(2 Ekim - 1 Kasım )
Milleti millet yapan unsurlar tamamlanıyor.
Türkiye Cumhuriyeti diline sahip çıkıyor. Büyük seferberlik açılıyor. Dil Devrimi bizzat Atatürk'ün önderliğinde uygulanıyor. Öztürkçe karşılıklar bulunuyor. Kurumların adı değişiyor. Soyadlar veriliyor.
Kadınlar milletvekili seçme ve seçilme hakkını kazanıyor. Toplumsal ve siyasal yaşamda, ekonomik ve askeri alanda kadının yeri ince ayrıntılarında tartışılıyor.
Atatürk'ün Güneş - Dil Teorisi ile ilgili imzasız yazdığı bilinmeyen kitapçığı ilk kez bu ciltte!
seçimleri
CHP 4. Büyük Kurultayı
CHP Program ve Nizamnamesi
Milletlerarası Kadınlar Birliği Kongresi
"Türk çocuklarının vatan kuşlarıyla vatan havası içinde yarışa" alışmaları için Türk Kuşu Kurumu'nun açılışı.
Celal Bayar'a armağan edilen plak kaydı
Amerikalı gazeteci Gladys Baker'la önemli görüşme metinleri Timur hakkında bir köylüyle sohbet
Türk Tarihi Araştırma Kurumu Programının taslağı
Mimar Sinan heykeli.
27 OCAK - JANUARY 27
Tarihte Bugün - Today in History
1 Ocak-2 ubat
lk Cumhurbakan Gazi Mustafa Kemal, zmir’de
- Atatürk'ün, Kurun gazetesinde Hatay davas ile ilgili olarak Asm Us imzasyla yaymlanan beinci bayazs: "..Türkiye Cumhuriyeti çok hakl olduu Hatay davasn ortaya atarken bunun bütün sonuçlarn düünmemi olduunu kim iddia edebilir? Dava uluslararas olmutur. Davasnda hakl olan Türkiye'dir. Artk, dinlenilecek sözün kimin azndan çktna çok dikkat etmelidir. Türk'ün sözü, Türk'ün hakl ve yerinde sözü Türk'ün kendisidir. Ona uymamak, onu tanmamak, onu hiçe saymak, buna cesaret gösterenlerin düünmedikleri akbetle karlaacaklarna asla üphe etmemelidir."
Cenevre'de Milletler Cemiyeti toplantsnda Hatay'n bamszlnn kabul edilmesi.(Bu karar, 29 Mays 'de Cenevre'de toplanan Milletler Cemiyeti Konseyi'nde de Hatay Anayasasyla beraber onaylanm, bamszlk rejimi 29 Kasm günü yürürlüe girmitir. 2 Eylül 'de Hatay Millet Meclisi açlarak Devlet Bakanl'na Tayfur Sökmen seçilmitir. Devletin ad "Hatay Devleti" olarak kabul edilmi, 23 Haziran 'da Türkiye ile Fransa arasnda yaplan antlama ile de Hatay Türkiye'ye braklm, 7 Temmuz tarih ve sayl Kanunla yeni Hatay ili kurulmutur).[Kocatürk]
Atatürk'ün, Milletler Cemiyeti toplantsnda Hatay'n bamszlnn kabul edilmesi üzerine Babakan smet nönü'ye telgraf: "Baarlm olan millî davada izlenen uygar ve insanî yola, uluslararas lâyk olduu kymetin verileceine üphe yoktur. Türkiye Cumhuriyeti hakl olduuna inand davasn, büyük ve âdil hakem heyeti olmasn daima arzu ettii ve bu sfat ve yetkisinin daha çok çetin meselelerin çözümünde en yüksek kudret ve kuvvete sahip olmasn temenni ettii Milletler Cemiyeti'ne brakmakla insanlk adna isabetli bir harekette bulunmutur. Bu suretle uygarlk adna da yüksek bir vazife yapm olmakla sadece takdir ve tebrike lâyktr!"
