Askerlik Için Işten Ayrılma Tazminat

ASKERLİK SEBEBİYLE İŞTEN AYRILANLARIN KIDEM TAZMİNATI

Zorunlu askerlik sebebiyle işten ayrılma konusu birçok insanın kafasını kurcalamaktadır. Kişiler askere gitmek zorundadır ancak tazminatlarını da almak isterler. Peki bu durumda ne olur?

Askerlik hizmetini yerine getirmemiş çalışanlar, çalıştığı süre içerisinde askere gitmeye karar verir ve bu sebeple istifa ederse kıdem tazminatı almaya hak kazanır.

İŞÇİ ASKERLİK HİZMETİ NEDENİYLE İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHEDERSE KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANIR.

İşçinin askerlik sebebiyle kıdem tazminatına hak kazanabilmesinin şartları nelerdir?

1-Askerlik görevini yapmak için işten ayrılması

2-Makul süre içerisinde askerliğini yapmak için birliğine teslim olması 

İşçinin askere gitme bahanesiyle iş sözleşmesini feshedip başka bir işe gitmesi halinde feshin askerlik nedeniyle yapıldığı kabul edilmez.

Askerlik şubelerine sorularak işçinin ne zaman askere başladığı öğrenilebilir.

İşçi askerlik sonrasında yine aynı iş yerinde işe başlamışsa ve askerlik dönemi öncesinde kıdem tazminatı almamış ise askerlik sonrası dönem ile askerlik öncesi dönem birleştirilerek kıdem tazminatı hesaplanır.

Kıdem tazminatı alabilmenin şartları nelerdir?

İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılmışsa kıdem tazminatına hak kazanamaz.

Bulunduğu işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.

Sonuç olarak askerliğini yapmamış bir kişi, çalıştığı süre içerisinde askere gitmeye karar verir ve bu sebeple istifa eder ise, kıdem tazminatı almaya hak kazanır.

Zira askerlik hizmeti 20 yaşını doldurmuş her Türk vatandaşı için zorunlu hizmettir.

Peki zorunlu askerlik sebebiyle iş sözleşmesinin feshinde ihbar önemli midir?

İşçinin zorunlu askerlik görevi için celp döneminden makul bir süre önce ayrılması da mümkün görülmelidir. İşçinin zorunlu askerlik görevi sebebiyle iş sözleşmesini feshinde ihbar öneli tanınmasına gerek yoktur. Yargıtay bu konuda bildirim öneli yoktur demiştir. Ancak buna rağmen iş etiği gereği bildirmesinde elbette fayda bulunmaktadır.

Erkekler askerlik hizmeti için işten ayrılırsa tazminata her türlü hak kazanır. 

Askerlik bittikten sonra aynı işe dönmek mümkün müdür?

Askeri ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler, ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istediklerini işverene bildirmelidirler. Bu durumda işveren, eski işlerine benzer işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe işçiyi tercih ederek, o andaki şartlarla işçiyi işe almak zorundadır. İşveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder.

Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için askerlik hizmetinin kısa ya da uzun dönemli, er veya yedek subay olarak yapılmasının bir önemi var mıdır?

Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için askerlik hizmetinin kısa ya da uzun dönemli, er veya yedek subay olarak yapılmasının bir önemi yok. Hatta bedelli askerlik hizmeti dahi muvazzaf askerlik hizmeti olarak değerlendirilmeli.

Bu konuda ispat külfeti kime düşer? İşçiye mi düşer işverene mi düşer?

İşçi muvazzaf askerlik sebebiyle işten ayrıldığını işverene kanıtlamakla yükümlüdür. Zira bir hususu iddia eden iddiasını ispatla mükelleftir. Bu konuda ispatını ise askere sevk belgesini ibraz ederek gerçekleştirir.

Konuyla ilgili sık sorulan bazı sorulara de değinelim.

Mesela işçi işten kendi isteğiyle ayrıldıktan sekiz ay sonra askere gitmiştir. Sonrasında kıdem tazminatı talebinde bulunmuştur. Kıdem tazminatını alabilir mi?

Aradaki süre askere gitmek için makul bir süre değildir. Talebin reddi gerekir.

Askerlik nedeniyle işten ayrılma dilekçesi nasıl yazılır?

