Ateşten Üşüyen Çocuğa Ne Yapılır

Son yıldır tedavisinde gelişmeler olan “ateş”, ailelerin çocuk acil servislerine ve çocuk polikliniklerine en sık başvuru nedenidir. Bu durumu arttıran en büyük sebeplerden biri; ailelerin “ateş fobisi”dir. Ateşin çocuklarda beyin hasarı gibi kalıcı zararlara ve hatta ölüme yol açacağı inancı, ailelerin kaygılarını arttırmakta, bu durumda kimi zaman gereksiz ve zararlı olabilecek uygulamaların yapılmasına neden olmaktadır. Bu korku hem aileyi hem de doktoru etkilemektedir. Burada en önemli bilinmesi  gereken nokta ateş bir hastalık değil, bir belirtidir.  Ateşli bir çocukta önemli olan hastalığın tanınması ve tedavisidir.

Ateş, vücut sıcaklığının normalin üzerinde olması hali olarak tanımlanmaktadır. Kesin rakamsal değer içermeden bir tanımlama yapılması, vücut sıcaklığının; cinsiyet, metabolik hız, dış ortam sıcaklığı ve gün içindeki zamanına göre değişebilir olmasından kaynaklanmaktadır. Vücut sıcaklığı çocuklarda yetişkinlere göre daha yüksek olabilir. Ergenlik döneminde yetişkin seviyelerine ulaşmaktadır. Çoğu bilimsel makale ve araştırmada çocuklarda makattan alınan ölçümlerde 38 derece ve üstü ateş olarak kabul edilmektedir.

Tanı ve tedavi için ateşin doğru ölçümü ve değerlendirilmesi önemlidir. Ateş ölçümünde dijital veya kızıl ötesi emisyon yöntemini kullanan termometreler kullanılmaktadır. Civalı cam termometrelerin zehirlenme ve kaza riskine karşı artık kullanımı önerilmemektedir.

Koltuk altından ölçüm yapılıyorsa bölgenin terli olmamasına dikkat edilmelidir. Ölçüm şekilleri, çocuğun yaşına göre değişebilir. Size göre uygulaması en kolay olarak  düşündüğünüz yöntemi seçebilir ve tablodaki değerlere göre çocuğunuzu  değerlendirebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken bir nokta da, ölçüm cihazlarının bakımlarının yapılmış olması ve pillerinin yeterli olmasıdır. Vücut ısısı kontrolü beyinde hipotalamus adı verilen bir bölgede, ısı ayarlayıcı merkez tarafından düzenlenir. Ateş oluşturan maddeler, vücut içi ve vücut dışı sebeplerden dolayı artabilmekte ve ateş yüksekliğine sebep olmaktadırlar. Ateş yüksekliği çocuğun tedaviye uyumunu zorlaştırır, sıvı kaybı ve huzursuzluğa neden olabilir. Metabolizma hızını ve dokuların oksijen ihtiyacını arttırarak kalbin iş yükünü arttırır. Çocuklarda en sık ateş sebebi nezle ve ishal gibi kendini sınırlayan viral nedenli enfeksiyonlar ve ikincil bir hastalık oluşturmamış bakteri nedenli kulak iltihabı, farenjit ve sinüzit enfeksiyonlardır. Bununla birlikte ateşin seyri bize hastalığı tanımlamamızda ipucu verebilir. Örneğin viral enfeksiyonlar yavaş yükselen fakat bir hafta süren ateşe sebep olabilirken, bakteriyel enfeksiyonlar daha dirençli ve yüksek ateşe sebep olabilirler. Ateş ile birlikte olan belirtiler ve bulgular tanının daha netleşmesine neden olacaktır. Çocuğunuzun ateşi olduğunda, sıcak ve kızarık görünümde olabilir. Normalden daha fazla terlediğini hissedebilirsiniz. Normalden daha fazla su içme istekleri olabilir. Bazı çocuklar ateşli oldukları dönemde iyi gözükebilirler fakat ek bulguların varlığı (kulak ağrısı, boğaz ağrısı, döküntü veya mide ağrısı) bize hastalıkları hakkında ipucu verebilmektedirler.

Bu dönemde anne-babanın dikkat edeceği, çocuğu rahatlatacak en önemli uygulama çocuğun yeterli sıvı aldığından emin olmak, bununla birlikte belirti ve bulguları gözlemlemektir. Çocuk ilacını içtikten sonra oynuyor ve sizinle iletişim kuruyor ise bu iyi bir işarettir.

