Son Güncelleme:
Dr. Cemal Ünlü, sezeryan sonrası normal doğumla ilgili bilgiler verdi. Sezaryen kesisi yerinin önemli olduğunu belirten Ünlü, “Sezaryen doğum, sonuç olarak bebeğin ameliyatla dünyaya getirilmesi işlemi. Sezaryen ameliyatı sırasında annenin rahmine bir kesi uygulanıyor ve bebek oradan bebek bu kesiden çıkarılıyor. Doğum sırasında rahmin üst kısmında kasılma oluyor. Bu kasılmalar bebeği yavaş yavaş rahmin alt kısmına doğru itiyor. Sezaryen kesisinin altta olmasının nedeni de bu. Bebek bu şekilde daha rahat doğuyor. Ayrıca üst kısma yapılan kesilerde dikiş atılan kısımda, eskisi gibi iyileşmeme durumu olabilir. Bu da kuvvet kaybı anlamına geliyor. Bir sonraki hamilelik ve doğum sırasında rahmin bu kısmında yaşanacak kasılmalar da dikişlerin atmasına bizim rahim yırtılması dediğimiz duruma neden olabileceğinden bu yöntem tercih edilmez. Sancı başladığında dikiş yerlerinden açılma olması ve rahmin yırtılması riski sezaryen sonrası normal doğum için en önemli kaygı unsuru” diye konuştu.
Normal doğumda annenin bebeğini emzirmesi kolay
Normal doğumun sezaryene göre çeşitli üstünlüklere sahip olduğunu belirten Ünlü, “Bu nedenle uygun adaylarda sezaryen sonrası normal doğumun teşvik edilmesi gerekir. Sezaryen sonrası normal doğumu istiyoruz çünkü normal doğumun sezaryene göre birçok artısı bulunuyor. Normal doğumdan sonra annenin emzirmesi çok kolay ve anne sütü çok daha rahat geliyor. İkincisi, bebek doğarken annenin doğum kanalından geçerek oradaki yararlı bakterileri alıyor. Bu sayede ileri yıllarda astım, besin alerjisi gibi alerjik reaksiyon riski azalıyor. Ayrıca normal doğumun ardından anne günlük hayatına daha kolay ve hızlı dönüyor” ifadelerini kullandı.
Rahimde kesiye bağlı yırtık oluşma riski yüzde 1
Sezaryen sonrası normal doğumlarında olabildiğini kaydeden Ünlü, “İlk bebeğini normal doğumla, ikincisini sezaryenle doğurmuş annelerin üçüncü bebeklerini normal doğum yoluyla kucaklaması mümkün oluyor. Rahimde kesiye bağlı yırtık oluşma riskinin yüzde 1, yırtılma halinde anne ya da bebeğin zarar görme ihtimalinin ise yüzde 2 oluyor. Sezaryen sayısı arttıkça bu risk de yükseliyor. Bu sebeple biz genellikle bir sezaryen olan ya da 2 sezaryen olan kadınları, sonrasında normal doğuma uygun buluyoruz. Sezaryen sayısı 3 ya da 4 olunca rahim yırtılması riski çok artıyor” şeklinde konuştu.
Normal doğum her zaman avantajlı
Anne adaylarının sezaryen olmak istemesinin psikolojik nedenlere dayandığını söyleyen Ünlü, şöyle devam etti: Oysa uygun hamilelerde normal doğum, her zaman daha avantajlı. Doğum şeklinin belirlenmesinde hamile takibine de dikkat edilmesi gerekir. Bir hekim olarak sezaryen sonrası normal doğumu tercih eden hastaların yanında olmak, onlara tıbbi ve psikolojik olarak destek vermek çok önemli. Onlar ilk doğumlarını sezaryenle gerçekleştirmelerine rağmen, ikinci doğumda da sezaryen yerine normal doğumu isteyen yani bebekleri ve kendisi için en iyi yöntemi isteyen anne adayları.
