Atatürkün Bandırma Vapuru Ile Samsun A Çıkışı
kaynağı değiştir]
- ^Atay, Mehmet. "TÜRK ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİNİN BAŞLANGICI". seafoodplus.info 13 Kasım tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;
- ^abBozdağ, İsmet: sayfa
- ^abcdAtatürk, Mustafa Kemal. "Ordu İle İlişki". Nutuk. seafoodplus.info Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;[ölü/kırık bağlantı]
- ^"Mondros Mütarekesi (Ateşkes Anlaşması)". Mondros Limanı: seafoodplus.info 30 Ekim 6 Mayıs tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;
- ^abcAtatürk, Mustafa Kemal. "Türk Yurdunun Genel Durumu". Nutuk. seafoodplus.info 22 Aralık tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;
- ^Atatürk, Mustafa Kemal. "Düşünülen Kurtuluş Yolları". Nutuk. seafoodplus.info Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;[ölü/kırık bağlantı]
- ^Bozdağ, İsmet: sayfa
- ^Bozdağ, İsmet: sayfa
- ^"Atatürk'ün Samsun Günleri". seafoodplus.info 20 Nisan tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan &#;
- ^Atatürk, Mustafa Kemal. "Müfettişlik Görevimin Geniş Yetkileri". Nutuk. seafoodplus.info Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;[ölü/kırık bağlantı]
- ^Bozdağ, İsmet: sayfa
- ^abc"Bir kurtuluş hikayesi: Samsun'a çıkış". seafoodplus.info 23 Mayıs 10 Aralık tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;
- ^Atatürk, Mustafa Kemal. "Benim Kararım". Nutuk. seafoodplus.info 22 Mayıs tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;
- ^Bozdağ, İsmet: sayfa
- ^Bozdağ, İsmet: sayfa
- ^Kayseri Akın Gazetesi, Burhanettin Akbaş
- ^Milliyet Gazetesi, 15 Kasım , 79 yıllık ayıptan kurtuluyoruz
- ^"MUSTAFA KEMAL'in SAMSUN'a ÇIKIŞI". seafoodplus.info 4 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;
- ^Murat, Bardakçı (19 Mayıs ). "İşte, Bandırma Vapuru'nun biri kadın üçü çocuk 79 yolcusu". seafoodplus.info 19 Mayıs tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs &#;
- ^"Kurtuluş yolu ve Tütün İskelesi projesi". seafoodplus.info 8 Şubat 15 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;
- ^"Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı". seafoodplus.info 12 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;
- ^Atatürk, Mustafa Kemal. "Ulusal Örgütler Kurulması ve Ulusun Uyarılması". Nutuk. seafoodplus.info Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;[ölü/kırık bağlantı]
- ^Şahingöz, Mehmet. "İzmir, İstanbul ve Maraş'ın İşgaline Tepkiler". 15 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;
- ^Yeşilbursa, Behçet Kemal. "ATATÜRK'ÜN 19 MAYIS 'DA SAMSUN'A ÇIKIŞI VE TÜRKİYE'DE MİLLİ EGEMENLİK İLKESİNİN GERÇEKLEŞMESİ". seafoodplus.info 5 Kasım tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos &#;
- ^Kodaman, Bayram (). Millî Hakimiyet Fikrinin Gelişmesi. Samsun: TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları.&#;
- ^"Milli mücadelenin dönüm noktası: 19 Mayıs". Anadolu Ajansı. seafoodplus.info 25 Mayıs 10 Aralık tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos &#;
- ^Özüçetin, Yaşar (20 Eylül ). "MİLLÎ MÜCADELE İÇERİSİNDE "19 MAYIS ""(PDF). seafoodplus.info 10 Aralık tarihinde kaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos &#;
- ^Akyol, Ahmet (19 Mayıs ). "Baba Soyunun Köyü: Kocacık". seafoodplus.info Erişim tarihi: 16 Ağustos &#;[ölü/kırık bağlantı]
- ^İnan, Afet (Ekim ). "Atatürk'ün Doğum Tarihi Üzerine". seafoodplus.info 12 Mayıs tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos &#;
- ^Çetinoğlu, Neşe. "19 MAYIS TARİHİNİN ANLAMI VE ÖNEMİ". seafoodplus.info 12 Aralık tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos &#;
- ^"19 Mayıs, Atatürk'ün 'doğum günüm' dediği gündü". Anadolu Ajansı. seafoodplus.info 19 Mayıs Erişim tarihi: 23 Ağustos &#;[ölü/kırık bağlantı]
- ^Hülagü, Metin (). Yurtsuz İmparator Vahdeddin. Timaş Yayınları. ISBN &#;
- ^Günal, Bülent. "M. Kemal'i Vahdettin mi gönderdi?". seafoodplus.info 10 Aralık tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos &#;
- ^Özakman, Turgut (24 Şubat ). "İŞGALCİ NAMUSU KADAR OLAMAMAK."seafoodplus.info 4 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos &#;
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir kaynağı değiştir]
Ana madde: Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı
Bandırma Vapuru'nun, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde önemli yeri vardır. Mustafa Kemal Paşa 9. Ordu Genel Müfettişi vazifesiyle ve mahiyeti ile birlikte İstanbul'dan Samsun'a Bandırma Vapuru ile gitmiştir. Mustafa Kemal Paşa, VI. Mehmed'in buyruğuyla Osmanlı Ordusu'nun dağıtılması sürecini denetleme ve asayiş için görevlendirilmişti. Bunun üzerine 18 silah arkadaşıyla birlikte Samsun yoluna koyulmuştur.
