Şaşkın Dinle Erkin Koray

Oryantalist bakış açısı ve psychedelic ögelerle güçlendirdiği rock sound’uyla tanınan Erkin Koray (İstanbul, 1941), Anadolu’nun köklü müzik mirasına eşsiz katkılarıyla efsane statüsüne ulaştı. - Zamansız bir bakış açısıyla ele aldığı albümlerinde, Orta Doğu coğrafyasının ezgilerini progressive temellerle harmanladı. - Sofistike bakış açısına sahip olan müzisyenin ilk dönem çalışmalarında rock and roll ilhamı etkili oldu. - 50’lerde Ritimciler, 60’larda ise Yeraltı Dörtlüsü projeleriyle tüm dikkatleri üzerine çekti. - 70’leri Şaşkın, Fesupanallah, Estarabim, Arap Saçı ve Yalnızlar Rıhtımı gibi unutulmaz rock klasikleriyle zirvede tamamladı. - Müziği tüm boyutlarıyla ele aldı. Araştırmacı yönüyle ortaya koyduğu formlar, kendisinden sonra gelen kuşaklara ışık tuttu. - Dizelerinde, sosyokültürel konulardan modern aşk hikayelerine dek uzandı. - Deneysel ve yenilikçi bir bakış açısı taşıyan çalışmalarında sınırları ortadan kaldırarak bütünüyle özgün bir sentez yarattı. - 80’lerde yayımladığı Çukulatam ve Hay Yam Yam albümlerinde ortaya koyduğu kendine özgü mizah anlayışıyla hayranlık uyandırdı. - Kariyerinin en önemli çalışmaları Dünden Esintiler adlı seride toplandı.

Anadolu Rock denince akla gelen ilk isimlerden olan Erkin Koray ülkemizin yetiştirdiği en önemli değerlerdendir. Doğu ile Batı’yı ustaca harmanlayarak eserlerinde büyük başarılara imza atmıştır. Örneğin Cemalim türküsünü yorumlayarak Türk Halk Müziği’ni kendi tarzıyla uyumlamış, birçok müzisyene de bu yöntemi ile yeni fikir kapıları açmıştır. Diğer bir örnek Türk Sanat Müziği eseri olan Nihansın Dideden eseridir. Bu eşsiz Sanat Müziğini de Anadolu Rock olarak dönüştürerek büyük beğeni toplamıştır. Akıllarımıza kazınan şarkılarıyla Erkin Koray’a dair bilgiler içeriğimizde onun hayat yolculuğuna bir göz atalım. İyi okumalar!

1. İlk Yılları

24 Haziran 1941’de İstanbul’un Kadıköy semtinde dünyaya geldi. Bir piyano öğretmeni olan annesi ona piyano dersleri verdi. Erkin Koray’ın ilk öğretmeni annesi Vecihe Koray oldu. İlk çaldığı enstrüman olan piyanodan sonra, gitar çalmaya başladı. İlkokulu bitirdikten sonra İstanbul Alman Lisesinde, eğitimine devam etti. Burada eğitim gördüğü 50’li yılların ikinci yarısında arkadaşları ile Erkin Koray ve Ritimcileri adında bir grup kurdu. Usta sanatçı böylece sahne dünyasına ilk adımını atarak, akıllarımıza kazınan şarkılarıyla Erkin Koray’a dair bilgiler listemizde yerini aldı.

2. 60’lı Yıllar

60’lı yıllara gelene dek, biraz profesyonel biraz amatörce sahne çalışmalarını sürdürdü. Müzik kariyerine adım attığından beri büyük bir aşkla çalışmalarına devam etti. 1962 yılında çeşitli mekânlarda sahne almaya başladı. Burada aldığı bir teklif ona ilk plağının kapılarını açtı. Bu teklifi değerlendiren Erkin Koray ilk 45’liğini kaydetti. Bir yüzünde “Bir Eylül Akşamı” diğer yüzünde de “It’s So Long” adlı İngilizce parça bulunan bu 45’lik 1966 yılında piyasaya çıktı. 1963-1965 yılları arasında askerlik yapan Erkin Koray, askerliğini Ankara’da Hava Kuvvetleri Caz Orkestrası’nda gitarist ve solist olarak yaptı.

3. Almanya Yolculuğu

Akıllarımıza kazınan şarkıların mimarı Erkin Koray, askerliğini bitirdikten sonra Almaya’ya gitme fikriyle birlikte yola çıktı. Almanya’nın Hamburg kentinde The Hiccups adlı Alman bir grupla birlikte 2,5 ay çalıştı. Yurt dışında uzun süre kalmadan tekrar yurda dönüş yapan usta sanatçı, beraber çalıştığı grubun baş gitaristi Bernhard Weber’i de yanında getirdi. Bernhard Weber, İlder Tokcan ve Fikret Zolan’ın da bulunduğu yeni bir grup oluşturdu. Bu dönemde saçlarını uzattı. Erkin Koray’a dair bilgilerde en göze çarpanlardan biri ise, bu süreçten sonra Türkiye’de beat müziğinin temsilcisi haline gelmesi oldu.

4. İlk Başarısı

Bir önceki çıkardığı 45’liğin başarıyı yakalayamaması onu asla bu yolundan vazgeçiremedi. 1967 yılında diğer 45’liğini çıkardı. Bir yüzünde “Kızları da Alın Askere” diğer yüzündeyse “Aşk Oyunu” olan şarkılarıyla 45’liği önemli bir başarı kazandı. Özellikle Kızları da Alın Askere parçası Erkin Koray’ın geniş kitleler tarafından tanınmasını sağladı. Akıllara kazınan belki de ilk parçası olan bu parça, Erkin Koray’ın kendi deyimiyle Türkçe sözlü ilk rock şarkı oldu. Sekiz yüz bin civarı gibi azımsanamayacak bir satış rakamı yakaladı ve unutulmayacak eserler listesindeki yerini aldı.