İlk doğumun sezaryen ile yaptırılmasının sonraki doğumlarda da sezaryenin seçilmesinde etkili olduğunu belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nihal Danaoğlu, ne kadar usulüne uygun yapılırsa yapılsın sezaryenin mutlaka rahimde bir yara izi bıraktığını söyledi.
“Bu yara izi de ne kadar iyileşirse iyileşsin, yeni bir gebelikte rahim yeniden büyümeye başladığında, özellikle doğum eyleminde ortaya çıkan çok güçlü kasılmaların da etkisiyle yırtılmaya eğilim gösterebilir” diyen Dr. Danaoğlu, şöyle devam etti:
“SEZARYEN SONRASI VAJİNAL DOĞUM ÖNERİLİYOR”
“Bu yırtılma riski, rahim yukarıdan aşağıya kesildiği eski usul sezaryenlerde daha yüksektir. Günümüzde tercih edilen alt segment ya da yatay kesilerde bu yırtılma riski çok daha düşüktür. yılında American Collage of Obstetricians and Gynecologists Derneği sezaryenden sonra vajinal doğum için bir kılavuz yayınlamıştır. Buna göre SSVD başarı oranı yüzde 'dir. Sezaryen sonrası vajinal doğumun yararları risklerine göre daha üstün gelmektedir. Dünyadaki verilere göre de Amerika’da yüzde , Norveç'te yüzde , İsveç'te yüzde 53 oranında anne adaylarına sezaryen sonrası vajinal doğum önerilmektedir.”
“SEZARYENDE ANNE ÖLÜM RİSKİ KAT DAHA FAZLA”
Sezaryen doğumda anne ölümü riskinin normal doğuma oranla kat daha fazla olduğuna dikkat çeken Dr. Danaoğlu, “Vajinal doğumlarda doğum sonu kan transfüzyonu, enfeksiyon, üriner ve bağırsak yaralanması riski daha azdır. Doğum sonrası süreçte anne daha hızlı iyileşir ve bebeğini daha rahat emzirebilir. Günümüzde giderek fazlalaşan doğum sonrası depresyon riskinin de vajinal doğum yapan annelerde daha az dolduğu bilinmektedir. Üstelik doğal durum annenin bebek ile hemen iletişim kurabilmesi ve anne bebek arasındaki bağın güçlenmesi açısından da avantaj sunar. Vajinal doğum sonrası anne hastaneden daha çabuk taburcu edilir, bu nedenle doğum maliyetleri de azaltılabilir” diye konuştu.
Dr. Kağan Kocatepe'nin youtube kanalında hazırladığı video içeriğinin transkripsiyonu (video sayfanın en aşağılarında)
Kaç sezaryen hakkım var?
Anne adayları haklı olarak bu soruyu soruyorlar. Çünkü belki 3 çocuk yapmak istiyor. Belki daha fazla çocuk yapmak istiyor.
Herhangi bir nedenle ilki sezaryen olduğu zaman, eğer sezaryen sonrası vajinal doğum (SSVD) yaptırılmamışsa, artık döngüye girmeye başlıyor. 2.'den sonra sezeryan sonrası vajinal doğum yapma ihtimali zaten daha da düşüyor ve anne adayı, tabii ki baba adayı da kaç tane sezaryen yapabilirim diye soruyor.
Eskiden 3 ile bunu kısıtlamaya çalışırdık.
Neden?
Bir kere kısıtlamaya çalışmamızın nedenini anlatayım:
Sezaryen sayısı arttıkça içeride yapışıklık, karın içinde yapışıklık olma ihtimali artıyor ve bu bir yandan tabii ki çok fazla oraya kesi yapıldığı için gebelik boyunca rahimin yırtılma ve delinme olasılığını çok fazla arttırmıyor ama istatistiksel olarak yine biraz daha etkiliyor ama esas olay o değil.
Bu rahim içindeki rahim etrafındaki diğer organlarla olan yapışıklıklar nedeniyle sezeryan sayısı arttıkça bağırsaklarda veya idrar torbasında veya diğer üriner organlarda ameliyata bağlı hasar oluşma olasılığı artabiliyor bir yandan bu.
