Regel -6 :
Akkusativ (İsmin -i Hali) alan bütün fiiller Haben Yardımcı fiili ile kullanılır.
Kural Almanca Perfekt konu anlatımı başlıklı bu dersimizde Almancada Das Perfekt konusunu inceleyeceğiz. Almancada Perfekt ile Präteritum arasında belirli farklar vardır; Präteritum genellikle yazı dilinde kullanılır, deyimlerde kullanılır, masallarda, roman veya hikayelerde çok kullanılır, Perfekt ise konuşma dilinde kulanılır, roman, hikaye gibi eserlerde kullanılmaz. Bu iki zaman da -mişli geçmiş zaman hariç olmak üzere yerine göre tüm geçmiş zamanları ifade edebilir. Bugüne kadar Almancada şimdiki zaman (Präsens) ve -dili geçmiş zaman (Präteritum veya Imperfekt de denir) konularını incelemiştik. Daha önceki derslerimizde gördüğümüz gibi, Präteritum ve Präsens zamanlarında cümleler aşağıdaki gibi kuruluyordu: Präteritum ve Präsens Cümle Kalıbı: ÖZNE FİİL DİĞER ÖĞELER Fakat Perfekt (-dili geçmiş zaman) için bu sıralama değişmektedir. Almanca Perfektte kulanılan kalıp aşağıdaki gibidir: Perfekt Cümle Kalıbı : ÖZNE YARDIMCI FİİL DİĞER ÖĞELER ESAS FİİL Görüldüğü gibi burada daha önceki derslerimizde görmediğimiz yardımcı fiil kavramı ortaya çıkmaktadır. O halde şimdi Almancada yardımcı fiiller hakkında bilgiler verelim. Almanca Perfekt cümle kurulumunda iki yardımcı fiil kullanılır, bunlar; HABEN ve SEIN yardımcı filleridir. Almancada Perfekt yapılırken bu fiillerin şimdiki zamana göre (Präsens) çekimleri kullanılır.(Bu kural kafanızı karıştırmasın, ek bilgi mahiyetinde verdik, bilmeniz yeterli) Almancada Perfekt ile kurulmuş bir cümlede bu yardımcı fiillerin özneye göre çekimlenmesi zorunludur, yukarıdaki tablo ezberlenmelidir, çünkü perfekt ile yapılan cümlelerde özne-yardımcı fiil uyumluluğu söz konusudur. Esas fiil ise (partizip perfekt) şahıslara göre değişmez, tüm şahıslar için aynıdır (aşağıda göreceğiz).Dolayısıyla Perfekt zamanda kurulan cümlelerde özne-yardımcı fiil uyumluluğu vardır. Madem ki Perfektte özneden sonra yardımcı fiil kullanacağız ve karşımızda haben ve sein olmak üzere iki tane yardımcı fiil var, bu durumda haben mi kullanacağız yoksa sein mi? Haben veya sein yardımcı fiilerinden hangisini seçeceğiz? Neye göre seçeceğiz? Bazı fiillerle haben kullanılır, bazılarıyla sein kullanılır. Hangi yardımcı fiili kullanacağımıza, kuracağımız cümlenin esas fiiline bakarak karar veririz. Genel olarak Perfektte en çok kullanılan yardımcı fiil haben dir. Özellikle düzensiz olan bazı fiillerle ise sein kullanılır. En çok kullanılan düzensiz fiilleri anlamlarıyla beraber görmek, hangi fiilerle haben, hangi fiilerle sein kullanılacağını öğrenmek için aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Aşağıdaki resimlerde Almanca fiillerin halleri verilmiştir. Perfektte çoğunlukla haben yardımcı fiili kullanılır, biz sein ile kullanılan düzensiz fiillerin tamamına yakınına yukarıda yer vermeye çalıştıseafoodplus.infoısıyla yukarıdaki tabloda yer almayan bir fiille haben kullanmak çok büyük bir ihtimalle doğru olacaktır. Partizip Perfekt, Perfekt zamanda cümle kurarken kullanılan fiilin özel bir halidir. Partizip Perfekt, bir fiilin şahısa göre çekimlenmiş hali değildir, fiile bazı ekler getirilerek elde edilen bir halidir ve Perfekt (-dili geçmiş zaman) da cümle kurabilmek için fiillerin Partizip Perfekt hallerini ezberlemek lazımdır. Daha önceki derslerimizde gördüğümüz gibi Präsens yani şimdiki zamanda veya Präteritumda bir cümle kurmak için fiilin köküne şahıslara göre değişen bazı ekler getiriyorduk, fakat Perfekt zamanda