Alt Ast Yüksekliği Neden Olur

Karaciğer hastalıklarının teşhisini sağlayan kanda AST kaç olursa tehlikeli olur diye soranlar vardır. AST normal değeri kaç olmalı sorusu, tahlil sonuçlarını merak edenlerdir. İlk defa duyanlar, kan tahlilinde AST ne anlama gelir diye araştırır. İdeal değerlerin üzerinde olan kişiler, kanda AST yüksekliği nasıl düşer diye merak eder. Öte yandan, AST değeri düşük olanlar ise Aspartat Transaminaz (AST) düşüklüğü nedenleri hakkında bilgi edinmek ister. AST yüksekliği nedir ve neden kaynaklanır?

AST Nedir ve Normal Değeri Kaç Olmalıdır?

Transaminazlardan biri olan AST, doku ve hücrelerin içinde bulunan enzimlerdir. Kandaki AST'ların tespiti, karaciğer hastalıklarını anlamak ve tedavi etmek için uzman doktorlar tarafından istenir. Transaminazlar, birçok biyolojik reaksiyonda etkili rol oynar. İki tür transaminaz vardır ve bunlar AST ile ALT'tır. Özellikle, karaciğer, kaslar, kalp, böbrekler, beyin ve pankreasta bulunanlar AST'tır.

Bazı hastalıkların varlığı, kandaki AST seviyesinin yükselmesine neden olur. Bundan dolayı, bu enzimlerin tanısal değeri karaciğer rahatsızlıklarını anlamak açısından büyüktür. Hastadan alınan bir kan örneği sayesinde, uzmanlar AST değerlerindeki anomaliyi tespit edebilir. Kandaki AST enzimlerindeki artışın en önemli nedenleri arasında, hepatit, alkol ve bazı ilaçların yan etkileri bulunur. Zarar gören karaciğer hücrelerinin anormal salınması, AST yüksekliğine neden olur. Bu değerin artışı, başta karaciğer olmak üzere beyin, kalp, böbrek ve kaslarda oluşan bir hastalığın habercisi olabilir.

Erkeklerde ideal seviye IU/L iken, kadınlarda bu oran IU/L'dir. Bu rakamların üzerindeki değerler, karaciğer kanseri, siroz, safra kanalları tıkanıklığı ve kronik hepatite yakalanma riskini artırır. AST'ı düşürmek için protein oranı yüksek gıdalar ile yüksek lifli besinler tüketilmelidir. Ek olarak, yeterli oranda B6 ve C vitamini, potasyum ve folik asit alan kişilerde AST değeri düşer.

AST Düşüklüğü Nedenleri Neler?

Sağlıklı bireylerde olması gereken AST seviyeleri yukarıda belirtilmiştir. Bu rakamların aşırı yüksek veya düşük olması, bazı sorunlara işaret eder. AST düşüklüğünün nedenleri arasında ise şunlar bulunur:

Üre yüksekliği

Böbrek hastalıkları

Diyalize girmek

Şeker koması

Hamilelik

Yetersiz beslenme

B6 eksikliği

SGOT ve Aspartat Transaminaz olarak da bilinen AST hakkında merak edilen tüm detaylar haberimizde AST: Aspartat Aminotransferaz nedir? AST yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? İşte cevapları

Aminotransferaz (AST) vücudunuzun çeşitli dokularında bulunan bir enzimdir. Bir enzim, vücudunuzun çalışması için gereken kimyasal reaksiyonları tetiklemeye yardımcı olan bir proteindir. Peki, AST yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Bilinmesi gerekenleri haberimizde bulabilirsiniz…

AST: ASPARTAT AMİNOTRANSFERAZ NEDİR?

AST, karaciğerinizin ürettiği bir enzimdir. AST, karaciğer, kas, kalp, böbrek, beyin ve kırmızı kan hücrelerinde en yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Küçük bir miktar AST tipik olarak kan dolaşımınızda bulunur. Kanınızdaki bu enzimin normalden daha yüksek miktarları bir sağlık sorununun işareti olabilir. Anormal seviyeler karaciğer hasarı ile ilişkilendirilebilir.

AST seviyeleri, enzimin bulunduğu dokulara ve hücreler zarar gördüğünde artar. AST seviyeleri dokuya zararından altı saat sonra artabilir. AST’nin normal aralığı, büyük çocuklar ve yetişkinler için normal aralıklarla karşılaştırıldığında, doğumdan itibaren 3 yaşına kadar yüksektir.

AST testi, kanınızdaki zarar gören dokudan salınan AST miktarını ölçer. AST ayrıca SGOT (serum glutamik-okaloasetik transaminaz) olarak da adlandırılır. Normal AST aralığı erkeklerde: 10 – 40 birim / L, kadınlarda: 9 – 32 birim / L’dir.

AST TESTİNİNİ AMACI NEDİR?

