Abdest Ayeti Maide 6
Hakkında
Mâide sûresi âyettir. Medine’de inmiştir. Sûre ismini, içinde “yemekli sofra” mânasındaki اَلْمَائِدَةُ (mâide) kelimesinin geçtiği ayetten almaktadır. Esasında bu sûre İslâm nimetinin ikram edildiği ilâhî bir sofradır. Ayrıca bu sûreye, birinci âyetinde akidlerin yerine getirilmesi emredildiği için “Ukûd”, okuyanları azap meleklerinin elinden kurtaracağı için اَلْمُنْقِذَةُ (Münkıze), ve dinî hükümler çeşitli âyetlere serpiştirildiği için اَلْمُبَعْثِرَةُ (Muba‘sire) adları da verilmiştir. Bu sûre Hudeybiye anlaşmasından sonra, Hicret’in 6. senesinde veya 7. senesinin başlarında vahyolunmuştur. Mushaf tertîbine göre 5, nüzûl sırasına göre sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada 5., iniş sırasına göre sûredir. Fetih sûresinden sonra, Tevbe’den önce Medine’de nâzil olmuştur. Medine döneminde bir defada indiğine ve son inen sûrelerden olduğuna dair rivayetler bulunmakla birlikte (Tirmizî, “Tefsîr”, 6/20; Müsned, II, ; VI, ; Hâkim, Müstedrek, II, ), bu rivayetlerin gerek sûrenin ihtiva ettiği konulara gerekse sûre içindeki âyetlerin iniş sebebiyle ilgili bilgilere uygun düşmediğini savunan Ateş’e göre sûre, Medine döneminde uzun bir zaman dilimi içerisinde peyderpey inmiş, ancak Hz. Peygamber’in hayatının sonlarında tertip edilmiş olması sebebiyle tamamının bir defada indiği sanılarak bu rivayetler ortaya çıkmıştır (II, ). Gösterilen gerekçeler incelendiğinde bu görüşün daha isabetli olduğu anlaşılmaktadır.
Konusu
Sûrede özetle şu mevzular ele alınmaktadır:
›Müslümanların dinî, içtimaî, iktisadî ve siyasî hayatlarını tanzim eden düzenlemelere yer verilir. Bu bağlamda akitlerin yerine getirilmesi, Allah’ın hacla ve bunun dışındaki hususlarla ilgili koymuş olduğu dinî nişânelere saygı duyulması, Kâbe’ye gelen hacılara karşı girişilecek her türlü müdahalenin yasaklanması sözkonusu edilir. Haram ve helâl olan yiyeceklerle alakalı kesin hükümler konur. Bu hususta İslâm’dan önce mevcut olan yanlış telakki ve uygulamalar kaldırılır. Ehl-i kitabın kestiklerini yeme ve iffetli hür kadınlarıyla evlenme izni verilir. Abdest, gusül ve teyemmümle ilgili hükümler; isyan, toplumun huzurunu bozma, hırsızlık ve kısası gerektiren hususlarla ilgili cezalar bildirilir. İçki içmek, kumar oynamak, putlara tapmak, fal oklarıyla iş yapmak tamamen yasaklanır. Yemin kefareti açıklanır ve şâhitlikle alakalı yeni hükümlere yer verilir.
›Hâkim duruma geçen müslümanlar, iktidarın kendilerini bozması tehlikesine karşı ikaz edilip, adâlete bağlı kalmaları, kendilerinden önce geçen kitap ehlinin hatalarına düşmemeleri, onları dost ve sırdaş edinmemeleri konusunda tekrar tekrar uyarılır. Bunu başarabilmek için de Allah ve Rasûlü’nün öğrettiklerini, emir ve yasaklarını titizlikle gözetmeleri emredilir.
›Yahudiler, ısrarla sürdürdükleri yanlış tavırlarına karşı ikaz edilir ve sırat-ı müstakim olan İslâm yoluna tabi olmaya çağrılır. Hz. Âdem’in iki oğlunun kıssası bağlamında Hz. Peygamber Efendimiz ve ashâbı hakkında öldürme planlarından vazgeçilmesi ve Allah katında insanın hayatının ehemmiyeti hususuna özel bir vurgu yapılır. Aynı şekilde Hıristiyanların da içine düştükleri yanlış inançlar açıkça belirtilerek, onlara da Allah Resûlü (s.a.s.)’in rehberliğini kabul etmeleri konusunda uyarıda bulunulur. İşin ciddiyetini göstermek üzere de kıyamet gününde peygamberlerin bile zor anlar yaşayacağı ilâhî hesaptan bir tablo arzedilir. Netice olarak bütün insanlar göklerin, yerin ve her şeyin sahibi olan Allah’a kulluğa davet edilir.
Fazileti
Görüldüğü üzere Mâide sûresi müslümanların dinî, içtimaî, iktisadî ve siyasî hayatlarını tanzim eden pek çok düzenlemelere yer veren mühim sûrelerden biridir. Bu açıdan büyük bir fazilete sahiptir. Hz. Aişe (r.a.): “Mâide sûresi nüzûl bakımından son inen sûrelerdendir. Şu halde onda bulduğunuz helâlleri helâl, haramları da haram tutunuz” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, VI, ) demektedir. Abdullah b. Amr b. Âs ise: “Nebi (s.a.s.) bineği üzerinde iken ona Mâide sûresi indi. Binek taşıyamadı, bunun üzerine Efendimiz bineğinden indi” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, II, ) diyerek sûrenin önemini ve dindeki ağırlığını vurgular.
يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُٓوا اِذَا قُمْتُمْ اِلَى الصَّلٰوةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَاَيْدِيَكُمْ اِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُؤُ۫سِكُمْ وَاَرْجُلَكُمْ اِلَى الْكَعْبَيْنِۜ وَاِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُواۜ وَاِنْ كُنْتُمْ مَرْضٰٓى اَوْ عَلٰى سَفَرٍ اَوْ جَٓاءَ اَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَٓائِطِ اَوْ لٰمَسْتُمُ النِّسَٓاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَٓاءً فَتَيَمَّمُوا صَع۪يدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَاَيْد۪يكُمْ مِنْهُۜ مَا يُر۪يدُ اللّٰهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلٰكِنْ يُر۪يدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿٦﴾
6: Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve kollarınızı yıkayın, başınıza meshedin ve topuklara kadar da ayaklarınızı yıkayın! Eğer cünüp iseniz güzelce yıkanıp temizlenin. Şayet hasta veya yolcu olursanız yahut biriniz tuvaletten gelirse ya da eşlerinizle cinsî münâsebette bulunur da, abdest veya gusül almanız gereken böyle durumlarda su bulamazsanız, o zaman temiz toprağa ellerinizi sürüp onunla yüzlerinizi ve dirseklere kadar kollarınızı meshedin. Bu tür emirlerle Allah size güçlük çıkarmak istemez; bilakis şükredesiniz diye sizi tertemiz kılmak ve size olan nimetini tamamlamak ister.
