kaynağı değiştir]
Ana maddeler: Kırşehir, Ahi Evran, Moğol İstilası ve İbn-i Batuta
Bazı araştırmalar Ahiliğin Kırşehir'de ortaya çıktığını ileri sürer. Diğer bir görüşe göre, Bağdat'ta büyük üstadlardan ders alan Ahi Evran, Arapların kurduğu Fütüvvet Teşkilatı'ndan etkilenerek, 'te Anadolu'ya gelmesinden kısa bir süre sonra ilk olarak Kayseri'de Ahilik Teşkilatını kurmuştur.[4]
Tarihi kaynaklardan, Ahi Evran zamanında Anadolu'nun şehir ve kasabalarında ortaya çıkan Ahi kurumlarının, Ahi Evran'a bağlı merkezi bir teşkilat olabileceği imajı çıkıyor. En azından bu kurumlar, onun koyduğu ilkelere bağlı kalmış olmakla, manen Ahi Evran'in liderliğindeki geniş bir teşkilatın şubeleri gibidir. Fakat onun ölümünden sonra, bağlı olunan ilkelerde büyük benzerlikler mevcut olmakla beraber, İbn-i Batuta'nın belirttiği gibi, Anadolu'nun en ücra köşelerine kadar yayılan bu kurumlar arasında organik bir bağ bulunmamaktadır.[5]
Ahilik Teşkilatı Nedir?
Ahilik teşkilatı, yüzyılda ortaya çıkan ve Moğol istilasından kaçan Türklerin Anadolu'da kurmuş oldukları bir esnaf örgütüdür. Bu teşkilatın amacı Anadolu'daki Türk zanaatkarları ayakta tutmaktır. Teşkilatın en önemli unsuru ise dayanışma ve kardeşliktir.
Ahilik teşkilatı içerisinde yer alan örgütler kendilerine dini ve ahlaki kuralları örnek almışlardır. Bu sayede doğru yoldan şaşmadan ticaret yapmayı amaç edinmişlerdir. Ahiliğin Anadolu'da kurulmasında fütüvvet teşkilatının önemli bir tesiri bulunmaktadır. Fütüvvet, Anadolu'da ortaya çıkmış olan ve temelinde hoşgörü bulunan bir sistemdir. Esnaf ve zanaatkarlar için kurulmuş olan bu teşkilatın bir benzeri olarak Ahilik teşkilatı karşımıza çıkmaktadır.
Ahilik Teşkilatı İlk Ne Zaman Kurulmuştur ve Özellikleri Nelerdir?
Ahilik teşkilatı ilk olarak yüzyılda ortaya çıkmıştır. Çıktığı yer ise Anadolu olarak bilinmektedir. Bu teşkilatın kurucusu ise Ahi Evran'dır. Ahi Evran sayesinde Ahilik teşkilatı oluşmuş ve gelişmiştir.
Ahilik Teşkilatı'nın özellikleri;
Ahilik teşkilatı yüzyılda, Anadolu'da kurulmuş bir teşkilattır. Kurucusu Ahi Evran'dır.
Ahilik Özellikleri ve Görevleri
Ahilik teşkilatına dahil olabilmek için Ahi olmak zorunludur.
Ahilik teşkilatına üye olan esnaf ve zanaatkarlar belirlenen ahlaki kurallara uyum sağlamak zorundadır.
Ahi olan her zanaatkar adet olan gerekli her prensibi bilmek zorundadır.
Ahilik teşkilatı toplamda 32 adet ana sanat dalına bölünmüştür.
Ahilik teşkilatının belirlemiş olduğu sistemde her zanaatkar kendi çırağını ve kalfasını yetiştirmektedir.
Sistemin kendi içerisinde özel bir eğitim yöntemi bulunmaktadır.
Ahilik sisteminde kişiler ahlaki ve dini kurallara uymak zorundadır.
Bu sistem içerisinde bulunan kişilerin zina yapması, alkol tüketmesi, kötü işler içerisinde bulunması katiyen yasaktır.
Ahilik Teşkilatı Yönetimi
Ahilik Sisteminde, 32 adet ana sanat dalı bulunmaktadır. Bu sanatların üyeleri kendi içerisinde meslek kolu oluşturur, örgütlenir ve sonunda teşkilatın üst yönetimine bağlanırdı. Ahilik teşkilatının 2 yönetim organı bulunmaktadır. Bu organlardan bir tanesi 5 kişiden olur ve buna Yönetim Kurulu adı verilir. Diğer kolu ise üst düzey yönetim organı olan Büyük Meclis'tir. Hangi yerleşim yeri olursa olsun hepsi Kırşehir Ahilik Teşkilatı'na bağlanmaktadır. Bunun sebebi ise, teşkilatın kurucusu olan Ahi Evran'ın Kırşehirli olmasıdır.
Yönetim Kurulu: Kurul en az 5 kişiden meydana gelmektedir. Yönetim kurulu üyeleri her meslek kolunun azaları arasından seçilmektedir. Yönetim kuruluna üye olacak kişilerin; en az 5 sene ustalık yapmış olması, Müslüman olması, en az 3 tane usta yetiştirmiş olması, tutukluluk hali olmaması ve güzel ahlak sahibi alması gibi bazı şartlar aranmaktadır.
Esnaf Şeyhi: Yönetim kurulunun birinci üyesi, aynı zamanda yönetim kurulunun da başkanıdır. Bu kişi yani Esnaf Şeyhi bulunmadan yönetim kurulu asla toplanamaz. Esnaf Şeyhinin görevi, esnaf koluna verilecek genel eğitimlerle ilgilenmektir.
Yiğit Başı: Yönetim kurulunun ikinci üyesine Yiğit Başı adı verilir. Yiğit başı, ham madde dağıtımının sağlanması, Ahilerin yetiştirilmesi, esnafa uygulanan disiplin cezalarını uygulamak, ustalık törenlerinin gerçekleştirilmesi ve orta sandığının yönetilmesi gibi vazifelerde Ahi Şeyhine yardımcı olmak Yiğit Başının ana görevleri içerisindedir.
İşçi Başı: Yönetim kurulunun üçüncü kişisine İşçi Başı adı verilmektedir. Üretilen ve üretilmiş olan malların kalite bakımından denetimlerinin yapılması, defolu ya da hatalı olan malların imha edilmesi, zarar görmüş olan tüketicilerin mevcut zararlarının giderilmesi ve standartların korunması gibi pek çok önemli konuda İşçi Başı görevlidir.
Hakem Heyeti: Yönetim kurulunun kalan 2 üyesine denir. Esnaflar arasında bulunan anlaşmazlıklar ile ilgilenmektedir.