Aydaşık Ne Demek

DOĞU TRAKYA AĞIZLARINDA KULLANILAN ARGO YAPILAR ÜZERİNDE BİR SINIFLANDIRMA ÇALIŞMASI Doğan, Levent. 1 Özden, Muharrem.2 Öz Her ülkede, her dilde görülen, toplum içinde bir kesimin ya da öbeklerin farklı bir biçimde anlaşmayı sağlamak amacıyla oluşturduğu özel bir dil olarak tanımlanan argonun Doğu Trakya Ağızlarındaki kullanımı üzerine yoğunlaştığımız bu çalışmada, bölgeyle ilgili 25 farklı çalışmadan çıkarılan argo yapılar üzerinde bir sınıflandırma çalışması yapılmıştır. Bu çalışmadaki temel çıkış noktamız Türkçenin zengin söz varlığının kullanım çeşitliliği hakkında bir fikir vermektir. Anahtar Kelimeler: Doğu Trakya, Türkçe, Söz varlığı, Argo. A CLASSIFICATION STUDY ON SLANG STRUCTURES USED IN EASTERN THRACE ACCENTS Abstract This study focused on the use of the slang language, which is common in every country, within various types of society, as a special language that a group or groups of people form in order to establish different ways of communication and interaction. The study aims to classify the slang structures which are selected from 25 previously conducted studies. Our main point of the study is to give an idea about the usage diversity of the Turkish language rich vocabulary. Keywords: Eastern Thrace, Turkish language, vocabulary, slang Giriş Argo; her ülkede, her dilde görülen, toplum içinde bir kesimin ya da öbeklerin farklı bir biçimde anlaşmayı sağlamak amacıyla oluşturduğu özel bir dildir.3 Türkçe Sözlük’te4 ise, her yerde ve her zaman kullanılmayan veya kullanılmaması gereken çoklukla eğitimsiz kişilerin söylediği söz veya deyim; kullanılan ortak dilden ayrı olarak aynı meslek veya topluluktaki insanların kullandığı özel dil veya sözcük dağarcığı, jargon; serserilerin ve külhanbeylerinin kullandığı söz veya deyim biçiminde tanımlanmaktadır. Sınıfsal, mesleki ya da yöresel olarak sınırlı bir insan topluluğunun kullandığı özel bir dil ve bazı toplumsal kesimlerde kullanılan kaba, bayağı biçimlerde süslenmiş anlatım tarzıdır.5 Ölçünlü dilden ayrılan özel ve gizli bir dildir. 6 Argo, yüzyıldan itibaren dar bir çevreye özgü, ölçünlü dilin bozuk biçimi olarak varsayılmıştıryüzyılda özellikle hırsızların kullandığı gizli dil olarak görüldüğü belgelerden takip edilebilmektedir. 7 Sözgelimi; Fransızca’da argoya ait sözcükler daha çok ‘hırsızların ve dilencilerin dilinden toplanmıştır. Türkçede de ‘lisân-ı erâzil’, ‘lisan-ı hezele’, ‘külhanbeyi dili’ ve ‘kayış dili’ olarak tanımlanmıştır.8Argonun bütün bu tanımlamalarına bakıldığında ve ölçünlü dile doğru ilerleyen veya evrilen süreci izlendiğinde, aslında kaynağının konuşma dili (spoken language) olduğu anlaşılmaktadır.9 Çalışmamızda Derleme sözlüğüyle birlikte bölgeyle ilgili yapılan 25 farklı çalışmadan hareketle argo yapılar üzerinde yoğunlaşılmıştır. 1 seafoodplus.infoç. Dr. - Trakya Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü - [email protected] 2 seafoodplus.infoç. Dr. - Trakya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi Bölümü - [email protected] 3 Aksan, D. (). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK. 4 Türk Dil Kurumu (). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK. 5 Aktunç, H. (). Büyük Argo Sözlüğü (Tanıklarıyla). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 6 Bußmann, H. (). Lexikon Der Sprachwissenschaft. Frankfurt/M: Kröner. 7 Guiraud, P. (). L’argot. Paris: Presses Universitaires De France. 8 Devellioğlu, F. (). Türk Argosu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. 9 Sebzecioğlu, Turgay; Coşkun Özgür, Serap; Cinsiyete Bağlı Argo Kullanımı Üzerine Bir Twitter Etiketi Örneklemi, Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi Yıl:3, Sayı:5 Sayfa seafoodplus.infoer altına sıçmak: Korkmak. (TMİKA) kancayı takmak: Musallat olmak. (KDS – anası koşalanmak: Çok hırpalanmak, ezilmek. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kıçına sokmak: Gereksiz bir şey için söylenir. āyranlık atmak: Beğenmek. (BMİBH) (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) bok yemek: Çok kötü ve sinirlnedirici, kıçını kaldıramamak: Yerinden kalkmaya yakışıksız bir iş yapmak. (TMİKA) üşênmêk. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) bozuk atmak: Sıkkın bir ruh haliyle nā yapmak: Çocuk dilinde dövmek. (KDS – davranmak, canın sıkkın olduğunu insanlara Demirköy/Lalapaşa –Ed.;KİASV.) yansıtmak, bozulduğunu belli etmek. (TMİKA) osuruktan nem kapmak: En ufak bir şeyden canı boklukta bulmamak: Kendini olmayacak etkilenmek, tepki vermek. (KKVE) bir iş için riske atmamak.. (KDS – palavra sıkmak: Yapması ya da yapılması Demirköy/Lalapaşa –Ed.) olanaksız şeyleri yapmış ya da yapacakmış gibi diş çakmak: Öfkelenmek. (HİKA) konuşmak, yalan söylemek, yüksekten atmak, gıcık çıkarmak: Sorun, mesele çıkarmak. (DS: abartmak. (TMİKA) Lüleburgaz -Krk.;-Ed.) razon kesmek: Hüküm vermek. (EDAJE) göt sıkmak: Gayret etmek, zorluklara sakalına sıçmak: Sövgü sözü. (BKŞÇ) katlanmak. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) sıkı götlü olmak: Zorlukların üstesinden gelme göte kına yakmak: Düşmanının olumsuz bir gücüne sahip olmak. (KDS – durumuna sevinmek. (THGGS) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) götüne takmamak: Umursamamak. (THGGS) su dökmek: İşemek. (EİİA ; EUMİKAK; götünü kurtarmak: Kötüye doğru giden bir KOF) olayı son anda normale döndürmek. (TMİKA) tekeye gelmek: Keçi çiftleşmek istemek. gürdeğe gelmek: Kediler çiftleşmek istemek, (DS:Lüleburgaz -Krk.;Fili, Biga –Çkl.; KDS – kızışmak. (DS: -Çkl.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kaçamak yapmak:Evli insanın gizli gizli başka tilkilik yapmak: Kurnazlık yapmak. (KDS – kadınlarla flört yapması.(KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) ufak su yapmak: İşemek. (TMİKA) kafaları çekmek: İçki içmek. (KOF) yalazaya tutmak: Bağırarak sövmek. (TMİKA) kamış koymak: Kapalı söz söylemek, yamuk yapmak: (birine) doğru olmayan bir dokundurmak. (DS :Lüleburgaz -Krk.) davranışta bulunmak. (TMİKA) seafoodplus.info apışmak (1): Oturmak, bacakları ayırarak aykırlamak (1): Önünü kesmek. (DS:Babaeski çömelmek. (DS: Evreşe, Gelibolu, Fili, Biga - -Krk.) Çkl.) aykırlamak (2): Bir istikamete yönelmek, apışmak (2): Bacakları ayırarak durmak, yöneltmek. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) dikilmek. (DS: Küçükkuyu , Ayvacık -Çkl.; aymak: Ayılmak, kendine gelmek. Çavuşköy, Babaeski -Krk.;Kayapa, Lalapaşa sersemlikten kurtulmak. (DS :-Krk.;KDS – –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) apışmak (3): Yorgunluktan bacakları tutulmak, aynaşmak (1): Sırnaşmak, musallat olmak, yürüyememek. (DS: Çavuşköy , Babaeski – sataşmak.(DS:Çavuşköy,Babaeski -Krk.) Krk.) aynaşmak (2): Alay etmek, eylenmek. apışmak (4): Şaşırmak, bocalamak, donup (DS:Çavuşköy ,Babaeski -Krk.) kalmak. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.;-Krk. aynaşmak (3): Sıkıntı vermek, rahatsız etmek. DS) (KİASV.) arpalamak: Ağzına geleni söylemek, ne azdırmak: Kızdırmak: Şu deliyi azdırma dediğini bilememek. (DS:Çavuşköy/Babaeski - (azıtma) yahu. (DS:Fili, Biga -Çkl.) Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) azmak: İnsanların kötülükleri aşırtması. (KDS– avsunlamak: Hastaları iyileştirmek için Demirköy/Lalapaşa –Ed.) okuyup üflemek, bir takım göreneksel işlemler bangilenmek: Budalalık yapmak dikkatsizlik yapmak. (DS: Çavuşköy/ Babaeski -Krk.) etmek: Nedir bu yaptığın aklını başına al, avunmak: Dişi hayvan gebe kalmak, döl bangilenme. (DS:Sarıcaali, İpsala -Ed.) tutmak. (KOF) bayınlanmak [bayınnanmak]: Şımarıklık etmek, çok söylemek, yüzsüzlük etmek, Demirköy/Lalapaşa –Ed.;KİASV.) nazlanmak, bir kimseyi canından bezdirmek. çıkışmak: Birini azarlamak, sitem etmek. (DS:Deveçatağı -Krk.;Çorlu -Tk.;-Ed. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) göçmenleri) çimdimek: Dişi develer çiftleşme isteği baynanmak:Baynanmak. Bay, (zengin) göstermek. (DS:Mormat, Ezine -Çkl.) çocuğu gibi şımarmak, çoşmak. (KDS – çimkirmek: İshal olmak. (DS:Lapseki -Çkl.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) çödürmek: Fışkırtarak, kavis çizerek işemek. bırkalamak:Karıştırmak,ellemek,kurcalamak. (DS ;Çavuşköy/ Babaeski -Krk.) (DS:Ceylanköy/Lüleburgaz,Krk.;KDS, çökermek: İhtiyarlamak. (DS: Lüleburgaz – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Krk.) bıykılmak: Yana doğru eğilmek. (KİASV.) çönmek: Başına çullanmak. (DS Çavuşköy bızıklamak (1):Bızığa parmak atmak, /Babaeski -Krk.) Parmaklamak. (DS:Saray seafoodplus.infoye – çövdürmek: Fışkırtarak, kavis çizerek Demirköy işemek.(DS: Saray -Tk.;-Çkl.; Lüleburgaz – bızıklamak (2): Karıştırmak. (Hamidiye – Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy KİASV.;KDS –Demirköy/Lalapaşa – çullamak: Kapatmak, örtmek. (BMİBH; KDS – Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) bızıkmak: Oyun bozanlık etmek, mızımak, çullanmak: Birinin üstüne atlamak. (KDS – caymak, caydırmak.(DS: Lüleburgaz köyleri – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Krk.; KİASV.) çüvmek (1):Bir yerden bir yere zıplamak. boğasamak: Boğaya gelmek, inekler (KİASV.) (çiftleşmek için) boğa istemek. çüvmek (2):Düşmek. (KİASV.) (DS:Büyükmanika, Saray -Tk.;Çavuşköy, çüydürmek: Akıcı bir şeyi kuvvetle fışkırtmak. Babaeski, Lüleburgaz -Krk.;Kayapa, Lalapaşa (DS:İnecik -Tk.) -Ed.) dadanmak: Bir şeyi yapmaya alışmak. boğasımak: Boğaya gelmek, inekler (DS::Lüburgaz –Krk.;KDS – (çiftleşmek için) boğa istemek. (DS:Lapseki - Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Çkl.) dakmak: Alay etmek: (DS Çavuşköy/Babaeski- boğsamak: Boğaya gelmek, inekler çiftleşmek Krk.) için boğa istemek. (DS Çavuşköy/Babaeski, dangıldamak: Gürültü yapmak, gürültülü ses Lüleburgaz -Krk.) çıkarmak. (DS:Çavuşköy/Babaeski –Krk.) boosamak: Boğasamak, boğa istemek. (KDS – dangırdamak: Bağıra bağıra, yüksek sesle Demirköy/Lalapaşa –Ed.) konuşmak. (DS: Saray – büzdeklemek: Miskince hareket etmek, Tk.;Çavuşköy/Babaeski -Krk.) oyalanmak, duraksamak. (DS:-Ed.; Vize -Krk.) darlanmak: Garipleşmek, üzülmek. cırlamak: Gevezelik etmek. (DS:-Ed.) (DS:Ceylânköy/Lüleburgaz -Krk.) çakmak (1): Bir şeyin farkına varmak. (KDS – darsıkmak: Canı sıkılmak, bunalmak, rahatsız Demirköy/Lalapaşa –Ed.) olmak, sıkıntılı vakit geçirmek, hiddetlenmek çakmak (2): Tokat atmak. (KDS – manasına gelen bir sözdür. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Ceylanköy/Lüleburgaz -Krk.) çalıklanmak: Acele ve dikkatsiz davranmak. devşirmek: Kendine gelmek, toparlanmak. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.; KİASV.) çatışmak: Köpekler için çiftleşmek. dıngılmak (1): Yatmak, uyumak. (DS:Lüleburgaz -Krk.) (DS:Ceylanköy, Çengelli/Lüleburgaz -Krk.) çatmak: Birine sataşmak, dokunmak. (KDS – dıngılmak (2): Takla atmak, tepesi üstü Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yuvarlanmak. (DS:Ceylanköy, çekişmek: Tartışmak. Kavga etmek. Çengelli/Lüleburgaz -Krk.) (HİKA;KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.; dıngılmak (3):Yıkılmak, devrilmek, KİASV.) yuvarlanmak. (DS:Ceylanköy, çektirmek: Kızgınlık döneme giren dişi Çengelli/Lüleburgaz -Krk.) hayvanların erkek hayvanla çiftleştirilmesi. dırdırlanmak: Gereksiz ve çok konuşmak, (KİASV.;KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) gevezelik etmek. (DS:Lüleburgaz-Krk.;KDS – çepellemek: Bozmak, kirletmek. Demirköy/ Lalapaşa –Ed.) (DS:Lüleburgaz -Krk.) didmek: Tırmalamak. (DS Lüleburgaz, çevirmek: Yol kesmek. (KDS – Çavuşköy/ Babaeski -Krk.) diklenmek: Karşı gelmek, kafa tutmak, kakalamak (2):Yayık dövmek. (Ceylan dayatmak, dikleşmek. (DS Çavuşköy /Babaeski /Lüleburgaz -Krk. DS) -Krk.;KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kakılmak: Batmak. (KDS – dingildemek: Kuşkulanmak. (DS :Lüleburgaz– Demirköy/Lalapaşa–Ed.) Krk.) kakmak: Çivi çakmak. (KDS – dodurdanmak: Kızarak söylenmek. (TMİKA) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) domalmak: Secde eder gibi durmak, arkasını kamalamak:Bıçaklamak. (KDS – çıkarmak, çıkıntı yapmak. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Çavuşköy/Babaeski, Lüleburgaz – kapışmak: Kavga etmek. (KDS – Krk.;KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.; BKŞÇ) dömelmek: Secde eder gibi durmak, arkasını kapıştırmak: Kavga ettirmek. (BKŞÇ; KDS – çıkarmak, çıkıntı yapmak. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Çavuşköy/Babaeski, Lüleburgaz -Krk.) kararmak: Sigara içesi gelmek. (KİASV.) dudulamak: Başa çıkmak, vurmak, tepelemek. karılmak: Hayvanların çiftleşmesi. (TMİKA) (Lüleburgaz -Krk. DS) dumanlamak: Cinsel ilişkiye girmek. kaskallamak: Kandırmak. (KİASV.) Adam (TMİKA) babasını yirmi bin lira kadar kaskallamış. ekleşmek (1): Köpekler çiftleşmek. (KİASV.) (DS:Ceylanköy /Lüleburgaz -Krk.) kayışmak: Cinsel ilişkiye girmek. (TMİKA) ekleşmek (2): Sataşmak, birinin başına belâ kaykılmak: Ölmek. (DS: Lüleburgaz –Krk.) olmak. (DS :Lüleburgaz, Çavuşköy /Babaeski - kaynamak: Küfretmek. (TMİKA) Krk.) kerkinmek: Sapık amaçla birinin arkasına falfaralanmak: Farfaralık yapmak. (KDS – değmek, sürtünmek. (KİASV.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kesmek: Palavra atmak, abartmak. fallamak: Bir küfür türü, bellerim. (DS (DS:Lüleburgaz -Krk.;KDS – :Çavuşköy/Babaeski -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) fittiklemek: Sinsice destekleyip, kışkırtmak. kırışmak: Cilvelenmek, kendini (Beğendik -Demirköy KİASV.) beğendirme çabasında olmak. gapızlamak: İhbar etmek, çalmak. (EİA) (DS:Lüleburgaz-Krk.: KDS – gebermek: Ölmek. (KRKKA; TMİKA; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) ÇVYAÖ) kırıtmak: Cilvelenmek, kendini beğendirme gıcıklanmak: Gıcık olmak. bazı nahoş çabasında olmak. (DS: Saray -Tk.;Lüleburgaz seslerden kulağın ve beynin rahatsız olması. -Krk.) (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kırmak: Öldürmek. (KİASV.) gürdüklemek: Kediler çiftleşmek istemek, kısetlēmek: Eziyet etmek, zulüm yapmak. kızışmak. (DS: Çorlu -Tk.) (PINGD) haydamak:Çifte koşulan hayvanı sürmek, kıyışlanmak: Yüreklenmek. (DS :Lüleburgaz – dehlemek. (DS:Lüleburgaz -Krk.;KDS – Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kıyışmak : Mertlik, yüreklilik göstermek. haylamamak:Aldırış etmemek, hafif görmek, (DS:Lüleburgaz –Krk.) önem vermemek olumsuz şeklinde kullanılır. kızışmak: Isınmak. (KDS –Demirköy/Lalapaşa (DS Ceylan/Lüleburgaz -Krk.) –Ed.) hötürmek: Sürgün, isal olmak. (DS: -Çkl.) koçsamak: Dişi koyun erkek koyun istemek.. huylanmak: Kuşkulanmak. (KDS – (DS: Saray , Tk.;KDS –Demirköy/Lalapaşa – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ed.) ıkınmak: Ikınmak, kendini sıkmak. (KDS – koşalamak (1):Kovalamak, kovmak. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Çavuşköy/Babaeski, Vize -Krk.) ırıklamak: Zayıflamak. (KDS – koşalamak (2): Hırpalamak. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Çavuşköy/Babaeski, Vize -Krk.) ilişmek : Irza geçmek. (DS:Krk.) kotarmak: Bir işi bitirmek, başarmak. kaçmak: Kocaya varmak. (KDS – (DS:Lüleburgaz -Krk.;KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kakalamak (1): İtelemek, sarsmak, koymak (2): Etkilenmek, dokunmak. (DS: sokuşturmak. (DS:Saray -Tk.;Lüleburgaz, Lüleburgaz -Krk.) Çavuşköy/ Babaeski -Krk. DS) koymak(1): Vurmak. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) köklemek (1):Ağaç ve bitkiyi köküyle patlatmak (2): Gözlerini geniş açmak. (KDS – sökmek.(DS:Lüleburgaz -Krk.;KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) patlatmak (3): Kafa yormak. (KDS – köklemek (2): Kökünü kazımak. (TMİKA) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kösnümek: At, eşek vb. hayvanlar çiftleşme pısmak: Korkudan susmak, sinmek. (KDS – istemek. (DS:Lüleburgaz -Krk.;KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) pilemek (1): Bir kızın gönlünü çalmak, kız kusmak (1): Kumaşta boyanın dağılışı. (KDS – tavlamak. (KİASV.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) pilemek (2): Avutmak, teselli etmek. (KİASV.) kusmak (2):Söylemek, istenenleri ortaya piyazlamak: Okşamak, sıvazlamak. (KDS – dökmek. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kürümek: Kökünden kazıyarak temizlemek. pizlenmek: İçki içmek, kafayı çekmek. (TMİKA) (Beğendik -Demirköy KİASV.; KDS – langırdamak: Gevezelik etmek. (DS :Dereköy, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Kofcağız -Krk.;KDS –Demirköy/Lalapaşa – sadılamak: Sözü ağzında gevelemek, şaşırıp Ed.) sözü uzatmak, istediğini tam anlatamamak. marizlemek: Dövmek, dayak atmak. (KDS – (DS:Çengelli, Lüleburgaz -Krk.; KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.;KİASV.