Alerjik Burun Eti Şişmesi

Burun vücudun kliması gibi çalışır. Koku alma gibi yaptığı pek çok görev yanında solunan havayı filtre eder tozlardan ve mikroplardan arındırır, ısıtır vücut sıcaklığına getirir, nemlendirir ve sonuçta akciğerlere tertemiz ideal havayı gönderir.

Bu kadar işlemi saniyeler içinde ve ortamın sıcaklığına, kirliliğine ve nemine göre vaziyet alarak yapar. Emsey Hospital’dan Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Suat Turgut konuyla ilgili görüşlerini aktarıyor.

Burun vücudun kliması gibi çalışır

Koku alma gibi yaptığı pek çok görev yanında solunan havayı filtre eder tozlardan ve mikroplardan arındırır, ısıtır vücut sıcaklığına getirir, nemlendirir ve sonuçta akciğerlere tertemiz ideal havayı gönderir. Bu kadar işlemi saniyeler içinde ve ortamın sıcaklığına, kirliliğine ve nemine göre vaziyet alarak yapar.

Burun solunumu vücudun rahat etmesi için gereklidir. Burun içinde konka denilen, solunan havayı akciğere yönlendiren ve termostat görevi gören içleri kan damar ağı ile dolu olan etler vardır.

Ortamın sıcaklığına göre bu etler şişer veya küçülür. Soğuk havalarda kan damarlarının içi kanla dolar şişerler ve soluna soğuk havayı ısıtırlar. Sıcak havalarda kan damarlardan çekilir etler küçülür solunan sıcak hava vücut sıcaklığına düşürülür. Ayrıca bu etleri ve burun içini döşeyen mukoza denen doku tabakası içinde salgı hücreleri vardır ve sümük denen sıvıyı salgılarlar.

Bu salgılar teneffüs edilen havadaki toz ve mikropları tutarak temizlerler. Ayrıca burun içinde etlerle (konkalar) hava temas eder etmez akciğer hava keseleri (alveol) otomatik olarak açılır ve bir efor sarf etmeden temiz hava akciğerlere ulaşır.

Burun deliklerinden biri saatte bir sırayla açılıp kapanarak akciğerlerin çalışmasını düzenler. Normal şartlarda burun deliklerinin ikisi birden tam açık olmaz. Bu normal fizyolojik bir durumdur. Burun yapısı normal olan bir insan bu durumun farkına varmaz.

Açık olan burun deliği tarafındaki akciğer daha fazla hava çekip açılarak çalışır, diğeri ise dinlenmeye geçer. Bu şekilde gün içinde vücut, burun sayesinde, akciğerleri dönüşümlü çalıştırarak kendini dinlendirir.

Burun eti (konka) neden büyür?

Burun içi etleri (konka) sağ ve sol burun boşluğunda 3’er adet olmak üzere toplam altı tanedir.

En çok çalışan burunun en altında yerleşen alt konka denen organdır. Teneffüs edilen havanın sıcak, soğuk veya kirli oluşuna göre büyüyüp küçülür. Alerjisi olanlarda alerjik madde (toz, polen, küf, mantar. vb.) solunduğunda burun etleri en fazla da alttaki et şişer. Hava kirliliği, sigara burun etlerinin şişmesine yol açar.

Bunun yanında sinüzit, burun iltihapları, burun kemik eğriliği burun etlerinin şişmesi de buna sebep olabilir.

En çok kimlerde görülür?

Burun etleri en çok sigara içenlerde ve alerjik bünyelilerde şişer. Ayrıca burun kemiğinde kırık ve eğrilik nedeniyle burun deliklerinden biri devamlı tıkalı olanlarda açık olan burundaki etler devamlı çalıştığı için şişer. Bu nedenle bir süre sonra her ki burun deliği de tıkanır.

Belirtileri nelerdir?

En bariz belirtisi burun tıkanıklığıdır. Burundan alınan hava yetmediği için ağız istem dışı açılarak ağızdan soluk alınır. Bu sebeple ortamın havası ağzı ve üst solunum yollarını kurutur.

Bu uyku sırasında belirginleşir. Burun solunumu yeterli olamadığı için akciğerler yeterli hava alamaz, dolayısıyla vücut yeterli oksijen sağlayamaz. Bunun sonucu olarak dokular ve organlar yeterli oksijen alamadığı için vücut yeterince dinlenemez. Sabahları yorgun uyanma olur. Gece boyunca ağız solunumu yapıldığı için sabahları ağız kuruluğu ve tat bozukluğu olur.

