Merhaba Güzel Dostlarım,
Artık bebeğiniz 4 aylık oldu ve bazı meyve ve sebzeleri tadabilir. Normalde çoğu anne yeni şeyler tattırmak için seafoodplus.infoını bekler ancak bence 4 aylık bebeklerde bir şeyleri tatmak için uygun bir aydır.
aylık bebeklerin hangi meyve ve sebzeleri yiyebildiğine dair tablo aşağıdadır. Tabii 4 aylık bebeğinize bir şeyler tattırmadan önce doktorunuzla görüşmeniz sizin için daha uygun olacaktır.
aylık bebekler için aşağıdaki sebzeleri yedirebilirsiniz.
Aşağıda yazacağım meyvelerin püre hallerini bebeğinize yedirebilirsiniz. Ancak bir meyveyi tattırdıktan sonra bir gün bekleyin ki alerjik bir durum varsa ortaya çıksın. Tabii ki hepsini püre haline getirerek yedireceksiniz.
Eğer meyveleri nasıl püre yapacağınızı merak ediyorsanız Meyve Püresi Tarifi yazımı okumanızı tavsiye ederim.
Aylık Bebeklere Yemek Tarifleri yazımı okudunuz. Bunların dışında sizin bebeğinize tattırdığınız meyve ve sebzeler varsa yoruma yazabilirsiniz. Bende bu şekilde diğer anneleri bilgilendirmek için yazıya eklerim.
Keyifli günler dilerim.
Bildiğimiz üzere bebekler ilk altı ay sadece anne sütü ile beslenmektedir. Altı ay sonrasında anne sütünün yanında bebeğe ek gıdalar da verilmeye başlanabilir. Ancak bu ek gıdaların bazı özelliklere sahip olması gerekir. Bebekler için kolay yenilebilecek, kolay sindirilebilecek, katı halde olmayan ve genellikle mama şeklinde karşımıza çıkan yiyecekler altı aylık bebekler için uygundur. Altı aydan sonra bebeklere verilecek olan yiyecekler uygun kıvama ve bebekler için yeterli besin değerine sahip olmalıdır.
Bebek doğduktan sonra genelde altı aylık olana kadar sadece anne sütü ile beslenir. Altıncı aydan itibaren ise yavaş yavaş yarı katı gıdaların verilmesine geçilir. Altıncı ay oldukça kritiktir. Çünkü bebeğin beslenme alışkanlıklarının doğru şekilde kurulmaya başlandığı aydır. Anne sütünden alınan kalori bebeğin kalori ihtiyacının tamamını karşılayamaz hale gelir. Bu sebepten ötürü günlük uyku saatleri artmaya başlar. Tam bu zamanlarda verilecek katı gıdaların temel görevi anne sütünü destekleyici olacak şekildedir. Yani takviye gıda olarak adlandırılırlar ve bir yaşına gelene kadar takviye olarak verilmeye devam ederler.
Takviye gıda uygulamasına geçişin doğru zamanda yapılması bebeğin sağlığı açısından çok büyük önem taşımaktadır. Erken başlanması da geç başlanması da bebeğin ömür boyu çekeceği bazı sıkıntıların ortaya çıkmasına sebep olabilir.
Anne sütüne ek olarak verilen katı gıdaların erken verildiği bebeklerde:
Bebek bir yaşını doldurana kadar anne sütü ana besin kaynağıdır. Bebek ihtiyaçlarının yüzde seksenini anne sütünden karşılamaya devam eder. Bu durumda anne sütünün ana öğün olarak konumlandırılması gerekir. Yardımcı gıdalar ise diyet programındaymış gibi ara öğün olarak konumlandırılır. Bu şekilde bebek hem katı gıda tüketimini öğrenir hem de fiziki gelişimini sorunsuz olarak sürdürmeye devam eder. Altıncı ayına gelen bebeklerin günde üç ana üç de ara öğünü vardır.
6 aylık bebek gelişimi için cinsiyete göre gelişim tablosu şöyledir; kız bebekte olması gereken kilo gram ile gram arasında değişirken aynı tablo erkek bebekler için gram ile gram aralığında kabul edilir. Aynı şekilde 6 aylık bebek için boy uzunluğu için taban ölçüsü kız bebeklerde 59 cm tavan ise 72 cm olarak belirlenirken erkek bebeklerde bu ölçü 60 cm ile 73 cm aralığında kabul edilir. Bazı uzmanlara göre ise 6 aylık bebek kilosu, doğumda sahip olduğu kilonun 2 katına denk gelecek şekilde olmalıdır.
6 aylık bebeklerde yukarıda belirtilen kriter aralığında olmaması, daha düşük ya da daha yüksek kiloya sahip olması durumunda onu takip eden doktor tarafından çevresel faktörler değerlendirilir. Uzman doktor, gerekli olduğu takdirde beslenme şekli ve düzeni ile ilgili tavsiyelerde bulunarak bazı gıda takviyeleri önerebilir.
