At Fil Matı
Satranç Dersi 1 – Kolay Fil At Matı
Öncelikle orta sınıf derslere hoş geldiniz!
Bundan sonrası için artık daha fazla odaklanacağınız bir sürece giriyorsunuz. İhtiyacınız olduğunda, kafanız karıştığında ya da önerilerde bulunmak istediğinizde ben buradayım.
W Hareketi ile At – Fil Matı
Satranç tahtalarına göz atalım. At-fil matında mat sadece filin rengiyle aynı olan köşelerden birinde gerçekleşir. Siyah şah filin zıt rengi olan köşeye kaçar. Buradan itibaren Siyah şahın doğru köşeye sürülmesi için kullanılan harekete beyaz atımızın W harfine benzer yol çizmesinden dolayı ‘’W hareketi’’ denir.
1. Ac7 Şc8 Tekrar köşeye dönmesine izin vermeyerek başlayalım.
2. Fa7 Şd8 Beyaz şah, at ve siyah şahın birbirlerine göre durumları W hareketi için iyi bilinmesi gerekir. Ayrıca filin de siyah şahın iki solundaki kareyi kontrol etmesi gerekiyor. Çünkü bu durumda hep aynı hamle yapılarak at şahın karşısına geçer.
3. Ad5
Burada devam için iki yolu var;
a. Yol zıt köşeye dönmeye çalışmak &#; Şc8
b. Yol siyah şahın kaçma girişimi &#; Şe8
W hareketini anlayabilmek için ilk olarak birinci yolu inceleyelim.
Birinci Devam Yolu
3. Şc8 W hareketinin bu devam yolu kolay olandır çünkü bu devam yolunda beyazlar oynadığı taşla hep üst üste iki hamle yapar.
4. Ae7+ Şd8
5. Şd6 Şe8
6. Şe6 Şd8
7. Fb6+ Şe8 En son fille oynadığımız için yine fille oynuyoruz.
8. Fa5 Şf8 Biraz önce bahsettiğimiz beyaz at ve şahların birbirlerine göre tipik olan pozisyonuna tekrar ulaşmış olduk.
9. Af5 Şe8 Ag7+ Şf8 Şf6 Şg8 Şg6 Şf8 Fb4+ Şg8 Fe7 Şh8 Af5 Şg8 Ah6+ Şh8 Ff6#
İkinci Devam Yolu
3&#; Şe8 Bu devam yolunda siyah şah merkeze doğru kaçmaya çalışıyor ancak at-fil işbirliği ile bunun mümkün olmadığını görelim.
4. Şd6 Şf7
5. Ae7 Bu yol için anahtar hamle at hamlesidir. Çünkü at, beyaz kareleri kontrol ederken filde siyah kareleri kontrol ederek siyah şahı kaçırmayacak. Bu hamle ile aynı zamanda W hareketine de devam edilmiş olur.
5. Şf6 Siyah şah g5 ten kaçmaya çalışıyor demek ki fille bu kareyi tutmalıyız.
6. Fe3 Şg7
7. Fg5 Şf8
8. Şe6 Şe8
9. Ff4 Şd8 ya da Şf8
Fe5 Şe8
Fc7 W hareketine devam edebilmek için d8 i tutmak gerekiyordu.
Şf8 Af5 Şe8 Ag7+ Şf8 Şf6 Şg8 Şg6 Şf8 ya da Şh8
Fd6 Bu hamle ile siyah şahın hapsi tamamlandı (g8,h8)
Geriye atı şahın yanına getirmek ve mat etmek kaldı. Aslında siyah şahı doğru köşede iki kareye hapsettikten sonra at tahtanın neresinde olursa olsun atı şahın yanına (pat yapmamaya da dikkat edelim) getirip mat yapmak mümkün.
16&#; Şg8 Af5 Şh8 Fc5 Şg8 Ah6+ Şh8 Fd4#
Gördüğünüz gibi dikkatimizi verdiğimizde zor değil arkadaşlar. Sormak istediğiniz bir şey olursa yorumlarda buluşalım.
