Çavdar Gluten Içerir Mi

Çavdar Unu Glutensiz Mi?

Çavdar unu, çavdar tahılının öğütülmesiyle elde edilen bir un türüdür. Genellikle ekmek yapımında kullanılır ve gluten içerir. Gluten intoleransı veya çölyak hastalığı olan kişilerin, çavdar unu tüketmeleri sakıncalı olabilir.

Ancak, bazı gıda üreticileri, çavdar ununu glutensiz hale getirmek için özel işlemler uygulamaktadırlar. Bu işlemler, çavdar unundaki gluteni ayırmak veya yok etmek amacıyla yapılır. Böylece, glutensiz çavdar unu üretilir.

Glutensiz çavdar unu, glutensiz diyet uygulayan kişiler ve çölyak hastaları için sağlıklı bir alternatif olabilir. Bu un türü, yüksek lif içeriği nedeniyle sindirim sistemi sağlığına da katkı sağlayabilir.

Ancak, glutensiz çavdar unu tüketmeden önce, ürün etiketlerinin dikkatlice okunması önemlidir. Bazı çavdar unu üreticileri, ürünlerine glutenli malzemeler ekleyebilirler veya aynı üretim hattında glutenli ürünlerle birlikte üretebilirler. Bu nedenle, çavdar unu alırken, ürün etiketlerinin okunması ve ürünün glutensiz olduğunun doğrulanması önemlidir.

Kaynaklar:

    "Gluten-Free Grains: What to Eat and What to Avoid," Healthline, 10 August , seafoodplus.info

    "Gluten-Free Rye Flour: Benefits, Uses, and More," Healthline, 23 June , seafoodplus.info

    "Gluten-free rye flour," Coeliac UK, seafoodplus.info

Çavdar unu sağlıklı mı? Çavdar, yüzyıllardır tüketilen besin değerleri açısından oldukça zengin ve doyurucu bir tahıldır. Marketlerde buğday ve diğer tahıllar daha çok tercih edilse de çavdar ve çavdardan yapılmış mamullere de bir şans verilmelidir.

Çavdar ekmeği ve çavdar ununun içeriği buğday, arpa ve yulaftan biraz daha farklıdır. Çavdar ve çavdar ürünleri diğer buğday ürünlerine kıyasla daha fazla lif içerir. Sağlık açısından daha faydalı ve etkilidir. Çavdarın hasat edilmiş formu, yemeklerde de sıklıkla kullanılır.

BESLENME TÜYOLARI İÇİN TIKLAYINIZ

Eliminasyon Diyeti! 🍏 En Etkili Örnek Diyet Listesine Youtube Videomuzu İzleyerek Ulaşabilirsiniz.

Çavdar Nedir?

Çavdar unu glüten içerir mi? Çavdar, buğday ve arpa ile birlikte glüten içeren üç tahıldan biridir. Bir glüten formu olan ve secalin adı verilen proteini içerir. Ancak çavdar unu, buğday ve arpadan daha az glüten içerir. Buğdaydaki glütenden farklı olarak çavdardaki glüten türü daha az esnektir. Pişirme işlemi sırasında kabarcık oluşturmaz. Bu nedenle çavdar unu ile yapılan ekmekler kabarık olmaz. Ayrıca daha fazla serbest şeker içerir, bu da çavdarın çok daha hızlı fermente olduğu anlamına gelir.

Endosperm yani besidoku, çoğu çiçeğin ve bitkinin tohumlarında bulunan bir besin dokusudur. Bu doku sayesinde çavdar, buğday veya arpadan daha besleyicidir. Endosperm, bitkiye lif ve nişasta formunda besin öğelerini sağlar. Öğütme sırasında ruşeymi ve kepeği endospermden ayırmak çok daha zordur. Bu nedenle çavdar ununun işlenen son ürünü daha fazla vitamin ve besin öğesi içerir. {1*}

Glüten Hassasiyeti Olanlar Siyez Unu Yiyebilir Mi?

Çavdar Unu Sağlıklı Mı?

Çavdar ekmeği dünyanın en sağlıklı tahıllarından biridir. Çavdar unu, diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, obezite, kanser, iltihaplanma ve yüksek tansiyona karşı savaşmaya yardımcı olur. {2*}

Kilo Alımını Engeller ve Kolesterolü Düşürmeye Yardımcı Olur

Çavdar ununun metabolizma ve sindirim sistemi üzerinde olumlu etkileri bulunur. Çavdarın, kilo almayı ve obeziteyi önemli ölçüde engellediği saptanmıştır. Tam tahıllı çavdarın insülin duyarlılığını iyileştirdiği ve kolesterolü düşürdüğü gösterilmiştir. {3*}

Kan Şekeri Seviyelerini Düzenler

Çavdar unu ve çavdar ekmeği kan şekeri seviyelerini düzenlemeye ve iyileştirmeye yardımcı olur. İsveçli bilim insanları, hastaların günlük öğünlerini incelemiş ve çavdarın etkilerini araştırmışlardır. Tam tahıllı çavdar ürünlerinin, kepekli ekmeklerin, endosperm içeren çavdar unlarının ve ekşi mayalı çavdar ekmeklerinin glukoz seviyelerini iyileştirmeye, insülin tepkilerini stabilize etmeye ve duyarlılığı artırmaya yardımcı olduğu gösterilmiştir. {4*} Bu araştırma sonucunda, çavdar ununun diyabet semptomlarını yönetmeye ve diyabet riskini azaltmaya yardımcı olabildiği kanıtlanmıştır.