TEFSİR:
Abdest namazla birlikte emredilmiş olup, hiçbir zaman abdestsiz namaz kılınmamıştır. Bu âyette öncelikle namaz kılabilmek için alınması gerek abdestin farzları sayılmaktadır. Bunlar:
1. Yüzü yıkamak. Yüz, yukarıdan aşağıya doğru alında saçın bittiği yerden çene altına kadar, yatay olarak da iki kulak yumuşakları arasında kalan kısımdır. Ağza ve burna su vermek, kulakların içini meshetmek ise sünnettir.
2. Kolları yıkamak. Kol, parmak uçlarından dirseklere kadar olan kısımdır.
3. Başı meshetmek. Baş, kulakların üstünde kalan kısımdır. Başın neresinin ve ne kadarının meshedileceği konusunda mezhepler arasında görüş ayrılıkları vardır. Hanefîler’e göre başın en az dörtte birini meshetmek vaciptir.
4. Topuklara kadar ayakları yıkamak. Ayak, parmak uçlarından topuk kemiklerine kadar olan kısımdır.
Abdestte yıkanılması gereken azaları birer kez yıkamak farz, üçer kez yıkamak ise sünettir. (bk. Tirmizî, Tahâret 22)
Ayakların yıkanması veya meshedilmesi ile alakalı iki farklı görüş vardır. Böyle bir görüş ayrılığının sebebi ise âyette geçen ve “ayaklar” mânasına gelen اَرْجُلٌ (ercül) kelimesindeki ل (lâm) harfinin okunuşundaki farklılıktır:
a. Kelimeyi kıraat imamlarından Nâfi, İbn Âmir, Asım’dan Hafs, Kisâî ve Yakup ل (lâm) harfinin üstünüyle اَرْجُلَكُمْ (ercüleküm) şeklinde okumuşlardır. Bu okuyuşu esas alıp kelimeyi “yüzler” anlamına gelen وُجُوهٌ (vücûh) üzerine atfedenler, âyete “yüzlerinizi, dirseklere kadar kollarınızı ve ayaklarınızı yıkayın” (Mâide 5/6) şeklinde mâna vererek ayakların yıkanmasının farz olduğunu söylemişlerdir. Ehl-i sünnet âlimleri bu görüştedirler.
b. Kıraat imamlarından İbn Kesîr, Ebu Amr, Asım’dan Ebubekir, Hamza, Ebu Cafer ve Halef kelimeyi اَرْجُلِكُمْ (ercüliküm) şeklinde ل (lâm) harfinin kesresiyle okumuşlardır. Bu okuyuşu esas alıp kelimeyi “başlar” mânasındaki رؤس (ruûs) kelimesine atfedenler ise âyete “başlarınızı ve ökçelere kadar ayaklarınızı meshedin” (Mâide 5/6) anlamı vererek, ayakların meshedilmesinin farz olduğunu kabul etmişlerdir. Nitekim Şiiler bu okuyuşu esas alarak ayakları meshetmekle iktifa ederler.
Ancak Allah Resûlü (s.a.s.)’in bu husustaki tatbikâtını haber veren rivayetlere bakıldığında, bunların daha çok Ehl-i Sünnet’in tercih ettiği görüşü desteklediği görülür. Rivayetlerden biri şöyledir:
“Osman b. Affân (r.a.) bir su kabı istedi, ondan iki eline su döküp onları üç defa yıkadı. Sonra ağzına ve burnuna su verdi, sonra yüzünü üç defa yıkadı, sonra kollarını dirseklere kadar üç defa yıkadı, sonra başını meshetti, sonra her bir ayağını üçer defa yıkadı. Sonra da: «Peygamber (s.a.s.) Efendimiz’in bu şekilde abdest aldığını gördüm» dedi.” (Buhârî, Vudû 28; Müslim, Tahâret 3)
Ayrıca Peygamber Efendimiz’in, ayaklarını güzelce yıkamamış ve ökçelerinde biraz kuru kalmış kimseler hakkında: “O ökçelerin ateşten vay haline!” (Buhârî, Vudû 29; Müslim, Taharet 25) buyruğu ayakları yıkamanın farz olduğuna bir delil teşkil etmektedir.
Üstelik, eğer kasıt “meshetmek” olsaydı âyette ayaklarla ilgili “topuklara kadar” ifadesinin kullanılmasına gerek kalmazdı. Bu da farzın esasının “yıkamak” olduğuna ve “mesh”in buna dayanması lazım geldiğine işaret etmektedir. Hâsılı ayaklar hakkında “yıkamak” emri açık, “mesh” emri ise kapalıdır. Peygamberimiz, abdest alırken çıplak olan ayaklarını yıkamak (bk. Buhârî, Vudû, 7, 29; Müslim, Tahâret 4, 18), abdestli olarak giydiği mestler üzerine meshetmek (bk. Müslim, Tahâret 73; Ebû Dâvûd, Tahâret 12) şeklindeki tatbikatıyla âyette kastedilen muradı beyân etmiştir.
Allah Resûlü (s.a.s.), abdest almanın faziletiyle alakalı olarak şöyle buyurur:
“Müslüman bir kul abdest alır ve yüzünü yıkarsa, gözleri ile bakarak işlediği her günah, abdest suyu veya suyun son damlasıyla yüzünden akar gider. İki elini yıkadığında, elleriyle tutarak işlediği her günah, abdest suyu veya suyun son damlasıyla ellerinden çıkar gider. Ayaklarını yıkadığı zaman, ayaklarıyla yürüyerek işlediği her günah, abdest suyu veya suyun son damlasıyla ayaklarından çıkar gider. Neticede bu kimse, günahlardan arınmış olur.” (Müslim, Tahâret 32; Tirmizî, Tahâret 2/2)
Bir diğer hadis-i şerif de şöyledir:
“Şüphesiz ki benim ümmetim, kıyamet gününde, abdest izlerinden dolayı yüzleri nurlu, elleri ve ayakları parlak olarak çağrılacaktır. Nûrunu artırmaya gücü yeten kimse bunu yapsın.” (Buhârî, Vudû’ 3; Müslim, Tahâret 35)
Âyette beyân edilen ikinci husus “cünüplükten temizlenmek”, yani gusül abdesti almaktır. Rüyada veya uyanıkken meninin fışkırarak çıkması, meni çıkmasa bile erkek ve kadının cinsel uzuvlarının birleşmesi sebebiyle meydana gelen abdestsizlik hâline “cünüplük” denilir. Cünüp olan kişi, niyet etmeli, ağzını ve burnunu üçer kez su verip çalkalamalı ve bedeninin tamamını temiz bir şekilde yıkamalıdır.