                                                                                                  ……………………………………………..LTD.ŞTİ.                                                                                                                  

……/…../…2021 tarihi itibariyle, askerlik vazifemi yerine getirmek amacıyla işten ayrılıyorum. Askerlik şubesi tarafından verilen askerlik görev evrakımın bir sureti ektedir.

1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesi gereğince tarafıma kıdem tazminatımın ve 4857 sayılı İş Kanunu gereğince ödenmesi gereken diğer tüm haklarımın ödenmesini talep ediyorum.

Saygılarımla arz ve talep ederim.

AD-SOYAD

ASKERLİK SEBEBİYLE İŞTEN AYRILANLARIN KIDEM TAZMİNATI hakkında faydalı bilgiler Avukat Gizem Gül Uzun tarafından sunulmuştur.

belirli süreli iş sözleşmesinde kıdem tazminatı

memur olmak için istifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir mi?

kıdem tazminatı

emeklilik sebebi ile iş akdini fesheden işçi / kıdem tazminatı

4857 sayılı İş Kanunu’nun 17’nci maddesinde ihbar tazminatı alma koşulları net bir şekilde ifade edilir. Süresi belirsiz olan iş sözleşmelerinde taraflardan biri işi sonlandırmayı talep edebilir. Yasalar gereği belirli bildirim sürelerine uymadan iş akdini bitiren taraf, karşı tarafa tazminat ödemekle yükümlüdür. Ancak muvazzaf askerlik gerekçesi ile işi bırakmak zorunda kalan çalışan için durum farklıdır. Türk Dil Kurumuna göre “muvazzaf” sözcüğü silahlı kuvvetlerde hizmet veren, mesleği asker olan kişiler manasına gelir. Askere giden her kişinin belli başlı temel hakları vardır.

Askerlik nedeniyle işten ayrılma durumunda ihbar tazminatı ne olur?

Askerlik görevi erkekler açısından zorunlu bir vazifedir. Askere gitmek zorunda kalan veya bu vazifeyi yerine getirmek isteyen her çalışan iş akdini sonlandırma hakkına sahiptir. Askerlik vazifesi için işini bırakmak isteyen çalışanların bazı temel hakları bulunur. Bu temel haklardan biri arzu ederse ayrıldığı işe tekrar dönmektir. Çalışan isterse askerlik görevini tamamladıktan sonra istifa ettiği işe tekrardan dönebilir. İkinci temel hakkı ise tazminat alma hakkıdır. İhbar tazminatı süresi belirsiz olan iş sözleşmelerini kapsar. Bu tazminat türünde işveren veya işçi tarafından hiçbir neden sunulmadan ve ihbar süresi tamamlanmadan iş akdi feshedilirse karşı tarafa ihbar tazminatı alma hakkı doğar.

Askerlik görevi için işinden ayrılan çalışanların ihbar tazminatı alma hakkı yoktur. 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’ncü maddesinde bu konu ile ilgili tüm bilgiler açık ve net bir şekilde belirtilmiştir. Yasalar gereği askere gitmek için işinden istifa eden çalışanların yalnızca kıdem tazminatı alma hakkı bulunur. 1 yıl dolmadan askerlik nedeniyle işten ayrılma durumunda çalışan hiçbir şekilde tazminat alamaz. İş Kanunu’nda kıdem tazminatının alınabilmesi için çalışma döneminin en az 1 sene olması kuralı vardır.

Askere giden işçi ihbar tazminatı alabilir mi?

Askerlik vazifesini henüz yapmamış olanlar, çalıştıkları süre içerisinde bu vazifelerini yapmak isterlerse iş akdini sonlandırma talebinde bulunabilir. Askere gitmek için işinden ayrılan çalışanların kıdem tazminatı alma hakkı mevcuttur. Çalışanların iş sözleşmesini bitirmek için bildirim sürelerini beklemelerine gerek yoktur. İşten ayrılma nedenini askerlik hizmetine dayandırdığı takdirde ani bir kararla iş akdini sonlandırma hakkı vardır.

