Namaz vakitlerinin belirlenmesinde temel ölçüt, güneşin gökyüzünde bulunduğu konum ve güneş ışınlarının düşme açısıdır. Güneşin doğuşu, tam tepe noktaya ulaşması ve batışı namaz vakitlerinin belirlenmesinde kullanılan en temel unsurlardır. Bunlara ek olarak güneş ışınlarının düşme açısı, gölge boyu, güneş doğmadan önce oluşan şafak ve güneş battıktan sonra oluşan kızıllık namaz vakitlerinin belirlenmesinde kullanılan diğer unsurlardır.
"Namaz vakitlerinin nasıl hesaplanır?" sorusunun en net yanıtı aşağıdaki hadis-i şerifte verilmiştir.
"Her namazın vaktinin başlangıcı ve sonu vardır; öğle namazının ilk vakti güneşin batıya meylettiği zamandır, sonu ise ikindi vaktinin girmesidir. İkindinin ilk vakti, (eşyanın gölgesinin kendi misli olup) vaktinin girdiği andır, sonu ise, güneşin sarardığı zamandır. Akşamın ilk vakti güneşin battığı zamandır, sonu da, şafağın kaybolmasıdır. Yatsının ilk vakti şafağın kaybolduğu andır, sonu ise gece yarısıdır. Sabah namazının ilk vakti, fecrin zuhuru, sonu ise güneşin doğmasıdır.
(Tirmizi, Salat, ; Beyhaki;, Sünen-i Kübra, I/)
Günümüzde yukarıdaki hadis ışığında, kullanılan astronomi verileri ve teknolojik araçlar namaz vakitlerinin ve ezan saatlerinin tam olarak belirlenmesini mümkün kılmaktadır. Herhangi bir konumun enlem ve boylam değerlerinin doğru olarak bilinmesi, istenen bir tarih ve saatte o noktaya düşecek olan güneş ışınlarının açısını ve dolayısıyla namaz vakitlerini matematiksel olarak hesaplamak için yeterlidir.
seafoodplus.info namaz vakitlerini T.C Diyanet İşleri Başkanlığı'nın fetvalarına uygun olarak hesaplanmaktadır.
Ezan saati bir vaktin girdiği an, başka bir deyişle namaz vaktinin başladığı saattir. Hesaplanan namaz vaktinin ilk anı ezan saati olarak kabul edilir ve ezan tam bu saatte okunur. Genel olarak ezanın okunması söz konusu vaktin namazının kılınabileceği anlamına gelir. Camilerde ezanın bitişi ile birlikte vakit namazı kılınmaya başlanır. Ramazan ayı dışındaki dönemlerde sabah ezanı güneş doğmadan 1 saat önce okunur. Bu dönemde sabah ezanı geç okunmasına rağmen, sabah namazı imsak vakti girdikten hemen sonra kılınabilir.
Gecenin sonunda doğu ufkunda diklemesine beyaz bir ışık görülür, yalancı şafak (fecr-i kazip) adı verilen bu ışık bir müddet sonra kaybolur ve ardından yine doğu ufkunda yanlamasına beyaz bir ışık görülür, gerçek şafak (fecr-i sadık) adı verilen bu ışığın görülmesi sabah namazı vaktinin girdiği anlamına gelir. Tan yerinin ağarması olarak da bilinen gerçek şafak ile başlayan sabah namazı vakti güneşin doğumuna kadar devam eder.
Güneş fiziksel olarak henüz ufuk çizgisinin altında olmasına rağmen atmosferin güneş ışığını kırması sonucunda gerçek şafak (fecr-i sadık) oluşur. T.C Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre sabah namazı vaktinin girmesi için güneşin ufuğun 18 derece altında (°) olması gerekir.
Güneş ışınlarının namaz vakti hesaplanan konuma dik açı (90 derece) ile düşmeye başlamasına zeval vakti denir. Güneşin batıya meyletmesi ile öğle vakti başlar. Güneşin tam tepe noktasında olduğu süre içinde (zeval vakti) namaz kılınmaz ve bu vakitte cisimlerin doğu yönünde gölgesi yoktur. Güney ya da Kuzey yönde oluşan o anki gölge boyuna fey-i zeval denir. Cisimlerin gölgesi doğuya doğru düşmeye başladığı zaman öğle vakti girmiş olur. öğle vakti herhangi bir cismin gölge boyunun kendi boyuna (fey-i zeval hariç) ulaştığı vakte kadar devam eder.
