9 Haftalık Hamileyim Oruç Tutabilirmiyim

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nuri Ceydeli hamilelik döneminde oruç tutulmasıyla ilgili bilgi verdi. Hamileliğin oruçtan muafiyet için sayılan istisnalardan biri olduğunu belirten Ceydeli, “Ancak buna rağmen birçok hamile kadının ramazan ayında oruç tuttuğunu görmekteyiz. Bunun hem hamile kadın hem de gelişmekte olan bebek için zorlukları ve sakıncaları mevcuttur” açıklamasında bulundu.

Hamileler saatte bir yemek yemeli
Gebelerin, hamileliğin fizyolojisi icabı daha sık acıktıklarını vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nuri Ceydeli “Çünkü bu dönemde, bebeğe sağlamakla yükümlü oldukları ekstra kaloriyle birlikte günlük kalori alım gereksinimleri artar. Gebelerin saatte bir düşmeye eğilimli kan şekerlerini sabit halde tutmak için küçük öğünler alması tavsiye edilir” dedi.

İnsüline dikkat etmek gerekiyor
Bebek için görülen en büyük tehlikenin, onların ileride nörolojik ve psikolojik gelişimlerini olumsuz yönde etkileyebilecek ketonların oruç sırasında kanda artışı olduğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nuri Ceydeli “Ketonlar şekerin hücrelerin kullanımı için ortamda olmadığı durumlarda depolanmış yağların yakılması sonucu açığa çıkarlar.

Örneğin uzun süren açlıklarda vücudun şeker deposu çabuk tükenir ve hücrelerin enerji gereksinimi için yağlar yakılır. Bunun sonucunda hem anneye hem de bebeğe zararlı olabilecek ketonlar yağ yakılması sonucu açığa çıkarlar. Kontrol edilemeyen diyabette de aynı durum söz konusudur. Bazı bilimsel çalışmalarda, kontrol edilemeyen diyabet ve uzun süreli açlık gibi durumlarda kanda oluşan yüksek keton oranlarının ileride bebeklerin beyin ve psikolojik fonksiyonlarında bozukluğa neden olduğu gösterilmiştir” dedi.

Hamileler günde 3 litre sıvı tüketmeli
“Oruç tutarken bir diğer potansiyel sorun vücudun sıvısız kalmasıdır” diyen Anadolu Sağlık Merkezi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nuri Ceydeli sözlerini şöyle sürdürdü: Gebelerde damarlarda dönen kan ve sıvı miktarı çok artar. Bu kan ve sıvı miktarını koruyabilmek için gebelerin günde 3 litre civarında sıvı almaları gerekir. Nisbi sıvısızlık durumlarında, kan basıncı düşer, plasentaya (bebeğin eşi) ve dolayısıyla bebeğe giden kan akımı azalır. Bunun sonucunda bebeğin oksijenlenmesi ideal oranların altına düşebilir. Sıvısızlık ayrıca süt veren kadınların da süt yapımını çok olumsuz yönde etkiler. Özellikle yaz aylarına denk gelen oruç zamanlarında bu daha fazla önem kazanır.”

Özellikle haftadan sonra oruç tutulmamalı
Bebeğin beyninin oksijenlenmesinin testi olan ve ultrasonla yapılan bir ölçüm olan biyofizik profil skorunun oruç tutan annelerin bebeklerinde tutmayan annelerin bebeklerine oranla daha düşük bulunduğunu vurgulayan Ceydeli, “Oruç tutmak isteyen hamile kadınların orucu, hamileliğin sonunda kaza orucu şeklinde tutmaları hem kendileri hem de bebek açısından çok daha olumlu olacaktır.

Bütün bu tıbbi gerçeklere karşın mutlaka oruç tutacağım diyen anne adayları ise şunu unutmamalıdır: Özellikle haftadan sonraki gebelik haftasındaysalar veya gebelikte diyabet söz konusuysa, oruç tutmaları ciddi riskler içerecektir. Özetle söylemek gerekirse oruç tutulması doğal bir yaşam tarzından geçici olarak uzaklaşılan bir durumdur.

Erişkin ve sağlıklı bir birey bu geçici dönemi sorun yaşamadan atlatabilir. Gebelik ve emzirme dönemi ise bir hastalık durumu olmamasına karşın beslenme ve sıvı alımının istikrarlı bir şekilde düzenli sürdürülmesinin son derece önemli olduğu bir dönemdir. Gebelik döneminde gün içine eşit olarak dağıtılmış öğünde beslenilmeli ve sıvı alımına dikkat edilmelidir.

