Enjektörlerde en sık görülen arıza, enjektör tıkanmasıdır. Tıkanma kısmi olabileceği gibi, tamamen tıkanma şeklinde de görülebilir. Çeşitli sebeplerle yakıt deposunda biriken tortu ve kirler enjektörü tıkayarak, yakıtın geçişini önler. Enjektörün tam ya da yarım tıkalı olmasına göre temizleme yöntemi belirlenir.
Tıkalı enjektörün açılması için birkaç farklı yol bulunur. Kimyasal madde kullanımı ile enjektörün açılması bu yollardan biridir. Ancak, kimyasalların döküntüleri enjektöre pompalayarak enjektörün daha fazla tıkanmasına sebep olma ihtimali bulunur. Bir diğer yöntem, enjektörün temizleme görevini üstlenen makineler aracılığı ile açılmasıdır. Tıkalı enjektörün açılması için öncelikle filtresi çıkarılır. Çıkarılan filtre yeni filtre ile değiştirilir. Enjektör memesi ile enjektör filtresi arasında dış etkenlerden kaynaklı biriken kirler temizlenir. Temizleme işlemi tamamlandıktan sonra, enjektörün doğru çalışıp çalışmadığının kontrolü sağlanır. Yakıt enjektörü için akış testi uygulanır. Test sonucu, ortaya çıkan püskürtme ve yakıt miktarına göre analiz edilir.
Tıkalı enjektör araç çalışması üzerinde etkisini direk gösterir. Enjektör arızasının en yaygın belirtileri aşağıdaki şekilde sıralanabilir.
Tıkalı bir enjektörün anlaşılması için araçta bazı kontroller yapılır. Yapılması gereken kontrol sıralaması şu şekildedir;
Benzin enjektör arızası çeşitli şekillerde kendini belli eder. Başlıca belirtileri şunlardır:
Dizel enjektör arızasını fark edebilmek için belirtileri gözden kaçırmamak gerekir. En bilinen arıza belirtileri şunlardır;
Enjektör arızası benzinli, dizel ya da LPG araçlarda benzerlik gösterir. Ancak arıza sonucu oluşacak maliyet arabanın benzinli veya dizel oluşuna göre farklılık gösterir. Araçların enjektör arızasından ciddi hasarlar almaması için, sürücüler enjektör temizliğini yaptırır. Benzinli araçların temizliği araç km’ de iken yaptırılır. Dize araçların temizliği ise, km aralığında yaptırılır. Dizel motorlu araçlarda, verimli enjektör kullanımı için yakıt filtresi belirli periyotlarda değiştirilir.
Enjektör temizliği, işin profesyonelleri tarafından yapılır. Oto sahiplerinin enjeksiyon temizleyici maddeler kullanarak, temizlik işlemini kendilerinin gerçekleştirmesi araca zarar verir. Konunun uzmanı olan kişiler enjektör temizliğini kontrollü bir süreç dahilinde yürütür. Uzman kişiler, temizlenmesi gereken enjektörü mazotla yıkayarak temizleme işlemine tabi tutarlar. Enjektörler çeşitli sebeplere bağlı olarak kirlenir. Olması gereken standartların altındaki kalitede bir yakıt kullanımı enjektörlerde kir birikmesine sebep olur. Biriken kir ve tortular uzmanlar tarafından temizlenerek, araç sahiplerine bilgi verilir.
Yakıtın hassas bir şekilde püskürtülmesini sağlayan enjektör memesi arızalandığında bu işlevini tam olarak yerine getirememeye başlar. Bu da beraberinde aracın rutin çalışma sisteminde birtakım sıkıntıların ortaya çıkmasına neden olur. Enjektör memesi arızası, yakıtın yanma odasına dağıtılmaması anlamına gelir. Yakıt yanma odasına dağıtılmadığına, uygun yanma süreci gerçekleşemez. Ayrıca yakıtta akma ve sızıntı gibi problemler baş gösterir.
