9 Sınıf Sağlık Bilgisi Sağlığa Etki Eden Etmenler
Harvard Public Health Review: A Student Publication". seafoodplus.info (İngilizce). 7 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak &#;
Sigara en çok kalbi ve akciğerleri etkileyen hastalıklara yol açar ve genellikle eller veya ayaklar gibi alanları etkiler. Sigarayla ilişkili sağlık sorunlarının ilk belirtileri genellikle ekstremitelerde uyuşukluk olarak ortaya çıkar; sigara içmek kalp krizi, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), amfizem ve kanser, özellikle akciğer kanseri, gırtlak ve ağız kanserleri ve pankreas kanseri için önemli bir risk faktörüdür.[39] Uzun süreli sigara içenlerde genel yaşam beklentisi de azalmıştır, tahminler içmeyenlere göre 10[35] ila [40] yıl daha azdır.[41] Uzun süredir sigara içen erkeklerin yaklaşık yarısı, sigara nedeniyle gerçekleşecek olan hastalıklardan dolayı ölecektir.[42] Sigara içmenin akciğer kanseri ile ilişkisi hem toplumda hem de etiyolojik olarak en güçlüdür. Sigara içenler arasında yaşam boyu akciğer kanserine yakalanma riski %17,2'dir; sigara içenler arasında risk %11,6'dır. Bu risk sigara içmeyenlerde önemli ölçüde daha düşüktür: erkeklerde % ve kadınlarda %[43]
Bir kişinin artmış hastalığa yakalanma riski, kişinin sigara içmeye devam ettiği süre ve içilen miktarıyla ilgilidir. Bununla birlikte, günde bir sigara içmek bile koroner kalp hastalığı riskini yaklaşık %50 veya daha fazla ve felç riskini yaklaşık %30 artırır. Günde 20 sigara içmek daha yüksek bir risk taşır, ancak orantılı olarak değil.[44][45]
Birisi sigarayı bırakırsa, vücudundaki hasar onarıldıkça bu oranlar giderek azalır. Bıraktıktan bir yıl sonra, kalp hastalığına yakalanma riski, devam eden bir sigara içicisinin yarısıdır.[46] Sigara içmenin sağlık riskleri tüm sigara içenler arasında aynı değildir. Riskler, içilen tütün miktarına göre değişir, daha çok sigara içenler daha büyük risk altındadır. Sözde "light" sigara içmek riski azaltmamaktadır.[47]
Ölüm oranı[değiştir Sağlığa Etki Eden Çevresel Etmenler (Sağlık Bilgisi), ders ve çalışma notu
Sağlığa Etki Eden Çevresel Etmenler (Sağlık Bilgisi)
SAĞLIĞA ETKİ EDEN ÇEVRESEL ETMENLER
Çevresel etmenler çok çeşitlidir. Bunlar, temel madde eksiklikleri; sosyal, kültürel ve ekonomik etmenler; psikolojik, fiziksel, kimyasal, biyolojik etmenler olarak sınıflandırılabilir.
Temel madde eksiklikleri
Yetersiz ve dengesiz beslenme, sağlığa olumsuz etki eden faktörlerdendir. Örneğin, aşırı karbonhidratlı ve yağlı besinler, fazla kiloya ve çeşitli hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur. Vücut için gerekli olan besin ve mineral eksikliği, bebekler ile çocuklarda büyüme, gelişme ve zekâ geriliğine yol açar. Gebelerde düşüklere veya ölü doğumlara neden olur.
Sosyal, kültürel ve ekonomik etmenler
Bireyin sosyal durumu, evli veya bekâr oluşu, çocukları, arkadaşları ve bunlarla ilişkileri, onun ruh sağlığını etkiler. Bireyin işi, hobileri ve tutkuları, kişiliğini yansıtır. Kişiliğin de sağlıkla bağlantısı vardır. Ruhsal çalkantılar ve stres, sağlığı bozar.
Kültürel etmenler de sağlığa etki eder. Örneğin, yurdumuzun değişik yörelerinin çeşitli yemek alışkanlıkları vardır. Güneydoğu yöresine ait yemeklerden çiğ köfteyi sık yiyen insanlarda bağırsak parazitlerine daha fazla rastlanmaktadır.
Ekonomik etmenleri de göz ardı etmemek gerekir. Bireyin sağlıklı yaşayabileceği ortamda bulunabilmesi, ekonomik durumunun uygun olmasına bağlıdır. Ekonomik nedenlerden dolayı kötü koşullar altında yaşamak zorunda kalan kişilerin sağlıkları daha çabuk bozulabilir.