Atatürk'ün 27 Ocak tarihli telgrafna Babakan smet nönü'nün cevab: "Hatay davasnda hükümetin izledii yol ve hareket, yüksek efimizin ilham ve telkini eseridir."
- Atatürk'ün, günü Dolmabahçe Saray'nda çalmakla geçirmesi.
- Atatürk'ün, Gaziantep'te Valilii ve Belediye'yi ziyareti, l Genel Meclisi'nin kendisine hemehrilik belgesi sunuu.
Atatürk'ün, öleden sonra Gaziantep'ten Narl'ya gelii, buradan da trenle Adana'ya hareketi.
Prof. Dr. Fuat Köprülü'nün, Atatürk'e bayram tebriki: "Türk milletine öz benliinin tükenmez kudretini veren büyük kurtarc ve yol göstericimizin sonsuz sayglarmla bayramn kutlarken, varlmz karanlklardan kurtaran bu mukaddes n bamzdan eksik olmamasn ona candan bal her Türk gibi Tanr'dan dilerim."
- Atatürk'ün, akamüzeri Dolmabahçe Saray'ndan otomobille hareket ederek stinye, Maslak, ili ve Karaköy yoluyla bir gezinti yapp Dolmabahçe Saray'na dönüü.
Atatürk'ün, gece Beyolu'nda Turkuvaz Lokantas'na gelii, geç saatlerde Dolmabahçe Saray'na dönüü.
- Balkan Birlii Cemiyeti Ankara’da kuruldu.
Atatürk'ün, trenle zmir'e gelii.
- Atatürk'ün T.B.M.M.'nde, yeni seçilen milletvekillerini kabulü.
- Atatürk'ün, Mersin'den Silifke'ye gelii.
- Atatürk'ün, Lâtife Hanmla beraber zmir'den Mersinli'ye kadar bir otomobil gezintisi yapmas.
- Atatürk'ün, sabah Karyaka istasyonunda trenden inerek annesinin mezarn ziyareti ve konumas: "Burada yatan annem, zulmün, zorun bütün milleti felâket uçurumuna götüren bir keyfî idarenin kurban olmutur. Bu kadar kan dökerek milletin elde ettii egemenliin korunmas ve savunulmas için gerekirse valdemin yanna gitmekte asla tereddüt etmeyeceim. Millî egemenlik urunda canm vermek, benim için vicdan ve namus borcu olsun!"(Atatürk, annesinin mezarn ziyaretten sonra Karyaka istasyonundan tekrar trene binerek saat 'de Basmane'ye gelmi ve cokun bir ekilde karlanmtr). [Kocatürk]
Atatürk'ün, Karyaka istasyonunda Lâtife Hanm'n babas Muammer Bey'le -ilk defa- tanmas. Salih (Bozok) hatralarnda, bu olayu ekilde anlatmaktadr: "zmir'e gelirlerken Karyaka'da Atatürk'ü karladk. Beni kompartmanlarna yalnz olarak kabul buyurdular ve u emri verdiler: 'Ben Lâtife Hanmla evlenmeye karar verdim. imdi babas burada ise kendisini bu kararmdan haberdar edersin ve hiç kimseye bir ey söylememesini de ilâve edersin! Paa, o güne kadar Muammer Bey'i görmediinden tanmyordu. Paa'nn emirleri gereince hareket ettim. Muammer Bey'e, Gazi Mustafa KemalPaa'nn kaynpederi olacaklarn söylediim zaman boynuma sarldlar ve içini çekerek beni kokladlar. Biraz sonra Paa Hazretleri de vagonlarndan inerek Muammer Bey'le tantlar.[Kocatürk]
Atatürk'ün saat 'de Basmane istasyonuna gelii, daha sonra zmir Valiliini ziyareti, öleden sonra Göztepe'de Uakîzade Muammer Bey'in köküne gidii.
Atatürk'ün, akam, ehir Belediyesi tarafndan izmir Hükümet Kona'nda erefine tertiplenen ziyafette konumas: "Bütün bu baar, yalnz benim eserim deildir ve olamaz. Bütün baar, bütün milletin karar ve iman ile çalmas