Ceyda ERENOĞLU / GAZETE HABERTÜRK
Bacaklarda uyuşma, yanma, karıncalanma gibi yakınmaları olan kişilerde çok farklı belirtiler ve nedenlerle karşılaşılabiliyor. Bu yakınmalar sıklıkla hafif başlayıp zaman içinde giderek şiddetli hale geliyor. Başlangıçta bacak ve ayaklarda çok farklı bölgelerde ve gelip geçici oldukları için çok önemsenmiyorlar. Hisar Intercontinental Hospital Nöroloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Göksel Somay, “Bu rahatsızlıklar devamlı ve şiddetli hale geldiğinde; uyuşma, yanma ve karıncalanmanın etkisiyle sürekli bir rahatsızlık hissi, yorgunluk, mutsuzluk, depresyona yatkınlık, yürümede zorlanma, hareketsiz kalma gibi sorunlar yaşanıyor ve dayanılmaz bir hareket etme isteği oluyor” diyor. Şikâyetlerin geceleri artmasıyla uykuya dalma güçlükleri ve uyku bozuklukları yaşanıyor. Bu durum kişinin ertesi güne yorgun başlamasına, yapılan işe konsantre olamamasına ve dikkat dağınıklığına yol açınca günlük yaşam aktivitesi de bundan olumsuz etkileniyor.
HUZURSUZ BACAK SENDROMU
Bu yakınmaların en çok rastlanan nedenlerinden olan ‘Huzursuz Bacak Sendromu’nun (HBS) toplumda görülme sıklığı yüzde arasında değişiyor. HBS’ye kadınlarda biraz daha fazla rastlansa da genellikle her iki cinsiyette, orta yaş ve sonrasında görülüyor. Nadiren çocuklarda da oluyor ve büyüme döneminde meydana geldiğinde büyüme ağrıları ile karıştırılabiliyor. Bu sorun çoğu kez çocuklar bacaklarını sürekli hareket ettirmek istedikleri için ‘aktivite yorgunluğu’ nadiren de ‘hiperaktivite’ olarak yorumlanıyor.
ÇOK FARKLI YAKINMALARA NEDEN OLUYOR
HBS, özellikle istirahatle (oturma ve yatma gibi) ortaya çıkan, hareketle azalan bir hastalık olarak tanımlanıyor. Bacaklarda daha sık görülmekle birlikte nadiren kol ve vücudun diğer kısımlarında da meydana gelebiliyor. Uyuşma, iğnelenme, yanma, karıncalanma, ağrı ve bacaklarda oluşan sıkılıyormuş duygusu çok farklı yakınmalara neden olabiliyor. Bu sorunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte beyinde görevli bazı nörokimyasal maddelerin (dopamin) seviyesiyle ilişkili olduğu düşünülüyor. Çoğunda soruna yol açan bir etken saptanmayıp idiopatik veya primer HBS olarak kabul ediliyor. Bunların çoğunda genetik yatkınlık saptanıyor. HBS’nin bazı formlarındaysa demir ve vitamin eksikliği gibi etkenlerin bir arada olduğu görülüyor.
B12 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİNE DİKKAT!
PrOF. Dr. Göksel Somay, bacaklarda uyuşma ve yanmalara daha çok B12 vitamin eksikliğinin yol açtığını, bunun dışında B vitamini eksiklikleri ile demir ve magnezyum minerallerinin eksikliğinin de kişide bu sorunları tetikleyebileceğini söylüyor. Nadir olarak beyin ve omuriliği tutan enfeksiyonlar da duyu (hissi) yollarını etkileyerek bu yakınmalara neden olabiliyor. Kurşun, cıva, çinko, bakır gibi ağır metallere maruz kalma da günümüzde üzerinde durulması gereken önemli noktalar arasında bulunuyor.
BACAK UYUŞMA VE YANMALARININ NEDENLERİ
* Şeker hastalığı (diyabet)
* B12 vitamini yetersizliği
* Demir eksikliği
* Huzursuz bacak sendromu (HBS)
* Tiroit hastalığı
* Magnezyum eksikliği
* Romatoid artrit gibi romatolojik hastalıklar
* Böbrek yetmezliği
* Multipl Skleroz (MS)
* Bacak sinirlerinde sıkışma (Tarsal Tunel Sendromu, vb.)
* Kronik alkol kullanımı
* Polinöropati (birden fazla sinirde değişik etkenler ile etkilenme)
* Mononöropati (tek sinirde etkilenme, tuzaklanma)
* Gebelik
DİYABET VE TİROİT NEDENLER ARASINDA
Diyabet ve tiroitle ilgili sorunlar bacaklarda uyuşma ve yanmanın en önemli nedenleri arasında gösteriliyor. Diyabet hastalığında kandaki şeker seviyesinin yükselmesiyle oluşan metabolik ürünler, tiroit hastalığındaysa hormon seviyelerinin artma veya azalması ile oluşan metabolik, hormonal ve immünolojik mekanizmalar, sinirlerde ve sinirleri besleyen damarlarda harabiyet oluşturarak tek veya çok fazla sayıda periferik siniri etkiliyor.