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) mıkırdamak: Ses çıkarmak. (KDS – sakıtmak: Eline yüzüne bulaştırmak. (Avcılar– Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy KİASV.) mıklamak: Konuşmak. (KDS – salınmak: Gevşemek. (HİKA; KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) mışkırmak: Kızmak, öfkeli öfkeli solumak. sallanmak: Zayıflamak, kilo kaybetmek. (DS:Lüleburgaz -Krk.) (KDS–Demirköy/Lalapaşa –Ed.) mışkırmak: Kızmak, öfkeli öfkeli solumak. savsaklamak: İşi ağır almak, geciktirmek, (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) oyalamak. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) mogurdamak: Anlaşılmaz şeyler söylemek, semelemek: Sersemlemek. (DS:Lüleburgaz – mokurdamak, sokurdamak. (KDS – Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) sıçmak: Berbat etmek. (KDS – mokurdanmak: Kendi kendine anlaşılmaz Demirköy/Lalapaşa –Ed.) şeyler samırdanmak. (KDS – sineklenmek (1): Kuşkulanmak. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Lüleburgaz -Krk.) otlanmak: Başkalarının sırtından geçinmek. sineklenmek (2): Oyalanmak, tembellik etmek. (DS:Lüleburgaz -Krk.) (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – önezelemek (1): Önüne çıkmak, yolunu Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kesmek. (DS: Lüleburgaz -Krk.) sokranmak: Söylenmek, homurdanmak, önezelemek (2): Geçmek. (DS: Lüleburgaz – gönülsüz iş görmek. (DS:Vize –Krk.) Krk.) sokurdanmak : Söylenmek, homurdanmak, ötürmek: İshal, sürgün olmak. (DS:Lüleburgaz gönülsüz iş görmek. (DS:Lüleburgaz -Krk.) -Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) sümek: Küfür etmek. (HİKA) palazlanmak: Korkarak kaçmak. şişinmek: Onurlanmak, kibirlenmek. (DS:Lüleburgaz -Krk.) (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – papalamak: Elle yoklamak. (DS:Vize -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) paptırmak: İttirmek. (Vize –Krk.3b/KİASV.) takışmak (1): Kovalamak. (KDS – pataklamak: Dövmek. Dayak atmak. (BKŞÇ; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) takışmak (2): Ardından gitmek. (KDS – patırdamak (1):Anlaşılmayacak biçimde Demirköy/Lalapaşa –Ed.) konuşmak, kendi kendine söylenmek. takışmak (3): Şaka yapmak, alay ederek (DS:Lüleburgaz -Krk.) eğlenmek. (DS:Lüleburgaz -Krk.) patırdamak (2):Birbirine sert söz söylemek, tapalamak: Başa kakmak. (DS:Ceylân çekişmek. (DS:Çavuşköy/Babaeski -Krk.) /Lüleburgaz -Krk.) patırdamak (3): Kafa tutmak, gözdağı vermek. taraşlamak: Altüst etmek, araştırmak, (DS:Lüleburgaz -Krk.) karıştırmak. (DS:Vize, Lüleburgaz -Krk.) patlatmak (1): Tokat atmak. (KDS – tavlamak: Ayartmak, avlamak. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yanızlamak: Yansılamak, alay etmek. tekesimek: Dişi keçi çiftleşmek istemek. (DS: (DS:Ceylan /Lüleburgaz -Krk.) Evreşe, Gelibolu –Çkl.) yansalamak:Tiye alarak karşıdakinin tellemek: Ağır söz söylemek, aşağılamak. söylediklerini tekrarlamak.(DS:Lüleburgaz – (DS:Lüleburgaz -Krk.) Krk.) tısmak:Korkup susarak bir köşeye büzülmek, yaraşmak: Yakışmak. (KDS – sinmek. (DS:Kömürköy -Krk.;KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yardırmak: Delikanlılar, öteden beriden tiğdirmek: Fışkırtarak işemek erkek için. (DS: konuşmak. (DS:Ceylân /Lüleburgaz -Krk.) -Krk.) yarmak: Ameliyat etmek. (KDS – tirkazlamak: Dürtüklemek. (DS:Vize -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.; KİASV.) tozamak: Koşup gitmek, kaçmak. yenişmek: Ardından konuşmak. (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – (DS:Ceylân/Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yerleştirmek (1): Birine tokat ya da yumruk tozikmek: Kaçmak, farkettirmeden atmak. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) uzaklaşmak. (Beğendik -Demirköy KİASV.) yerleştirmek (2): Laf koymak. (KDS – tutunmak: Bir yerde barınabilmek. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.; KİASV.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yeşillenmek: Cinsel isteklerini söz ve tüymek: Görünmeden gitmek, kaçmak. davranışla belli etmek. (DS: Fili, Biga -Çkl.) (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – yeyilmek: Şımarmak, nazlanmak. (DS Ceylan Demirköy/Lalapaşa –Ed.) /Lüleburgaz –Krk.) uyuntulanmak: Yaramazlık yapmak. (KDS – yılışmak: Kendini sevdirmek, hoşa gitmek, ilgi Demirköy/Lalapaşa –Ed.) toplamak için soğuk, yapma bir tavır takınmak, ütmek: Oyunda, kumarda kazanmak. gülmek. (DS: Lüleburgaz -Krk.) (DS:Lüleburgaz -Krk.) yolanmak: Kaçmak. (Vize –Krk.3b/KİASV.) ütülemek: Cezalandırmak argo. (DS:-Krk.) yozukturmak: Ürkütüp caydırmak, ayırmak, ütülmek: Oyunda, kumarda yitirmek. soğutmak. (DS:Vize, Lüleburgaz -Krk.; KDS – (DS:Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yacanmak: Tiksinmek. (DS :Deveçatağı -Krk.) yumulmak: Saldırmak. (DS:Lüleburgaz – yakmak: Çalıştırmak. Yak bakem moturu ba Krk.;KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) çöcüm. (KİASV.) zırıldamak: Kafa tutmak, kavga etmek. (DS: yalabımak:Düzgün,parlak duruma gelmek, Lüleburgaz –Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa – güzelleşmek.(DS:Lüleburgaz -Krk.: KDS – Ed.) yalandırmak: Aldatmak, kandırmak. zor etmek (1): Direnmek. (DS:Lüleburgaz – (DS:Lüleburgaz -Krk.) Krk.) yalıklamak:Köpek,çiftleşme istemi zor etmek (2):Saldırmak. (DS:Lüleburgaz – göstermek.(DS:Ceylân /Lüleburgaz -Krk.) Krk.) yalıkmak: Köpek, çiftleşme istemi göstermek. (DS: Mormat, Ezine, Çkl.) seafoodplus.info Niteleyicileri abılobut (1): İri, şişman, hantal. (DS:Gelibolu açık ağız (2): Aptal, salak. (DS:Lüleburgaz ve -Çkl.) köyleri –Krk.) abılobut (2): Ahmak, budala, sersem, ağzı açık: Boşboğaz, geveze, sır tutmaz. (DS:- aptal.(DS: Çavuşköy, Babaeski -Krk.) Krk.;KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) abızambak: Ahmak, budala, sersem, aptal.(DS: ağzı kara: Kaba konuşan, söven, sövmeyi huy Gelibolu -Çkl.) edinmiş. (DS:Gelibolu -Çkl.) abulabut : Ahmak, budala, sersem, aptal. ahlat kurusu: Uzun boylu, zayıf, aptal kimse. (DS:Gelibolu -Çkl.) (DS:-Krk.) abullabut: İri, şişman, hantal. (DS:Gelibolu - ahmak: Ahmak. (KOF) Çkl.) akkaya bülbülü: Muaşeret adabını bilmeyen, açık ağız (1): Boşboğaz, geveze. kaba adam: Akkaya bülbülü geldi. (DS:-Ed.) (DS:Lüleburgaz ve köyleri –Krk.) alagız: Ara bozucu, boşboğaz, geveze, ikiyüzlü, dönek. (DS:Kaşıkçı -Tk.) alaşa: İkiyüzlü, ara bozucu, yaltaklık eden. aynasız : Biçimsiz, uygunsuz, fena, kötü, (DS: İpsala ve Uzunköprü köyleri -Ed.) çirkin. (DS:Fili, Biga -Çkl.) algın: Renksiz, cılız, zayıf, hastalıklı, yılgın. aynaşık: Sırnaşık, arsız. (DS: -Ed.) (DS:Çorlu -Tk.; Gelibolu -Çkl.) ayran gönüllü: Maymun iştahlı. (DS: alık: Zayıf, halsiz, renksiz, soluk. Lüleburgaz ve köyleri -Krk.; KDS – (DS:Lalapaşa -Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) āmak:seafoodplus.infoını gereği gibi āzı dānık: Sır tutamayan. (KDS – kullanamayan, bön, budala, aptal. (KİASV.; Demirköy/Lalapaşa –Ed.;KİASV.) KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kardaşlāmın arasında en āzı dānık olanı ampacı: Her şeyi bedavaya getirmeye çalışan üseyndi mi ne? kişi, beleşçi. (KİASV.) aznavur: Asık yüzlü, sinirli, sert, haşin, iriyarı. ampur: Salak, sersem. (Avcılar –Demirköy (DS:Büyükmanika, Saray -Tk.) KİASV.) badırık: Başına buyruk: Bu çocuk çok badırık amsalak (1): Salak, akılsız. (KDS – olacak. (DS:Kadıköy, Saray -Tk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) bağlı:Büyülü, erkeğin büyülenerek cinsî amsalak (2): Şaşkın, budala, ahmak, alık, bakımdan iktidarsız olması. (DS ;-Krk.) pısırık. (DS:Fili, Biga -Çkl.) banbul: Tombul şişman kadın veya kız. ancıl: Obur, doymaz. (DS:Vize -Krk.) (DS:Gelibolu -Çkl.) andaval: Aptal, ahmak, beceriksiz, bön, başangı: Baştan çıkmış, huysuz, haşarı, avanak, şaşkın, andavallı. (DS:Fili, Biga, yaramaz, hırçın, ele avuca sığmaz, ahlâksız: Şu Gelibolu –Çkl.) kız çok başangı. (DS:Vize -Krk.) ansak: Topal, aksak. (DS: Bayramiç -Çkl.) başıboş : Bir kimseye, bir şeye bağlı apşak: Bacaklarını açarak yürüyen, ayrık bulunmayan. (BMİBH; KDS – bacaklı. (DS: Lâpseki -Çkl.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) apşalak: Bacaklarını açarak yürüyen, ayrık başıbozuk: Kötü (kimse), dirliksiz, serseri, bacaklı. (DS: Kayapa , Lalapaşa -Ed.) külhanbeyi. (DS:Kavacık, Kurtbey,Uzunköprü aptal: Zekâsı pek gelişmemiş olan, alık, bön, -Ed.) budala, ahmak (kimse). (TMİKA) bayık: Şımarık, yüzsüz, nazlı, yaramaz, aptalca : Biraz aptal. (EHİKA) terbiyesiz, arsız, densiz: Komşunun çocuğu ara bozucu: Fitne fesat yapıp kavga üreten çok baylan. (DS:Lüleburgaz -Krk.) kişi. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) bayın: Şımarık, yüzsüz, nazlı, yaramaz, arık: Zayıf, cılız, sıska terbiyesiz, arsız, densiz. (DS: Çorlu, Kumbağ – (DS:Çavuşköy/Babaeski –Krk.) Tk.;Vize -Krk.; -Ed. göçmenleri) aslak: Kötü, fena. (KİASV.) baymaşık: Gevşek, uyuşuk, ağır. (DS:Saray - aşlak (1): Cılız, çelimsiz. (DS:Lüleburgaz ve Tk.) çevresi -Krk.) bekr: İçki içmeyi seven, ayyaş. (KİASV.) aşlak (2): Kötü, çirkin. (KİASV.) benava : Sersem, budala, ahmak. avara: Şaşkın, kararsız, beceriksiz, işsiz, avare. (DS:Ortacaköy -Tk.;-Ed.) (DS:Ceylanköy /Lüleburgaz -Krk.) bengiltmek: Bayıltmak. (DS:Vize -Krk.) ayankacı: Kaçak tütün satıcısı. (DS:Bayramiç- benselemek: Ürkütmek, korkutmak, şaşırtmak. Çkl.) (Çavuş/Babaeski -Krk. DS) ayaz: Kel. (DS: -Ed.) bet: Kötü. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) aydaş (1): Zayıf, cılız. (DS: Çan, Bayramiç, bırantı: Yetim, kimsesiz. (DS:Fili, Biga -Çkl.; Biga, Gelibolu, -Çkl.;Hayrabolu, Şarköy - Hisar, Hayrabolu -Tk.;-Ed.) Tk.;Çavuşköy, Babaeski -Krk.; Uzunköprü - bızdık: Kısa boylu, ufak yapılı, cüce, bodur, Ed.) tıknaz. (DS:Vize, Lüleburgaz ve köyleri -Krk.; aydaş (2): Beceriksiz, âciz. (DS: -Ed.) Gelibolu -Çkl.;KDS –Demirköy/Lalapaşa – aydaşık: Zayıf, cılız. (DS: Çavuşköy , Ed.) Babaeski -Krk.;-Ed.) biinsiz: Aptal. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – aylak: İşi gücü olmayan, işsiz. (KDS – Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) bitik: Halsiz, zayıf. (DS:Lüleburgaz -Krk.; aymana: Avare, başıboş, aylak. (DS: Kayapa - KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ed.) bocuk domuzu: Şişman ve sevimsiz kimseler aymana: Avare, başıboş, aylak. (DS: Malkara- için söylenir. (TVMA.) Tk.;Çavuşköy /Babaeski –Krk.) boğazlı: Obur, pisboğaz. (DS:Lüleburgaz - cızlak: Tez ağlayan çocuk. (KDS – seafoodplus.info –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) boğazsak: Obur, pisboğaz. (DS:Kayapa -Ed.) cinaz: Cılız. (DS:Gelibolu –Çkl.) boğazsız: İştahsız, az yemek yiyen. (DS: cineviz: Kısa boylu fakat çok akıllı adam. Lüleburgaz -Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa – (DS:Çavuşköy/Babaeski -Krk.) Ed.) cinkoz: Zayıf, cılız. (DS:-Ed. ve çevresi) bōzlak: Boğazlak. Yemek yemesini çok seven, cizlak: Kansız. (DS:Malkara ve köyleri -Tk.) obur kimse. (KİASV.) combalcı: Çok eski elbise giyen üstüne başına buçuk: Çingene. (DS:Kadıköy, Tatarlı, Saray - dikkat etmeyen. (KİASV.) Tk.; Harala, İpsala -Ed.) congalaz: İhtiyar kadın. (DS:Kadıköy, Saray - budala: Kafaca, zekâca geri olan kimse, aptal Tk.;-Ed.) kimse. (EKEİYK Enez –Yenice köyü) congamas: Cadı. (DS:-Çkl.) buldumcuk delisi: Ne oldum delisi, cudam: Beceriksiz. (DS:Lüleburgaz -Krk.) umduğundan fazla şey bulmaktan şaşkın. çabcak : Şımarık, hoppa. (DS:-Ed.) (DS ;-Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) çaça: Genelev işleten, kötü yol gösteren kadın. buruk (1):Aksi, ters, inatçı. (DS:Çavuşköy/ (DS:Lüleburgaz -Krk.) Babaeski -Krk.) çaçaran: Çok konuşan. (DS:Kaşıkçı -Tk.) buruk (2):Husyesiz erkek. (DS;-Krk.) çakal (1): Açıkgöz, kurnaz. (DS:Fili, Biga – büzdek: Mıymıntı, beceriksiz, pısırık. Çkl.) (DS:Biga -Çkl.) çakal (2): Titiz, huysuz. büzükteş: Kafadar, arkadaş. (KDS – (DS:Çavuşköy/Babaeski -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) çalık: Deli, delimsi. (DS:-Çkl.;Ceylanköy caayil: Cahil. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – Lüleburgaz -Krk.;KDS –Demirköy/Lalapaşa – Ed.) Ed ; -Ed.) cail: Cahil. (DS:Lüleburgaz –KİASV.) çanak aazlı: Çok konuşan. (KDS – cadaloz: Cadı karı. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa–Ed.) çarqacı: Dolandırıcı. (KİASV.) cāgil: Cahil. (HİKA) çaşut: Dedikoducu. (DS:Çerkeş, Kale -Çkl.) cahil: Cahil. (TMİKA) çavı: Azgın, vahşi. (DS:Kirazlı -Çkl.) cāil: Cahil. (TSKAD) çaylak: Çaylak. Acemi. (KDS – camgöz: Afacan çocuk. (DS:Lüleburgaz -Krk.; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) çelet: Şımarık, hırçın, atılgan, haylaz (çocuk). cangalaz: Zayıf, cılız. (DS:Fili, Biga -Çkl.) (DS:-Ed.) cangaloz: Cadı. (DS:Saray -Tk.) çelimsiz: Gösterişsiz, zayıf. (KDS – cangaza: Geveze. (DS:Çengelli/Lüleburgaz – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Krk.; Çorlu, Saray -Tk.; -Ed.; KDS – çenesek: Konuşkan, çenebaz. (EDAJE) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) çepelli: Karışık, pislikli, çöplü. (DS;Çavuşköy, caygın: Vazgeçen, işin ardını bırakan, dönek. Babaeski, Ceylanköy,Lüleburgaz -Krk.) (DS:Fili, Biga -Çkl.) çepiç: Pis, pasaklı. (KİASV.) cāyıl: Cahil. (TMİKA) çıbır: Tembel. (DS :Doğanca ,Vize -Krk.) cayil: Cahil. (İİA) çıfıt: Düşkün insan. Çiñgene çıfıt deyiminde cāyil: Cahil. Öğrenim görmemiş, geçer. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) okumamış. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.; çıplak: Fakir, yoksul. (KDS – KRKKA; TMİKA) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) celep: Zayıf, ince (kimse). (DS:Kadıköy, çırlak: Geveze. (DS:Lapseki -Çkl.) Saray-Tk.) çıvgan:İnce, cılız, zayıf. (DS:Çavuşköy cenabet: Cenabet, cünüp, pis. (KDS – /Babaeski -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) çifteli: Uğursuz. (DS:Lapseki -Çkl.) cıdal: Ayrı, aksi. (KİASV.) çintirik (1): Kısa boylu (kimse). cılız: Cüce. (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – (DS:Lapseki -Çkl.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) çintirik (2): Çok konuşan (kimse). cıllak: İnce ve sürekli sesle bağırıp ağlayan. (DS:Lapseki -Çkl.) (DS:Lüleburgaz -Krk.) çorlu: Hastalıklı, dertli, illetli. (DS:Vize -Krk.) cımbar: Zayıf. (DS:Çavuşköy/Babaeski -Krk.) çölpe: Miskin, uyuşuk, beceriksiz. (DS:-Çkl.) cırba: Gelişmemiş, cılız çocuk. (DS:-Ed.) çöpten çelebi: İnce, çelimsiz, zayıf kimse. toplandıkları yer. (KİASV.) (DS:Lapseki -Çkl.) dönek (1): Sınıfta kalan öğrenci. çulsuz: Yoksul, fakir. (KDS – (DS:Çavuşköy/ Babaeski -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) dönek (2): Fikir veya kararından dönen kişi. dabansız: Halk arasında korkak insanlara (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) verilen ad. (EHİKA) dulaca: Yaramaz : Dulacalık yapma. (DS: - dal taşak: Çırılçıplak. (TMİKA) Ed.) dangalak: Düşüncesiz, budala, akıl yoksunu, duşul: Sarsak (kimse). (DS: -Ed.) hödük (kimse). (TMİKA) efelekli : Aceleci, çok telâşlı, delimsi darlak: Kel, dazlak. (DS: Biga -Çkl.) hareketleri olan kimse. (DS:Çavuşköy / daz: Saçsız baş, kel. (DS: Karaağaç -Tk.) Babaeski -Krk.) değirmen oluğu: Anlamsız söz söyleyen, ekdi: Cimri, pinti, görmemiş. (DS:Vize, boşuna konuşan. (HİKA) Çavuşköy /Babaeski -Krk.; -Ed. ; KDS – değirmencahcağası: Anlamsız söz söyleyen, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) boşuna konuşan, boşboğaz. (DS: Lapseki -Çkl.) ekti (1): Birinin sırtından geçinmeye çalışan delibaş : Delice hareketler yapan çocuk. (DS: kimse. (KİASV.) Lüleburgaz ve çevresi -Krk.;KDS – ekti (2): Görmemiş. (KİASV.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) ekti (3): Açgözlü. Döndürün şunun boncūni. deşgel: Soğukkanlı, tembel. (DS:Çavuşköy, Götürmüşlā al demişlā bá ekti, al demişlā. Babaeski -Krk.) (KİASV.) deşkel: Karnı şiş, koca göbekli kimse. (DS: ekti (4): Cimri, pinti, görmemiş. (DS :Vize, Çavuşköy /Babaeski -Krk.) Çavuşköy, Babaeski -Krk.) dıllık: Yaramaz, yerinde duramayan, hırçın ekti (5): Arsız, yüzsüz, görgüsüz. (DS: Gölcük, (kimse). (DS: Hayrabolu -Tk.) Bayramiç -Çkl.) dındın: Mızmız, mıymıntı, çabuk karar ekti (6): Dalkavuk. (DS: Lapseki -Çkl.) veremeyen, sözü uzatan. (DS:Babaeski -Krk.; elebez kancığı: İşsiz güçsüz olup, gönül KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed. ; Çavuşköy – eylemek için avare avare dolaşan. (DS: Ed.) Ceylanköy , Lüleburgaz -Krk.) dırdalaç: Geveze, yerli yersiz konuşan. (DS: eneze: Boşboğaz, geveze. (DS: Bayramiç – Malkara -Tk.) Çkl.) dırdalaş: Geveze, yerli yersiz konuşan. (DS: engeme: Dalkavuk, iki yüzlü, asalak, sığıntı. Gelibolu -Çkl.) (DS: Lahna , Hayrabolu -Tk.) dırdırık: Geveze, yerli yersiz konuşan. (DS: eringen: Tembel, üşenen (kimse). (DS: -Çkl.) Çavuşköy /Babaeski -Krk.) esirik: Delişmen, deli. (DS:Lüleburgaz -Krk.; dızlak: Tüysüz, çıplak: Size dızlak kafalı bir KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) adam geldi. (DS: Lapseki –Çkl.) falfara: Boş boğaz. (KDS – dızman : Uzun boylu, iri yapılı, kocaman, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) şişman (kimse). (DS: Çukuryurt, Saray -Tk.) faltaka: Dedikoducu. (DS: Karabiga, Biga - dibelek : Kısa boylu, şişman. (DS:Çavuşköy/ Çkl.) Babaeski -Krk.) fıkara: Fukara. Yoksul, fakir. (KİASV;BMİBH) dik: İnatçı. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) fildirik: Şuh bakan kız. (KDS – dikme: İç güveyisi. (DS: Lapseki -Çkl.; Şahin, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Malkara -Tk.; Lüleburgaz, Çavuşköy gaco: İnatçı (kimse). (DS: Lüleburgaz -Krk.) /Babaeski-Krk.) gagaburun: Gaga gibi burunlu. (KDS – dilemenli: Fazla gevezelik eden, gelişigüzel Demirköy/Lalapaşa –Ed.) konuşan. (DS: Lapseki -Çkl.) gaga burunnu: Gaga gibi burunlu. (KDS – dingil: Kırıcı, düşüncesizce konuşan kimse. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Ceylanköy/Lüleburgaz -Krk.; KDS – gaygay : Budala, aptal. (DS: Pirinççeşme, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Malkara, İnecik -Tk.) dirliksiz: Geçimsiz, huysuz. (DS:Lüleburgaz - geberik: Zayıf ve güçsüzlük hakkında Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) aşağılama için söylenir. (DS:Lüleburgaz -Krk.; dişli: Zorlu, mücadeleci. (KDS – KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.; TMİKA) gebeş (1): Göbeği fazla sarkık kimse. (Avcılar- divriki: Yaramaz. (DS: Gelibolu -Çkl.) Demirköy KİASV.) döllük: Koyunların kuzulamak için gebeş (2): Kısa boylu, şişman, göbekli. (DS: Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Gelibolu -Çkl.) halaşa (3): Yaramaz insan. (KDS – gece kirpisi: Söz getirip götüren, dedikoducu. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS: Lapseki -Çkl.) gecere: Sıska, zayıf. (DS:Çavuşköy /Babaeski– hampur: Aptal, salak. (DS: Keşan -Ed.) Krk.) handat : Laftan sözden anlamayan, arsız, sağa gege: Çelimsiz, zayıf kimse. (DS:Lüleburgaz, sola saldıran çocuk. (KİASV.) Çavuşköy /Babaeski –Krk.) hasıl: Şişman (kimse). (DS: -Ed.) gelgeç (1): Direşmez, sebatsız kimse. (DS: haşlak (1): Fakir. (DS: Fili, Biga -Çkl.) Lüleburgaz -Krk.) haşlak (2): Cılız, sıska, büyüyememiş gelgeç (2): Unutkan kimse. (DS: Lüleburgaz – (genellikle insan için). (DS: Çorlu, Saray -Tk.; Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ceylan/Lüleburgaz -Krk.; KDS – gelgeç akıllı: Unutkan, sonradan anımsayan Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kimse. (DS:Ceylan Lüleburgaz -Krk.; KDS – haymana (1): Tembel. (DS: Çavuşköy, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Babaeski -Krk.) gelmeşik: Yaramaz çocuk. ( DS: -Çkl.) haymana (2): İşsiz, serseri. (DS: Beyçayır - gemalmaz: Söz dinlemeyen, inatçı : Kâzım Çkl.; Çavuşköy, Babaeski -Krk.) gemalmaz bir adamdır. (DS: Saray-Tk.) hayta: Boşta gezen, serseri. (KDS – gercik: Süslü, güzel, zarif, şık kimse. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Çavuşköy / Babaeski, Lüleburgaz -Krk.) hımız: Cimri, aç gözlü. (DS: Kocaköy –Çkl.) gevşek: Tez bıkıp yorulan gayretsiz kişi. hındıl: Üstübaşı yırtık perişan (kimse). (DS:- (KDS–Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ed.) gevşek aazlı: Ağzı sır tutmayan. (KDS – hınzırın kızı: Güzel ve alımlı kız. (EİİA) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) hıra: Obur, çok yiyen (kimse). (DS: Gelibolu - gezente: Çok gezen (kimse). (DS: Ceylan , Çkl.) Lüleburgaz -Krk.;Uzunköprü -Ed.) hışır: İnatçı. (DS:Ceylan /Lüleburgaz –Krk.) gezenti: Çok gezen (kimse). (DS: Saray – hont (1): Sözü anlaşılmayan, tutuk (kimse). Tk.; -Ed.;Lüleburgaz -Krk.) (DS: Hayrabolu -Tk.) gıbgıbı: Cimri. (DS: Çerkeş ve köyleri -Çkl.) hont (2): Kaba, hantal. (KDS – gibiz: Zayıf, cılız. (DS: Gölcük, Bayramiç - Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Çkl.) hoyrat: Kaba ve sert kimse. (KDS – gicük (1): Zevki için para harcamaktan Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kaçınmayan kimse. (DS: Çavuşköy /Babaeski - hödük: Korkak. (DS: Saray -Tk.) Krk.) huluz: Huysuz (hayvan ve insanlar için). (DS:- gicük (2): Çapkın erkek, zampara. (DS: Ed.) Çavuşköy /Babaeski -Krk.) huylu: Huylu, alışkanlığı olan. (KDS – gite: Kısa boylu (erkek). (DS: -Ed. ve çevresi) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) görmedik: Görgüsüz. (DS:Lüleburgaz -Krk.; huysuz: Terbiyesiz kişi. (KDS – KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) götlek: İri ve dolgun popolu. (KDS – hümbül: Pis boğaz. (DS: Gülpınar, Kocagöz, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ayancık -Çkl.) gudubet: Pis, çirkin, biçimsiz. (DS: ıblık: Erkekliği olmayan, hadım. (DS: Kumbağ Büyükmanika, Saray -Tk.) -Tk.) güdeleç: Kısa, bodur, gelişmemiş. (DS: -Ed.) ımbıl: Tembel, iş yapmak istemeyen, uyuşuk güdül (1): Çirkin. (DS: Malkara -Tk.) kimse.. (DS:Lüleburgaz -Krk.) güdül (2): Kısa, bodur, gelişmemiş. (DS: -Ed.) ımbıla: Tembel, iş yapmak istemeyen, uyuşuk gümüşgöz: Açgözlü, para canlısı, cimri. (DS: kimse. (KİASV.) Saray -Tk.) ırgın: Zayıf, sıska, güçsüz. (DS:Dereköy -Krk.) güvende: Kötü yola düşen kadın. (DS: ırık: Bedenen çok zayıf, cılız, arık. (KDS – Çavuşköy/Babaeski, Evrensekiz /Lüleburgaz, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Vize -Krk.) ısmık: Utangaç ve çekingen. (KDS – haburdos: Dağınık, derli toplu olmayan insan. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (Avcılar -Demirköy KİASV.) iğez: Zayıf, hastalıklı, cılız (insan, hayvan ve halaşa (1): Haşarı, edepsiz. (DS: -Ed.) bitki için). (DS: -Çkl.) halaşa (2): Bakımsız hergele. (KDS – ineze: Sıska, cılız, bakımsız, hastalıklı (kimse). Dereköy-Krk.) (DS: Çardak, Lapseki -Çkl.) kemçik: Düzenci, fena adam. (DS: Lapseki - itleme: Halk arasında yaramaz, aklı haylazlığa Çkl.) çalışan çocuğa verilen yakıştırma, fırlama. kendiliksiz: Aklı başında olmayan. (KDS – (KİASV.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.; Beğendik -Demirköy iylis: Zayıf, hastalıklı. KİASV.) (DS:Çavuşköy/Babaeski-Krk.) kerāneci: Birine (genellikle çocuklara) şaka kabakçı: Vergi toplayan görevli. (DS Celaliye, yollu takılırken söylenen bir söz. Lüleburgaz -Krk.) (TMİKA/BSYD;KDS –Demirköy/Lalapaşa – kaçık: Aklı kaçık, deli. (KDS – Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kerata: Çocuklara ya da gençlere şaka yollu kaçkın: Bir âfetten kaçan kişi, kaçak. (KDS – söylenen bir söz. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ed.;TMİKA/; KEİYKAD) kadam: Yetişkinlerin çocuklara seslenirken keriz: Kolayca aldatılabilen, aptal, saf kimse. kullandıkları bir söz. (TMİKA) (TMİKA) kafa sakat: Kafadan sakat. Aklı kıt. (KOF) kıç bacā: İşe yaramaz kişi. (DS:Lüleburgaz – kafadan ēsik: Kafadan eksik. (KOF) KİASV; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kakavan (1): Düşüncesiz, bilgisiz, aptal adam. kırıtkan: Kendini beğenmiş, mağrur. (DS: (DS Çavuşköy /Babaeski, Lüleburgaz -Krk.; Lüleburgaz -Krk.) Saray –Tk.) kırnak (1): Cilveli, oynak (kadın). (DS: Saray- kakavan (2): Ahmak ve inat insan. (KDS – Tk.; Ceylan/Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kırnak (2): Çalımlı, süslü gezen kimse. (DS: kalıngözlü: İnatçı. (HİKA; KDS – Çavuşköy /Babaeski, Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kıyak: Güzel, biçimli, yakışıklı, düzgün kalın kafalı: Nasihat kabul etmeyen, bilgiye giyimli. (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – açık olmayan insan. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) koca kafalı: Anlayışı kıt, anlayışsız, mankafa. kalmaş: Dönek, kötü, sözünde durmayan (EHİKA; TMİKA) (DS:Çkl). kodoş: Söz taşıyan, çaşıtlık yapan. (KDS – kaļp: Tembel. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ed.) kofalak: Gururlu, çalımlı (kimse). (DS: kalpazan: Haylaz, tembel adam. (KDS – Lapseki, Gelibolu, Kirazlı –Çkl.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.; TMİKA) koğcu: Dedikoducu, söz getirip götüren, kaltak: İffetsiz kadın. (KDS – arkadan çekiştiren. (DS: Lapseki ,Çkl) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kokana: Bulg. kokona. Kokona. Süsüne kambuk: Kılıbık adam. (DS:Sığırcık, düşkün kadın. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – Uzunköprü -Ed.) Ed.) kancık: Kız. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kokar: Tembel, miskin, uyuşuk. (EDAJE) kapçık āzlı: Kapçık ağazlı. Boş konuşan, kokona: Süsüne düşkün yaşlı kadın. geveze kimse. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – (KrkKA/KİASV.; KDS –Demirköy/Lalapaşa – Ed.; KİASV.) Ed) kanırık : İnatçı. (DS:-Ed.; DS:Çavuşköy kopil (1): Küçük, fırlama çocuk. /Babaeski -Krk.) (KİASV.;TMİKA) kapran: Ağır yürüyen, oyalanan insan. (DS: kopil (2): Hristiyan çocuğu. (KDS– Lapseki -Çkl.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) karamursal sepedi: Ufak tefek yaratılışlı kovalak (1): Gururlu, çalımlı kimse. (DS: insanlar için söylenen bir ifade. (TMİKA) Çavuşköy/Babaeski-Krk.) katana: Güçlü ve iri yapılı insanlar için kovalak (2): Sersem, avanak. (DS: kullanılan bir benzetme. (TMİKA/BSYD) Çavuşköy/Babaeski-Krk.; KDS – keleş (1): Çirkin, kötü. (DS: Saray -Tk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) keleş (2): Hasta, cılız, zayıf. (DS:Lüleburgaz - kökçek : Güzel insan için kullanılan Krk.) yakıştırma. (DS:Vize -Krk.) keleş (3):Vücut yapısı gösterişsiz, kaba. köse: Kısa boylu insan. (KDS – (DS:Babaeski -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.; KİASV.) kelete: Zayıf, cılız hayvan. (DS:Kofcağız, kulağı kesik: İşini bilen, politikacı. (DS:Çavuşköy, Babaeski -Krk.) mızır (3):Zararlı, istenmeyen. (KDS – kumkuma: Fesat, kıskanç insan. (Avcılar – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy –KİASV.) mınamış: Evlenmekte gecikmiş yaşlı kız. kurada: Gelişmemiş, zayıf, cılız insan ve (DS:Dereköy, Kofcağız -Krk.) hayvan. (DS: Vize –Krk.) mihor: Sarhoş, mey tutkunu, meyhor. (KDS – kurgaf (1): Kendini beğenmiş, kibirli. (DS: Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Büyükaltıağaç, Kavaklı, Ed.) miskin: Çok uyuşuk kimse. (TMİKA) kurgaf (2): Kuru, zayıf, cılız. (DS:Saray, moko: Fena, kötülük yapmaya meğilli insan. Tk.;Lüleburgaz, Çavuşköy /Babaeski -Krk.; (KİASV.) Büyükaltıağaç, Kavaklı -Ed.; Biga , Çkl.; momaç : Aptal, sersem. (DS: Karakarlı, Beyçayırı , Ezine , Çkl; KDS – Hayrabolu -Tk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) motuk: Kısa boylu. (DS:Lüleburgaz -Krk.; kurgun : Kendini beğenmiş, kibirli. (DS: KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Nişancı, Ed.) muşmula suratlı: Asık suratlı olan (kimse). kuru: Zayıf. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (EUMİKAK) kuskunsuz: Uğursuz. (DS: Ed.) nālet: Huysuz. (HİKA; KDS – kuşku: Uyanık, kurnaz (kimse). (DS: Banarlı, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Saray -Tk.) nekes: Pinti, cimri. (KDS – kümük: Basık burunlu. (DS: Büyükdoğanca, Demirköy/Lalapaşa–Ed.; EUMİKAK) Kavaklı , Ed.) odunboku : Kendini toplumdan soyutlamış, içe laf peşravı: Ağzı laf yapan kimse. (KİASV.) kapanık, konuşmayı sevmeyen insanlara langırdak: Çok ve bağırarak konuşan. (DS: takılan lakab. İnsan içine karışmaz u be Ayvacık -Çkl) odunboku gibi isandır. (KİASV.) ļapdudak: Kalın dudaklı. (KDS – otdaqcı : Başkalarının sırtından geçinen, bir Demirköy/Lalapaşa –Ed.) şeyi parasız ve emeksiz elde eden. (DS: löpçü (1): Hazır yiyici, beleşçi. (DS: Saray – Lüleburgaz -Krk.) Tk.) oyuncu: Sahtekâr, hilekâr. (KDS – löpçü (2): Rüşvet alan kimse. (DS: Saray -Tk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) lungur: Elinden iş gelmeyen, beceriksiz, ağır ödelek: Korkak. (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – davranıştı kimse. (DS:Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.; TMİKA) mank: Sersem, ahmak. (DS: Sarıcaeli -Çkl.) ödek: Korkak. (DS:Lüleburgaz -Krk.) manyak: Garip, gülünç, şaşırtıcı davranışları ötlek: Korkak. (DS:Lüleburgaz -Krk.) olan (kimse). (TMİKA) ötürgen: İshalli insan ya da hayvan. mariz: Ufak yapılı. (TMİKA) (DS:Lüleburgaz -Krk.) marzufan eşǟ: Mankafa, gerizekalı. (EDAJE) ötürüklü: Ötürüklü, ishalli. (KDS – maskara: Yüz karası, rezil. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) ötürüksüz: Ötürüksüz, ishalsiz. (KDS – mayık: Yaramaz, yılışık. (DS:Çengelli/ Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Lüleburgaz -Krk.) palaçor (1): Aptal, her işi yüzüne gözüne maytapçı: Şakacı, maytapçı, dalga geçen. bulaştıran. (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) mayyak: Manyak. (KOF) palaçor (2): Düzensiz, dağınık adam. (KDS – meç: Parasız iş gören yardımcı. (DS:Ceylân/ Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Lüleburgaz -Krk.) palaz: Zayıf, güçsüz. (DS:Rumeli göçmenleri- mekkāre: Yük taşıyıcısı. (TMİKA) Ed.) meret:Uğursuz, hayırsız. (DS: Saray -Tk.) pale:Küçük çocuk. (Hamidiye -Demirköy mezgeldek:Düşüncesiz, aptal. (DS: KİASV.) Lâpseki -Çkl.) panta: Yaramaz çocuk. (KDS – mıcırıkçı: Nifakçı, kavga kaşıyıcı, tahrikçi. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) parpıl: Kendine bakmayan, dağınık ve mıktır: Cimri. (DS: -Ed. köyleri) düzensiz kimse. (DS: Rumeli göçmenleri – mızır (1): Yaramaz. (KDS – Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) patel: Ayakları çarpık olduğu için iki yana mızır (2):Becerikli ve gayretli. (BDA. sallanarak yürüyen kimse. (DS:Ceylân/ Deliorman) Lüleburgaz -Krk.) pepe: Damak sesleriyle başlayan kelimeleri ve Lâpseki -Çkl.) heceleri tekrarlayarak birdenbire söyleyen ve sidikli: Sidiğini tutamayan kişi. (KDS – keserek konuşan, keke, kekeç. (KİASV.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) pıtpıt: Tembel, beceriksiz. (DS: Gelibolu -Çkl.) similti: Aptal. (DS:Çengelli /Lüleburgaz -Krk.) piç: Babası belirsiz çocuk. (TSKAD; KDS – sipsi: Yüzü uzun, kafası sivrice kimse. (DS: Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Vize -Krk.) pimpirikli: Boş işlerle vakit geçiren. (KDS – soğumsuz: Açgözlü. (DS: Lapseki -Çkl.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) sokak süpürgesi: Çok gezen kadın. (DS: Ed.) popaz: İslam’ın gereklerine uymayan, saçı sosti: Çingene. (KİASV.) sakalı karışık. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – sörpük: Uyuşuk, dalgın kimse. (DS: Ed.; KRKKA) Lüleburgaz -Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa – poplak: Yaşlı adam. (Avcılar -Demirköy Ed.) KİASV.) susak ağızlı: Geveze, boşboğaz. (DS: Çorlu – pusarık: Asık suratlı, yüzü gülmeyen: Pusarık Tk.) suratlı herif. (DS: -Ed.) sümdük: Arsız, açgözlü, başkasının püsür: Tembel, kalpazan. (DS: -Ed.; yediğinden isteyen. (DS: -Ed.;Malkara -Tk.) Lüleburgaz -Krk.) sümsük: Aptal, mıymıntı, sünepe. (DS: sadıç: Besleme kız, ahretlik. (DS:Kızılcıkdere- Lüleburgaz -Krk.) Krk.) sümtük: Arsız, açgözlü, başkasının yediğinden safça: Biraz saf. (EHİKA) isteyen. (DS: -Çkl.;Lüleburgaz -Krk.) salapan: Sünepe, kötü giyimli, perişan. (DS: sündük: Aptal, mıymıntı, sünepe. (DS: Fili, Lüleburgaz -Krk.) Biga, Gelibolu -Çkl.; Lüleburgaz -Krk.; -Ed.) salma: Başıboş, serbest. (DS:Lüleburgaz – sürtük (1): Arsız, yüzsüz, açgözlü. (DS: Fili, Krk.;KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Biga-Çkl.) samıt: Sersem, bitkin. (KİASV.) sürtük (2): Kız çocuğu. (KDS – sampı: Aptal, sersem, budala. (DS: Kemallı, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ezine, Çavuşlu, Bayramiç -Çkl.;-Ed.;KİASV.) şaful: Düşüncesiz. (DS: Durali, Kumarlar, sangama: Aptal, sersem, şaşkın. (DS: Bayramiç -Çkl.) Pınarbaşı, Bayramiç, Sayracık, Sarıcaeli -Çkl.) şaltaq/ şaltak: Yaygaracı. (DS: Lâpseki -Çkl.) sanpul: Aptal: Ahmet'e bak sanpul sanpul şapşal (1): Saçma sapan konuşan. (KDS – geliyor. (DS:- Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) sapı silik: Berduş, serseri, avare. (EDAJE) şapşal (2): Şaşkın, beceriksiz, alık. sarlak: Sokulgan, girgin. (DS:Lüleburgaz – (DS:Ceylân /Lüleburgaz -Krk ;KDS – Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) savak: Aptal, şaşkın. (DS: Biga -Çkl.;Malkara- şebek: Maskara. (DS: Lüleburgaz -Krk.) Tk.) şebelek : Maskara. (DS:Lüleburgaz – savrık: Dağınık, dikkatsiz. (DS:Lüleburgaz - Krk.;KDS–Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) şenelek : Hoppa. (DS: -Ed. ve çevresi) seme: Aptal, sersem, budala. (DS: Yaylagöne, şerefsiz: Onursuz. (TMİKA) Malkara, Kumbağ -Tk.; Lüleburgaz -Krk.; şeremet: Çalışkan, becerikli, eli çabuk, çevik. İpsala -Ed.