Doktorlar genellikle hepatit gibi karaciğer hastalıklarını kontrol etmek için AST testini kullanır. Genellikle alanin aminotransferaz (ALT) ile birlikte ölçülür Karaciğer uzmanlarına göre, anormal ALT sonuçlarının karaciğer hasarı ile ilişkili olması, anormal AST sonuçlarından daha olasıdır.

Aslında, eğer AST düzeyleri anormal ve ALT seviyeleri normalse, karaciğerden ziyade kalp rahatsızlığı veya kas probleminden dolayı problem daha olasıdır. Bazı durumlarda, AST-ALT oranı doktorunuzun bazı karaciğer hastalıklarını teşhis etmesine yardımcı olabilir.

Doktorunuzun bir AST testi istemesine neden olabilecek karaciğer hastalığı belirtileri şunlardır:

– Yorgunluk
– Zayıflık
– İştah kaybı
– Mide bulantısı
– Kusma
– Karnınızın şişmesi
– Sarılık
– Koyu idrar
– Şiddetli cilt kaşıntısı
– Kanama zorlukları
– Karın ağrısı

AST YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?

AST yüksekliği söz konusu olduğu zaman özellikle karaciğer olmak üzere organların hasar gördüğünden, karaciğere aşırı yük bindiğinden veya aşırı toksin etkisine maruz kaldığından şüphe edilir. Doktorlar AST testini sıklıkla diğer karaciğer enzimlerinin testleriyle birlikte yaparlar.

AST yüksekliğinin nedenleri şunlardır;

– Kronik (devam eden) hepatit
– Siroz (uzun vadeli hasar ve karaciğerde yara izi)
– Karaciğerden safra kesesi ve bağırsaklara sindirim sıvısını taşıyan safra kanallarında tıkanma
– Karaciğer kanseri

Çok yüksek AST seviyelerine şunlar neden olabilir:

– Akut viral hepatit
– Karaciğerin ilaçlardan veya diğer toksik maddelerden zarar görmesi
– Karaciğere kan akışında bir tıkanıklık

Doktorunuz ayrıca AST ve ALT seviyelerinizi de karşılaştırabilir. Karaciğer hastalığınız varsa, genellikle ALT seviyeniz AST seviyenizden daha yüksek olacaktır.

Karaciğerinize bağlı olmayan bu diğer durumlar AST seviyenizi de yükseltebilir. Bunlar:

– Yanıklar
– Kalp krizi
– Yoğun egzersiz
– Kas yaralanması
– Gebelik
– Pankreatit
– Nöbetler
– Ameliyat

Bazı hastalıklar veya ilaçlar AST testinde “yanlış pozitif” sonuçlara neden olabilir. Bu, karaciğer hasarı olmasa bile testinizin pozitif olduğu anlamına gelir. Bunlardan herhangi biri yanlış pozitif sonuçlara neden olabilir:

– Diyabetik ketoasidoz
– Eritromisin estolat veya para-aminosalisilik asit gibi bazı antibiyotikler

AST DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?

Kan tahlilinde okunan AST düşüklüğü sağlıklı bir bünyeye işaret eder.

AST düşüklüğünün nedenleri şunlardır;

– Vitamin B6 eksikliği
– Üre yüksekliği
– Bazı böbrek hastalıkları
– Şeker koması (Diayabetik ketoasidoz)
– Gebelik
– Diyaliz

ameliyatbeyinEgzersizgebelikKalp kriziparaSağlıkşekersöz

Aspartat Aminotransferaz (AST) Nedir?

Aspartat transferaz (AST), karaciğerinizde, kalbinizde, pankreasınızda, kaslarınızda ve vücudunuzdaki diğer dokularda bulunan bir enzimdir. Bu enzim vücudumuzun hemen her yerinde bulunmasına rağmen yaygın olarak karaciğer sağlığı ile ilişkilidir. AST kan testi ölçümü sıklıkla karaciğer ile ilgili bir grup testin arasında istenir. Bazen de daha genel bir kan testi paneline eklenerek birçok etkenle birlikte değerlendirilir. 

AST kan testi ile kanınızdaki aspartat transferaz miktarı ölçülür. Bir takım sağlık sorunları nedeniyle hücreler zarar gördüğünde, AST kan dolaşım sistemine sızabilir. Bu nedenle, bir kan örneğindeki yüksek AST seviyeleri çoğunlukla karaciğer rahatsızlığının işareti olabilir.
Öte yandan karaciğerde yaşanan birçok farklı sorun AST değerinin yükselmesine neden olabilir. Bu nedenle AST kan testi karaciğerle ilgili pek çok değerin ölçüldüğü daha genel test paketlerinin içerisinde yer alır. Doktorlar bu verileri bir arada değerlendirerek yüksekliğe neden olan sağlık sorununu teşhis etmeye çalışır. 

Doktorunuz AST testini sıklıkla karaciğer sağlığını değerlendirmek için istese de AST testi ek olarak diğer sağlık sorunları ve vücudunuzun herhangi bir yerindeki hücre hasarı hakkında bilgi verebilir.

