Almancadaki dört halden biri. Wem/Was? (kime / neye?) sorularını yanıtlıyor. İki nesneli bir cümlede, genellikle gerçekleştirilen faaliyetin alıcısını tanımlar. Ayrıca, yönelme hali Dativ belirli edatlarla kullanılır (özellikle bir faaliyet hareketi veya bir durum değişikliği içermediğinde).
Ich gebe meinem Hund ein Spielzeug.
Vanessa hilft ihrem kleinen Bruder.
Ich fahre mit dem Auto nach Berlin.
Genellikle Dativ halinde olan tekil isme başka bir şey eklemeyiz. Fakat çoğulda genellikle ya -n yada -en eki eklenir.
eril | dişil | nötr | çoğul | |
---|---|---|---|---|
belirli artikel | dem Mann | der Frau | dem Kind | den Leuten |
belirsiz artikel | einem Mann | einer Frau | einem Kind | Leuten |
ab, aus, bei, gegenüber, mit, von, nach, seit, zu edatlardan sonra gelen isim her zaman yönelme halinde kullanılır.
Ich spreche mit dem Verkäufer.
Nach der Operation fühle ich mich viel besser.
Bir isim danken, geben, gehören, helfen, sich nähern, weh İsmin hâlleri her dilde farklı bulunur. Türkçede ismin sonuna eklenen eklerle kullanılır. İngilizce ve İtalyanca gibi dillerde isim hâli yoktur, bizim isim hâlleriyle kullandığımız yapıları edatlarla sağlarlar. Almancada isim hâli 4 tane vardır. Nominativ (Yalın hâl) Akkusativ (-i hâli) Dativ (-e hâli) Genitiv (iyelik eki) Nominativ ismin yalın hâlidir. Öznelerde ve sein (olmak) fiiliyle birlikte nominativ kullanılır. Mein Name ist Thomas (Benim adım Thomas) Ein Buch Bir kitap (Burada kitap belirsizdir) Dieses Buch Bu kitap Das ist ein Buch Bu bir kitaptır. Eine Frau kommt Bir kadın geliyor (Hangi kadın? Belli değil) Die Frau kommt Kadın geliyor (Hangi kadın olduğu belli) Keine Frau kommt Hiçbir kadın gelmiyor. dein - deine (senin) sein - seine (onun - eril) ihr - ihre (onun - dişi) sein - seine (onun - nötr) unser - unsere (bizim) euer - eure (sizin) ihr - ihre (onların) Ihr - Ihre (sizin - nazik) Das ist meine Zeitung (Bu benim gazetem) Insanlara daha fazla bilgi kaynagi olusuyor Akkusativ Türkçe olarak ismin -i hâlidir. Direkt nesne akkusativle kullanılır. Eylemin etkilediği öğedir. Türkçede ek olarak kullanılırken Almancada artikel değişikliğiyle sağlanır. Elma: Der Apfel Yemek: essen Yani ich esse den Apfel yerine, belirsiz bir elmadan bahsetseydik; Bir elma yiyorum (hangi elma belirsiz): Ich esse einen Apfel Ich esse einen Apfel Ich esse eine Birne Egzersizler Dativ Türkçedeki ismin -e halidir. Eylemin kime yapıldığını belirtir. Artikel değişikliğiyle elde edilir. Der Katze: Kediye Der Freund: Arkadaş (erkek) Die Freunde: Arkadaşlar Den Freund: Arkadaş-ı Die Freunde: Arkadaşlar-ı Dem Freund: Arkadaş-a Den Freunden: Arkadaşlar-a İşte bu kadar. Dativle kullanabilceğimiz fiiller genelde Türkçedekilerle aynıdır. Fakat bazı istisnalar vardır erreichen: Türkçede dativle kullanmamıza rağmen (Ona ulaştım) Almancada akkusativle kullanılır. (Ich erreiche den Kollegen, meslektaşımı ulaştım gibi gözükse de meslektaşıma