bu böyle değildir, Perfekt zamanda kurulan cümlelerde fiilin Partizip Perfekt hali kullanılır, mastar hali kullanılmaz ya da fiilin köküne şahıslara göre değişen ekler getirilmez. Gerçekte Partizip Perfekt fiile bazı ekler eklenerek meydana getirilir, fakat özellikle düzensiz fiillerde bu eklerin neye göre ekleneceği belli olmadığından dolayı, yani belirli bir kuralın olmamasından dolayı fiillerin Partizip Perfekt hallerini tek tek bilmek gerekir. Düzenli fiillerin Partizip Perfekti şu kurala dayanılarak elde edilir: Almanca Partizip Perfekt : ge takısı + Fiilin Kökü + t takısı Örnekler: lieben fiilinin kökü lieb seafoodplus.info fiilin Partizip Perfekt halini elde etmek için, kökün önüne ge ekleriz, kökün sonuna t ekleriz. hören fiilinin kökü hör dür. Bu fiilin Partizip Perfekt halini elde etmek için fiil kökünün önüne ge ekleriz, kökün sonuna ise t ekleriz. Dolayısıyla, lieben fiilinin Partizip Perfekti geliebt dir. hören fiilinin Partizip perfekti gehört dür. Daha önce de dediğimiz gibi, Almanca gramerinde bolca istisnalara rastlayabilirsiniz. Burada da geçerli olan birkaç istisna var. Konuyu toparlamak adına birkaç küçük örnekle devam edelim ve Perfekt zamanda kurulmuş cümleler yazalım. Perfekt yani dili geçmiş zamanda kurulmuş basit cümleler: ich habe gehört : Duydum ich : Özne (1. tekil şahıs) sie haben gehört : Duydular sie : Özne (3. çoğul şahıs) er hat gehört : Duydu er : Özne (3. tekil şahıs) ich bin erkrankt : Hasta oldum (hastalandım) ich : Özne (1. tekil şahıs) sie ist erkrankt : Hasta oldu (hastalandı) sie : Özne (3. tekil şahıs) Yukarıdaki basit örneklerde de görüldüğü gibi, Partizip Perfekt (esas fiil) şahısa göre değişmemekte, tüm şahıslar için aynı kalmaktadır. Şahsa göre değişen şey yardımcı fiildir. Partizip Perfekt (esas fiil) cümlenin sonunda bulunur. er hat gehört : Duydu. du hast gehört : Duydun. şeklinde örnekler verilebilir. Şimdi Perfekt konusunun ana unsurlarını öğrenmiş bulunuyoruz, bunlar; cümle sıralaması, yardımcı fiil ve partizip perfekt.şimdi birkaç örnek cümle yazalım. Düzenli fiilerle düzensiz fiiller arasında cümlenin kurgusu bakımından fark yoktur, tek fark Partizip Perfektlerinin oluşturulmasındadır. Yukarıda düzenli fiiller için kural vermiştik, bu kural düzensiz fiiller için geçerli değildir. O halde şimdi tekrar yukarıda verdiğimiz görselleri verelim ve en çok kullanılan düzensiz fiillerin anlamlarını, Partizip Perfektlerini ve bunlarla kullanılacak olan yardımcı fiili (sein / haben) tek tek tekrar inceleyelim: Almanca Perfekt, Das Perfekt Almancada Dili Geçmiş Zaman
Perfekt de Präteritum gibi -dili geçmiş zaman demektir. Bildiğiniz gibi geçmiş zaman cümleler geçmişte yapılıp bitmiş olan eylemleri anlatır.
Mesela çalıştım , çalışırdım , çalışıyordum gibi zamanları karşılayabilirler, fakat çalışmış , çalışmışım gibi -mişli zamanlar için kullanılmazlar.Almanca Perfekt
Almancada Yardımcı Fiiller
Bu filler yardımcı fiil olarak kullanıldıklarında bir anlam ifade etmezler, dolayısıyla Türkçeye çseafoodplus.info asıl fiil olarak da bu kelimelerin kendilerine has anlamları vardır.
Şimdi bu fiillerin şimdiki zamana göre çekimlerini verelim.Almancada Haben ve Sein Çekimleri
ALMANCA HABEN VE SEIN FİİL ÇEKİMİ ŞAHISLAR HABEN SEIN ben / ich habe bin sen / du hast bist o / er/sie/es hat ist biz / wir haben sind siz / ihr habt seid onlar / sie haben sind siz / Sie haben sind
Yukarıdaki tabloda Almanca Perfektte kullanılan haben ve sein yardımcı fiilerinin şahıslara göre çekimleri verilmiştir.
