Amilaz Nedir

Kanda amilaz nedir gibi sorular, özellikle dahiliye eksenli sağlık problemlerinin şikayetlerinden doğan durumlarda sorulmaktadır. Bu sebeple vatandaşlar için, Amilaz kaç olması sorusu oldukça mühim bir konumda bulunmaktadır. Dilerseniz, Amilaz yüksekliği nedenleri hakkındaki detaylı bilgileri birlikte inceleyelim

Kanda Amilaz Nedir?

Amilaz; karbonhidratların sindirim faktöründe kullanılmakta olan bir çeşit enzim olarak bilinmektedir. Protein yapıda olan bu enzim çeşidi, azami kadar kanda da bulunmaktadır. Pankreas hastalıkları başta olmak kaydı ile, belirli bazı sağlık problemleri sebebi ile amilaz seviyesi normal sayılabilecek referans aralıklarının dışına çıkabilirmektedir. Ağız içerisinde ve de ince bağırsaklar içerisindeki sindirim salgılarında da bulunabilen amilaz; hem tükrük hem de pankreasta üretilebilmektedir. Ayrıca amilaz, diğer çeşitli sindirim enzimleri ile birlikte ortak şekilde görevlerde bulunarak karbonhidratların minik yapı taşları olan glikoza dönüştürülerek, enerji sağlanması için kullanılabilir duruma dönüşmesine destek sağlar.

Kan Tahlilinde Amilaz Düşüklüğü ve Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Pankreas tarafından salgılanmakta olan amilaz; vücut içerisinde, kan içerisinde normal miktarının 3 katından daha fazla yukarıya çıkmış olması doktor tarafından önemle incelenmesi ve de takip edilmesi gereken bir olgu olarak bilinmektedir. Pankreasta ortaya çıkan tıkanıklık, enfeksiyon gibi durumlarda ya da pankreas sebepli kitle oluşumunda kandaki amilaz seviyelerinde artış yaşanabilmektedir. Pankreas problemleri, tükrük bezi hastalıkları ya da çeşitli farklı hastalıklarla ilgili ve amilaz yüksekliği tanısı durumu var olabileceği için, bu vaziyetin tespit edilmesi adına, klinik muayene oldukça elzemdir. Fakat yine de amilaz yüksekliğinin bazı sebepleri; dış gebelik, stres, apandist, kabakulak, mide ülserleri, anoreksiya, tükrük bezi enfeksiyonları ve de pankreas kaynaklı problemler olarak ifade edilebilir. Amilaz düşüklüğünün kısaca tanımı ise; amilaz isimli enzimin üretiminde payı olan pankreas ve de tükürük bezi, bazı ilaçların kullanımına göre amilaz enzimi normal sayılmakta olan değerinin aşağısına inebilmektedir. Genellikle pek sık görülmeyen bu durum, amilaz enzim değeri ve seviyesinin düşüklüğüne sebep olabilmektedir.

Amilaz Referans Aralığı İle Normal Değeri Kaç Olmalı?

Amilaz enzimi genellikle sindirim salgıları arasında yer almakla beraber, kan içerisinde de belirli seviyede bulunmaktadır. Labaratuvarda yapılabilen kan testleri içerisinde, amilaz enzimine ithafen normal sayılabilecek değer aralıkları laboratuvara göre ya da yapılmakta olan test yöntemine yahut test yapılan bireye göre bile farklılık gösterebilmektedir. Fakat amilaz enzimi için normal olarak kabul edilen referans değer aralığı yaklaşık olarak U/L olarak ifade edilebilir.

Amilaz enzimi pek çok açıdan sağlıklı bir insan için oldukça önemlidir. Sindirim noktasında besin kaynaklarını daha sağlıklı şekilde gerekli noktalara ulaşmasına olanak tanır. Özellikle pankreasta yaşanacak olan herhangi bir hastalık veya iltihaplanma durumu, paralel olarak amilaz enzimini de olumsuz yönde etkilemektedir. Bu doğrultuda ele alınmış olan referans aralığına bağlı olarak düşüklük ya da yükseklik söz konusu olabilmektedir. Bu doğrultuda pankreası etkileyen akut ve kronik hastalıklar için tanı ile beraber tedavi açısından amilaz testi yapılmaktadır.

Amilaz enzimi nedir?

Karbonhidratların daha küçük parçalara ayrılmasına imkan tanıyan amilaz bir sindirim enzimidir. Pankreasta üretimi gerçekleştirilmek suretiyle salgılanan amilaz enziminin yanı sıra, diğer bir formu olan alfa amilaz da tükürük bezlerinden salgılanmaktadır. Bu doğrultuda yapılan kan testi ile beraber amilaz enziminin referans aralığında olup olmadığı anlaşılır. Buna bağlı olarak düşüklüğü ya da yüksekliği üzerinden pankreasta meydana gelebilecek olası problemler anlaşılabilmektedir.