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Lüleburgaz -Krk.) serseli: Serseri. (HİKA) şeytan kılı: Geçimsiz insan. (TMİKA) sıır: Laf anlamaz. (KDS –Demirköy/Lalapaşa– şıkıdımlı: Süslenmiş, süslü. (KİASV.) Ed.) şıllık: Şıllık. Hafif kadın. (DS: Lüleburgaz – sıkı: Cimri, pinti. (DS:Lüleburgaz -Krk.; Fili, KİASV.;KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Biga -Çkl.;KDS–Demirköy/Lalapaşa –Ed.) şırfıntı: Şırfıntı. Hafif kadın. (DS: Lüleburgaz– sıkra: Cimri. (DS: -Ed.) KİASV.;KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) sınık: Soluk, renksiz: Sınık benizli. (DS: şinik kafalı: Aptal, geç anlayan. (KDS – Hayrabolu -Tk ;Bergaz, Ezine -Çkl. ;-Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) sırıklı: Eğitilmemiş çocuk. (DS:Lüleburgaz - şişkin (1): Onurlu, kibirli. (DS: Lapseki -Çkl.) Krk.) şişkin (2): Dargın. (DS:Lüleburgaz -Krk.) sıvaşık: Yapışkan insan. (KDS – şorolopçu: Eğlendiren neşelendiren insan. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (KİASV.) sıyrık: Utanmaz, yüzsüz, bilgisiz kimse. tabansız: Halk arasında korkak insanlara (DS:Lüleburgaz -Krk.; Hayrabolu -Tk. ; verilen ad. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.; KrkKA/KİASV.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.; BDA. takavit: İhtiyar, yaşlı, emekliliği hazır. (KDS – Deliorman) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) verek: Cömert, veren, kıskanmayan. (KDS – tazbaş: Çıplak, saçsız başlı. (DS: Lâpseki - Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Çkl.) vırınık: Zayıf, çelimsiz. (DS: Yenimuhacir – tazkel: Çıplak, saçsız başlı. (DS: Lâpseki - Ed.) Çkl.) vuruk: Büyüyüp gelişememiş. (DS: Fili,Biga - tazlık: Çıplak, saçsız başlı. (DS: Lâpseki –Çkl) Çkl.) tekdamar: Zayıf, cılız. (DS:Lüleburgaz -Krk.) yalama: Ukala. (EDAJE) teşkel: Büyük karınlı kimse. (DS :-Krk.) yalamaç: Kendi işini bırakıp küçük çıkarlar tetik: Uyanık, açıkgöz. (DS:Lüleburgaz – uğruna el işiyle uğraşan. (DS: Akköy, Ezine - Krk.:KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Çkl.) tezekli: Pis, abdestsiz. (KDS – yalıngat: İnce, narin kimse. (DS:Ceylân, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Lüleburgaz -Krk.) tevekel : Düşüncesiz, aptal, salak. (TVMA) yampiri (1): Denge sağlayamamak, yan yan tilki: Kurnazlık bilen insan. (KDS – giden kişi. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yampiri (2): Dürüst davranmayan kişi. (DS: tirit: Titrek yaşlı insan. (KDS – Dağobası, Bayramiç –Çkl.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yanpiri: Yan yan , yengeç gibi yürüyen kimse. tombik: Şişko, toraman, kilolu. (KDS – (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.; Beğendik - Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy KİASV.) topaçlı: Pis, abdestsiz. (KDS – yanşak : Geveze, densiz, yersiz konuşan. (DS: Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Vize -Krk.) tor: Toy, işe alışkın olmayan insan ya da yapalak: Kabarık saçlı. (DS:Vize -Krk.; KDS – hayvan için. (DS:Ceylân /Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) torko: İşe yaramaz ahmak, serseri. (KİASV.) yapşak: Arsız, sırnaşık kişi. (DS: Lâpseki - torlak: Toy, işe alışkın olmayan insan ya da Çkl.) hayvan için. (DS:Ceylân /Lüleburgaz -Krk.) yarım: Hastalıklı veya sakat. (KDS – tuğyan: Şişman, semiz. (DS: Lüleburgaz – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Krk.) yarma: İriyarı, heybetli, kaba saba adam. tutalak :Ters, huysuz kişi. (DS:Lüleburgaz – (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) tutuşuk: Erkek meraklısı kız, ateşli kadın. yenilicek: Haşarı, şımarık, eğitimsiz. (DS: (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Tavaklı, Ezine -Çkl.) tuyan: Semiz, şişman. Ondan mı ikisi dá tuyan yerden yapma: Bodur, şişman. (DS: Lapseki - nina dedi bana. (DS:Lüleburgaz -Krk.; KİASV.) Çkl.) tülek: Kurnaz açıkgöz, düzenci. (DS: yere baqan/ yere bakan: Sinsi, iki yüzlü. (DS: Kumarlar, Bayramiç -Çkl.) Lüleburgaz -Krk ; Lâpseki –Çkl.; Lüleburgaz - uğuz: Ahmak, bön, saf. (DS: Lapseki -Çkl) Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) uluz:Yaramaz, zararcı, yoldan çıkmış insan. Sinsi, iki yüzlü. (DS:.) (DS:Lüleburgaz -Krk.) yılan: Kötü insan. (KDS –Demirköy/Lalapaşa– unsuz: Doyumsuz. (EİA) Ed.) uruspu: Orospu. (KRKKA) yılbık: Öfkeli. (DS:Lüleburgaz -Krk.) ūrsuz: Uğursuz. Kendinde uğursuzluk yılık: Şaşı, çarpık, yan göz. (DS:Lüleburgaz, bulunan, yomsuz, kadersiz, meymenetsiz. Babaeski -Krk.) (KRKKA ; KİASV.; KDS –Demirköy/Lalapaşa yılışık: Şımarık. (DS:Ceylân /Lüleburgaz – –Ed.) Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) uruk: Büyüyüp gelişememiş. (KRKKA) yiyici: Rüşvetçi. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – uursuz: Uğursuz, şanssız. (KDS – Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yiyinti: Halk arasında işveli kızlara verilen ad. uyanık: Açık, dışarıdan haberdar olan. (KDS – Eyy o niydi üle maa tam yiyinti vallā Demirköy/Lalapaşa –Ed.) areketlere bak. (KİASV.) uyuntu: Kişiliksiz, onun bunun ardına takılan, yolcu: Ölmesi beklenen kişi. (KDS – serseri, tembel, uyuşuk (insan ve hayvan için) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS: Biga, Lapseki –Çkl; KDS – yoluk: Saçı başı dağınık, düzensiz. (DS: Lüleburgaz -Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa – ziinsiz: Zihinsiz, akılsız. (KDS – Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yoz: Kısır. (DS:Lüleburgaz -Krk.) zilli: Edepsiz. (PINGD) yūruk: İçe kapanık, ezik insan. (KİASV.) zoptirik: Roman çocuu, şopar. (KDS – yüssüz: Yüzsüz, arsız, utanmaz. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) zuļum (1): Kötü, baskıcı. (KDS – zıpçıktı : Türedi. (DS:Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) zıpır: Delişmen. (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – zulum (2): Yaramaz çocuk. Eeey be seni Demirköy/Lalaaşa –Ed.) zulum zibidi (1): Eli sıkı, cimri. (DS:Lüleburgaz – gelirsem urayı bak kırcama kafanı zulum Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) çıkardığı. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.; zibidi (2): Parasız, işsiz, başıboş, kötü giyimli. KİASV.; HİKA) (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – zǖrt: Züğürt. (EDAJE) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) 4.Sıfatlar atık: Çarpık, bükük, eğri. (DS:Lüleburgaz ve nafile: Kötü. (HİKA) çevresi -Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed) obat: Kaba, biçimsiz. (DS:Ceylân /Lüleburgaz- cırtlak: Kulağa hoş gelmeyen karıncalı ses. Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS: Kadıköy, Saray -Tk.; Lüleburgaz – şantaflı: Gösterişli. (TMİKA) Krk.;KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yalabık : Cilalı, parlak, ışıldak, pürüzsüz. koskojoman: Koskocaman. Çok büyük, çok düzgün. Onnā da aynı don anteri giyēlár, baş iri, muazzam. (KİASV.) mendil örtünēlár, traş olmuş suratı yalabık koyak: Etkili, dokunaklı, acıklı, içli. (DS:Vize - kadına benzē (DS:Lüleburgaz -Krk.; KİASV.; Krk.) KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) maçalok: Güzel. (DS:Lüleburgaz -Krk.) seafoodplus.infor analık: Üvey anne. (DS: Kayapa, Lalapaşa, - bok: Kaba dışkı, gübre. (KDS – Ed.; Saray çevresi –Tk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) arık: Haset, kıskançlık. (DS:Çavuşköy bokluk: Hayvan gübrelerinin biriktirildiği yer. /Babaeski -Krk.) Çuçug duğdunan boklā atılır sakince olsun ayakyolu: Tuvalet, yüz numara. (KDS – deye. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) KİASV) babisa: Barsak bozukluğu, ishal. (DS: boktan iş: Karmaşık iş. (KDS – Ceylanköy/Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) bayınlık: Şımarıklık. (DS:-Ed. göçmenleri) boosak: Boğa isteyen inek, boğasak. (KDS – bel: Meni, sperma. (DS:Çavuşköy/Babaeski – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Krk.) bödek: Tek husyeli hayvan, iyi burulmamış, beşli: Çingene. (DS:Lüleburgaz -Krk.; dişisine yanaşamayan hayvan. Kavacık, Uzunköprü -Ed.) (DS:Vize,Lüleburgaz -Krk.) bızık: Anüs, büzük, bızık. (KDS – burguç: Yumurtası burularak erkekliği Demirköy/Lalapaşa –Ed.) giderilmiş koç, teke vb. hayvan. (DS: bibi: Çocuk dilinde cinsiyet organı. Çavuşköy/ Babaeski -Krk.) (DS:Kadıköy, Saray -Tk.) burma: Yumurtası burularak erkekliği boğasak: Boğaya gelmiş, boğa isteyen inek, giderilmiş koç, teke vb. hayvan. dana. (DS:Çavuşköy, Babaeski, Lüleburgaz – (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – Krk.; Doğucalı, Dambazlar, Hayrabolu, Çorlu, Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Saray -Tk.;-Ed.; Fili, Biga, Mormat, Ezine, büzük: Kalın bağırsağın sona erdiği yer, anüs. Evreşe, Gelibolu -Çkl.) (KİASV.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) boğsak: Boğaya gelmiş, boğa isteyen inek, çalıklık: Ölçüsüz hareketler yapmak. (KDS– dana. (DS: Çavuşköy /Babaeski, Lüleburgaz – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Krk.) çapıt: Çaput, partal. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS: Çavuş /Vize -Krk.; KDS – çara: Memeli hayvanların kızgınlık Demirköy/Lalapaşa –Ed.) zamanlarında ve doğumları yaklaşınca dişilik gücüktük: Zamparalık, çapkınlık. (DS: -Ed.) organlarından akan sıvı. (DS:-Krk.) gürdük: Hayvanlarda çiftleşme zamanı. (DS: çav (1): Hayvanların erkeklik organı. (DS: Kızılkeçi -Çkl.) Çavuşköy/Babaeski -Krk.; Kumbağ, herif: Adam. (ÇGDE; EİİA) Karacakılavuz -Tk.; Kurşunlu -Çkl.) hoyratlık: Kabalık, sertlik. (KDS – çav (2): At ve eşeklerde erkeklik organı. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (KDS–Demirköy/Lalapaşa –Ed.) huysuzluk: Namussuzluk, hafiflik. (KDS – çetlik: Ufak memeli koyun. (DS:Hedye -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) çük: Çocuk dilinde erkeklik organı, pipi. ırıp: Yalan, düzen. (DS:Vize –Krk.) (KDS–Demirköy/Lalapaşa –Ed.) istekli: Sevgili. (HİKA) çüş: Sırt. uşak tā küçük alēm seni çüşümá, javur: Gavur. (EİİA; PINGD) gidēz mandayı aydēz. (KİASV.) javuv: Gavur. (PINGD) danataşağı: Çamsakızı. (DS: -Çkl.) kabak (1): Açık baş. (KDS – domuzluk: Pislik, kötülük. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kabak (2): Saçsız baş. (KDS – döl (1): Canlılarda üremeyi sağlayan tohum. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS: Ceylanköy; Lüleburgaz seafoodplus.info– kabak (3): Boynuzsuz koç. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) döl (2): Kavun, karpuz, kabak ve hıyar kaçamak: Evli insanların başkalarıyla gizlice bitkisinin çiçeği dökülmemiş meyvesi. (DS: buluşması, eşlere ihaneti. (KDS – Ceylanköy; Lüleburgaz seafoodplus.info – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kakaş: Pis, yenmez çocuk dilinde. (DS:Ceylan/ dölleme: Soy, soyun devamını sağlayan Lüleburgaz -Krk.) çocuk. (KİASV.) kakavannık: Ahmakça inatlık. (KDS – encek:Kedi ve köpek yavrusu. (DS: Ceylanköy Demirköy/Lalapaşa –Ed.) /Lüleburgaz -Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa– kancık: Dişi köpek. (KDS – Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) enik: Enik. Kedi köpek yavrusu. (KDS – kāpenin pedisi: Kahpenin çocuğu anlamında Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kullanılan bir küfür sözü. (TMİKA/; erif (1): Güven vermeyen, aşağı görülen, TMİKA) bayağı kimse. (KİASV.) karaçalı: Engel. (DS:Lüleburgaz -Krk.;KDS– erif (2): Herif, adam. (EİA; VYAÖ; TMİKA) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) falfaralık: Farfara olma hali. (KDS – karakulak: Casus. (DS:Çavuşköy /Babaeski – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Krk.) fısırık: Sonucu olmayan, boş iş. (DS: Kirazlı - kefere: Gayr-i müslim. (KDS – Çkl..) Demirköy/Lalapaşa –Ed.; TMİKA) fışkı: Hayvan dışkısı. (TMİKA) kenef: Tuvalet, ayak yolu. (KDS – gaco (1): Çingene. (DS:Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) gaco (2): Gacal kelimesinin Romanlar kerāne: Genelev. (TMİKA) arasındaki telaffuzu. (TMİKA) kıç (1): Göt, makat. (KDS – gavur: Gavur. (BMİBH ; BKŞÇ ; PINGD ; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Lüleburgaz –KİASV/DeS ; VYAÖ) kıç (2): Kalçanın alt tarafı, üzerine oturulan gıcık: Kuşku, işkil, kaygı. (DS: Lüleburgaz – kaba etler, popo. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ed.; EİİA.) gıldırgıç: Geçimsizlik, karışıklık. kıç (3): Kuyruk sokumu bölgesi. (KOF; (DS:Çavuşköy /Babaeski -Krk.) TMİKA) göt (1): Anüs. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – kırık: Kadının yasalara ve törelere aykırı Ed.) olarak ilgi kurduğu erkek sevgili. (DS: göt (2): Kıç, popo. (KDS – Lüleburgaz -Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa – Demirköy/Lalapaşa–Ed.) Ed.) göt (3): Arka taraf. (KDS – kızılbaş: Alevi. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – Demirköy/Lalapaşa–Ed.) Ed.) gucuk: Kuyruksuz, kuyruğu kesik hayvan. koç katımı: Koyunların döllenme mevsimi. (DS:Lüleburgaz –Krk; KDS – ötürük: Hayvanlarda ishal. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) koçsak : Koç isteyen dişi koyun. (DS: Saray , palaçor: Yırtık, eski püskü giysi. Tk.) (DS:Lüleburgaz -Krk.;KDS – köresánnik: Yokluk, fakirlik. (KİASV.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) körlük (1): Kötülük. Kötü olma durumu, palavra: Gerçeğe aykırı, uzun ve boş söz. kemlik, şer. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (TMİKA) körlük (2): Kıskandırma, nispet, inat. (KDS – pale: Köpek yavrusu. (Hamidiye -Demirköy Demirköy/Lalapaşa –Ed.) KİASV.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) körōlu: Eş. (VYAÖ) pali: Köpek yavrusu. (KDS – kösnük: Çiftleşmek isteyen at, eşek vb. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) hayvan. (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – pezeveng: Pezevenk. (EİİA; TMİKA) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) pezevengin ōlu: Hakaret sözü. (EİİA) köstek: Engel, ayak bağı. (KDS – pimpirik: Ufak tefek işler. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) kuku: Kadın cinsel organı. (KDS – pipi: Tavukgiller takımından eti için Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yetiştirilen bir kümes hayvanı. Hindi. (KİASV.) kuyruk: Sürekli birinin ardından giden. (KDS– ; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Lüleburgaz -Krk.) maçıl: Mangır, yalancı altın. (DS: Bayramiç – püsür: Makat. (DS: Fili, Biga -Çkl.) Çkl.) püsürlük: Tembellik. (DS: -Ed.; Lüleburgaz – máriz: Dayak. (TMİKA) Krk.) marya: Yaşlı koyun. (KDS – razon: Racon, kural. (EDAJE) Demirköy/Lalapaşa –Ed.; Hamidiye -Demirköy sangılık: Sersemlik, ağırlık, rahatsızlık: KİASV.) Başımda bir sangılık var. (DS: Biga -Çkl.) maskaralık: Rezillik, utanmazlık. (KDS – sarsaklık: Sersemlik, dağınıklık. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – mastar: Davar memesi. (DS:Lüleburgaz -Krk.; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) sıkılık: Cimrilik, pintilik. (KDS – mayıs: Yaş sığır pisliği, gübre. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – sidik : Sidik. İdrar. (KİASV.; KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed. ; EHİKA; PINGD) maytap: Güldürmek, eğlendirmek amacıyla sepi: Dayak, sopa. (DS:Lüleburgaz –Krk.) karşısındakini kırmadan yapılan hareket veya sidiklik: Tuvalet taşının derin kısmı. (KDS – söylenen söz, latife. (KİASV.;KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.; TMİKA) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) siidik: Sidik, idrar. (KDS – mekare: Eşek. (EİA) Demirköy/Lalapaşa–Ed.) mengiş : Dişi domuz. (DS:Dereköy, Kofcağız - sidik yarışı: Gerekli gereksiz rekabete girmek. Krk.) (THGGS) meret: Nesne, şey. (KDS – soymantı: Sopa. (Rumeli göçmenleri /Vize – Demirköy/Lalapaşa–Ed.) Krk. DS) mevşana: Ayak yolu. (KİASV.) sümkürük: Burun ifrazatı. (KDS – mıcırık: Kavga veya çekişme bahanesi. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – sürgün: İshal. (DS: Fili, Biga -Çkl.; -Ed.; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Lüleburgaz -Krk.) mihorluk: Sarhoşluk. (KDS – süsek: Süsmeye, boynuzlamaya alıştırılmış Demirköy/Lalapaşa –Ed.) hayvan.(DS:Lüleburgaz -Krk.) mora: Domuz yavrusu. (Dereköy -Krk. DS) şaplak: Tokat. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – mosmak: Sopa, dayak. (Beğendik -Demirköy Ed.; KİASV.) KİASV.) şapşallık: Boşboğazlık. (KDS – mömüş: Çocuk dilinde meme. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) şopar: Çingene çocuğu. (DS:Lüleburgaz -Krk.; nālet (lânet): Lanet. (EDAJE) Çorlu –Tk; Büyük Altıağaç –Ed.; KDS – oturamak: Kıç, makat. (DS: Hayrabolu -Tk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed. ; EDAJE) şorolop : Boş, kandırıcı söz. (DS:Çengelli /Lüleburgaz -Krk.) Ed.) tabansızlık: Korkaklık. (KDS – yalık (2): Eş isteyen dişi kedi veya köpek. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) takaza (1): İnce anlamlı, alaylı söz. (DS: yalıksak: Çiftleşme isteği uyanan köpek. (DS: Sarayözü, Ezine -Çkl.) Lüleburgaz -Krk.;Çkl.) takaza (2): Azarlama. (KDS – yanpiri: Eğrilmiş, eğri, yan, çarpık. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS:Lüleburgaz -Krk.) takım: Sigara ağızlığı. (DS:Lüleburgaz -Krk.) yapıntı: Genelde bir yere sonradan gelen taşra: Ayakyolu. O bizim taşranın arkasına aşlı istenmeyen kedi, köpekler için söylenir. cevis ekmiş o cevis tá bǖmüş onnarı sana (KİASV.) toplamış. (KİASV.) yarak: Penis, erkeklik organı. (KDS – tere: İnsan ya da hayvan dışkısı. (DS: Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Lüleburgaz -Krk.) yoz: Kısır ve erkek davardan oluşan sürü. tırıskı: Dayak, tokat, sopa. (DS:Vize -Krk.; (DS:Vize -Krk.) KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yüssüzlük: Arsızlık, sıkılmazlık. (KDS – uçkur işi: Müstehcen, seksle ilgili. Belden Demirköy/Lalapaşa –Ed.) aşağı. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) zebil (1): Bakımsız, perişan. (DS:Lüleburgaz – ufak su: Çiş. (KDS –Demirköy/Lalapaşa – Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ed.;TMİKA) zebil (2): Yok yere harcanmış, dökülüp uluz: Azgın, zarar yapan hayvan. (DS: saçılmış. (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – Lüleburgaz, Deveçatağı -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) uyduruk: Düzme, uydurma, yalan. (DS: -Ed.) zıkkım: Zehir, zakkum. (KDS – uyuntuluk: Yaramazlık. (KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) zırıltı (1): Yakışıksız tartışma, kavga. (DS: vereklik: Cömertlik. (KDS – Lüleburgaz –Krk; KDS –Demirköy/Lalapaşa – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Ed.) yakasız göynek : Kefen. (DS:Lüleburgaz – zırıltı (2):Gürültü. (DS: Lüleburgaz –Krk; Krk.) KDS–Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yalama : Dudakta çıkan yara, uçuk. (DS: zıpçık: Dar ve kısa giysi. (KDS – Ceylân/Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yalık (1): Çiftleşme zamanı gelmiş köpek, kurt, çakal. (DS: Çorlu -Tk.;Ezine -Çkl.; Lüleburgaz -Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed. ; DS: - 6.Ünlemler bird : Şaşırma sözü. (HİKA;KDS – abá: Seslenme sözü. (BMİBH ; KOF) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) abe: Seslenme sözü. (KOF; BMİBH ; AKVİZ; çuş: Merkebi durdurmak için kullanılır. (DS: EİİA) Lüleburgaz -Krk.;KDS –Demirköy/Lalapaşa – ābe: Seslenme sözü. (KOF) Ed.) ba: Seslenme sözü. (KOF; KDS – eh anasını:Kızma ünlemi. (EİİA) Demirköy/Lalapaşa –Ed; KİASV) ēy: Seslenmek veya ilgi ve dikkat çekmek için bě: Seslenme sözü. (BMİBH; HİKA; KDS – söylenen bir söz. (KİASV.;KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed. ; EİİA; KOF ; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) BMİBH ; BKŞÇ ; PINGD ; VYAÖ ; AKVİZ) hee: ünl. Evet anlamında gerçekleme edatı bē: Seslenme sözü. (KOF ; PINGD ; VYAÖ ; olup soruların olumlu olduğunu belirtir. (DS: AKVİZ) Lüleburgaz -Krk.; KDS –Demirköy/Lalapaşa – beya: Seslenme sözü.(HİKA;TMİKA;TSKAD; Ed.) KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed. ; EİİA;EHİKA; hoov: Koşulu hayvanların durmaları istenince PINGD seslenilir, dizginnêr çekilir. (KDS – beyā: Seslenme sözü. (PINGD ; AKVİZ) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) beyāv: Be yahu. (EİA) höst: At, katır, sığır vb. hayvanları durdurma, beyy: Şaşma, korku, pişmanlık, beğenmeme, kovalama ünlemi. (DS: Çorlu -Tk.; Fili, Biga – öfke, acıma bildirir ünlem. (DS:Rumeli Çkl.;Lüleburgaz -Krk.;KDS – göçmenleri; Lüleburgaz -Krk.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) hösta: At, katır, sığır vb. hayvanları durdurma, mık: Sus, ses çıkarma, aldırma. (DS :-Krk.) kovalama ünlemi. (DS:Ceylan/Lüleburgaz – na: Nah. (PINGD) Krk.) nā: Nah. Alır mısın arabadan kabā dedi bana hū: Seslenme ünlemi. hadi hū gelmeycen ni? ben gene suz be dedim ben nā alırsın sen o (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.;KRKKA) kızı. (TMİKA; KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.; ıh: Hastaların inilti ünlemi. (KDS – KrkKA/KİASV. PINGD) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) nāh: Nah. (TMİKA) ıı: Hayır. (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – nah: Nah. (BMİBH) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) oha: Sığır durdurma ünlemi. (DS:Biga -Çkl.; ma: Seslenme sözü. (HİKA) Ceylân ,Lüleburgaz seafoodplus.info – mare: Mari. Halk arasında kadınların Demirköy/Lalapaşa –Ed.; BMİBH) birbirlerine seslenme şekli. (KİASV.; TSKAD) olan: Ulan. (HİKA) marı: Halk arasında kadınların puşt: Ağır ve kaba bir sövgü sözü olarak birbirlerine seslenme şekli. (TMİKA; KOF ; kullanılır. (HİKA) KRKKA) ulan: Çok kaba biçimde öfke ve nefret anlatır. mari: Halk arasında kadınların (KOF ; PINGD; EİİA; TMİKA; TSKAD) birbirlerine seslenme şekli. yaa: Hayır, olmaz. (DS:Lüleburgaz -Krk.) (ÇGDE;TMİKA;HİKA; KİASV.; KRKKA; yav: Dikkat ifade eden bir ünlem. Yahu. (DS: KOF ; BKŞÇ ; PINGD ; /DS. Lüleburgaz; Lüleburgaz –KİASV; EİA ; KDS – KDS–Demirköy/Lalapaşa –Ed. ; EDAJE ; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) EİİA) seafoodplus.infor kıçça: Geri doğru. (KDS – şappadan: Şappadak, ansızın şap diye. (KDS – Demirköy/Lalapaşa–Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) nanay: Yok. (KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) şıppadan: Şıppadak, çabucak, hızlıdan. (KDS – şıppadak: Çabucak. (DS: Lüleburgaz -Krk.; Demirköy/Lalapaşa –Ed.) KDS –Demirköy/Lalapaşa –Ed.) seafoodplus.infoeler ayın oyun: Bozukdüzen, karışık, karmakarışık, ļak ļak: Boş konuşma. (KDS – olur olmaz, acayip, baştan savma, gelişigüzel. Demirköy/Lalapaşa –Ed.) (DS: Çavuşköy /Babaeski -Krk.) tay tay durmak: Yeni yürümeye başlayan fildir fildir: Fıldır fıldır, hareketli. (KDS – çocuk ayakta durmak. (KİASV.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) yalap yalap: Parıl parıl, ışıl ışıl. gıcır gıcır: Çok şık giyinme. (KDS – (DS:Lüleburgaz -Krk.; KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) içki sıçkı: İçki sıçkı. (DS:Lüleburgaz –KİASV) yarım yamalak: Eksik, özensiz yapılmış, içki sıçkı: İçki sıçkı. (KDS – düzensiz iş için. (DS:Lüleburgaz –Krk.;KDS – Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Demirköy/Lalapaşa –Ed.) Sonuç Doğu Trakya Ağızlarında bulunan argo yapılar üzerinde yoğunlaştığımız çalışmamız sonucunda, bölgedeki argo kullanımlar 8 alt başlık altına toplanmıştır. Bunlar; argo yapıdaki deyimler, fiiller, insan niteleyicileri, sıfatlar, isimler, ünlemler, zarflar, ve ikilemelerdir. Özellikle bölgede kullanılan isim, fiil ve insan niteleyicilerinin argo kullanımlarındaki yoğunluk dikkati çeken bir durum arz etmektedir. Bölgede bulunan (İstanbul hariç) 4 şehir ve köyleri üzerine yapılan saha çalışmaları veya diğer söz varlığı çalışmalarından hareketle oluşturduğumuz bu çalışmanın kültür dünyamız için önemli bir katkı yapacağını düşünmekteyiz. Kaynakça ve Eser Kısaltmaları Akcan, Nurcan, ‘’Edirne İli Keşan, Enez İlçeleri ve Yenice Köyü Ağız Derlemeleri’’, Trakya Üniversitesi, Fen- Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne, (EKEİYK) Akdur, Derya, Çorlu ve Yöresinin Ağız Özellikleri, Trakya Üniversitesi, Fen-Edeb. Fakültesi, Türk Dili Ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne, (ÇVYAÖ) Aksan, D. (). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK. Aktunç, H. (). Büyük Argo Sözlüğü (Tanıklarıyla). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Atıcı, Dilek, Kofçaz Ağzı. (İnceleme- Metinler- Sözlük), Sosyal Bilimler Enst., Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne, (KOF) Aydemir, Fatma, Hayrabolu İlçesi Köy Ağızları, Trakya Üniversitesi, Fen-Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne, (HİKA) Bußmann, H. (). Lexikon Der Sprachwissenschaft. Frankfurt/M: Kröner. Çalışkan, Hatice, Kırklareli Ağzı, Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl. (KRKKA) Demiray,Gizem,“Kırklareli Pınarhisar Merkez İlçesi Ve Köyleri Ağız İncelemesi”,Trakya Üniversitesi, Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne, (PINGD) Derleme Sözlüğü (), Türk Dil Kurumu Yayınları, Sayı, Ankara. (DS) Derya Evren Kuzu, Çanakkale İli Gelibolu İlçesi ve Köyleri Ağızları. İnceleme (Fonetik)- Metin, Bitirme Ödevi, (ÇGDE) Devellioğlu, F. (). Türk Argosu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. Dilbilim Terimleri Sözlüğü, TDK, Ankara , s. Durmazer, Ayhan , Tekirdağ İli Saray İlçesi Köyleri Ağız Derlemeleri. (İnceleme- Metin- Sözlük), Trakya Üniversitesi, Sos. Bil. Enst., Türk Dili Ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Edirne, (TSKAD) Eckmann, János, "The Turkish Dialect of Edirne", American Studies in Altaic Linguistics, Vol.: 13, California, , s. (EDAJE) Elçin,Şükrü, Halk Edebiyatına Giriş, KB Yay., Ankara , s. Gencan,Tahir Nejat, Dilbilgisi. TDK Yay., Ankara , s. Guiraud, P. (). L’argot. Paris: Presses Universitaires De France. Hatiboğlu,Vecihe, Türkçenin Sözdizimi, DTCF Yay., 2. baskı, Ankara , s. Hünerli, Bülent, Babaeski Merkez İlçe “Kırklareli Babaeski Merkez İlçesi ve Köyleri Ağız İncelemesi”, Trakya Üniversitesi, Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Edirne, (BMİBH) Işıktekin, Elif, “Kırklareli Vize İlçesi Akıncılar Köyü Ağzının Ses Özelliklerinin İncelenmesi”, Trakya Üniversitesi, Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne, (AKVİZ) Kalay, Emin, ‘’Edirne İli Ağızları’’, (İnceleme- Metin), Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: , Ankara, (EİA) Kalay, Emin, ‘’Edirne İli Havsa İlçesi Ve Köyleri Ağızları’’ (İnceleme-Metin), Sosyal Bilimler Enst., Türk Dili ve Edebiyatı Böl., Yüksek Lisans Tezi, Edirne, (EHİKA) Kendi derlediğimiz özgün kelimeler. (KDS) Korkmaz, Zeynep, Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yay., Ankara , s. Özcan, Seda, Tekirdağ İli Ağızları, Trakya Üniversitesi, Fen-Edeb. Fakültesi, Türk Dili Ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne, (TİASÖ) Kırıkçı, Özlem, Babaeski Köyleri Ağız Çalışması, Trakya Üniversitesi, Fen-Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl. Bitirme Ödevi, Edirne, (BKŞÇ) Muslu, Coşkun, “Vize Yöresinin Ağız Özellikleri”. Trakya Üniversitesi, Fen-Edeb. Fakültesi, Bitirme Tezi, (VYAÖ) Özdarendeli, Nursel, Velimeşe Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar- Türkiyat Araştırmaları Dergisi. (TVMA) Özkaya, Hakkı, Kırklareli İli Ağızları Söz Varlığı, Trakya Üniversitesi, Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne, (KİASV) Saygı, Zeliha, ‘’Edirne İli Uzunköprü Ve Meriç İlçeleri (Küçük Altıağaç Köyü) Ağızları’’, Trakya Üniversitesi, Fen- Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Tezi, Edirne, (EUMİKAK) Sebzecioğlu, Turgay; Coşkun Özgür, Serap; Cinsiyete Bağlı Argo Kullanımı Üzerine Bir Twitter Etiketi Örneklemi, Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi Yıl:3, Sayı:5 Sayfa Şahin, Nazmiye, Tekirdağ İli Hayrabolu İlçesi Gelenek ve Göreneklerinde Sayılar, Trakya Üniversitesi, Fen-Edeb. Fakültesi, Türk Dili Ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne, (THGGS) Top, Aslı,‘’İpsala İlçesi Ağızları’’, (İnceleme- Metin), Trakya Üniversitesi, Fen-Edeb. Fakültesi, Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne, (EİİA) Tosun, İlker, Tekirdağ Merkez İlçe ve Köyleri Ağzıları, Trakya Üniversitesi, Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edebiyatı Abd, Türk Dili Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne, Ekim (TMİKA) Türkçe Sözlük I, TDK Yay., Ankara , s. 

Trakya Üniversitesi Yayın No: ISBN: Balkan Eğitim Araştırmaları Balkan Educational Studies Editör / Editor Prof. Dr. Hikmet Asutay Dr. Öğr. Üyesi Demirali Yaşar Ergin Kapak Tasarım Lale ASLAN  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies ii Balkan Eğitim Araştırmaları Balkan Educational Studies _______________________________ Editör / Editor Prof. Dr. Hikmet Asutay Dr. Öğr. Üyesi Demirali Yaşar Ergin Kitap Kapak Tasarımı / Cover Design by: Öğr. Gör. Dr. Lale Aslan Fotoğraf / Photo: Dr. Öğr. Üyesi Demirali Yaşar Ergin Edirne - Trakya Üniversitesi Yayın No: Trakya University Publication No: ISBN:  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies iii Balkan Eğitim Araştırmaları Balkan Educational Studies __________________________________________ Editör / Editor Prof. Dr. Hikmet Asutay Dr. Öğr. Üyesi Demirali Yaşar Ergin Edirne - Kitap Yayın Kurulu / Book Editing Committee Prof. Dr. Sevinç Sakarya Maden Prof. Dr. Hikmet Asutay Prof. Dr. Rıdvan Canım Doç. Dr. Mukadder Seyhan Yücel Dr.Öğ. Üyesi Demirali Yaşar Ergin Öğr. Gör. Dr. Coşkun Doğan Kitap Kapak Tasarımı / Cover Design by: Öğr. Gör. Dr. Lale Aslan Fotoğraf / Photo: Dr. Öğr. Üyesi Demirali Yaşar Ergin Almanca Editörü / German Language Editor: Doç. Dr. Mukadder Seyhan Yücel İstatistik Editörü / Statistical Editor: Dr.Öğretim Üyesi Demirali Yaşar Ergin Web Editörü: Dr.Öğretim Üyesi Fatma Akgün Trakya Üniversitesi Yayın No: Trakya University Publication No: ISBN:  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies iv © ULUSLARARASI BİLİMSEL ARAŞTIRMA KİTABI Alanı: Eğitim Bilimleri, Dil ve Edebiyat Hazırlandığı Yer: Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Her hakkı saklı olup, kitap içerisinde yer alan yazıların her türlü sorumluluğu yazarlarına aittir. İzin alınmaksızın hiçbir şekilde ve hiçbir yolla tamamen veya kısmen çoğaltılamaz, kopyalanamaz, elektronik ortamlara kaydedilemez ve kaynakça belirtilmeden alıntı yapılamaz. © BOOK OF INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH Field: Educational Sciences, Language and Literature The Place of Preparation: Trakya University, Faculty of Education All Rights Reserved. The responsibility of the articles contained in the book belongs to the authors. No part of this book may be reproduced or utilized in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording, or by any information storage and retrieval system, without permission in writing from the publisher Trakya Üniversitesi Yayın No: Trakya University Publication No: ISBN: İLETİŞİM / CONTACT [email protected] Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi / Trakya University Education Faculty Kosova Yerleşkesi / Kosava Campus EDİRNE Telefon / Telephone: 0 08 08 / 0 13 70 / 0 09 36 Faks: / Faks: +90 62 79 Trakya Üniversitesi / Trakya University seafoodplus.info  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies Levent DOĞAN45 TRAKYA AĞIZLARINDA TIP TERİMLERİ VE HASTALIK ADLARI Giriş Tıp sözcüğü Türkçe Sözlük’te “Hastalıkları iyileştirmek, hafifletmek veya önlemek amacıyla başvurulan teknik ve bilimsel çalışmaların tümü, tababet” (Türkçe Sözlük 2, ) şeklinde tanımlanır. Tıp, bu çalışmaları kolay bir şekilde gerçekleştirebilmek amacıyla kendi içinde hastalıklara göre oluşturulan çeşitli bölümlere ayrılmıştır. Kapsamı çok geniş olan tıp biliminin terminolojisi; hastalık adları, tedavide kullanılan yöntemler, araç ve gereçler, ilaç adları ve organ adlarından oluşan zengin bir söz dağarcığını içine alır. Trakya ağızlarında hastalık adlarının hemen hemen tamamı Türkçe kökenlidir. Ancak tıp terimlerinde pek çok alıntı sözcüğe rastlamaktayız. Buna rağmen Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü ve Divanü Lûgat-it-Türk’ten taranan tıp terimleriyle Trakya ağızlarından derlenen tıp terimleri arasında aynı veya benzer sözcükler de bulunmaktadır: ağrı, sızı, hasta, hastalık: agrıg, ig, igçil, iglig(DLT), aġraġ, aġrıġ, aġrıġlıġ, aġrıḳ, aġruḳ, aġruş, ig, ig aġrıġ, iglig, igsiz(EUTS) > ağrık, µ (TA.) ; aksak, topal: axsak (DLT), aġsaġ (EUTS) > ağsak, ansak, āsak (TA.) ; hekim, ilaç yapan, tabip: otaçı (DLT ; EUTS) > otçu (TA.) ; nezle, grip: tumagu(DLT), tumaġu(EUTS) > duma, dumā, dumağ, dumağı (TA.) ; hamile, gebe: ag(ı)rl(ı)g(EUTS) >ağırlıklı (TA.) ; yarık, çatlak, yara: bıçgıl, bıçılgan (DLT) > bıcııgan, bıcırgan, bıçırgan (TA.) ; elsiz veya kolsuz insan: çolak (DLT), çuluġ (EUTS) > çolak (TA.) ; kırık, sakat: kıruk (DLT) > gırık, kırık (TA.) ; kısır: kısır (DLT) > kısır (TA.) ; kepek: kepek (DLT), käbäk (EUTS) > kipek (TA.) ; kızamık: kızlamuk (DLT), ḳızamuḳ (EUTS) > gızamık (TA.) ; bertik, incinmiş, burkulmuş: bärtük(DLT) > bertik (TA.) ; sarılık, sarılık hastalığı olan: sarıglıg, sarıg kezik (DLT) > sallik, sarılık (TA.) ; siğil, sivilce: señil, sigil, sükül (DLT), sügül (EUTS) > sµl, sil, siyil (TA.) ; kel: taz (DLT ; EUTS) > daz, dızlak, tazbaş, tazkel, tazlık (TA.) ; deli: telü, telwe (DLT) > deli (TA.) ; yakı, em: yakıg (DLT) > yakı (TA.) ; ölmek üzere olan, ölüm: ölgülüg (EUTS) > ölgülük (TA.) ; ishal: ötürük (EUTS) > ötürük (TA.) Trakya bölgesindeki hastalık adlarına ve tıp terimlerine geçmeden önce taranan eserlerdeki şifalı bitkilerden, geleneksel tedavi yöntem ve uygulamalardan da bahsetmek gerekir. Tıp ilminin henüz gelişmediği devirlerde insanlar; çeşitli nedenlerle baş gösteren hastalıklarla mücadelede bazı tedavi yöntemleri geliştirmişlerdir. Bu yöntemler, insanoğlunun “İçinde bulunduğu çevreye, deneyimlerine, kendi kültür özelliklerine, geleneklerine, düşünce yapılarına, dini inanışlarına” göre şekillenmiş ve gelişmiştir (Arslan; Şahne; Şar, ). Mustafa Sever geleneksel tedavi yöntemleri için “Kullanılabildikleri ölçüde, kalıp bilgi ve davranış olarak biçimlenen geleneksel tedavi ve inançlar kuşaktan kuşağa sistemli veya resmî olmayan yollarla aktarılmıştır” (Sever, 96) demektedir. Günümüzde bitkisel ürünler kullanılarak hazırlanan ilaçlar ile geleneksel tedavi yöntemleri eskiye nazaran az görülmektedir. Yine de şu an geleneksel tıp denilince akla gelen ve kullanılmakta olan pek çok tedavi yöntemi mevcuttur. Ulaştığımız tedavi yöntemlerinin önemli bir kısmında dini inanışın etkileri görülmektedir. Özellikle dua ve muska ile iyileştirmeye çalışmak en çok karşılaşılan tedavi yöntemidir. Çalışmamıza konu olan bölgelerden tespit ettiğimiz bazı geleneksel tedavi yöntemleri şunlardır: aydaşık ilâçlama: Aydaşıklı çocuğun hocaya götürülüp okutulması, üfletilmesi ve muska 45 Trakya Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. [email protected]  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies yazdırılması. (BDAD), erişik: İnanışlara göre, şeytan çarpmasıyla olduğuna inanılan, çırpınma ve seğirme belirtileri de gösteren bir çeşit sinir hastalığı. (DS: Kemaller, Rusçuk, Bulgaristan), gor sündür-: Halk hekimliğinde bir tedavi şekli. (BTGAGümülcine-Durhasanlar), göbek hur-: Göbek ağrısı olanların süpürge sapıyla tedavi edilmesi.