Bu madde aynı adlı ilin merkez ilçesi hakkındadır. İl için Aksaray (il) sayfasına bakınız. Başlığın diğer anlamları için Aksaray (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Aksaray, Aksaray ilinin merkez ilçesi ile aynı ada sahip şehirdir.
Şehir merkezinde bulunan tarihi eserler Selçuklu, Karamanoğulları ve cumhuriyet dönemine aittir. Anadolu Selçuklu döneminden kalan Eğri Minare, Kılıçarslan Hamamları, Selçuklu köprüleri vardır.
Karamanoğulları döneminden ise Karamanoğlu Camii (Ulu Cami) ve Zinciriye Medresesi kalmıştır.
Cumhuriyetin ilk döneminin en güzel mimari örnekleri bulunan Aksaray'da dönemin Aksaray Valisi Abdullah Sabri Karter tarafından yaptırılan birçok eser vardır. 1920'lerde tamamlanan Aksaray Hükümet Konakları, Aksaray Vali Konağı, Aksaray Milli Kütüphanesi, Azmi Milli Un Fabrikası cumhuriyet dönemi mimarlığının en güzel ve özgün örneklerindendir. Bu eserlerin tamamı şehir merkezinde bulunmaktadır.
Hasan Dağı Aksaray ile Niğde arasında şehirden görülebilen 3,000 metrelik bir yanardağdır. Kentin çevresinde ayrıca höyükler yer alır. Aşıklı Höyük Aksaray şehrinin doğusunda 25 km (16 mi) bir mezar höyüğüdür. Diğer bir höyük, Acemhöyük, Aksaray şehrinin kuzey batısında 18 km (11 mi) bir Erken Tunç Çağı yerleşimidir.
Helvadere kasabasındaki antik Roma ve Bizans şehri Nora da Aksaray şehir merkezine yakındır.
Ihlara, Aksaray şehrinden 40 km (25 mi) uzaklıkta bir kanyondur. Ihlara kanyonunda 9. yüzyıl ve öncesinden kalma vadi duvarlarına oyulmuş ve freskler ile süslenmiş antik kiliseler vardır. Şehirdeki Ervah mezarlığında 14. yüzyıl İslam alimi Somuncu Baba ve müderris Cemaleddin Aksarayi'nin mezarları vardır. Zincirye Medresesi, 1345'te Karaman beyi tarafından yaptırılan, tipik bir Selçuklu kapılı medresedir.
Karamanoğlu Camii, şehir merkezinde bulunan büyük bir camidir. Eğri Minare, I. Alâeddin Keykubad'ın yönetimi altında inşa edilmiş bir Selçuklu Türk minaresi 1221–1236'dır. Yüksek Kilise, şehirden 3 km (2 mi) sarp bir kayanın üzerinde yer alır.