Abdest ve guslü su ile yıkayarak almak, suyun bulunup mazeretin bulunmadığı haller için geçerlidir. Eğer gerekli araştırmalar yapıldıktan sonra gerçekten su bulunamazsa yahut hastalık veya yolculuk suyu aramaya mâni ya da var olan suyu kullanmaya engel olursa, o zaman abdest veya gusül yerine “teyemmüm almak” yani niyetle birlikte temiz bir toprağa elleri sürüp, onunla yüzleri ve kolları meshetmek yeterlidir. Buna göre âyetteki “hastalık ve yolculuk” kayıtları, suyu bulmaya veya kullanmaya mâni olan özürleri; “tuvaletten gelmek veya cinsî münasebette bulunmak” kaydı, abdesti veya guslü gerektiren sebepleri; “suyu bulamamak” kaydı ise bunların yerine teyemmümün geçerli olma şartını göstermektedir.[1]
Mü’minlerin temizlik ve ibâdet hayatıyla alakalı bu ilâhî emirlerden maksat, kullara bir baskı yapmak, onları sıkıntı ve zahmete koşmak değil; bilakis onları, tertemiz kılmak, maddî manevî, görünür görünmez pisliklerden ve günahlardan temizlemek ve onlara nimetini tamamlamaktır. Bunun da hedefi, kulların kendilerine bunca nimeti veren, onları sahipsiz olarak kendi hallerine bırakmayan Allah’ı tanımaları ve O’na gereği gibi şükretmeleridir.
Kuşeyrî (r.h.), Allah’ın mü’minleri temizlemek ve onlara olan nimetini tamamlamak istemesiyle alakalı şu açıklamayı yapmaktadır:
“Allah ismetiyle sizin zahirinizi günahtan, rahmetiyle de kalplerinizi gafletten; sırrınızı şekilleri mülâhazadan, yine zahirinizi gereksiz meşguliyetlerin dişleri arasına düşmekten temizlemek ister. Bir gruba nimetin tamamlanması nefislerini kurtarmak iledir. Diğer bir gruba nimetin tamamlanması ise onları nefislerinden kurtarmak iledir. İki grup arasında ne kadar fark vardır. Yine nimetin tamamlanması, akıbetin güzel olmasıdır. Eğer bir insan iman ve irfan vasfına sahip olarak dünyadan çıkabilirse hakiki saadeti tamamlanmış ve en temiz nimetlere nâil olmuş olur. Hakiki mânada nimetin tamamlanması ise nimet vereni müşâhede etmektir. Zira herkes bir şekilde nimet elde edebilir. Fakat herkes o nimeti vereni göremez. Bu sebeple onun tamam olması, nimet vereni görebilmek olarak değerlendirilmiştir.” (Kuşeyrî, Letâifü’l-işârât, I, )
Nîsâbûrî (r.h.) şöyle der: “Kalbin temizliği, onun Allah’tan başkasından yüz çevirmesidir. Sırrın temizliği, müşâhededir. Gönlün temizliği recâ ve kanâattır. Rûhun temizliği hayâ ve heybettir. Karnın temizliği, helâl yemek, haram ve şüpheli yiyeceklerden sakınmaktır. Bedenin temizliği, şehvetleri terk etmek ve pislikleri gidermektir. Ellerin temizliği, haram ve şüpheli şeyleri terk ederek helâl rızık için çalışmaktır. Dilin temizliği zikir ve istiğfardır.”
Bahsedilen bu temizliğe erişebilmek için Allah’a verdiğimiz kulluk sözümüzü yerine getirmemiz lazımdır:
[1] Lems ve teyemmüm için bk. Nisâ 4/
Kaynak: Ömer Çelik Tefsiri
| # | Meal | Ayet |
|---|---|---|
| Arapça | يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُٓوا اِذَا قُمْتُمْ اِلَى الصَّلٰوةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَاَيْدِيَكُمْ اِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُؤُ۫سِكُمْ وَاَرْجُلَكُمْ اِلَى الْكَعْبَيْنِۜ وَاِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُواۜ وَاِنْ كُنْتُمْ مَرْضٰٓى اَوْ عَلٰى سَفَرٍ اَوْ جَٓاءَ اَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَٓائِطِ اَوْ لٰمَسْتُمُ النِّسَٓاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَٓاءً فَتَيَمَّمُوا صَع۪يدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَاَيْد۪يكُمْ مِنْهُۜ مَا يُر۪يدُ اللّٰهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلٰكِنْ يُر۪يدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ | |
| Türkçe Okunuşu * | Yâ eyyuhâ-lle&#;îne âmenû i&#;â kumtum ilâ-ssalâti fa&#;silû vucûhekum veeydiyekum ilâ-lmerâfiki vemsahû biruûsikum veerculekum ilâ-lka’beyn(i)(c) ve-in kuntum cunuben fettahherû(c) ve-in kuntum merdâ ev ‘alâ seferin ev câe ehadun minkum mine-l&#;â-iti ev lâmestumu-nnisâe felem tecidû mâen feteyemmemû sa’îden tayyiben femsehû bivucûhikum veeydîkum minh(u)(c) mâ yurîdu(A)llâhu liyec’ale ‘aleykum min haracin velâkin yurîdu liyutahhirakum veliyutimme ni’metehu ‘aleykum le’allekum teşkurûn(e) | |
| 1. | Ömer Çelik Meali | Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve kollarınızı yıkayın, başınıza meshedin ve topuklara kadar da ayaklarınızı yıkayın! Eğer cünüp iseniz güzelce yıkanıp temizlenin. Şayet hasta veya yolcu olursanız yahut biriniz tuvaletten gelirse ya da eşlerinizle cinsî münâsebette bulunur da, abdest veya gusül almanız gereken böyle durumlarda su bulamazsanız, o zaman temiz toprağa ellerinizi sürüp onunla yüzlerinizi ve dirseklere kadar kollarınızı meshedin. Bu tür emirlerle Allah size güçlük çıkarmak istemez; bilakis şükredesiniz diye sizi tertemiz kılmak ve size olan nimetini tamamlamak ister. |
| 2. | Diyanet Vakfı Meali | Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi, dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayın; başlarınızı meshedip, topuklara kadar ayaklarınızı da (yıkayın). Eğer cünüp oldunuz ise, boy abdesti alın. Hasta, yahut yolculuk halinde bulunursanız, yahut biriniz tuvaletten gelirse, yahut da kadınlara dokunmuşsanız (cinsî birleşme yapmışsanız) ve bu hallerde su bulamamışsanız temiz toprakla teyemmüm edin de yüzünüzü ve (dirseklere kadar) ellerinizi onunla meshedin. Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez; fakat sizi tertemiz kılmak ve size (ihsan ettiği) nimetini tamamlamak ister; umulur ki şükredersiniz. |
| 3. | Diyanet İşleri (Eski) Meali | Ey İnananlar! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi, -başlarınızı meshedip- topuk kemiklerine kadar ayaklarınızı yıkayın. Eğer cünüpseniz yıkanıp temizlenin; şayet hasta veya yolculukta iseniz veya ayak yolundan gelmişseniz yahut kadınlara yaklaşmışsanız ve su bulamamışsanız temiz bir toprağa teyemmüm edin, yüzlerinizi, ellerinizi onunla meshedin. Allah sizi zorlamak istemez, Allah sizi arıtıp üzerinize olan nimetini tamamlamak ister ki şükredesiniz. |
| 4. | Diyanet İşleri (Yeni) Meali | Ey iman edenler! Namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve -başlarınıza mesh edip- her iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın. Eğer cünüp iseniz, iyice yıkanarak temizlenin. Hasta olursanız veya seferde bulunursanız veya biriniz abdest bozmaktan (def-i hacetten) gelir veya kadınlara dokunur (cinsel ilişkide bulunur) da su bulamazsanız, o zaman temiz bir toprağa yönelin. Onunla yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin (Teyemmüm edin). Allah, size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez. Fakat O, sizi tertemiz yapmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister ki şükredesiniz. |
