Kdem tazminatn nasl alabilirim? Kdem tazminat hangi durumlarda alnabilir? Kdem tazminat, çalma ylna göre birikmi toplu bir para olduundan çalanlarn en çok üzerinde durduklar konularn banda geliyor. Genelde sözlemenin iveren tarafndan tek tarafl feshi ile ortaya çkan kdem tazminat hakk, baz durumlarda istifayla da elde edilebiliyor. Örnein; erkek içi askerlik, kadn evlilii nedeniyle (1 yl içinde) iten ayrlrsa kdemini alabiliyor.
Emeklilik hakkyla istifa ise en çok tercih edilen yöntemlerin banda geliyor. Ya dnda emeklilik için gerekli olan prim gün ile sigortallk süresini tamamlayanlar, istifa ederek çalt iyerinden kdem tazminatn almaya hak kazanyor. Yasal bu hakkn kullanlmas ise her çalan için farkllk gösteriyor. Bunu da tayin eden ilk ie balama yani ilk sigortann yatt tarih.
Posta gazetesinin haberine göre; lk sigortann balangç tarihine göre ya dnda emeklilik için gerekli olan prim gün ile sigortallk süresini tamamlayanlar kdem tazminatn alabiliyor. Bunun için de üç farkl dönem ve 3 farkl prim gün says söz konusu. Bunlara ksaca , ve gün art diyebiliriz. Bu günlerin farkl olmas ilk sigorta balangcna göre deiiyor.
8 Eylül ’dan önce ilk kez sigortal olup da 15 yl gün sigortallk süresini dolduran yani ya dndaki emeklilik artlarn yerine getiren içiler, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) ‘kdem tazminat alabilir’ yazsn temin ederek iverene verip, istifa ederse kdem tazminat alabiliyor. stifadan önce bu belgenin alnp iyerine ibraz art.
günle tazminat frsatn kaçranlarn (8 Eylül ’dan sonra ie balayanlarn) önünde ise 2 seçenek var. Hangisi önce gerçekleirse o duruma göre karar verilebilir.
Seçenek 1:
25 yl sigortallk süresi ve gün prim. Bu art tamamlayan kadnsa 58, erkekse 60 yanda emekli olur yani tazminatn alabilir.
Seçenek 2:
günü tamamlayan kadnsa 58, erkekse 60 yan tamamlamak kouluyla emekli olabiliyor. Dolaysyla sigortallk süresi aranmyor. 19 yl 5 ay 10 gün prim ödeyenler SGK’dan yaz alp çalt yerden istifa ederek kdem tazminatn yasal olarak alabilir.
Emeklilik hakkyla kdemde önemli bir ayrnt var. Yargtay’n ilerinden gün ya da günü doldurup tazminat alanlarn isterlerse hemen baka bir iyerinde çalabileceine yönelik kararlar bulunuyor. Ayrca yasalar kdem tazminatn snrlamyor. Buna göre; emeklilik hakkyla bir yerden ayrlp baka bir ite 1 yldan fazla çalanlar, yine emeklilik hakkyla ayrlarak kdem tazminat alabilir.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
Normal şartlar altında kendi isteğiyle işten ayrılan bir işçi, haklı bir gerekçesi yoksa kıdem tazminatı alamazken; 15 yıl ve gün şartını taşıyan işçi kıdem tazminatını alabilmektedir. Mülga Sayılı İş Kanunun yürürlükte bulunan Maddesine istinaden, SGK’dan yazı alarak istifaedilmesi halinde hangi şartlarda Kıdem tazminatı alınacağı konusunda en önemli ayrıntı İlk işe giriş tarihidir. 15 yıl gün şartını yerine getiren ve kıdem tazminatı almaya hak eden çalışanların, tarihinden önce sigortalılık süresinin başlamış olması gerekmektedir. Yani Kıdem Tazminatı ödenmesine ilişkin şartlardan birisi 15 yıl ve gün sigortalılığın yerine getirilmesidir. Buna göre, tarihinden önce işe başlayan sigortalılar, adına emeklilik için sigortalılık süresini ve prim gün sayısını doldurup emekli yaşını beklemeleri halinde kıdem tazminatı ödenmektedir. 15 yıl ve gün sayısının aynı işyerinde tamamlanması gerekmiyor. Bu süreler tüm çalışma hayatı boyunca çalıştığı işyerleri ve sigortalılık süreleri dikkate alınır. Fakat kıdem tazminatı hesaplanırken sadece son çalıştığı işyerindeki çalışma süresine karşılık gelen değer baz alınır.
Ayrıca vurgulamak gerekir ki, çalışanın kıdem tazminatına 15 yıl prim gününden hak kazanabilmesi, en az 1 yıl aynı işverene bağlı işyerinde çalışmış olma şartının da aynı zamanda sağlanması ile mümkündür.
15 yıl gün şartıyla kıdem tazminatı alarak iş akdi sonlanan sigortalılar için, ihbar süresi şartı da aranmaz. Bu nedenle bu sebeple işten ayrılan çalışanın bildirim süresi kadar çalışması gerekmez, ihbar tazminatı da söz konusu olmaz.
Ve Tarihleri Arasında İlk Defa İşe Girenler?
08/09/ tarihi ile tarihleri arasında ilk sigortalılığı başlamış kişiler için, sigorta yılı dikkate alınmaksızın prim günü ya da prim günü ve 25 yıl sigortalılık şartı ile yaşı beklemek üzere SGK’dan yazı alarak istifa edilmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanılacaktır.
