Alttan Muayeneden Sonra Kanama

Jinekolojik muayene, üreme organlarına bakılmasına ve bunların elle kontrol edilmesine dayanan bir muayene şeklidir. Çoğu kadın için oldukça rahatsız edici ve utandıran bir durum olsa da aslında çok basit bir olaydır. Jinekolojik muayene sırasında doktorunuzun neleri araştırdığını bilirseniz kendinizi daha rahat hissedebilirsiniz. Ayrıca muayene sırasında, her zaman olmasa da, rahim ağzı kanserini araştırmak için Pap smear testi de yapılır.

Jinekolojik Muayene Kimlere Yapılmalıdır

Bütün kadınlara, şikayeti olsun olmasın, rutin olarak yapılması gereken bir işlemdir. İlk muayenenin genelde, cinsel aktivitenin başladığı ilk üç sene içinde veya 21 yaşında olması gerektiği konusunda fikir birliği vardır. Ne kadar sıklıkta olması gerektiğini size doktorunuz söyleyecektir, ancak genelde senede bir defa olması yeterlidir.

Jinekolojik Muayeneye Nasıl Hazırlanmalıdır

Bunun için gerekli özel bir hazırlık yoktur. Ancak vajinal kanamanızın olmadığı bir gün olması tercih edilir.

Jinekolojik Muayene Nasıl Yapılır

Jinekolojik muayene, doktorunuzun muayenehanesinde, birkaç dakika içinde gerçekleştirilir. Muayene sırasında spekulum adı verilen alet kullanılır. Bu aletle daha içerdeki kısımlara bakılarak, enfeksiyon yada kanser gibi tedavi gerektirecek hastalıklar araştırılır.

Jinekolojik Muayene Sırasında Neler Yapılır

Genellikle doktorunuz basamak basamak size neler yapılacağını anlatacaktır. Öncelikle iç çamaşırlarınızı çıkarmalısınız. Ardından rahat etmeniz açısından sarınabileceğiniz bir çarşaf veya kıyafet verilir. Jinekolojik muayeneye geçmeden önce doktorunuz kalp ve akciğerlerinizi dinleyip, meme muayenesini yapabilir. Daha sonra muayeneye geçmek üzere, jinekolojik masaya uzanmanız istenir. Masanın köşesinde yer alan, ayaklarınız yukarı kalkacak şekilde dizleri alttan destekleyen metal çubuklara yerleştirilir. Vücudunuzun alt kısmını, masanın en uç kısmına kadar kaydırmanız ve bacaklarınızı dizlerinizden dışarı doğru ayırmanız istenir.

Doktorunuz önce dış kısımlara bakarak herhangi bir anormallik, akıntı ve şişlik olup olmadığına bakacaktır. Daha sonra vajinanıza spekulum ile bakacaktır. Spekulum, vajinal kanalınızı açmaya yarayan, ördek gagasına benzeyen, metal veya plastik yapıda olan bir alettir. Bu aleti yerleştirmek bazı kadınlar için rahatsız edici olabilir. Mümkün olduğu kadar gevşek ve rahat olmak bu rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olacaktır. Ancak yine de ağrı hissediyorsanız bunu doktorunuza söylemeniz gereklidir. Eğer Pap smear testi de yapılacaksa spekulum çıkarılmadan önce rahim ağzından örnek alınıp, daha sonra spekulum çıkarılacaktır.

Spekulum çıkarıldıktan sonra karın alt bölgesindeki iç organların muayenesi yapılacaktır. Rahim ve yumurtalıklar görülemeyeceği için, elle hissedilerek anormal bir yapı olup olmadığı kontrol edilir. Bunun için eldiven takılarak, kayganlaştırıcı bir madde ile vajinadan iki parmak sokulur. Diğer el, karın alt kısmına hafifçe basılarak rahim ve yumurtalıkların yapısı kontrol edilir, hassasiyet veya anormal bir yapı var mı bakılır. Bazen bu vajinal muayenenin ardından, makattan da muayene gerekebilir.

