Aft, ağızda, beyaz, sarı veya açık gri renkli çıkan ülserlerdir. Aft, pamukçuk olarak da bilinmektedir. Aftlar, bulaşıcı değildir ve çoğunlukla dil kenarı, yanak ve dudak iç kısmında oluşur. Kadınlarda erkeklere göre 2 kat daha fazla sıklıkla görülür. Neden oluştuğu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak yaş, kalıtım,
stres, gıda alerjisi, kötü beslenme, bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi risk faktörleri aft gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir.
Aftlar (pamukçuk), hiç bir tedavi yapmadan, bir hafta on beş gün içinde kendiliğinden iyileşir. Ama aftın neden olduğu, yanma ve ağrıyı evde kendi uygulayacağınız bazı tedavilerle azaltabilir sıkıntıları azaltabilirsiniz.
Aft İçin Doğal Çözümler
Aftın (pamukçuk) neden olduğu, yanma, tahriş, ağrı, şişlik gibi rahatsızlıkların rahatlatılmasında evde uygulayabileceğiniz bazı önerileri aşağıda sizinle paylaşmak istiyorum:
Doğal balı aftın üzerine uygulayın. İyileşmenin hızlanması ve şikayetlerin hafiflemesi için bunu günde kez uygulayın. Bal hem anti bakteriyel özelliği hem de anti inflamatuar özelliği ile afların iyileşmesinde ve şikayetlerinin hafiflemesinde yardımcıdır.
Aleo vera yaprağı veya aloe vera jel, ağrının hafifletilmesi veya giderilmesinde oldukça etkilidir. İyileşme sağlayana kadar günde bir iki kez tekrarlayın.
Çay, aftların ağrısını azaltmada ve yaraların iyileşmesinde yardımcı TANEN içermektedir. Aft üzerine ıslak çay poşetini bir kaç dakika uygulayın.
Elma sirkesi aftların ağrısının giderilmesinde etkili başka bir yöntemdir. Gün içerisinde sık sık uygulayabilirsiniz. Başlangıçta sirke daha çok ağrı yaratabilir ama aftların ağrısının giderilmesinde etkinliğini göreceksiniz.
Kabartma tozu da doğal aft tedavilerinden birisidir. Direkt aftın üzerine kabartma tozu (karbonat) uygulayabileceğiniz gibi, su ve kabartma tozu ile bir hamurda oluşturup uygulama yapabilirsiniz.
Aft üzerine direkt tuz uygulayabilirsiniz. Bu çok ağrılı olabilir. Alternatif olarak günde iki kez tuzlu su ile hazırladığınız solüsyonla ağzınızı çalkalayabilirsiniz.
Halk arasında ağız yarası olarak da bilinen aft; yuvarlak, sarı ve beyaz, kenarları kırmızı renkte ağızda çıkan ülserlere verilen isimdir. Ağız içinde çeşitli kısımlarda bir ya da birden fazla sayıda ortaya çıkabilecek aft, erkeklere kıyasla kadınlarda daha çok görülür. Hormonal değişiklikler, stres, vitamin ve mineral eksikliği ve bazı rahatsızlıkların afta neden olduğu bilinse de diş ve ağız sağlığına dikkat etmemek, sert ve tahriş edici yiyecekler ile asitli içecekler tüketmek de aft oluşumunu tetikleyebilir. Yaklaşık 10 gün içerisinde kendiliğinden geçebilen aftların iyileşmesini hızlandırmak ve ağrıyı azaltmak için evde uygulanabilecek birtakım basit yöntemler mevcuttur. Ancak, uzun süre geçmeyen ve ağrısı şiddetlenen aftlar için doktora başvurmak gerekir.
Aftöz ülser olarak da adlandırılan aft; dudak ve yanakların iç kısmında, dilde, damakta veya diş etinde görülen oral ülserlere verilen isimdir. Kenarları sarı ya da kırmızı renkte, ortası ise beyaz küçük lezyonlardan oluşan aft, bulaşıcı değildir. Halk arasında ağız yarası olarak da adlandırılan aftın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, darbe, ağız içini ısırma, gıdalara karşı hassasiyet, vitamin eksikliği, stres, ağız ve diş sağlığına dikkat etmeme, bazı hastalıklar ve hormonal değişimlerin aft ile bağlantılı olduğu söylenebilir. Aft, ağız içerisinde hassas bölgelerde ortaya çıkmasından dolayı kişinin yemek yemesine ya da içmesine engel olabileceği gibi, kimi zaman yutma güçlüğüne de neden olur. Aft, genellikle gün içerisinde kendiliğinden geçer, ancak aftların ağrısı şiddetli ve uzun sürüyorsa konuyla ilgili bir doktora başvurmak en iyisi olacaktır.
Aft, boyut ve iyileşme süresine göre üç grupta sınıflandırılır. Çapı 1 cm’den küçük olan minör aft, en sık görülen aft türüdür ve iz bırakmadan kısa bir sürede iyileşir. 1 cm’den büyük olan majör aft ise daha uzun sürede iyileşir ve iz bırakabilir. Majör aft, yutak veya yemek borusunda da görülebilir. Herpetiform aft ise çok nadir görülen bir aft türüdür. Çok sayıda ülserin bir arada görüldüğü bu aft, 7 ila 30 gün arasında iyileşir.
