PLÖREZİ NEDİR?
Plörezi, akciğerlerin dış yüzünü ve göğüs duvarının ise iç yüzünü saran ve plevra adı verilen iki zar arasında aşırı sıvı birikimiyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.
PLÖREZİ NEDEN OLUR?
-Enfeksiyonlar
-Viral enfeksiyon
-Bakteriyel enfeksiyon
-Mantar enfeksiyonu
-Akciğer kanseri
-Bazı ilaçlar
-Pulmoner embolizm (akciğerlerdeki damarların pıhtı nedeniyle tıkanması)
-Kaburga kırığı
-Kalp yetmezlikleri
-Zatürree
-Kalp cerrahisinden kaynaklanan komplikasyonlar
-Böbrek veya karaciğer hastalığı
-Yaygın atelektazi (fonksiyonunu yitiren akciğerin büzülmesi)
-Pulmoner hipertansiyon
-Akciğer ödemi.
PLÖREZİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Plörezi belirtileri şunlardır:
-Göğüs ağrısı,
-Nefes darlığı,
-Öksürük,
-Ateş.
PLÖREZİ (AKCİĞER SU TOPLAMASI) NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Plörezi tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak farklılık gösterir.
Tüberküloz hariç her türlü akciğer enfeksiyonuna bağlı gelişen sıvıya parapnömonik efüzyon denir. Çok güçlü ve geniş spektrumlu antibiyotikler verilir.
Doğru antibiyotiğin seçiminin yanı sıra plevral sıvı drenajının gerekip gerekmediğine karar vermek de önemlidir.
Tüberküloz plörezide tedavi, akciğer tüberkülozundan farklı değildir. Tüberküloz ilaçları bir şema dahilinde toplam altı ay verilir.
Malign plevral sıvılara yönelik tedavi, primer kaynağın tedavi şemasına göre yapılır. Sıvı varlığı genellikle hastanın terminal dönemde olduğunu gösterir. Tedavi seçenekleri; kemoterapi, radyoterapi, torasentez, tüp drenajı, plörodezis, ince kateter ile sürekli sıvı drenajı ve plörektomidir.
Tüm bu tedavi seçeneklerinin uygulanmasında başta onkoloji branşı olmak üzere multidisipliner yaklaşım önemlidir.
Kalp, böbrek veya karaciğer yetersizliğine bağlı plevral sıvı birikiminde organa yönelik tedavi ve idrar söktürücü ilaçlar önem kazanır.
Akciğerde su olarak da adlandırılan plevral efüzyon, akciğerleriniz ve göğüs boşluğunuz arasındaki alanda aşırı miktarda sıvı birikmesidir. Plevra adı verilen ince zarlar, akciğerlerin dışını ve göğüs boşluğunun içini kaplar. Plevra denilen bu zarlar; tahriş olduğunda, iltihaplandığında veya enfekte olduğunda çok fazla sıvı meydana gelir. Bu sıvı, akciğer dışındaki göğüs boşluğunda birikerek plevral efüzyon yani akciğerin su toplaması olarak bilinen bir şeye neden olur. Bazı kanser türleri, plevral efüzyonlara yani akciğerde su toplanmasına, özellikle; erkeklerde akciğer kanserine ve kadınlarda meme kanserine, neden olabilir. Makalemizde Akciğerde su toplanması nedenleri tedavisi ne kadar sürer ve akciğerde sıvı birikmesi toplanması nedir nasıl anlaşılır tedavisi konularında sorularınız cevaplarını bulabilirsiniz.
Bazı insanlarda belirtiler meydana gelmeyebilir. Kişinin bir şikayeti olmaksızın, hasta bir muayene esnasındayken doktoru tarafından fark edilebilir. Bu genellikle röntgen gibi ultrason gibi tıbbi araçlarda ortaya çıkıp kendini belli edebilir. Bunun dışında bazı kişilerde de belirtileri olabilir. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir;
Genel olarak, tedavi, bir iğne veya göğse sokulan küçük bir tüp ile sıvının göğüs boşluğundan boşaltılmasını içerir. Bu işlemden önce tedaviyi daha konforlu hale getirecek lokal anestezi alacaksınız. Anestezik madde aşındıktan sonra insizyon bölgesinde bir miktar ağrı veya rahatsızlık hissedebilirsiniz. Çoğu doktor ağrıyı hafifletmek için ilaç yazacaktır. Sıvı tekrar oluşursa, bu tedaviye bir kereden fazla ihtiyaç duyabilirsiniz. Eğer kanser plevral efüzyonun nedeni ise, sıvı birikimini yönetmek için başka tedaviler gerekebilir.
Plörodezis, akciğer ile göğüs boşluğu plevrası arasında hafif bir acı oluşturabilen bir tedavidir. Fazla sıvıyı göğüs boşluğundan çıkardıktan sonra, doktor bölgeye bir ilaç enjekte eder. İlaç genellikle bir talk karışımıdır. Bu ilaç, plevranın iki katmanının birbirine yapışmasına neden olur ve bu, aralarında gelecekte sıvı birikmesini önler.
Daha ciddi durumlarda, doktor cerrahi olarak bir şant veya küçük bir tüpü göğüs boşluğuna yerleştirir. Bu, sıvının göğüsten karın bölgesine yönlendirilmesine yardımcı olur, burada vücut tarafından kolayca çıkarılabilir. Bu, diğer tedavilere cevap vermeyenler için bir seçenek olabilir.
Akciğerde su toplaması şeklinde görülen plörezi, akciğer kaynaklı önemli hastalıklar arasında yer almaktadır. Plörezinin belirtileri ve uygulanan tedavi yöntemleri ise hastalığın nedenlerine göre şekillenmektedir. Dolayısıyla plörezi şüphesi taşıyan hastaların tanı ve tedavi aşamaları hakkında doğru şekilde bilgi sahibi olması çok önemlidir.
