Amerikadaki Ozgurluk Anitini Kim Yaptirdi

Özgürlük (Liberty) adası üzerinde yükselen Özgürlük Heykeli, ABD’nin en büyük sembollerinden biridir. ’da Fransız halkı tarafından, kuruluşunun yılı nedeni ile (10 yıl gecikmeli olarak)ABD’ye hediye edilen heykel, bol elbiseler ile sarınmış, elinde meşale taşıyan bir kadını resmeder. Kadının başında 7 kıtayı veya 7 denizi simgeleyen 7 dikenli taç vardır. Sol elinde ise, üzerinde Amerika’nın Bağımsızlık Günü olan 4 Temmuz tarihinin kazılı olduğu kitabe vardır

Peki tüm dünyanın Amerika’ya ait olduğunu zannettiği Özgürlük heykeli’nin aslında, Osmanlı’nın parası ve emri ile Mısır’daki Süveyş Kanalı’nın Akdeniz’e açılan kıyısı için yapıldığını biliyor muydunuz?

Tarih 30 Kasım , Sultan Abdülmecid dönemi, Mısır, içişlerinde bağımsız, dışişlerinde Osmanlı Sultanına bağlı bir eyaletti. O dönemde Mısır Hıdivi (valisi)olan Said Paşa, Kızıldeniz ve Akdeniz’i birbirine bağlayan Süveyş Kanalı projesini hazırlatıp onaylaması için Sultan Abdülmecid’e sunuyor

Said Paşa, Abdülmecid’den tasdik gecikince projenin gerçekleşmesi için gerekli şirketin kurulmasını emretti. 30 Kasım’da Fransız mühendise gereken izni verdi.

Fransız sermayesiyle kurulan şirketin hisse senetlerinin tamamı satılınca İngiltere, Osmanlı’ya baskılarını daha da artırdı. Sultan Abdülmecid vefat ettiğinde proje hala onay bekliyordu. Ancak onaylanmasa da ağır aksak ilerlemeye devam ediyordu. İki sene sonra Said Paşa da aniden vefat etti. Yerine geçen İsmail Paşa ise İngiliz taraftarıydı. Fakat bu kanalın Mısır için hayati önemini fark etmekte gecikmedi ve işe dört elle sarıldı

Sultan Abdülmecid’in vefatıyla Osmanlı tahtına geçen Sultan Abdülaziz’e de İngiliz baskıları devam etti. Ama Sultan Abdülaziz, denizciliğe önem verdiği için zaten başlamış olan proje için gerekli onayı hemen verdi. Bununla da kalmayıp, Mısır’ın kanal için yaptığı dış borçları devlet garantisi altına alarak, kanal şirketi hisselerine de bizzat kendisi oldukça yüklü paralar yatırdı

Said Paşa ile kanalın mühendisi Ferdinand de Lesseps arasında ’de yapılan anlaşma maddelerinde, Süveyş Kanalı’nın Akdeniz’e açılan sahillerinde bulunan Port Said şehri limanına dikilecek olan dev bir kadın heykeli projesi de vardı. Bu heykel, hem Osmanlıyı hem Mısırı temsil edecekti

Mısır’ı temsilen firavunlar dönemi kıyafetlerini giymiş kadın heykelin başında;

7 iklimin padişahı olan Osmanlı Sulatanı’nı temsil eden 7 kıta ve 7 denizi simgeleyen 7 sivri uçlu bir taç olacaktı.

Heykelin elinde bir meşale olacaktı.

Sultan Abdülaziz , heykelin yüzünün batıya dönük olmasını istedi.

Zira elindeki ışığı doğudan batıya götürdüğünü, ışığın, medeniyetin, uygarlığın, doğudan yükselip batıyı aydınlattığını simgelemesini istiyordu

Parası bizzat Sultan Abdülaziz Han tarafından ödenen heykelin siparişi, Fransa’nın ünlü heykeltraşlarından Frederic Augusta Bartholdi’ye verildi.

