yılında Şemsi Efendi Okulu'nda başlayan Mustafa Kemal Atatürk'ün eğitim hayatı 7 farklı kurum ile devam etmiş Harp Akademisi ile son bulmuştur.
Mahalle Mektebi
İlkokula Şemsi Efendi Okulu’nda başladığı bilinse de Atatürk aslında ilk olarak Mahalle Mektebi’ne gitmiştir. yılında okul çağına gelince Mustafa Kemal’in hangi okula gideceği hakkında annesi Zübeyde Hanım ve babası Ali Rıza Efendi arasında görüş ayrılığı ortaya çıktı. Annesi, Selanik’te bulunan Hafız Mehmet Efendi’nin mahalle mektebine gidip kuran eğitimi almasını, babası ise normal yöntemlerle eğitim veren bir ilkokula gitmesini istiyordu. Daha sonra Ali Rıza Efendi, karısının da gönlünü almak için Mustafa Kemal’i bir haftalığına Mahalle Mektebi’ne gönderdi, ardından çağdaş eğitim veren Şemsi Efendi İlkokulu’na kaydını aldırdı.
Şemsi Efendi İlkokulu
Şemsi Efendi, yeni öğrencisi Mustafa’nın yetenekli ve üstün bir zekâya sahip olduğu için kendi okulunda olmasından çok memnundu. Mustafa Kemal Şemsi Efendi İlkokulu’nda okurken babası Ali Rıza Efendi vefat ettiği için annesi Zübeyde Hanım, üç çocuğu ile birlikte Selanik yakınlarındaki Lankaza’da subaşılık yapan kardeşi Hüseyin Efendi’nin yanına gitti. Küçük Mustafa’nın eğitimi çiftlik hayatının zorlukları nedeniyle kısa bir süreliğine sekteye uğradı. Daha sonra Mustafa, Selanik’teki halasının yanına döndü ve ilkokul eğitimini Şemsi Efendi İlkokulu’nda tamamladı.
Şemsi Efendi İlkokulu’nun devamı olan Şişli Terakki Lisesi hala Teşvikiye Akatlar’da eğitime devam etmektedir.
Selanik Mülkiye Rüştiyesi
Mustafa Kemal, Şemsi Efendi İlkokulu’ndan mezun olduktan sonra ortaokul eğitimi için Selanik Mülkiye Rüştiyesi’ne devam etti. Fakat buradaki eğitimi çok uzun sürmedi. Arapça öğretmeni Kaymak Hafız’ın kendisine sopayla vurması üzerine yılının Temmuz ayında, 3. sınıfa geçmeden Selanik Mülkiye Rüştiyesi’nden ayrıldı ve Selanik Askeri Rüştiyesi’ne geçmeye karar verdi.
Selanik Askeri Rüştiyesi
Çocukluğundan beri asker olmak isteyen Mustafa, aynı sokakta yaşadığı Binbaşı Kadri Bey’in oğlu Ahmet Bey’in her gün üniformasını giyerek askeri ortaokula gittiğini gördükçe asker olmaya daha da heveslendi. Bu aşamaya gelebilmek için gitmesi gereken tek yerin askeri ortaokul olduğunu anladı. Annesi Zübeyde Hanım ise, Mustafa’nın asker olmasını istemiyor ve oğluna engel olmaya çalışıyordu. Fakat Mustafa annesinden gizlice okulun sınavına girdi ve sınavı kazandı. Bunun üzerine seneleri arasında Selanik Askeri Rüştiyesi’nde eğitim gördü. Mustafa Kemal, bu okulda bütün arkadaşlarıyla ve öğretmenleriyle ilişkilerini çok iyi tuttu ve okulunu çok sevdi. Zekâsı ve üstün yetenekleriyle arkadaşları arasında hemen fark edildi. Bir gün matematik öğretmeni Yüzbaşı Mustafa Efendi, genç Mustafa’nın sınıftaki diğer Mustafa’larla arasındaki farkı belirtmek için adının yanında Kemal ismini ekledi. Artık sadece Mustafa değil, Mustafa Kemal diye hitap edilecekti.
Manastır Askeri İdadisi
Mustafa Kemal, Selanik Askeri İdadisi’ni başarıyla bitirdikten sonra lise eğitimi almak için Manastır Askeri İdadisi’nin sınavlarına girdi ve başarılı oldu. Böylece doğduğu ve büyüdüğü şehir olan Selanik’ten ilk defa ayrılmış oldu.