İştahı Azaltır

Çavdar unu diğer unlara kıyasla daha fazla lif içerir. Lif, midenin dolgunluğunu artırır ve tokluk süresini uzatır. Yapılan bir çalışmada, sabit kalori düzeyinde beslenen bireylerin tokluk süreleri ölçülmüştür. Buğday veya başka bir tahıl yerine çavdar lapası tüketen hastaların, yemekten sonra sekiz saate kadar yemek yemedikleri gözlemlenmiştir. {5*}
Benzer bir çalışmada çavdar lapası yerine çavdar ekmeği kullanılmıştır. Araştırmacılar, çavdar ekmeği tüketiminin iştahı azalttığını ve tokluk süresini artırmaya yardımcı olduğunu saptamışlardır. {6*}

Enflamasyonu Azaltır

Metabolik sendromu olan hastalara 12 hafta boyunca çavdar ve makarna içeren bir beslenme programı uygulanmıştır. Makarna, ekmek ve patates tüketen bireylere kıyasla çavdar tüketen kişilerin vücutlarındaki iltihaplanmanın azaldığı, insülin duyarlılıklarının arttığı bildirilmiştir. Metabolik sendromlu hastaların inflamasyon seviyelerindeki bu azalma, diyabet riskinin azalmasında da etkilidir. {7*}

Gen Düzenlemesine Yardımcı Olur

Yakın zamanda yapılan çalışmalarda, diyet ve yaşam tarzının genleri etkilediği ve gen regülasyonu sağladığı gösterilmiştir. Çalışmalar, yulaf, buğday ve patates gibi besinler yerine çavdar tüketmenin diyabet ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek genleri regüle etmeye yardımcı olabildiğini göstermiştir.

Araştırmalar, ağırlıklı olarak yulaf, buğday ve patates diyeti uygulayan hastaların olumsuz sağlık sonuçlarıyla karşılaştıklarını belirtmektedir. Bu nedenle çavdar diğer buğday türlerine göre çok daha faydalıdır. {8*}

Safra Taşı Oluşum Riskini Azaltır

Çavdar ekmeği ve çavdar unu ile yapılan diğer ürünlerde bulunan yüksek miktardaki çözünmeyen lif, safra taşı oluşum riskini azaltmaya yardımcı olur. Çavdar unu içindeki lif, bağırsaktaki eliminasyon süresini hızlandırırken aynı zamanda safra taşlarının oluşmasına sebep olan safra asitlerinin miktarını da azaltmaya yardımcı olur. {9*} Bu nedenle çavdar gibi lif bakımından zengin gıdalar sindirim ve boşaltım sistemi için oldukça faydalıdır.

Kanserle Savaşır

Tam tahıllı çavdar unu, birçok güçlü kanser türü ile mücadele etme özelliğine sahip bileşenler içermektedir. Bunlar, kanser hücrelerinin yayılmasını önlemeye yardımcı olan yüksek miktarda çözünür ve çözünmez olan lifler, polifenoller, saponinler, fitik asit, dirençli nişasta (vücutta sindirilemeyen nişasta) ve proteaz inhibitörleridir. {10*} Kanserle savaşmaya ve kanseri önlemeye yardımcı olan bu bitki bileşenleri, kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olur ve olumsuz menopoz semptomlarını hafifletir.

Glütensiz Beslenmenin Püf Noktaları Nelerdir?

Çavdar Ununun Besin Değerleri

Çavdar unu, özellikle fosfor, magnezyum, çinko ve demir gibi temel besinler açısından zengindir.

Bir porsiyon ( gr) kara çavdar ununun (en besleyici çavdar çeşidi) besin değerleri: {11*} {12*}

• Kalori:
• Karbonhidrat: 88 gr
• Protein: 20,4 gr
• Yağ: 3 gr
• Lif: 30,4 gr
• Fosfor: mg (günlük gereksinimin %64’ü)
• Magnezyum: mg (günlük gereksinimin %51’i)
• Çinko: 6,5 mg (günlük gereksinimin %43’ü)
• Demir: 6,4 mg (günlük gereksinimin %36’sı)
• B6 vitamini: 0,6 mg (günlük gereksinimin %28’i)
• Tiamin: 0,4 mg (günlük gereksinimin %27’si)
• Niasin: 5,5 mg (günlük gereksinimin %27’si)
• Potasyum: mg (günlük gereksinimin %26’sı)
• Riboflavin: 0,3 mg (günlük gereksinimin %19’u)
• Folat: 76,8 mcg (günlük gereksinimin %19’u)
• Pantotenik asit: 1,6 mg (günlük gereksinimin %19’u)
• E vitamini: 3,5 mg (günlük gereksinimin %11,7’si)
• K vitamini: 7,6 mcg (günlük gereksinimin %9’u)