ulaştım anlamındadır) haben: Türkçede yine dativle kullanırız (Bir köpeğe sahibim) ama Almancada akkusativle kullanılır. (Wir haben einen Hund) heiraten: Evlenmek fiili akkusativle kullanılır. brauchen (ihtiyaç duymak) ve anrufen (telefon etmek) Türkçede dativle kullanılmasına rağmen Almancada akkusativle kullanılan diğer önemli fiiller. helfen: Yardım etmek bildiğimiz gibi dativle kullanılır. Babama yardım ediyorum demek istersek: Ich helfe meinem Vater.(Baba'nın artikeli der olduğu için dem'e dönüştü.) gehören: Ait olmak. Kitap bir kadına aittir: Das Buch gehört einer Frau(Kadın'ın artikeli die olduğu için dativde der'ya dönüştü) geben: vermek hem akkusativ hem dativ kullanabileceğimiz bir fiil. Wir geben unserem Hund das Fleisch (Eti köpeğimize veriyoruz) Hund yani köpek dativ olarak ve Fleisch ise akkusativ olarak kullanılmıştır. schenken: hediye etmek, adam çocuklara bir top hediye ediyor diyelim: Der Mann schenkt einen Ball den Kindern. Kind çocuk demek. Kinder çocuklar demek ve sonuna n ekleyerek onu dativ yaptık. Şimdi zamirlerin akkusativ ve dativ durumlarına göre bir tablo verelim: Nominativ (yalin) alter Mann yasli adam frische Banane taze Muz rotes Buch kirmizi Kitap Akkusativ (-i hali) alten Mann yasli adamin frische Banane taze Muzu rotes Buch kirmizi Kitabi Dativ (-e hali) altem Mann yasli adama frischer Banan taze Muza rotem Buch kirmizi Kitaba Genitiv (-in hali) alten Mannes yasli adamin frischer Banane taze Muzun roten Buches kirmizi Kitabin -er vierfüssiger Stuhl / dört ayaklı sandalye ALMANCA İSMİN -E HALİ (DATİV) Almanca dativ yani ismin e hali konusuna başlamadan önce eğer incelemediyseniz bir önceki dersimiz olan Almanca Akkusativ Konu Anlatımı isimli dersimizi mutlaka incelemenizi tavsiye ederiz. İsmin -e hali yani Dativden önce ismin i halini yani Akkusativi öğrenmeniz daha iyi ve kolay olacaktır. Şimdi konumuza dönelim. İsmin -e hali de artikellerin değiştirilmesi suretiyle yapılır. der artikeli dem haline, das artikeli dem haline, die artikeli der haline, ein artikeli einem haline, eine artikeli einer haline, kein artikeli keinem haline, keine artikeli keiner haline getirilir. Burada şunu belirtmek isteriz; ismin halleriyle ilgili oldukça değişik durumlar olduğunu farketmişsinizdir. Ne kadar çok pratik ve alıştırma yaparsanız bu kurallara o kadar kolay ve çabuk aşina olabilirsiniz. Önümüzdeki bölümlerde bu konularla ilgili bolca örnekler ve alıştırmalar vereceğiz. Kendiniz de bu konuda alıştırmalar yapmaya çalışınız. der Schüler (öğrenci) dem Schüler (öğrenciye) Yukarıda verilen kurallar burada örnek haline getirilmiştir. Lütfen dikkatle inceleyiniz. İsimlerin çoğulunu anlatırken bazı isimlerin sonlarına -n veya -en takıları alarak çoğul olduklarını belirtmiştik. Bu isimler genellikle son harfleri -schaft, -heit, -keit, -in, -lei, -rei, -ung olan isimlerdi. Bu belirtilen isimlerden artikeli der olanlar, ismin -e haline