Öte yandan bir de şu var: plasenta eğer o sezeryan kesisi yaptığımız, o yatay kesi yaptığımız yere yerleşmişse plasenta akreata dediğimiz bir durumla karşılaşma olasılığı artıyor.
Plasenta akreata, plasentanın rahimin myometrium dediğimiz kas dokusu içinde ilerlemesi. Plasenta yerleştiği zaman o dikişli bölgeye, eskiden dikiş atılmış bölgeye, yeni bir gebelikte buranın içinde ilerleyip, idrar torbasıyla olan komşu alana kadar yaklaşabiliyor ve hatta bazen idrar torbasına doğru bile ilerleyebiliyor.
Bu ne yapıyor?
Eğer tanısı ultrasonografide konamamışsa, sezeryan esnasında çok ciddi, hayati tehlikeye varabilen kanamalara neden olabiliyor.
O yüzden biz eski sezeryanlarda yeni bir gebelik oluştuğu zaman plasentanın lokalizasyonuna çok dikkatle bakarız ve eğer plasenta o dikiş yerine yakın yerleşmişse daha ileri incelemeler yapıp acaba kas dokusu içinde ilerliyor mu diye daha da dikkatli bakarız.
Teorik olarak konuşuyorum: 5. sezeryanı, ama plasenta arka duvarda veya rahimin tepesinde yerleşmiş, bunda plasenta akreata dediğimiz olay meydana gelme olasılığı çok çok çok az tabii ki o zaman bir problem çıkmıyor.
Ama diyelim ki 2. sezeryanı olacak ve böyle bir şey var, bu bile eski sezeryanlı olmaya bağlı riski arttırabilir.
Özetle söylemek gerekirse bu sorunun cevabını vermek zor ama, Arabistan gibi çocuk sayısının çok fazla olduğu ülkelerde yapılan çalışmalarda 7 sezeryana kadar olan bile var ve de bebek de sağlıklı anne de sağlıklı.
Ama bazen tabii ki sezeryan sayısı arttıkça doğum sonrasında eğer kanama durdurulamazsa rahimin o esnada alınması gerekebiliyor.
Yani kaç hakkım varın cevabını her seferinde doktorla birlikte vermek lazım.
İLGİLİ KONULAR:
SEZARYEN SONRASI NORMAL DOĞUM MÜMKÜN MÜ?- Çoker,H.
Sezaryen sonras normal doum riski, abartld gibi yüksek deil
Balmz görünce gözlerinize inanamadnz deil mi? Bize imdiye kadar empoze edilen bilgilerden farkl evet, ama doru! Bu haberde size vermek istediimiz mesaj u: “Eer gerçekten kararlysanz, sezaryen sonrasndaki doumunuzu normal yapabilirsiniz!”
Doktor Hakan Çoker’le ubat ayndaki fuarmza katlmyla ilgili telefonda konuurken, “Naslsnz?” sorumun karlnda, “yiyim, sa olun siz naslsnz?” gibi sradan bir cevap yerine, heyecanl bir sesle “Bugün sezaryen sonras normal doum yaptrdm.” diye bir cevap alnca, ben de hemen ampüller yand. Arkasndan “Sizden bu konuda görü alabilir miyim?” sorusunu patlatverdim. Kardan “E tabii ki!” cevab gelince nasl mutlu oldum anlatamam. Çünkü bu haber konusu beni çok heyecanlandrmt. Doktorlarn sezaryen sonras normal doum yaptrmaktan çekindii ve normal doum yapmak isteyen anne adaylarnn alayarak sezaryene girdii bir dönemde, dergide bu uygulamann yaplabildiiyle ilgili bir konuya yer verecektim. Ve tabii bu heyecanm zaman amna uramadan Kadn Sal ve Hastalklar Uzman, Lamaze ve HypnoBirthing Hamile Eitim Uzman Dr. Hakan Çoker’le konuyu enine boyuna konutuk. Daha önce hiç duymadmz deerli bilgiler öreneceksiniz kendisinden. Ama sezaryen sonras normal doumun nasl bir ey olduunu tam anlamyla anlayabilmek için, elbette bu deneyimi yaayan annelerin ne düündüü de çok önemliydi. Bu yüzden anne görülerine de yer vermeden olmazd. nann hepsinin hikayesi çok heyecanl. Görü veren annelere çok teekkür ediyorum, tüm engellere ramen normal doumu yaayabilmek için gösterdikleri çabaya apka çkaryorum.