5. Altın Mikrofon

Seneler 1968 yılını gösterdiğinde Hürriyet Gazetesinin düzenlediği Altın Mikrofon yarışmasına katıldı. Bu yarışmaya “Meçhul” isimli şarkı ve yarışma şarkısı olan enstrümantal “Çiçek Dağı” ile katıldı. Bu yarışmada 4. oldu. Fakat daha sonra yarışmadaki şarkıları “Meçhul ve Çiçek Dağı” bir plak şirketi tarafında değerlendirildi. Bu iki şarkıdan oluşan 45’lik piyasaya sürüldü ve sekiz yüz bin adet gibi büyük bir tiraj yakalandı. Yarışmada galip gelinmese bile plak satışının patlaması 60’ların sonunda akıllarımıza kazınan bir detay olarak kaldı.

6. 70’li Yıllar

Erkin Koray’a dair 70’li yıllar onun 1969 yılında kurduğu Yeraltı Dörtlüsü adlı grup ile başladı. Grup üyeleri olarak davulda Sedat Avcı, gitarda Aydın Şencan, basgitarda Ataman Hakman yer almaktaydı. Sonunda grup ilk konserini 1970 yılında İstanbul Kent Sinemasında verdi. Konserin ilk bölümünde dönemin ünlü rock grupları olan Pink Floyd, Cream, Jethro Tull gibi dünyayı kasıp kavuran grupların şarkıları seslendirildi. Konserin ikinci bölümünde ise Erkin Koray’ın şarkıları seslendirildi. Fakat grup, Koray’ın Avrupa’ya gitmesi üzerine dağıldı.

7. John Lennon’la Tanışma

Tarih 1971’in Mayıs’ını gösterdiğinde Erkin Koray dönemin ünlü Hey dergisinde çalışan yakın dostu Arda Uskan ile birlikte Cannes Film Festivali’ne gitti. Bu festivalde John Lennon ve Yoko Ono’nun yarattığı kısa film olan Apotheosis’i canlı olarak izleme şansı buldu. Filmin gösterimi bittiğinde Erkin Koray, John Lennon ile bir görüşme ayarladı ve ertesi gün John Lennon, Erkin Koray ve Arda Uskan bir görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşme sırasında Koray, John Lennon’a yeni çıkan şarkısı “Mesafeler” i dinletti. Bu onun için büyük bir dönüm noktası oldu.

8. Dağılan Gruplar

1971 yılının yaz aylarında yurda tekrar dönüş yapan Erkin Koray, Super Group adını verdiği yeni bir grup kurdu. Underground ve psychedelic bir müzik yapacaklarını açıklayan grup iki şarkı kaydedip dağıldı. Ağustos 1972 yılında tekrar yeni bir grup kuran Koray, bu grupta Özkan Uğur ile de çalıştı. “Ter” adını verdiği bu grupla “Hor Görme Garibi” ve “Züleyha” parçalarının bulunduğu bir 45’lik çıkardı. Ankara’da büyük bir katılımın sağlandığı konserleri sırasında Koray’ın gitar telinin kopması sonrası Koray sahneyi terk etti. Grupla bağlantısını koparan Erkin Koray bir daha onlarla çalmadı.

9. En Başarılı Yıllar

Başarısız grup çalışmalarından sonra birçok solo esere ve akıllarımıza kazınan şarkılara imza atan Erkin Koray, 1974 yılında birçok ünlü eserinin olduğu plağı çıkardı. “Şaşkın” , “Feshupanallah”, “Komşu Kızı” gibi dilimize pelesenk olmuş şarkılarını dinleyicileriyle buluşturan Erkin Koray bu albümünde büyük bir başarı yakalayıp geniş kitleler tarafından iyice tanındı. Yıllar sonra Feshupanallah eserinin bestecisi konusunda çeşitli iddialar ortaya atıldı ve şarkının gerçekte Romeo Lahoud tarafından yazıldığı öne sürüldü.

10. 90’lardan Günümüze

Hayatı genellikle maddi sıkıntılar içinde geçen Erkin Koray, sıra dışı tarzı sebebiyle de TRT tarafından dışlandığı bir dönem yaşadı. Şarkıları birçok filmde kullanılmış ve telif hakları ihlal edildiği için buradan da bir maddi kaynak sağlayamadı. Kulaklarımızda birçok eseri ve akıllarımıza kazınan tarzı ile Anadolu rock müziğinin önemli temsilcisi Erkin Koray’ın hayatına dair en önemli detay, maddi sıkıntı yaşatmasına rağmen müzikten hiç vazgeçmemiş olmasıydı. Onunla aynı dönem müzik yapan birçok kişi, kazanç getirmediği için müzikten vazgeçip farklı sektörlere yönelse de Erkin Koray aynı çizgide ilerledi.

Genel Kültür

Müzik

Erkin Baba! Erkin Koray’ın Muhteşem 12 Şarkısıyla Hayatını Anlatıyoruz

1. Erkin Koray - Mesafeler

2. Erkin Koray - Aşkımız Bitecek

3. Fesuphanallah - Erkin Koray

4. Arap Sacı - Erkin Koray

5. Erkin Koray - Sandalcı

6. Erkin Koray - Öyle Bir Geçer Zaman Ki

7. Erkin Koray - İlla Ki [2. Vers.] (Audio)

8. Erkin Koray - Çöpçüler

9. Erkin Koray - Çukulatam Benim (1987)

10. Erkin Koray - Hay-Yam-Yam (Audio)

11. Erkin KORAY - Tamam Artık

12. Erkin Koray - Gün Ola Harman Ola