| 5. | Elmalılı Hamdi Yazır Meali | Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman, yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın. Başlarınızı meshedin, iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın. Eğer cünüp iseniz temizlenin. Hasta iseniz, yahut yolculukta iseniz, yahut biriniz abdest bozmaktan gelmişse yahut kadınlara dokunmuşsanız, su da bulamamışsanız, temiz bir toprağa teyemmüm edin. Bunun için de yüzlerinizi ve ellerinizi o toprakla meshedin. Allah size bir güçlük çıkarmak istemiyor, fakat sizi temizlemek ve şükredesiniz diye de üzerinizdeki nimetini tamamlamak istiyor. |
| 6. | Elmalılı Meali (Orjinal) Meali | Ey o bütün iyman edenler! Namaza kalkacağınız vakit yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi ve başlarınıza mesh edib her iki topuğa kadar ayaklarınızı yıkayın, cünübseniz tas tamam yıkanın, eğer hasta veya seferde olursunuz veya biriniz hacet yerinden gelir veya kadınlara dokunursunuz da suya gücünüz yetmezse o vakit de temiz bir toprağa teyemmüm edin: niyyetle ondan yüzlerinize ve ellerinize mesh eyleyin, Allahın muradı sizi sıkıntıya koşmak değil ve lâkin o sizi pam pâk etmek ve üzerinizdeki ni'metini tamamlamak istiyor ki şükredesiniz |
| 7. | Hasan Basri Çantay Meali | Ey îman edenler, namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi ve başlarınıza meshedib, her iki topuğa kadar ayaklarınızı yıkayın. Eğer cünüb olduysanız boy abdesti alın. Eğer hasta olmuşsanız, yahud bir sefer üzerindeyseniz veya içinizden biri ayak yolundan gelmişse, yahud da kadınlara dokunmuşsanız ve bu halde su da bulamamışsanız o vakit tertemiz bir toprakla teyemmüm edin, binâenaleyh (niyyetle) ondan yüzlerinize ve ellerinize sürün. Allah, sizin üzerinize bir güdük yapmayı dilemez, fakat iyice temizlenmenizi ve üstünüzdeki ni'metinin tamamlanmasını diler. Tâki şükredersiniz. |
| 8. | Hayrat Neşriyat Meali | Ey îmân edenler! Namaza kalktığınız zaman, artık yüzlerinizi ve dir seklere kadar ellerinizi yı ka yın; başlarınızı ise meshedin; topuklara kadar da ayaklarınızı (yıkayın)! Bununla be râber cünüb iseniz hemen (ta mâ men) yıkanıp temizlenin!Fakat hasta olur veya bir yolculukta (bulunur) iseniz veya içinizden biri def'-i hâcetten gelir (abdesti bozulur)sa veya kadınlara dokunursanız, artık (abdest veya gusül almanızı gerektiren bu hâllerde) su bulamazsanız, o vakit temiz bir toprağa teyem müm edin de yüzlerinizi ve (dirseklere ka dar) ellerinizi ondan meshedin!Allah size hiçbir zor luk çıkarmak istemez; fakat sizi temizlemek ve üzerinize olan ni'metini tamamlamak ister; tâ ki şükredesiniz. |
| 9. | Ali Fikri Yavuz Meali | Ey mü'minler! Namaza kalkacağınız zaman yüzünüzü ve ellerinizi (dirseklerinizle beraber) yıkayın, başınızı (ıslak elle silin) mesh edin ve ayaklarınızı da (topuklarınızla beraber) yıkayın. Eğer cünub iseniz boy abdesti alın. Eğer hasta veya yolculukta bulunuyorsanız veya içinizden biri ayak yolundan gelmişse veya kadınlara dokunmuş (cima etmiş) iseniz ve bu hallerde su bulamamışsanız, o vakit pâk bir toprakla teyemmüm edin, niyetle ondan (o topraktan) yüzlerinize ve ellerinize sürün. Allah size bir güçlük dilemez, fakat sizi tertemiz yapmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister, tâ ki şükredesiniz. |
| Ömer Nasuhi Bilmen Meali | Ey mü'minler! Namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi ve dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayınız ve başlarınıza meshediniz ve ayaklarınızı iki topuğa kadar yıkayınız ve eğer cünüb iseniz gusül ediniz (tamamen yıkanınız). Ve eğer hastalar iseniz veya sefer halinde iseniz veya sizden biri helâdan gelmiş ise veya kadınlarınıza dokunmuşsanız da su bulamazsanız o halde temiz bir toprak ile teyemmüm ediniz, ondan yüzlerinize ve ellerinize meshediniz. Allah Teâlâ sizin üzerinize bir sıkıntı vermek istemez. Fakat o sizi tertemiz kılmak ve üzerinize nîmetini itmam etmek ister ki şükredesiniz. | |
| Ümit Şimşek Meali | Ey iman edenler! Namaz için kalktığınızda, yüzünüzü, dirseklere kadar ellerinizi, topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın ve başınızı meshedin. Cünüp iseniz tamamen yıkanın. Hasta olduğunuz zaman, seferde iken veya tuvaletten gelip yahut kadınlarla temasta bulunup da su bulamadığınız zaman, temiz bir toprakla teyemmüm ederek onunla yüzünüzü ve ellerinizi meshedin. Allah size güçlük çıkarmak istemiyor; lâkin şükredesiniz diye üzerinizdeki nimetini tamamlamak istiyor. | |
| Yusuf Ali (English) Meali | O ye who believe! when ye prepare for prayer, wash your faces, and your hands (and arms) to the elbows; Rub your heads (with water); and (wash) your feet to the ankles. If ye are in a state of ceremonial impurity, bathe your whole body. But if ye are ill, or on a journey, or one of you cometh from offices of nature, or ye have been in contact with women, and ye find no water, then take for yourselves clean sand or earth, and rub therewith your faces and hands, Allah doth not wish to place you in a difficulty, but to make you clean, and to complete his favour to you, that ye may be grateful. | |
| Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Mâide Sûresi 6. ayetinin tefsiri için tıklayınız | ||
| * | Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir. |
Mâide Sûresi Ayetler:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99Dilek ile İlgili Ayetler
Dilek kelimesi sözlükte, “olması istenen şey, istek, arzu, talep, ricâ, temenni” anlamlarına gelir. Kur’an-ı Kerim’de istek, dilemek, temenni vs. hak
Felak Suresi Okunuşu ve Anlamı
Felâk suresi, Medine döneminde nüzul olmuştur. Felâk suresi, 5 âyettir. Felâk, “sabah aydınlığı” demektir. FELAK SURESİ ARAPÇA Felak Suresi Arapça
Felak Suresinin Fazileti
Felak sûresi Mekke’de inmiştir. 5 âyettir. İsmini birinci âyetin sonundaki “yarmak, aydınlık, sabah” mânalarına gelen اَلْفَلَقُ (felak) kelimesinden
Devlet Yönetimi ile İlgili Ayetler
Devlet kelimesi sözlükte, “belli bir toprakta veya toprak bütünlüğüne bağlı olarak siyasal bakımdan örgütlenmiş millet veya milletler topluluğunun olu
İhlas Suresinin Fazileti
İhlâs sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 4 âyettir. İsmini, İslâm dininin esasını teşkil eden tevhîd akîdesinin veciz bir ifadesi olan “İhlâs” sözünde al
Copyright © Kuran ve Meali. Hiçbir ticari kaygısı yoktur.
seafoodplus.info altında yayınlanan içeriklerin tüm hakları mahfuzdur. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi içeriklerin tamamı izinsiz kullanılamaz.
