Gündönümü ya da gün dönümü, yılda iki kez tekrarlanan ve Güneş'in yarımkürelerde en büyük açılarla düştüğü günlerdir. Bulunulan yarımküreye göre gündüzlerin veya gecelerin, kısalmaya veya uzamaya başladığı tarihlerdir.
Kış gündönümünde (yaklaşık 21 Aralık, güneş ışınları Oğlak Dönencesi'ne dik açıyla düşer. Kuzey yarımkürede gündüzler uzamaya, güney yarımkürede kısalmaya başlar. Bu tarih kuzey yarımkürede kışın, güney yarımkürede yazın başlangıcı sayılır. Güney yarımkürede en uzun gün, kuzey yarımkürede en uzun gece yaşanır. Kuzey yarımkürede gölgelerin en uzun olduğu gündür.
Yaz gündönümünde (yaklaşık 21 Haziran), güneş ışınları Yengeç Dönencesi'ne dik açıyla düşer. Kuzey yarımkürede gündüzler kısalmaya, güney yarımkürede uzamaya başlar. Bu tarih, kuzey yarımkürede yazın, güney yarımkürede kışın başlangıcı sayılır. Güney yarımkürede en kısa gün, kuzey yarımkürede en kısa gece yaşanır. Kuzey yarımkürede gölgelerin en kısa olduğu gündür.
21 ARALIK KUZEY YARIM KÜRE'DE NELER OLUR? Güneş ışınları Yengeç Dönencesine 43°06' lık açı ile gelir. Kış mevsiminin başlangıcıdır. En uzun gece, en kısa gündüz yaşanır. Yengeç Dönencesinden kuzeye gidildikçe gece süresi uzar, gündüz süresi kısalır. Bu tarihten itibaren geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya başlar. Fakat 21 Mart tarihine kadar, geceler gündüzlerden uzundur. Aydınlanma çemberi Kuzey Kutup Dairesine teğet geçer.