‘ŞİKÂYETLERİM HAREKETLE GEÇİYOR’
Hastaların sorunlarını tek bir yakınma olarak ifade etmelerine ve tanımlamakta zorlanmalarına rağmen genellikle aşağıdaki türde şikâyetleri oluyor.
* “Bacaklarım uyuşuyor, yanıyor, karıncalanıyor, üşüyor, iğneler batırılıyor gibi oluyor.”
* “Bacaklarım hareketsiz veya dinlenme halindeyken uyuşma ve yanmayla birlikte gerilme hissi ve sanki sıkıyorlarmış duygusu nedeniyle dayanılmaz bir hareket etme ihtiyacı duyuyorum.”
* “Şikâyetlerim bacaklarımı hareket ettirdiğimde özellikle de yürümeyle geçiyor.”
* “Gece; uyuşma, yanma, karıncalanma, uykuya dalamama, sık uyanma, uykuda bacaklarda itme-çekme gibi istemsiz hareketler yapıyorum.”
AŞIRI ALKOL VE SİGARA MASUM DEĞİL!
Aşırı alkol tüketimi, nikotin ve kötü beslenme tüm vücutta etkilenim yaptığı gibi bacaklardaki sinirleri besleyen damarları da etkiliyor. Kan dolaşımını bozup ciddi ve geri dönüşümsüz yakınmalara neden olabiliyor.
VARİSLERİN ETKİSİ
Bacak varisleri, ayak ve bacaklarda uyuşma, karıncalanma, sıcaklık hissi, kramp, yorgunluk, ağırlık duygusu, şişlik gibi yakınmalara neden olarak kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor. Toplumun yüzde ’sinde görülüyor.
Anasayfa /Tedavi Alanları /El, Ayak Uyuşmaları
Eğer el, ayak uyuşması şikayetiniz varsa ve ısrarcı ya da ilerliyor gibi görünüyorsa, probleminizin teşhis edilmesi önemlidir. Genellikle iğne batması hissi olarak da tanımlanan uyuşma veya karıncalanma, kolları, elleri, parmakları, bacakları veya ayakları etkiler. Bu anormal durum, altta yatan bazı önemli sorunlardan kaynaklanabilir.
Genellikle iğnelenme hissi olarak tanımlanan uyuşma veya karıncalanma kol ve bacakları etkiler. Bazen sadece el yada ayak parmaklarında bazen de dudak çevresi yada vucudunuzun farklı bölgesinde hissedilebilir. Bu anormal durum, altta yatan bazı önemli sorunlardan kaynaklanabilir. Şikayetleriniz eğer ısrarcı ya da ilerliyor gibi görünüyorsa, probleminizin teşhis edilmesi önemlidir.
Uyuşma veya karıncalanmalar genellikle sinir hasarı, sinirin uyarılması veya basısından kaynaklanır. Tek bir sinirde hasar veya basılanma sonucu olabilir veya birkaç sinir veya sinir dalını etkileyen bir problemden kaynaklanabilir.
El, Ayak Uyuşması dört genel kategoriye ayrılmıştır:
Genel olarak, uyuşukluk kollarınızda ve bacaklarınızda veya vücudunuzun tümünde hissedilebilir. Uyuşukluğun, beyin ve omurganızı da içeren merkezi sinir sisteminizdeki bir problemden kaynaklanması da başka nedenlerden dolayı olabilir.
Diğer semptomlar olmadan tek başına uyuşukluk hissi genellikle inme veya tümör gibi yaşamı tehdit eden bir bozukluğun belirtisi olmayabilir.
Uyuşmanın altında yatabilecek çok sayıda sebep olabileceğinden Nöroloji doktorunuz belirtileriniz hakkında ayrıntılı bilgi içeren kapsamlı bir muayene gerçekleştirir. Bir elektromiyografik değerlendirme yani sinir iletim çalışması ve diğer tanısal testler, kesin nedeni saptamaya yardımcı olmak için gerekli olabilir. Yapılan muayeneler sonucu nöropatinin durumu; 'tek sinir mi, çok sayıda sinir mi, bunlar iki taraflı yaygın mı yoksa asimetrik mi, sinirin akson dediğimiz yapısı mı yoksa siniri saran, koruyan kılıf olan myelin hasarı mı oluşmuş' gibi birçok soruna çözümü doktorunuz bulacak ve buna göre bir tedavi planı çıkaracaktır.
El, Ayak Uyuşukluğuna neden olabilecek durumlar şunlardır:
Ayaklarınız veya bacaklarınız uzun süre oturduktan veya ayakta durduktan sonra uyuşuyorsa pozisyon değişikliği gibi sık hareket etmek size yardımcı olabilir. Ancak sizin için doğru olan tedavi, sorunun kökenine bağlıdır. Bu nedenle olası hastalıkların değerlendirilmesi için mutlaka nörolojik muayene ve testler gerekir.