çevrilirken der artikeli dem olur ve kelime çoğul haliyle kullanılır. Yani çoğulda sonlarına -n veya -en takılarını alan ve artikeli der olan tüm isimler, ismin -e halinde daima çoğul yazılışlarıyla kullanılırlar. Bu istisna sadece -e haline has bir özellik olmayıp, ismin tüm halleri için geçerlidir. Bir örnek vermek gerekirse, Student (öğrenci) kelimesinin artikeli derdir. Ve bu kelime sonuna -en takısı alarak çoğul olur. Yani yukarıdaki istisna bu kelime için geçerlidir. O halde bu kelimenin tekilini, çoğulunu ve -e halini ele alalım; der Student (ismin tekili ve yalın hali) (öğrenci) Çoğul isimlerin -e halini aşağıda inceleyeceğiz. Çoğul isimleri -e haline sokmak için çoğul ismin önündeki die artikeli den olarak değişir ve ismin sonuna bir n harfi eklenir. Eğer ismin çoğulunun son harfi n ise o zaman n harfinin getirilmesine gerek yoktur. (Yukarıdaki kuralı tekrar okuyunuz) Örneğin; Örnek: Yukarıda da görüldüğü gibi die artikeli ismin -e halinde den haline dönüştü ve ismin çoğulu zaten n harfiyle bittiği için isme ayrıca bir n harfi eklenmedi. Peki çoğul isimlerle sadece die artikeli mi kullanılır? Hayır. Çoğul isimlerle belirsiz artikellerin de kullanılabileceğini (olumsuz-belirsiz) önceki bölümlerde belirtmiştik. O zaman çeşitli belirsiz artikellerlerin -e haline getirilişleriyle de çeşitli örnekler verelim. Bir örnekle açıklayalım; ein Buch (bir kitap) kelimesi tekil haldedir yani sadece tek bir kitabı ifade eder. Örnek: ein Buch (yalın hali ve tekil) (bir kitap) Çoğullarda ismin önünde keine kullanılabiliyordu. Bir örnekte bununla ilgili yapalım; keine Bank (hiçbir banka) (yalın hal-tekil) Bu bölümde de ismin -e haline ilişkin çeşitli kullanımlar sunduk. Yabancı diller nankördür derler. Ne kadar ezberlerseniz ezberleyin tekrar ve alıştırma olmadan asla kalıcı olmazlar. Sizlere tavsiyemiz burada okuduklarınızla yetinmeyin. Kendi kendinize bir çok sözcüğü ismin çeşitli hallerine dönüştürmeyi deneyin. Başarılar ALMANCA İSMİN HALLERİ KONU ANLATIMI ÇERÇEVESİNDEKİ TÜM DERSLERİMİZİ BİR ARADA GÖRMEK İSTERSENİZ: Almanca ismin i hali konu anlatımı Almanca ismin e hali konu anlatımı Almanca ismin in hali konu anlatımı almancax ekibi başarılar diler..Almanca/İsmin halleri
Nominativ[değiştir]
Das Fenster ist zu (Pencere kapalı) / Sein fiilinin çekimlenmiş hâli ist
Kalın yazılanlar nominativ'dir. Nominativ yani yalın hâlde artikelleri das ve der olan kelimeler için kein (hiç) ve ein (bir) de kullanılır. Artikeli die olan kelimeler için eine ve keine kullanılır.
Das Buch Kitap (Kitap belirli bir kitap)
Aynı şekilde artikeli die olan isimler için nominativ durumda sahiplik eklerinin sonuna da -e gelir.
mein - meine (benim)
Das ist mein Schlüssel (Bu benim anahtarım) Akkusativ[değiştir]
Nominativ Akkusativ der den die die das das
Tabloda görüldüğü gibi akkusativde sadece artikeli der olan isimler değişiklik gösterir.
Elmayı yiyorum demek istersek nasıl deriz?