Emzirme döneminde ise özellikle bebeğin yalnızca sütle beslendiği ilk aylarda süt kalitesinin sürmesi ve bebeğin uygun kilo almaya devam edebilmesi açısından düzenli beslenme ve sıvı alımı alışkanlığının sürmesi gebelik döneminde olduğu gibi son derece önemlidir. Özellikle kan şekerinin düşmesine bağlı halsizlik, baş ağrısı, sinirlilik gibi problemler oluşur.

Sahur ve iftar saatlerinde gereğinden fazla besini depolama çabası da emziren anne ya da anne adayında hazımsızlık ve kilo artışı gibi şikayetlere neden olabilir. Gebeliğin büyüme ve hızlı büyüme dönemlerinde oruç tutmuş annelerin biraz daha düşük doğum ağırlıklı bebek doğurdukları bilinmektedir” açıklamalarında bulundu.

Hanımlar hamileyken oruç tutmayın.


seafoodplus.info sitesinden alıntıdır:

''Hamile ve emzikli kadınlar kendilerine ve çocuklarına zarar vereceğinden dolayı oruç ibadetiyle mükellef değildirler. Mükellef olmadıkları için de Ramazan’da tutamadıkları oruçlarını daha sonra kaza etmezler. Tutulamayan oruçtan dolayı fidye de ödenmez.

Hamile ve emzikli kadınların özel durumunu anlatan ayetler şöyledir:

“Sizleri bir tek candan yaratan odur. Eşini de ondan yarattı ki biri diğerinin yanında rahat etsin. Erkek onu sarınca hafif bir yük yüklenir. Onunla gezip dolaşır. Yükü ağırlaşınca ikisi de Rableri olan Allah’a yalvarır: “Bize iyi bir evlat verirsen, sana çok teşekkür edeceğiz derler.” (A’râf, 7/)

“Biz insana, ana ve babasına karşı görev yükledik; anası onu, üst üste gelen güçlüklerle taşımıştır. Sütten kesilmesi iki yıl içindedir…” (Lokman, 31/14)

“Anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler. Bu, emzirmeyi tamamlamak isteyen içindir. Onların marufa uygun yiyecek ve giyeceği, çocuğun babasına aittir. Kimseye gücünün üstünde yük yüklenmez. Hiçbir anne, çocuğu yüzünden zarara sokulmasın…” (Bakara, 2/)

İlk iki âyette hamilelerin ve emzikli kadınların çektiği sıkıntılar anlatılmış, üçüncü âyette de kimseye gücünün üstünde yük yüklenmeyeceği ifade edilerek şu emir verilmiştir:

“Hiçbir anne, çocuğu yüzünden zarara sokulmasın.”

Hamile ve emzikli kadınlara bakınca, çocukları yüzünden görebilecekleri zararın “sağlık” açısından olduğu anlaşılır. Çünkü onlar, hem kendilerini hem de çocuklarını beslemek zorundadırlar.

Allah Teâlâ hem kimseye gücünün üstünde bir yük yüklememiş hem de bize şöyle dua ettirmiştir:

“Rabbimiz! Zorlanacağımız yükü bize taşıtma.” (Bakara 2/)

Bu dört âyet birleştirilince hamile ve emzikli kadınları oruç ibadetiyle yükümlü tutmanın, onları zora sokmak olduğu ortaya çıkar. Bu yüzden Resulullah şöyle demiştir:

“Allah Teâlâ yolcudan namazın yarısını, hamile ve emzikli kadından da orucu kaldırmıştır.” (Tirmizi, Savm, 21; İbn Mace, Siyam, 12; Nesâî, Siyam, )

Yolcular, 4 rekâtlı farz namazları 2 rekât olarak kılar, diğer iki rekâtı daha sonra kaza etmezler. Çünkü o iki rekâtla ilgili sorumlulukları kaldırılmıştır. Hamile ve emzikli kadınlar da onlar gibidir; bu durumları sona erince tutmadıkları oruçlarından sorumlu olmazlar.''
'

Her Ramazan dönemi aynı soru ile karşılaşıyoruz. ‘Gebeyim, oruç tutuyorum, ancak bebek hareketlerini gündüz hiç hissetmiyorum, acaba bebeğime bir şey olur mu?’ veya ‘Gebeyim, oruç tutarken kendimi çok halsiz ve bitkin hissediyorum, tutmasam olur mu doktor hanım?’, ya da ‘Hocam hamileyim, sürekli canım bir şeyler yemek istiyor, oruç tutmayınca da kendimi suçlu hissediyorum, doktorunuz ne derse onu yapın dediler, ne dersiniz hocam?&#;&#;