Altı aydan sonra başlanan ek gıdalar anne sütü ile birlikte tüketilmelidir. Bebek en azından sekiz aya kadar anne sütünü de almaya devam etmelidir. Bunun yanı sıra bebeğin beslenmesi için uygun, tüketimi ve sindirimi kolay ek gıdalar ya da mamalar tercih edilmeli. Doktora danışarak bilgi almakta bu konu için önemli bir ayrıntı. Doktor size en doğru besinleri veya mamaları önerecektir. Ayrı olarak bebeğinizin beslenme programına uygun olarak gıdalara başlamanız en doğrusu olacaktır. Örneğin sabah uyandığında anne sütü verildiyse kahvaltıda ya da öğleden sonraki öğünde ek gıdalara başvurulabilir.
Birçok kaynakta ek gıda, geçiş dönemi, ek beslenme ya da takviye beslenme olarak adlandırılan bu kritik süreçte 6 aylık bebeğin mide kapasitesi yaklaşık olarak ml ile ml arası değişmektedir. Eğer bebek bu aya kadar anne sütü ile beslenmeyi sürdürüyorsa bu düzen 3 öğün anne sütü olarak devam ettirilirken ara öğünlerde de 3 öğün ek gıda konulabilir. Eğer 6 aylık bebek anne sütü almıyor ise bunun yerine yine 2 ya da 3 öğün mama konulabilir. Toplam olarak öğün sayısı arası olmalıdır.
Bu beslenme sürecindeki zaman aralıkları ise bebeğin midesini rahatsız etmemek adına kontrol altında tutulmalıdır. Yaklaşık olarak ya da 3 saatte bir olan beslenme düzeni, 6 aylık bebek için sindirimi rahat bir denge sağlayacaktır.
6 aylık bebek elbette henüz yutma refleksine tam olarak sahip olmadığı için taneli ya da sert meyveleri tüketemez. Bu meyvelerden alması gereken vitaminleri verebilmek adına meyve püreleri ya da doğal meyve suları annelerin imdadına yetişen yiyecekler arasındadır.
Özellikle doğru mevsimde kullanılarak yapılan elma püresi, muz püresi, şeftali püresi ya da armut püresi 6 aylık bebeklerin genellikle severek yediği meyveler arasında yer almaktadır. Bu meyveleri sade olarak verebileceğiniz gibi birbirleri ile karıştırarak da bebeğinize sunabilirsiniz.
Yukarıda sayılanlara ek olarak avokado, erik, çilek gibi bir çok meyve hoşaf ya da haşlanmış şekilde 6 aylık bebeklere verilebilir. Meyve kullanımında en çok dikkat edilmesi gereken kriterler arasında meyvenin doğru mevsimde kullanılması, iyi yıkanması ve olgunlaşmış olması bulunmakta. Mevsim dışında verilen meyveler içerisinde barındırdıkları GDO sebebiyle bebek gelişimine olumsuz etki yaparken aynı şekilde az yıkanmış meyveler de 6 aylık bebek vücuduna zararlı bakterilerin girmesine yol açabilir.
6 aylık bebek beslenmesinde hayvansal besinlerin olduğu kadar bitkisel besin kaynaklarına da ihtiyaç duyulur. Mevsiminde tüketilen sebzeler ise ek gıdaya geçiş sürecinde anneler için büyük kolaylık sağlayan besinler arasındadır.
Farklı tatlarla yeni tanışan 6 aylık bebekler özellikle sebze çorbalarını severek tüketirler. Burada önemli olan nokta bebeğin verdiği reaksiyonları takip ederek sebzeleri onun seveceği türden sunmaktır. Örneğin kimi bebek sebze püresi yemekten hoşlanırken bir diğeri sebze çorbasını severek tüketebilir.
6 aylık bebek için tüketilebilecek sebzelerin başında patates, havuç ve kabak gelmektedir. Bunlara ek olarak arada bir çeşit olsun diye balkabağı ve bezelye gibi daha spesifik lezzetlere sahip olan sebzeler de denenebilir. Bu sebzeleri haşlayarak çorbalara dahil etmek hassas tatlarını azaltarak bebeklerinizin tepkisini çekmeyecektir.
Bir çok ebeveyn çocukların farklı tatları sevmemesi nedeniyle bu süreçte zorlansa da 6 aylık bebek için beslenme çeşitliliğinde fikir oluşturması açısından hazırlayabileceğiniz çorbaları şu şekilde örneklendirebiliriz;
Bebeğinizin midesinin uyanmasına sebep olan kahvaltı ne kadar besleyici ve güzel olur ise onu takip eden öğünlerde bebeğinizin iştahı da o kadar açık olacaktır.