Genelde amilaz enzimi hem kan testi hem de idrar testi üzerinden anlaşılabilmektedir. Ancak daha kesin sonuçlar alabilmek adına kan testi üzerinden hemoglobin yani kan sayımı ile beraber referans aralığına bakılmak suretiyle karşılaştırma yapılır. Amilaz seviyesini etkileyen birçok farklı etmen söz konusudur. Yaşanabilecek problemler karşısında pankreas için kan testi üzerinden teşhis ve tahliller ile beraber tedavi yöntemleri ele alınır.

Amilaz enzimi yüksekliği veya düşüklüğünün nedeni nedir?

Sindirim salgıları içerisinde yer alan amilaz enzimi aynı zamanda belli bir miktarda kan içerisinde de bulunmaktadır. Bu doğrultuda laboratuvardan laboratuvara ve farklı cihazlar üzerinden ameliyat için referans aralığı değişkenlik gösterebilmektedir. Aynı zamanda test yöntemi ile beraber kişiye bağlı olarak da farklılık yaşanabilir.

Sağlıklı bir insan için amilaz referans aralığı ele alındığı zaman, ‘19 - 86U/L’ değer aralığı öne çıkmaktadır. Amilaz enziminin bu seviyenin altında olması düşüklüğü gösterirken, bu değerin üstüne çıkması yüksekliği anlamına gelmektedir. Özellikle amilaz değerinin referans aralığının altına inmesi çok ciddi hastalıklara işaret edebilmektedir. Bu doğrultuda düşüklüğü veya yüksekliği üzerinden meydana gelebilecek belli başlı bazı hastalıkları saymak mümkün.

- Pankreas, yumurtalık ve akciğer kanserleri,

- Gastroenterit,

- Peptik ülser,

- Safra kesesinde yaşanan tıkanıklık ile beraber taş oluşumu,

- Tükrük bezi tümörleri,

- Dış gebelik,

- Pankreas ve bağırsaklar ile beraber safra kanallarında meydana gelen tıkanıklıklar,

- Diyabetik ketoasidoz,

Bu hastalıkların dışında amilaz değerinin düşüklüğü veya yüksekliğine bağlı olarak belli başlı bazı hastalıkları da ele almak mümkündür. Örneğin böbrek ve karaciğer hastalıkları, pankreas kanseri, pankreas hastalığı ile beraber gebelikte görülen preeklampsi gibi rahatsızlıklar amilaz düşüklüğüne işaret etmektedir. Yüksek ameliyat değerleri ise pankreatit ile beraber belli başlı bazı pankreas hasarlarını göstermektedir.

Amilazı düşürmek veya yükseltmek için ne yapılmalı?

Amilaz enziminde referans aralığına çıkılarak düşüklüğü ya da yükseklik yaşanması yaygın görülen bir durumdur. Bu doğrultuda amilaz enziminin değerlerin dışına çıkmasına neden olacak problemler öncelikle ele alınır. Bu problemler kan testi üzerinden yapılan hemogram yani kan sayımı ile beraber, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans tekniklerinden faydalanılır. Böylece uzman doktor kontrolü altında teşhis net olarak anlaşıldıktan sonra tedavi yöntemlerine geçilir.

Amilaz değerinde yaşanabilecek olası problemler karşısında buna yönelik tedavi yöntemleri gerçekleştirilir. Özellikle pankreatit vakalar ile beraber pankreas üzerinden yaşanan hasarlar için erken tanı ve teşhis büyük öneme sahiptir. Pankreas hastalıkları başta olmak üzere pek çok farklı hastalık sorunu karşısında, amilaz testi en önemli parametrelerden biridir. Ele alınan referans aralığı ile beraber aradaki düşüklük veya yükseklik farkına bağlı olarak, uzman doktor kontrolü altında çözüm yöntemleri sağlanır.

Yapılan test sonucunda amilaz enzimi ya da kan üzerinden bozukluk görülüyorsa, çok ciddi komplikasyonlar ile karşı karşıya kalma durumu yaşanabilmektedir. Böyle zamanlarda erken tanı ile beraber tedavi yöntemlerine hemen başlanmalıdır.

AMİLAZ NEDİR?

Amilaz, pankreasınız ve tükürük bezleriniz tarafından vücudunuzun karbonhidratları parçalamasına yardımcı olan bir enzimdir.

Testi ile kanınızda ya da idrarınızda çok fazla amilaz tespit edilmesi pankreas bozukluğunu veya başka bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Doktorunuz, yiyecekleri sindirmenize yardımcı olan pankreasınızda bir sorun olabileceğini düşünürse bir amilaz testi yapabilir.

