Habertürk’ten Ahmet Kvanç’n haberine göre en düük emekli aylnn TL’den TL’ye, emeklilere Ramazan ve Kurban bayramlarnda ödenen ikramiyenin de TL’den TL’ye yükseltilmesine ilikin kanun teklifi TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi.
Teklif bu hafta Genel Kurul’da da görüüldükten sonra yasalaacak. Böylece, mart aynda emeklilik bavurusu yapan EYT’liler de dahil olmak üzere en düük emekli ayl nisan ayndan itibaren TL olarak ödenmeye balanacak ve tüm emeklilere nisan aynda TL bayram ikramiyesi verilecek.
Teklifin komisyondaki görümeleri srasnda emeklilik sistemi de masaya yatrld. AK Partili Salih Cora, EYT’den emekli olacaklar ile birlikte 3 milyon bin kiinin emekli aylnn lirann, 8 milyon bin kiinin aylnn 7 bin lirann, 8 milyon bin kiinin aylnn lirann, 9 milyon bin kiinin aylnn da 8 bin lirann altnda olduunu söyledi.
Emekli aylklarnn prime esas kazanç ve çalma süresine göre hesaplandna dikkat çeken Cora, ocak ve temmuz aylarnda da enflasyon orannda artrldn anmsatt. Cora, yasayla birlikte lira olan aylklarn liraya çkacan, bugün itibaryla lira olan aylklarda ise bir deiiklik olmayacan vurgulad. Cora, temmuz aynda yaplacak enflasyon zammnn kök aylklara yanstlacan, örnein kök aylk 4 bin lira ise yüzde 40 zam varsaymyla lira olacan, ama bu kiinin lira almaya devam edeceini belirtti. Bugün itibaryla en düük SSK emekli aylnn TL olduunu kaydeden Cora, temmuz zammnn yüzde 40 olduu düünüldüünde bu kiilerin kök aylnn 8 bin liraya yükseleceini, bu kapsamdaki bir emeklinin eline geçecek ayln liradan liraya çkacan ifade etti.
AK Parti Grup Bakanvekili Mustafa Elita, ocak aynda en düük emekli ayl TL’ye çkartlrken yapt açklamada, 1 milyon bin kiinin emekli aylnn TL’nin, 1 milyon bin kiinin aylnn TL’nin altnda olduunu, TL emekli ayl kapsamndaki kii saysnn 2 milyon bin kii olacan söyledi.
En düük emekli aylnn TL’ye çkartlmasyla, EYT’liler ile birlikte milyonu bulacak emeklilerin yardan fazlasn oluturan milyon kiinin emekli ayl eitlenecek.
En düük emekli ayl artrlrken TL ve üzerindeki aylklarn artrlmamas, “Emeklilikte prim – maa dengesi bozuluyor” tartmasna yol açt.
CHP’li Bülent Kuolu, düzenlemelere kar çkmadklarn ama bu ekilde yaplmas, zamansz getirilmesi, hesapsz kitapsz bir ekilde olmasnn ülkeye ihanet olduunu, yanl olduunu söyledi. Kuolu öyle konutu:
“Sosyal güvenlik sistemi prim esasldr. Aktüeryal bir hesaba dayanmas lazm. Yani ne kadar prim öderseniz o kadar maa almanz lazm. Bizde emeklilik sistemi iyice bozuldu. Nasl ücret sistemi asgari ücrete yaklatysa… u anda Türkiye’nin yüzde 60’ asgari ücret alyor görünüyor. Emekli aylklar da bu hale geldi, ortalamas liraya yaklat.
Devlet tabii ki muhtacna yardm eder ama sosyal güvenlik sistemiyle deil. Yardm sosyal güvenlik sistemiyle yaplmaz, sosyal yardm sistemiyle yaplr. Sosyal güvenlikle sosyal yardm sistemi farkldr. Bunlar birbirine kartrdnz m sistem bozulur, devlet bozulur.”