Sezaryen sonras normal doum yaplabilir mi?
SSVD olarak ksaca özetleyebileceimiz sezaryen sonras vajinal doum, yani normal doum mümkündür. Salk Bakanl da yaynlad kadn doum ve perinatoloji derneklerinin ibirlii ile hazrlad Doum Eylemi Rehberi içinde SSVD’yi destekler. Bu rehberde SSVD koullar aadaki gibi özetlenmitir.
• Sezaryenin alt segment transvers insizyonla yaplm olmas,
• Uterusta sezaryen dnda baka ameliyat ya da anormallik olmamas,
• Pelvik darlk olmamas,
• Fetüsün gramn altnda olmas,
• Hamilenin tüm eylem süresince bir doktor tarafndan izlenebilmesi ve gerektiinde acil sezaryen yaplabilme koullarnn bulunmas,
• 24 saat fetal monitorizasyonun gerçekleecei koullarn bulunmas,
• Acil bir durum için gereken anestezi ekibi ve ameliyathane koullarnn bulunmas,
• Acil bir durum halinde kan nakline olanak salayan koullarn bulunmas.
Ülkemizdeki sezaryenlerin hemen hemen tamamnda alt transvers kesi yapld için birçok sezaryen olmu anne aday SSVD için gerekli koullar kapsar. Burada en önemli konu annenin “bilinçli talebi”dir. Bu bilinçli talep olumad sürece size SSVD önerisi zaten gelmeyecektir.
Riskleri konusunda neler söyleyebilirsiniz?
Ülkemizdeki en büyük sorun, hamileliklerin birçounda olduu gibi “abartlm riskler sonucu” annelerin kaygya sürüklenmesidir. Bu abartlan risk kavramlar miat amnda, biraz büyük bebeklerde, hafif yüksek çkan kan ekeri deerlerinde de karmza çkar. Bizim anne üzerinde yarattmz bu korkular, bazen riskin kendisinden çok daha fazla negatif etki yaratr. Bu da hamile takibinde bence en çok kaçnlmas gereken konudur. Çünkü annelerin ihtiyaç duyduklar en önemli duygu, kendilerinin ve bebeklerinin güvende olduklarn hissetmeleridir.
SSVD konusunda annelerin önüne konulan en büyük risk, doum srasnda eski diki yerindeki açlma sonucu meydana gelebilecek istenmeyen durumlardr. Baz doktorlarmz SSVD’nin çok riskli olduunu, bu doum ekli ile bebein hayatnn çok tehlikeye girebileceini söyleyerek toplumda büyük bir korku yaratrlar. Bunu duyduunuzda SSVD yapan kadnlarn birçounda bu olayn meydana geldiini sanabilirsiniz. Oysa biliyor musunuz ki, bu abartlan riskin oran sadece yüzde arasndadr. Birçok durumda en ufak bir riskte bile sezaryen karar alnacan da hesaplarsak bu oran daha da düecektir. Doum Eylemi Rehberi’nde bu riskler öyle tanmlanmtr:
* Uterus rüptürü - yüzde (önceki sezaryende alt transvers kesi ise)
* Acil sezaryen gereksinimleri (yüzde 30)
* Fetal sknt ve bebek için yenidoan ünitesine ihtiyaç.