Yenilendik!
seafoodplus.info:
Ey iman edenler! Namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve -başlarınıza mesh edip- her iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın. Eğer cünüp iseniz, iyice yıkanarak temizlenin. Hasta olursanız veya seferde bulunursanız veya biriniz abdest bozmaktan (def-i hacetten) gelir veya kadınlara dokunur (cinsel ilişkide bulunur) da su bulamazsanız, o zaman temiz bir toprağa yönelin. Onunla yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin (Teyemmüm edin). Allah, size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez. Fakat O, sizi tertemiz yapmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister ki şükredesiniz.
Geniş tefsiri icin;
seafoodplus.info
Mîsâk “yeminle pekiştirilerek verilen sağlam söz” demektir. Yüce Allah sûrenin ilk âyetinde müminlere hitap ederek akidlerini yerine getirmelerini emretmişti. Burada da onlara lutfettiği güç, şeref, ilim, din ve vatan gibi nimetlerini hatırlatarak onlardan verdikleri sözü yerine getirmelerini istemektedir. Buradaki “söz”den maksat, insanların yaratılmasından önce “elest bezmi” denilen mâna âlemindeki mecliste bütün ruhların Allah’a verdikleri söz olabileceği gibi (bu konuda bilgi için bk. A‘râf 7/), müminlerin, Hz. Peygamber’e iman ederken veya Akabe ve Hudeybiye’de biat ederken Allah ve resulüne verdikleri söz de olabilir. Müminler Hz. Peygamber’e iman ve biat ederken tasada ve kıvançta, güçlükte ve kolaylıkta kısaca her durumda ona itaat edeceklerine dair sağlam söz vermişlerdi (krş. Hadîd 57/8; Bakara 2/; Buhârî, “Ahkâm”, 43; Müslim, “İmâre”, 41, 42; ayrıca bk. Feth 48/10; Şevkânî, II, 24). Yüce Allah müminlere, verdikleri bu sözleri hatırlatarak onlardan sözlerini yerine getirmelerini istemektedir. Taberî ikinci görüşün âyetin bağlamına daha uygun olduğu kanaatindedir (VI, ). Ayrıca âyetten, her müslümanın, kelime-i şehâdetle dile getirdiği iman ikrarının da onun Allah’a verdiği bir söz ve mîsak olduğu, bunun gereği olan kulluk ödevlerini yerine getirmek suretiyle bu sözünde durması gerektiği sonucu da çıkmaktadır.
Kaynak : Kur&#;an Yolu Tefsiri Cilt: 2 Sayfa:
(Ömür Karamollaoglu Imam)
Kelime incelemesi:
غسل Bir şeyin üzerine su akıtarak ondan kirini, pasını gidermek demektir. إغْتِسَالٌ Bedeni yıkamaktır. Bu kökten gelen الغِسْلِينُ kelimesi, Cehennemde kafirlerin bedenlerinden akan sıvı/irindir. (Müfredat) Kuran’ı Kerim’de türevleriyle birlikte 4 ayette geçmiştir. (Mucemul Müfehres) Türkçede kullanılan şekilleri gusül, gasil, gassal ve gasilhanedir. (Kuranı Anlayarak Okuma Rehberi)
كعب Ayakla inciğin birleştiği yerde çıkık halde bulunan kemiktir. الكَعْبَة dörtgenlik noktasında o biçimde olan her evdir. (Müfredat) Kuran’ı Kerim’de türevleriyle birlikte 4 ayette geçmiştir. (Mucemul Müfehres) Türkçede kullanılan şekilleri Kâbe ve mikaptır. (Kuranı Anlayarak Okuma Rehberi)
حَرَج kelimesinin aslı iki şeyin birleşmesidir. Bazen birleşen şeyler arasındaki darlık düşünülerek &#;dar yer&#; için de kullanılmıştır. Günaha da حَرَجٌ denir. (Müfredat) Kuran’ı Kerim’de 15 ayette geçmiştir. (Mucemul Müfehres) Türkçede kullanılan bir türevi bulunmamakla birlikte Kuran-ı Kerim&#;de 10&#;dan fazla geçmesi sebebiyle kitabın Arapça kelimeler sözlüğü bölümüne alınmıştır.(Kuranı Anlayarak Okuma Rehberi)(Büşra Sacide Yılmaz)
Arapça öğrencileri için belagat notları;
Bu ayet abdest ayeti olarak bilinir.
Arkadan gelecek önemli hükümleri bildirmeye dikkat çekmek için seafoodplus.info 3. ey iman edenler nidası gelmiştir.
&#;Namaza kalktığınız zaman&#; ibaresi &#;Namaza kalkmak istediğiniz zaman&#; manasında kullanılmıştır. (Ebussuud) Sebep-müsebbep alakasıyla mecazi mürsel vardır. Ayrıca bu cümlede hazif yoluyla icaz vardır. Takdir &#;Abdestiniz yokken namaz kılmak istediğinizde&#; şeklindedir. (Sabuni) &#;Namaz kalktığınız zaman&#; ibaresinde kalmak fiilinin azmetmek manasında istiare olduğu da söylenmiştir. (Medine Balcı)
Bu emirler Allah’ın bizim üzerimizdeki nimetini tamamlamak içindir, zorluk için değildir. Nimeti tamamlamak, nimetin aslını tamamlamak manasındadır. Bu ifade temizlik emirlerinin bizim için büyük bir nimet olduğunu ifade eder. Bunun için şükretmeliyiz.
Temme fiili; nakısın mukabilidir. Cüzleri kemale erdirmek için kullanılır. Çoğunlukla kemiyet için kullanılır. (Tahkik)
Kemal; güzelliği, parlaklığı arttıran bir özellik ilavesidir. Tamam üzere tamam olmaktır. İkmal; çoğunlukla keyfiyet için kullanılır. (Tahkik)
Yüzler, eller, başlar ayaklar arasında muratun nazir vardır.
Fağsilu-fettahheru, vemsehu-femsehu, vücuhekum-bivücuhikum; eydiyekum-eydikum; fettahheru-liyütahhirakum kelimeleri arasında cinas ve reddül aczi ales sadri vardır.
Yüridu-Ma yuridu arasında tıbakı selb vardır.
&#;Sizden biri çukurdan geldi ise&#; ibaresinde kinayeli bir anlatım vardır. Eski zamanda insanlar gidip bir çukura ihtiyaç giderirdi. Kur&#;ân genel olarak böyle konularda edebi bir uslub olan kinayeyi tercih eder.
&#;Kadınlara dokunduysanız&#; sözü de cinsel ilişkiden kinayedir.
