Kars şehrinin güneydoğusunda, şehir merkezinden 42 kilometre uzaklıktaki Ocaklı Köyü sınırları içinde bulunan Ani Ören Yeri, yerleşim ve savunmaya çok elverişli topografyası nedeniyle tarih öncesi dönemlerden itibaren çeşitli kültürlere ev sahipliği yapmıştır. Ortaçağ Döneminde önemli bir ticaret yolu olan İpek Yolu’nun Kafkaslardan Anadolu’ya ilk giriş noktasında kurulmuş olan kent, bu dönemde büyük bir gelişme göstererek bölgenin politik, kültürel ve ekonomik merkezi konumuna yükselmiştir. Ani, büyük oranda ayakta kalmış olan etkileyici surları, dini ve sivil mimarlık örnekleri ve şehir planlaması ile Ortaçağ kentinin bir özeti niteliğindedir. Ani’de tarih boyunca süren çok kültürlülük buradaki dini ve sivil mimarinin biçimlenmesinde de etkili olmuştur. Ateşgede Tapınağı, çeşitli plandaki kiliseler ve Selçuklu Dönemine ait cami gibi farklı dinlere ait yapıları bir arada bulunduran Ani, çok kültürlü bir yapıya sahip ticaret kenti olarak Ortaçağ Dönemi mimarlık ve şehircilik tarihi içinde de özel bir konuma sahiptir.
Surlar
Ebu’l Manucehr Camii
Ani Katedrali (Fethiye Camii)
kaynağı değiştir]
Ani - Amenaprgiç Kilisesi
Ani kentinin tarihi Erken Demir Çağı'na (MÖ arasına) dayanmaktadır[4]. Ani şehrinin bulunduğu bölge Urartular döneminde Akhuriani olarak bilinmekteydi[5]. Bölgenin ilk kez Ermeni hakimiyetine girmesi ise M.Ö. 'lü yıllarda Orontid Hanedanlığı döneminde olmuştur.
Ani adı ise en erken 6. yüzyılda Gamsaragan sülalesinden Ermeni beylerine ait bir müstahkem yer olarak geçer. Ermeni Gamsaragan ailesi ile Ermeni Bagrationi (Bagrat) ailesi arasındaki uzun mücadele ikincilerin zaferi ile sonuçlanmış ve yılında Gamsaraganlar mülklerini Bagratlılara satarak Bizans ülkesine göçmüşlerdir.
Bagratlı I. Aşot yılında Abbasi Halifesi ve Bizans İmparatoru tarafından "Ermenistan Kralı/Şehinşah-ı Armen" olarak tanınmıştır. Aşot ve oğulları önce (bugünkü Tuzluca ilçesinin 8&#;km kuzeyinde Halimcan köyü yakınında bulunan) Bagaran kentinde, daha sonra (Akyaka ilçesinde Koyucak mevkiinde bulunan) Şirakavan'da ve Kars merkezde hüküm sürmüştür. yılında III. Aşot () başkentini Ani'ye taşıyarak burada büyük bir kentin inşasına başlamıştır.
Kent en parlak devrini II. Smpat () ve oğlu Gagik () döneminde yaşamıştır. Bu devirde kent nüfusunun 'i aştığı rivayet edilmektedir. 'te Bizanslılar Ani'yi zaptedip Bagratlı devletine son verince savunmasız ve huzursuz kalan bölge, 'te Selçuklu Sultanı Alparslan'a teslim olmuştur.
Başka kaynaklara göre Ani ören yerinde Bronz ve Demir Çağı yerleşimler ve Urartulu olması olası yapılar, kazılarla gün ışığına çıkmıştır. İç kalenin duvarlarında, yeniden kullanılmış klâsik usulde kesilmiş taş vardır ve Zerdüşt ateşgedesi olabilecek bir yapı da mevcuttur. Ani’den, ilk defa MS 5. yüzyılda müverrihleri, tepeye yapılmış güçlü kale ve Kamsarakan sülalesinin mülkü olarak bahsetmiştir.
Türk fethi sonrası[değiştir
16 Fotoğrafla Anadolu'nun Unutulmuş Şehri: Ani
Haberler
Yaşam
16 Fotoğrafla Anadolu'nun Unutulmuş Şehri: Ani
Ani (Ermenice: Անի, Latince: Abnicum), Kars'ın Merkez ilçesinde, il merkezine 48 km. uzaklıkta, Arpaçay boyunda bulunan ören yeri. yılları arasında Pakraduni Hanedanlığından Ermeni hükümdarlarının başkenti olmuştur. ila yüzyıla ait bazı İslam mimarisi eserlerini de barındırır.
Kentin adı en erken 6. yüzyılda Gamsaragan sülalesinden Ermeni beylerine ait bir müstahkem yer olarak geçer. Ermeni Gamsaragan ailesi ile Ermeni Bagrationi (Bagrat) ailesi arasındaki uzun mücadele ikincilerin zaferi ile sonuçlanmış ve yılında Gamsaragan'lar mülklerini Bagratlılara satarak Bizans ülkesine göçmüşlerdir.
