360.000 Dolar Kaç Tl

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.

Yeni Ekonomi Programı bir ay önce yayınlandı. GSYH ve büyüme ile ilgili tahminler ve hedefler özetle şöyleydi (Kaynak: 29 Eylül tarihli sayılı mükerrer Resmî Gazete.)

GSYH, TL olarak hesaplanır ve yıllık ortalama USD/TL kuru ile dolara çevrilir. Programda yılı için GSYH tahmini milyar TL olarak belirtilmiş. Bunun dolar cinsinden karşılığı da milyar dolar olarak verilmiş. Programda ayrıca bir yıllık ortalama ve yılsonu USD/TL kuru ortalaması verilmediği için bu hesapları kendimiz yapmak durumundayız. yılı tahminleri için esas alınan yıllık ortalama USD/TL kurunu bulabilmek için TL cinsinden GSYH&#;yi dolar cinsinden GSYH&#;ye bölmemiz gerekiyor. Buna göre yılı için kullanılan ortalama USD/TL kuru ( / =) 6,91 oluyor. Buradan giderek yılsonu USD/TL kur tahminini de bulabiliriz. Bunun için elimizdeki bilgiler yılsonu USD/TL kuru (5,95) ve yukarıda hesapladığımız gibi yılı ortalama USD/TL kuru (6,) Bu iki veriyi kullanarak yılsonu USD/TL kurunu şu formülle hesaplayabiliriz: Yılı Ortalama Kuru = [( Yılsonu Kuru + Yılsonu Kuru) / 2]. Buradaki bilinmeyen yılsonu kuru olduğuna göre ona x diyelim ve eldeki verileri buna göre yerlerine koyalım: 6,91 = (5,95 + x) / 2 buradan x = 7,87 bulunur. Programda yer alan verilerden giderek yaptığımız bu hesaplamaya göre Yeni Ekonomi Programı &#; &#;ün yılsonu zımni USD/TL kuru 7,87 olarak karşımıza çıkıyor.

Bugün (30 Ekim saat ) USD/TL kuru 8, Demek ki programın açıklanmasından bir ay sonra ve yılın bitimine 2 ay kala kur tahmini [(8,34 &#; 7,87) / 7,87 =] yüzde 6 dolayında bir negatif sapma gösteriyor. Önümüzde daha iki ay olduğuna göre sapmanın çok daha yukarılara gideceği söylenebilir.

Programlar yapılırken kur tahmini en önemli tahminlerden birisidir. Enflasyon, büyüme gibi göstergelerin tahmini kur tahminiyle şekillenir. Dolayısıyla kur tahmini tutmazsa gerisi zaten tutmaz. yılı tutmazsa &#; dönemini kapsayan tahminlerin hiçbiri tutmaz. Çünkü sonraki yılların tahminleri içinde bulunulan yılın tahminleri üzerine inşa edilir.

yılı başında Türkiye&#;nin toplam dış borç tutarı milyar dolardı. Bunun o günkü kurla karşılığı ( x 5,95=) 2,6 trilyon TL idi. Bugün dış borçların toplamı milyar dolar. Bunun bugünkü kurla karşılığı 3,5 trilyon TL. Bir başka deyişle dış borçlarımız 17 milyar dolar azaldığı halde milyar TL artmış.

Yıl başında 1 milyon dolar borcu olan bir şirket düşünün. O gün borcunu ödemek için bin liraya ihtiyacı vardı. Bugün aynı borcu ödemek için bin liraya ihtiyacı var. TL cinsinden borcu yüzde 40 artmış bulunuyor. Eğer bu dönemde kazancını en az bu kadar artıramamışsa (ki bu birkaç istisna dışında mümkün değil) bu şirketin yaşama şansı giderek yok oluyor demektir.

Türkiye&#;nin bugünkü sorunu faizin artırılıp artırılmaması değil, TL&#;nin sürekli dış değer kaybı yaşaması. Dolayısıyla önlem alınması gereken konu kur konusu. Böyle bir ortamda Merkez Bankası&#;nın &#;bizim kur politikamız yok&#; demesi bir anlam ifade etmiyor. Çünkü kurun böyle başı boş gitmesi Merkez Bankası&#;nın yasal sorumluluğu altındaki &#;fiyat istikrarını&#; bozan en önemli etken oluyor.    

TL&#;nin dış değerinin bu hızla düşmesinin bazı sonuçları var: (1) Üretimde kullanılan ithal girdiler nedeniyle enflasyon hızla artacak. (2) Dış borçlarımız için bulmamız gereken TL karşılıkları hızla yükselecek. (3) Risklerle birlikte CDS primi yükselecek. Bu da Türkiye&#;ye dış kaynak girişini kısıtlayacak ve maliyetini yükseltecek.

Bu aşamada iki seçenek görünüyor: (1) Mevcut uygulamaya devam edilir. Yani bir yandan Merkez Bankası ya da kamu bankaları rezervleri kullanılarak döviz satışı yoluyla kur artışı denetlenmeye çalışılır, denetlenemeyince de değer kaybı &#;rekabetçi kur&#; adı altında meşrulaştırmaya çalışılır. Bir yandan da faiz arttırılmamış gibi gösterilerek arttırılmaya devam edilir. Bu seçeneğin bir çözüm getirmediği bugüne kadarki uygulamadan açıkça görüldü. Bu dolaylı yollarla yapılan uygulamalarla kuru tutmak mümkün olmadığı gibi Merkez Bankası işe yaramayacak şekilde faizi yükselttiğiyle kaldı. (2) Merkez Bankası faizi dolaylı olarak değil açıkça artırmak yoluna gider. Faiz artışının bir sonuç sağlayabilmesi için politika faizini (halen yüzde 10,25) en az yüzde 15 düzeyinde çıkarmak gerekir. Bu bile soruna ancak geçici çözüm getirebilir. (3) Çözümü geçici olmaktan kalıcı olmaya taşımak istiyorsak o zaman uzun ve acılı bir yol olan yapısal reformlara girmekten başka çaremiz bulunmadığını kabul etmemiz gerekiyor.