Lealle harfi Kur&#;ân&#;da bir çok yerde olduğu gibi burada da li manasında gelmiştir.
Ka&#;beyn; iki topuk demektir. Kabe kelimesi de bu kökten gelir. Hafif yuvarlak manası vardır. Kabe’de de hatim dediğimiz yer yuvarlaktır, buraya Hicr-i İsmail de denir.
Teyemmüm fiilinin kökü, yemme&#;dir. Kasd etti manasındadır.
Bu ayeti kerime vesilesiyle abdest almanın şartlarını, sünnetlerini, bozan-bozmayan şeyleri, mekruhlarını, dualarını tekrar gözden geçirmek güzel olur. (İlmihal kitaplarındda bu bilgiler mevcuttur.)
(Fatma Serap Karamollaoglu)
seafoodplus.info:
Allah’ın üzerinizdeki nimetini ve “işittik, itaat ettik” dediğinizde ona verdiğiniz ve sizi kendisiyle bağladığı sağlam sözü hatırlayın. Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah, göğüslerin özünü (kalplerde olanı) hakkıyla bilendir.
Mîsâk “yeminle pekiştirilerek verilen sağlam söz” demektir. Yüce Allah sûrenin ilk âyetinde müminlere hitap ederek akidlerini yerine getirmelerini emretmişti. Burada da onlara lutfettiği güç, şeref, ilim, din ve vatan gibi nimetlerini hatırlatarak onlardan verdikleri sözü yerine getirmelerini istemektedir. Buradaki “söz”den maksat, insanların yaratılmasından önce “elest bezmi” denilen mâna âlemindeki mecliste bütün ruhların Allah’a verdikleri söz olabileceği gibi (bu konuda bilgi için bk. A‘râf 7/), müminlerin, Hz. Peygamber’e iman ederken veya Akabe ve Hudeybiye’de biat ederken Allah ve resulüne verdikleri söz de olabilir.
Müminler Hz. Peygamber’e iman ve biat ederken tasada ve kıvançta, güçlükte ve kolaylıkta kısaca her durumda ona itaat edeceklerine dair sağlam söz vermişlerdi (krş. Hadîd 57/8; Bakara 2/; Buhârî, “Ahkâm”, 43; Müslim, “İmâre”, 41, 42; ayrıca bk. Feth 48/10; Şevkânî, II, 24). Yüce Allah müminlere, verdikleri bu sözleri hatırlatarak onlardan sözlerini yerine getirmelerini istemektedir. Taberî ikinci görüşün âyetin bağlamına daha uygun olduğu kanaatindedir (VI, ). Ayrıca âyetten, her müslümanın, kelime-i şehâdetle dile getirdiği iman ikrarının da onun Allah’a verdiği bir söz ve mîsak olduğu, bunun gereği olan kulluk ödevlerini yerine getirmek suretiyle bu sözünde durması gerektiği sonucu da çıkmaktadır.
Kaynak : Kur&#;an Yolu Tefsiri Cilt: 2 Sayfa:
(Ömür Karamollaoglu Imam)
Arapça öğrencileri için belagat notları;
&#;Allah&#;ın nimeti&#; izafeti nimetin şanını ifade eder.
&#;Ni&#;metallahi aleykum&#; sözündeki ala harfinin kullanımı bize iki şey düşündürür: Bu harfin istila manası dolayısıyla bizi saran, istila eden nimetleri ve Şükrü eda edilmezse bu nimetlerin aleyhimize olacağını.
Misak-vasekakum arasında cinas ve reddül aczi ales sadri vardır.
Semi&#;na-eta&#;nâ arasında muraatun nazir vardır. İşitmenin itaate sebep olduğunu hatırlatır.
Burada zamir makamında Allah isminin zikri mehabeti arttırmak, hükmün illetini belirlemek ve cümlenin istiklalini sağlamak maksadıyladır. (Ebussuud) Yani cümle mesel tarikinde tezyildir.
(Fatma Serap Karamollaoglu)
seafoodplus.info:
Ey iman edenler! Allah için hakkı titizlikle ayakta tutan, adalet ile şahitlik eden kimseler olun. Bir topluma olan kininiz, sakın ha sizi adaletsizliğe itmesin. Âdil olun. Bu, Allah’a karşı gelmekten sakınmaya daha yakındır. Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.
Burada İslâm’ın sosyal, hukukî ve ahlâkî amaçlarının önemli bir kısmı özetlenmektedir. “Ferdî ve sosyal yapıda dirlik ve düzenliği, hakkaniyet ve eşitlik esaslarına uygun şekilde davranmayı sağlayan ahlâkî erdem” anlamına gelen adalet, sosyal hayatın en önemli denge unsuru ve teminatıdır. Bu sebeple Allah Teâlâ müminlere adaletle şahitlik etmelerini, herhangi bir topluma karşı besledikleri öfke yüzünden onlar hakkında adaletten ayrılmamalarını emretmiştir. Âyet-i kerîme, insanların Allah katında en üstün değer olan takvâ (Hucurât 49/13) faziletine erebilmeleri için adaletli olmaları ve düşmanları hakkında kalplerinde besledikleri öfkenin onlara karşı haksızlık yapmalarına sebep olmaması gerektiğini bildirmektedir. Müminler, haksızlığı ortadan kaldırarak yerine hakkı ve adaleti getirmek, bu husustaki faaliyetlere katkıda bulunmakla mükelleftirler. Kur’an’ın ana maksatlarından biri de adalet ilkesine dayalı ve hukuka güvenin hissedildiği bir sosyal düzen kurmaktır (adalet hakkında bilgi için ayrıca bk. Nisâ 4/58; A‘râf 7/, ; Nahl 16/90).
Âyet-i kerîmenin, müminlere düşman topluluklara dahi adaletle muamele etmeyi emretmesi, ayrıca bu davranışın takvâ erdemiyle bağlantılı olduğunu vurgulaması son derece dikkat çekicidir.
Kaynak : Kur&#;an Yolu Tefsiri Cilt: 2 Sayfa:
(Ömür Karamollaoglu Imam)
Arapça öğrencileri için belagat notları;
Surenin başından beri gelen 4. nida.
Kavvâm kelimesi Kur&#;ân&#;da sadece 3 kere geçmiştir. Diğer iki ayet Nisa/ ve tir.
Kavvamine-kavmin ve takva-vettekû arasında cinas ve reddül aczi ales sadri vardır.
La ta&#;dilu-i&#;dilu arasında tıbakı selb vardır.
&#;Bir kavme olan kininiz sizi adaletsizlik yapmaya yönlendirmesin&#; ibaresinde sebebe isnad şeklinde mecazi mürsel vardır.
&#;Muhakkak ki Allah sizin yaptıklarınızı çok iyi bilir&#; sözünde Allah&#;ın yapmadıklarımızı da bildiğini hatırlayalım ve yaptıklarımıza dikkat ettiğimiz gibi yapmadıklarımıza da dikkat edelim.
(Fatma Serap Karamollaoglu)
seafoodplus.info:
Allah, iman edip salih ameller işleyenler hakkında, &#;Onlar için bir bağışlama ve büyük bir mükâfat vardır&#; diye vaatte bulunmuştur.