Orta seviye 2. satranç dersimiz için buraya tıklayınız&#;
T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
OSMANİYE / TOPRAKKALE - Toprakkale Şehit Süleyman Danacı İmam Hatip Ortaokulu
Ders 58 - At-Fil Matı
Kaynak:seafoodplus.info?v=0QtGU0tcNi8
Yayın: - Güncelleme: - Görüntülenme:
Beğen
Yakın zaman önce yayınlanan, "Yalnız At Matı," isimli makalemde, çok ender rastlanan ve kazanan tarafın bir atla beraber erler haricinde tahtada bir taşının olmadığı bir konumda yapılan şah mattan bahsetmiştim. Böyle konumlar gerçekten de o kadar ender ki, kullandığım örnekler, ya derlenmiş çalışmalar veya tanınmayan oyuncular tarafından oynanmış konumlardı.
Dolayısıyla, yalnız bir fille yapılan şah matlar üzerine yazmaya hazırlandığım sonraki makalede, daha da az örnek olmasını bekliyordum. Hakikaten de, at bir karmaşık bir taş ve çok kötü tanınan boğmaca matı hemen aklınıza geliyor, ama fillerde durum nasıl?
Benim için oldukça şaşırtıcı bir biçimde, kuvvetli satranç oyuncuları arasında oynanan pek çok oyunda yalnız bir fille mat yapıldığını veya yapılabilmiş olabileceğini gördüm! Bunun iyi (biraz saçma da olsa) bir örneği de dünya şampiyonunun yakın zaman önce yaptığı maçtı.
Muhtemelen "Neler oluyor? Carlsen neden maçı terk ediyor ve bu pozisyonun yalnız fil matıyla alakası ne?" gibi sorular aklınızdan geçiyordur.
Eğer aklınızdan geçenler bunlarsa, yalnız değilsiniz. Maçın sonucu canlı bağlantıdan aktarıldığında büyük bir karmaşa oldu. Oysa açıklaması çok kolay ve biraz da üzücü. Bu bir yıldırım maçıydı ve Magnus Carlsen zamandan kaybetti. Kurallara göre, zaman sınırınızı aşarsanız ve rakibiniz de geçerli bir mat konumunu tahta üzerinde ortaya koyabilirse (sizin de büyük hatalar yapmanızı gerektirecek olması sorun değil), bu, maçı kaybettiğiniz anlamına geliyor.
Görebildiğiniz üzere, burada bir şah mat mümkün, örneğin:
Bu biraz da saçma örneği saymazsak, "yalnız fil şah matı" sözünü duyan belli bir tecrübe sahibi her satranç oyuncusunun aklına ilk gelen, ismini ünlü çalışmadan alan Troitsky matıdır. Kendi başınıza çözmeye çalışın; hoşunuza gideceğine eminim!
Bunun haricinde de yalnız filin şah mat yapabildiği pek çok çalışma konumu bulunmakta, ama peki gerçek turnuva satrancından durum ne? Doğruyu söylemek gerekirse, ben böyle bir matın gerçekleştiğini sadece bir kere, şeytani bir planın parçası olarak gördüm. Bir sonraki diyagrama bakın: Beyazlar beraberliğe giden en hızlı yol olarak gördüğü h3 erini alıyor. Siyahlar için güzel bir galibiyet yolu bulabilir misiniz?
Tuzaklardan bahsederken, satranç sihirbazının kurguladığı oyunu kim unutabilir? Tal Ae7'yi hediye ediyor. Alınabilir mi? Büyük Usta Geller hediyeyi reddetmeyi tercih etti ve sonunda maçı kazanan oldu:
Geller atı alsaydı neler olacağını kendiniz bulmaya çalışın.
Satranç tarihi, aşağıdaki maçta gerçekleşen şah matı da muhtemelen hatırlayacaktır:
Yaklaşık yıl sonra oynanan bu maçta Siyahlar mat konumu tahtada oluşmadan az önce maçı terk etti.