Douma bal bebek kayb, SSVD’de yaklak onbinde olarak saptanmtr. lk doumunu yapan bir hamilede de ayn risk olduu göz önüne alndnda, SSVD’ye bal risk artnn abartld gibi yüksek olmadn görüyoruz.
Sizce SSVD yapmayan doktorlar, bunu hangi gerekçelerle kabul edip yapmyor?
Ülkemizde yllardr “sezaryen sonras mutlaka sezaryen” anlay ile yetimi bir doktor grubuna sahibiz. Bu birçok doktorda olduu gibi benim için de geçerlidir. Yllardr hep aldmz eitim sonucunda planl ikinci sezaryenler yaptk. Bu yüzden bu doktorlarn SSVD srasndaki takipte nelere dikkat edilecei, ters giden olaylarn nasl saptanabilecei konusundaki tecrübeleri az. Buna bal olarak, sezaryen sras ve sonrasndaki ters giden olaylarn hepsine rahatça hakim olan doktorlarmz SSVD sras veya sonrasndaki ters gidebilecek olaylar karsnda kendilerini güvende hissetmiyorlar.
Bir dier konu Doum Eylem Rehberi’nde de belirtilen ön koullarn birçok hastanemizde karlanamyor olmas. Bu durum, doktorlara ek bir sorumluluk yüklüyor. Yani bu doumda hep hamilenin banda olacaksnz. Sadece sizin olmanz yetmiyor, tüm anestezi ekibi de orada olacak.
Ama bence en önemli sorun, bugünlerde doktorlarmzn en büyük sknts olan mesleki sorumluluk yasalar ve devam eden ikayet davalardr. Günümüzde henüz sezaryen yapt için dava edilen bir doktor yokken, normal doum öncesi, sras veya sonrasndaki olaylarla ilgili açlan davalarla birçok doktorumuz meslekten souyacak boyuta gelmitir. Ülkemizde SSVD önündeki en büyük engelin bu olduunu düünüyorum.
Siz SSVD yaptran bir doktor olarak, nasl oluyor da birçok doktora riskli gelen bir eyi yapabiliyorsunuz?
Yukarda belirttiim gibi aslnda aldm çok büyük bir risk yok. Risklerin birçou zorlanm doumlarda ortaya çkyor. Bunu yapmazsanz doumda problem çkma oran çok düüyor. Bir de ben SSVD isteyen tüm hamilelerime douma hazrlk kurslarma mutlaka katlma art koyuyorum. Böylece aile ile ayn dili konuma frsatmz oluyor. Aile, doumu ve doumun getirdiklerini öreniyor. Kendi sorumluluklarn ve douma kadar yapmas gerekenleri alglyor. Bu sayede doumda ters gidebilecek olaylarda bile, bunlar mantkl olarak karlayabiliyor. Kurslarma katlan hamilelerimde ters gidebilecek olaylarda dava edilme korkusu tamadmdan çok daha güvenli ve huzurlu bir doktorluk hizmeti verebiliyorum.
SSVD’nin avantajlar var m? Kadnlar neden bunu istiyorlar?
Bunu anlatabilmenin tek yolu, doal doumun anne ve bebeine kattklarn anlatmaktan geçiyor. Bu konuulduunda hemen dier bir soru geliyor aklmza: Sezaryen karar alarak (ister ilk olsun ister ikinci olsun) kendiniz ve bebeiniz için hangi riskleri alyorsunuz? Bunlar arasnda anne için, artm kanama ve enfeksiyon oranlar, büyük organ yaralanmalar, bir sonraki doumda d gebelik ve düük oranlarnda art, plasentann yanl yerleme oranlarnda art ve doum sonras depresyon orannda artlar saylabilir. Bebek içinse erken doum riski, solunum problemleri yaamasnda artan riskler, baklk sistemindeki bozulmalara bal astm ve alerji oranlarnda artlar, ameliyatta cilt kesileri, emzirme ve balanma sorunlar saylabilir. te SSVD isteyen anneler, bu risklerin de farkndalar ve mümkün olduunca SSVD yaparak hem bu riskleri almaktan kaçnmak hem de doal doumun getirdii tüm olumlu etkileri yaamak istiyorlar. Bu saydmz riskler, tbbi olarak gerçekten sezaryenin gerekli olduu durumlarda göze alabileceimiz düük risklerdir. Tbbi sebeplerden dolay sezaryen karar alnan annelerin korkmas için bir sebep yoktur. Ancak tbbi bir gereklilik yokken alnan sezaryen kararlarnda, bu risklerin tümü istemediimiz halde karmza çkacak gerçeklerdir. Ve sezaryen karar alnrken kimse size bu riskleri anlatmaz. Ama sanrm en önemli konu, annelerin içgüdüsel doar domaz bebekleri ile buluma istekleridir. Zaten doumun tüm büyüsü bu buluma annda gizlidir.