Nasıl teşhis konur? Burun tıkanıklığı teşhis koymak için yeterli bir belirti midir?

Teşhisi kolaydır. Hastanın verdiği bilgiler, çalışma ve yaşam ortamı, alerji ve sigara hikâyesi teşhis için önemlidir. Yapılan endoskopik burun muayenesi ile teşhis konur. Ayrıca alerji testleri de yapılarak alerjik durumun olup olmadığı belirlenir.

İlaç tedavisi ne kadar yeterlidir?

İlaç tedavileriyle şişen etlerin küçültülmesi uzun süren tedaviler gerektirir. Kortizonlu burun spreylerinin uzun süre kullanılması gerekir.

Fakat uzun kullanımlar burunda kuruma kanama gibi yan etkilere de sebep olabilir. Genellikle ilaç tedavileri pek sonuç vermez, bu nedenle önleyici tedbirler almak daha önemlidir. Tedavi et şişmesine neden olan durumun belirlenmesine bağlıdır.

Çevresel nedenlere ve sigaraya bağlı olanlarda sigaranın kesilmesi, yaşam ve çalışma ortamının düzeltilmesi durumu düzeltip iyileşme sağlayabilir.

Alerjisi olanlarda alerji sebebi olan madde belirlenirse ondan uzak durmak, alerjiyi önleyen ilaçlar burun spreyleri rahatlama sağlar.

Ayrıca sigara dumanından, tozdan uzak durmak, yatak odalarında toz üreten halı yünlü eşyaların kaldırılması, yünlü kıyafetlerden ziyade pamuklu ve alerjik olmayan kıyafetlerin tercih edilmesi evcil hayvanlardan uzak durulması alerjik bünyelilerde burun etlerinin devamlı uyarılmasını ve şişmesini önleyici tedbirlerdir.

Ameliyat hangi durumlarda yapılır?

İlaç tedavilerinin yeterli olmadığı ve burun tıkanıklığının devam ettiği durumlarda ameliyat tercih edilir. Burun etleri (konkalar) herkeste bulunan ve vücut için gerekli organlardır. Bunların anormal şekilde büyüdüğü ve ilaçlarla tedavi edilemediği durumlarda ameliyatla küçültülerek orijinal boyutlarına getirilmesi gerekir.

Eskiden bu etler kesilerek tamamen çıkarılarak ameliyatlar yapılırdı. Ancak bu etlerin tamamen çıkarılmasının burunda kuruma kabuklanma, teneffüs edilen havayı hissedememe burun açık olduğu halde tıkanıklık hissetme gibi yan etkilere yol açtığı anlaşılmıştır.

Bu nedenlerle günümüzde bu etler lazerle veya radyofrekans yöntemleriyle küçültülerek tedavi edilmektedir. Burun etinin çok büyük olduğu durumlarda bir kerede bu küçülme sağlanamayabilir iki veya üç seans uygulama gerekebilir.

Bir kerede yüksek enerji vererek burun etini küçültmek ette yanmaya ve tamamen etin kömürleşmesine yol açar bu nedenle en az iki seanslı işlem yapılmalıdır.

Ameliyatın riskleri var mıdır?

Ameliyat riski yapılan cerrahi yönteme göre değişir. Tamamen uyutularak (genel anestezi) yapılan işlemde anestezi riski çok nadiren olabilir. Bu risk yaşa ve eşlik eden hastalık (şeker, kalp hastalığı gibi) olup olmamasına göre değişir. Ameliyat sonrası nadiren kanama olabilir. İyileşme döneminde burun içinde kabuklanma ve kuruluk görülür.

Ameliyat yöntemleri nelerdir?

Ameliyat yöntemleri yukarda sayıldığı gibi soğuk cerrahi (keserek etin çıkarılması) , lazer ve radyofrekans şeklindedir. Soğuk cerrahide şişen etler kesilerek çıkarılır.

Bu yöntem günümüzde pek fazla kullanılmamaktadır. Et büyümesinin çok fazla olduğu burun arka kısmına taşarak büyüdüğü durumlarda kısmi olarak çıkarma tercih edilir. Radyofrekans yönteminde büyüyen etin içine yerleştirilen bir elektrotla radyo dalgaları ile ısı verilir.