Heykele Singer dikiş makinelerinin kurucusu Isaac Singer’in dul eşi Isabelle Eugenie Boyer modellik etti.

Frederic Bartholdi, heykelin bakır ve çelikten oluşan iskeletini, Paris’te Eiffel Kulesi’ni yapan Gustave Eiffel ile birlikte tamamladı.

Heykel tamamlandı ama konulduğu yer Mısır olmadı.

Said Paşa’nın sipariş ettiği, parası Osmanlı hazinesinden çıkan bu heykeli, yeni vali İsmail Paşa Müslüman bir ülkede kadın heykelinin yerel huzursuzluk çıkaracağı endişesiyle istemedi.

“Asya’nın Işığı” bu karar üzerine Fransa’daki bir depoda yapayalnız, akıbetini beklemeye başladı

O yıllar, Amerika ile Fransa’nın dostluk yıllarıydı. Karşılıklı hediyeleşmeler sırasında Fransız - Amerikan dostluk grubunun başkanı Edouard René Lefebvre de Laboulaye’den, Fransız hükümetine “Amerika’ya bir heykel hediye edilsin” teklifi geldi.

İkna olan Fransız hükümeti, bu heykel için Frederic Bartholdi’yi görevlendirdi. Bartholdi’nin eseri zaten hazırdı. Fransa hükümetinden gelen talimata göre heykel, sol elinde bir kitap tutacak, sağ elinde de, “Dünyayı aydınlatan özgürlüğün sembolü olan meşale” olacaktı. Yani neredeyse Fransa tarafından istenen heykel, Mısır için hazırlanan heykelin ta kendisiydi.

Bartholdi, heykelin yüzünü tamamen değiştirerek annesi Charlotte’nin yüzünü işledi ve heykel kuruluşunun yılı münasebetiyle Amerika’ya 10 yıl gecikmeyle hediye edildi.

Heykeltıraş heykeli, parçaya bölerek, Isere adındaki bir Fransız gemisiyle özgürlük adasına taşıdı.

Bartholdi, kaidesini Richard Morris Hunt’un hazırladığı, New York kentinin liman girişindeki Özgürlük Adası olarak adlandırılan yere, 4 ay içinde monte etti ve, 28 Ekim da açılışını bizzat kendisi yaptı.

Heykelin sol elindeki kitap üzerinde Bağımsızlık Bildirgesi’nin ve Amerika’nın kuruluşunun tarihi

Heykel ’dan beri de New York’da bulunuyor .

ÖZGÜRLÜK HEYKELİ NE ZAMAN, KİM TARAFINDAN YAPILDI?

UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan Özgürlük Heykeli, Fransa tarafından, kuruluşunun yılı nedeniye ABD'ye hediye edilmiştir. Heykel, yılları arasında inşa edilmiştir.

ÖZGÜRLÜK HEYKELİ NEREDE, GEZİLEBİLİYOR MU?

Ünlü anıt, ABD'nin New York şehrindeki Özgürlük Adası'nda yer alıyor. Ziyaretçilere açık olan heykelin bulunduğu adaya, ziyaretçiler feribotla ulaşım sağlıyor. Ardından merdivenleri tırmanıp meşaleye ulaşan ziyaretçiler, tepeden New York Limanı'nı seyredebiliyor. 

ÖZGÜRLÜK HEYKELİ NASIL YAPILDI?

Malzemesinde bakır, dökme demir, altın ve çelik bulunan heykelin modelliğini Singer dikiş makinelerinin kurucusu Isaac Singer'ın dul eşi Isabelle Eugenie Boyer yapmıştır. Heykel, yılında parçaya bölünüp, sandığın içinde New York Limanı'na yollanmıştır. Heykelin parçaları 4 ay içinde kaidenin üzerinde yeniden birleştirilmiştir.