Eğer 6 aylık bebek, beslenme alışkanlığında BLW gibi hem eğlenceli hem de öğretici bir yöntemi kullanabiliyorsa buna olanak sağlayan menüler oluşturulmalıdır. Örneğin bu usül bir beslenme için tabağına 1 kibrit kutusu tuzsuz peynir, yarım yumurta sarısı, buğday unu ile pişirdiğin bir krep koyabilirsin. Böylece her yiyeceği eliyle kolayca tutabilir.
Eğer BLW yöntemini deneyip başarısız olanlardan ya da bebeğinin doymayacağını düşünen annelerdenseniz taze sebze ve meyveleri dahil ederek 6 aylık bebek için hem lezzetli hem de doyurucu bir mama kahvaltısı hazırlamak mümkün. Bu mama tarifi için ezmesi en kolay olan meyvelerden muzu, tatlandırmak için pekmezi, hayvansal gıdalardan eksik kalmaması için lor ya da labne çeşit peyniri ve tamamlayıcı olarak da anne sütünü ekleyebilirsin. Böylece bebeğin çiğnemesi çok daha kolay bir besin ile kahvaltısını zevkle yiyecektir.
Her annenin merak ettiği bebeğin kilo gelişimi ve beslenmesi, kontrol altında tutulması gereken önemli detaylar arasında yer alır. Özellikle 6 aya ulaşan bebeklerde kilo alt ve üst sınırı oldukça önemlidir. Altı aylık bebek kilosu kız bebeklerde kilo alt sınırı gram üst sınır ise gramdır. Erkek bebeklerde ise bu sayı alt sınır için gram ve üst sınır için gram olarak belirtilmiştir.
Altı aylık bir bebek henüz ek gıda alımına yeni başlayacağı için seçilecek besinler konusunda titiz olmak önemli. Öncelikle doktor tavsiyelerine ve daha sonra kendi araştırmalarınıza göre bir beslenme programı belirleyebilirsiniz. 6 Aylık bebek ek gıda olarak tüketebileceği besinlerden bazıları aşağıdadır.
Ek gıda olarak bebeklere gönül rahatlığı ile verilebilecek ilk besindir belki de yoğurt. Hem sindirimi kolaylaştırır hem de uyku düzeni sağlar. Uyku problemi yaşayan bebeklere de iyi geldiği gözlemlenmektedir.
Belki de bebeğe besin değeri açısından zengin, gönül rahatlığı ile yedirebileceğiniz en güzel besin çorbalardır. Baharat, tuz ve benzeri eklemeler yapmadan bebeğinize güzel bir sebze çorbası hazırlayıp yedirebilirsiniz. Çorbanın içerisine havuç, patates, brokoli gibi birçok sebze ekleyebilir çorbayı lif ve vitamin açısından zenginleştirebilirsiniz.
Mamalar da altı aydan sonra bebek için önemli besinlerdendir. Ancak doğrusunu seçerek almak önemli bir konu. Eğer hazır alma taraftarı değilseniz de yine sebzelerle ya da meyvelerle bebeğiniz için uygun bir mama hazırlayabilirsiniz.
En az 6 ay anne sütü ile beslenen bebeklerde ek gıdaya geçiş süreci bebekler için olduğu kadar anne babalar için de yeni ve zorlu bir süreçtir. Daha öncesinde hiç denenmeyen lezzetleri bebeğe olması gerektiği gibi sunmak, hangi besinlerin daha yararlı olduğuna karar vermek bazen ebeveynleri yorsada, bu süreçte en zorlu etmen şüphesiz ki ek gıdayı reddeden bebeklerdir. Şimdiye dek yalnızca anne sütü ile beslenen 6 aylık bebek için de farklı tatlara alışmak sanıldığı kadar kolay olmayabilir.
Anne sütüne ek olarak katı gıdanın verileceği ilk gün çok önemlidir. Bir porsiyon katı gıdanın tamamının bir anda verilmemesi gerekir. Belirlenen miktarın bir kaşık kadarı anne sütü ile karıştırılarak verilmelidir. Tanıdığı bir tat ile karşılaşan bebeğin katı gıdalara alışması böylece daha kolay olacaktır. Ayrıca katı gıdanın verilmesi sırasında teşvik edici olunması oldukça önemlidir.
Altı aylık bebeklerin yiyebilecekleri şeyler genelde yarı katı yarı sıvı forma sahiptir. Bağırsak ve mide fonksiyonlarının çok gelişmemiş olmasına ek olarak dişlerinin de olmamasından dolayı böyle bir katı gıda takviyesi yapılmaktadır. Ayrıca alınan besinlerin bebeğin ihtiyaçlarına uygun olması gerekir.