Enjektörlerin arızalanmasına sebep olan birkaç faktör bulunur. Araçların yakıt filtresinin eskimesi veya yıpranması enjektör arızalarını meydana getirir. Benzin dolum yerlerindeki tanklardan gelen tortuların enjektöre ulaşması, eskimiş filtreler tarafından önlenemez. Bu durum, enjektörlerin tıkanmasına ve arıza vermesine sebep olur. Dolum yerlerinden gelen kirler ve torular dışında, uzun süre araç deposunda bekleyen yakıtlar da tortu oluşumuna imkan verir. Özellikle LPG’ li araçlarda yakıtların uzun süreli depoda beklemesinden kaynaklı tortu oluşumu ve enjektör arızası sıklıkla görülür. Yakıtların içeriğinde yer alan etanol maddesi, havadaki nemin yakıta çekilmesini sağlar. Bu da yakıt içerisinde su oluşması demektir. Yakıttaki su, iç bileşenlerin ve araç depolarının paslanmasına neden olur. Araçtaki yakıt filtresi işlevini yitirmiş ise, oluşan paslar enjektöre ulaşır. Paslar enjektörün tıkanmasına yol açar. Tıkanmış enjektöre zamanında müdahale edilmez ise, enjektörün tamamının arızalanmasına yol açar.
Silindir içerisine yakıtı gönderen enjeksiyon sistemi benzin ve dizel birçok otomobilde bulunur. Enjeksiyon arızası hem dizel hem benzinli araçlarda yaşanabilen bir arıza türüdür. Bu gibi arızaların tespiti her ne kadar kolay olmasa da bazı durumlarda maliyet açısından oldukça yüksek tutabilmektedir. Enjeksiyon arızası kötü yakıttan ve kirlenmiş yakıttan ötürü uyarı lambası ile karşımıza gelebilir. Bu gibi durumlarda araç OBD cihazlarına bağlanır ve detaylı bir kontrol yapılır. Cihaz yardımı ile hata kodları tek tek görülür ve gerekli tamir yöntemleri tespit edilir.
Tıkanan enjektörlerin tespiti genellikle zor olmaktadır. Bunun tespiti ise buji kablolarının tek tek çıkartılmasıdır. Çıkartıldığı zaman tepki vermeyen bir buji kablosu varsa, o silindirde enjektör arızası var demektir. Bu gibi arıza tespitleri her serviste yapılabilmektedir. Uzun süre boyunca değişmeyen yakıt filtreleri zamanla enjeksiyon arızalanmasına neden olmaktadır. Bir süreden sonra yakıtın gidişini engellemektedir. Bu durumlarda enjektör arızası uyarı lambası yanarak kullanıcıyı bilgilendirmektedir. Megane 2 araçlarda “enjeksiyon kontrol edin” diyerek kullanıcılar bilgilendirilir.
Enjeksiyon arızası olan araçta bazı belirtiler olur. Bunlar,
Enjeksiyon lambası sönmüyorsa artık tamir vaktinin veya değişim vaktinin geldiğini söyleyebiliriz. Araç marka ve modeline göre enjeksiyon tamiri işleri oldukça farklılık göstermektedir. Ortalama – TL standart otomobillerde tamir ve değişim sağlanmaktadır.
Marka model | Yapılan işlem | Fiyat |
Ford Fiesta | Enjektör bakım ve tamiri | TL |
Mercedes d, d | Enjektör bakım ve tamiri | TL |
BMW D | Enjektör bakım ve tamiri | TL |
Linea Multijet | Enjektör bakım ve tamiri | TL |
Elantra CRDi | Enjektör bakım ve tamiri | TL |
Enjektör arızası motora zarar verebilir. Enjektör, yakıt sisteminin bir parçasıdır ve arızalanması durumunda motor performansının düşmesine, hatta çalışmamasına neden olur. Bu, aracınıza çok fazla zarar verebilir ve bu sorun nedeniyle tüm yakıt sistemini değiştirmeniz gerekebilir. Enjeksiyon arızası, yakıtın motorun yanma odasına püskürtülmemesidir. Bu, birkaç nedenden dolayı olabilir. Yaygın bir neden, enjektörün açık veya kapalı kalmasıdır. Bu olduğunda, yanma odasına yakıt gitmeyecek ve bu nedenle yanma gerçekleşmeyecektir. Bu, motorda ciddi hasara neden olur ve hatta çalışmasının durmasına neden olabilir.
Enjektör ömrü, sürüş alışkanlıkları, çevre koşulları ve motor durumu gibi birçok şeye bağlıdır. Bununla birlikte, ortalama olarak çoğu arabanın enjektör ömrü yaklaşık bin km kadardır. Enjektör, içten yanmalı bir motorun silindirine yakıt püskürtmek için tasarlanmış bir cihazdır. Enjektörün iki ana amacı vardır. Bunlar; dizel yakıtı hava ile karıştırmak ve yakılacağı yanma odasına iletmektir. Daha iyi yanma verimi için yakıtın hareketini sağlamayı mümkün kılar. Enjektör arızası, aşırı ısınma ve yüksek basınç nedeniyle aşınma ve yıpranma veya hasar sonucu meydana gelebilir. Motor stop etmeye veya teklemeye başlarsa, bu bir veya daha fazla enjektörünüzün arızalandığının bir göstergesi olabilir.