Çocuklarda ateşli hastalıklar 4 ana başlık altında değerlendirilir;

1- Enfeksiyon Hastalıkları

2- Romatizmal Hastalıklar

3- Kanserler

4- Diğer sebepler (ilaçlar, susuz kalma, çevre ısı yüksekliği v.b)

Ateşi Nasıl Tedavi Etmeliyiz?

Ateşi vücut savunmasının bir parçası olarak görmeliyiz ve mikropların yok edilmesini kolaylaştırdığını unutmamalıyız. Ateş çok yüksek olmadıkça (41 derecenin üstü) hastaya özel bir zarar vermez. Yüksek ateşin tedavi etmenin amacı çocuğun rahat etmesini sağlamaktır.

Ateşin tedavisinde altta yatan sebebin bilinmesi, uygun tedavinin zamanında başlanması önemlidir. Antibiyotik kullanımına doktor muayenesinden sonra karar verilmelidir.  Antibiyotikler ateş düşürücü değillerdir. Ateş, ateş düşürücüler ve evde uygulanabilecek destek uygulamalar ile kontrol altına alınabilir.

Ateşi Olan Çocukta İlaç Dışında Destek Tedavileri Nelerdir?

Çocuğun Giysileri: Aşırı giydirilmesi ve örtülmesi vücut sıcaklığını arttırır. Çocuğun gevşek

giydirilmesi ve bazı durumlarda sadece bezi ya da iç çamaşırı ile kalması uygun olabilir.

Eğer ki çok üşüyor ve titriyorsa üzerine ince bir örtü örtülebilir.

Beslenme: Ateşi ortaya çıkaran mekanizmalar, iştah merkezinin etkinliğini azaltsa da ateşli çocuğun kalori gereksinimi artmıştır. Beslenme desteklenmeli ama zorlanmamalıdır. Çocukta aşırı terleme ve hızlı nefes alıp verme sıvı kaybı artışına yol açar. Bol miktarda sıvı desteği verilmelidir ve altta yatan hastalığa uygun olarak beslenmesinin de ayarlanması gerekmektedir. (ishal ise ishale uygun diyet gibi)

Oda Isısı: En uygun oda ısısı derece seviyesindedir. Bu seviyedeki ısınma ve havalandırma vücut ısısını dengeleme ve düşürme yönünden etkili bir yöntem olacaktır.

Fiziksel Soğutma (Ilık Su Banyosu): Ilık su banyosu, soğuk suya göre daha etkin olacağı için tercih edilmelidir. Ilık su ile ıslatılmış havlu ile boyun, yüz, el bilekleri, diz, koltuk altı, kasık kıvrımları ve karın üzerine pansuman şeklinde uygulama yapılabilir. Ilık su sıcaklığı derece olabilir. Soğuk su banyosu ve buz bazı seçilmiş durumlarda tercih edilmekte, evinizde güvenli bir yöntem olarak ılık su banyosu kullanımı önerilmektedir. Alkol ile fiziksel soğutma yan etkilerinden dolayı günümüzde önerilmemektedir.

İlaç Tedavisi Nelerdir?

39 dereceden düşük sağlıklı görünümlü çocuklarda genellikle tedavi önerilmez. Ancak ateşi artıyorsa ve çocuk daha huzursuz ise tedavi başlanabilir. Unutulmamalıdır ki, ateş düşürücüler enfeksiyonun seyrini değiştirmezler. Artmış ateş, vücudumuzda metabolik gereksinimleri arttırmakta ve ilk basamak tedavi olarak vücuda sıvı desteğinin yapılması önemlidir. Ateş düşürücüler yüksek riskli grupta yer alan kalp, akciğer ve nörolojik hastalığı olan çocuklarda ateşli havale gelişimini engellemek için faydalı olabilirler. Ateşi kontrol altına alınsa da altta yatan sebep mutlaka tanımlanması ve tedavi edilmesi gerekmektedir.

Çocuğunuzun ateşiyle ilgili her türlü kaygınız ve sorularınız için Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.D. Genel Pediatri Polikliniği ile iletişime geçebilirsiniz. Sağlıklı nesiller için her zaman yanınızdayız.