Yaklaşık dereceye kadar ısıtılan doku küçülür. Lazer yönteminde küçülme yapılabilir. Lazer ışınıyla burun eti içine ışın gönderilerek yeterli küçültme sağlanabilir.

Ameliyattan sonra dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

Ameliyattan sonra hafta sonunda iyileşme tamamlanır. Bu süre zarfında şiddetli sümkürme yapma kanamaya yol açabilir. Burunda kuruma ve kabuklanma olduğu için nemlendirici spreyler, deniz suyu spreyler iyileşmeye yardımcı olur.

Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı

Prof. Dr. Suat Turgut

Çocuklarda burun eti problemleri denildiğinde en önemli sorunun geniz eti sorunu olduğu bilinir.

Ayrıca burun eti büyümesi de geniz eti gibi bu problemler arasındadır. Geniz eti sorununun tedavi edilmemesi halinde çocuklarda alt ve üst çene oranında bozulma, büyümede gerilik, ağzı açık uyuma, horlama, yüz bölgesinde asimetri, sinüzit atakları ve orta kulak iltihapları gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Ayrıca boğaz, ağız ve diş enfeksiyonları da yine burun eti problemleri nedeniyle ortaya çıkar.

Burun Eti Büyümesi

Konka yani burun eti büyümesi, çocuklarda burun eti problemleri arasındadır. Alt konkada yaşanan büyüme daha çok yumuşak dokulardan kaynaklanır. Bu durumda kemikle beraber büyüyen burun eti, alerjisi olan çocuklarda sıkça görülmektedir. Büyümenin nedeni, burun eğriliğinin diğer kısmındaki burun boşluğunun geniş olmasından kaynaklanır. Bu durumda konka genişliği daraltmak için büyür. Burun eti büyümesi sonucunda burun eti tıkanıklığı ile tekrar eden sinüzit sorunu ortaya çıkar.

Burun Eti Büyümesi Tedavisi

Burun eti büyümesinin tedavisi birden farklı uygulama ile yapılabilir. Keserek çıkartma, argon plazma tedavisi, radyofrekans, krioterapi şeklinde uygulanabilecek burun eti büyümesinde yumuşak doku bölgesine zarar verilmeden işlemler tamamlanmalıdır.

Geniz Eti Sorunu

3 yaşına kadar vücudun savunma mekanizmasının bir parçası olarak işlevine devam eden geniz eti, bu yaştan sonra işlevini kaybetmektedir. Bademciklerle benzer olarak görev yapan geniz eti, küçük dilin hemen üst kısmında yer almaktadır. Bazı nedenlerden dolayı iltihaplanmaya ve büyümeye neden olan geniz etinin, tedavi edilmesi gereken sorunlardan biri olduğu unutulmamalıdır.

Geniz eti virüs, bakteri ve mikropları yakalamakla görevlidir. 3 yaşına kadar bu görevi üstlenen dokunun alerji ve enfeksiyonlarla büyüdüğü bilinir. Enfeksiyondan sonra ise geniz eti küçülmekte ve eski boyutundan uzaklaşmaktadır. Sürekli geçirilen enfeksiyonlar ve alerjiler artık büyümeye başlar ve bulunduğu bölgede de farklı sorunlara davetiye çıkarır. Çocuklarda sık sık tekrarlanan geniz eti büyümesi sorunu yaşanırsa, geniz etinin alınması gerekebilir.

Geniz Eti Büyümesi Belirtileri

Geniz eti büyümesinin ilk ve en önemli belirtisi burun tıkanıklığı ve horlamadır. Çocuklarda kaliteli uykuyu engelleyen bu durum kulaklarda sıvı oluşumuna da neden olabilir. Diğer belirtiler;

• Nefes alırken hırıltılı soluma
• Burundan nefes alırken zorlanma
• Sürekli ağızdan nefes alıp verme
• Gelişme geriliği
• İştahsızlık
• Uyku apnesi şeklinde sıralanır.
• Geniz Eti Tedavisi

Geniz eti iltihaplanmalarında genelde antibiyotik tedavisi uygulanır. Ancak çocukların şikayetlerine göre bir süre beklendikten sonra geniz eti cerrahi müdahale ile alınabilir. Bazen kendiliğinden küçülebilen geniz eti, sık sık iltihaba neden olursa hayati riskleri meydana getirebilir. Bu süreçte Adenoidektomi yani geniz eti ameliyatı yapılmaktadır.