Siz herhangi bir rakibinizi yalnızca bir fille mat etmiş miydiniz?
Özgür Satranç Forum
Fritz in databasesini incelerken elo üstü oyuncuların bile at ve fille yada 2 atla 50 hamlede mat yapamadan berabere biten maçlarını gördüm.
Aklıma takılan;
Yanlızca Şaha karşı rakibin at ve fili varsa Tek şahla oynayan (en iyi
hamleyip yaptığını var sayarsak) at ve fille kaç hamlede mat olur?
Yada 2 at yada 2 fille rakibi mutlak surette mat yapmak için en az kaç hamle gerekir?
Bu konuda Averback'ın Oyun Sonu kitabı değerli bilgiler içermektedir.
Kaç hamlede mat yapılabileceği tahtadaki konuma bağlıdır. En az kaç hamle diye sormuşsunuz: Her şey uygunsa bir hamlede mat yapılır.
En olumsuz durumlarda ise (bütün konumları incelememiş olmakla birlikte)
At + Fil = 28 hamle
Fil + Fil = 14 hamle
At + At = Mat yapılamaz (doğru savunma ile)
denebilir.
At + Fil = 28 hamle
Bu kesinmidir?
Yani her iki oyuncununda hatasız hep en iyi hamleyi yaptığını var sayarsak
28 hamlede kesin mat olurmu?
Şunun için soruyorum. Frtitz in Databasasesinde "End game" bölümünden Fil +at karşı şah oyun sonu listelendiğinde üstü bir kaç oyuncunun 50 hamlede mat edemediği maç gördüm. At ve fille kesin mat olur ama hep en iyi hamleyi yaparsak 50 hamleden fazla sürermi acaba?
Daha önce de söylediğim gibi; matın kaç hamle süreceği tahtadaki konuma bağlıdır. Her iki tarafın da doğru hamleleri yapması sonucunda 28 hamleyi geçmesi pek olası değildir. (28 rakamını nereden duyduğumu hatırlamıyorum fakat daha uzun süren bir mat görmedim diyebilirim. Genelde 18~24 hamle aralığında mat gerçekleşiyor gibi.)
GM'lerin birkaç hamlelik matları görmedikleri konumlar da olabilmekte. Ne kadarı bilgi eksikliği, ne kadarı satranç körlüğü bilinmez.
Bu ve bu sitede, basit ve etkili at fil matı tekniklerini inceleyebilirsiniz.
seafoodplus.info Bu linkte tasları istediğiniz yerlere koyarak deneyebilirsiniz. Ben kısa bir sure icinde 30 hamilelik bir pozisyon buldum. Belki biraz daha uğraşarak daha fazlası bulunabilir. saygılar.
Evet. Mat süresi konuma bağlı. Benim bulabildiğim en uzun mat 28 hamlede oluşuyor.
DaemChessStudio kullanarak Houdini c ile aşağıda FEN kodunu verdiğim pozisyonu test ettim. Pozisyonda beyaz şaha karşı siyah şah ve at+fil var.
Intel i7 işlemcili bir bilgisayarda yaklaşık 60 sn içinde en iyi savunmanın 28 hamlede mat olduğunu belirledi. Daha kötü savunma varyantlarında 26 ve 22 hamlede matlar da var.
FEN: 8/8/3K4/8/8/3nkb2/8/8 w - - -1 0
Başka pozisyonlarda mat süresi birkaç hamle kısalıyor.
Burada dikkat edilmesi gereken şey belirlenen 28 hamlede mat ancak en doğru hamlelerle mümkün.
Mesela arada hamlede hatalı bir hamle yaparsanız işiniz uzamış oluyor. Böyle olunca da rakip şahı doğru tuzak köşesine itmek için üç beş hamle kaybediyorsunuz. GM'lerin başına gelen de bu durum sanırım. Ve bu durum acınası bir durum değil bence. Gayet doğal.