Bagratlı I. Aşot yılında Abbasi Halifesi ve Bizans İmparatoru tarafından 'Ermenistan Kralı/Şehinşah-ı Armen' olarak tanınmıştır. Aşot ve oğulları önce (bugünkü Tuzluca ilçesinin 8 km kuzeyinde Halimcan köyü yakınında bulunan) Bagaran kentinde, daha sonra (Akyaka ilçesinde Koyucak mevkiinde bulunan) Şirakavan'da ve Kars merkezde hüküm sürmüştür. yılında 3. Aşot () başkentini Ani'ye taşıyarak burada büyük bir kentin inşaına başlamıştır.
Kent en parlak devrini 2. Smpat () ve oğlu Gagik () döneminde yaşamıştır. Bu devirde kent nüfusunun 'i aştığı rivayet edilmektedir. 'te Bizanslılar Ani'yi zaptedip Bagratlı devletine son verince savunmasız ve huzursuz kalan bölge, 'te Selçuklu sultanı Alparslan'a teslim olmuştur.
Türk Fethinden Sonra
Ani 'daki depremde ağır hasar görmüş, daha sonra Timur tarafından ele geçirilerek tahrip edilmiştir. Buna rağmen Osmanlı-İran savaşında tamamen terkedilinceye dek, kentte bir nüfusun barındığı anlaşılmaktadır yılı dolayında Zakare Mkhrgrdzeli adlı Gürcü beyi Ani hisarını üs alarak Kars ve Ahıska bölgesini kapsayan bir egemenlik kurmuştur. Bunun soyundan gelenler önce Tiflis'teki Gürcü krallarına, sonra Moğol İlhanlılar'a bağlı 'atabey' sıfatıyla hüküm sürmüşlerdir. Ani'deki Hıristiyan eserlerinin bir çoğu bu devirde yapılmış veya onarılmıştır. Daha sonra kent Celayirli ve Karakoyunlu devletlerinin egemenliğine girmiş ise de, nüfusu ağırlıkla Ermenilerden oluşmuştur.
Kaynak:seafoodplus.info
1. Tigran Honents Aziz Krikor Kilisesi, Tigran Honents adlı zengin bir tüccar tarafından yaptırılmış ve yılında bitirilmiştir
2. Ani Katedrali; Çeşitli tarihi kaynak ve yazılara göre, Katedral'in inşaatı yılında Kral II. Smbat () döneminde başlamıştır ve bir duraklamadan sonra Smbat'ın ardılı Kral Gagik Bagratid'in eşi Kraliçe Katranide'nin emri üzerine yılında (veya yazının okunuşuna göre yılında) tamamlanmıştır. Katedral, Ortaçağ Ermenistanı'nın en ünlü mimarlarından Trdat'ın eseridir.
3. Ebul Manucehr Camii, Selçuklular zamanında Anadolu'da kurulan ilk Türk camisidir. 'de kurulmuştur. Kars ilinin Arpaçay ilçesindeki Ani antik şekri içinde bulunan cami Seddatoğulları'ndan Ebu Süca Manucehr tarafından yaptırılmıştır. Caminin tavanlarında renkli taşlardan yapılmış geometrik süslemeler bulunmaktadır.
4. Ani Kız Kalesi
5. Şehrin tamamının surlarla çevrilmiş olmasına rağmen, asıl istihkam, şehrin daha zayıf kuzey tarafına yoğunlaşmıştır. Bunlar, Kral Smbat'ın hükümdarlığı () döneminden kalma çift surlardır.
6. Halaskar Kilisesi; Bu büyük kilise, yılı civarında tamamlanmıştır ve duvarları uzun ve zarifçe işlenmiş yazıtları, tarihi hakkında çok şey anlatır
7. ile yılları arasında hüküm süren Gagik'in, Ani Katredrali'ni tasarlayan mimar Trdat'ı, "binyıl" kilisesini yapması için seçtiği düşünülür, ve kilise muhtemelen ile , başka kaynaklara göre ise ile yılları arasında inşa edilmiştir.
8. Ani'deki eski köprünün kalıntıları. Sağ taraf Ermenistan, sol taraf Türkiye topraklarıdır.
9. Ani İç Kalesi
Hrispimian Bakireleri Manastırı. Manastırın ila yılları arasında inşa edildiği tahmin ediliyor.
Çocuk Prenslerin Mozolesi tahminen 'lerde inşa edilmiş
Tigran Honents Aziz Krikor Kilisesi'nin içindeki freskler çok zarar görmüş vaziyette. Fotğraf yılında çekilmiş
Ani'den kötü bir restorasyon örneği bir nevi tarih katliamı
Ani Katedrali'nin içten görünüşü
Tigran Honents Kilisesi'ndeki tahrip edilmiş freskler