Jinekolojik Muayenenin Ardından Neler Yapılır

Jinekolojik muayenenizin bitmesinin ardından giyinebilirsiniz. Doktorunuz size muayene sonucunda anormal bir durum olup olmadığı konusunda bilgi verecektir. Pap smear testi yapıldıysa, bunun sonucu birkaç gün sonra çıkacaktır. Gerekli başka işlemler de varsa bunu size doktorunuz söyleyecektir. Yoksa tekrar jinekolojik muayene kontrolüne ne zaman gelmeniz gerektiği konusunda bilgi verecektir. Bu arada sizin sormak istediğiniz sorular varsa da cevaplayacaktır. Kafanıza takılanları muayeneye gelmeden önce bir yere not ederseniz bu sırada sormayı unutmazsınız. Düzenli aralıklarla jinekolojik muayene yaptırmak, sağlıklı kalmanız ve eğer herhangi bir probleminiz tespit edilirse de erken tedavi yaptırmanız açısından oldukça önemli olduğunu lütfen unutmayın.

Jinekolojik muayene sizin sağlığınızı korumak veya var olan bir sorununuza açıklık getirmek için önemlidir. Prensip olarak herhangi bir sorununuz olmasa da en azından yıllık jinekolojik kontrolü atlamamanız gereklidir. Bu kontrollerde erken tanı ile daha sonra size ciddi sorun yaratabilecek rahatsızlıkların tedavisi yapılarak hayat kaliteniz artacak ve belki de çok ciddi bir kanser vb tanısı ile hayatınız kurtulacaktır.

Jinekolojik muayene adet döngüsünün hangi gününde yapılır?

Jinekolojik muayene genellikle adet kanamasının olmadığı bir zamanda gerçekleştirilir.  Fakat bazen yumurtalık kisti kontrolü vb açısından bizzat adet dönemi de tercih edilir. Kısacası hiç kontrolü olmamış ve ilk kez kontrole gidecek bir hanım için adet döneminin önemi yoktur. Jinekolojik muayene esnasında doktorunuzun sizden beklediği, sorulara açık ve net cevap vermeniz ve sağlığınızı ilgilendiren ayrıntıları gizlememenizdir. Sizlerle genel konuşma ve sonrasında muayene esnasında herşey doktorunuz ile sizing aranızda mahremdir ve etik olarak da başka kişiler ile paylaşılmaz.

Jinekolojik muayene doktorun sorduğu bazı sorularla başlar (anamnez). Bu sorular son adet tarihi, şu andaki şikayet, adet döngüsünün düzeni, geçirilmiş hastalıklar, ailevi hastalıklar, kullanılan korunma yöntemi, varsa daha önce yaşanan gebelikler ile ilgili sorular ve diğer bazı sorulardır.

Jinekolojik muayene

Sorulardan sonra doktor pelvik muayeneye geçer. Pelvik muayene mesane boşken yapılır. Siz jinekolojik muayene masasına yatarsınız ve muayene masasının özelliğine göre bacaklarınızı ya da ayak tabanlarınızı masanın özel yerlerine yerleştirmeniz istenir. Hastanın bu şekilde jinekolojik muayeneye en uygun şekilde değerlendirilmesi sağlanır.

 Jinekolojik muayenede doktorunuz öncelikle dış genital bölgenizi dikkatlice gözden geçirir
Daha sonra bakire değilseniz vajinal spekulum denen alet (metal ya da plastik olabilir) dikkatlice vajinaya yerleştirilir.

 Jinekolojik muayenede vajinal spekulum adı verilen aletin vajinaya yerleştirilmesi

Vajinal spekulumun şematik görünümü. Bazı doktorlar bunun yerine iki parçadan oluşan modellerini tercih edebilirler. Aletin en önemli özelliği vajina duvarlarını birbirinden ayırarak rahimağzını görünür hale getirmesidir.
Bu esnada doktor vajinayı tümüyle inceleme imkanı elde eder. Var olan akıntının niteliği not edilir. Daha sonra spekulum biraz daha derine itilerek rahimağzı gözlenir. Burada erozyon ("yara"), doğuma bağlı yırtık, varsa enfeksiyon belirtileri not edilir. Bu esnada papsmear fırçası rahimağzına yerleştirilerek birkaç kez döndürülür. Böylece rahimağzı içi ile rahimağzı-vajina birleşim yeri arasından hücre numunesi toplanır. Fırça dışarı çıkarılarak özel bir cam üzerine yayılır ve hemen özel bir sprey sıkılarak işleme tabi tutulur yada özel sıvı içeren kaba konulur.