Aftın neden oluştuğu tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, bazı hastalıklar ve çevresel bazı faktörlerin afta neden olduğu düşünülmektedir. Afta neden olabilecek faktörler şu şekilde sıralanabilir:
Aft, genellikle 7 ila 10 gün içinde kendiliğinden geçen lezyonlardır. Aftın sebep olduğu ağrı ya da rahatsızlıktan daha kısa sürede kurtulmak için uygulanabilecek basit yöntemler ise şu şekildedir:
Aft oluşumunu engellemek için evde alınabilecek önlemler ise şu şekilde sıralanabilir:
Aftın alınan önlemlere rağmen 7 ila 10 gün içerisinde geçmediği durumlarda doktora başvurmak gerekir. İlerleyen aftlar, bazı komplikasyonlara neden olabileceği gibi, ciddi sağlık sorunlarının belirtisi de olabilir. Ayrıca, ağızda çıkan yaralara aşağıdaki belirtilerin eşlik ettiği durumlarda mutlaka bir doktora görünmeli ve gerekli tedavi planı uygulanmalıdır:
Aft veya diğer adı ile aftöz ülser, ağız içinde oluşan ortası beyaz kenarları kırmızı ağrılı yaralara denir. Halk arasında ağız yarası olarak da bilinen aftlar ağız içinde; dil, diş eti, yanak içi ve damak gibi bölgelerde oluşarak kişinin yemek yemesini zorlaştırır. Genellikle düzensiz bir periyotta tekrar eder ve hafta içinde kendi kendine yok olarak iyileşir. Sıklıkla tek görülen aftlar bazı durumlarda iki veya 3 tane olmak üzere ağızın farklı bölgelerinde çıkabilir. Aftöz ülsere bazı risk faktörlerinin neden olduğu tahmin edilse de sebebi tam olarak bilinmez. Ağız içi yaraları boyutlarına göre üçe ayrılır:
Minör Aft: En sık görülen ve orta derecede ağrıya neden olan tipidir. Tek veya birden fazla görülebilen bu aftların boyutu 1 cm’den küçüktür. Vakaların %85’inde meydana gelen minör aftöz ülser, mukoza yüzeyinde hiç iz bırakmadan hafta içinde iyileşir.
Majör Aft: Genellikle gri ve beyaz renkte olan bu türler boyut olarak 1 cm’den büyüktür. Nadiren oluşurlar ve hafta içinde yüzeyde iz bırakarak iyileşirler. Bazı kişilerde boğaz arkasında bulunan orofarenks boşluğunda tıkanma ve yutmada zorlanmaya neden olabilir. Yanı sıra, ateş ve bitkinlik de yapabilir.
Herpetiform Aft: Çok sayıda ve gruplar halinde meydana gelen bu aft türü genellikle mm çapındadır. Aynı zamanda bir bu grup zamanla birleşip büyük bir lezyona da dönüşebilirler. Oldukça nadir görülür. gün içinde yara izi kalmadan iyileşir.
Ağızda aft oluşmasının kesin nedeni bilinmese de etken olabilecek faktörler şu şekilde sıralanabilir:
Bebeklerde ve çocuklarda aft oluşumu nezle ve grip hastalıklarında, bağışıklık sistemi zayıflıklarında meydana gelebilir. Bebek ve çocuklarda bağışıklık sistemi gelişimini tamamlamadığı için hastalıklarla birlikte ağız yaraları görülmesi yaygındır. Ayrıca emme güçlüğü, emmeye direnme, salya artışı, ateş ve huzursuzluk bebeklerde aft varlığının belirtileri arasında yer alır.
Bebek ve çocuklarda oluşan aftlar ortalama 3 hafta sürebilir. Bu yüzden anne babaların farketmesi geç olabilir. Doktor iyileşmeyi hızlandıran pomad veya antibakteriyel jel reçete edebilir. Eğer durum beslenme yetersizliğinden dolayı oluşmuşsa test yapılarak vitamin ve mineral eksiklikleri saptanır ve gerekli vitamin takviyeleri verilir.
İleri derecedeki ağız ülseri vakalarında ise şişmiş lenf düğümleri, yorgunluk, ateş ve halsizlik oluşabilir.
Ağızda çıkan aft, hiçbir tedavi yöntemi uygulanmasa da genellikle gün içinde kendiliğinden geçer. Doktorun oluşturduğu aft tedavisi; iyileşmeyi hızlandırmak, ağrıyı azaltmak ve tekrarlamasını önlemek içindir. Aftın türüne göre antiseptik, anestezik ve antiinflamatuar topikal uygulamalar reçete edilir. Bu tedaviden yanıt alınamazsa tablet veya iğne şeklinde sistemik tedaviler verilebilir. Tedaviye başlandıktan birkaç gün sonra aftta küçülme ve ağrılarda azalma görülür.
İlaç tedavisinin yanı sıra aft doğal tedavi yöntemleri ile de tedavi edilebilir:
Aftöz stomatit de denilen ağız yaralarının oluşması alınacak bazı önlemler ile engellenilebilir:
Bulaşıcı bir hastalık değildir. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genellikle kendiliğinden iyileşir.