ZMR - Her yl olduu gibi ylnn ilk günlerinde de alkol ve alkollü içeceklere zam geldi. TÜK’in enflasyon rakamlarn açklamasnn ardndan alkollü içkilerden alnan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarlarnn yeniden belirlenmesiyle biradan alnan ÖTV tutar liradan liraya, köpüklü araptan alnan ÖTV tutar liradan liraya, cin, votka ve rakdan alnan ÖTV tutar da liradan liraya yükseltildi. ÖTV zammna bir de irketlerin yapt zam eklenince yerli bira çeitlerinde zam oran yüzde 35'i, ithal bira çeitlerinde ise 50’yi buldu.
TMMOB Gda Mühendisleri Odas zmir ubesi Yönetim Kurulu Bakan Uur Toprak, yüksek ÖTV oranlarnn sahte içki kullanmn artrabileceine dikkat çekerek tüketicinin uygun fiyatl alkole ulaabilecei gibi bir fiyat düzenlemesi yaplmas gerektiini ifade etti.
Söz konusu zamlar uzun süredir tartlan ‘kaçak içki’ konusunu yeniden gündeme getirdi. Zamlar sonucu alkole eriim zorlarken ‘merdiven alt üretim’ olarak tabir edilen alkollü içkilere yönelim artt. Birçok tekel bayi, müterilerinin evde içki yapmak amacyla ‘etil alkol’ sorduunu dile getirdi.
Devletin Alkol Politikalarn zleme Platformu'nun verilerine göre, ylnda Türkiye’de toplam 38 kii sahte içkiye bal zehirlenme nedeniyle vefat ederken 78 kii hastanelik oldu. ylnda kolluk güçleri tarafndan yaplan operasyonlarda toplam 1 milyon bin litre kaçak-sahte içki ele geçirilirken, bu rakam ylna göre bin litre art gösterdi. Ayrca ylnda yasal ilem yaplan kii says da 3 bin 'den 4 bin 'e yükseldi.
Türkiye’de artan vergiler dolaysyla market fiyatlar yükseldikçe bandrollü içkiye olan eriimin kstlandn ve kaçakçlk faaliyetlerinin arttn yineleyen platform, “Baka bir ifadeyle ylnda Türkiye’de neredeyse her günde bir vatanda, marketten satn almaya gücü yetmedii içkiyi kaçak yollarla temin etmeye çalm, bu nedenle canndan olmutur. Devletin Alkol Politikalarn zleme Platformu olarak üzerinde skça durduumuz üzere, sahte içki önlenebilir bir toplumsal felakettir. Vatanda zehir tacirlerinin elinden kurtarmak için yaplmas gereken ey, yasal ve bandrollü alkollü içkilere olan eriimi rahatlatmaktr. Bunun da yolu ar vergi külfetini indirmekten geçmektedir” ifadelerini kulland.
TMMOB Gda Mühendisleri Odas zmir ubesi Yönetim Kurulu Bakan Uur Toprak ise tamamen adli bir vaka ve kayt d ekonominin bir ürünü olan merdiven alt üretimin halk saln nasl tehdit ettiinin daha önceki yllarda çarpc örnekleri ile skça görüldüünü hatrlatt. “çilebilir nitelikte alkol olmasnn çok ötesinde sanayi tipi alkollerden veya hiç olmayacak bir ekilde insan sal için son derece zararl olan metil alkol türü çok daha ucuz alkol kullanlarak yaplan bu kaçak üretimlerin insan hayatn nasl sonlandrdna ne yazk ki birçok kez tank olduk” diyen Toprak, hali hazrda gerekli denetimler yaplmazken gelen alkol zammnn sahte içkiye yönelimi körüklediini ifade etti.
Toprak, unlar söyledi: “Gda insan sal ile dorudan ilgili, ihmal edilemeyecek ve ertelenemeyecek bir konu. Mevzuat hazrlamak, kurallar koymak, bu kurallarn uygulanmas takip edildii ve yeterince denetim yapld sürece önemli. Bu denetimler yeterince yaplamazken, bir de alkollü içkilerde çok yüksek oranlarda vergi uygulanmas kayt dn ve sahtecilii körüklemekte, tüketicileri riske atmakta. Ayrca ülkemizde gelir dalmndaki adaletsizlikler, asgari ücret nezdinde alm gücünün dümesi, tüketicilerin yeterince bilinçli olmamas gibi olumsuzluklar da gda güvenliine tehdit oluturmaktadr. Unutulmamaldr ki; güvenli gdaya eriim bir insan hakkdr ve gda güvencesi yoksa gda güvenlii de yoktur.”
Bütçe açklarn kapatmak için, alkollü içkilere yaplan yüksek zamlarn ve vergilerin sahtecilik ve kaçakçl tetiklediini dile getiren Toprak, “Alkollü içkilerdeki yüksek vergi basksnn, sahtecilik cazibesini düürecek oranlara çekilmesi, tüketicinin uygun fiyatlarla alkollü içkilere ulamasn salayc bir fiyat düzeyinin belirlenmesi gerekmekte” dedi.