Vapurun yeniden inşası[değiştir kaynağı değiştir]
Bu dönemde tüm Osmanlı topraklarında olduğu gibi Samsun'da da işgalciler ile Türk halkı arasında silahlı çatışmalara yaşanmaya başlamıştı. Bunun üzerine Arthur Calthorpe'ın imzasıyla İtilaf Devletleri, Osmanlı Hükûmeti'ne bir nota vermiş ve bölgedeki karışıklıkların giderilmesini istemiş aksi halde Mondros Ateşkes Anlaşması'nın 7. maddesinin gerekçe gösterilerek bölgenin işgal edileceğini beyan etmiştir.[7] Dönemin Harbiye Nazırı Abuk Ahmed Paşa ile Sadrazam Damad Ferid Paşa karışıklıkların giderilmesi görevi için Mustafa Kemal'i uygun görmüş, kendisine bu görev Abuk Ahmed Paşa tarafından bildirilmiş ve görev Mustafa Kemal tarafından kabul edilmiştir.[8] Mustafa Kemal bu görüşmeden sonra dönemin Genelkurmay İkinci Başkanı Kâzım Paşa ile görüşmüş ve yetkilerini tartışmıştır.[9] Kendisine 9. Ordu Müfettişliği verilmiş, görev yetkilerinin bulunduğu ferman imzalanmıştır.[2] Ayrıca Mustafa Kemal bu fermanda bulunan bazı açıklamaları bizzat kendisi yazmıştır.[10] Müfettişlik görev ve yetkilerinin yer aldığı fermanın görevleri içeren maddeleri kısaca şu şekildedir:
- Bölgede düzenin kurulması, yerleştirilmesi ve olayların sebebinin araştırılması.
- Bölgede varlığı söz edilen silah ve cephanelerin toplanarak Osmanlı depolarına yerleştirilerek korunması.
- Bölgede yer aldığı iddia edilen Türk direniş topluluklarının dağıtılması.
Ayrıca fermanda Mustafa Kemal'in 3. ve 4. kolordular ile; Diyarbakır, Bitlis, Elazığ, Ankara ve Kastamonu illerinin kolordu komutanlarına doğrudan emir verebileceği yetki açıklamaları arasında yer almaktadır.[11] Bu ferman ile 9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal, Anadolu coğrafyasının tüm doğu kısmına emir verebilecek rütbeye erişmiştir.
Müfettişlik görevini kendisini İstanbul'dan uzaklaştırmak için verilmiş bir görev olarak düşünen[12] Mustafa Kemal kaleme aldığı Nutuk adlı eserinin 1. bölümünde yer alan Benim Kararım adlı kısmında görevi kabul edişinin ardındaki düşüncelerini şu şekilde kaleme almıştır:[13]
| “ | Osmanlı ülkeleri bütün bütüne parçalanmıştı. Ortada bir avuç Türkün barındığı bir ata yurdu kalmıştı. Son sorun, bunun da paylaşılmasını sağlamak için uğraşılmaktan başka bir şey değildi. Osmanlı Devleti, onun bağımsızlığı, padişah, halife, hükûmet, bunların hepsi anlamını yitirmiş birtakım anlamsız sözlerdi. Neyin ve kimin dokunulmazlığı için kimden ve ne gibi yardım istemek düşünülüyordu? Öyleyse sağlam ve gerçek karar ne olabilirdi? Baylar, bu durum karşısında bir tek karar vardı. O da ulus egemenliğine dayanan, tam bağımsız yeni bir Türk devleti kurmak. İşte, daha İstanbul'dan çıkmadan önce düşündüğümüz ve Samsun'da Anadolu topraklarına ayak basar basmaz uygulamaya başladığımız karar, bu karar olmuştur. | „ |
Falih Rıfkı Atay ve Mahmut Nedim Soydan'ın anılarına dayandırılan Nutuk Öncesi Atatürk Konuşuyor adlı kitapta Mustafa Kemal'in yolculuk öncesi VI. Mehmed ile görüştüğü ve padişahın kendisine şunları söylediği yazmaktadır:[14]
| “ | Paşa, paşa! Şimdiye dek devlete çok hizmet ettin. Bunların hepsi artık bu kitaba girmiştir, tarihe geçmiştir!.. Bunları unutun, asıl şimdi yapacağınız hizmet hepsinden daha önemli olabilir! Paşa, paşa Devleti kurtarabilirsin!.. | „ |