Araçlarda Enjeksiyon Arızası Nasıl Giderilir?
Bir otomobil, birçok farklı işleve sahip parçanın koordinasyonlu şekilde faaliyet göstermesi sonucu çalışır. Bu parçalardan bazılarında oluşan aksaklıklar belirli bir süre tolere edilse de bazı parçalarda meydana gelen arızalar aracın istenilen şekilde çalışmasını engellemektedir. Bu parçalardan biri enjektördür. Enjektörler hem benzinli hem de dizel araçların motor sisteminde kullanılmaktadır. Yakıt iletimini sağlayarak araç motorunun çalışması için gerekli olan enerjiyi sağlar. Motorun ihtiyaç duyduğu enerjiye bağlı olarak, depoda temizlenmiş olan yakıtın motor sistemine basınç ile püskürtülmesini sağlamaktadır.
Aracın uzun süreli kullanımına bağlı olarak enjeksiyonda arızalanmalar meydana gelebilmektedir. Arıza olması halinde ise sistemde aksaklıklar meydana gelir. Bazı belirtiler enjektör arızasının habercisidir.
Enjeksiyon Arızası Belirtileri Nelerdir?
Enjeksiyon arızası direkt olarak gözlemlenebilen belirtiler verir. Bu belirtilerden en yaygını rölanti problemidir. Rölanti probleminde araç rölantiyi koruyamayarak stop ettirmektedir. Bu duruma müdahale edilmesi oldukça önemlidir. Akan bir trafikte gerçekleşmesi halindeyse istenmeyen kazalara neden olabilecek bir arızadır.
Araç motorunun normale göre daha yüksek sesle çalışması da enjektör arızasından kaynaklı olabilmektedir. Sesle birlikte araç hızının istenilen şekilde ayarlanamaması problemi de devreye girmektedir. Hızlanamama veya devir alamama problemleri yaşanabilmektedir.
Araç performansında ciddi oranda düşüş yaşanmaktadır. Bu durum sürüş rahatlığını olumsuz etkilediği gibi yakılan yakıt miktarını da arttırmaktadır. Enjeksiyon arızaları giderilmediği noktada araç üzerinde kalıcı hasarlar oluşabilmektedir.
Enjeksiyon Arızası Nasıl Giderilir?
Enjeksiyon arızası olabileceği düşünülmesi halinde bir otomobil yetkili servisine başvurulmalıdır. Yetkili kişiler tarafından incelenmesi ve test edilmesi ardından arıza tespit edilmesi halinde enjektörün tamir edilmesi veya değiştirilmesi gerekir. Tamirin yeterli olduğu noktalarda enjektör sökülerek hem iç sistem hem de enjektör temizlenmektedir. Arızanın ciddi olması halinde ise yeni enjektör yerleştirilmelidir. İnternet üzerinde bulunan yedek parça sitelerinden enjektör temin edilebilmektedir. Temin edilen parça yetkili servise teslim edilmelidir. Enjektör değişimi profesyonellik gerektiren bir değişimdir. Bu değişim şöyle gerçekleşir; Motor içerisinde bulunan sisteme ve tüm bağlantı sistemlerine dikkat edilerek enjektör sökülür, ultrasonik kazan temizliği yapılır ve bobinler kontrol edilir. Ardından yeni enjektör yerleştirilir. Alınan enjektörün orijinal olması özel olarak önerilmektedir.
Düzenli olarak yaptırılan enjektör temizliği ile yeni enjektörün kullanım süresi uzatılabilmektedir. Bu bakım profesyonel bir bakım olduğundan yetkili servislerden destek alınmalıdır.
Enjektör Alınırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Enjeksiyon değişimi gerekmesi halinde kişiler daha uygun fiyatlı bir parça temini için yedek parça sitelerine yönelmektedir. Her otomobile yönelik orijinal veya yan sanayi yedek parçalar bulunur. Enjektör, bir aracın çalışmasındaki kilit parçalardan biridir. Bundan dolayı alınan parçanın araca uyumlu olması son derece önemlidir. Altı farklı çeşit enjeksiyon sistemi bulunmaktadır ve her bir sistemin işleyişi farklıdır. Yedek parçanın orijinal olması ve aracın enjeksiyon sistemine uygun olması farklı hasarların oluşmaması için son derece önemlidir.
