Atatürkün Anıtına Saldırı
Atatürk anıtına saldırı gerçekleştiren kişiler hakkında soruşturma
Samsun&#;da, Atatürk Parkı&#;ndaki Onur Anıtı&#;na halat bağlayıp, çekmeye çalışan B.F. ve kuzeni C.F. emniyetteki sorgularının ardından adliyeye sevk edildi. Kuzenler hakkında &#;Atatürk&#;ün hatırasına alenen hakaret&#; suçundan soruşturma başlatıldı.
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs ’da Milli Mücadele’yi başlatmak için ilk adımı attığı Samsun’da Atatürk anıtı saldırıya uğradı. İlkadım ilçesinde kentin simgesi haline gelen ve Atatürk’ün şahlanmış at üzerinde betimlendiği anıta, halat bağlandı. Halatın diğer ucu otombille çekilerek anıt yıkılmak istendi. Saldırganlar halat kopunca olay yerinden kaçtı.
İhbar üzerine bölgeye polis ekipleri sevk edildi. Çalışma başlatan ekipler, şüphelilerin kaçtığı aracın plakasını tespit etti. Plakadan yola çıkan polis, kuzenler B.F. ile C.F.&#;yi yakalayıp gözaltına aldı. Yapılan araştırmada kuzenlerin, 6 farklı suçtan çok sayıda kayıtları olduğu tespit edildi.
SORUŞTURMA BAŞLATILDI
Şüpheliler hakkında &#;Atatürk&#;ün hatırasına alenen hakaret&#; suçundan soruşturma başlatıldı.
ADLİYEYE SEVK EDİLDİLER
Emniyetteki sorgularının ardından 2 şüpheli adliyeye sevk edildi.
ONUR NÖBETİ BAŞLADI
Binlerce kişi anıt önünde bir araya geldi, saldırıya tepki gösterdi. ADD Samsun Şube Başkanı Işık Özkefeli, “Mülki idare ‘Onur Anıtı’mızı koruyamıyorsa biz koruruz” paylaşımı yaptı. Anıtın önünde “Onur Nöbeti” başlatıldı.
Avusturyalı heykeltıraş Heinrich Krippel’in yaptığı Onur Anıtı, Mustafa Kemal’in Samsun’a çıktığı noktaya dikildi. Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcını simgeleyen anıt, 29 Ekim tarihinde kaideye yerleştirildi. Anıtın resmi açılışı, 15 Ocak ’de yapıldı. Atatürk anıtın açılış töreni için Samsun Valisi’ne gönderdiği telgrafta, “Muhterem Samsun halkının şahsıma karşı besledikleri asil duyguların kıymetli bir tezahürünü bildiren telgrafınızdan pek mütehassıs oldum. Teşekkür, muhabbet ve selamlarımın halka arzını rica ederim” dedi.
Samsun'da Mustafa Kemal'e ithafen bir anıt dikilmesi fikri dönemin Samsun Valisi Kâzım Paşa tarafından ortaya atılmıştır. 19 Mayıs tarihinde ise Kâzım Paşa'nın katıldığı kaidenin temel atma töreniyle de anıtın inşa süreci resmen başlamıştır.[1] Anıt için daha önce Zafer Anıtı'nın inşası için açılan yarışmayı kazanan Avusturyalı heykeltıraş Heinrich Krippel ile $'a ( enflasyon oranları ile $) anlaşılarak sipariş verilmiştir.[3][4] Krippel, heykeldeki vücut ölçüleri ve surat kompozisyonunda daha önceki çalışmaları için Mustafa Kemal'in Ankara'daki ikâmetine giderek aldığı ölçüleri esas almış, heykelin çalışmalarını da Türkiye'de gerçekleştirmiştir. Heykelin tunç döküm işlemleri ise yılında Viyana'daki Vereinigte Metallwerke dökümhanesinde başlamış ve yılında 32 parça hâlinde sonlanmıştır. Döküm aşamasından sonra temizlik ve rötuş işlemleri için dökümhanede birleştirilen anıt bu işlemlerin de tamamlanmasının ardından tekrar sökülerek her bir parça ayrı ayrı sandıklanmıştır.[1]
Hamburg'dan Deutsche Levante-Linie kumpanyasının Nicea vapuru ile taşınan anıtın parçaları 15 Ekim tarihinde Samsun'a ulaşmıştır.[6] Ancak gümrük geçişi sırasında ₺ gümrük vergisi istenen heykel gümrüğe takılmıştır.[8] Verginin il kurumlarınca ödenmesi mümkün olmadığından dolayı Türkiye hükûmeti devreye girmiş ve heykelin gümrükten çıkarılamamasının kamuoyunda olumsuz etki yaratacağı öngörüsüyle merkezî bütçe oluşturularak vergi bu bütçeden karşılanmıştır.[8]
Heykelin gümrükten çıkarılmasını takiben ise kaideye monte edilme işlemleri başlatılarak Avusturyalı bir mühendisin de yardımıyla[6] 29 Ekim tarihinde heykel kaideye monte edilmiştir.[9]
Açılış töreni[değiştir kaynağı değiştir]
4,10 metre (13,5&#;ft) yüksekliğinde olan kaide, mermer kaplamalı taş blok dikdörtgenprizma şeklinde yapılmıştır.[21] Kaidenin sağ tarafında ters üçgen bir sivri kemer içerisinde yer alan tunç kabartmada Mustafa Kemal, mareşal kıyafetiyle yüzü sola bakar biçimde ve kollarını iki yana açmış bir vaziyette dik bir şekilde betimlenmiştir.[27] Sağ ve sol taraflarında ise ellerine sarılmış ve diz çökmüş figürlerle Türk milleti temsil edilmiştir.[27] Başka hiçbir Atatürk anıtında rastlanmayan bu betimleme "tek adam" vurgusunu perçinlemektedir. Sol taraftaki kabartmada ise yine aynı şekildeki bir niş içerisinde karaya yanaşmış bir tekne ve bu teknedeki cephaneleri taşıyan halk betimlenmiştir.[27]
Kaidenin ön yüzündeki levhada Nutuk'un ilk cümlesine atıfta bulunan "Vatanda Millî Mücadeleye başlamak için Gazi 19 Mayıs = tarihinde Samsun'a çıktı." cümlesi ve arka yüzündeki levhada "Bu heykel Samsun vilâyeti halkı tarafından Birinci Teşrin tarihinde dikildi." ifadesi yer almaktadır.[27]
Ön levha
Sağ kabartma
Arka levha
Sol kabartma