Ebu Hanife'ye göre öğle vakti cismin gölgesi kendi boyunun iki katına (fey-i zeval hariç) ulaşıncaya kadar devam eder. İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed'e göre ise cismin gölgesi kendi boyuna (fey-i zeval hariç) ulaşıncaya kadar devam eder. Her iki görüşe göre de namaz kılınabilir.
ülkemizde ve dünyanın birçok bölgesinde cismin gölge boyu fey-i zeval (güneş tam tepe noktada iken oluşan gölge boyu) hariç kendi boyuna ulaştığı zaman öğle vakti çıkmış ikindi vakti girmiş kabul edilir.
öğle namazının vaktinin çıkması ile başlayan ikindi vakti, güneşin batışına kadar devam eder.
Not: öğle namazı vakti konusunda da değindiğimiz gibi ikindi namazının başlangıcı konusunda iki farklı görüş bulunmaktadır. ülkemizde cismin gölge boyunun (fey-i zeval hariç) kendi boyuna ulaştığı zaman ikindi vakti başlamış kabul edilir.
Güneşin batışı ile başlayan akşam vakti. Ufuktaki kızıllığın yok olmasına kadar devam eder.
İmam Ebu Yusuf, İmam Muhammed ve diğer üç mezhep imamına göre güneş battıktan sonra ufukta oluşan kızıllığın yok olması ile akşam vakti çıkar ve yatsı vakti girer. Ebu Hanife'ye göre ise kızıllıktan sonraki beyazlığında kaybolması ile akşam vakti çıkar. Her iki görüşe göre de namaz kılınabilir.
Akşam namazı vakti çıktıktan sonra başlayan yatsı namazı vakti, sabah namazı vaktinin girmesine yani tan yerinin ağarmasına kadar devam eder.
Güneş battıktan sonra oluşan kızıllığın yok olması yatsı vaktinin girdiği anlamına gelir. T.C Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre yatsı namazı vaktinin girmesi için güneşin ufuğun 17 derece altında (°) olması gerekir.
Cuma namazı vakti, öğle namazı vakti ile aynıdır. Cuma günü güneşin tepe noktaya ulaşmasının ardından doğuya meyletmesi ile okunan öğle ezanı, cuma namazı vaktinin başlangıcını bildirir.
Cuma ezanı, cuma günü öğle namazı saatinde okunur. Cuma ezanından 30 ya da 45 dakika önce cuma selası okunur.
Bayram namazı, bayramın 1. günüün sabahı, güneşin doğup gökyüzünde bir mızrak boyu (5 derece) yükselmesinden sonra kılınır (35 - 50 dakika sonra).
GÜN | TARİH | İMSAK | GÜNEŞ | ÖĞLE | İKİNDİ | AKŞAM | YATSI |
1 | Perşembe | ||||||
2 | Cuma | ||||||
3 | Cumartesi | ||||||
4 | Pazar | ||||||
5 | Pazartesi | ||||||
6 | Salı | ||||||
7 | Çarşamba | ||||||
8 | Perşembe | ||||||
9 | Cuma | ||||||
10 | Cumartesi | ||||||
11 | Pazar | ||||||
12 | Pazartesi | ||||||
13 | Salı | ||||||
14 | Çarşamba | ||||||
15 | Perşembe | ||||||
16 | Cuma | ||||||
17 | Cumartesi | ||||||
18 | Pazar | ||||||
19 | Pazartesi | ||||||
20 | Salı | ||||||
21 | Çarşamba | ||||||
22 | Perşembe | ||||||
23 | Cuma | ||||||
24 | Cumartesi | ||||||
25 | Pazar | ||||||
26 | Pazartesi | ||||||
27 | Salı | ||||||
28 | Çarşamba | ||||||
29 | Perşembe | ||||||
30 | Cuma |
Ankara namaz vakitleri sayfamız ile Diyanet İşleri Başkanlığı'nın hazırladığı Ankara ezan saatleri bilgisine ulaşabilirsiniz. Ankara ezan vakti geri sayım sayacı ile güncel namaz vakitlerini kaçırmayın. Sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı namazı ezan vakti saat kaçta okunuyor sorusunun yanıtı ve namaz vakitleri sayfamızda bulunuyor.