Mustafa Kemal’in Manastır Askeri İdadisi’ndeki birkaç öğretmeni, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin üyesi olan subaylardı. Bu durum da ordu içindeki olayların okulda da konuşulmasına sebep oluyordu. Mustafa Kemal de bu sayede memleket meseleleri hakkında bilgi sahibi oluyordu.
Manastır İdadisi’nde yatılı kalan Mustafa Kemal’in zorlu bir eğitim programı vardı. Bunun sebebi, okulun amacının harp okullarına öğrenci yetiştirmek olması ve okulun diğer askeri okullara göre daha üstün eğitim vermesiydi. Manastır Askeri İdadisi’nde başarılı bir öğrencilik dönemi geçiren Mustafa Kemal, matematik dersindeki başarısıyla öğretmenleri tarafından dikkat çekti. Tarihe olan yeteneğini keşfeden tarih öğretmeni Mehmet Tevfik Bilge sayesinde ise Türk tarihine olan ilgisi arttı. yılında, 2. sınıfta okurken Osmanlı-Yunan savaşı çıktı. Bu olay üzerine Mustafa Kemal’in söylediği “Gençlik hayatımın en heyecanlı günleriydi, yaşım küçük olmasına rağmen bu savaşa katılmayı çok istiyordum” sözleri, onun vatan için mücadele etme isteğini gösteriyordu. Manastır Askeri İdadisi’ni yılında başarıyla bitiren Mustafa Kemal, bu okulda Rumeli’nin çeşitli bölgelerinden gelen birçok öğrenciyle arkadaşlık kurdu. Bu arkadaşları seneler sonra onun silah arkadaşları olacaktı.
Manastır Askeri İdadisi günümüzde Makedonya’nın Manastır kentinde müze olarak kullanılmaktadır. Müzenin ikinci katında Mustafa Kemal Atatürk için ayrılan bir bölüm bulunmaktadır.
Harp Okulu
Manastır Askeri İdadisi’nin ardından, Makedonya’dan İstanbul’a giden Mustafa Kemal, 13 Mart günü Harp Okulu’nun “piyade” bölümüne girdi. Bu okulu da yılında “Teğmen” rütbesiyle bitirdi. Ardından öğrenimine Harp Akademisi’nde devam etti. yılında Üsteğmen oldu.
Harp Okulu, günümüzde Kara Harp Okulu olarak eğitime devam etmektedir.
Harp Akademisi
Mustafa Kemal, Teğmen rütbesiyle 10 Ocak günü Harp Akademisi’nde öğrenim görmeye başladı. İyi derecede dil bilen, iyi yetişmiş ve tecrübeli subaylar tarafından eğitilen Mustafa Kemal, bir yandan da devletin içinde bulunduğu durumu arkadaşlarına anlatmaya çalışıyordu. Kendini geliştirmek amacıyla boş vakitlerini kitap okuyarak değerlendiriyordu. Fransızcasını ilerletmek için ders alıyordu ve yurtdışındaki Fransızca gazeteler ile Jön Türk gazetelerini getirerek arkadaşlarına da okutuyordu. Harp Okulu’nda başladıkları el yazması gazete işini tekrar yapmaya karar verdiler ancak kısa süre sonra Mektepler Nazırı İsmail Paşa bu durumu öğrendi. Akademi Komutanı Ali Rıza Paşa, bir baskınla Mustafa Kemal ve arkadaşlarını yakaladı fakat düşünce özürlüğüne önem verdiği için sadece sözlü uyarıda bulundu. Harp Akademisi’ni zorlu koşullar altında 11 Ocak ’te “Kurmay Yüzbaşı” rütbesini alarak bitirdi. Daha sonra görev için Şam’daki Süvari Alayı’na gönderildi. Harp Akademisi binası günümüzde Harp Akademileri Komutanlığı olarak kullanılmaktadır.
FacebookTwitter
Şemsi Efendi Mektebi (Mekteb-i Şemsi İptidai), Selanik'te Muallim Şemsi Efendi tarafından ’de kurulan özel okuldur.
Selanik’in ilk özel Türk okulu idi; ayrıca eldeki bilgilere göre Osmanlı İmparatorluğu’nda bir Türk tarafından kurulmuş ikinci özel okuldur (ilki yılında İstanbul’da açılan bir mekteptir[1]). Usul-i cedid (yeni yöntem) ile eğitim yapan bir kurumdu. Mustafa Kemal Atatürk’ün, ilköğrenimine Hafız Mehmet Efendi'nin mahalle mektebinde başladıktan sonra ’de bu okulun öğrencisi olduğu düşünülür.