(BTGAGümülcine-Dolapçılar), göbek yap-: Göbek ağrısı olanların süpürge sapıyla tedavi edilmesi.(BTGAGümülcine-Durhasınlar), kuuşun dök-: Nazara karşı kurşun dökme işi.(BDAD),mundarlık: Bebeğe, adet görmüş bir kadın adet günlerinde bakarsa ve bebeğin kulağına üç kez “anan halliyim” demezse, bebek mundarlık olur. (BTTFAD), şişe hur-: Sırta bardakla uygulanan bir tedavi şekli.(BTGAGümülcine-Kalanca), tatlı kadın: Bir post parçası ile dua okunarak geçtiğine inanılan bir hastalık.(TVMA), temreye oku-: Temreyi dua okuyarak iyileştirmeye çalışmak. (BTGA. Gümülcine-Dolapçılar), uçutma: Bir hastalık. Yedi hasır çöpü ve yedi pamuk bir fesin içine konur. Her çöple bir pamuk yakılır. Pamukların külü fesle yüze sürülerek tedavi edilir. (BTTFAD), yatma oku-: Halk hekimliğinde kullanılan bir tedavi şekli. (BTGA. Gümülcine-Dolapçılar), yel guv-: Bazı sinir hastalıklarını muska ile tedavi etmeye çalışmak. (DRTAS), yel kes-: Dua ile yapılan bir halk hekimliği tedavisi. (BTGA. Gümülcine-Durhasanlar), yel kestir-: Dua ile yapılan bir halk hekimliği tedavisi. (BTGA. Gümülcine-Dolapçılar), yürek silk-: Korkan bir kişiyi duayla tedavi etmek. (BTGA. Gümülcine-Durhasanlar) Çalışmamızda Trakya ağızlarından derlenen tıp terimleri ve hastalık adları incelenmiştir. Tıpla ilgili derlenen sözcükler arasında hastalık adlarının çokluğu göze çarpmaktadır. Trakya ağızlarında “hasta ve hastalık” sözcüklerinin sözlü dilde ortaya çıkan ses değişmelerindeki durumu dışında başka sözcüklerle de anlatıldığı görülmektedir. “hastalık” sözcüğü “çor, µ<iğ, maraza*, ağrık, ārıncak” gibi birkaç değişik adla karşılanmıştır. “Hasta” anlamında sadece “işok” sözcüğü kullanılmıştır. Aynı zamanda hastanın durumunu ve derecesini belirten “çok hasta; ölecek hasta” anlamında kullanılan “eneze” ve “geçik” sözcükleri karşımıza çıkmaktadır. “ağrı” sözcüğü ise organ adlarıyla birlikte bir hastalığın belirtisi ya da adı olarak belirtisiz isim tamlaması biçiminde kullanılmıştır. Vücudun bölgelerine göre ağrılar şunlardır: bacag ārısı: Bacak ağrısı.(BKBTA), bacak arısı: Bacak ağrısı.(BTFK), baş ārısı: Baş ağrısı.(BKŞÇ ; KOF), bel ārısı: Bel ağrısı.(EİİA ; BKBTA), diş arısı: Diş ağrısı.(BTFK), gān ārısı: Karın ağrısı.(KOF), kalp arısı: Kalp ağrısı.(BTFK), karın arısı: Karın ağrısı.(EHİKA ; ÇGDE),kulak ağrısı: Kulak ağrısı. (BTTFAD). “Hastalık” sözcüğüne ve bu anlamda kullanılan adlara çeşitli yapım ekleri ve ol- yardımcı fiili eklenerek “hastalanmak, hasta olmak, hastalıklı, ağrılı, sızılı” anlamına gelen sözcükler türetilmiştir. Trakya ağzında hastalığın tedavi edildiği yer, ameliyat ve tedavi eden kişiler, kullanılan araç-gereçler için bölgelere göre farklılık gösteren pek çok terim bulunmaktadır. Tedavi, Ameliyat ve Tedavi Yerleri: “ameliyatane: Ameliyathane. (TSKAD), astane: Hastane. (EİİA ; BKŞÇ ; KOF ; KrkMİ ; VYAÖ ; TİASÖ ; TMİKA ; TSKAD ; KBÇKTA ; RAZN), astāná: (KrkİS/KDS), āstane: (PINGD), astāni: Hastane. (BTGAGümülcine-Demirciler), boĺnisa: Hastane. (KBÇKTA), bolnitsa: Hastane. (RAZN), deska boĺnisa: Hastanede çocuk bölümü.(KBÇKTA), doðumevi: Doğum evi. (KOF), du˛um hastānesi: Doğum hastanesi. (BKBTA), hasdāne/hastāne: (DRTAS), hastāne: (EHİKA ; EİA ; EİİA ; KOF ; BKBTA), hastaná: Hastane. (BMİBH), poliklinik: (AKVİZ), revir: Revir. (PINGD), sālık ocā: Sağlık ocağı. (EİA), sanatorium: Sanatoryum. (RAZN) ; “amaleyat: (EİA), amaliyat: (EİA ; AKVİZ), amelat: Ameliyat. (AKVİZ), amelāt: Ameliyat. (VYAÖ), ameleyat: Ameliyat. (EİA), ameliyet: Ameliyat. (BMİBH), amelyat: (AKVİZ ; KDS –Lburgaz –Krk. ; VYAÖ ; HİKA), amiliyet: Ameliyat. (KOF), hirurg: Ameliyat.(BKBTA), māyene: Muayene.(EHİKA ; EİA * Dert, keder, illet anlamları da vardır.  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies ; KDS –Lburgaz –Krk. ;TSKAD ; RAZJE/13), māyıne: Muayene.(EHİKA), mayna: Muayene. (BKBTA), māyne: Muayene. (EİA),muayne: Muayene.(AKVİZ), muayene: (KDS –Lburgaz –Krk.), muayyane: Muayenehane. (KDS –Lburgaz –Krk.), opırasya: Ameliyat, operasyon.(DRTAS), operatsiya: Ameliyat.(RAZN), tālil: Tahlil. (AKVİZ ; HİKA ; TİASÖ), tėdavu: Tedavi.(KOF) Mesleklerle ilgili dikkat çeken birkaç terim bulunmaktadır. Örneğin; tarihî metinlerimizde “otacı (hekim, doktor)” olarak rastladığımız sözcük Trakya ağızlarında “otçu” şeklinde geçmektedir. Bunun dışında “kadınge, akuşarka, yakıcı, yakmacı, dûm dokturu, çıkıkçı, ebenne, ênceksêci, µneci” gibi farklı terimlere de rastlamaktayız: Akuşarka: Ebe.(RAZN), cērā: Cerrah.(DRTAS), cerra: Cerrah. (AKVİZ), çıkıkçı: Kırıkları, çıkıkları, burkulmaları iyileştirmeyi meslek edinmiş kimse. (TSKAD ; BDAD ; DRTAS ; BTGAGümülcine-Çukaköy), dişci/diçci/diççi: (DRTAS), doftor/doftur: Doktor.(RAZN), dokdoĺ: Doktor.(BTGAGümülcine-Çepelli), dokdor: (AKVİZ), doktal: Doktor.(BTGAGümülcine-Uysallı ; BTGAGümülcine-Sasallı), doktar: Doktor.(KDS –Lburgaz –Krk.), doktō: Doktor.(KrkMİ), doktōr: (AKVİZ), doktū: Doktor. (TSKAD), doktur: (EİA ; EİİA ; EHİKA ; AKVİZ ; BKŞÇ ; KDS –Lburgaz –Krk. ; KOF ; KrkMİ ; TSKAD ; BDAD ; BKBTA ; DRTAS ; KBÇKTA ; KIRN ; BTFK ; BTHM), dukdur: Doktor.(BTGAGümülcine-Çukaköy), duktor: (BKÖBTGA), duktur: (BTGAGümülcine-Mehrikoz ; BTFK), dūm dokturu: Doğum doktoru.(EİA), ebe: Ebe.(EİA ; EUMİKAK ; KOF ; KrkMİ ; PINGD ; BTHM), ebenne: Ebe nine.(DRTAS), ekim: Hekim.(EİA ; AKVİZ ; KIRN; RAZN), emşere: Hemşire.(BKŞÇ), emşire: Hemşire.(EİA ; AKVİZ ; KOF), ênceksêci: İğne yapan, iğneci. (BDAD), hekim: Doktor. (RAZJE/22), hemşire: Hemşire. (TSKAD ; SBK), hämşirä: Hemşire. (SBK), ikim: Hekim, doktor.(BTGAGümülcine-Karagözlü), µneci: İğneci.(ÇVYAÖ),kadınge: Köylerde halk hekimliği yapan kadın.(BTGAGümülcine-Sasallı), kırıkçı: Kırık ve çıkık iyileştiren kişi, sınıkçı. (EİA ; BDAD), otçu: Doktor.(DS:Ed.), sestra: Sestra. hemşire. (BDAD ; KBÇKTA ; RAZN), toktor: Doktor.(KOF ; KrkMİ), tuktor: Doktor.(BTGA. Gümülcine-Üşekdere), tuktur: Doktor.(BTGA. Gümülcine-Kovanlık), yakıcı: Yakı ilâçlayan kişi. (BDAD) , yakmacı: Şarbon hastalığını tedavi eden kimse. (DRTAS). Tedavide kullanılan araç ve gereçler: Emar: MRG ile insan vücudunun incelenmesi. (AKVİZ), rotken: Röntgen.(TSKAD), ayna: Röntgen.(DRTAS),rêñgên: Röntgen.(BDAD), endoskopi: Endoskopi adlı tıbbi cihaz ile mide hastalıklarını teşhis etme yöntemi. (GTABKK), enjektör: Şırınga.(GTABKK), gastroskop: Mide, on iki parmak bağırsağının ve yutma borusunun göz ile görülmesini sağlayan alet.(GTABKK), hayna: Röntgen cihazı, ayna. (BTGAGümülcine- Basırlıköy), printsovka: Şırınga.(RAZN), sedye: Hasta ya da yaralı taşımaya yarayan, katlanabilen hasta yatağı. (GTABKK), sitent: Stent.(HİKA), stent: Tıkanmak üzere olan damarın içine konan araç.(GTABKK). Bunların yanı sıra gerek tıp ilminde gerekse halk hekimliğinde kullanılan ilaç adları, bitkiler, ölçü birimleri, merhemler, ilgili pek çok sözcükle karşılaştık. İlaç adları, besin maddeleri, bitkiler, ölçü birimleri, merhemlerve uygulamalar: Aşı: Aşı.(EHİKA), gan µnesi: Kan iğnesi. (EİA), µne: İğne. (EDAJE ; EHİKA ; EİA ; BMİBH ; KOF ; PINGD ; KDS –Lburgaz –Krk.; HİKA ; TMİKA ; TSKAD), îne: İğne. (BKBTA), ine: İğne. (EİA), kaĺp apı: Kalp hapı.(EİA), kuvet µnesi: Kuvvet iğnesi.(EİA) antibēyotik: Antibiyotik.(AKVİZ), antibiyotik: Antibiyotik. (AKVİZ ; GTABKK), antibyotik: Antibiyotik. (KrkİS ; KBÇKTA), āp: Hap. (BMİBH), bebe aspirin: Bebek aspirini.(BMİBH), bengilik: Bir çeşit bayıltıcı ilâç. (Vize –KrkİS/DS), dikiş: Vücutta yarılan ya da yırtılan yeri bir araya getirip dikmek. (BKŞÇ), diyalze: Diyaliz.(AKVİZ), ışın: Radyoterapi.(BKŞÇ), iyne: İğne.(BMİBH), kubik: İlaç ölçüsü.(KrkİS/KDS ; KBÇKTA), tālil (AKVİZ ; HİKA ; TİASÖ), tatala: Yendiği zaman insanı rahatlatan, hekimlikte kullanılan yabanıl bir ot. (DS: Lüleburgaz –Krk.), radyoterapi: X ışınları aracılığıyla yapılan sağaltım. (AKVİZ ; GTABKK), verem otu: Bazı hastalıkları iyileştirdiği düşünülen bir ot türü. (KrkİS/PKM), anjo: Anjiyo.(HİKA), baypas:  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies (HİKA ; GTABKK), lök: Yumurta akı, sabun, zeytinyağı ile yapılan ve kırık çıkıkların iyileştirilmesinde kullanılan bir çeşit ilâç.(DS: Saray -Tk.), serum: Serum. (AKVİZ ; TSKAD ; GTABKK), domus otu: Şeker hastalığına iyi gelen bir çeşit ot. (ÇGDE), ëbegümeci: Çiçekleri öksürüğe, mide ağrısına vb. karşı ilaç olarak kullanılan bir ot. (ÇGDE), enjekte: Enjektör ile vücuda iğne yapma. (Fr. GTABKK), güve otu: Şeker hastalığına iyi gelen bir çeşit ot. (ÇGDE), hap: Hap (EİA ; EİİA ; BMİBH ; KDS – Lburgaz –Krk. ; KOF ; BKBTA), koyun kıran: İlâç yapmakta kullanılan bir çeşit bitki, sarı kantargon.(DS: Lapseki –Çkl.), aspirin ilacı: (RAZN), diş otu: Diş ağrısına iyi gelen bir ot. (DRTAS), ebêgömeci: (BDAD), ênceksê: Enjeksiyon, iğne.(BDAD), encekse: İğne. (RAZN), hiläç: İlaç.(BKBTA), ilyaç: İlaç. (RAZN), ilyaj: İlaç.(KBÇKTA), imonizatsiya: Aşı. (RAZN), ļapa: İlâç için kaynatılan bitki tohumu veya bulgur.(BDAD), mehlem: Merhem.(DRTAS), mülüvêr: Hanımeligillerden çiçekleri beyaz ve şifalı bir bitki, mürver.(BDAD), pansuman: Yarayı temizleme, ilaçlama işi, yara bakımı. (PINGD ; GTABKK), papatya: Öksürüğe iyi gelen bir bitki. (ÇGDE), pıyran: Mürver/mülver otu diye de bilinen, ısırgan otunun yakıcı etkisini gidermek için kullanılan bodur, dar uzun yapraklı bir ağaççık.(SBK), āşı: Halk hekimliğinde kullanılan kırmızı bir toprak.(BTGAGümülcine- Durhasanlar), bezeme: Vücudu kabaran biri için kırmızı toprağı suyla karıştırıp yapılan bir tür merhem.(BTGAGümülcine-Durhasanlar), eter: Hekimlikte kullanılan, renksiz, uçucu bir sıvı, lokman ruhu.(GTABKK), hilaç: İlaç.(BTFK), hiqaç: İlaç.(BTGAGümülcine-Çalabıköy), hiqaş: İlaç.(BTGAGümülcine-Çalabıköy), ilac: (AKVİZ), ilaç: (BMİBH ; KDS –Lburgaz –Krk. ; KOF ; PINGD ; VYAÖ ; DTYASO ; KBÇKTA ; KIRN ; RAZJE/22), ilāç: (BKÖBTGA), ilec: İlaç. (BMİBH ; PINGD), ilaş: İlaç.(KOF ; BTGAGümülcine-Sofular), kanyaşı: Zehirlenmeye karşı yedirilen bir çeşit ot.(BTTFAD), kara gaz: Halk hekimliğinde hastanın sırtına merhem yerine sürülen gaz yağı. (BTGAGümülcine-Karagözlü), kemoterapi: (AKVİZ ; GTABKK), meylem: Merhem.(BTGAGümülcine-Çepelli), narkos: Narkoz. (GTABKK), pastil: Ağızda emilen şekerli ilaç hapı.(GTABKK), pēriz: Perhiz.(EİA), penisilin: Antibiyotik türü.(GTABKK), tendüryot: Tentürdiyot. (GTABKK), yakı: Çeşitli otlardan, nesnelerden yapılarak, ağrıyan, hasta organ üstüne konulan bir em. (DS: Hamitabat, Lüleburgaz -Krk.) I. HASTALIK ADLARININ SINIFLANDIRILMASI Solunum Yolu Hastalıkları: ansırık: Aksırık.(DS:Saray köyleri -Tk. ; DS:Gelibolu – Çkl.),āsırık: Aksırık. (BDAD), astım: Nefes darlığı. (GTABKK), ballama: Zatürre hastalığı.(BDAD), bronşit: Bronş ve bronşçukların iltihaplanmasıyla oluşan hastalık. (GTABKK), būmaca: Boğmaca. (DRTAS), buranşit hastalī: Bronşit hastalığı. (KOF), buronşit: Bronşit.(KOF), donga: Grip. paçavra hastalığı. (KrkİS/KDS), duma: Nezle, grip, bronşit. (DS: Sultanköy, İpsala, Keşan -Ed. ; DS: Bozcaada, Kemal -Çkl.), dumā: Dumağı, nezle. (DRTAS ; BDAD),dumağ: Nezle, grip, bronşit.(DS: -Ed. ; DS: Lüleburgaz, Çavuşköy, Babaeski -Krk.), dumağı: Nezle, grip, bronşit.(DS: Uzunköprü -Ed. ; DS: Deveçatağı -Krk.), grip: Grip. (GTABKK),gözelleme: Verem.(DS: Kumbağ -Tk.), güzelleme: Verem hastalığı.(DS: -Tk.),ince hastalık: Verem veya tüberküloz. (BKŞÇ), ince hasTalık: Verem. (BTGAGümülcine-Bayatlı), ince maraz: İnce hastalık, verem.(EKEİYK Enez –Yenice köyü), kurudan: Verem hastalığı.(DS: Hayrabolu , Tk.), nefeS darlī: Nefes darlığı.(KOF), oftika: Verem.(DRTAS), öğsürük: Öksürük.(ÇGDE), ȫsürük: Öksürük.(KrkİS/KDS ; KBÇKTA ; BDAD), pademcik ihtihaplanması: Bademcik iltihaplanması.(BTFK),punta: Grip.(DS: Umurca, Kavaklı -Ed.), punta: Soğuk algınlığından kaynaklanan ölümcül bir hastalık. (BTGA. Gümülcine-Kozlardere ; GTABKK), satak: Grip, nezle gibi salgın hastalık. (DS: Kumarlar, Gölcük, Bayramiç -Çkl.), satlıcan: Akciğer zarı yangısı, zatürcenap.(DS: Ezine -Çkl.), sūklama hastalığı: Soğuk algınlığı. (BTGA. Gümülcine-Işıklar), sulu zatürcene: Sulu zatürre.(TİASÖ),sünüzüt: Sinüzit. (GTABKK),tıknefes: Nefes darlığı çeken kimse.(TMİKA ; BDAD), tüberküloz: Verem. (GTABKK), uzunöksürük: Boğmaca. (DS: -Çkl.), üsürük: Öksürük. (BTFK), üsürǖk: Öksürük. (BTHM), üşütme: Üşütmek, soğuk almak. (BTTFAD), verem: Verem. (BTTFAD), yōgaca: Boğmaca.(DRTAS), yorgaca: Boğmaca. (DS:  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies Turpçular,İpsala Ed. ; DS: Güleç, Biga, Çkl. ; BTGA. Gümülcine-Domruköy ; BTTFAD ; DRTAS), zatüriye: Zatürre. (KOF) Göz Hastalıkları: arpacık: Gözkapağının kıyısında çıkan çıban, arpacık.(BTTFAD), aydaş: Şaşı. (KrkİS/HÇ), bakārgara: Miyop. (DRTAS), çımbık: Göz çapağı.(DS:Ezine -Çkl.), çımbıl: Göz çapağı.(DS:Kızılköy, Ezine -Çkl.), çiriş: Göz çapağı.(DRTAS), göz kanlanması: Göz kanlanması. (BTTFAD), etdirseği: Gözde çıkan arpacık.(DS: Bergaz, Ezine -Çkl.),ilik: Şaşı.(DRTAS), katırak: Katarakt.(EİA), katrak: Katarakt. (EİA), kedidirseği: Göz kapaklarında çıkan bir sivilce, arpacık. (DS: Lüleburgaz -Krk.), kıpık: İki gözü eşit büyüklükte olmayan insan ya da hayvan. (DS: Lapseki -Çkl.), kör: Kör. (EİA ; EUMİKAK ; PINGD ; BKBTA ; BKÖBTGA ; BTTFAD), miyop: Miyop. (GTABKK), sokur: Kör.(DS: Geyikli, Ezine -Çkl. ; DS: Şumnu, Bulgaristan ), şaşal: Şaşı.(BTGA. Gümülcine- Domruköy), şaşalak: Miyop.(DRTAS), şaşı: Şaşı.(TMİKA), şipü: Kızarık, hasta göz.(DS: Lapseki -Çkl.), tavukkarası: Karanlıkta görememe hastalığı. (DS: Lüleburgaz -Krk.), üçgünlük: Gözde çıkan bir tür ödeme bağlı kızarıklık. (THGGS.), yılık: Şaşı.(DS: -Ed. ; DS: Lüleburgaz, Babaeski -Krk. ; DS: Tunaboyu , Şumnu , Bulgaristan ; BDAD) Kulak Hastalıkları: ār: Güç işiten kulak. (KrkMİ), avır: Güç işiten kulak.(BDAD), gulüf: Sağır. (DS: Bergaz, Ezine -Çkl.), sār: Sağır.(BKBTA ; BDAD ; DRTAS ; KBTAHD ; BTGA. Gümülcine- Kargılı Sarıca), sar: Sağır.(BTFK) Karın, Mide ve Sindirim Güçlüğü İle Bağırsak ve İdrar Rahatsızlıkları: babisa: Bağırsak bozukluğu, ishal.(DS:Ceylanköy, Lüleburgaz -Krk.), babissa: Bağırsak bozukluğu, ishal.(BDAD), babitsa: Bağırsak bozukluğu, ishal.(DS:Saray -Tk.), bıcırık: İshal.(DS:Kayalar, Rumeli), buruntu: İshal.