Sezaryen sonras normal doum yaptrrken karlatnz genel sorunlar neler?
Benim SSVD srasnda karlatm büyük bir sorun olmad. Ancak en büyük sorunlar, öncesinde yaanyor. Beni en çok yoran konu, ailelerin SSVD isteklerini sadece duygusal olarak yapmalar, ancak günlük hayatlarnda bu konuda hiçbir adm atmamalardr. Yani aileler SSVD için tüm görevin ve sorumluluun doktorda olduu gibi büyük bir yanlsama içine giriyorlar. Zaten bu yüzden SSVD sorumluluunu alacak doktor bulmakta çok güçlük çekiyorlar. Bütün organizasyonu son aylara brakyorlar. Huzur içinde geçmesi gereken günler, gerekli hazrlk olmadndan dolay korku ve gerginlikle geçiyor. Hele bir de doktoru ile bu konular tam konumamsa ve son aylarda doktoru SSVD için destek vermezse, doktor ve hastane araylar balyor ki bu da ayr bir gerginlik yaratyor. Hal öyle olunca doumlar da olumsuz etkileniyor.
Douma hazrlk kurslar da verdiim için takip ettiim hamilelerin benim kurslara katlmalarn öneriyorum. Ancak aylar geçmesine ramen bu konuda adm atmayan, beslenmesine ve bedensel hazrlna dikkat etmeyen, gerekli zihinsel ve nefes çalmalarn yapmayan hamilelerimde doum sonuna doru gerginlik ve korku balyor. Bir yandan geçmi doumlarndan kalan korkular yeniden canlanrken, toplum tarafndan yaplan bask sonucunda bunlara yeni korkular ekleniyor. Bu tür hamilelerimin birçounda SSVD baarszlkla sonuçlanyor.
Oysa yapabilecekleri çok basit hazrlklarla SSVD anslarn arttrmalarnn kendi ellerinde olduunu anlayabilirler. Öncelikle doumu örenmeleri gerekiyor. Çünkü SSVD srasnda en çok güvenmemiz gereken kii hamileler oluyor. Onlarn yaadklar ve hissettikleri, doktorlarn doum srasnda alacaklar kararlara yön veriyor. Bilinçli bir bilgi sonrasnda korkularn çou gidiyor. Ama yetmiyor. Gevemeyi ve nefesi örenmeleri, bunu doumda çok iyi kullanmalar gerekiyor. Douma gergin ve korkan bir zihinle deil, güvenen ve doumun her türlü ekline hazr bir zihinle girmeleri gerekiyor.
te bu hamilelerimde SSVD’de baar oranlar çok daha fazla oluyor.
Sezaryen ve normal doumun arasndaki sürenin kaç yl olmas gerekir ki, salkl bir doum gerçekleebilsin
En az iki yl geçmesi uygun olacaktr.
Amerika veya Avrupa’da durum nedir?