Çavdar Unu ve Buğday Unu Arasındaki Farklar

Çavdar veya diğer adıyla Secale Cereale, diğer tahıl taneleri kadar popüler değildir. Arpa ve buğday ile aynı aileden olan bu uzun, ince tanecikli tahıl, MÖ’den daha da eski bir geçmişe sahip olan, ancak yeni yeni ekilmeye başlanmış tahıllardan biridir. İlk olarak Orta Asya&#;da, özellikle Türkiye çevresinde ve Bronz Çağı&#;ndan sonra Asya ve Avrupa&#;nın kuzey noktalarında yabani olarak hasat edilmiştir.

Çavdar ilk olarak buğday ve arpa tarlaları arasında yabani olarak yetişmiştir. Neolitik dönemlerde ve antik Romalıların ekili alanlarında çavdar kalıntıları bulunmuştur. Çavdar kuraklığa dayanıklıdır ve fakir topraklarda gelişebilir. Bu nedenle Orta Çağ&#;da, özellikle Kuzey ve Orta Avrupa&#;da faydalı ve değerli bir mahsul olarak kabul görmüştür.

Çavdar, Demir Çağı boyunca İskandinav kültüründe en yaygın olarak kullanılan tahıl tanesi haline gelmiştir. Bugün İskandinav ülkelerinde hala çavdar tüketimine önem verilmektedir. Polonya, Rusya, Almanya ve diğer birçok Orta Avrupa ülkesinde, mahsulün yetiştirilme kolaylığı ve bu tahıl ile yapılan ekmeklerin çok daha uzun süre dayanması sebebiyle çavdar ekmeği sıklıkla yapılır ve tüketilir. {13*}

Çavdar, şimdi modern arpa olarak bilinen arpa ve buğdayla birlikte geliştikten sonra Hollandalı ve İngiliz gezginler tarafından Amerika&#;ya getirilmiştir.

• Çavdar unu, buğday unundan çok daha yüksek konsantrasyonlarda serbest prolin (protein oluşturmak için gerekli bir amino asit) içerir. Yüksek miktarlardaki prolin, patates ve buğday ürünleri gibi nişastalı gıdalarda kanserli hücrelerin oluşumuyla bağlantılı bir kimyasal bileşik olan akrilamidin çok daha az büyümesini sağlar.
• İki dilim buğday ekmeği 6 gram protein içerirken çavdar ekmeği 5,4 gram protein içerir. Ancak çavdar ekmeğinin lif oranı daha yüksektir. İki dilim çavdar ekmeği 3,7 gram lif içerirken buğday ekmeği 2,4 gram lif içerir.
• Buğday vücutta daha yüksek insülin tepkisine neden olur. Bu nedenle buğday tüketimi sonucu vücut, çavdar tüketimine göre daha fazla yağ depolama eğilimindedir.
• Çavdar, buğdaydan üç katı fazla çözünür lif içerir.
• Çavdar ve çavdar kepeği, buğday ve diğer tahıllara kıyasla daha yüksek lignan içeriğine sahiptir. Çavdar ekmeği, beyaz buğday ekmeğinden %20 daha az kaloriye sahiptir.

Çavdar Unu Nasıl Kullanılır?

Çavdar ununun standart bir kullanım yöntemi yoktur. Ayrıca birçok farklı versiyonu da mevcuttur. Çavdar ununun en sağlıklı olanı tam tahıllı, koyu çavdardır. Koyu çavdar unu, en az rafine edilmiş ve kabaca öğütülmüştür. Çavdarın un formunda kullanılması daha sağlıklıdır. Çavdar unu tohum, kepek ve endosperm içerir.

Çavdar unu, ekmeğin tok ve koyu olmasını sağlar. Ekmeğin daha iyi kabarması için çavdar unu yüksek protein içeriğine sahip başka bir un çeşidi ile karıştırılabilir. Çavdar ununu toplu olarak satın alırken, paketlerin hava geçirmediğinden ve etiketli olduğundan emin olmak gerekir. Çavdar unu serin ve karanlık bir yerde saklanmalıdır.

Çavdar unu, genellikle çavdar ekmeği yapımında kullanılır. İçerisinde çiğ tam tahıl olarak organik filizlenmiş çavdar kullanılan ezekiel ekmeği yapımında da kullanılır. Çavdardan kuvvetli etkilere sahip probiyotik içecek bile yapılabilir. Çavdar aynı zamanda sebze ve meyvelerle de hazırlanabilen kvass ekmeği yapımında da kullanılabilir.

Çavdar Unu Zararları Nelerdir?

Çavdar unu ile yapılan ürünlerdeki glüten miktarı, buğday unu içeren ürünlerindekinden daha düşüktür ancak yine de glüten hassasiyeti olan kişiler tüketirken dikkatli olmalıdır.
Glüten intoleransı olan kişiler ve çölyak hastaları çavdardan kaçınmalıdır.