Bu sorulara cevabımız şudur: Perfektte hangi yardımcı fiili kullanılacağımızı esas fiile bakarak belirleriz.
Hangi fiillerle sein, hangi fiillerle haben kullanacağımızı aşağıda yer alan fiil listesinde görebilirsiniz.
Daha önce de söylediğimiz gibi, Almanca grameri yoğun ezber gerektiren bir yapıya sahiptir, dolayısıyla hangi fiillerle haben, hangi fiillerle sein kullanıldığını da ezberlemeniz gerekmekte.
Burada küçük bir gruplama yapmak gerekirse; hal veya hareket değişimi (örneğin yukarıdan aşağı inmek, çıkmak, sağdan sola gitmek, ya da düz zeminde herhangi bir yöne ilerlemek gibi) anlam veren fiillerle sein kulanılır.Almancada Esas Fiil Partizip Perfekt
Aynı zamanda ileride göreceğimiz Plusquamperfekt zamanını oluştururken de fiillerin Partizp Perfekt halini kullanacağız.
Partizip Perfekt, cümlede en sonda bulunur ve şahıslara göre değişseafoodplus.infot zamanda cümle kurarken şahıslara göre değişen şey yardımcı fiildir, esas fiil (buradaki adıyla Partizip Perfekt) şahıslara göre değişmez, tüm şahıslar için tek hali vardıseafoodplus.info cümlenin öznesi esas fiili etkilememektedir.
Fakat düzenli fiiller için basit bir kural verilebilir, bu kuralı uygulayarak düzenli fiillerin Partizip Perfekt hallerini oluşturmak mümkündür.
Yani : ge lieb t > geliebt (Not: bir fiilin kökünü bulmak için o fiilin mastar eki kaldırılır, burada mastar eki -en dir, dolayısıyla geriye lieb kelimesi kalmıştır.)
Yani : ge hör t -> gehört
Bu şekilde sizler de düzenli fiillerin Partizip Perfekt hallerini oluşturabilirsiniz.
1. Bazı düzenli fiiller önlerine ge takısı almazlar.
2. Kökleri d, t, m, n harfleriyle biten fiillere t takısı eklerken, t takısıyla fiil kökü arasına bir e harfi girer.
Dolayısıyla bu gruba giren fiillerin de ezberlenmesi gerekir.
Düzensiz fiillere gelince; düzensiz fiiller için maalesef böyle bir kural verilemez. Dolayısıyla her düzensiz fiilin, en azından en çok kullanılanların Partizip Perfektinin ne olduğu tek tek ezberlenmelidir.
Düzensiz fiilerin Partizip Perfektleri hakkında bilgi aşağıda verilecektir.
habe : Yardımcı fiil (haben fiilinin 1. tekil şahsa göre çekimi)
gehört : Esas fiil (hören fiilinin Partizip Perfekt hali)
Burada haben yardımcı fiilini kullandık, çünkü hören fiiliyle haben kullanılır.(Ezber)
haben : Yardımcı fiil (haben fiilinin 3. çoğul şahısa göre çekimi)
gehört : Esas fiil (hören fiilinin Partizip Perfekti)
hat : Yardımcı fiil (haben fiilinin 3. tekil şahısa göre çekimi)
gehört : Esas fiil (hören fiilinin Partizip Perfekti)
bin : Yardımcı fiil (sein fiilinin 1. tekil şahısa göre çekimi)
erkrankt : Esas fiil (erkranken fiilinin Partizip Perfekti)
Burada sein yardımcı fiilini kullandık, çünkü erkranken fiiliyle sein kullanılır.(Ezber)
ist : Yardımcı fiil (sein fiilinin 3. tekil şahısa göre çekimi)
erkrankt : Esas fiil (erkranken fiilinin Partizip Perfekti)
Yardımcı fiil ise özneden sonra gelir, örneğin soru cümlesi yapmak için yardımcı fiille öznenin yerini değişmek yeterlidir.
hat er gehört? : Duydu mu?
hast du gehört? : Duydun mu?
Değerli ziyaretçilerimiz, quiz uygulamamız Android mağazasında yayınlandı. Telefonunuza yükleyerek Almanca testler çözebilirsiniz. Ayrıca arkadaşlarınızla aynı anda yarışabilirsiniz. Ödüllü bilgi yarışmasına uygulamamız üzerinden katılabilirsiniz. Yukarıdaki linke tıklayarak Android uygulama mağazasında uygulamamızı inceleyebilir ve yükleyebilirsiniz. Zaman zaman düzenlenecek olan para ödüllü bilgi yarışmamıza katılmayı unutmayın.
BU SOHBETİ SAKIN İZLEME, DELİ OLURSUN