Tarihinden Sonra İlk Defa İşe Girenler?
den sonra ilk defa işe başlayanlar ise 25 yıl sigortalılık ve prim günü koşullarını sağlamaları ve yaşı beklemek üzere SGK’dan yazı alarakişten ayrılmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanabileceklerdir.
15 Yıl Günle Kıdem Tazminatı Alanlar Başka Yerde Çalışabilir Mi?
İşverenlerin dikkat ettiği asıl konu burasıdır. İşçi, yukarıdaki şartları taşıdığından kıdem tazminatını almış ama başka bir işyerinde çalışmaya başlamışsa ne olacaktır?
Bu sorunun cevabını bir Yargıtay kararlarıyla verebiliriz. Yargıtay’ın 03/06/ tarihinde verdiği / esas sayılı kararı, Yargıtay Hukuk Dairesi E. /, K. /, T. sayılı Kararlarına göre; sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yazdığı üzere, işçinin emeklilik konusunda yaş dışında diğer kriterleri taşıması halinde SGK’dan yazı alarak işçiye kendi isteğiyle işten ayrılması ve daha sonra başka bir işyerinde çalışmaya başlaması hakkın kötü niyetli kullanılması olarak değerlendirilemeyeceği belirtilmiş olup İşçi, kanunun kendine verdiği yasal hakkı kullanmıştır denilmiştir. Bu kararlar dikkate alındığında, çalışanın 15 yıl ve günü doldurup kıdem tazminatı aldıktan sonra başka bir işyerinde çalışması durumunda “işveren tarafından kıdem tazminatının iadesi talep edilemeyecektir”.
15 Yıl Gün Şartı Kaç Kez Kullanılabilir?
Emeklilik için yaş dışındaki şartları sağladıktan sonra bu sebeple SGK’dan yazı alarak işten ayrılıp kıdem tazminatını alan kişinin tekrar çalışma hayatına dönmesinde kanunen bir engel bulunmamaktadır. Tekrar çalışma hayatına dönen kişi, yeni işyerinde 1 yıl çalıştıktan sonra 15 yıl prim gününü tamamlamış olması sebebiyle yeniden işten ayrılarak kıdem tazminatını talep edebilir. Bu konu ile ilgili yasal bir kısıtlama söz konusu değildir.
yılından önce sigortalılığı başlamış kişilerin 15 yıl prim günü şartını sağladıkları ilk günden itibaren SGK’dan bu yazıyı talep ederek işten ayrılma hakları saklıdır. Bu yazıyı birden fazla kez temin ederek 1 yıl aynı işverende çalışma şartını sağlamak koşuluyla işten ayrılıp kıdem tazminatını bir çok kez alabilir. Bunun önünde kanunen olarak hiçbir engel yoktur.
Sonuç olarak:
İlk kez sigortalı olunan tarihe göre değişen emeklilik koşullarından prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresini dolduran işçiler, bu durumlarını tespit eden yazıyı bağlı oldukları SGK il veya ilçe müdürlüklerinden alıp işverene verdikleri takdirde kıdem tazminatlarını alabilirler. SGK gerekli kontrolleri yaparak kişinin emeklilik için gerekli yaş dışındaki diğer şartları tamamlamış olması halinde çalışana “Kıdem tazminatı alabilir” yazısı vermektedir. İşverenin bu yazıyı kabul etmemesi veya kıdem tazminatı ödememesi mümkün değildir.
Kanunda belirtilen şartları sağlayarak istifa ederek kıdem tazminatını alan çalışanların kısa bir süre sonra yeniden çalışmaya başladıklarında tazminatı ödeyen işveren bu kişiler hakkında “hakkın kötüye kullanıldığı” iddiasıyla dava açıp tazminat istiyordu. Diğer yandan, Anayasa’da açıkça yer alan çalışma hürriyeti kapsamında bu kişilerin tazminat aldıktan sonra yeniden çalışmasının “hakkın kötüye kullanılması” olup olmadığı konusunda farklı kararlar da söz konusuydu. 15 yıl günle kıdem tazminatı alan bir işçinin bu hakkını kötüye kullandığı iddiası ile açılan davada Yargıtay açıkça, bu durumdaki işçilerin yeniden çalışmaya başlamasının “hakkın kötüye kullanılması” olmadığı yönünde karar verdi.
15 yıl, günle kıdem tazminatı aldıktan sonra yeniden çalışmaya başlayan bir işçi, yeni başladığı işyerinde en az 1 yıl çalıştıktan sonra yeniden aynı gerekçe ile kıdem tazminatı talep edebilir. Bunun önünde herhangi bir engel yok. Yine aynı prosedür izlenerek SGK’dan yazı alınıp son işyerinde geçirilen süreye ilişkin kıdem tazminatı istenmesi mümkün. İşveren bu yazıya ilişkin olarak işçiye kıdem tazminatı ödemek durumundadır.
SGK bu yazıyı yasal düzenleme olmamakla yerleşik uygulama olarak 2 kez vermektedir deniyor. Birçok SGK’nın istendikçe verdiğini de biliyoruz. Bu hakkın kullanımını sayısal olarak sınırlayan bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.
Kaynak: seafoodplus.info
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemizekayıt olun.
>> Vergi Affı Rehberi ( Soru - Cevap) Ücretsiz E-Kitap:hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.
GÜNDEM