Kimyasal etmenler
Zehirler, kanser yapıcı maddeler vb. kimyasallar da insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen önemli etmenlerdendir. Havada, toprakta veya suda bulunan zehirli atıklar insan sağlığını tehdit eder. Solunum, sindirim ve boşaltım organlarında çeşitli hasarlara yol açar.
Biyolojik etmenler
Biyolojik çevre, çevremizdeki canlıları ve bazı canlılardan elde edilen ürünleri içerir. Biyolojik çevre, beş grupta incelenebilir:
- Mikroorganizmalar
- Vektörler
- Hayvanlar
- Bitkiler
- Hayvansal ve bitkisel ürünler
Mikroorganizmalar: Gözle görülemeyen küçük canlılardır. Doğada çok sayıda mikroorganizma vardır. Bunların bir kısmı yararlı, bir kısmı ise zararlıdır. seafoodplus.info Zararlı olanlara patojen mikroorganizma da denir. Patojen mikroorganizmalar, bulundukları organa veya vücudun tümüne zarar vererek hastalık oluşturur. Kolera, tifo, çocuk felci, difteri, verem, kuduz, kabakulak, kızıl, kızamık gibi pek çok hastalığın etkeni bu mikroorganizmalardır.
Vektörler: Patojen mikroorganizmaları insanlara taşıyan sivrisinek, tahtakurusu, bit, pire, hamam böceği, kene, çeçe sineği gibi eklem bacaklılar ve fare, sıçan gibi kemiricilerdir.
Sıtma, anofel cinsi sivrisineğin dişisi tarafından insanlara taşınan bir hastalıktır. Vebayı genellikle fare, sıçan gibi bazı kemiricilerin vücutlarındaki pireler insanlara bulaştırır.
Hayvanlar: Etinden, sütünden, yumurtasından yararlandığımız hayvanlar bazen sağlığımızı tehdit edebilir. Örneğin; Malta humması (brusella), hastalıklı hayvanın süt ürünleri ile insanlara bulaşır. Yılan, akrep ve zehirli örümceklerin ısırmaları, sağlığımızı olumsuz yönde etkiler. Kuduz mikrobu taşıyan kedi, köpek gibi hayvanların ısırması veya tırmalamasıyla kuduz mikrobu insanlara bulaşır.
Bitkiler: Bitkiler yaşam kaynağıdır. Bitkiler olmasaydı yaşam olmazdı. Kendileri besin kaynağı olan bitkiler, aynı zamanda protein kaynağı olan hayvanların da beslenmesini sağlar. Ayrıca bitkiler fotosentezle solunum için gerekli oksijenin sirkülasyonunu sağlar. Bitkilerden ilaç yapımında da büyük ölçüde yararlanılmaktadır . Bunların yanı sıra bazı zehirli bitkiler ve uyuşturucu madde yapımında kullanılan bitkiler sağlığımızı olumsuz etkiler.
Hayvan ve bitkilerden elde edilen besinler: Hayvan ve bitkilerden elde edilen besinler, uygun hijyenik koşullarda üretilmeli ve bozulmadan saklanmalıdır. Tüketiciye bu koşullarda ulaştırılmalıdır. Besin sağlığı kurallarına uymayan hayvansal ve bitkisel ürünler, insan sağlığını olumsuz yönde etkiler. Bozuk olan veya hastalıklara yol açabilecek yiyeceklerden sakınılmalıdır.
Fiziksel etmenler
İnsan sağlığını tehdit eden fiziksel etmenler şunlardır: ısı, ışık, radyasyon, kanalizasyon suları, çöpler, gürültü, iklim şartları vb. Su, giyim eşyaları, taşıtlar, toplu hâlde bulunulan yerler, mezarlıklar, yaşadığımız ev, lokanta ve plaj gibi yerlerdeki kirlilik sağlığımızı olumsuz yönde etkiler. Bu yerlerin temiz olması ise sağlığımızı olumlu yönde etkiler. Fiziksel etmenlerin olumsuzluklarını ortadan kaldırmak kendi elimizdedir.
Psikolojik etmenler
Günlük hayatta sık duyduğumuz ve karşılaştığımız stres, ruhsal zorlama vb. durumlardır. Psikolojik etmenler çevresel olabildiği gibi bünyesel de olabilir.