Orada da 20 yl önce bizim yaadklarmza benzer bir geçi dönemi yaand. Ancak Amerika’da doumu destekleyen kiilerin kurduu sivil örgütlerin bilgilendirme kampanyalar çok ses getirdi ve SSVD oranlar hzla artt. imdi genel oranlara baktmzda sezaryen olmu bir kadnn SSVD ansnn ortalama yüzde 30 olduunu görüyoruz. Bu oranlarn düük olmasndaki en büyük etken, Amerikan Kadn Doum Uzmanlar Birlii’nin yukarda saydmz kriterleri devreye sokmasdr. Bu kriterleri salayacak hastane saylarnn azl SSVD oranlarn da düürmütür. Ancak orada doum seçenekleri hastanelerle snrl deildir. Amerika’da çok ünlü olan ebe Ina May Gaskin kendini doal doumlara adamtr ve hala çalmaktadr. Kendi merkezlerinde SSVD orann yüzde 98 olarak bildirmektedir. Bu durum doumda ebe desteinin ve doal doum felsefelerinin ne kadar önemli olduunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Annelere SSVD yolunda hazrlk için neler öneririsiniz?
Az evvel douma hazrlk eitiminin öneminden bahsettim. Bence bu olmazsa olmazlardan biri. Ama her hamilemizin bunlara ulamalar zor. O zaman onlara bedensel hazrlk ve geveme egzersizlerini öneririm. Doum eitimi de alm uzman kiilerce verilen “yoga” ve “pilates” çalmalar bu konuda en büyük yardmclar olacaktr.
Ülkemizde bir ilk olan yahoo’da bu konuda bir tartma grubu var. SSVD isminde bu grupta çok büyük destek görebileceklerinden emin olabilirler.
Michel Odent’in Türkçeye çevrilen Sezaryen kitab da bu konuda çok bilgi içeriyor.
Ama burada en önemli konu SSVD konusunda kendilerine destek bulabilecekleri doktor veya hastane bulmak. Bu aratrmay yaparken hamilelerimiz yine büyük bir yanla düüyorlar. Güvenecekleri doktor ve hastane aryorlar. Evet, bu doru bir yaklam ancak eksik bir yaklam. Bu aray yaparken unu kendilerine sormallar: “Ben SSVD konusunda doktoruma nasl güven verebilirim?”. Yani; bedensel ve zihinsel hazrln tamamlam bir hamile miyim, doum srasnda doktorum bana güvenebilir mi, doum srasnda ters gidebilecek olaylar konuabilecek kadar bilgi ve rahatlm var m, yoksa bu konu her açldnda geriliyor ve reddediyor muyum, doumda ters gidebilecek olaylar olursa bu konuda doktoruma nasl bir güvence verebilirim, yoksa dorudan sorumluluu sadece ona m brakyorum?
Bu ve benzeri sorulara cevaplarnz yeterince salkl ve olumlu deilse SSVD için özellikle ülkemiz gerçeklerinde uygun bir aday olma ihtimalinizin düük olduunu üzülerek söylemek zorundaym.
Sizin anne ve bebeine saygl bir doum kavramnz var. Bu felsefenin sezaryen srasnda da uygulanmas mümkün mü?
Anne ve bebeine saygl doum kavram içinde, annelere salkl ve güvenli bir ortam yaratlmas, mahremiyetin salanmas, bire bir duygusal ve fiziksel destek verebilecek bir kiinin olmas, doum anna sayg gösterilmesi ve doar domaz anne ve bebeinin buluturulmas var. Sezaryenin kaçnlmaz olduu durumlarda da bunu salamak mümkün. Öncelikle doumun kendi balamasna izin vererek anne ve bebekteki hormonlarn aktif olarak salglanmas salanabilir. Ameliyatta annenin uyank olmas için sezaryende epidural anestezi tercihimizdir. Ben ameliyatta bebein çk srasnda spotlar kapatyorum. Kordonu daha geç kesiyorum. Doar domaz mümkün olduunca bebei en ksa sürede anneyle buluturuyorum ve tbbi bir problem yoksa ameliyat boyunca anne gösünde kalmasna çabalyorum. Birkaç küçük organizasyonla bunu salamak mümkün. Bebein servise çkmas gereken durumlarda babann aktif rol almasn ve bebei babann tamasn istiyorum. Bu sayede bebek kendisi için en yakn ikinci kii olan babann kuca ile tanyor. Yeni geldii bu dünyada tandk bir ses ve temas güven duygusu için çok önemli. Bu ve benzeri uygulamalar anne ve bebein, sezaryenin getirdii birçok negatif etkiyi mümkün olduunca çok daha az yaamalarn salyor.