Daha önceki derslerde çekimlemeyi de öğrendiğimize göre artık bu cümleyi kurabiliriz. Artikeli der olduğuna göre değişime uğrar ve cevap Ich esse den Apfel
Nominativ kısmında söylediğim gibi iyelik zamirleri, ein ve kein ismin artikeline göre değişiklik gösterir. Der ve das olduğunda bir ek almıyor ama die olunca ek alıyordu. Akkusativde de aynısı geçerli ama bu sefer ekstradan bir artikelimiz daha var! Den'de de değişikliğe uğrar ve den (belirtili) yerine einen (belirsiz), keinen (hiç), meinen (benim), deinen (senin), seinen (onun eril ve nötr için), ihren (onun dişil için ve onların), unseren (bizim), euren (sizin) ve Ihren (sizin nezaketen) kullanılabilir. Akkusativ olarak kullanılan die ve das nominativdeki gibi bir değişikliğe uğramaz.
Die Birne: Armut
Haben fiilinin çekimlerini öğrenmiştik. Sahip olmak nesne alan bir fiildir. Yani sahip olmak fiilini akkusativle kullanacağız. Şimdi cevaba bakmadan siz tahmin etmeye çalışın:
Bir elmaya sahibim Ich habe einen Apfel
Senin elmanı yiyorum Ich esse deinen Apfel
Bir elmaya sahip değilim (Hiç elmam yok) Ich habe keinen Apfel
Bir kediye sahibim / Bir kedim var (Kedi: Die Katze) Ich habe eine Katze
Onun (eril) elmasını yiyorsunuz Ihr esst seinen Apfel
Özge bir kediye sahip değil / Özge'nin kedisi yok Özge hat keine Katze
Bir kitabı okuyoruz (okumak: lesen / kitap: das buch) Wir lesen ein Buch
Kitapları okuyorum (Buch pl.: Bücher / hangi kitaplar belli) Ich lese die BücherDativ[değiştir]
Nominativ Akkusativ Dativ der den dem die die der das das dem die (çoğul) die den n
Akkusativde bildiğimiz gibi sadece der değişiyordu şimdi ise hepsinde bir değişikliğe uğruyor. Çoğul die'de artikel den olur ve ismin çoğul hâlinin sonuna 'n' eklenir. (İsmin çoğulu zaten sonu n ile bitiyorsa eklemeye gerek yok)
Die Katze: Kedi/Kediyi
Yine son ekleri iyelik zamirleri, ein ve kein'a göre eklenir. Yukarıda yaptığımızı bu sefer sahiplik eki mein (benim) ile yapalım: Nominativ Akkusativ Dativ Tekil Mein Freund Meinen Freund Meinem Freund Çoğul Meine Freunde Meine Freunde Meinen Freunden
fragen: Türkçede dativle kullanmamıza rağmen (Ona sordum) Almancada akkusativle kullanılır. (Ich frage den Lehrer, öğretmeni soruyorum gibi gözükse de öğretmene soruyorum anlamındadır)
folgen (takip etmek) ve gratulieren (tebrik etmek) ise tam tersi Türkçede akkusativle kullanılırken Almancada dativle kullanılır.
Şimdi biraz örnekler verelim:
Şimdi de hem akkusativ hem de dativ kullanalım bir cümlede: Nominativ (Yalın Hal) Akkusativ (-i hali) Dativ (-e hali) ich (ben) mich (beni) mir (bana) du (sen) dich (seni) dir (sana) er (o, erkek) ihn (onu) ihm (ona) sie (o, dişi) sie (onu) ihr (ona) es (o, nötr) es (onu) ihm (ona) wir (biz) uns (bizi) uns (bize) ihr (siz) euch (sizi) euch (size) sie/Sie (onlar / siz nezaket) sie/Sie (onları/sizi) ihnen/Ihnen (onlara/size)
Bunları ezberlemenin kolay yolu: eğer artikellerin durumlara göre nasıl değiştiğini biliyorsanız; sie öznesi dişiler için kullanılır die de dişiler içindir. Die akkusativde değişmediği için sie de akkusativde değişmez. Dativde die, der olduğu için sie dativde ihr olur. Aynı şekilde es de akkusativde değişmez (das gibi) dativde ihm olur (dem). Er akkusativde ihn (den) olur ve dativde ihm (dem) olur. Ihr ve wir hem akkusativde hem de dativde aynı kalır. Çoğul sie ise yine tekil sie gibi akkusativde değişmez dativde -en geitirilerek çoğul yapılır. Çünkü sie de çoğul olarak kullanılıyor. Böyle aklınızda tutabilirsiniz. ..