AMİLAZ TESTİ NEDİR?

Amilaz testi ile kandaki ya da idrardaki amilaz miktarı ölçülür. Bu test ile sindirim sistemi rahatsızlıkları ve pankreas hastalıkları tespit edilebilir. İdrar ve kanda bulunan amilaz değerleri ile durum değerlendirmesi yapılır.

AMİLAZ YÜKSEKLİĞİ NEDENLERİ

Amilaz değeri kaç olmalı? sorusu bu testin yapıldığı pek çok hastanın merak ettiği konulardan bir tanesidir.

Amilaz normal değeri yetişkin ve sağlıklı bireyler için U/L olarak belirtilebilir. Bu değer laboratuvarlar tarafından kullanılan yaygın ve yaklaşık değer aralığıdır. Fakat referans aralıkları laboratuvardan laboratuvara belirli düzeyde değişkenlik gösterebildiğinden test sonucunda belirtilen referans aralığının dikkate alınmasında fayda vardır.

Bebek ve çocuklarda, ergenlerde, yaşlılık döneminde, gebelikte veya çeşitli hastalıkların geçirildiği dönemlerde referans aralıkları değişebilir.

Bu durumların haricinde amilaz düzeyininreferans değerlerin üzerinde olması, alkol veya bazı ilaçların kullanımına bağlı olabileceği gibi çeşitli sağlık sorunlarını da işaret edebilir.

Bunlardan bazıları şunlardır:

-Akut ve kronik pankreatit
-Pankreas kanseri
-Yumurtalık kanseri
-Akciğer kanseri
-Kabakulak hastalığı
-Tükrük bezini etkileyen enfeksiyonlar
-Dış gebelik
-Pankreas ve safra kanallarındaki tıkanıklıklar
-Kolesistit
-Peptik ülser
-Gastroenterit
-Prostat tümörleri
-Yanıklar
-İnflamatuar bağırsak hastalıkları
-Anoreksiya ve bulimia nervoza gibi yeme bozuklukları
-Diyabet hastalığı ve diyabetik ketoasidoz.

AMİLAZ DÜŞÜKLÜĞÜ NEDENLERİ

Kanda amilaz yüksekliği haricinde amilaz düşüklüğü de belli sağlık sorunlarını işaret edebilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

-Pankreasta kalıcı hasarlara yol açabilen kronik pankreatit hastalığı
-Aşırı alkol kullanımı
-Kistik fibrozis hastalığı
-Karaciğer ve böbrek hastalıkları
-Hamilelik sırasında görülebilen preeklampsi.

Yukarıdaki durumların haricinde sürekli kullanılan bazı ilaçlar da kanda amilaz düşüklüğüne yol açabilir. Bu nedenle amilaz testini isteyen veya sonuçları değerlendiren hekime kullanılan ilaçlar hakkında bilgi verilmesi oldukça önemlidir.

Amilaz değerinin referans değerin çok az altında olduğu durumlarda herhangi bir hastalıktan şüphelenilmeden önce bir süre sonra testin tekrarlanması önerilebilir.

Bazı durumlarda aç kalma, enfeksiyon hastalıkları geçirme gibi nedenlere bağlı olarak enzim seviyesinde hafif değişiklikler meydana gelebilir. Bu nedenle hafif düşüklük ve yükseklikler için hekimin önerileri doğrultusunda hareket edilmesinde fayda vardır.

AMİLAZ DÜŞÜKLÜĞÜ VE YÜKSEKLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Amilaz enziminde düşüklüğe oranla yükseklik daha yaygın olarak görülen bir sorundur. Bu gibi durumlarda öncelikli olarak enzimdeki düşüş veya yükselmeye neden olabilecek yukarıda belirtilen olası nedenlerden hangisinin sorunun temelinde yattığına ilişkin ileri tanı tetkikleri yapılmalıdır.

Tanıyı destekleyici daha farklı kan testlerinin yanı sıra ultrasonografi, manyetik rezonans (MR), bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme tekniklerinden de yararlanılarak hastalığın teşhisi net olarak konulduktan sonra tedavi sürecine derhal başlanmalıdır.

Altta yatan hastalığa yönelik uygulanan tedaviler sonucunda amilaz enziminin kandaki düzeyleri de normale dönebilir. Özellikle pankreatit vakalarında hastalığa yönelik erken dönemde başlatılan tedaviler ile pankreas hasarları önlenerek ileride karşılaşılabilecek ciddi sorunlar önlenebilmektedir.

Amilaz enzimi pankreas hastalıkları başta olmak üzere birçok hastalığın tanı ve tedavi sürecinde araştırılan bir kan parametresidir. 

NTV uygulamasını indirin, gelişmelerden haberdar olun