Sezaryen sonras normal doum yaptrdnz annelerden nasl geri dönüler alyorsunuz? Neler hissettiklerini paylayorlar m sizinle? Ve genel olarak neler hissediyorlar?
SSVD isteyen aileler zaten bilinçli oluyorlar ve ne istediklerini biliyorlar. Bu yüzden gerek doum srasnda gerekse doumdan sonra çok güzel duygular yayorlar. Bunun olumlu etkileri de elbette bana ve mesleime çok güzel yansyor.
Bakanlk da SSVD’yi onaylyor!
Salk Bakanl’nn Doum Eylemi Yönetim Rehberi’nin sezaryen olaslnn düürülmesiyle ilgili önerileri arasnda u madde SSVD ile ilgili: “Uygun olan vakalarda sezaryen sonras vajinal doum önerilebilir. Uygulama öncesi giriimin riskleri anne adayna aydnlatlm hasta onam formu ile açklanmaldr.”
Bakanlmz ayrca, doum eylemi ve sonuçlarnn izlenmesi çalmalarna da balad. Bununla ilgili yönetmelikte geçen ifadeler u ekilde:
“Genel olarak sezaryen; vajinal doumun güvenle tamamlanmasnn mümkün olmad durumlar söz konusu ise veya vajinal doum ile birlikte maternal ve/veya fetal morbidite ve mortalitede belirgin art riski varsa uygulanr.
Türkiye’de Türkiye Nüfus ve Salk Aratrmasna (TNSA) göre yüzde olan sezaryen orannn, son doum saylarna bakldnda yer yer yüzde 40’lara ulat görülmektedir. Bu mevcut orann; gelimi ülkelerin oranlarnn ve Dünya Salk Örgütü tarafndan konulan hedefin (yüzde ) üzerinde olduu bilinmektedir.
Salk Bakanl Ana Çocuk Sal ve Aile Planlamas Genel Müdürlüünce bunun nedenlerini ortaya koyacak geni ölçekli retrospektif ve prospektif çalmalar planlanm olmakla birlikte, bu oran yükselten nedenler arasnda isteme bal ve mükerrer sezaryenlerin artmas, endikasyonlarn geniletilmesi gibi faktörlerin rol oynad düünülmektedir. Günümüzde anestezi, kullanlan ilaç ve malzemeler, cerrahi ve postoperatif bakmdaki gelimeler sezaryenlere bal mortalite ve morbiditeleri azaltm olmakla birlikte halen enfeksiyon, kanama, transfüzyon ihtiyac, tromboembolik riskler, hastanede daha uzun kalma, iyilemenin daha geç olmas, daha çok ar çekilmesi gibi riskler devam etmektedir. Amerikan Kadn Doumcular Birlii (ACOG) 9 Mays ’da yapt açklamada sezaryenlerin isteme bal olarak deil, tbbi nedenlere bal yaplmas gerektiini belirtmitir. Bakanlmzca anne saln korumak amacyla ülke genelinde kamu ve özel salk kurulularnda doum eylemi ve sonuçlarnn izlenmesi çalmalarna balanmtr. Bu çerçevede sezaryen endikasyonlar ve sonuçlarnn izlenmesi de önem arz etmektedir. Modern doum hekimliince önerilen tbbi gerekçe ve endikasyonlara uyulmas, hasta dosyalarna kaytlarn belirli bir formda ve uygulama birlii içinde, detayl ve doru olarak yazlmas, istatistiklerin düzgün tutulmas ve etik kurallara uyulmas bu hedefe ulamay salayacak en önemli önlemlerdir.