Araçlarda motorun ihtiyacı olan hava-yakıt karışımının belirlenmesi için farklı sistemler kullanılıyor. Eski model araçlarda gaz pedalına basıldığında ne kadar yakıt kullanılması gerektiğini mekanik sistemle çalışan karbüratörler belirliyordu. Günümüzde ise elektronik sistemle çalışan yüksek verimliliğe sahip enjeksiyon sistemleri kullanılıyor.
Arabada enjeksiyon nedir diye düşünüyorsanız şöyle açıklamak mümkün: Modern enjeksiyon sistemleri motora gönderilen yakıtın miktarını çeşitli sensörlerden aldığı verilere göre belirleyen elektronik bir sistem. Modern enjeksiyon sistemlerinde motora gönderilen yakıtın miktarı, alınan hava miktarına ve basıncına, motorun sıcaklığına, krank ve kam millerinin açı ve durumlarına bağlı olarak sensörler tarafından belirleniyor.
Tek noktalı olarak da adlandırılan bu enjeksiyon sistemi en eski olanı temsil ediyor. Tüm araçlarda temiz havanın motora girmesini sağlayan bir hava emme manifoldu bulunuyor. Gaz kelebekli yakıt enjektörleri, yakıtı silindirlere aktarmadan önce havayla karışmasını sağlayan emme manifolduna gönderiyor. Ucuz ve bakımı kolay olmasıyla ön plana çıkan bu tip enjeksiyonlar yüksek akış hızına sahip olduğundan tıkanma problemleri nadiren görülüyor. Ancak zamanlamada hata yapabildiği için günümüzde nadiren kullanılıyor.
Çok noktalı sistemler yakıtın daha verimli bir şekilde dağıtılmasını ve her silindirin kendi yakıt enjeksiyonunu almasını sağlıyor. Her enjektörün dakik şekilde çalıştığı bu sistem, sabit hızlı sürüşlerde en iyi performansı sunuyor. Ancak silindirlerde birbiri ardına ateşleme yapıldığı için çok noktalı enjektörlerin aynı anda püskürtme yapması bir dezavantaj olarak ortaya çıkıyor.
Sıralı yakıt dağıtım sistemleri çok noktalılara benzer şekilde çalışıyor. Aralarındaki en önemli farkı ise sıralı enjeksiyonlarda enjektörlerin aynı anda değil, birbiri ardına yakıt püskürtmesi oluşturuyor. Enjeksiyon zamanlaması silindir hareketleriyle senkronize şekilde çalışarak daha iyi yakıt tasarrufu ve motor performansı sunuyor.
Yüksek performanslı turbolu, benzinli araçlarda ve tüm dizel araçlarda direkt enjeksiyon sistemi kullanılıyor. Bu sistemde yakıt, havayla karıştırılmak üzere emme manifolduna gönderilmeden direkt olarak silindirlerin içine aktarılıyor. Portlu enjeksiyonlara göre daha yüksek basınçla gönderilen yakıt, silindirin içinde homojen şekilde dağılarak verimli bir yanma gerçekleştiriyor. Bu da yakıt tasarrufunda ve performans anlamında önemli faydalar sunuyor.
Enjeksiyon arızası nasıl anlaşılır sorusunun net bir cevabı olmasa da aracın fonksiyonlarında meydana gelen değişiklikler ipucu verebilir. Kötü ve zayıf emisyon, artan yakıt tüketimi, kaba ve yüksek sesle çalışan bir motor, egzoz borusundan gelen duman ve düşük motor performansı enjeksiyon arızalarının yaygın belirtileri arasında yer alıyor. En yaygın üç enjeksiyon sistemi arızası ise aşağıdakilerden oluşuyor:
Enjeksiyon arızası tamiri otomobillerle ilgili orta düzeyde teknik beceriler gerektiriyor. Çünkü çoğu zaman, enjektörleri çıkarmak ve tıkanıklıkları gidermek, sorunu çözmek için tek başına yeterli olmuyor. Sızıntıyı, yakıt basıncını ve ideal yakıt karışımını da kontrol etmek için uzman bilgisine ihtiyaç duyuluyor. Enjeksiyon arızası nasıl giderilir diye düşünenlerin işinde profesyonel ustalara ve yetkili servislere başvurmalarında fayda var.
Hibrit otomobil devi Toyotanın en çok tercih edilen araçlarını hemen inceleyin: Toyota Corolla, Corolla Hatchback, Rav4 ve C-HR