Bir çoğu Almancada ismin halleri konusunun çok zor olduğunu söyler. Aslında bu konu Artikellerin sayesinde çok daha kolaydır. Bunun için yapılacak ilk iş der, die, das Artikeli alan isimlerin önce Artikel olarak ismin dört halindeki uğramış oldukları değişimi bilmek gerekir.
seafoodplus.infotiv yalın hali
seafoodplus.infov in hali
seafoodplus.info e hali
seafoodplus.infotiv i hali
İsmin tekil halinde artikeller nasıl bir değişir ? Öğrenmemizin daha kolay olmasi ve ileride konuyudaha iyi anlayabilmek için bunları sıra ile ezberleyiniz.
DER
DER Nomativ yalın hali
DES Genetiv in hali
DEM Dativ e hali
DEN Akkusativ i hali
DIE
DIE Nominativ yalın hali
DER Genetiv in hali
DER Dativ e hali
DIE Akkusativ i hali
DAS
DAS Nominativ yalın hali
DES Genetiv in hali
DEM Dativ e hali
DAS Akkusativ i hali
Konuya tekrar değinirsek, Almancada ismin dört hali yapılırken, iki türlü değişim olduğunu görüyoruz :
seafoodplus.infolde yapılan değişim
seafoodplus.info kendisinde yapılan değişim.
Bu adı geçen değişim ismin bazı hallerde sonuna almış olduğu eklerdir.
Sahis zamirlerinin durumuna bakalim.Nominativ
(Yalin H.)Türkce Akkusativ
(-i hali)Türkce Dativ
(-e Hali)ich Ben mich Beni mir Bana du Sen dich Seni dir Sana er, sie, es O ihn,sie,es Onu ihm,ihr,ihm Ona wir Biz uns Bizi uns Bize ihr Siz euch Sizi euch Size sie/Sie Onlar sie/Sie Onlari ihnen/Ihnen Onlara
I.Nominativ, (yalin durum )
( Wer - Was ? ) Kim - Ne? sorularina cevap verir.
II.Akkusativ ( -i hali) , Belirtme durumu
(Wen - Was ?) Kimi - Neyi? sorularina cevap verir.
seafoodplus.info ( -e hali) , Belirtme durumu
(Wo - Wem ?) Nerede? Kime? sorularina cevap verir.
Artikeller şu şekilde degişiklik gösterirler:der die das Nominativ Wer,Was? der die das ein eine ein Olumsuzluk durumu kein keine kein Akkusativ Wen,Wohin? den die das einen eine ein Olumsuzluk durumu keinen keine kein Dativ Wo, Wem? dem der dem einem einer einem Olumsuzluk durumu keinem keiner keinem
- ich muss dich Finden / Ben seni bulmak zorundayım.(Akkusativ)
- ich kann ihn nicht vergessen / Ben onu unutamam (Akkusativ)
- Sie muss mich anrufen / O beni aramak zorunda.(Akkusativ)
- ich kann sie nich hören /Onu duyamıyorum (Akkusativ)
- Murat kann mit mir gehen / Murat benimle gidebilir. (Dativ)
isimin hallerinde, Nominativ, Akkusativ, Dativ ve Genitiv durumlarını gördük. bu durumlarda der, die, das artikellerinin durumunu ve fiilin aldığı ekleri içeren tablo.Durum der (erkek) die (disi) das (nötr) çoğul -e -e -en
zweibettiges Zimmer / iki yataklı oda
Deutschland hat breite und schöne Strasse. / Almanyanin genis ve güzel caddeleri var. Almanca ismin -E Hali (Dativ) Konu Anlatımı
Artikeller şu şekilde değişiklik gösterirler:
Bilmediğiniz durumlar için yardım isteyiniz. Unutmayın ki, ne kadar çok alıştırma yaparsanız, öğrenme süreniz de o kadar kısalır ve konular kalıcı hale gelir. Şimdi devam edelim:
das Kind (çocuk) - dem Kind (çocuğa)
die Frau (kadın) der Frau (kadına)
ein Haus (bir ev) einem Haus (bir eve)
kein Haus (bir ev değil) keinem Haus (bir eve değil)
eine Frau (bir kadın) einer Frau (bir kadına)
keine Frau (bir kadın değil) - keiner Frau (bir kadına değil)
die Studenten (isimin çoğulu ve yalın hali) (öğrenciler)
dem Studenten (ismin tekili ve -e hali) (öğrenciye)
Yukarıdaki durumu iyi analiz ederseniz yukarıdaki istisnayı çok rahat kavrayabilirsiniz.Almanca Çoğul İsimlerin -E Hali
Bilindiği gibi yalın halde bulunan çoğul isimlerin tümünün artikeli die oluyordu.