Çocuklarının yüksek ateş nedeniyle havale nöbeti geçirmesi ve bunun sonucunda beyninde kalıcı bir hasar oluşmasından endişelenen ebeveynler bu telaşla birçok hatalı uygulama yapıyor. Peki doğrusu ne? Dr. Özlem Altay Yücel cevapladı

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel ateş yükseldiğinde hemen paniğe kapılmamak gerektiğine dikkat çekerek, “Ateş vücudun bağışıklık sistemine bir yanıtıdır, bir başka deyişle vücudumuz zararlı mikroorganizmalarla savaşmak için ateşi yükseltiyor. Yüksek ateşin ve/veya eşlik eden havalenin beyne kalıcı zarar vermesi için altta menenjit veya ensefalit gibi ağır bir tablo olması gerekiyor. Üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı ateşli havalelerde ise kalıcı bir hasar olmuyor” diyor.

Ancak çocukların ateşi yükseldiğinde ebeveynlerin yine de doğru müdahalede bulunmaları çok önemli, çünkü hatalı davranışlar sonucunda hipotermi, havale ve ilaç zehirlenmesi gibi tablolar gelişebiliyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr.  Özlem Altay Yücel çocuklar ateşlendiğinde ebeveynlerin kaçınmaları gereken 8 hatayı anlattı, önemli öneriler ve uyarılarda bulundu.

Hata: Soğuk suyun altında tutmak
Doğrusu: Ateşi yükseldiğinde çocuğu soğuk veya buzlu suyun altında tutmak çok tehlikeli. Soğuk suda ısı vücut içinde kalıyor ve bunun sonucunda ateş daha da yükseliyor. Ayrıca grip veya zatürre gibi enfeksiyonlara yakalanma riski artıyor. Dolayısıyla su ne sıcak, ne de soğuk olmalı.

Hata: Ateşi hızla düşürmek
Doğrusu: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel yüksek ateşi hızla düşürmenin de doğru olmadığını belirterek, “Çünkü ateşi hızlı düşüren ilaçlar hipotermiye, bir başka deyişle vücut ısısının aniden düşmesine yol açabiliyor. Ayrıca fazla ilaç tüketimi ilaç zehirlenmelerini tetikleyebiliyor” diyor.

Hata: Antibiyotik kullanmak
Doğrusu: “Her ateşli durumda antibiyotik kullanılması doğru değil” uyarısında bulunan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel bunun nedenini şöyle açıklıyor: “Çünkü ateş diş çıkarma, aşı sonrası veya sıcak ortamda kalmaya bağlı da gelişebiliyor. Ayrıca enfeksiyonların büyük bir kısmı antibiyotik tedavisinin etkili olamadığı viral enfeksiyondan kaynaklanıyor. Bu tür durumlarda antibiyotik tedavisi fayda etmeyeceği gibi, vücutta antibiyotik direncinin gelişmesine ve çocuğun bağırsak florasının bozulmasına neden olabiliyor. Bağırsak florası bozulursa hastalıklara karşı direnç azalıyor, ileri yaşlarda otoimmün (romatizmal hastalıklar, ülseratif kolit, multipl skleroz vs) hastalıklara yakalanma riski artıyor”

Hata: Vücudu susuz bırakmak
Doğrusu: Dr. Özlem Altay Yücel vücudu susuz bırakmanın da ateşin düşmesini önlediğini hatırlatarak, “Su tüketimi veya sıvı kaybı varken damar yolundan sıvı vermek, zararlı mikroorganizmaların azalmasına, bağışıklığın artmasına ve damarların genişleyerek ateşin düşmesine katkı sağlıyor. Bu nedenle ateşli durumlarda çocuklarda su tüketimi mutlaka artırılmalı” diyor.

Hata: Kalın giydirmek
Doğrusu: Sıcak ateşi daha da yükselterek havaleyi tetiklediği için çocuğunuzu kalın giydirmeyin ve vücudunu sıcak tutmayın. Ateşin derecesine göre üstünü inceltin. Örneğin üzerinde ince bir atlet-bez kalabilir. Ateş yükselip 40 dereceye ulaşırsa tamamen soyun ve ılık duş aldırın. Ateş hafifken çocuğun titremeye başlaması ateşin aniden yükseleceğinin habercisi oluyor. Bu durumda oda ısısını yükseltmeyin, çünkü vücut ısısının yükselmesi nedeniyle ateşli havale riski artıyor. Oda ısısını derece arasında tutmaya dikkat edin.