HDP’li Garo Paylan ise “Sayn Elita, gençliinizde sosyalistlere, komünistlere bir eletiriniz vard, ‘siz eitlik istiyorsunuz ama yoksullukta eitlik istiyorsunuz’ diye. Vallahi siz dediklerinizi o anlamda yapm oldunuz. Evet yurttalarmz eitliyorsunuz ama yoksullukta eitlediniz” diye konutu. Paylan sözlerini öyle sürdürdü:
“En düük emekli maan lira yaparak her 3 emekliden 2’sini eitlemi oldunuz. u anda her 3 emekliden 2’si, hatta 4 emekliden 3’ü ayn maa alacaklar. gün prim ödeyen de gün prim ödeyende ayn maa alacak. Daha yüksek, yani asgari ücretin 2 misli prim ödeyen de asgari ücret üzerinden prim ödeyen de ayn maa alacak. Bunda bir adalet görüyor musunuz?
En düük emekli aylnn yükseltilmesini istiyoruz, en az asgari ücret kadar olmal ama daha fazla prim ödeyen de mutlaka daha fazla maa almal. Onlarn maalar daha yüksek seviyelerde olmal ki bugünkü gençlere, ‘Ey gençler, ey çalanlar daha yüksek prim öderseniz, iverenleriniz primlerinizi gerçek anlamda gösterirse ileride daha yüksek maa alabilirsiniz’ diyebilelim. Maalesef böyle bir umudu siz bitirdiniz.”
Yayınlanma: - 08 Ocak Güncellenme:
Asgari ücret yüzde 55 artırılarak için 8 bin liraya çıkarıldı ancak emeklilere yüzde 30 maaş zammı yapıldı. Emekli maaşı son 20 senede asgari ücret karşısında sürekli erirken 'te iki ücret arasındaki makas iyice açıldı. Euronews'in Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan derlediği verilere göre Ocak 'te ise 4/A en düşük emekli maaşı TL iken asgari ücret TL idi. Buna göre 20 sene önce en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 47 fazlaydı. Ocak 'te ise aylık net asgari ücret 8 bin liraya yükseldi, en düşük emekli maaşı ise 5 bin lira oldu. Yani bugün 4/A en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 31 oranla geride kaldı. lira olan en düşük emekli maaşı ise asgari ücretten yüzde 35 daha az. yılları arasında asgari ücret ile 4/A en düşük emekli maaşları ile asgari ücretler karşılaştırıldığında ekonomik krizle anılan 'de emekli maaşı asgari ücretin katından fazlaydı. Bu oran AKP'nin iktidara geldiği 'de kata gerilerken takip eden yılarda da kademeli düşüş başladı.
FARK TERSİNE DÖNDÜ
'te 4/A en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 47 fazlayken 'te neredeyse eşitlenen iki ücret arasındaki makas tersine dönerek yeniden açılmaya başladı. 'e geldiğimizde liraya yükselen asgari ücret, 4/A en düşük emekli maaşından yüzde 45 daha fazla.
'te 'a kadar gerileyerek neredeyse eşitlenen emekli maaşı ile asgari ücret arasındaki farka ilişkin 'da ise bir ilk yaşanarak asgari ücret en düşük emekli maaşını geride bıraktı ve bu oran 'ye düştü. 'de 'ya kadar düşen oran 'nin ilk yarısında ve 'ün ilk yarısında 'a kadar geriledi. Yani 4/A en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 31 düşük kaldı.
Asgari ücret yılının ikinci yarısına göre yüzde 55 artarak 8 bin liraya yükseldi. Benzer oranda zam bekleyen emeklilere ise yüzde 30 artış yapıldı. Resmi veriler emekli maaşının son 20 senede asgari ücret karşısında eridiğini gösteriyor.
Ocak ’de en düşük emekli maaşı net asgari ücretten yüzde 47 fazlaydı. Ancak Ocak ’te ise en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 35 daha az.
Peki, en düşük emekli maaşı yıllar içinde nasıl eşitlendi ve ne kadar eridi? En düşük emekli maaşının asgari ücrete oranı AK Parti hükümetleri döneminde nasıl düştü?
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre Ocak ’de 4a en düşük emekli maaşı ,4 lira idi. Bu dönemde net aylık asgari ücret ise ,6 lira idi. Buna göre 4a en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 32 fazlaydı.