(BDAD), büklesin: Göbek kaçıklığından ileri gelen ve bükülünce geçeceği sanılan bir çeşit karın ağrısı. (DS: Büyükmanika, Saray -Tk.), hıltı: Çocukta çok yemekten olan mide bozukluğu.(DS:- Ed.), hıra: Mide bozukluğu.(DRTAS), ishal: İç sürmesi, sürgün, ötürük. (BTFK), kabus: Kabız.(RAZJE/6), kargınlık: Mide bozukluğu. (DS:Evrensekiz , Lüleburgaz -Krk.), kolay: Bulantı, iç bulantısı.(DS: Kuz -Çkl), kusnuk: Kusmuk. (BDAD),ötürgen: İshal. (DS: Lüleburgaz -Krk.), ötürük: İshal.(DRTAS), sürgün: İshal.(DS: -Ed. ; DS: Lüleburgaz -Krk. ; DS: Fili, Biga -Çkl), ülser: Mide hastalığı, ülser. (GTABKK), üremi: Ürenin idrarla atılmayıp kanda birikmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalık. (GTABKK), ǖrüntü: Mide bulantısı. (BTHM) Beyin ve Damar Hastalıkları: beyin kanaması: Beyin kanaması. (KOF), bınak: Bunak.(DRTAS), damla: İnme, felç.(DS: Kemaller, Rusçuk, Bulgaristan), damar daralması: Damar daralması. (AKVİZ), epilepsi: Sara hastalığı.(GTABKK), felc: Felç.(AKVİZ ; TİASÖ), felç: İnme. (BMİBH ; TİASÖ), hidrosefali: Beyin omurilik sıvısının çoğalması ile, beyin karıncıklarının büyümesine sebep olan hastalık. (seafoodplus.info), ingi: İnme hastalığı.(DS: Vize -Krk.), inmê: Felç, alınma. (BDAD), kötürüm: Kötürüm. (PINGD), sara: Sara hastalığı. (TİASÖ), sāra: Sara hastalığı. (DRTAS), tutalak: Sara krizi.(BDAD), tutarak: Sara hastalığı.(DS: Lapseki –Çkl.), tutuk: Felçli. (BTGA. Gümülcine- Karagözlü) Kalp ve Tansiyon Hastalıkları: kalp deliği: Kalp sorunu. (TSKAD), kalp hastaḷı: Kalp hastalığı. (BKBTA), kaĺp krizi:Kalp krizi. (KOF ; SBK),kaĺp patlaması: Kalp krizi.(SBK), kalp yetmėzlµ: Kalp yetmezliği.(KOF), kap çırpıntısı: Kalp çarpıntısı.(BTGAGümülcine-Yabacıklı), tansiyan: Tansiyon. (AKVİZ), tansiyon: (EİİA ; AKVİZ ; BMİBH ; KDS –Lburgaz –Krk. ; KOF ; GTABKK), tavsıyan: Tansiyon. (BTGA. Gümülcine-Gerdeme), tavsiyan: Tansiyon. (BTGA. Gümülcine- Gerdeme), udar: Kalp krizi. (RAZN ; SBK), ürek kıpırtısı: Kalp çarpıntısı, panik atak. (KIRN), yürek oynaması: Kalp çarpınıtısı.(BTFK) Deri Hastalıkları: akıcı: Çıban.(DRTAS), ayaz: Kel.(DS: -Ed.), ayıtlanma: Yeni doğan bebeklerin kırmızı deri döküntüsü.(TVMA), baak: Vücutta ve elde meydana gelen beyaz benekler.(DS:Bahadırlı, Bayramiç -Çkl.), bakırbasma: Vücudun yer yer kızarması ile beliren bir  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies hastalık. (DS: Ayvacık -Çkl.), bertik: Yara, bere, deride mor leke, çürük. (BTGAGümülcine- Durhasanlar),bezeme: Vücutta şiş ve kızartılarla beliren bir çeşit deri hastalığı.(DS: Evreşe, Gelibolu -Çkl.),bıcııgan: Bıçılgan. Ayak parmakları arasında oluşan deri hastalığı, bıcılgan.(BDAD), bıcırgan/bıçırgan: Kadınların meme uçlarında, çocukların ayaklarında, hayvanların ayak parmaklarıyla bileklerinde ter, pislik, çamur vs. sebeplerden ileri gelen sulu yara. (DS:-Ed. ; DS: Saray –Tk ; DS: Çavuşköy, Babaeski, Lüleburgaz –Krk./DS:Saray -Tk.), çakma: Deri hastalığı, yara, çıban, sivilce.(DS: Lüleburgaz -Krk. ; DS: -Tk. ; DS:Ayvacık -Çkl. ; BTGAGümülcine-Satıköy), çıban: Çıban. (BTTFAD), çığıt: Hamile kadınların yüzünde görülen koyu renkli leke.(DS:Lapseki - Çkl.), çiban: Çıban.(BTFK),danaburun: Parmakdolaması. (DRTAS), darlak: Kel, dazlak.(DS: Biga - Çkl.), daz: Kel.(DS: Karaağaç -Tk.), dızlak: Kel, dazlak. (DS: Lapseki –Çkl.), dolama: Parmaklarda çıkan deri hastalığı. (BDAD), fıska: Sivilce, kabarcık, yanık kabarcığı. (DS: -Ed.), geyiz: Soğuktan ellerde ve yüzde görülen çatlaklar.(DS:Gülpınar, -Çkl.), gıcırgan: El ile ayak parmakları arasında beliren çatlak. (DRTAS), giciik: Bulaşıcı bir deri hastalığı, uyuz.(BDAD), gicik: Uyuz hastalığı.(DS: Ceylan, Lüleburgaz, Çavuşköy, Babaeski -Krk. ; DS: Saray -Tk. ; DS:Fili, Biga, Lapseki -Çkl. ; DRTAS), gonacak: Başta olan kepek.(DS: Şahin , Malkara -Tk.), kabaacık: Kabarcık. Deri üzerinde oluşan şişlikler. (BDAD),karataban: Ayak altında olan yara. (DS: Hayrabolu -Tk.), kavık: seafoodplus.info oluşmuş kabarcık. (BDAD), kavuz: Saç diplerinde olan kepek.(DS: Saray -Tk.), kipek: Kepek. (BTGAGümülcine-Üşekdere), kurulgan: Tırnakla et arasında çıkan bir çıban. (DS: Lapseki , Çkl.), etyaran: Daha çok parmaklarda olan bir çeşit çıban, dolama. (DS: Ceylanköy , Lüleburgaz - Krk.), gūrdeşen: Kurdeşen.(DRTAS), kara yakı: Şarbon hastalığı, kara çıban. (BDAD), karayakmaca:Bir çeşit çıban, şarbon hastalığı.(DS: Yiğitaliler, Bayramiç -Çkl.), kaşıntı: Vücudun herhangi bir yerinde oluşan ve kaşınma isteği veren rahatsızlık. (BTFK), kelebek: Kelebek hastalığı.(DRTAS), kuudeşên: Kurdeşen. (BDAD), mantar: Mantar hastalığı. (GTABKK), nokra: Kellerin başındaki yara. (DS: -Ed.), saçkıran: Saç ve sakal döken bir deri hastalığı.(BDAD), sil: Siğil.(BDAD ; BTFK ; BTTFAD), sivilce: Sivilce. (BKBTA), sivilci: Sivilce. (DRTAS), sivilcÇ: Sivilce. (KBTAHD), sivri: Sivilce.(BKBTA), sivrice: Sivilce. (BTGA. Gümülcine-Aşağıköy), siyil: Siğil.(DRTAS), tavuk götü: Elde oluşan kabarıklık. (RAZN), tazbaş: Kel. (DS: Lâpseki -Çkl.), tazkel: Kel. (DS: Lâpseki -Çkl.), tazlık: Kel. (DS: Lâpseki –Çkl.), temerä: Temre. (BKBTA), temra: Bir çeşit deri hastalığı. (BTFK ; BTTFAD), temre: Temra.(DS: Ceylân,Lüleburgaz -Krk.; DS: Fili, Biga –Çkl. ; BTGA. Gümülcine-Dolapçılar), temrêê: Ekzama. (BDAD), uyuz: Kaşıntı. (TMİKA), üçgünlük: Gözde çıkan bir tür ödeme bağlı kızarıklık. (THGGS), ürtiker: Deri hastalığı, kurdeşen.(GTABKK), yakı: Yakı. Stresten kaynaklanan bir yara türü. (BDAD), yakma: Şarbon hastalığı, karaçıban. (DS: Lüleburgaz -Krk. ; DS: Selanik göçmenleri ; DRTAS ; BTGA. Gümülcine-Çepelli; BTFK ; BTTFAD), yakmaca: Şarbon hastalığı, karaçıban. (DS: Gelibolu, Fili, Biga, Bergaz, Ezine -Çkl. ; DRTAS), yakma yatā: Yüzde çıkan yaranın tedavisinden sonra kalan iz, yakma yatağı. (BTGA. Gümülcine- Çepelli), yalama: Dudakta çıkan yara, uçuk. (DS: Ceylân, Lüleburgaz -Krk.), yalama: Dudakta kuruma, çatlama. (DS: Lüleburgaz -Krk. ; BDAD ; DRTAS), yanıkara: Bir çeşit kötü çıban.(DS: Lapseki -Çkl.), yiv: Yara izi.(DS: Hayrabolu -Tk.) Kemik, Eklem ve Kas Hastalıkları: bertik: İncinmiş, burkulmuş eklem. (DS:-Ed. ; DS: Lüleburgaz -Krk. ; DS:Taşlımüsellim, Lalapaşa, -Ed. ; DS: Saray, Hayrabolu -Tk.), gırık: Kırık.(BKBTA), kırık: Kırık. (BKŞÇ ; TSKAD ; BTTFAD), kireç: Kireçlenme. (BMİBH), kireşleme: Romatizma, kireçlenme.(BTGAGümülcine-Basırlıköy), kramp: Kramp. (GTABKK), kulunç: Şiddetli omuz ve sırt ağrısı.(BDAD), menüsküs: Menisküs.(GTABKK), ramatiz: Romatizma. (BDAD), romatisma: Romatizma. (EİA), romatizma: Romatizma. (BMİBH ; GTABKK), spazm: Kalp kaslarının elde olmadan kasılması. (GTABKK), tus: Eklem hastalığı, romatizma, kireçlenme.(BTGA. Gümülcine- Basırlıköy), yel: Ağrı, sızı, romatizma.(DS: Ceylân ,Lüleburgaz -Krk.),  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies Şeker Hastalığı: şekē: Şeker hastalığı.(KOF), şeker: Şekerhastalığı. (EİİA ; BMİBH ; KOF ; TMİKA ; TSKAD), şekēr: Şeker hastalığı. (AKVİZ), şekē hastalığı: Şeker hastalığı.(ÇGDE), şeker astalığı: Şeker hastalığı. (ÇGDE), şeker astalī: Şeker hastalığı. (RAZN). Kanser Hastalığı: akciyer kanseri: Akciğer kanseri.(KOF), basıra: Kanser hastalığı. (DS:Saray köyleri -Tk.), ince hastalık: Kanser.(BKBTA), kan kanseri: Bir hastalık. (PINGD), kanser: (AKVİZ ; BMİBH ; KOF ; TSKAD ; BKBTA ; GTABKK), kansēr: (AKVİZ ; BKÖBTGA), kanser astalī: Kanser hastalığı. (KOF), rak: Kanser.(BDAD), yemece: Çevresine kol atan bir çeşit kanser. (DS: -Ed.) Omurga Hastalıkları: gambır: Kambur. (DRTAS), gambur: Kambur.(PINGD), kambıısak: Hafif kambur.(BDAD), kambır: Kambur.(KrkİS/KDS ; TMİKA ; BDAD ; RAZN ; SBK), kambÇr: Kambur. (KBTAHD), kambur: Kambur. (ÇVYAÖ), kerz: Kambur.(DS: Lapseki -Çkl.) Akıl ve Ruh Sağlığı Hastalıkları: deli: Deli. (BTTFAD), gözenti: Karasevda denilen akıl hastalığı.(DS: Vize -Krk.), savaklık: Akıl bozukluğu.(BDAD), şifrozon: Şizofren.(RAZN), şizofreni: Şizofreni hastalığına yakalanmış kimse. (GTABKK), uğrama: Çarpılma, halk arasında uğrama.(BTTFAD) Üreme İle İlgili Hastalıklar: yoz: Kısır. (DS: Lüleburgaz –Krk.) Kanla ilgili Hastalıklar: cizlak: Kansız.(DS:Malkara ve köyleri -Tk.), gangıran: Kangren.(DRTAS), gansıs: Kansız.(DRTAS), kansız: Kanı azalmış olan ya da kanı olmayan.(TSKAD) Doğuştan veya sonradan meydana gelen rahatsızlık, sakatlık ve dilsizlikle ilgili sözcükler: ağsak: Topal, hafifçe topallayan, aksak. (DS:Kayapa, -Ed. ; DS:Çavuşköy ,Babaeski -Krk.), anāper: Engelli, sakat.(BTGAGümülcine-Yalımlı), ansak: Topal, aksak.(DS: Bayramiç -Çkl.), āsak: Aksak. (DRTAS), cineviz: Köse.(DS:Kadıköy, Saray -Tk.), dilsiz: Dilsiz.(EKEİYK Enez –Yenice köyü ; TMİKA ; BKBTA), invalit: İnvalid. Sakat, özürlü.(BDAD), kösê: Cüce. Kısa boylu adam. (BDAD), köse: Cüce. (DRTAS), lalik: Dilsiz.(DS: Alpullu, Karıştıran -Krk.), maçık: Köse.(DRTAS), obesite: Obezite. (GTABKK), sakat: Sakat. (EİA ; BKBTA), savak: Topal.(DS: Çukuryurt, Saray -Tk.), şişgo/şişgu: Şişko. (DRTAS), tapa: Kısa boylu insan, cüce. (BDAD), topal: Topal. (EİA ; KDS –Lburgaz –Krk. ; KrkMİ ; BKBTA ; KIRN ; SBK ; BKÖBTGA), yekelik: Topallık. (DS: Lâpseki -Çkl.), zālı: Şişman. (DRTAS) Virüs, Bakteri, Parazit, Mikrop Veya Mantar Gibi Mikroorganizmaların Neden Olduğu Hastalıklar: aar astalıı: Tifo. (BDAD), çiçek astālı: Çiçek hastalığı. (VYAÖ), çiçekñastalī: Çiçek hastalığı. (BTGAGümülcine-Musacık), çuma: Veba hastalığı. (BDAD), dalak: Difteri hastalığı. (DS: Pınarhisar -Krk.), davun: Taun, veba. (DS: -Çkl.), doluca: Tetanos. (DS: Ed. ; DS: Ceylanköy, Lüleburgaz -Krk.), donanma: Çiçek hastalığı. (DS: Keper, Yiğitaliler, Bayramiç -Çkl.), gabagulak: Kabakulak. (DRTAS), garagabārcık: Karakabarcık. (DRTAS), gızamık: Kızamık. (DRTAS), hepatit: Sarılık. (GTABKK), hurelo: Kolera. (BTTFAD), ısıtmá: Sıtma. (KBTAHD), ısma: Sıtma. (DRTAS), içağrısı: Dizanteri ya da kolera hastalığı. (DS: Lapseki -Çkl.), kabakulak: Ateşli ve bulaşıcı bir hastalık. (BKÖBTGA), kolera: Kolera hastalığı. (BTTFAD), kuş palazı: Difteri. (BTGAGümülcine- Domruköy), sarılık: Sarılık. (EİİA ; BKŞÇ; BTGA. Gümülcine-Yardımlı ; BTFK ; BTTFAD), sırtma: Sıtma hastalığı. (BTGA. Gümülcine-Işıklar), ölet: Kolera. (DS: Çınarlı, Şarköy -Tk.), sistit: Bakterilerin sebep olduğu sidik torbası iltihabı. (GTABKK), tifo astalī: Tifo hastalığı. (HİKA), tifüs: Bitle bulaşan bir hastalık. (GTABKK), zona: Virüs yoluyla bulaşan bir hastalık. (GTABKK) Doğum ve Hamilelikle İlgili Terimler: abōrt: Çocuk düşürme.(DRTAS), ağırlıklı: Gebe, yüklü, doğurması yakın.(DS: Kayapa, Lalapaşa, -Ed.), al bastı: Loğusa kadınlarda görülen bir hastalık, loğusa humması. (DS -Krk.), amile: Hamile.(EİA ; TİASÖ ; RAZN ; BTHM), āmile: Hamile.(PINGD ; HİKA), avur: Hamile.(TVMA), cırıltı: Yeni doğan çocuk.(DS: -Ed.), doğum: Doğum. (ÇGDE), dōm: Doğum. (TMİKA), doðum: Doğum. (KOF), dōðum: (RAZN), dōum: (BTFK),  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies doum:Doğum. (BTGAGümülcine-Kozlukebir), dovum: Doğum, doğma işi.(BDAD), duğum: Doğum.(BTHM),dum: Doğum. (BTGAGümülcine-Mehrikoz), dūm: (EİİA ; BMİBH ; BKBTA ; DRTAS ; BTGAGümülcine-Domruköy ; BTHM ; BKŞÇ ; BTGAGümülcine-Hacıkö), dūma: Doğma. (EDAJE ; DRTAS), du˛um: Doğum.(BKBTA), ênceklêyici: Hamile, gebe.(BDAD), eş: İnsan ve hayvanlarda doğum sırasında, bebek ya da yavrudan sonra gelen etsi madde, son, etene. (DS: Lapseki -Çkl.), gebē: Hamile. (RAZN), hāmile: Hamile.(EİA ; KOF ; KIRN), hamile: (EUMİKAK ; BMİBH ; KOF ; PINGD ; BTFK ; BTHM), hāmilӓ: Hamile. (SBK), ļōsa: Loğusa. (BDAD), lōsa: Loğusa. (RAZJE/11), ĺovsa: loğusa. (ÇGDE), lusa: Loğusa. (GTABKK),ĺūsa: Loğusa. (EİA), lūsa: Loğusa. (EDAJE), nohusa: Loğusa.(BKÖBTGA), nōsa: Loğusa. (BTGAGümülcine-Çelebiköy), nusa: Loğusa. (GTABKK), nūsa: Loğusa.(BTGAGümülcine-Ortakışla),sezeryan: Sezaryen. (GTABKK), sezeryen: Sezaryen.(GTABKK), yüklü: Gebe. (DS: Lüleburgaz -Krk. ; DS: Fili, Biga -Çkl. ; BDAD ; BKBTA ; BKÖBTGA) Yukarıda sıraladığımız tıp terimleri ve hastalık adlarından başka “koma, hasta, ateş, sağlık, irin, balgam, iltihap ile vücudun ya da bir organın şişmesiyle beliren bir durumu, bir hastalığı karşılayan adlar-terimler de bulunmaktadır. ahrık/ahırık: Öksürükle çıkan balgam.(DRTAS), balgan: Balgam.(BDAD), ganırık: Balgam.(DRTAS), hıcran: İrin.(DRTAS), iltāp: iltihap.(AKVİZ), iltiāp: İltihap.(ÇVYAÖ), iltihab: İltihap. (KDS –Lburgaz –Krk.), irin: İrin, cerahat. (BDAD), macarat: İrin, cerahat.(BDAD), salım: Grip hastalığına tutulanın burnundan akan su.(DRTAS), eneze: Enize. Çok hasta, mecalsiz.(RAZJE/8), geçik: Ölecek hasta.(DRTAS), gıcık: Gıcık, boğazdaki tahriş. (BDAD), hasta: Hasta.(EİA ; EUMİKAK ; KDS –Lburgaz –Krk. ; KOF ; PINGD ; VYAÖ ; TSKAD ; BKBTA ; RAZJE/22 ; SBK ; BKÖBTGA ; BTFK ; BTTFAD), havale: Havale. (VYAÖ), hıkıcık: Diyafram rahatsızlığından kaynaklanan ‘’hık’’ sesi çıkarmak. (BDAD), işok: Hasta.(DS: Rumeli göçmenleri, Maydos -Çkl.),infektsiya: Enfeksiyon.(BKBTA), koma: Koma. (KDS –Lburgaz –Krk. ; GTABKK), lokal: Sınırlı bir yer ile ilgili olan.(GTABKK), namıs: Nabız.(DRTAS ; RAZJE/10), kadavra: Kadavra.(GTABKK), ölgülük: Cenaze, ölüm.(BDAD), ölü: Hayatı sona ermiş olan. (BDAD ; RAZN ; BTFK), ölüm: Ölüm, ölmek, vefat. (BDAD ; RAZN),sālam: Sağlam, sağlıklı, sıhhatli. (EHİKA ; AKVİZ ; BMİBH ; KrkİS/KDS ; BKBTA ; RAZN ; BDAD), sal: Salgın hastalık. (DS: -Çkl.), sālıg: Sağlık. (BKBTA), sālık: Sağlık. (AKVİZ ; BMİBH ; KrkİS/KDS ; VYAÖ ; BKBTA ; BDAD ; KIRN ; RAZN), sālÇk: Sağlık. (KBTAHD), sālıklı: Sağlıklı. (BMİBH ; KOF), sērkeli: Bulaşıcı. (DRTAS), steril: Her çeşit mikroptan arınmış. (GTABKK), tıkıcık: Hıklama, hıkıcık.(BDAD), yangın: Hastalık ateşi veya derecesi. (BDAD), yangık: Hastalık ateşi.(DS: Fili, Biga - Çkl.), yangılık: Yüksek ateş. (KrkİS/KDS), yangınnık: Ateş. (DRTAS), yangi: Hastalık ateşi. (DRTAS), yangu: Hastalık ateşi. (DS: Ezine -Çkl.) fokye: El ve yüz şişmesiyle beliren ve bu şişliklerde kanın hareketi hissedilen bir çeşit hastalık. (DS: Kaşköy, Havsa -Ed.), garadalak: Dalak şişmesi. (DRTAS), hambelek: Küçük çocuklarda karın ve vücut şişmesiyle beliren bir çeşit çocuk hastalığı. (DS: Kumbağ -Tk.), öğütleme: Yüz şişmesi.(DS: Yiğitaliler, Bayramiç -Çkl.), yılancık: Gövdede şişkinlikler yapan, sıkıntıdan olduğu sanılan bir hastalık. (DS: Fili, Biga -Çkl.) 2. Bölge ağızları üzerine hazırlanmış 37 çalışmadantespit ettiğimiz tıp terimleri ve hastalık adları köken, yapı ve anlam bakımından da ele alınmıştır. KÖKENLERİNE GÖRE TIP TERİMLERİ ve HASTALIK ADLARI Türkçe Adlarla Kurulanlar: ārı: Ağrı. (EİA ; AKVİZ ; KOF ; TMİKA ; BKBTA ; DRTAS ; RAZN ; RAZJE/11 ; SBK ; BTFK), aşı: Aşı.(EHİKA), ebe: Ebe.(EİA ; EUMİKAK ; KOF ; KrkMİ ; PINGD ; BTHM), bertik: Yara, bere, deride mor leke, çürük. (BTGAGümülcine-Durhasanlar), çakma: Deri hastalığı, yara, çıban, sivilce.(DS: Lüleburgaz -Krk. ; DS: -Tk. ; DS:Ayvacık -Çkl. ; BTGAGümülcine-Satıköy), çolak: Elsiz  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies veya kolsuz insan.(BDAD ; BKBTA), damla: İnme, felç.(DS: Kemaller, Rusçuk, Bulgaristan), daz: Saçsız baş, kel.(DS: Karaağaç -Tk.), dolama: Parmaklarda çıkan deri hastalığı. (BDAD), eneze: Enize. Çok hasta.(RAZJE/8), gabagulak: Kabakulak.(DRTAS), gambur: Kambur.(PINGD), garagabārcık: Karakabarcık. (DRTAS), gebe: (EİA ; BTTFAD), gūrdeşen: Kurdeşen.(DRTAS), ısma: Sıtma.(DRTAS), ine: İğne. (EİA), kıpık: İki gözü eşit büyüklükte olmayan insan ya da hayvan. (DS: Lapseki -Çkl.), oturak: Kötürüm.(DS: Lüleburgaz -Krk.), ötürük: İshal.(DRTAS), pişik: Pişik.(BDAD ; BTFK), sancı: Sancı.(KDS –Lburgaz –Krk. ; TİASÖ), sār: Sağır.(BKBTA ; BDAD ; DRTAS ; KBTAHD ; BTGA. Gümülcine-Kargılı Sarıca), sµl: Siğil.(DRTAS ; KBTAHD), sokur: Kör.(DS: Geyikli, Ezine -Çkl. ; DS: Şumnu, Bulgaristan), sürgün: İshal.(DS: -Ed. ; DS: Lüleburgaz -Krk. ; DS: Fili, Biga –Çkl.), şaşı: Şaşı. (TMİKA), tavukkarası: Karanlıkta görmeme hastalığı.(DS: Lüleburgaz -Krk.), topal: Yürürken aksayan (ayak). (EİA ; KDS –Lburgaz –Krk. ; KrkMİ ; BKBTA ; KIRN ; SBK ; BKÖBTGA), tutarak: Sara hastalığı.(DS: Lapseki –Çkl.), üsürǖk: Öksürük.(BTHM), üşütme: Üşüyüp hasta olmak, soğuk almak.(BTTFAD), yakı: Çeşitli otlardan, nesnelerden yapılarak, ağrıyan, hasta organ üstüne konulan bir em. (DS: Hamitabat, Lüleburgaz -Krk.), yılık: Şaşı.(DS: Lüleburgaz, Babaeski -Krk. ; DS: -Ed. ; DS: Tunaboyu , Şumnu , Bulgaristan ; BDAD) Türkçe + Yabancı Adlarla Kurulanlar: akciyer kanseri: Akciğer kanseri.(T.+seafoodplus.info), bebe aspirin: Bebek aspirini.(T.+seafoodplus.info), bel fıtī: Bel fıtığı.(T.+seafoodplus.infoÖ), böbrek tifosu (T.+seafoodplus.info –Lburgaz –Krk.), dūm dokturu (T.+seafoodplus.info), kalp arısı: Kalp ağrısı.(Ar.+seafoodplus.info), nefeS darlī: Nefes darlığı.(Ar.