İşrak ortalığın aydınlanması demektir. Güneşin ortalığı aydınlatması sırasında kılınan namaz için "İşrak Namazı" ismi kullanılmıştır.
Peygamberimiz (s.a.s.); "Kim sabah namazını cemaatle kılar, sonra güneş doğuncaya kadar oturup zikrullahla meşgul olarak vaktini geçirmeye devam eder, ardından da kalkıp iki rekat namaz kılarsa; (böyle hareket eden bir mümine bu hareketi) tam tamına eksiksiz bir hac ve umre yapmış gibi ecir ve sevap kazandırır."[1] buyurmuştur. Bir başka rivayette ise "Hataları, deniz köpüğünden fazla bile olsa bağışlanır."[2] denilmektedir.
Namaz vakitleri hesaplanırken güneşin görünür hareketleri esas alınmaktadır. Namaz vakti hesaplanacak yerleşim yeri için, coğrafi enlem ve boylamlar kullanılarak, günlük olarak güneşin alacağı konumlar hesaplanmaktadır. Güneşin görünür hareketindeki durumları üzerinden dinî hükümlerin uygulanması sonucu namaz vakitleri belirlenmektedir.
Fıkıh kitaplarımız İşrak veya Bayram namazının vakti için güneşin yüksekliğinin bir veya iki mızrak boyuna ulaşmasını ölçü olarak vermektedir. Eskiden saatler bu kadar yaygın olmadığı için namaz vakitlerinin, her yerde gözlemlenebilecek alametlere göre tahmin ve tespit edilmesi yoluna gidilmiştir. İşrak namazı için de şu şekilde bir tespit yolu tavsiye edilmiştir: Çenemizi göğsümüze yapıştırarak güneşin doğduğu tarafa bakarız. Bu halde iken çenemizi ayırmadan gözümüzle doğu taraftan mümkün olduğu kadar yukarıya doğru bakmaya çalışırız. Eğer güneşi göremiyorsak yani güneş en yüksek görüş çizgisinin üstüne çıkmışsa artık kerahet vakti sona ermiş, İşrak veya Bayram namazının vakti girmiş demektir. Ayrıca bu vakit, fıkıh kaynaklarımızda güneşin bir veya iki mızrak boyu yükselmesi neticesindeki vakit olarak da ifade edilmiştir. Günümüzde mızrak boyuna karşılık gelmek üzere güneşin tamamen parlak hale gelmesi ve ufuktan beş derece yükselmesi, her yer için geçerli olabilecek bir standart olarak kabul edilmiştir.
Bu durumda İşrak veya Bayram namazının vakti, astronomik güneş doğuşundan sonra Güneş yuvarlağının 5 derece ufkun üzerine çıktığı vakit olarak hesaplanmaktadır.
Güneş'in gökyüzündeki hızı mevsimlere göre değişken olduğundan beş derece yükselmesi için geçen zaman da farklı mevsimler ve farklı coğrafi bölgeler için değişmekte ve sabit bir süreye karşılık gelmemektedir. Tıpkı imsak-güneş arasındaki süre farkı ile akşam-yatsı arasındaki süre farkının mevsimlere ve coğrafi konuma göre farklılık göstermesi gibi Güneş'in doğuşu ile İşrak vakti arasındaki zaman farkı da değişkendir.
Ekinoks zamanları dediğimiz 21 Mart ve 23 Eylül ile Gündönümü zamanları olan 21 Haziran ve 21 Aralık tarihlerinde 0 (sıfır) derece enlemden 60 derece enleme kadar güneş doğuş ve İşrak vakti arasındaki farklar aşağıdaki tablolarda örnek olarak gösterilmiştir:
AGD (Astronomik Güneş Doğuş)
Tablodaki hesaplamalar her şehrin kendi koordinatlarına ve yerel saatine göre yapılmıştır. Ekvatordan 60 derece enleme kadar senenin dört ayrı günü için yapılan bu hesaplamalar, herhangi bir yer için genelleme yapmanın mümkün olmadığını göstermektedir.
Tablodan Türkiye için Bursa ilini örnek aldığımız zaman İşrak ve güneş doğuş vakti farkının 21 Mart'ta 30 dakika, 21 Haziran'da 34 dakika, 23 Eylül'de 31 dakika ve 21 Aralık'ta 36 dakika olduğu görülmektedir.