Hata: Alkol içeren suyla kompres yapmak
Doğrusu: “Yüksek ateş olduğunda eklem yerlerine alkollü su veya aspirin eritilmiş suyla kompres yapılmasını da önermiyoruz” diyen Dr. Özlem Altay Yücel sözlerine şöyle devam ediyor: “Çünkü bu maddeler ciltten emilerek, özellikle küçük bebeklerde zehirlenmelere yol açabiliyor. Ayrıca sirkeli suyun da yüksek ateşte iyi geldiğine dair bir kanıt yok. Eklem yerlerine ılık suya batırılmış bezlerle kompres yapabilirsiniz”

Hata: Hatalı ilaç kullanmak
Doğrusu: Ateş düşürücü olarak aspirin kullanmak da ebeveynlerin kaçınmaları gereken bir başka önemli hatayı oluşturuyor. Bunun nedeni ise aspirinin bazı ateşli hastalıklar sırasında Reye sendromu denilen ve karaciğer yetmezliğine (karaciğer enzimlerinde yükseklik ve şuur kaybı) kadar gidebilen bir tabloya yol açabilmesi. Bunun yanı sıra ibufen içeren ilaçlar da 6 ay altındaki bebeklerde açık olan bazı kalp damarlarında kapanma yapabildiği için kullanılmamalı. Bu ilaçlara ancak doktora danışılarak ve acil durumlarda, yani hemen doktora gidilemeyecekse veya ateşe eşlik eden ciddi bir durum yoksa-evde saatlik takip sırasında başvurulabilir.

Hata: Zor sindirilen gıdalarla beslemek
Doğrusu: Yüksek ateşte yapılan bir başka önemli hata ise çocuğu yağlı ve zor sindirilen gıdalarla beslemek oluyor. Vücut mikroplarla savaşırken zor sindirilen besinleri parçalamakta güçlük çekiyor ve bu işlevini yerine getirirken metabolizmanın hızlanması nedeniyle ateşi düşürmek zorlaşıyor. Çocuklar ateş sırasında genelde iştahsızlık oldukları için her zaman tükettiği besinlerde ısrar etmeyin; devam sütü, yoğurt, ayran ve çorba gibi sıvı gıdalarla besleyin.

YÜKSEK ATEŞ NE ZAMAN TEHLİKELİ?

Yüksek ateşte ebeveynlerin en çok merak ettikleri konu, “ Ne zaman doktora başvurmalıyız?” oluyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel bu soruyu şöyle yanıtlıyor: “ yaş arasındaki bebeklerde fazla beklemeden mutlaka doktora başvurmak gerekiyor. Bir yaşından sonra ise çocuğun ateşi 39 dereceyi buluyorsa veya ateşe eşlik eden aşırı halsizlik-iştahsızlık, öksürük, ishal ve kusma gibi sıvı kaybettiren bir durum varsa hiç beklemeden hastaneye başvurulması çok önemli”

AltayBakırköyÇocukGripuygulamayoğurt

 Çocuklarda görülen ateş, çoğunlukla viral hastalıklardan kaynaklanmaktadır. Bundan dolayı ateş bu hastalıkların en önemli bulgusu olarak karşımıza çıkmaktadır. Isının yükselmesi, vücudun bağışıklık sisteminin organizmalar ile savaşım süreciyle alakalıdır.

Ateşli Çocuğun Titremesi Normal mi?

 Bir hastalık belirtisi olan ateş ile alakalı olarak özellikle de ebeveynler tarafından çok fazla sorulan sorulardan biri de ateşli çocuğun titremesi normal mi sorusu olmaktadır. Bu sorunun yanıtı kısa ve nettir. Evet, ateşli titremesi son derece normal olan bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

 Ateşli çocuğa giydirilen kalın giysiler, çocukta görülen ateşin daha da yükselmesine sebep olur. Bundan dolayı bu durumdaki çocuğa kalın giysiler giydirmekten kaçınmak ve üzeri üşüdüğü gerekçesiyle kesinlikle örtmek çok hatalı bir tutumdur. Eğer ateşi yükselen çocuk titriyorsa, bir çarşafla sarılabilir.