Devletin alkollü içecekler dahil tüm gdalarn insanlar tarafndan salkl ve güvenilir bir ekilde tüketilmesinden sorumlu olduunun altn çizen Toprak, “Vahi kapitalist neoliberal ekonomik sistemin snr tanmaz kar güdüsüyle, gözü dönmü bir grup insann yapt hukuksuzluu masum insanlarn canlaryla ödemesi kabul edilebilir bir durum deildir. Tabana yaylmam, adil ve eit olmayan vergilendirmelerle kamu maliyesi ayakta tutulmaya çallrken, dolayl vergilendirme gibi kolayc bir yaklamla vergi toplama yolunu seçen merkezi idarenin, bu durumun yaratlmasna kap açt görmezden gelinemez. Vatandan ekonomik yönden zayfln frsat bilen bu kriminal kimseler, kendi karlarn artrmak için insan yaamn bile nasl hiçe saydklarn herkese göstermilerdir. Alkol ve gda zehirlenmesi gibi vakalarla insanlarmz yitirmek çada, demokratik bir hukuk devletine yakmamaktadr. Halk sal ve gda güvenlii denetimsizlii ile yüksek ÖTV’nin bir sonucu olan kaçak alkolden ölmek, insann kaderi olmamaldr” diye konutu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrupa'dan Amerika'ya tüm dünyanın son yılın en yüksek enflasyon oranlarıyla mücadele ettiğini belirterek, "Şu anda İngiltere'de sterlin patladı, nereden nereye geldi sterlin. Övünüyorlardı" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Grand Ankara Hotel'de düzenlenen Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Olağan Genel Kurulu'nda konuştu. Erdoğan, ekonomiye ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, Türk ekonomisinin 20 yıldır aralıksız sürdürdüğü dinamizmde, devrim niteliğinde hamlelerin çok büyük katkısı olduğunu söyledi.
Erdoğan, Türkiye'nin küresel ekonomiyle tamamen bütünleşmiş bir ülke olduğunu ifade ederek, dünyada yaşanan krizlerin Türkiye'yi es geçmesinin düşünülemeyeceğini vurguladı. Gelişmiş ülkeleri dahi alabora eden küresel fırtınadan ister istemez Türkiye'nin de etkilendiğinin altını çizen Erdoğan, "Salgın döneminde tedarik zincirindeki kırılmaların, üretimde aylar boyu süren aksamalarını şimdi çok daha net görebiliyoruz." diye konuştu.
Erdoğan, Avrupa'dan Amerika'ya tüm dünyanın son yılın en yüksek enflasyon oranlarıyla mücadele ettiğini belirterek, sözlerine şöyle devam etti:
"Şu anda İngiltere'de sterlin patladı, nereden nereye geldi sterlin. Övünüyorlardı, 'Biz şuna karşı bu kadar değerliyiz, buna karşı bu kadar değerliyiz' diye. Şimdi bugün aldığımız haberlerle patladılar. Bütün bu sorunlara bir de şubat ayında Rusya ile Ukrayna arasında başlayan savaş eklendi. Çatışmalarla birlikte enerji fiyatları astronomik rakamlara çıkmış, gıda krizi tehdidi ürkütücü boyutlara ulaşmıştır. Afrika ve Doğu Asya ülkeleri başta olmak üzere, tarımsal üretimi kısıtlı devletler, açlık tehlikesiyle karşı karşıya kalmışlardır.
Enerji konusunda da benzer sıkıntılar yaşanmaktadır. Şu an Avrupa'nın en önemli gündemi yaklaşan kış mevsimini en az hasarla atlatmaktır. Bütün Avrupa ülkeleri şu anda 'Acaba ne yapacağız, bu kışı nasıl atlatacağız?' diye bunun düşüncesi içerisinde. Ama elhamdülillah Türkiye'nin böyle bir sorunu var mı böyle bir derdimiz var mı yok. Bizzat devlet başkanı düzeyinde yapılan enerji tasarrufu çağrılarını, eminim sizler de yakından takip ediyorsunuz. Parlamentoda yorgan, battaniye dağıtıyorlar, takip etmiyor musunuz bunları? Öyleyse, gereğini de biliyorum ki sizler en güzel şekilde yapacaksınız."
"Kış aylarını dünyanın birçok ülkesine göre biz sıkıntısız geçireceğiz"
Erdoğan, Türkiye olarak gerek enerji arz güvenliğimizi garanti eden boru hattı projeleriyle gerek yapılan anlaşmalarla, gerek sıvılaştırılmış doğal gaz depolama alanlarıyla, gerekse Karadeniz ve Doğu Akdeniz'de yürütülen sondaj ve arama faaliyetleriyle bu sancılı döneme nispeten rahat girildiğine dikkati çekerek, "İnşallah, bu akşam Sayın Putin ile görüşmemiz olacak ve aradaki sıkıntıları kendileriyle Ukrayna ile olan bu sıkıntıları bir değerlendirme fırsatım olacak. Fevkalade bur durum olmazsa kış aylarını dünyanın birçok ülkesine göre biz sıkıntısız geçireceğiz." dedi.
Türkiye Ekonomi Modeli'nin katkısıyla bu süreçten güçlenerek çıkılacağını vurgulayan Erdoğan, büyümeyi esas alan ekonomi modelinin müspet etkilerini her alanda gördüklerini söyledi.
Cdi.