Yıllar önce iki kızı bulunan üçüncü çocuğuna sekiz aylık gebe olan bir hastam oruç tutmak istediğini, önceki gebeliklerinde oruç tuttuğunu, bir sıkıntı yaşamadığını söylemişti. Ancak bu bebek erkek olduğu için eşinin oruç tutmasını istemediğini, bebeğe bir şey olmasından endişe ettiğini ifade etmişti. Ben de eşini muayene odasına alıp, kendisine gebelikte oruç tutmanın bebeğe zarar vermediğini, ancak gebeliğin her döneminde hiçbir sebep olmadan anne karnında bebek ölümleri olabileceğini anlatmıştım. ‘Eğer böyle bir durum gerçekleşirse, bu durumun oruç tutmaya bağlı olduğunu düşünecekseniz, lütfen oruç tutmayınız’, diyerek hastayı ve eşini bilgilendirmiştim. Tabii ki klasik olarak gerek hasta gerekse eşi kadere inandıklarını söyleyerek poliklinikten ayrıldılar. Yaklaşık 15 gün sonra hastamız kontrol amaçlı muayeneye geldiğinde bebeğin kalp atışlarının olmadığını gördüm, üstelik hastanın bir gün önce ilçede çekilmiş olan ve bebek kalp seslerinin gayet iyi olduğunu gösteren NST testi de elindeydi. Hastaya durumu nasıl söyleyeceğimi düşünürken, eşini içeri almaya karar verdim, ikisine durumu izah ettim. Maalesef hastanın eşinin tepkisi dehşet vericiydi. ‘Siz eşime oruç tutması için izin vermeseydiniz bebeğimiz ölmeyecekti, hakkınızda şikâyette bulunacağım!’ diyerek kapıları çarparak çıkmıştı. Kadere sonsuz inancı olduğunu daha önce ifade etmiş olan kişi tamamen değişmiş, yerine saldırgan biri gelmişti. Şikâyetçi oldu, şikâyete cevap yazdım, sonuçta bir şey çıkmadı, ama beynimi meşgul etmiş olması benim için yeterliydi.

Bu filmsel yönden sonra gelelim gebelikte oruç tutmanın bilimsel tarafına. Gebelikte oruç tutmak ile ilgili birçok bilimsel çalışmalar mevcut. Yakın zamanda yapılan bir çalışmada (1) gebeliğin ikinci trimesterinde oruç tutmak ile doğum şekli, düşük doğum ağırlığı, 5. dakika Apgar skoru, yeni doğan doğum ağırlığı, boy ve baş çevresi arasında bir ilişki olmadığı bildirilmiştir. Yirmi iki çalışmanın dahil edildiği bir meta analizde (2) ise oruç tutmanın bebeğin doğum ağırlığını etkilemediği ve erken doğuma sebep olmadığı rapor edilmiştir. Bir başka çalışmada (3) ise gebeliğinin iki ya da üçüncü trimesterinde bulunan, oruç tutan 25 ve oruç tutmayan 27 gebenin Ramazan ayının başlangıcında ve bitişinde bebeklerinin baş çevresi, bacak uzunluğu, karın çevresi, ağırlığı, amniyon sıvısı, annenin ve bebeğin kan akım parametreleri Ultrason ile ölçülmüş. Sonuçlar gruplar arasında karşılaştırılmış, oruç tutan ve tutmayan gebeler arasında bir fark olmadığı gözlemlenmiştir. Ülkemizde yapılmış olan bir çalışmada (4) ise yaz mevsiminde oruç tutmanın amniyotik sıvı miktarını etkilemediği rapor edilmiştir.

Diğer taraftan İslâm dini kolaylıklar dinidir. İslâm dini insanların güçlerini aşan veya sıkıntıya yol açan durumlarda kolaylaştırıcı hükümler getirmiştir. Dinimize göre, oruç tutmaları kendilerine veya çocuklarına zarar vermesi halinde, hamile kadınlar oruçlarını tutmayabilirler. Emziren anneler ise sütlerinin kesilmesi ve çocuklarının zarar görebileceği durumlarda oruç tutmayabilirler (5).

Sonuç olarak; kıymetli gebelerimiz siz veya eşiniz oruç tutmanın bebeğinize veya kendi sağlığınıza zarar verebileceği endişesi içindeyse oruç tutmasanız iyi olur. Veya hamilelikte beklenmeyen olumsuz bir durumla karşılaştığınızda, bu durumu tutmuş olduğunuz oruca bağlayacaksanız oruç tutmamanız daha hayırlı olur. Hiçbir hekim oruç tutmanın bebeğinize veya size bir zararı olmayacağı garantisini veremez.

