Abös
kaynağı değiştir]
Bir bebeğin sırt üstü yerine karın üzeri veya yan yatırılarak uyutulması ABÖS riskini artırır.[10][26] Bu risk artışı en fazla iki ile üç aylıkken görülür.[10] Yüksek veya düşük oda sıcaklığı da riski artırır;[27] aşırı yataklama, giysi, yumuşak uyku yüzeyleri ve yatakta peluş oyuncaklar da riski artırır.[28]
Yatağın ebeveynler veya kardeşlerle paylaşılması ABÖS riskini artırır.[29] Bu risk yaşamın ilk üç ayında, yatağın yumuşak olduğu zamanlarda, bir veya daha fazla kişi bebeğin yatağını paylaştığında, özellikle de yatak partnerleri uyuşturucu veya alkol kullanıyorsa ya da sigara içiyorsa en yüksek seviyededir.[10] Bununla birlikte, sigara veya uyuşturucu kullanmayan ebeveynlerde bile risk devam etmektedir.[30]Amerikan Pediatri Akademisi bu nedenle "yatak paylaşımı olmadan oda paylaşımını" tavsiye etmekte ve böyle bir düzenlemenin ABÖS riskini %50'ye kadar azaltabileceğini belirtmektedir. Ayrıca akademi, yatak paylaşımını "güvenli" hale getirmek için pazarlanan "yatak içi birlikte uyuyucular" gibi cihazlara karşı tavsiyelerde bulunmuştur.[31]
Tek başına uyumanın aksine oda paylaşımının ABÖS riskini azalttığı bilinmektedir.[32]
Emzirme[değiştir kaynağı değiştir]
yılında yapılan bir çalışma, ABÖS'ten ölen bebeklerin doğumdan kısa bir süre sonra beynin uyarılma yolunda yer alan bir enzim olan bütirilkolinesterazın spesifik aktivitesinin önemli ölçüde düşük olduğunu ortaya koymuştur. Bu, potansiyel otonomikkolinerjik disfonksiyonu olan ve ABÖS için yüksek risk taşıyan bebekleri tanımlamak için bir biyobelirteç görevi görebilir.[47][48][49]
ABÖS soğuk hava ile ilişkilendirilmiş olup, bu ilişkinin aşırı kundaklama ve dolayısıyla aşırı ısınmadan kaynaklandığı düşünülmektedir.[50] Prematüre bebekler, muhtemelen kardiyovasküler sistemi otomatik olarak kontrol etme yeteneğinin gelişmemiş olması nedeniyle dört kat daha fazla ABÖS riski altındadır.[51]
tarihli bir rapor, PVC ve diğer bebek yatağı malzemelerinde yangın geciktirici olarak kullanılan antimon ve fosfor içeren bileşiklerin ABÖS'e neden olmadığını ortaya koydu.[52] Raporda ayrıca şiltelerdeki antimondan zehirli gaz üretilemeyeceği ve bebeklerin bu bileşiği içermeyen şiltelerde ABÖS geçirdiği belirtildi.
Bazı ABÖS vakalarının Staphylococcus aureus ve Escherichia coli enfeksiyonlarıyla ilişkili olabileceği öne sürüldü.[53]
Tanı[değiştir kaynağı değiştir]
ABÖS oranları anne yaşı arttıkça azalmaktadır ve en büyük risk genç annelerdedir.[21] Gecikmiş veya yetersiz doğum öncesi bakım da riski artırmaktadır.[21] Düşük doğum ağırlığı önemli bir risk faktörüdür. Amerika Birleşik Devletleri'nde yılları arasında g ağırlığındaki bebekler için ABÖS ölüm oranı 2,89/ iken, g doğum ağırlığı için bu oran sadece 0,51/'dir.[35][36]Erken doğum ABÖS ölüm riskini yaklaşık dört kat artırmaktadır.[21][35] yılları arasında ABD'de gebelik haftasındaki doğumlarda ABÖS oranı 0,73/ iken gebelik haftasındaki doğumlarda ABÖS oranı 2,39/'dir.[35]
Anemi de ABÖS ile ilişkilendirilmiştir[37] (ancak, aşağıdaki epidemiyolojik özellikler listesindeki 6. maddeye göre, aneminin derecesi otopside değerlendirilemez çünkü bir bebeğin toplam hemoglobini yalnızca yaşam sırasında ölçülebilir).[38] ABÖS insidansı doğumda sıfırdan yükselir, iki ile dört aylıkken en yüksek seviyeye ulaşır ve bebeğin ilk yılından sonra sıfıra doğru düşer.[39]