Ocak ’te ise 4a en düşük emekli maaşı TL iken asgari ücret TL idi. Buna göre 20 sene önce 4a en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 47 fazlaydı.
Ocak ’te ise aylık net asgari ücret 8 bin lira oldu. 4a en düşük emekli maaşı ise 5 bin lira. Buna göre 4a en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 31 daha düşük. Ancak en düşük emekli maaşı aslında 5 bin lira açıklandı. Bu durumda ülkedeki en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 35 daha az.
yılları arasında asgari ücret ile 4a en düşük emekli maaşını karşılaştırdığımız zaman şu sonuç ortaya çıkıyor: Ekonomik krizle anılan ’de 4a en düşük emekli maaşı asgari ücretin 1,5 katından fazla. Bu oran AK Parti’nin iktidara geldiği ’de 1, AK Parti iktidarıyla birlikte bu oran ’te 1,47 oluyor.
Kademeli düşüşle birlikte emekli maaşının asgari ücrete oranı ’te 1,09’a kadar geriliyor. Yani iki maaş arasındaki fark neredeyse kapanıyor. ’da ise bir ilk gerçekleşiyor: Asgari ücret en düşük emekli maaşını geride bırakıyor. Bu oran 0,97’ye düşüyor.
’de 0,86’ya kadar düşen oran ’nin ilk yarısında 0,74 ve ’ün ilk yarısında 0,69’a kadar geriliyor. Bu ne demek? ’ün ilk yarısında 4a en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 31 daha düşük.
Peki, başında asgari ücret 4a en düşük emekli maaşından ne kadar mı fazla? Yüzde Sonuçta ’te 4a en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 47 fazlaydı. Şimdi ise asgari ücret emekli maaşından yüzde 45 daha fazla.
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin hayata geçmesiyle Türkiye’de 2 milyondan fazla kişi emeklilik hakkına kavuştu. Ancak emeklilere gelen yüzde 30 zam tepkilere yol açtı. En düşük emekli maaşı konusunda ise tam bir bilmece yaşanıyor. Resmi veriler birbiriyle örtüşmüyor. SGK’nın en son açıkladığı Mayıs Mali İstatistiklerine göre ’nin ilk yarısında 4a emeklisi 3 bin , 4b emeklisi 2 bin ve 4c emeklisi 4 bin TL alıyor.
Ancak Türkiye Emekliler Derneğine (TUED) göre aynı dönemde en düşük emekli maaşı 2 bin TL idi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da en düşük emekli maaşını bu dönemde 2 bin TL olduğunu defalarca söylemişti.
Bu durumda SGK’nın açıkladığı 4a ile TUED’in açıkladığı en düşük maaşlarının asgari ücrete oranına bakmak gerekiyor. ve yılları arasında iki kurumun verileri birbirine çok yakın iken ’da büyük bir fark ortaya çıkıyor.
SGK’ye göre bu en düşük emekli maaşının asgari ücrete oranı 0,92 iken, TUED’e göre 0,49 idi. Yani en düşük emekli maaşı asgari ücretin yarısından daha azdı.
’ün ilk yarısında ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı en düşük emekli maaşı 5 bin lira esas alındığında asgari ücrete oranı 0, Yani en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 35 daha düşük. SGK’nın verisine göre yüzde 31 daha düşük.
Öte yandan, en düşük emekli maaşı devlet desteğiyle birlikte 5 bin liraya yükseliyor. Asıl maaş bundan daha düşük.
ikinci yarısı ve ilk yarısında 4a en düşük emekli maaşını hesaplarken hükümetin açıkladığı yüzde 42,65 ve yüzde 30 zam oranlarını kullandık.
SGK’nın Mayıs ’de açıkladığı verilere göre Türkiye’de emekli sayısı toplamı 12,99 milyon. Bu sayı kişiyi değil; dosya sayısını ifade ediyor.
Emeklilerin büyük kısmı ise 4a (yüzde 63,2). 4b emekli oranı yüzde 19,7 ve 4c oranı yüzde