Âmenû-amilus salihatı arasında muraatun nazir vardır. Ameller şeklindeki mevsuf mahzuftur.
Ayette cem sanatı vardır.
Ellezine şeklindeki ismi mevsul; tazim, teşvik, uyarı, arkadan gelecek habere işaret ve kelamın geliş amacının muhatabın zihninde yerleşmesi içindir.
Mağfiret ve ecr kelimelerinin nekreliği tazim, teksir ve bizim düşünemeyeceğimiz, anlayamayacağımız derecede olduklarını ifade eder. Ecir kelimesinin azim şeklinde sıfatlanması da bu manaları tekid eder.
(Fatma Serap Karamollaoglu)
Sayfadan gonule dusenler;
Başkalarının başlarına gelen musibetleri duyan müslüman için duyduklarına verdiği tepkinin bir yerde imtihan olduğunu düşünürüm. Kendini Allah’a teslim ettiğini söyleyen kişinin, manevi tepkisi ne olacaktır? Kalbini taradığında, kalbi onu hangi hal ile karşılayacaktır? Kendisine zararı dokunmamış masum hayatların başlarına geleni umursamayan katılaşmış haliyle mi yoksa merhamet duygusuyla ısınmış haliyle mi?
Dostluk kurmaktansa, düşman olmak. Anlamaya çalışmaktansa, çabalamamak. Susmaktansa, konuşmak. Sakin kalmaktansa, öfkelenmek. Hoşgörülü olmaktansa, küçümsemek. Merhamet etmektense, acımasız olmak. Dinlemektense, yargılamak. Sevmektense, kin duymak. Gönlünün ellerini uzatmaktansa, ‘oh olsun hakketmiştir’ demek daha kolay olsa gerek.
Bunları seçmesi belki kolaydır. Ancak zaman geçtikçe, yaşaması zordur. Çünkü bu haller insandan, maddi manevi bir çok güzellik çalar.
Bir başkasının başına gelenler karşısında, kaskatı kesilen kalbin halinin değişmesi için çok dua etmeli. Her şeyden önce Rabbinden gelecek her merhamet tanesine muhtaç bir insanın, kendi kalbinde diğer yaratılanlara karşı merhamet olmalı ki Rabbinden merhamet isteyebilsin. Kula teşekkür etmesini bilmeyen, Rabbine şükretmesini bilmez misali. Yaratılana merhamet etmeyen, Rabbinden merhamet istemeyi akıl edemez.
Kimin başına neyin, neden geldiğini ancak Allah bilir. Hüküm sahibi, Allah’tır. Bize Kur’an ışığında, merhametiyle örnek olan Rasulullah (sav)’in yürüdüğü yolda yürümeye çalışmak düşer.
Rabbim! Kalplerimizi kinden arındır. Kini, kalbini karartmışlardan ise bizi uzak tut. Allah için hakkı ayakta tutanlardan. Adaletle şahitlik edenlerden. Takva sahibi ve namazı daim salih kullardan olmak duasıyla.
Amin.
Zeynep Poyraz &#; zeynokoloji
Bunu beğen:
BeğenYükleniyor
İlgili
KUR&#;AN&#;DA GEÇEN CÜNÜP KONUSU VE MAİDE SURESİ 6, NİSA SURESİ AYETLER.
Posted on Nis 16, in Kuran'ın Rehber Edinilmesi by halukgta
Bu makalemde sizlerin, üzerinde düşünmenize vesile olmak istediğim iki ayet olacak. Maide 6 ve Nisa Ayetlerde geçen CÜNÜP kelimesi ile Allah, hangi halde cünüp olursunuz diye açıklama yapıyor ve neden bu durumda tertemiz yıkanın emrini veriyor, onun üzerinde birlikte düşünelim. Çünkü bazı arkadaşlarımız, cünüp kelimesinden neyi kast edildiği Kur’an ayetlerinde açıklanmamış diyorlar, gerçekten açıklanmamış mı ona birlikte bakalım. Cünüp ayetlerde kelime anlamı olarak, temiz sayılmayan anlamında kullanılmış olup, bu durumda ibadet yapılamayacağı hükmünü vermiştir Allah. Bu kelimenin geçtiği iki ayeti birlikte anlamaya çalışırsak, ne maksatla ayette söylendiği ve ne yapılması istendiği anlaşılır. İki ayeti önce okuyalım.
Maide 6: Ey iman edenler! Salât’a (namaza) kalktığınız zaman YÜZLERİNİZİ VE DİRSEKLERİNİZE KADAR ELLERİNİZİ KOLLARINIZI YIKAYIN; BAŞLARINIZI VE AŞIK KEMİKLERİNE KADAR AYAKLARINIZI MESH EDİN! CÜNÜP OLDUYSANIZ TEMİZLENİN (YIKANIN)! Hastaysanız veya yolculuktaysanız veya sizden biriniz tuvaletten gelmişse ya da kadınlara (cinsel olarak) dokunup da (bu durumlarda) SU BULAMAMIŞSANIZ, O ZAMAN TEMİZ BİR TOPRAK ARAYIN VE YÜZLERİNİZİ DE ELLERİNİZİ DE ONDAN (ONUNLA) [MESH] EDİN! Allah size herhangi bir güçlük (çıkarmak) istemez fakat sizi tertemiz kılmak ve size (verdiği) nimetini tamamlamak ister ki şükredesiniz. (Mehmet Okuyan meali)
Nisa Ey iman edenler! SARHOŞ İKEN NE SÖYLEDİĞİNİZİ BİLİNCEYE KADAR, BİR DE -YOLCU OLMANIZ DURUMU MÜSTESNA- CÜNÜP İKEN YIKANINCAYA KADAR NAMAZA YAKLAŞMAYIN. Eğer hasta olur veya yolculukta bulunursanız veyahut biriniz abdest bozmaktan/tuvaletten gelince ya da EŞLERİNİZLE CİNSEL İLİŞKİDE BULUNUP, SU DA BULAMAZSANIZ o zaman temiz bir toprağa yönelip, (niyet ederek onunla) yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin. Şüphesiz Allah, çok affedicidir, çok bağışlayıcıdır. (Diyanet meali)
İki ayete baktığımızda her ikisinde de her ayetin ilk bölümünde bahsedilenler, ikinci bölümünde daha detaylı açıklanıyor. Örneğin namaza kalktığınızda normal şartlarda suyla yıkayarak, temizlenerek abdest alınması gerektiği tarifini yapıyor. Abdesti tarif ettikten sonra, farklı bir konuya değiniyor ve CÜNÜP olduğunuzda temizlenin, yıkanın diyor ama nasıl cünüp olunur bunu önce açıklamıyor.
Ayetin devamında, her ikisinde de temizlenmenin abdest almanın detayına giriyor ve kafamızda oluşabilecek tüm sorulara cevap veriyor. Örneğin Hastaysanız veya yolculuktaysanız veya sizden biriniz tuvaletten geldiyse, ya da eşinize cinsel temasta bulunduysanız, bu durumda su bulamadıysanız, yani abdest alacak, ya da yıkanacak imkânınız yoksa teyemmüm edin diyor. Her iki ayette de aynı konuya kendi içinde açıklama getiriyor.
