9 Sinif Kimya Zayif Etkileşimler

Bağ Enerjisine Göre Zayıf ve Güçlü Etkileşimler

Kimyasal türler, daha düşük enerjili olma ve kararlı hale geçme eğilimlerinden dolayı bağ yaparlar. Örneğin H atomu tek elektrona sahip olup kararsız ve yüksek enerjilidir. Dolayısıyla H atomları bir araya gelerek H₂ molekülünü oluşturarak yapısındaki yüksek enerjiyi dışarı verir.

Kalıcı Dipollük &#; Geçici Dipollük

Geçici Dipollük (İndüklenmiş Dipollük)

• Geçici dipollük ,anlık dipollük ya da indüklenmiş dipollüktür.
• Apolar moleküllerde ve soygaz atomlarında elektronların sürekli hareketleri sonucu geçici (anlık) olarak bir bölgeye yığılmaları ile kısmi pozitif ve kısmi negatif kutuplanma meydana gelir.

a) Dipol &#; Dipol Etkileşimleri

Polar molekülün kısmi yükleri arasında elektrostatik çekim kuvveti meydana gelir. Bu kuvvetlere dipol &#; dippol kuvvetleri denir.

• Dipol &#; dipol bağları , güçlü etkileşimlerden zayıftır.
• Aynı zamanda dipol &#; dipol etkileşimi polar molekülleri birbirine çözünme olayını kolaylaştırır.
• H2O ile H2O molekülleri arasında dipol &#; dipol kuvveti vardır.

Dipol &#; Dipol Etkileşimleri Çözümlü Örnekler

b) İyon &#; Dipol Etkiieşimi

İyon ile polar molekül arasında meydana gelir.

(+) yüklü iyon ile polar molekülün kısmi negatif ucu arasında çekim kuvveti oluşur. Bu çekim kuvvetine iyon &#; dipol etkileşimi denir.

Aynı (-) yüklü iyon ile polar molekülün kısmi pozitif  ucu arasında da meydana gelir.

c) London Kuvvetleri

• Apolar moleküllerde ve soygaz atomlarında görülür.
• Apolar moleküllerdeki veya soygaz atomlarındaki elektronların anlık (geçici) olarak bir bölgede yoğunlaşması ile anlık(geçici) kutuplanma meydana gelir. Elektron yoğunluğunun olduğu bölge geçici olarak negatif diğer bölge ise pozitif yüklenir. Bu durumda tanecikte geçici dipol yapı meydana gelir. Geçici (anlık) dipollük indüklenmiş dipollüktür. İndüklenmiş dipol tanecikleri arası etkileşime indüklenmiş dipol &#; indüklenmiş dipol etkileşimi ya da London kuvvetleri denir.
• London kuvvetleri geçici kutuplanmadan meydana gelmesinden dolayı polar moleküllerde de London kuvveti vardır. Fakat apolar moleküler ve soygaz atomlar da yoğun fazda sadece London kuwetleri görülür.
• London kuvvetleri zayıf etkileşimler içinde en zayıf olanıdır.
• Apolar moleküllerde elektron sayısı arttıkça Van der Waals etkileşimide artar. Dolayısıyla taneciğin erime, kaynama sıcaklığı artar.

Hidrojen Bağı

Elektronegatiflikleri yüksek olan flor (F), Oksijen (O) ve azot (N) atomlarının hidrojen (H) atomu ile oluşturdukları bileşiklerde görülür.

Hidrojen bağı görüldüğü gibi ortaklanmamış elektronu kalmayan hidrojenin, ortaklanmamış elektronu olan komşu moleküldeki merkez atomlara uyguladığı çekim kuvvetidir.

• Hidrojen bağı aynı moleküller arasında olabileceği gibi farklı moleküller arasında da gerçekleşir.

Hidrojen bağları içeren moleküller birbiri içinde daha iyi çözünürler.

HF molekülünün suda (H2O) iyi çözünmesinin sebebi aralarında dipol &#; dipol etkileşiminin yanında hidrojen bağlarının da etkin olmasından kaynaklanır.

Unutma: Polar moleküller polar moleküllerde apolar moleküller apolar moleküllerde iyi çözünürler.