Göğüs boşluğunu çepeçevre saran zarlardan oluşan plevra, aynı zamanda akciğerin dış kısmında da yer almaktadır. Bu iki zarın arasında kalan bölgeye ise plevra boşluğu adı verilmektedir. Plevra boşluğu, akciğerin solunum esnasında rahatça hareket edebilmesi adına kaygan bir sıvı ile kaplanır. Yaklaşık 20 mL ölçüsündeki sıvı, akciğerde bulunan plevra zarından salgılanır ve göğüs boşluğundaki zarlardan geçerek emilim sürecini tamamlar. Böylece akciğerin normal şekilde çalışması kolaylaşır.
Plörezi, zarlar arasında dolaşan sıvının salınım miktarının artması ya da emilimin normal düzeyde olmamasına bağlı olarak plevra boşluğunda oluşan sıvı artışı sonucu gerçekleşir. Halk arasında akciğerin su toplaması olarak da nitelendirilen bu hastalığın tıptaki bir diğer karşılığı ise plevral efüzyondur. “Plörezi ne demek?” sorusunun detaylı cevabı bu şekilde açıklanabilir.
Vücutta plörezi hastalığının oluşmasına pek çok dışsal faktör neden olabilmektedir. Akciğer su toplaması nedenleri konusunda verem hastalığı başı çekmektedir. Verem hastalığının bir etkisi olarak plevra boşluğunda gerekenden daha fazla sıvı birikmesi oluşur ve bundan ötürü plörezi görülebilir. Ayrıca akciğer kanserinde akciğeri saran plevranın kanserli hücrelerin istilasına uğraması, plevra duvarını zayıflatır. Bundan ötürü emilen sıvının miktarı azalır ve plevra boşluğundaki sıvı artar. Bundan dolayı akciğer su toplaması kanser nedeniyle oluşabilir.
Bakteriler sonucu vücutta tespit edilen enfeksiyonlar da plörezi hastalığının kaynağı olarak görülmektedir. Zatürre gibi solunum yolu hastalıkları, akciğer embolisi ve asbest gibi zararlı maddelerin solunması da akciğeri zayıflatıp vücutta plörezi oluşmasına neden olabilmektedir.
Plörezi tedavisi hususunda akciğerin neden su topladığını öğrenmek, doğru tedavi yöntemi belirleme konusunda çok önemlidir. Plörezinin oluşmasına sebep olan durumun enfeksiyon kaynaklı oluşması durumunda antibiyotik takviyeli ilaç tedavisi ile hastalık kolay bir şekilde atlatılmaktadır. Verem hastalarında ise plöreziyi giderecek ilaç tedavisi, uzman doktorun da görüşü alınarak ana tedaviyi destekleyecek şekilde uygulanır. Kalp yetmezliği görülen hastalarda da idrar sökücü ilaçlar tedavi için kullanılmaktadır.
Akciğer kanseri gibi daha ağır hastalıklarda görülen plörezinin tedavisi ise onkoloji biriminin tavsiyesi neticesinde gerçekleşir. Hastalığın ileri safhalarında gerçekleşen drenaj, plöridez ve dekortikasyon gibi cerrahi müdahaleler ile akciğer duvarında biriken fazla suyun tahliyesi sağlanır. Bunun yanında kanserli hücrenin plevra duvarına yerleşmesi durumunda ise cerrahi operasyon ile plevradaki kalınlaşma temizlenerek, her iki plevral yaprağın yapışarak tekrar sıvı birikmesine engel olmaya çalışılabilir.
Plörezi konusunda en çok merak edilen soruların başında “Plörezi tedavisi ne kadar sürer?” gelmektedir. Tedavi süreci, plöreziyi tetikleyen hastalığın tehlike durumuna göre değişmektedir. Plörezi tedavisinde kullanılan ilaçlar yardımıyla bu süreç günlerle ifade edilebilirken, cerrahi müdahale gerektiren tedavi ise daha uzun sürebilir.
Akciğer su toplaması belirtileri arasında en sık görülen unsur, göğüs kafesinin yan kısmında meydana gelen şiddetli ağrıdır. Plevral boşlukta biriken fazla sıvı, miktarına göre bir süre sonra göğüs kafesine baskı yapmaya başlar. Bu da özellikle hareket esnasında hastayı rahatsız etmektedir. Göğüsteki ağrının yanı sıra anlık gerçekleşen nefes darlığı da plörezi belirtileri arasında görülmektedir. Oluşan sıvının özellikle uyku esnasında akciğeri sıkıştırması, nefes alışverişinde hastaya sıkıntı yaratmaktadır. Bununla beraber nefes darlığı çekildiği sırada plevra boşluğundan çıkan sürtünme sesi ise sıvı birikmesine işaret olabilir.
Her hastalıkta olduğu gibi plörezinin de erken teşhis edilmesi, hastalığın tedavi sürecinin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi için çok önemlidir. Akciğerde su toplanmasını genellikle başka bir hastalık tetiklediği için plörezi tek başına ölümcül değildir.
“Plörezi öldürür mü?” sorusunun cevabı ise hastalığın neden kaynaklandığına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Akciğer kanserinin plevral boşluğa sıçraması, plörezinin tek ve en büyük doğrudan öldürücü etkisidir. Bunun dışında tüberküloz ve enfeksiyon kaynaklı plörezi oluşumunda ilaç tedavisi uygulandığı için akciğerdeki sıvı oluşumu kolay şekilde dengelenmektedir.