Konuyu özetlemek gerekirse, her iki ayette de Cünüplük konusunu ayetlerin ikinci bölümünde açıklıyor. Önce cünüpseniz namaza durmayın diyor. Tabi bu kelimenin ne anlama geldiğini bilmeyenler, ya da kafalarında soru işareti olanlar olabilir. Dikkat ettiyseniz her iki ayetin ilk bölümünde, kısaca verdiği hükmü, devamında detaylandırıp açıklıyor. Örneğin ayetlerin ilk bölümünde, namaza durmadan önce sakın kendinizi bilmeyecek kadar sarhoş namaza durmayın, normal koşullarda tarif edildiği gibi abdest alarak namaza durun diyor ama ilk bölümünde belki tam anlaşılmayan CÜNÜP olduğunuzda da namaza durmayın hükmünü, ayetin ikinci bölümünde ne yapıldığında cünüp olunacağını açıklıyor.
Hastaysanız, yolcuysanız, tuvalete gittiyseniz abdest alacak durumunuz yoksa ya da eşinizle cinsel ilişkide bulunduysanız, normal şartlarda abdest almanız gerekir, ama su bulamadıysanız bu durumda teyemmüm edebileceğimiz kolaylığını anlatıyor. Her iki ayette aynı konuyu işliyor. Namaza durmadan önce ne yapılması gerektiği bilgisini veriyor, devamında da bu konu ile ilgili, aklımıza gelebilecek her türlü soruya detaylı cevap veriyor. AYETTEN CÜNÜP DEN KASTEDİLENİN CİNSEL İLİŞKİYE GİRİLDİĞİNDE ORTAYA ÇIKAN DURUMA VERİLEN İSİM OLDUĞU ÇOK AÇIK ANLAŞILIYOR. Peki, Allah neden bu durumda yıkanın demiş olabilir, burası önemli. Bunu bilirsek emrin amacını daha iyi anlarız ve hayatımıza hemen geçirmenin yolunu ararız.
Cinsel ilişki esnasında, kadın ya da erkek çok fazla güç sarf ettiği için, aşırı enerji kaybettiğinden ısınma olur ve vücudumuzun her tarafı çok fazla terler. Hatırlatırım yalnız cinsel bölgeler değil, bedenimizin her bölgesi belki farklı ölçülerde ama aşırı terler. Terlemeyi engellemek mümkün değildir. TERLEYEN BİR İNSANIN NASIL KOKTUĞUNU HEPİMİZ BİLİYORUZ. Demek ki bu durumdan sonra yıkanmakta ki amaç, toplumun arasına katılmadan önce temizlenmek, kokudan kurtulmak olduğu anlaşılıyor. Allah da özellikle huzuruma dururken böyle karşıma çıkmayın diyerek, bizleri temizliğe davet ediyor, toplum içinde dolaşırken çevremizi rahatsız etmemizi bu yolla engelliyor. Ayrıca cinsel ilişkiden sonra enerji kaybından dolayı beden yorulduğundan, uyku hali belirir. Yıkanınca bu uyku halinden de kısmen kurtulmuş oluruz. Maide suresi 6. Ayetin sonunda, cünüp olan birisinin tertemiz yıkanması gerektiğinin nedenini açıklıyor ve ne diyordu hatırlayalım. “ALLAH SİZE HERHANGİ BİR GÜÇLÜK ÇIKARMAK İSTEMEZ. FAKAT SİZİ TERTEMİZ KILMAK VE SİZE VERDİĞİ NİMETİNİ TAMAMLAMAK İSTER Kİ ŞÜKREDESİNİZ.”
Geleneksel İslam anlayışında cünüp olan kişinin neredeyse, tüm yaşamının kısıtlandığı, hatta yemek bile yiyemeyeceği anlatılır. Tabi bunların hepsi mezheplerin dine yaptığı ilavelerdir yani beşeridir ve uydurmadır. Allah’ın yasağı, bu halde namaza huzuruma durmayın hükmüdür. Önemli olan Allah’ın cünüp halinde, bizlerin elinden geldiği en kısa zamanda tertemiz yıkanmamız ve toplum içine çıkarken öyle çıkmamız gerektiği bilincinde olmamızdır. Cünüp olan bir kişinin yıkanırken nasıl abdest alacağı konusunda da birçok rivayet ve beşeri bilgiler vardır. Şuradan başlayacaksın şunları yapacaksın gibi. Tüm bunlar rivayetlerin dine ilaveleri ve dini zorlaştırmanın yollarıdır. Allah isteseydi bu haldeki bir insanın tıpkı namaz abdesti gibi, nasıl abdest alacağını bizlere açıklardı. Açıklamayıp bu durumda olanlar, çok basit bir şekilde TERTEMİZ YIKANSIN DEMİŞSE, lütfen haşa Allah’ın hükümlerini eksik, yetersiz görürcesine kendi nefsimizce sıralamalar yapıp, böyle yapmazsan olmaz diyerek hükümler koymayalım.
Bir arkadaşım, bu konuda düşüncesini yazarken şöyle demiş. “ALLAH TERLİ İNSANLARIN NAMAZ KILMASINI İSTEMESEYDİ, BUNU BİLDİRİRDİ BU CÜNÜPLÜKLE İLGİLİ BİR KİRLENMEYLE ALAKALI DEĞİL.” Bizler ayetlere yorum yaparken, anlamaya çalışırken kendi mantık ve adalet anlayışımızla değerlendirmeler yaparak hata yapabiliriz. Lütfen Allah’ın sonsuz bağışlayıcı ve adaletli olduğunu unutmayalım. Allah CÜNÜPLÜK konusunu anlatırken, ayetin sonunda yıkanma nedenini şöyle açıklıyor.” &#;ALLAH SİZE HERHANGİ BİR GÜÇLÜK ÇIKARMAK İSTEMEZ, FAKAT SİZİ TERTEMİZ KILMAK VE SİZE VERDİĞİ NİMETİNİ TAMAMLAMAK İSTER KİŞÜKREDESİNİZ.&#; Demek ki Allah evinde rahat bir konumda eşiyle cinsel ilişkiye giren kulu ile rızkını kazanmaya çalışırken, ağır işlerde çalışarak terleyen kullarını birbirinde ayırıyor ve O kullarım benim huzuruma dururken, alın terleri ile huzuruma durmasında bir sakınca yok diyor ki, bu konuda bir hüküm vermeyerek, YEMİN OLSUN Kİ BU KİTABI YAŞARKEN, HAYATINIZA GEÇİRİRKEN SİZLER İÇİN KOLAYLAŞTIRDIK HÜKMÜNÜN BİR ÖRNEĞİNİ VERİYOR BİZLERE.
Allah Kur’an’da, şükürler olsun bizlerin sorumlu olduğu her konuya basit ve kolay cevaplar veriyor. Ama bunu anlayabilmemiz içinde, Kur’an bütünlüğünde batıldan uzak düşünmemizi, aklımızı kullanmamızı emrediyor. Çünkü Allah Kur’an’ı anlayasınız ve hiç kimseye muhtaç olmayasınız diye, biz kolaylaştırdık ve açıkladık diyor.
Saygılarımla
Haluk GÜMÜŞTABAK