Öte yandan İşrak vakti ile Güneşin doğuşu arasındaki süre farkı Kutuplara doğru gidildikçe artmakta, Ekvator'a doğru gidildikçe de azalmakta; fakat hiçbir zaman sıfırlanmamaktadır. Buna da Ekvatorda yer alan Gabon'un Libreville şehrinin vakitlerini örnek olarak gösterebiliriz. Libreville için İşrak ve güneş doğuş vakti farkının 21 Mart'ta 23 dakika, 21 Haziran'da 25 dakika, 23 Eylül'de 23 dakika ve 21 Aralık'ta 26 dakika olduğu görülmektedir.
Vakitlerin hesaplanmasında kullanılan yöntemlerle ilgili bazı detaylar şu şekildedir:
Astronomik güneş doğuşu ve batışı 0 derece açısında gerçekleşir. Bununla birlikte, ışığın karasal atmosfer tarafından kırılması nedeniyle, gerçek gündoğumu astronomik güneş doğmadan biraz önce görünür ve gerçek günbatımı astronomik güneş battıktan sonra gerçekleşir. Bunun için Muslim World League tarafından kabul gören yönteme göre derecelik bir fark baz alınmaktadır.
Vakitlerde gerek yukarıda sayılanlar, gerekse yerleşim yerinin gerçek koordinatı ile şehir merkezi olarak belirlenmiş koordinatın farklı olması, namaz vakti bulunacak yerin yüksekliği ( metrede en az 1 dakikalık fark oluşturur), atmosferik şartlar vb. nedenlerle hesaplanan astronomik zaman ile gerçekleşen durum arasında farklar oluşabileceğinden, vakitler için birtakım temkin vakitleri uygulanmaktadır. Her bir vakit için açıklamalarda belirtilen hesaplamalara ek olarak güneşin doğuşu ve batışında 7, ikindi vaktinde 4 dk, öğle vaktinde 5 temkin süresi uygulanmaktadır. İmsak ve yatsı vakitlerinde ise herhangi bir temkin uygulaması yoktur.
Güneşin doğuşu ile işrak vaktinin arası kerahet vaktidir. Bilindiği gibi kerahet vaktinde hiçbir namaz kılınmaz. Farz namaz kılındı ise iadesi gerekir. Vacip namaz da kılınmaz. Nafile namaz kılındı ise iadesi gerekmez.
İşrak namazı sünnettir ve iki rekat olarak kılınır.
Bulunduğunuz yerleşim yerinin işrak vaktini tam olarak öğrenmek için seafoodplus.info'daki Namaz Vakitleri bölümünü kullanabilirsiniz.
Uzay yolculuklarında ve Dünya dışındaki yaşamda namaz vakitleri ve ibadet ile ilgili bilgiler için tıklayınız.
[1] Tirmizî, Salât, , r
[2] Ebû Davud, Salât, , r
Kurban Bayram namaz ne zaman hangi saatlerde okunacak diye merak edenler için Kurban Bayram namaz saati ve namaz bilgilerini hazrladk. Kurban Bayram namaz saat kaçtadr ve ne zaman klnr? Mübarek Kurban Bayram namazn klmak için saat aratrmas yapan, namaz için camiye vaktinde gitmek isteyen okurlarmz için Kurban Bayram namaz saati güncel bilgileriyle karnzda.
imdi sizi Kurban Bayram namaz nasl klnr ve saat kaçtadr adl alt balklarmza davet ederiz… Kurban Bayram namaz yl saat listesini illere göre listeledik. Bu sene de gönüllerinizin bir olaca ve sevdiklerinizle geçireceiniz bir bayram olmasn temenni ederiz. Nefis Yemek Tarifleri ailesi hayrl bayramlar diler!
te büyük illere göre Kurban Bayram namaz saatleri listesi yeni yl güncel bilgileri:
slam aleminin Allah’a ükürlerini ilettii kutsal bir bayram olan Kurban Bayram namaz kaçta klnr? Bayram namaz bilgileri Diyanet leri Bakanl tarafndan bildirilmitir. Kurban Bayram namaz saatleri illere göre ylnda nasl dalm gösteriyor diye merak edenler doru yerdeler.
te, illere göre Kurban Bayram namaz saatleri listesi güncel bilgileri:
Dier illerimiz için Kurban Bayram namaz vakitleri:
lginizi çekebilir: Kurban Bayram Arefesi Ne Zaman, Tatil Mi? Oruç Tutulur Mu?