Askere gitme gerekçesiyle işten ayrılan çalışanın ihbar tazminatı alma hakkı bulunmaz. Yalnızca kıdem tazminatı alma hakkı doğar. Bedelli askerlikte de aynı durum geçerlidir. Bedelli askerlik için işten ayrılma ve ihbar tazminatı ile ilgili net bilgiler İş Kanunu’nda yer alır. Bedelli askerlik yapacak olan işçiler iş akdini sonlandırdıktan sonra o işte en az 1 yıl çalıştılarsa kıdem tazminatı alma hakkına sahip olur.

ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ

Yasa kıdeme hak kazanan bir kişinin bu gerekçesini işverene belgelemesini buyurduğundan henüz bu belgeyi almayan işçi işten ayrılmak istediğinde işte tıpkı bu örnekte olduğu gibi bir sorun çıkıyor karşımıza. Çünkü kimi kötü niyetli işverenler “askere sevk belgeni getirmeden kıdemini ödemem” deyip işçiye erken ayrılmak istiyorsan o halde istifa et dayatmasında bulunuyor. Bu da işçinin hak ettiği kıdemini işverene bırakıp işten ayrılması anlamına geliyor.

Bu arada belirtmeliyiz ki işçinin askerlik sebebi ile işten ayrılması koşulunda işyerindeki çalışma süresine göre belirlenen 2 hafta ile 8 hafta arasında olan ihbar (bildirim) öneli sürelerine uymak zorunluluğu yoktur. Yani sevk belgesi elindeyse işten derhal (bildirimsiz) ayrılabilir.

İş kanunu askere gidecek işçinin işten ne zaman ayrılması gerektiği konusunda bir düzenleme yapmadığı için bu sorun böyle devam edip gidiyor. Tabi bu arada konu işçi ile işveren arasında yasal husumetlere de dönüşerek sıkça davalık oluyor.

Şimdi konuya iş yasası yer vermeyince doğal olarak içtihatlara (yüksek yargı kararları) başvuralım ve soruna böyle çözüm arayalım dilerseniz.

Yüksek yargı önüne gelen bu tür dosyalarda öncelikle işçinin askere sevk tarihi ile işten ayrılma tarihi arasındaki süreye bakarak karar veriyor. Ve bu sürenin makul bir süre olması gerektiğini belirtiyor.

Örneğin aşağıda sunduğumuz karar özetinde işçi askere gitmeden 1 yıl önce işyerinden ayrılıp sona kıdem talep etmiş. Bu durumda Yüksek mahkeme işçinin talebini doğal olarak reddetmiş.

“ÖZET: İşten kendi isteğiyle ayrıldıktan bir yıl bir ay sonra askere giden işçi, işten bu nedenle ayrıldığını belirterek kıdem ödencesi talebinde bulunmuştur. Aradaki süre ayrılış nedenini askere gitmek olarak kabul için makul bir süre değildir. Talebin reddi gerekir.” (Y.9.H.D.E.1991/17410 K.1992/3138 T.17.03.1992

Buna karşın işçinin askere gidiş tarihi ile işten ayrılma tarihi arasında Yargıtay’ın “makul süre” tanımına uygun bir süre söz konusu ise aşağıdaki karar özetinde olduğu gibi işçi lehinde kararlar verilmiş.

“ÖZET: İşten ayrılışından üç ay sonra zorunlu askerlik hizmetine başlayan işçinin, işten askerlik nedeniyle ayrıldığının kabulü ve bu şekillerde biten sürenin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması gerekir” . (Y.9.H.D. E.1993/10594 K.1994/3038 T.01.03.1994)

Gerçekten de incelediğimiz çeşitli kararlarında Yargıtay bir ay, üç ay, ve hatta beş buçuk ay gibi süreleri de makul süre kapsamında askerlik nedeniyle fesih olarak kabul etmiştir.

Dolayısı ile yanıtımız sizin askerlik öncesi işinizden 1-2 ay gibi bir süre önce ayrılıp daha sonra işverenden kıdem talep etmeniz mümkün olduğu yönündedir. Bununla birlikte istifa değil, askerlik nedeni ile ayrıldığınızı belirten bir dilekçe yazmalısınız. Ancak bu konuda direnen işverenlere karşı verdiğimiz örneklerdeki gibi dava açmak gerektiğini de hatırlatmış olalım.

Tüm Yazıları