Bir önceki bölümde ismin -i halinde çoğulları ayrıca ele almamamızın nedeni ise, çoğul isimlerin -i halinde ayrıca bir değişiklik göstermemesi idi. Burada çoğul isimleri ayrıca ele almamızın nedeni ise, çoğul isimlerin ismin -e halinde bir değişiklik göstermeleridir. (görüldüğü gibi bu dilde herşeyin kendine has istisnaları var. Eğer bolca alıştırma yaparsanız, ileride, gözünüzü korkutan bu kurallar iki ile dördü çarpmak kadar kolay ve alışılmış gelecektir.)
die Väter (çoğul ve yalın hali) (babalar)
den Vätern (çoğul ve -e hali) (babalara)
Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi die artikelini den yaptık ve çoğulda ismin sonunda n harfi olmadığı için -e haline getirirken bir n harfi koyduk.
die Frauen (çoğul ve yalın hali) (kadınlar)
den Frauen (çoğul ve -e hali) (kadınlara)
Bilindiği gibi çoğul isimlerle ein ve eine kullanılmıyordu. Çünkü bu kelimeler bir anlamı veriyordu. Bu anlam da ismin çoğuluyla çelişir. Siz hiç bir kitaplar diye bir şey duydunuz mu? Bu anlam saçmadır yani sadece kitaplar olarak kullanılmalıdır. O halde ein ve eine çoğulda kullanılmazlar.
Kitaplar kelimesi ise ein Bücher olarak kullanılamaz, Bücher olarak kullanılır.
O halde ismin -e halinde de ein ve eine artikellerini kullanmıyoruz.
Bücher (yalın hali ve çoğul) (kitaplar)
Büchern (-e hali ve çoğul) (kitaplara)
Yukarıdaki örnekte Bücher kelimesinin önünde artikel olmadığı için sadece kelimenin sonuna bir n harfi eklenmiş ve kelime -e haline getirilmiştir.
keine Banken (hiçbir bankalar) (yalın hal-çoğul)
keinen Banken (hiçbir bankalara) (-e hali-çoğul)
Bölümün başında keinenin keinen olarak değiştiğini belirtmiştik.
Almanca derslerimiz hakkında her türlü soru ve görüşlerinizi almancax forumlarına ya da altta bulunan yorum kısmına yazabilirsiniz.Tüm sorularınız almancax eğitmenleri tarafından yanıtlanacaktır.
Değerli ziyaretçilerimiz, quiz uygulamamız Android mağazasında yayınlandı. Telefonunuza yükleyerek Almanca testler çözebilirsiniz. Ayrıca arkadaşlarınızla aynı anda yarışabilirsiniz. Ödüllü bilgi yarışmasına uygulamamız üzerinden katılabilirsiniz. Yukarıdaki linke tıklayarak Android uygulama mağazasında uygulamamızı inceleyebilir ve yükleyebilirsiniz. Zaman zaman düzenlenecek olan para ödüllü bilgi yarışmamıza katılmayı unutmayın.
BU SOHBETİ SAKIN İZLEME, DELİ OLURSUN