Kurban Bayram namaz kln nasldr, kaç rekattan oluur, hangi dualar edilir? Merak edenler için bilgileri detaylaryla liste halinde derledik.
seafoodplus.info web adresinden alntladmz Kurban Bayram namaz kln aynen u ekildedir:
Bayram namaz öncesi hatrlatmalarn ardndan müezzin kayym nidada bulunarak namaz klmak için camiye gelenleri nasl niyet edecekleri konusunda yönlendirir.
Niyet edilirken hangi bayram namaz klnacaksa o zikredilir. Örnek olarak “Niyet ettim Allah’m senin rzan için Kurban Bayram namaz klmaya, uydum hazr olan imama” eklinde niyet edilir.
Bundan sonra imamla birlikte hareket edilerek:
1. Rekat
- Bayram namazna niyet ettikten sonra tekbir alnr ve eller balanr,
- Srasyla imam hatip ve cemaat sessizce “Sübhaneke duas”n okur, sonra faslalar halinde,
- Tpk iftitah tekbiri gibi yeniden eller kulak hizasna kaldrlarak 1. Tekbir alnr ve eller yanlara salnr,
- Sonra 2. Tekbir alnr ve eller yine yanlara salnr,
- Ardndan 3. Tekbir alnr ve bu sefer eller göbek hizasnda balanr.
- mam; gizlice “Euzü besmele” çeker, açktan “Fatiha suresi” ile birlikte “Zamm sure veya zamm sure yerine geçecek miktarda Kur’an- Kerim” okur. Cemaat ise sessizce imam dinler.
- Rüku ve secde yaplarak 2. Rekata kalklr.
2. Rekat
- mam; gizlice “Besmele” çeker, açktan “Fatiha suresi” ile birlikte “Zamm sure veya zamm sure yerine geçecek miktarda Kur’an- Kerim” okur. Cemaat ise sessizce imam dinler.
- Ardndan tekrar tpk iftitah tekbiri gibi yeniden eller kulak hizasna kaldrlarak 1. Tekbir alnr ve eller yanlara salnr,
- Sonra 2. Tekbir alnr ve eller yine yanlara salnr,
- Ardndan 3. Tekbir alnr ve eller yine yanlara salnr,
- Son olarak 4. Tekbir alnr ancak bu sefer eller kulak hizasna kaldrlmaz ve rükuya gidilir.
- Rüku ve secdenin ardndan oturulur, “Tahiyyat, Salli-Barik dualar” okunur ve önce sa tarafa sonra sol tarafa selam verilerek namaz tamamlanr.
- Bundan sonra müezzinin refakatinde hep birlikte 3 defa tekbir (terik) getirilir. Bu tekbirlerle birlikte imam hatip bayram hutbesi okumak üzere minbere çkar.
Kurban Bayram namaz tekbirleri getirildiinde büyük sevap ilenir. Arefe günü sabah namazndan balayan ve bayramn dördüncü günü ikindi namazna kadar devam eden bu sürede, 23 vakit farz namazndan sonra tekbirler getirilmelidir. Vacip olan bu tekbirler, cemaatle ya da tek bana getirilebilir.
Terik tekbirlerinin balangc Hz. brahim’in olunu Allah’a kurban etmesi olayna kadar uzanmaktadr. O günden Kyamet’e kadar bu sünnet sürecektir.
Terik Tekbiri: “Allahu ekber, Allahu ekber, La ilahe illellahu ekber, Allahu ekber ve lillahil hamd”
Anlam: Allah büyüktür, Allah büyüktür, Allah’tan baka kulluk edilecek hiçbir ilah yoktur. Allah büyüktür, Allah büyüktür, Hamd ona mahsustur.” eklindedir.
Kurban Bayram namaz duas olarak dini kurallar çerçevesinde özel bir dua yoktur, içinizden geldii gibi sizin ve bütünün hayrna içten, samimi, iyi niyetli dualar edebilirsiniz.
lginizi çekebilir: Kurban Bayram Tatili 9 Gün Oldu Mu?
Kurban Ba Nasl Yaplr? Güvenilir 9 Vakf
Kurban Eti Ykanr M? Salkl m, Zararl m?
Kurban Bayramn Kilo Almadan Nasl Geçirebiliriz?
Kurban Kavurmas Nasl Yumuak Olur? 5 Püf Noktas
Kurban Eti Nasl Saklanr? Buzdolabnda, Dondurucuda Çözümler