Dikiş alma işlemi ağrısız, basit, kısa ve risksiz bir işlemdir. Ameliyatlarda iki çeşit dikiş kullanılır: Emilen ve Emilmeyen Dikişler. Emilen Dikişler (Absorbable sütur) kendiliğinden erir ve alınması gerekmez. Örneğin: vicryl, pagesorbe, catgut, seafoodplus.info Emilmeyen Dikişler (Non-absorbable sütur) erimez ve bir süre sonra alınması gerekir. Örneğin: ipek, prolen, seafoodplus.info Bazı emilmeyen dikişler ise alınmaz ve ömür boyu vücutta kalır, örneğin kanayan damarların bağlanmasında kullanılan ipek dikişler ve fıtıklarda kullanılan prolen sütürler.
Bazı ameliyatlarda dikiş alınma süreleri şöyledir:
Son zamanlarda deri insizyonları için otomatik tabancayla metal deri zımbaları (tel klips) uygulanmaktadır. Bu yöntemin avantajları ise hızlı, kolay, enfeksiyon oranı düşük ve standart bir şekilde her merkezde uygulanabilmesidir. Metal klipsler özel bir aletle sökülüp alınabilir. Klipsler emilmeyen dikiş sınıfına girer ve belli bir süre sonra alınması gerekir. Kapalı (laparoskopik) ameliyatlarda atılan metal veya naylon klipsler ise alınmaz.
Estetik dikişlerde genelde cilt altı emilen süturlar kullanılır. Bu dikişlerin alınmasına gerek yok ve zamanla kendiliğinden erir ve kaybolur.
Dikişlerin alınma zamanı yaranın iyileşme süresine bağlıdır. Dikişler tercihen doktor kontrolü altında alınması uygundur. Dikişlerle ilgili komplikasyon, yara yeri enfeksiyonu, yara dudaklarının tam kavuşmaması vb. durumlarda dikişler daha uzun sürede alınabilir veya aşamalı olarak (atlanarak) alınır.
Bazı durumlarda (özellikle emilmeyen dikişlerde) dikişlerin uzun süre kalması sorunlara yol açabilir. Bu sorunlar arasında ciltte renk değişimi, iltihap ve fistül oluşumu yer alır. Çok uzun süre bekleyen dikişler yaranın içine gömülebilir veya cildin altında kalabilir. Bu dikişleri almak için bazen ufak cerrahi müdahale bile gerekebilir.
Dikiş alınması için kullanılan malzemeler (makas, bistüri, pens, penset vb pansuman malzemeleri) steril olmalıdır. Aksi takdirde yaranın iltihaplanması cerrahi bölgenin açılmasına neden olabilir.
Genel olarak dikişlerin alınma Süreleri şöyledir
İlgili Makale
Göbek Deliği ağrısı hakkında bilinmesi gerekenler
Yara; deride veya bir başka organda doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Yara pansuman aşağıdaki sıklıkla yapılır:
Su Geçirmez Pansuman — Bu pansumanlarda steril yara bezinin üzerinde yapışkan naylon mevcuttur. Böylece uygulandıktan sonra suyun yara bölgesine geçmesini engeller. Bu pansumanı kullanan hastalar rahatlıkla banyo yapabilir ve duş alabilir. Bu pansuman türleri bazı eczanelerde ve medikalllerde satılmaktadır. Ayrıca yarının üzerine sıkılan bazı spreyler kullanılabilir. Spreyle yaranın üzerinde ince su geçirmez bir film tabakası oluşturur. Örneğin opsite sprey, askina sprey, 3m cavilon, vb.
Ameliyat sonrası dikiş açılması durumlarında ise yaranın durumuna göre karar verilir. Erken dönemde ( gün) açılan dikişlerin yerine yeni dikişler atılabilir. Geç dönemde ( gün) tekrar dikiş atılması gerekmeyebilir. Bu duruma müdahale eden doktor karar verir.
Vücutta oluşan yaralar ya normal doku (rejenerasyon) ya da skar dokusu ile kapanır.
İlk kanama döneminden sonra bölgede biriken trombositlerden trombüs oluşur. Bunlardan salınan growth faktörler makrofaj ve nötrofiller için kemotaktik etkilidir. Makrofaj ve nötrofiller nekrotik doku ve bakterilerin yaradan uzaklaşması için çalışır.
Yara İyileşmesi ekibinin, orkestrasının şefi Makrofajlardır.
3. Gün makrofajlardan salınan TGF-B fibroblastları yaraya çeker. Bu olayla proliferatif faz başlar. Makrofajlardan salınan growth faktörler aynı zamanda anjiogenezis ve yeni kapiller oluşumunu stimüle eder. Fibroblastlar kollagen üreterek ekstrasellüler matrikse salar bu, yara gerilimini sağlar. Remodeling yaralanmadan hafta sonra başlar ve 1 yıla kadar sürer.
Remodeling sırasında yara gerilimi (Tensile strength) kollagen sayısında artış olmadan kollagen gerilim kuvvetinin artması ile artar. Ancak bu travma geçirmemiş kollagenin gerilim kuvvetine hiçbir zaman ulaşamaz. Tensile strength travma öncesinin ancak % 80 ine ulaşabilir.
Farklı yaralar farklı tedavilere ihtiyaç duyar. Bazı yaralar ve kesikler kendiliğinden iyileşebilir, ancak bazılarının ameliyat olması gerekir. Açık yaraların ya da 1,25 cm’den daha uzun kesiklerin dikilmesi gerekir. Cerrahi sütürler iyileşme sırasında yaraları bir arada tutmak için kullanılır ve sütürlerin çıkarılması yara iyileşmesi ve kalıcı skar dokusu oluşumu üzerinde çok önemli bir etkiye sahiptir. Emilemeyen cerrahi dikişler erken çıkarılırsa ayrılma meydana gelebilir ve skar doku yayılabilir. Öte yandan, cerrahi dikişler gereğinden geç çıkarılırsa, yara izi, enfeksiyon ve iltihaplanma veya tahriş gibi otoimmün tepkiler oluşabilir. Dikişlerin alınma zamanlaması yara ya da kesi iyileşmesi için kritik olduğundan, iyi bir sonuç için dikkatli bir şekilde belirlenmesi gerekir. Ameliyattan sonraki 1 ila 2 hafta içinde, ortalama yara genellikle beklenen gerilme kuvvetinin yaklaşık% 8’ine ulaşır ve bu sürenin sonunda sütürler çıkarılmalıdır. Nihai dikiş alınma tarihi, dikişin yapıldığı bölgeden bölgeye değişir. Çoğu zaman cerrahi dikişler gün içinde yüzden, 10 gün içinde kafa derisinden, 7 gün içinde boyundan, gün içinde gövde ve kollardan ve gün içinde bacaklardan alınır. Cerrahi dikişler beklenenden daha yüksek bir gerilim altındaysa, dikiş alınma zamanı ertelenmelidir. Emilebilir sütürler ise vücut bu sütürleri belirli bir süre sonra emdiği için olduğu gibi bırakılır. Doktorlar ve iplik alımını gerçekleştirecek sağlık personeli bu bilgileri dikkate alarak gerekli aksiyonu almaktadır.
Kaynak: medspace