 Çocukta görülen ateşin, 39ºC’nin üzerine çıkması durumunda ısıyı hızla düşürmenin yolu bu durumdaki çocuğu ılık duşa sokmaktır. Ayrıca ateş düşürücü parasetamol ilaç, saatte bir verilmek suretiyle kullanılabilir.

Ateş Çıkarken Görülen Belirtiler Nelerdir?

 Yüksek ateşin en önemli belirtisi vücut ısısının normal değer aralığının oldukça çok üzerine çıkması olmaktadır. Normal koşullarda insanlar için ortalama vücut ısısı 37 C civarında olup, bu değerin biraz altı yahut üzerinde de olabilmektedir.

 Bir çocukta yüksek ateş görülmesinde esasında neyin yol açtığına bağlı olarak aynı zamanda bir takım ek belirti ve semptomların görülmesi söz konusu olabilmektedir. Çocukta yüksek ateşin diğer belirtileri arasında kendisini gösteren belirtiler aşağıdaki gibi kendisini gösterebilir. Bunlar:

 - Dehidrasyon yani susuzluk durumunun söz konusu olması.

 - Sinirlilik

 - Üşüme

 - Titreme

 - İştah kaybı

 - Baş ağrısı

 - Kalp atışlarında hızlanma görülmesi

 - Terleme.

 - Kas ağrısı

 - Halsizlik ve yorgunluk hissi

Bebeklik ve çocukluk dönemlerinde sıklıkla karşılaşılan yüksek ateş anne babalarda paniğe neden olabiliyor. Özellikle çocuk büyütme konusunda deneyimsiz ebeveynler ne yapacaklarını bilemediklerinden büyük bir stres altına girerek yanlış müdahalelerle durumu daha kötü hale getirebiliyorlar.

Emsey Hospital’dan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Mesut Zeren yüksek ateşle ilgili konularda aileleri bilgilendiriyor.

Ateş kendi başına bir hastalık olmasa da çeşitli hastalıkların habercisi olabiliyor. Çocuğun geçirmekte olduğu veya başlangıç aşamasında bulunan enfeksiyon hastalıkları, yapılan aşılar, kullanılan bazı ilaçlar ve bağışıklık sisteminde gerçekleşen hastalıklar vücut ısısının yükselmesine neden olabiliyor.

Gündüz ve gece arasında vücut ısısında bir derece kadar oynama meydana gelebilir. Gündüz saatlerinde 37 derece normalken gece 38 dereceye kadar çıkması da normaldir. 6 aydan sonrasında gece gündüz arasında iki derecelik oynama meydana gelebilir. Hareket halinde olma, sıcak suyla banyo yapmış olmak ve ortam ısısının yüksek olması çocuklarda beden ısısını 38 dereceye kadar yükseltebilir.

Çoğu zaman ailelerin ateş karşısında yapacakları müdahale kullanılacak ilaçlar kadar etkili olabiliyor. 38 derece civarında seyreden hafif ateş durumunda öncelikle çocuğun üzerindeki fazla giysileri çıkartarak ince bir kıyafetle kalmasını sağlamak gerekir. Bulunduğu odanın sıcaklığının artmamasına dikkat etmek faydalı olacaktır. 22 derece civarında bir oda sıcaklığı idealdir . Mümkünse ılık suyla banyo yaptırmak veya ıslatılan bezlerle eklem yerlerine tampon yapmak ilk aşamada oldukça önemli sonuçlar verecektir. Yükselen ateşle birlikte kalori harcandığından ateşli çocukların aç bırakılmaması gerekir. Çocuk çok zorlanmadan bir şeyler yedirmeye çalışılmalı. Ateş aynı zamanda sıvı kaybına neden olduğundan sıvı tüketmesini sağlamaya çalışmak gerekir. Bu çabalarınıza rağmen ateşi yükselmeye devam ediyorsa bir uzmana danışmakta fayda var.

Ateş ölçümü için kabul edilen dört farklı nokta var; kulak, popo, koltuk altı ve dil altı. Ancak her bölgede yapılan ölçümün farklı kriterleri mevcut. Koltuk altı ölçümü iki yaşını doldurmuş çocuklarda yapılabilir aynı şekilde dil altı ölçümünü de iki yaşın altındaki çocuklarda uygulamak zordur. Kulaktan yapılan ölçüm saniyeler içinde güvenilir sonuçlar verir. Ve kullandığınız dereceyi ateşi olmadığı bir zamanda denemiş ve doğru sonuçlar verdiğinden emin olmuş olmanız gerekir. Popodan yapılan ölçümde vücut sıcaklığının 38 derecenin, koltuk altından yapılan ölçümde , kulaktan yapılan ölçümde 38 dereceden yüksek olması ateşin yükseldiğini gösterir.