Papsmear için örnek alınması işlemi doktordan doktora değişmek üzere çeşitli yapılarda çubuklar kullanılarak gerçekleşir. Bu işlem her zaman ağrısızdır. Bazı durumlarda numune alınması sponrasında birkaç damla kanamanız olabilir. Doktorunuz aksini söylemediği sürece bu tamamen normal kabul edilir.

 Jinekolojik muayenede pap-smear alma çubuğu ile numune alınması
Pelvik muayene esnasında smear testi rutin olarak, hiç bir patoloji saptanmasa bile alınır. Muayene esnasında gerekli bazı durumlarda vajinal kültür için numune de alınabilir. Vajinal kültür, ucu pamuklu bir çubuğun vajinanın çeşitli bölgelerine ve rahimağzına değdirilerek bu bölgeden numune alınması işlemidir.

Daha sonra spekulum bulunduğu yerden yavaşça çıkarılır. Çıkarma esnasında mesane sarkması (sistosel) veya rektosel (kalınbağırsak sarkması (rektosel) gibi doğumlara bağlı olarak gelişmiş sarkmalar varsa not edilir.

Pelvik muayenede elle yapılan muayene:

Doktor bir elinin işaret ve orta parmağını vajinaya yerleştirir, diğer elini de karın alt kısmına bastırır. Bu incelemede ilk önce iki el arasında kalan rahimin büyüklüğü, kıvamı, varolan rahime ait kitleler ve rahimin duruş şekli (öne dönük, ters) not edilir. Doktor bu aşamada rahimağzını ileri geri ve yanlara doğru hareket ettirir ve bu hareketin ağrıya yol açıp açmadığını değerlendirir (Bu esnada az miktarda ağrı duyulması normal kabu edilebilirken aşırı ağrı duyulması enfeksiyon ya da dış gebelik habercisi olabilir).

Daha sonra doktor sol elini mesane üzerine yerleştirerek bastırma esnasında ağrı olup olmadığını kontrol eder (ağrı olması sistit belirtisi olabilir).

Takiben doktor sağ elini ilk önce vajinanın yan duvarına doğru getirerek sağ yumurtalık ve çevresindeki yumuşak dokular hakkında bilgi edinir. Burada muayene esnasında bölgede kitle olup olmadığı kontrol edilir. Bölgede bastırmakla aşırı ağrı olması enfeksiyon habercisi olabilir. Aynı işlem sol yumurtalık bölgesinde de tekrarlanır ve pelvik muayene tamamlanmış olur.

Elle yapılan jinekolojik muayene
 
Bazı durumlarda elle muayene işleminde doktor bir parmağını vajinaya diğer parmağını rektum bölgesine yerleştirerek değerlendirme yapar. Rektovajinal değerlendirme adı verilen bu muayene ciddi enfeksiyon veya kanser şüphesinde uygulanan bir incelemedir.
 Muayenenin ağrısız bir şekilde ve size de bilgi verilerek ultrasound eşliğinde yapılır. 4-boyutlu ultrason ile rahim ve yumurtalık sağlığınız her yönü ile değerlendirilir.

Bakirelerde muayene

Bakire olan bir kadın jinekolojik muayeneye daha da çekinerek gelir. Fakat korkulacak, can yakıcı bir işlem yapılmaz. Genellikle detaylı 3 ve 4 boyutlu ultrason ile rahim ve yumurtalıklar değerlendirilir. Akıntı, yara gibi şikayetlerde de kızlık zarına herhangi bir zarar verilmeksizin yapılabilir. Gerekli vakalarda yine kızlık zarına zarar verilmeden çok ince optik sistemler ile (ofis histeroskopi) rahim içi bile incelenebilir.