Üyelerimiz
Sağlığa Etki Eden EtmenlerÇevresel Etmenlersağlık bilgisiders notukonu özetiçalışma notlarıözetlerders anlatımtemel madde eksiklikleri; sosyalkültürel ve ekonomik etmenler; psikolojikfizikselkimyasalbiyolojik etmenlerMikroorganizmalarVektörlerHayvanlarBitkilerHayvansal ve bitkisel ürünler
Benzer Karışık Ders Notları
Sağlığa Etki Eden Çevresel Etmenler (Sağlık Bilgisi) Hakkında Yorum Yazın
Sağlığa Etki Eden Çevresel Etmenler (Sağlık Bilgisi) Hakkında Yazılan Yorumlar
Betül Çoook teşekkürler
Zeynep Çok teşekkürker
ali abab ben bunu beğendim sağolun iyi insanlar var
Anıl can Eydi eydi biraz şeydi
Yazılan 4 yorum görüntüleniyor
Sağlığa Etki Eden Çevresel Etmenler (Sağlık Bilgisi) Ders Notu
kaynağı değiştir]
Sağlığa Etki Eden Çevresel Etmenler (Sağlık Bilgisi), ders ve çalışma notu
Sağlığa Etki Eden Çevresel Etmenler (Sağlık Bilgisi)
SAĞLIĞA ETKİ EDEN ÇEVRESEL ETMENLER
Çevresel etmenler çok çeşitlidir. Bunlar, temel madde eksiklikleri; sosyal, kültürel ve ekonomik etmenler; psikolojik, fiziksel, kimyasal, biyolojik etmenler olarak sınıflandırılabilir.
Temel madde eksiklikleri
Yetersiz ve dengesiz beslenme, sağlığa olumsuz etki eden faktörlerdendir. Örneğin, aşırı karbonhidratlı ve yağlı besinler, fazla kiloya ve çeşitli hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur. Vücut için gerekli olan besin ve mineral eksikliği, bebekler ile çocuklarda büyüme, gelişme ve zekâ geriliğine yol açar. Gebelerde düşüklere veya ölü doğumlara neden olur.
Sosyal, kültürel ve ekonomik etmenler
Bireyin sosyal durumu, evli veya bekâr oluşu, çocukları, arkadaşları ve bunlarla ilişkileri, onun ruh sağlığını etkiler. Bireyin işi, hobileri ve tutkuları, kişiliğini yansıtır. Kişiliğin de sağlıkla bağlantısı vardır. Ruhsal çalkantılar ve stres, sağlığı bozar.
Kültürel etmenler de sağlığa etki eder. Örneğin, yurdumuzun değişik yörelerinin çeşitli yemek alışkanlıkları vardır. Güneydoğu yöresine ait yemeklerden çiğ köfteyi sık yiyen insanlarda bağırsak parazitlerine daha fazla rastlanmaktadır.
Ekonomik etmenleri de göz ardı etmemek gerekir. Bireyin sağlıklı yaşayabileceği ortamda bulunabilmesi, ekonomik durumunun uygun olmasına bağlıdır. Ekonomik nedenlerden dolayı kötü koşullar altında yaşamak zorunda kalan kişilerin sağlıkları daha çabuk bozulabilir.
Kimyasal etmenler
Zehirler, kanser yapıcı maddeler vb. kimyasallar da insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen önemli etmenlerdendir. Havada, toprakta veya suda bulunan zehirli atıklar insan sağlığını tehdit eder. Solunum, sindirim ve boşaltım organlarında çeşitli hasarlara yol açar.
Biyolojik etmenler
Biyolojik çevre, çevremizdeki canlıları ve bazı canlılardan elde edilen ürünleri içerir. Biyolojik çevre, beş grupta incelenebilir:
- Mikroorganizmalar
- Vektörler
- Hayvanlar
- Bitkiler
- Hayvansal ve bitkisel ürünler
Mikroorganizmalar: Gözle görülemeyen küçük canlılardır. Doğada çok sayıda mikroorganizma vardır. Bunların bir kısmı yararlı, bir kısmı ise zararlıdır. seafoodplus.info Zararlı olanlara patojen mikroorganizma da denir. Patojen mikroorganizmalar, bulundukları organa veya vücudun tümüne zarar vererek hastalık oluşturur. Kolera, tifo, çocuk felci, difteri, verem, kuduz, kabakulak, kızıl, kızamık gibi pek çok hastalığın etkeni bu mikroorganizmalardır.
