün), ikinci doğumda 4 ay, sonraki doğumlarda ise 6 ay süreyle yarım gün (part-time) çalışıp tam maaş alabiliyor. Engelli çocuğu olanlarda ise bu süre 12 ay olarak uygulanıyor. Çoğul gebelikte 30’ar gün ekleniyor.
NELERE BAKILIYOR?
Ödenekten yararlanabilmek için doğum ya da evlat edinmeden önceki son 3 yılda en az gün işsizlik sigortası primi ödemiş olması ve haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışma yapılması gerekiyor. Ödeneğin günlük miktarı, günlük asgari ücretin brüt tutarı (/30= lira) kadar oluyor. Bu durumda devlet asgari ücretle çalışan anneye 5 bin 4 lira ( lira x 15 gün) ödeme yapıyor ve 2 ayda yapılan toplam ödeme 10 bin 8 lirayı buluyor. Öte yandan aylık net maaşın (8 bin lira ise) yarısını yani 4 bin lirayı da her ay patron ödeyecek.
BAŞVURU İŞKUR’A YAPILIYOR
Bu haktan yararlanmak için analık izninin yani günlük sürenin bittiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde en yakın İşkur şubesine ‘doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi’ ile başvuruda bulunmak gerekiyor. Eşlerden biri çalışmıyorsa, çalışan eşe yarım gün çalışma izni verilmiyor.
BİRÇOK DESTEK VERİLİYOR
Annelere yapılan başlıca ödemeler; çocuk parası, doğum yardımı, süt ve emzirme parası ve yarım gün çalışma parası olarak öne çıkıyor. Buna göre; ilk çocuk için , ikinci çocuk için ve üçüncü çocuk için lira ödeniyor. Yeni doğan çocuk yardımı için başvuru, Aile Bakanlığı il müdürlüklerine, ilçede ise kaymakamlıklara yapılıyor. TC kimlik numarasıyla seafoodplus.infoden de başvuru imkanı var.