Andrew Martin'in bir ChessBase tutorial videosunda at+fil ile mat etmenin aslında çok kolay olduğunu anlatıyor ve bu duruma gelip mat yapamazsanız size gülebilirler filan diyor, ben katılmıyorum kendisine.
Bu arada aynı test iki at için yapıldığında mat elde edilemiyor. Ama bu da konuma ve doğru savunmaya bağlı. İki at ile nasıl mat edilir konulu birçok yazı ve video mevcut ama hepsi de varsayım olarak zaten mat olacak bir konumla başlıyor. Şahı merkeze kaçabildiyseniz ve dikkatli olursanız mat olması mümkün değil (miş).
kitaro Nickli Kullanıcıdan Alıntı:At + Fil = 28 hamle
Bu kesinmidir?
Yani her iki oyuncununda hatasız hep en iyi hamleyi yaptığını var sayarsak
28 hamlede kesin mat olurmu?
GM Karsten Müller'e göre en fazla 33 hamle - Fundemental Chess Endings sayfa
Abdulkadir bey rica etsem su asagıdaki konumu da bır analiz ettirebilir misiniz
FEN:k7/8/8/8/8/8/8/4K1BN w - - 0 1
bu konumda online database 30 hamle diyor.
Beyaz: Sah f1 , At h1 ve Fil g1' de
Bu konumda 31 hamlede mat var.
Bu arada buradan isterseniz test de edebiliriz Shredder Online Database e karsı Houdini
Toxenory Nickli Kullanıcıdan Alıntı:Abdulkadir bey rica etsem su asagıdaki konumu da bır analiz ettirebilir misiniz
FEN:k7/8/8/8/8/8/8/4K1BN w - - 0 1
bu konumda online database 30 hamle diyor.
Analiz sonucu DCS ve Houdini c aşağıdaki hamleleri buldu.
Yani hamlede mat var.
[Event "?"]
[Site "?"]
[Date "????.??.??"]
[Round "?"]
[Result "*"]
[PlyCount "30"]
[White "?"]
[Black "?"]
[SetUp "1"]
[FEN "k7/8/8/8/8/8/8/4K1BN w - - 0 1"]
1. Kd2 Kb8 2. Kd3 Ka8 3. Kc4 Kb7 4. Kd5 Kc7 5. Ng3 Kd7 6. Bb6 Kc8 7. Kc6 Kb8
8. Bd4 Ka8 9. Ne4 Kb8 Nc3 Ka8 Nd5 Kb8 Nc7 Kc8 Ba7 Kd8 Nd5
Ke8 Kd6 Kf7 Ne7 Kg7 Be3 Kf6 Bf4 Kf7 Bg5 Ke8 Nf5 Kf7
Nh4 Ke8 Ke6 Kf8 Nf5 Ke8 Nd6+ Kf8 Bh6+ Kg8 Kf6 Kh7 Nf5
Kg8 Kg6 Kh8 Bg7+ Kg8 Nh6# *
Bir oyuncu at ve fille eğer doğru mat yöntemini biliyorsa, konuma göre en fazla 30 civarı hamlede mat olur. Buna karşın rakibin doğru savunması diye bir şey yoktur. Çünkü mat yapılabilmesi doğru uygulandığında kesindir. Öte yandan matı yapmaya çalışan tarafın yapacağı 1 hatalı hamle ona hamle civarı kaybettirebilir. Buda 50 hamle kuralını ortaya çıkarır. Çoğu oyuncu bu sebepten berabere kalıyor.
32 Hamle ile mat oluyor tekrar bakmış oldum bende.
Çok karşılaşılan bir şey değil sonuçta
Bu pozisyonda 27 hamlede mat mümküseafoodplus.infonu veritabanından bakabilirsiniz.
seafoodplus.info
Ben en fazla 31 hamlede mat buldum.
İki ata karşı mat olmak için aptalca bir hamle yapmak lazım aksi halde en olumsuz konumda bile mat olmaz.
Özgür Satranç Forum > Eğitim & Program & Yazılım > Problem & Etüd & Kombinezon & Oyun > At ve Fille Kaç Hamlede Mat olur?