Şişli Terakki Lisesi'nin ve Fevziye Mektepleri’nin öncüsü kabul edilir.
Mustafa Kemal Atatürk’ün gittiği okullar ve şehirleri ise şunlardır:
Küçük Mustafa, Haziran ’de başladığı ilköğrenimine bir süre annesinin arzusuna uyarak Hafız Mehmet Efendi Mahalle Mektebi’nde devam etti. Fakat çok geçmeden babasının isteği ile Selanik’te çağdaş usullerle öğretim yapan Şemsi Efendi Mektebi’ne geçti ve ilkokulu burada bitirdi.
Mustafa Kemal Atatürk’ün Kronolojisi
Mustafa Selânik’te dünyaya gelir. | |
---|---|
12 Nisan | Gazi Mustafa Kemâl Türk Tarih Kurumunu kurar. |
12 Temmuz | Gazi Mustafa Kemâl Türk Dil Kurumunu kurar. |
16 Haziran | TBMM, Gazi Mustafa Kemâl’e ‘Atatürk’ soyadını verir. |
10 Kasım | Gazi Mustafa Kemâl Atatürk hayata gözlerini yumar. |
– Selanik Mülkiye Rüştiyesi (Ortaokul düzeyinde bir okuldur.)
Selanik Askeri Rüştiyesi : – ( Selanik) Manastır Askeri İdadisi: – ( Manastır Şehri Makedonya) Harp Okulu: 13 Mart Şubat ( İstanbul) Harp Akademisi: – 11 Ocak ( İstanbul)
Atatürk, eğitim hayatına ilk olarak Mahalle Mektebi’nde başladı. Daha sonra, o zamanki şartlara göre daha modern olan Şemsi Efendi Okulu’na yazıldı. Oradan Selanik’te bugünkü karşılığı ortaokul olan Selanik Mülkiye Rüştiyesi’ne devam etti.
İtalya Krallığı ile Osmanlı Devleti arasında yıllarında gerçekleşen Trablusgarp Savaşı, Atatürk’ün ilk savaşı olup Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’da sahip olduğu son toprak parçasını da kaybettiği savaştır.
Kronoloji: İnsan yaşamında meydana gelen olaylar ve durumların tarihsel sıralaması kronoloji olarak bilinir. Hayatımız boyunca tarihi bağlı olarak farklı olaylar ile karşılaşır ve bunları yaşarız. Kronolojik sıralama hayatımız için çok önemlidir.
Kendi kronolojinizi nasıl hazırlarsınız?
Atatürk, Erzurum’a gelişinden 5 gün sonra, Temmuz ’da ‘Sine-i millette bir ferd-i mücahit’ olarak çalışmak üzere çok sevdiği askerlik mesleğinden ve görevinden istifa etti.
O dönemde okul formasını çok beğendiği komşularının oğlu Askeri Rüştiye’ye gidiyordu. Ona özenen Atatürk, asker olmasını istemeyen annesinin karşı çıkmasına rağmen, gizlice, Selanik Askeri Rüştiyesi’nin sınavına girdi. Sınavı kazandığı haberini alan Atatürk ’te yine gizlice bu okula kaydını yaptırdı.
Kurtuluş Savaşı’nın ilk adımı 19 Mayıs’ta atılmıştır. 19 Mayıs ’da Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun’a çıkmıştır ve bugün İtilaf Devletleri’nin işgaline karşı Türk Kurtuluş Savaşı’nın başladığı gün kabul edilir. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir.
Şemsi Efendi Mektebi (Mekteb-i Şemsi İptidai), Selanik’te Muallim Şemsi Efendi tarafından ’de kurulan özel okuldur. Selanik’in ilk özel Türk okulu idi; ayrıca eldeki bilgilere göre Osmanlı İmparatorluğu’nda bir Türk tarafından kurulmuş ikinci özel okuldur (ilki yılında İstanbul’da açılan bir mekteptir).
yılında İtalyanlar tarafından Trablusgarp’ın işgali ile başlayan bu savaşta, Mustafa Kemal Atatürk bir grup arkadaşı ile beraber Tobruk ve de Derne bölgesinde görev yapmıştır. 22 Aralık yılında İtalyanlara karşı olan Tobruk Savaşı’nda zafer elde etmiştir.