Ayak Tabanında Kızarıklık

Ayak mantarı, sık karşılaşılan ve bulaşıcı nitelik taşıyan bir dermatoloji hastalığıdır. Deri rahatsızlıkları arasında toplumda en sık bu ayak mantarıyla karşılaşılmaktadır. Oransal olarak genç yaştaki erkeklerde görülmesine rağmen, kadın ve çocuklarda da ayak mantarıyla karşılaşılabilir.

Ayak Mantarı Nedir?

Dermatolojik enfeksiyon türlerinden biri olan ayak mantarı kaşıntı ve kırmızı renkli döküntülerle kendini göstermektedir. Hastalık ilerlemeye devam ettikçe hasta şikayetlerinde de artış olduğu gözlenmektedir. Tetikleyici unsurlar ortadan kaldırıldığında şikayetler azalsa da, ayak mantarı tıbbi olarak tedavi edilmesi gereken bir problemdir.

Bakterilerin büyük kısmı nemli ve sıcak ortamda üremeyi sevmektedir. Ayak mantarının en büyük nedeni de nemli ortamlar ve ayakların kurutulmaması olarak gösterilebilir. Hijyeninden emin olunmayan havuzların kullanımı da mantar enfeksiyonu açısından tetikleyici kabul edilmektedir.  Ortak kullanılan eşyaların mantarı bulaştırma riski bulunur. Hastalara hijyen kurallarına dikkat etmeleri, bireysel eşya kullanımını benimsemeleri ve bağışıklık sistemini güçlendirmeleri tavsiye edilmektedir.

Ayak Mantarı Türleri Nelerdir?

Ayak mantarı türleri; İntertriginöz, Hiperkerotik ve Vezikülobüllöz şeklindedir. İntertriginöz, diğer adıyla parmak arası mantarı, en yaygın karşılaşılan enfeksiyon tipidir. Küçük ayak parmaklarının arasında oluşur ve kaşıntıyla dayanılmaz hale gelebilir. Erken dönemde tedavi edilmediği takdirde parmak arasından çıkıp ayak tabanına kadar yayılabilmektedir.

Hiperkerotik ayak mantarının diğer adı makosendir. Ayaklarda makosen olması durumunda deri kalınlaşır ve uzun dönemde mantar bölgesinde derin yarıklar oluşabilir. Makosen, mantarın tüm ayağa yayılması açısından risk taşımaktadır.

Kabarcıklı (Vezikülobüllöz) mantar türüne pek karşılaşılmaz. Bu tip mantarda ayak tabanı su toplar ve patlar. Tedavisi yapılmazsa ayak tabanından yayılmaya başlar ve tüm bölgeyi ele geçirir.

Ayak Mantarı Belirtileri Nelerdir?

Ayak mantarı; parmakların arasında, ayak tabanında ya da kenar kısımlarda ortaya çıkabilmektedir. Hasta şikayetleri de genelde mantarın oluştuğu alana göre değişmektedir. Mantar tedavisine geç kalındığı müddetçe yayılım devam eder ve tırnaklara sıçradığı durumla da karşılaşılabilir. Aşağıda sıralanan belirtilerin görülmesi halinde, uzman bir hekime başvurulmalıdır.

- Ayak genelinde ya da bölgesel olarak döküntü

- Yanma ve kaşınma hissiyatı

- Kuru ve pullu görünümlü cilt yüzeyi

- Deride, kırmızı renkli döküntü

- Ayak tabanında su kabarcığı

- Kepeklenme

- Giderilemeyen ayak kokusu

- Ayak yaraları (genelde içi su doludur ve aralıklarla patlar)

- Tırnak görüntüsünde bozukluk

Ayak Mantarı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Ayak mantarı tanısı, dermatoloji uzmanları tarafından ve ağırlıklı olarak fiziki muayeneyle konulmaktadır. Daha detaylı bir inceleme için döküntüden parça alınarak mikroskop altında araştırma yapıldığı da olabilir. Ayak mantarı henüz ilerlemediyse, genelde bölgesel krem uygulamasıyla giderilebilmektedir. Daha ileri vakalarda krem tedavisi ilaçla da desteklenebilir. Bu enfeksiyon oldukça inatçıdır ve tekrarlama riski taşımaktadır. Dolayısıyla hastanın gündelik yaşamında bazı önlemler alması tavsiye edilmektedir. Mantar enfeksiyonu yaşamamak için; ayakların hijyenine dikkat edilmeli, ortak kullanım alanında zemine çıplak basılmamalı, terlemeye neden olan çoraplar kullanılmamalıdır. Bunun yanında havlu ve pedikür seti gibi hijyen ürünlerinin kişisel olmasına dikkat edilmelidir.

Enfeksiyonda geç tedavi, krem ve ilaçla iyileşmenin yetersiz olmasına neden olmaktadır. Bu tip vakalarda hastanın ayakta tedavi yerine hastaneye yatırılması tercih edilmektedir. Tedavi seçeneği olarak da damar yolundan antibiyotik verilmesi tercih edilmektedir. Ayak mantarı, tırnaklara sıçramışsa tedavi oldukça güçleşir. Tırnak enfeksiyonunda başlangıç aşamasında 3 aylık ilaç kullanımı gerekmektedir. Bundan sonra da 1 yıl tırnak cilası kullanımına ihtiyaç duyulmaktadır. Diğer hastalıklarda da olduğu gibi ayak mantarında düzenli ilaç kullanımı son derece önemlidir. Aksi takdirde ayak mantarı kronikleşebilir ve kısa aralıklarla tekrar ortaya çıkabilir. 

Ayak Mantarı Olduğunu Nasıl Anlarız? 

Ayak mantarı, ayakların sıcak ve nemli ortamlarında oluşan bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon genellikle ayak parmak aralarında, ayak tabanında ve ayak tırnaklarında görülür. Ayak mantarı, ciltte kaşıntı, kızarıklık, kabuklanma, pullanma ve kötü koku gibi belirtilerle kendini gösterir. 

İlk olarak, ayaklarınızdaki ciltte kızarıklık, kaşıntı veya hassasiyet gibi belirtiler varsa, ayak mantarı olabileceğinden şüphelenmelisiniz. Ayak tırnaklarında beyaz lekeler veya sarımsı renk değişiklikleri de ayak mantarının bir işareti olabilir. Ayrıca, ayak mantarına bağlı olarak ciltte çatlaklar ve kabuklanmalar da oluşabilir.

Ayak mantarının belirtileri genellikle diğer cilt rahatsızlıkları ile karıştırılabilir. Bu nedenle, teşhis koymak için bir dermatoloji uzmanına başvurmanız önemlidir. Uzman, ayaklarınızın görünümüne ve belirtilerinize bakarak ayak mantarını teşhis edebilir ve tedavi için uygun bir yol önerir.

Ayak mantarı genellikle sıcak ve nemli ortamlarda oluştuğundan, ayaklarınızı mümkün olduğunca kuru tutmanız önemlidir. Ayakkabılarınızı ve çoraplarınızı her gün değiştirin ve ayaklarınızı havalandırmak için çıplak ayakla yürümeye çalışın. Ayrıca, ayak mantarını önlemek için ortak duşlarda veya havuzlarda çıplak ayakla dolaşmamalısınız.