Multiple Skleroz (MS), bağışıklık sisteminin sinir hücrelerine zarar veren bir hastalıktır. Hastalık çoğunlukla kadınlarda görülmektedir. Hastalığın seyri, tedavi planı, doğurganlık, gebelik, doğum hatta emzirme süreçleri üzerinde etkili olabildiğinden MS
Alzheimer hastalığı beynin küçülmesine ve beyin hücrelerinin ölmesine neden olan ilerleyici bir nörolojik bozukluktur. Kişinin bağımsız olarak işlev görme yeteneğini etkileyen düşünme, davranışsal ve sosyal becerilerde sürekli bir düşüş yaşaması olarak ad
Hafif bilişsel bozukluğu olan kişilerin uzun ve devamlı stres ve kaygı yaşamaları durumunda, Alzheimer hastalığına yakalanma olasılıkları daha yüksektir. Yeni bir çalışma, hafif bilişsel bozukluğu ve yüksek düzeyde stresi olan kişilerin, stresli olmayanla
Beyin tümörleri kanserli (kötü huylu) veya kanserli olmayan (iyi huylu) olabilir. Kötü huylu (kanserli) veya iyi huylu beyin tümörleri özellikle bası belirtileri ve fokal nörolojik bulgulara neden olur. İyi huylu veya kötü huylu tümörler büyüdüğünde, kafa
Sirkadiyen ritim, günün 24 saatte bir tekrarlanan doğal uyku-uyanıklık döngüsüdür. Bu döngünün bozulması, sirkadiyen ritim uyku bozukluğudur. Sirkadiyen ritim bozukluğu, gündüz uykululuğundan depresyona kadar değişen semptomlara neden olabilir.
Araştırmacılar, genç ve orta yaşta daha fazla televizyon izleyen kişilerin ileriki yıllarda beyin sağlığını bozma riskinin daha yüksek olduğunu söylemektedir. Çalışmalar ayrıca, aşırı televizyon izlemenin bilişsel gerilemeye ve gri maddede (karar verme, i
Altı ila sekiz saatlik sağlıklı uyku, kardiyovasküler sağlık için önemlidir. Altı ila sekiz saatten fazla veya az süren bir uyku önerilmemektedir.
Beyindeki dopamin miktarının azalması sonucu hastaların hareketi başlatma ve hareketi kontrol etme mekanizması bozulur.
Araştırmacılar, sağlıklı bir beynin etkinliğini ve verimliliğini ileri yaşlarda da koruyabileceğini söylemektedir.
Epilepsi, nöronlar olarak adlandırılan beyin hücrelerinin diğer hücrelere düzensiz sinyaller göndermesiyle sonuçlanan kronik bir nörolojik durumdur.
Çoğu insan uykuya dalmakta zorluk çekmektedir. Ancak kronik uyku sorunları ve devam eden gündüz yorgunluğu daha ciddi bir soruna işaret edebilir.
Sağlıklı sinir lifleri, miyelinden oluşan bir koruyucu kılıf ile kaplıdır. Bu sayede hücreler arası uyarılar kolaylıkla birbirleri arasında iletilir. MS Hastalığı - Multiple Skleroz hastalığında
Ayağa iğne batma hissi birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Bazı olası nedenleri şunlardır:
Yukarıdaki nedenlerden herhangi biri, ayağa iğne batma hissinin altında yatan neden olabilir. Ancak, eğer ayağınızdaki iğne batma hissi sürekli tekrar ediyorsa veya diğer semptomlarla birlikte geliyorsa, doktorunuzla görüşmeniz önerilir.
Ayakta iğne batma hissi, genellikle fiziksel nedenlere bağlı olsa da, bazı durumlarda psikolojik nedenler de rol oynayabilir.
Stres ve kaygı gibi duygusal faktörler, vücuttaki fiziksel tepkimeleri tetikleyebilir. Ayağa iğne batma hissi, bu tepkimelerden biri olabilir. Örneğin, stresli bir durumda, vücuttaki kaslar gerilir ve kan basıncı artar. Bu durum, ayaklardaki kan dolaşımını engelleyerek, ayağınızda iğne batma hissine neden olabilir.
Depresyon gibi bazı psikolojik rahatsızlıklar, sinir sistemi üzerinde etki yaparak, ayağınızda iğne batma hissi gibi belirtilere neden olabilir. Ayrıca, hiperventilasyon gibi anksiyete belirtileri de ayağınızda iğne batma hissi gibi fiziksel semptomlara yol açabilir.
Bununla birlikte, ayağa iğne batma hissinin psikolojik nedenleri nadir olmakla birlikte, genellikle fiziksel nedenlerle ilişkilidir. Ancak, ayağınızda iğne batma hissi yaşamaya devam ediyorsanız, doktorunuzla görüşmeniz ve diğer potansiyel nedenleri gözden geçirmeniz önerilir.