Glikozit, enzim(hidrolaz) veya seyreltik mineral asitler etkisiyle hidroliz sonunda bir veya birkaç molekül oz(=şeker) ile glusit olmayan bir maddeye(=aglikon) ayrılan bitkisel bileşiklerdir.
İlk izole edilen glikozit: SALİSİN
C-glikozitlerinde şeker ile aglikon arasındaki C-C arasındadır. Bu yüzden bu tip glikozitler asitlerle bile güçlükle hidroliz olurlar. C-glikozitlerinin hidrolizi için FeCl3 yardımıyla yapılan oksidan hidroliz metodu kullanılır.
Glikozitlerde şeker redüktör gruplarıyla bağ teşkil ettiklerinden indirgen kabiliyetlerini kaybederler. Bu nedenle glikozit çözeltileri ancak hidroliz edildikten sonra redüktördür.
Seyreltik HCl çözeltisi ile santigrat derecede glikozit çözeltisi hidroliz edilebilir(C-glikoziti hariç).
Glikozitler genellikle katı, kristalize, bazen amorf ekseriya beyaz renklidir.
Bununla beraber flavon glikozitleri sarı, antrasen glikozitleri turuncu, bazı antrasen ve antosiyan glikozitleri kırmızı renklidir.
Glikozitler acı lezzetlidir.
Optikçe aktiftir ve genellikle levojir nadiren dekstrojir.
Bu bileşiklere bitkinin her tarafında rastlanabilmekte hücre özsuyunda erimiş olarak bulunmaktadır.
Bütün glikozitler için ortak en önemli özellik asitler ve enzimlerle hidroliz olabilmesidir.
Glikozitler bitkilerde kendilerini hidroliz eden enzimlerle beraber bulunmaktadır. Bu durum glikozitlerin elde edilmesi sırasında bazı güçlükler meydan getirir.
Tüketmeden önce enzimlerin faaliyetlerini önleyici(stabilizasyon) çalışma yapılmazsa işlem sonunda glikozitler tam veya kısmen hidrolize olmuş bir durum elde edilir. Bu tip bir hidroliz kurutma sırasında da meydana gelebilir.
Taze bitkilerde glikozitler genellikle primer glikozit halindedir. Kurutma sırasında enzimlerin etkisi ile bu glikozitler bir molekül glikoz kaybederler ve sekonder glikozit haline geçerler. Sekonder glikozitler olukça sabittir ve kuru droglarda bulunan glikozitlerin ekserisi bu haldedir.
Alkol GlikozitleriSiyanogenetik Glikozitler
Fenol Glikozitleri Basit Fenol Glikozitleri, Antrasen Glikozitleri, Flavon Glikozitleri, Antosiyan Glikozitleri, Kumarin Glikozitleri
Steroit GlikozitlerKalp Glikozitleri, Saponinler(Triterpen saponinler, Steroit saponinler)
Glikoalkaloit
İridoit Glikozitleri
Özet Lisans Ders Notları tüm ders notlarımın önemli noktalarını içeren yüzeysel bir çalışmadır. Çalışırken bunu göz ardı etmemenizi öneririm.
Tarih:DERS NOTLARIECZACILIĞA DAİRFARMAKOGNOZİ
Her besinin vücutta farklı bir metabolik faaliyeti olduğu için beslenmedeki çeşitlilik farklı besin öğesi ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına büyük önem taşımaktadır. Biyopsikososyal yönden tam bir iyilik hali olarak tanımlanan sağlık için her bir besin ögesinin yeterli ve dengeli alınması şarttır. Özellikle meyveler ve sebzeler içeriğindeki fenolik bileşenler nedeniyle insan sağlığı üzerinde önemli pozitif etkilere sahiptir.
ANTOSİYAN ve ANTOSİYANİDİNLER Antosiyanlar bitkilerde çok rastlanan, yaprak, çiçek, meyve, meyve usaresi ve şaraplara kırmızı, pembe, mor, mavi renkleri veren pigmentlerdir. -Antosiyanlar ana çekirdek olarak benzopirilyum çekirdeği taşırlar.-Toksik olmamaları nedeniyle
Devamını okuyunÖZET LİSANS DERS NOTLARIM: ANTOSİYAN GLİKOZİTLERİ
TANENLER Bitkilerde bulunan azotsuz, polifenolik yapıda, su ve etanolle, asetonda çözünen eter ve kloroformda az çözünen buruk lezzette, deri ile birleşerek onu sertleştiren ve genellikle amorf bileşiklerdir. Bitkilerde
Devamını okuyunÖZET LİSANS DERS NOTLARIM: TANENLER
İRİDOİT GLİKOZİTLER Monoterpenik glikozitler İlk kez Irıdomyrmex türü karıncalardan elde edildikleri için bu bileşiklere iridoit ismi verilmiştir. Siklopentanopiran çekirdeği taşıyan monoterpenik bileşiklerdir. İlk izole edilen bileşik iridomyrmexin. İridoit glikozitler
Devamını okuyunÖZET LİSANS DERS NOTLARIM: İRİDOİT GLİKOZİTLER
KÜKÜRT GLİKOZİTLERİ=SENEVOL GLİKOZİTLERİ=TİYOGLİKOZİTLER=GLUKOSİNOLATLAR Bu tür glikozitler özellikle Brassicaceae türlerinde bulunur. Bulundukları başlıca bitkiler: Turp, Hardal, Turp, Lahana, Brokoli Brassicaceae familyası bitkileri özellikle lahana çok fazla tüketildiği zaman hipotiroidizme neden olur
Devamını okuyunÖZET LİSANS DERS NOTLARIM: KÜKÜRT GLİKOZİTLERİ
Benzo-α-piron kumarin çekirdeğidir. Kumarin ilk defa yılında Dipteryx odoratanın kurutulmuş tohumlarından izole edilmiştir. Kumarin bileşikleri Fabaceae, Apiaceae, Asteraceae, Rutaceae familyalarında yaygın olarak bulunur. Kokulu bileşiklerdir. Serbest kumarinler alkolde ve
Devamını okuyunÖZET LİSANS DERS NOTLARIM: KUMARİNLER
Basit fenol glikozitlerinin aglikon kısmı fenol türevi basit bileşiklerden meydana gelir. Özellikle Salicacae ve Ericaceae familyalarında bulunur. Familya: Ericaceae Bitki: Arctostaphylos uva ursi (Ayı üzümü) Drog: Uvae ursi folium Arbutin,
Devamını okuyunÖZET LİSANS DERS NOTLARIM: BASİT FENOL GLİKOZİTLERİ
Antrasen glikozitleri turuncu, kırmızı renkli genellikle kristalize bileşiklerdir. Aglikon: Antrasen türevi polifenol Şeker: Glikoz, ramnoz, glukoz+ramnoz Rhamnaceae, Polygonaceae, Liliaceae, Rubiaceae, Fabaceae familyalarında yaygın olarak bulunurlar. Antrasen glikoziti içeren drogların çoğu
Devamını okuyunÖZET LİSANS DERS NOTLARIM: ANTRASEN GLİKOZİTLERİ (ANTRASENOZİT)
Siyanogenetik glikozitler hidroliz sonunda daima siyanhidrik asit veren glikozitlerdir. Bu tip glikozitler hidroliz olduğunda HCN ile beraber aldehit veya keton verir. Bu aldehit çoğunlukla benzaldehit, keton ise çoğunlukla asetondur. Fenilhidroksinitril→(hidroliz)→Benzaldehit+HCN
Devamını okuyunÖZET LİSANS DERS NOTLARIM: SİYANOGENETİK GLİKOZİTLER