Vektörler: Patojen mikroorganizmaları insanlara taşıyan sivrisinek, tahtakurusu, bit, pire, hamam böceği, kene, çeçe sineği gibi eklem bacaklılar ve fare, sıçan gibi kemiricilerdir.
Sıtma, anofel cinsi sivrisineğin dişisi tarafından insanlara taşınan bir hastalıktır. Vebayı genellikle fare, sıçan gibi bazı kemiricilerin vücutlarındaki pireler insanlara bulaştırır.
Hayvanlar: Etinden, sütünden, yumurtasından yararlandığımız hayvanlar bazen sağlığımızı tehdit edebilir. Örneğin; Malta humması (brusella), hastalıklı hayvanın süt ürünleri ile insanlara bulaşır. Yılan, akrep ve zehirli örümceklerin ısırmaları, sağlığımızı olumsuz yönde etkiler. Kuduz mikrobu taşıyan kedi, köpek gibi hayvanların ısırması veya tırmalamasıyla kuduz mikrobu insanlara bulaşır.
Bitkiler: Bitkiler yaşam kaynağıdır. Bitkiler olmasaydı yaşam olmazdı. Kendileri besin kaynağı olan bitkiler, aynı zamanda protein kaynağı olan hayvanların da beslenmesini sağlar. Ayrıca bitkiler fotosentezle solunum için gerekli oksijenin sirkülasyonunu sağlar. Bitkilerden ilaç yapımında da büyük ölçüde yararlanılmaktadır . Bunların yanı sıra bazı zehirli bitkiler ve uyuşturucu madde yapımında kullanılan bitkiler sağlığımızı olumsuz etkiler.
Hayvan ve bitkilerden elde edilen besinler: Hayvan ve bitkilerden elde edilen besinler, uygun hijyenik koşullarda üretilmeli ve bozulmadan saklanmalıdır. Tüketiciye bu koşullarda ulaştırılmalıdır. Besin sağlığı kurallarına uymayan hayvansal ve bitkisel ürünler, insan sağlığını olumsuz yönde etkiler. Bozuk olan veya hastalıklara yol açabilecek yiyeceklerden sakınılmalıdır.
Fiziksel etmenler
İnsan sağlığını tehdit eden fiziksel etmenler şunlardır: ısı, ışık, radyasyon, kanalizasyon suları, çöpler, gürültü, iklim şartları vb. Su, giyim eşyaları, taşıtlar, toplu hâlde bulunulan yerler, mezarlıklar, yaşadığımız ev, lokanta ve plaj gibi yerlerdeki kirlilik sağlığımızı olumsuz yönde etkiler. Bu yerlerin temiz olması ise sağlığımızı olumlu yönde etkiler. Fiziksel etmenlerin olumsuzluklarını ortadan kaldırmak kendi elimizdedir.
Psikolojik etmenler
Günlük hayatta sık duyduğumuz ve karşılaştığımız stres, ruhsal zorlama vb. durumlardır. Psikolojik etmenler çevresel olabildiği gibi bünyesel de olabilir.
Üyelerimiz
Sağlığa Etki Eden EtmenlerÇevresel Etmenlersağlık bilgisiders notukonu özetiçalışma notlarıözetlerders anlatımtemel madde eksiklikleri; sosyalkültürel ve ekonomik etmenler; psikolojikfizikselkimyasalbiyolojik etmenlerMikroorganizmalarVektörlerHayvanlarBitkilerHayvansal ve bitkisel ürünler
Benzer Karışık Ders Notları
Sağlığa Etki Eden Çevresel Etmenler (Sağlık Bilgisi) Hakkında Yorum Yazın
Sağlığa Etki Eden Çevresel Etmenler (Sağlık Bilgisi) Hakkında Yazılan Yorumlar
Betül Çoook teşekkürler
Zeynep Çok teşekkürker
ali abab ben bunu beğendim sağolun iyi insanlar var
Anıl can Eydi eydi biraz şeydi
Yazılan 4 yorum görüntüleniyor
Sağlığa Etki Eden Çevresel Etmenler (Sağlık Bilgisi) Ders Notu
Tıp araştırmacıları, sigara içmenin boşanmanın bir göstergesi olduğunu bulmuşlardır.[] Sigara içenlerin sigara içmeyenlere göre %53 daha fazla boşanma ihtimali bulunmaktadır.[]