En kısa zamanda pandeminin bitmesi ve güzel günlerin geri gelmesi dileklerimle…

KAYNAKLAR

1. Safari K, Piro TJ, Ahmad HM. Perspectives and pregnancy outcomes of maternal Ramadan fasting in the second trimester of pregnancy. BMC Pregnancy Childbirth. ;   
2. Glazier JD, Hayes DJL, Hussain S, D’Souza SW, Whitcombe J, Heazell AEP, Ashton N. The effect of Ramadan fasting during pregnancy on perinatal outcomes: a systematic review and meta-analysis. BMC Pregnancy Childbirth. ;
3. Moradi M. The effect of Ramadan fasting on fetal growth and Doppler indices of pregnancy. J Res Med Sci. ; –
4. Altunkeser A, Körez MK. The Influence of Fasting in Summer on Amniotic Fluid During Pregnancy. J Clin Imaging Sci. ; 6:
5. Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı. seafoodplus.info

Hamile kadınların oruç tutması zararlımıdır, gebeler oruç tutarken nelere dikkat etmelidirler? İşte gebelikte oruç ve bilinmesi gereken hususlar..

HAMİLELİK ESNASINDA ORUÇ TUTMAK SAKINCALI MIDIR?

Anne adayı doktor onayı alıp dengeli ve düzenli beslendiği takdirde oruç tutabilir. Bunda bir sakınca yoktur. Bu dönemde tüketilmesi gereken besinler anne adayı ile bebeğin beslenme gereksinimlerini en iyi şekilde karşılayacak halde belirlenmelidir. Sağlıklı bir anne adayının diyetinde, meyve, sebze, tahıl grubu, et ve süt ürünleri ve bol sıvı gıdaları bulunmalıdır. Kalp hastalıkları, diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıkları olanların oruç tutmak için kesinlikle doktor tavsiyesi alması gerekmektedir.

HAMİLELİK AYLARINA GÖRE ORUCUN ETKİSİ NELERDİR? HAMİLELER NE ZAMAN ORUÇ TUTABİLİR??

İlk 3 ayda genelde bulantı ve kusmayla birlikte anne adayı yeterince beslenemez. Ayrıca hamilelerin oruç tutmasıyla birlikte özellikle sıvı yetersizliği, hipoglisemi ve ona bağlı bayılma veya aşırı halsizlik çok daha belirginleşir. 3. ve 5. aylar arasında daha rahat hamilelik yaşanması nedeniyle oruç için en uygun hamilelik ayları 3 ve 5. dir. Son aylar bebeğin hızlı büyüdüğü ve kilo aldığı dönemlerdir. Bu aylar da uzun süren açlıklar hem bebeğin az kilo almasına, hem şeker düşmesine, aşırı sıvı kaybına bağlı olarak bebekte sıkıntı ve bazen bebek kaybı olabilir. Bu dönemde özellikle dikkat edilmelidir.

HAMİLE KADINLARIN ORUÇ TUTARKEN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER VE SAĞLIKLI BESLENME

Oruç tutulacak her gün içerisinde baş dönmesi, halsizlik vb sorunları en aza indirmek için sahura kesinlikle kalkılmalıdır. Sahura kalkmadan oruç tutulmamalıdır. Sahur yemeğinde doyurucu, hafif ve bol proteinli besinlerin tüketilmesi gerekmektedir.

Gebeler için demir ve kalsiyum çok önemlidir ve sahurda özellikle alınması gerekir. Süt, pekmez, az yağlı peynir, haşlanmış yumurta, kepek ekmeği, meyvelerin tüketilmesi sahur için iyi olacaktır. Uzun zaman tok olabilmek ve kabız olmamak için en az 4–5 dilim kepek ekmeği ve yanında sıvı alımına dikkat edilmelidir. İftar tek öğünde değil iki üç öğünde yapılmalıdır. Oruç hurma, zeytin veya su ile açılabilir.

DİNİMİZDE HAMİLELİKTE ORUÇ

Hamilelikte tutamadığınız oruçları kaza etme niyetinde olmalısınız. Daha sonra bu oruçları kaza etme imkanınız olduğunda tutamadığınız oruçları kaza etmelisiniz. Oruç tutma kudretinde olan kimse fidye vererek bu borçtan kurtulmaz. Bu oruç borcundan ancak oruç tutarak kurtulabilirsiniz. Elinizde olmayan sebeblerden dolayı kazaya kalan oruçaları tutamadığınızda bundan sorumlu olmazsınız. Mesela; Hamilelikte orucunu kazaya bırakıp daha sonra tutma niyetinde olan bir hanım, bu oruçları kaza edemeden vefat etse bundan sorumlu olmaz.