Çocuğun yaşı ateş konusunda belirleyici oluyor. Özellikle üç ayın altındaki bebeklerde yüksek ateş ciddiye alınması gereken bir konu. Bahsedilen ateş düşürme yöntemlerin hiçbirine başvurmadan hemen bir doktora göstermek ve ateşin nedenlerinin araştırılmasını istemek gerekir.

Üç ayını doldurmuş çocuklarda ise ateş dışında genel sağlık durumu iyiyse, sürekli ağlamıyorsa ve ateşi 38 dereceyi geçmediyse evde tedavi uygulanabilir. Ateş durumu üç günden uzun sürüyorsa bir doktora başvurarak nedenlerini sorgulamak gerekir.

Ateş durumunda sık yapılan hatalar nelerdir?

Çocuk büyütme konusunda deneyimsiz ebeveynler paniğe kapılarak yanlış müdahalelerde bulunabiliyorlar. Bunlar arasında en sıklıkla yapılan hata, yüksek ateş nedeniyle üşüyen ve titreyen çocuğun üzerini örtmek veya kalın kıyafetler giydirmektir. Böyle durumlarda çocuğun arzularına göre değil menfaatine uygun hareket etmek gerekir. Ateşi düşürmek amacıyla yaptırılan soğuk banyo çocuğun durumunu iyileştirmek yerine daha kötü hale getirecektir. Ateş henüz 38 derece iken başka bir yöntemi denemeden hemen ateş düşürücü ilaçlara başvurmak da en sık yapılan hatalardandır.

Özellikle 2 yaşından küçük bebeklerde ateşle birlikte seyreden bazı durumlar ciddi bir bakteriyel enfeksiyona işaret ediyor olabilir. Eğer yüksek ateş durumu 72 saatten daha uzun süre devam ettiyse ve 39 derecenin üzerine çıktıysa, bebekte ağlama, huzursuzluk ve sayıklama, öksürük ve kusma varsa mutlaka doktora başvurmak gerekir.

Üç ayın altındaki bebeklerde vücudun enfeksiyonla savaşma olanakları kısıtlı olduğundan tehlikeli durumlar ortaya çıkabilir. Üç ayın altındaki çocuklarda ateş 38ºC'nin üzerine çıktığında oyalanmadan hastaneye götürmek gerekir. Üç ayını doldurmuş çocuklarda her ateş durumunda hastaneye gitmek gerekmez. Gerektiği tedbirler alındığı takdirde evde de ateşi kontrol altına almak mümkün. Ancak ateş kontrol edilemez ve 39 dereceye kadar çıkarsa veya ateş durumu 72 saatten uzun sürerse, çocuk sürekli ağlıyor, hiçbir şey yemiyor veya çok halsiz görünüyorsa doktora götürmek ve ateşin sebeplerini öğrenmek gerekir.

Ateşin ani yükselmesiyle birlikte bilinç kaybı, kaslarda istemsizce gerçekleşen kasılmalarla kendini belli eden havale durumu ortaya çıkar. 6 ayı ile 5 yaş aralığındaki çocukların %2’sinde görülen bir durumdur. Bir kez havale geçiren çocuğun ikinci kez de geçirme ihtimali hiç geçirmemiş çocuklardan daha yüksektir. Havale geçiren çocuğu boğulma ihtimalini ortadan kaldırmak için düz yatırıp kafasını yana doğru çevirmek gerekir. Sonrasında mutlaka bir doktora göstererek havalenin altında yatan nedenleri ve çocuk üzerinde hasar bırakıp bırakmadığını öğrenmek gerekir.

Acıbadem Maslak Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Neslihan Korkmaz yüksek ateşte ebeveynlerin kaçınmaları gereken hataları anlattı, önemli uyarılarda bulundu!