Bazı kişiler karaciğer hastalığı yaşama konusunda risk grubunda yer alırlar. Yoğun alkol tüketimi, ailede karaciğer hastalığı geçmişi, diyabet, obezite ve benzeri sorunlar risk grubunu oluşturan ana etkenlerdir.

Öte yandan karaciğer sağlığıyla ilgili sorun yaşayan ve tedavi gören kişilerin sağlık durumunu izlemek için de düzenli alalıklarla AST ölçümü istenebilir. Bu sayede hastalığın iyileşip iyileşmediği gözlemlenebilir. AST testi istenmesinin bir diğer nedeni de herhangi bir hastalık nedeniyle kişinin karaciğerine zarar verme ihtimali olan ilaçları kullanmasıdır. Bu ölçüm sayesinde ilaç dozajı ayarlanabilir ya da kullanımı kesilebilir. 

Karaciğer rahatsızlıklarının belirtileri arasında şu belirtiler bulunur:

• Bulantı-kusma,
• Karın ağrısı,
• Kaşıntı,
• Sarılık (ciltte ve göz akında sararma),
• Yorgunluk ve halsizlik,
• İştahsızlık.

AST Normal Değer Aralığı Kaç Olmalıdır?

Aspartat transferaz için normal aralık laboratuvardan laboratuvara değişebilir. AST kan testi için yaygın referans aralığı 8 ila 33 U/L'dir. Değer aralıkları, birim farkı nedeniyle laboratuvarlar arasında farklılık gösterebilir. Bu nedenle test sonuçlarına bakılırken sonuç kağıdında yazılı olan referans değerler baz alınmalıdır.

Sağlıklı bir AST seviyesi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir:

• Yaş,
• Cinsiyet, 
• Kilo,
• Irk.

Doktorunuz test sonuçlarınızı değerlendirirken bu faktörleri göz önünde bulundurur.

AST Düşüklüğü Nedenleri

Düşük AST seviyeleri şunları gösterebilir:

•  Kahve veya kafein tüketimi,
• B6 vitamini eksikliği,
• Böbrek sorunu,
• Karaciğer hastalığı,
• Siroz,
• Kanser,
• Otoimmün hastalıklar,
• Genetik yapı.

AST Yüksekliği Nedenleri

Yüksek bir AST seviyesi, karaciğer hastalığının işareti olabilir. Karaciğer hastalığı yaşama ihtimali, diğer karaciğer kan testlerinin sonuçları da anormal olduğunda daha olası hale gelir. Sık görülmemekle birlikte yüksek AST seviyeleri vücudunuzun diğer yerlerinde hücre hasarı yaşanmasından kaynaklanabilir.

Yüksek AST seviyesine neden olabilecek karaciğer sorunları arasında şunlar bulunur: 

• Alkol nedenli karaciğer hasarı,
• Hepatit,
• Siroz,
• Karaciğere zarar verebilecek ilaçlar kullanmak,
• Karaciğer tümörü veya karaciğer kanseri sorunu yaşamak,
• Karaciğer iskemisi.

AST yüksekliğinin karaciğer dışı nedenleri ise şöyle sıralanır: 

• Hemokromatoz yani vücudunuzda kalbinize, karaciğerinize ve pankreasınıza zarar verebilecek çok fazla miktarda demir bulunması,
• Kalp krizi,
• Mononükleoz,
• Kas hastalığı,
• Pankreatit.

Geçici AST yüksekliğine neden olabilecek etkenler arasında şunlar bulunabilir:

• Derin yanıklar,
• Nöbet geçirmek,
• Ameliyat,
• Yoğun egzersiz,
• Hamilelik.

AST test sonuçlarınızın yüksek çıkması mutlaka bir sağlık sorununuz olduğu anlamına gelmez. Pek çok faktör AST seviyenizi etkileyebilir. İstatistiklere göre yaklaşık 20 sağlıklı insandan 1'inde normal referans aralığının dışında bir sonuç görülür. 

AST Testine Nasıl Hazırlanılır?

AST kan testi için bir sağlık görevlisi kan örneğinizi alır. AST testinizin yanı sıra aynı kanla daha farklı testler de yapılacaksa muhtemelen test saatinin saat önsesinden itibaren bir şey yememeli ve su dahil bir şey içmemelisiniz. Bu konuda sağlık uzmanınızın yönlendirmelerine harfiyen uymalısınız.
Öte yandan aldığınız bazı ilaçlar ya da takviye besinler, vitaminler ve beslenme tarzınız ALT değerlerinize etki edebilir. Bu nedenle sizden ALT testi istenmesi halinde kullandığınız ilaçları ve besin takviyelerini doktorunuza söylemeniz gerekir. Kullandığınız ilaçları kendi kararınızla bırakmayın, doktorunuzun tavsiyelerine uyun.

AST sonuçlarında bir sorun olması halinde doktorunuz aynı testi bir kez daha yaptırmanızı ya da ek olarak başka kan testleri, görüntüleme yöntemleri isteyebilir.