Fiziksel ve Kimyasal Değişimler

Maddelerde meydana gelen değişimler temelde iki şekilde incelenir. Bu değişimler sonucunda birinde yeni maddeler oluşurken diğerinde yeni maddeler oluşmaz.

Fiziksel Değişimler

Fiziksel değişim sonucu yeni madde oluşmaz. Çünkü maddede yeni bağlar oluşmaz. Maddenin rengi, kokusu, sertliği, özkütlesi erime &#; kaynama sıcaklıları gibi özelliklerde meydana gelen değişimler fizikseldir. Fiziksel bağlarda kopan ya da yeni oluşan bağlarda meydana gelen ısı değişimi 40kJ/mol&#;den azdır.

UNUTMA:Fiziksel değişimlerde, maddenin kimlik yapısında değişme olmadığından bağ kopması ya da bağ oluşumunu söz konusu değildir. O yüzden fiziksel değişimlerde enerji değişimi kimyasal değişimlere göre daha azdır.

Kimyasal Değişim

• Kimyasal değişim sonucu yeni madde oluşur. Çünkü maddedeki bağlar kopup yeni bağlar oluşur. Maddedeki kimlik yapısı değişir.
  Yanma olayları
  Paslanma olayları
  Metallerin asitte çözünerek hidrojen gazı oluşması
  Solunum, fotosentez gibi olaylar kimyasal değişimlerdir.
• Kimyasal değişim sonucu atom türleri değişmezken, atomlar arası yeni düzenlemeler oluşarak yeni madde oluşur.

Fiziksel ve Kimyasal Değişimler Çözümlü Örnekler

Zayıf Etkileşimler

(Konunun Ayrıntılı Anlatımı ve Örnek Üzerinde Ayrıntılı Açıklamalar Haberimizin Sonundaki Videomuzdadır.)

Bu haberimizde Zayıf Etkileşimler konusundan bahsedeceğiz. Zayıf etkileşimlerin nasıl oluştuğunu, dipol ve indüklenmiş dipol kavramlarının ne olduğunu öğreneceğiz.

Zayıf Etkileşimler

İyonik ve kovalent bağlara göre çok daha zayıf olan bu etkileşimler maddenin yoğun fazında (sıvı ve katı) etkilidir.
Maddenin fiziksel özelliklerini etkiler. Moleküller arasında gerçekleşir.

Zayıf Etkileşimler
Zayıf Etkileşimleri 2 başlık altında inceleyeceğiz.
A- Van Der Waals Bağları
B- H (Hidrojen) Bağları

Van Der Waals Bağları
Van Der Waals Bağlarını 3 alt başlıkta inceleyeceğiz.
• Dipol-Dipol Bağları
• İyon-Dipol Bağları
• İndüklenmiş Dipol Bağları

İndüklenmiş Dipol Bağlarını da kendi arasında 3’e ayıracağız.
– İyon-İndüklenmiş Dipol
– Dipol-İndüklenmiş Dipol
– London Etkileşimleri

Konumuza Geçmeden Kısaca Hatırlayalım

Şimdi Gelelim Dipol ve İndüklenmiş Dipol kavramlarına

Dipol

Bir kimyasal tür bütün olarak incelendiğinde yapısında (+) ve (-) kutuplar bulunduruyorsa bunu ifade etmek için dipol (kutuplu) kavramı kullanılır.

İndüklenmiş Dipol

Atom yada molekülün anlık polarlaşmasına (kutuplaşmasına) indüklenme, oluşan dipollere indüklenmiş dipol denir.

Apolar yapıdaki moleküllere indüklenmiş dipol,
Polar yapılı moleküllere dipol denir.

Bir örnek ile konumuzu pekiştirelim. (Örneğin ayrıntılı ve açıklayıcı anlatımı haberimizin sonundaki videomuz içerisindedir.)

(Konunun ayrıntılı anlatımını ve örnek üzerinde açıklayıcı anlatımları aşağıdaki videomuzda bulabilirsiniz.)

YouTube kanalımızdaki özel içeriklerimizi takip edin.

 Abone Olun