Özellikle kış aylarında okul gibi kalabalık ortamlarda bulunmaları, alışveriş merkezleri gibi kapalı ortamlarda daha çok zaman geçirmeleri, bakteri ve virüslerin soğuk havada daha fazla güçlenmeleri çocukların kış aylarında pek çok mikropla karşılaşmalarına neden oluyor. Bağışıklık sisteminin ilk koruması yeterli olmayınca vücut bu mikropları yok etmek için sıcaklığını yükseltmeye başlıyor. Çocuklarda yüksek ateş hiç kuşkusuz her ebeveynin kabusu. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Neslihan Korkmaz, aslında vücuttaki ateş ölçülü olduğu sürece endişelenmeye gerek olmadığına dikkat çekerek, “Çünkü ateş bağışıklık sistemini uyarıyor ve enfeksiyonlara karşı vücudun savaşını daha da artırıyor. Toplumdaki yaygın inanışın aksine yüksek ateşin beyne zarar vermesi için 41,5 derecenin üzerine çıkması gerekiyor. Bu tablo da genelde enfeksiyonlarda çok çok nadir olan bir şeydir. Yani ateş beyne zarar vermez, felce neden olmaz, kendi başına ölüme yol açmaz. Yüksek ateş havale yapabilir ama bu korkulacak bir hastalık değildir ve çocuğunuzun beyninde kalıcı bir hasra bırakmaz” diyor. Ancak çocukların ateşi yükseldiğinde ebeveynlerin yine de bazı hatalı davranışlardan kaçınmaları gerekiyor. Gereksiz yere ve hızlı ateş düşürmek vücudun mikroplarla savaşma gücünü azaltıyor. Bunun yanı sıra vücudun hızlı düşen ısıya adaptasyonu zor olacağı için ateşli nöbet riskini artırıyor.

Pansuman veya banyo için alkol, sirke veya soğuk su kullanmayın. Çünkü çok soğuk su ile sirke damarlarda büzüşmeye ve mikropları öldürecek olan makrofajların enfeksiyon bölgesine iletilmesinde zorluğa veya titreme sonucu ısı üretiminin artışına yol açıp ateşli havale riskini artırıyor. Alkol de deriden emilerek zehirlenmeye yol açabiliyor. Ilık suyla ıslatmış olduğunuz bir bezle boyun, yüz, el bilekleri, diz, koltuk altı, kasık kıvrımları ve karın üzerine pansuman yapın. Pansuman yerine çocuğunuza ılık suyla duş da aldırabilirsiniz.

Çocuğunuza ince ve gevşek giysiler giydirin. “Titriyor diye üşüdüğünü düşünerek üzerini sıkıca giydirmeyin ve sakın sıkıca sarmayın” uyarısında bulunan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Neslihan Korkmaz, “Çünkü sıcaklık yüksek ateşin artmasına yol açıyor ve bunun sonucunda ateşli havale riskini yükseltiyor. Üşüyor veya titriyorsa üzerine ince bir örtü örtmeniz yeterli gelecektir.”

Çocuğunuz yüksek ateş nedeniyle titriyorsa ortam ısısını kesinlikle yükseltmeyin. Bunun nedeni ise vücut ısısının yükselmesi sonucu ateşli havale riskini artırması. Oda ısısını derece arasında tutmaya çalışın.

Vücudumuzun yüzde 80’den fazlası sudan ibaret ve ateş yükseldiğinde vücuttan ısı kaybederiz. Bu yüzden sıvı alımını artırarak vücudun kaybettiği sıvıyı yerine koyup ateşin düşmesini ve toksinlerin atılmasını sağlarız. Sıvı kaybını karşılamak için çocuğunuza bol sıvı verin.

Ateş sırasında vücut mikroplarla savaşırken zor sindirilen ağır besinleri parçalamakta zorlanıyor ve bunu yaparken metabolizmayı hızlandırdığı için ateşi artırıyor.

• Üç-dört aylıktan daha küçükse,
• Ateşle birlikte kasılma, şuurda bir değişiklik olduysa, dalgınlık varsa,
• Yediği her besini kusuyorsa,
• Yoğun bir solunum sıkıntısı varsa, yani sık nefes alıyorsa ya da nefes almada zorluk çekiyorsa,
• Vücutta döküntü varsa,
• Daha önce ateşli havale geçirdiyse ya da diğer çocuklarınızda ateşli havale hikayesi varsa,
• Burun akıntısı ve hapşırık gibi yakınmaların yanı sıra 38 derece civarında seyreden ateşi 3 günü geçtiğinde zaman kaybetmeden doktora başvurmanız çok önemli.