İlk katı beslemede genelde bir çay kaşığı kadar verilmelidir. Sonrasında ise yavaş yavaş artırılmalı ancak üç – dört çay kaşığını geçmemelidir. Bir yaştan itibaren ise daha katı besinler yardımıyla süreç devam ettirilmelidir. Genelde bebekler bir buçuk ile iki yaşları arasında sütten tamamen kesilmektedir. Bu sürecin sonuna kadar püre, yoğurt takviyesi sürekli olarak yapılmalıdır. Birinci yaşa kadar inek ve keçi sütü tavsiye edilmez.
6 ay süreci bebeğin doğumu itibari ile başlamış gibi gözükse de örneğin prematüre bebeklerde bu süreç farklı ilerler. Ek gıdaya başlamak için 6 aylık bebeğin çiğneme ve yutma reflekslerinin yeteri kadar gelişmiş olması gerekmektedir. Prematüre bebeklerde bu gelişim biraz daha geriden gelebileceği için ilk kontrol edilmesi gereken faktör budur.
Eğer 6 aylık bebekte emme ve yutma refleksi tam gelişmiş ise ek gıdaya taze sıkılmış meyve suları ile başlanabilir. Sürecin başında 1 ya da 2 yemek kaşığı ile tadımlık verilen besinler yavaş yavaş arttırılarak normal tempoya ayarlanır.
Aynı zamanda bu süreçte meyve püreleri kullanılabileceği gibi haşlanmış sebze püreleri de menülere eklenebilir. Hazır olan 6 aylık bebeklerde 7 ya da 8. ay bitiminde ev yapımı yoğurt ya da bebe bisküvisi ile hazırlanan besleyici tahıl mamaları hazırlanabilir. Bebeğin alıştığı bu besinlerde et ya süt ürünleri arttırılarak süreç desteklenmelidir.
Bebeğin gelişiminde herhangi bir soruna rastlanmamış, emme ve yutma reflekslerini kontrol edebilir durumda ise ek gıdalara başlanabilir. Ek gıdalara öncelikle taze hazırlanmış meyve suları ve meyve püreleri ile başlanmalıdır. İlk başlarda yemek kaşığı ile vermeye başladığınız bu ek gıdaları yaklaşık 1 hafta sonunda 1 kaseye çıkarabilirsiniz. Meyve püresinin yanı sıra haşlanmış havuç, kabak ve taze fasulye pürelerini hafta içinde dönüşümlü olarak verebilirsiniz.
Öncelikle malzemeleri rahatça karıştırabileceğiniz derin bir kaba su, yoğurt ve yumurtayı ekledikten sonra mikser yardımı ile bunların hepsini çırpın. Su tamamı ya da yarısı kadarı yerine et, tavuk ya da kemik suyu da kullanılabilir. Ardından uygun bir tencere alıp yıkanmış pirinçler ile birlikte hazırlamış olduğunuz suyu karıştırarak pişirmeye başlayın. Kaynayana kadar karıştırmayı unutmayın. Daha sonra ayrı bir tavada kavurduğunuz naneyi de çorbaya ilave edin. Çorba bebek için uygun sıcaklığa geldiğinde gönül rahatlığıyla yedirebilirsiniz.
Öncelikle kuru kayısı ve hurmaları haşlayarak kabuklarını soyun. Daha sonra bunları bir kaba alıp üzerine kivi, muz ve armudu ilave edin. Hepsini bir kaba toparladıktan sonra yoğurdu da ekleyip blender yardımı ile mama kıvamını alana kadar iyice ezin. Tarifimiz bu şekilde hazır olacaktır. Bebeğinize gönül rahatlığı ile yedirebilirsiniz.
Öncelikle bütün sebzeleri güzelce yıkayıp, soyup doğradıktan sonra haşlayın. Yumuşayıncaya dek pişirin. Ardından bütün sebzeleri bir kaba alıp zeytinyağını ekleyerek ezin. Ezerken blender kullanmak daha kolay olacaktır. Soğuduktan sonra bebeğinize rahatlıkla yedirebilirsiniz.
Öncelikle tencereye suyu koyup içerisine pirinç ile yulaf tozunu ekleyin. Renkleri hafif koyulaşıncaya dek bu karışımı pişirin. Yeterince piştikten sonra ateşten alıp soğumaya bırakın. Ardından hazırladığınız elmayı (rendelemek gerekiyor) muhallebinin içerisine karıştırın. Son olarak tarçını da ekleyerek muhallebiyi karıştırın. Bu işlemden sonra muhallebi yenmeye hazır hale gelecektir. İster hemen ister daha sonra bebeğinize yedirebilirsiniz.
Derin bir tencere içerisine tüm sebzeleri koyup alabildiğince su ekleyerek kaynatın. Üzerine 1 tatlı kaşığı buğday unu ilave edin.
Kaynanamasının ardından blenderdan geçirerek çatalla ezip tabağa alın.
Uzm. Diyetisyen Tuğba Yaprak