+seafoodplus.info), pademcik ihtihaplanması: Bademcik iltihaplanması.(T.+seafoodplus.info) Yabancı Adlarla Kurulanlar: amaleyat: Ameliyat. (seafoodplus.info), amile: Hamile.(seafoodplus.info ; TİASÖ ; RAZN ; BTHM), apandis amaleyatı (Fr.+seafoodplus.info), dokdor: Doktor.(Fr. AKVİZ), diyalze: Diyaliz. (seafoodplus.info), egzama: Deri hastalığı.(seafoodplus.info), emşire (seafoodplus.info ; AKVİZ ; KOF), enjekte: Enjektör ile vücuda iğne yapma. (seafoodplus.info), gastrit: Mide iltihabı.(seafoodplus.info), hidrosefali: Beyin omurilik sıvısının çoğalması ile, beyin karıncıklarının büyümesine sebep olan hastalık. (seafoodplus.info), hiqaş: İlaç.(Ar. BTGAGümülcine-Çalabıköy), iltāp: İltihap.(seafoodplus.info), kadavra: Kadavra.(seafoodplus.info), kaĺp apı: Kalp hapı.(Ar.+seafoodplus.info), katırak: Katarakt. Göz hastalığı. (seafoodplus.info), kemoterapi: İlaçla sağaltım.(seafoodplus.info ; GTABKK), koma: Koma. (seafoodplus.info –Lburgaz –Krk. ; GTABKK), kramp: Bir veya birkaç kasın istem dışı kasılması. (Fr. GTABKK), pēriz: Perhiz.(Fa. EİA), revir: Revir.(seafoodplus.info), ĺovsa: Loğusa.(Rum.ÇGDE), infektsiya: Enfeksiyon.(seafoodplus.info), mehlem: Merhem.(Ar. DRTAS), menüsküs: Menisküseafoodplus.info eklemlerinde kemik arasındaki kıkırdak yapıda oluşan yaralanma. (Lat. GTABKK), muayyane: Muayenehane. (Ar. KDS –Lburgaz –Krk.), romatisma: Romatizma. (seafoodplus.info), şekē: Şeker hastalığı. (seafoodplus.info), şifrozon: Şizofren.(seafoodplus.info), tālil: Tahlil.(seafoodplus.info ; HİKA ; TİASÖ), tansiyan: Tansiyon. (Fr. AKVİZ),tumor: Tümör, ur.(seafoodplus.info), zona: Virüs yoluyla bulaşan bir hastalık. (seafoodplus.info) YAPILARINA GÖRE TIP TERİMLERİ VE HASTALIK ADLARI Tek Sözcükten Oluşanlar: amelyat: Ameliyat. (AKVİZ ; KDS –Lburgaz –Krk. ; VYAÖ ; HİKA), ārı: Ağrı. (EİA ; AKVİZ ; KOF ; TMİKA ; BKBTA ; DRTAS ; RAZN ; RAZJE/11 ; SBK ; BTFK), āsta (AKVİZ ; BMİBH ; KDS –Lburgaz –Krk. ; PINGD), boranşit: Bronşit.(BMİBH), çiban: Çıban.(BTFK), felç: İnme. (BMİBH ; TİASÖ), ısma: Sıtma.(DRTAS), µ: İğ. Hastalık, dert. (PINGD), kel: Kel.(EUMİKAK ; BDAD ; RAZN), kêl: Kel.(BDAD), kireç: Kireçlenme.(BMİBH), kör: Kör. (EİA ; EUMİKAK ; PINGD ; BKBTA ; BKÖBTGA ; BTTFAD), nohusa: Loğusa.(BKÖBTGA), nokra: Kellerin başındaki yara, kabarcık.(DS: -Ed.), romatizma: Romatizma.(BMİBH ; GTABKK), pēriz: Perhiz.(EİA), rak: Kanser.(BDAD), sakad: Sakat.(EİA), sal: Salgın hastalık. (DS: -Çkl.), sāra: Sara.(DRTAS), sµl: Siğil.(DRTAS ; KBTAHD), sistit: Bakterilerin  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies sebep olduğu sidik torbası iltihabı.(GTABKK), uyuz: Kaşıntı. (TMİKA), yonsul: Kepek (başta). (DRTAS), zatüriye: Zatürre.(KOF) Yapım Eki Alarak Oluşanlar: -ca, būmaca: Boğmaca. (DRTAS), yakmaca: Şarbon hastalığı, karaçıban. (DS: Gelibolu, Fili, Biga, Bergaz, Ezine -Çkl. ; DRTAS) -ıcı: akıcı: Daima akıp duran çıban.(DRTAS), -cİk: arpacık: Gözkapağının kıyısında çıkan arpa tanesi büyüklüğünde çıban.(BTTFAD), gelincik: Istiske. (hastalık)(DRTAS), kabaacık: Kabarcık. Deri üzerinde oluşan madeni para büyüklüğünde şişlikler.(BDAD), yılancık: Gövdede şişkinlikler yapan, sıkıntıdan olduğu sanılan bir hastalık.(DS: Fili, Biga -Çkl.) -ı, -ü: şaşı: Şaşı.(TMİKA), ülü: Ölü.(BTGA. Gümülcine-Üşekdere), sancı: Sancı.(KDS – Lburgaz –Krk. ; TİASÖ). -k (-ık, -ük), ak: ağsak: Topal, aksak. (DS:Kayapa, -Ed. ; DS:Çavuşköy ,Babaeski –Krk.), geçik: Ölecek hasta. (DRTAS), pişik: Pişik.(BDAD ; BTFK), üsürük: Öksürük(BTFK). -ak: konak: Saçtaki kepek. (DS: Lüleburgaz , Krk. ; BDAD), oturak: Kötürüm.(DS: Lüleburgaz -Krk.). -acak: gonacak: Başta olan kepek.(DS: Şahin , Malkara -Tk.). -lİ, -di, -gı, -kı, -nı: çirişli/çirişdi/çirişti: Çapaklı. (DRTAS), dumālı: Dumağılı. (DRTAS ; BDAD), felçli: İnmeli.(PINGD), garımcalı: Karınca hastalığına tutulan.(DRTAS), gıcırgannı: Gıcırganı olan. (DRTAS), gızamıklı/gızamıkgı/gızamıkkı: Kızamıklı. (DRTAS), giciikli: Uyuza yakalanmış kişi. (BDAD), gicikli/gicikgi/gicikki: Uyuzlu. (DRTAS), ısmalı: Sıtmalı.(DRTAS), ilikli/ilikgi/ilikki:Şaşılık. (DRTAS), inmêli: Felç olmuş kişi. (BDAD), kelebekgi/kelebekki: Kelebekli. (DRTAS), kulunçlu: Kulunç ağrıları olan hasta.(BDAD), nasılli: Nasırlı. (DRTAS), oftikalı: Veremli. (DRTAS), ötürüklü/ötürükgü/ötürükkü: İshali olan. (DRTAS ; BDAD/DRTAS/DRTAS), ramatizli: Romatizmalı. (BDAD), sāralı: Saralı. (DRTAS), sµlli: Siğili olan. (DRTAS),sivilcili: Sivilceli. (DRTAS), yōgacalı/yorgacalı: Boğmacalı. (DRTAS) -llk, -gIk, -kIk, -nIk: āsaklık/āsakgık/āsakkık: Aksaklık. (DRTAS), bakārgaralık: Miyopluk. (DRTAS), bınaklık/bınakgık/bınakkık: Bunaklık.(DRTAS), çakmalık: Yüzde çıkan sivilce.(BTGAGümülcine-Satıköy), gansızlık/gansızdık: Kansızlık. (DRTAS), gambıllık: Kamburluk.(DRTAS), gızarıklık/gızarıkgık/gızarıkkık (DRTAS), kargınlık: Mide bozukluğu.(DS:Evrensekiz , Lüleburgaz -Krk.), kekellik: Kekelik.(DRTAS), ısmalık: Sıtmalık. (DRTAS), incesdalık/incestalık: İnce hastalık. (DRTAS), kekêmênnik: Kekemelik.(BDAD), kerzlik: Kamburluk.(DS: Lapseki -Çkl.), kısıllik: Kısırlık.(DRTAS), kızarıklık: Kızarıklık.(AKVİZ), maçıklık/maçıkgık/maçıkkık: Köselik. (DRTAS), moçukluk/moçukguk/moçukkuk: Kısa boyluluk. (DRTAS), sakaametlik: Sakatlık, kırıklık, sınıklık.(BDAD), sakatlık: Sakatlık. (TİASÖ),sallik: Sarılık. (DRTAS), sāllik: Sağırlık. (DRTAS), sarılık: Sarılık. (EİİA ; BKŞÇ ; BTGA. Gümülcine-Yardımlı ; BTFK ; BTTFAD), sārlık: Sağırlık, işitmezlik. (BDAD), savaklık: Aklî dengesizlik, delilik.(BDAD), şaşalık: Şaşılık. (DRTAS), şişgoluk/şişguluk/şişkuluk: Şişkoluk.(DRTAS), şişmannık: Şişmanlık. (DRTAS), tazlık: Saçsız baş.(DS: Lâpseki –Çkl), tıknefeslik: Tıknefes hastalığı. (BDAD), yakmacılık: Şarbon hastalığını tedavi edenin mesleği. (DRTAS), yarımlık: Fıtık.(BTTFAD), yarımnık: Yarımlık, fıtık. (BDAD), yekelik: Topallık.(DS: Lâpseki -Çkl.) -mA, -mE: donanma: Çiçek hastalığı.(DS: Keper, Yiğitaliler, Bayramiç -Çkl.), inmê: Felç, alınma. (BDAD), kekelleme: Kekeleme. (DRTAS), kekezleme/kekezdeme: Kekeleme. (DRTAS), kireçleme: Kireçlenme.(BMİBH ; KOF), kireşleme: Romatizma, kireçleme.(BTGAGümülcine- Basırlıköy), ocaklama: Vücudun her hangi bir hastalıktan dolayı bölge bölge kabarması.  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies (BTGAGümülcine-Durhasanlar), öğütleme: Yüz şişmesi hastalığı.(DS: Yiğitaliler, Bayramiç - Çkl.), üşütme: Soğuk almak. (BTTFAD), yakma: Şarbon hastalığı, karaçıban, yüzde çıkan yara.(DS: Lüleburgaz -Krk. ; DS: Selanik göçmenleri ; DRTAS ; BTGA. Gümülcine-Çepelli; BTFK ; BTTFAD), yalama: Dudakta kuruma, çatlama.(DS: Ceylân, Lüleburgaz -Krk. ; BDAD ; DRTAS) -gAn, -gEn: bıcııgan: Bıçılgan. Ayak parmakları arasında oluşan deri hastalığı, bıcılgan.(BDAD), kurulgan: Tırnakla et arasında çıkan bir çıban. (DS: Lapseki , Çkl.), ötürgen: İshalli (insan ya da hayvan). (DS: Lüleburgaz -Krk.) -sIz, -sİz, -sIs: dilsiz Dilsiz.(EKEİYK Enez –Yenice köyü ; TMİKA ; BKBTA),gansıs: Kansız.(DRTAS), ötürüksüz: Ötürüksüz. (BDAD) -tu, -tü: buruntu: Rahatsızlık veren ishal.(BDAD), ǖrüntü: Mide bulantısı. (BTHM) Birden Fazla Sözcükten Oluşan Tıp Terimleri Ve Hastalık Adları İsim Tamlaması Şeklinde Oluşanlar: aslım astalī: Astım hastalığı.(KOF), ayak mayası(DS:Gelibolu -Çkl.), bacag ārısı: Bacak ağrısı.(BKBTA),baj dönmesi: Baş dönmesi.(TSKAD), baş ārısı: Baş ağrısı.(BKŞÇ ; KOF), baş dönüklǖ: Baş dönmesi.(BMİBH), bel fıtī: bel fıtığı.(VYAÖ), bµn kanaması: Beyin kanaması.(HİKA), böbrek tifosu: Böbrek tifosu.(KDS –Lburgaz –Krk.), burun kanaması: Burun kanaması.(KBÇKTA),çiçekñastalī: Çiçek hastalığı.(BTGAGümülcine- Musacık),du˛um hastānesi: Doğum hastanesi. (BKBTA), gān ārısı: Karın ağrısı.(KOF), kan kanseri: Bir hastalık. (PINGD), kalp deliği: Kalp sorunu. (TSKAD),kaĺp krizi:Yüreğin olağan çalışmasını bir anda engelleyen rahatsızlık. (KOF ; SBK), kap çırpıntısı: Kalp çarpıntısı.(BTGAGümülcine- Yabacıklı), nefez dàrlī: Nefes darlığı.(EHİKA),sıtma astalığı: Sıtma hastalığı. (ÇGDE), şekē hastalıı: Şeker hastalığı.(ÇGDE), ürek kıpırtısı: Kalp çarpıntısı, panik atak. (KIRN),yakma yatā: Yüzde çıkan yaranın tedavisinden sonra kalan iz, yakma yatağı. (BTGA. Gümülcine-Çepelli) Sıfat Tamlaması Şeklinde Oluşanlar:danaburun: Parmakdolaması. (DRTAS), gabagulak: Kabakulak.(DRTAS), garadalak: Dalak şişmesi. (DRTAS), ince maraz: İnce hastalık.(EKEİYK Enez – Yenice köyü), ince hastalık: Verem veya tüberküloz. (BKŞÇ), karakabarcık: Parmaklarda çıkan iltihaplı yara, dolama. (DS: Büyükmanika , Saray -Tk.), karayakmaca: Bir çeşit çıban, şarbon hastalığı.(DS: Yiğitaliler, Bayramiç -Çkl.), salgın hastalık: Salgın hastalık. (BTTFAD), sulu zatürcene: Sulu zatürre.(TİASÖ), tatlı kadın: Bir post parçası ile dua okunarak geçtiğine inanılan bir hastalık.(TVMA), tıknefes: Nefes darlığı çeken (kimse).(TMİKA ; BDAD), uzunöksürük: Boğmaca.(DS: -Çkl.) İsim+fiil şeklinde oluşan hastalık adlarının çoğunu deyim şeklinde oluşan tıp ve hastalık adları bölümünde gösterdik. Bu konudaki bazı örnekler ise şunlardır: amelyat ol-: Ameliyat olmak. (AKVİZ), asta ol-: Hasta olmak, hastalanmak. (AKVİZ ; KOF ; KrkMİ), āsta ol-: Hasta olmak. (PINGD), du˛um yap- (BKBTA), felç ol-: Felç olmak(PINGD), hasta ol-: Hasta olmak.(KOF ; KIRN), kānı ar-: Karnı ağrımak. (RAZN), karnı bur-: Midesi sancılanmak.(DS: Saray -Tk.), māyne et-: Muayene etmek.(AKVİZ), muayne et-: Muayene etmek (AKVİZ), pansuman yap-: Yarayı pansuman yapmak. (BMİBH), sakat ol-: Sakat olmak, sakatlanmak. (KOF), tus ol-: Romatizma olmak, kireçlenmek.(BTGA. Gümülcine-Basırlıköy) ANLAM BAKIMINDAN TIP TERİMLERİ VE HASTALIK ADLARI: Deyim Şeklinde Oluşanlar: ateş bas-: Ateşlenmek, menopoza girmek.(BDAD), ateş kaldī-: Vücut ısısını yükseltmek.(BDAD), dozunu ayarla-: İlaç ölçüsünü aşmamak, gerektiği kadar vermek, almak.(GTABKK), dozunu kaçır-: İlaçta ölçüyü tutturamak.(GTABKK), fėlç vur-: Felç inmek.(KOF), göbek hur-: Halk hekimliğinde göbek ağrısı olanların süpürge sapıyla tedavi edilmesi. (BTGAGümülcine-Dolapçılar), göbē kaç-: Göbeği düşmek de denilen karın ağrısı  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies (BTGAGümülcine-Dolapçılar), kafası nāfile ol-: Başı dönmek. (BTGAGümülcine-Basırlıköy), kaĺp patlaması: Kalp krizi.(SBK), kalp yetmėzlµ: Kalp yetmezliği.(KOF), kıran gel-: Bir topluluğun ve özellikle hayvanların büyük bir bölümünü yok eden hastalık veya başka sebeple ölümcül bir afetin meydana gelmesi. (BTGAGümülcine-Evrenköy), kuuşun dök-: Halk arasında yaygın bir tedavi usulü.(BDAD), sırtma tut-: Sıtma olmak.(BTGA. Gümülcine-Işıklar), sinir sıkışması: Sinir sıkışması.(AKVİZ), sūk al-: Üşütmek, soğuk almak.(BTGA. Gümülcine-Bekirli), tutuk yat-: Felçli olarak yatağa mahkum olmak.(BTGA. Gümülcine-Karagözlü), yasdā düş- /yastā düş-: Yastığa başı düşmek, hastalanmak(DRTAS), yel kes-: Dua ile yapılan bir halk hekimliği tedavisi. (BTGA. Gümülcine-Durhasanlar), yürek oynaması: korkmak(BTFK), yürek silk-: Korkmuş bir kişiyi duayla tedavi etmek. (BTGA. Gümülcine-Durhasanlar) Ad Aktarması Yoluyla Oluşanlar: aar astalıı: Tifo. (BDAD), etdirseği: Gözde çıkan arpacık.(DS: Bergaz, Ezine -Çkl.), gan yüseklµ: Tansiyon. (BKBTA), gözelleme: Verem.(DS: Kumbağ -Tk.), içağrısı: Dizanteri ya da kolera hastalığı.(DS: Lapseki -Çkl.), ince hastalık: Kanser.(BKBTA), ince hasTalık: Verem. (BTGAGümülcine-Bayatlı), sūklama hastalığı: Soğuk algınlığı. (BTGA. Gümülcine-Işıklar), uzunöksürük: Boğmaca.(DS: -Çkl.) 3. Sonuç 1. Trakya ağızları söz varlığında tıp terimleri ve hastalık adları önemli bir yere sahiptir. Trakya ağızlarında hastalık adları genellikle Türkçe kökenli sözcüklerden oluşmaktadır (Tıp terimlerinde alıntı sözcük sayısı artmaktadır). Türkçeden sonra ağırlıklı olarak Arapça, Fransızca ve Farsça kökenli sözcükler görülmektedir. 2. Türk dilinin tarihî metinleriyle Trakya ağızlarında bulunan tıp terimi ve hastalık adları arasında aynı veya benzer sözcüklere rastlanmıştır. 3. Trakya bölgesi ağızlarında bazı hastalık adları yöreden yöreye değişiklik gösterdiğinden bir hastalığın birden fazla adlandırması olduğu tespit edilmiştir. Örneğin; ishal: babisa, babitsa, bıcırık, buruntu, ötürük, sürgün ; kel: ayaz, darlak, daz, dızlak, tazbaş, tazkel, tazlık ; grip, nezle: duma, dumā, dumağ, dumağı, donga, punta, satak ; verem: gözelleme, güzelleme, kurudan, oftika, ince hastalık, tüberküloz ; köse: cineviz, kösê, maçık, moçuk, tapa ; hamile: ağırlıklı, avur, ênceklêyici, gebe, yüklü ; ateş, yüksek ateş: yangın, yangık, yangılık, yangınnık, yangi, yangu. Farklılık gösteren bu terimler halkın ifade etme gücü ve becerisini göstermektedir. 4. Bölge içinde fonetik farklılıklar gösteren hastalık adları ve tıp terimleri bulunmaktadır: doftor/doftur, dokdoĺ, dokdor, doktal, doktū, dukdur duktor, tuktor, tuktur ;ĺōsa, lōsa, ĺovsa, lusa, ĺūsa, lūsa, nohusa, nōsa, nusa, nūsavb. 5. Trakya ağızlarındaki isim tamlaması şeklindeki tıp ve hastalık adlarının tamamı belirtisiz isim tamlaması durumundadır. 6. Trakya ağızlarında hastalıklara ve hastalıkların iyileştirilmesinde kullanılan bitkilere ad verilirken adlandırma ögesi olarak organ, hayvan ve renk adlarından faydalanılmıştır (diş otu, domus otu, koyun kıran, tavukkarası, kedidirseği, itdirseği, kelebek, yılancık, danaburun, gabagulak, tavukgötü, kalp yetmezlµ, beyin kanaması, damar daralması, kara gaz, karayakmaca, karataban, kara yakı, yanıkara, garagabārcık,). 7. Ad aktarması yoluyla oluşan çok sayıda hastalık adı kullanılmaktadır (aar astalıı: tifo, gözelleme: verem, ince hastalık: kanser, uzunöksürük: boğmaca vb.). 8. Trakya bölgesinde geleneksel tedavi yöntemlerinin günümüzde de kullanılmaya devam edildiği görülmektedir. Aynı zamanda dinî inançların da tedavide etkili olduğuna inanılmaktadır.  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies Kısaltmalar Ar.: Arapça Fa.: Farsça Fr.: Fransızca İng.: ingilizce Lat.: Latince Rum.: Rumca TA.: Trakya Ağızları DLT: Divanü Lûgat-it-Türk EUTS: Eski Uygur Tükçesi Sözlüğü 4. KAYNAKÇA VE ESER KISALTMALARI AKBAŞ, Erdinç, (), “İpsala İlçesi Ve Köyleri Folklor Araştırması”, Trakya Üniversitesi Fen- Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Halk Edeb. ABD, Bitirme Tezi, Edirne. (EİİKF) AKCAN, Nurcan, (), “Edirne İli Keşan, Enez İlçeleri Ve Yenice Köyü Ağız Derlemeleri”, Trakya Üniversitesi Fen- Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne. (EKEİYK) AKDUR, Derya, (), Çorlu Ve Yöresinin Ağız Özellikleri, T.Ü. Edeb. Fak., Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne. AKTAŞ, Gönül, Hüseyin, (), Gümülcine Türk Ağzındaki Batı Kaynaklı Kelimeler (Sözlük), Bakeş Yayınları. (GTABKK) ALİ, Nigar, (), Bulgaristan-Kırcali Bölgesi Türk Ağızları, Erciyes Üniversitesi Sos. Bil. Enst., Türk Dili Edeb. ABD, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri. (BKBTA) ARSLAN, Miray; SÖZEN ŞAHNE, Bilge; ŞAR, Sevgi, (), Dünya’daki Geleneksel Tedavi Sistemlerinden Örnekler: Genel Bir Bakış, Lokman Hekim Dergisi, S.6, C.3, s ATALAY, Besim, (), Divanü Lûgat-it-Türk Dizini, C.4, TDK. Yay., Ankara. (DLT) ATICI, Dilek, (), Kofçaz Ağzı (İnceleme-Metinler-Sözlük), Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edeb. ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (KOF) AYDEMİR Fatma, Hayrabolu İlçesi Köy Ağızları, T. Ü. Fen-Edeb. Fak. Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne. (HİKA) CAFEROĞLU, Ahmet, (), Uygur Sözlüğü A-K, Burhaneddin Matbaası, İstanbul. (EUTS) CAFEROĞLU, Ahmet, (), Uygur Sözlüğü K-S, Burhaneddin Basımevi, İstanbul. (EUTS) CAFEROĞLU, Ahmet, (), Uygur Sözlüğü S-Z, Burhaneddin Matbaası, İstanbul. (EUTS) CEBECİ, İsa, (), Örneklerle Deliorman Türk Ağzı Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara. (BDAD) DALLI, Hüseyin, (), Kuzeydoğu Bulgaristan Türk Ağızları Üzerine Araştırmalar, Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: , Ankara. (KBTAHD) DEMİRAY, Gizem, (), Kırklareli Pınarhisar Merkez İlçesi Ve Köyleri Ağız İncelemesi, Trakya Üniversitesi Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (PINGD) DOĞAN, İsmail, BENLİ, Derya Yeşim, (), Bulat Köyü Örneğinde Batı Trakya Gümülcine Ağzı, Gece Kitaplığı.(BKÖBTGA) DURMAZER, Ayhan, (), Tekirdağ İli Saray İlçesi Köyleri Ağız Derlemeleri. (İnceleme- Metin- Sözlük), Trakya Üniversitesi Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (TSKAD) ECKMANN, János, (), Razgrad Türk Ağzı, Türk Dili Ve Tarihi Hakkında Araştırmalar I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara,, s. (RAZJE) ECKMANN, János, (), The Turkish Dialect of Edirne, American Studies in Altaic Linguistics, Vol.: 13, California, s. (EDAJE) EVREN, Kuzu Derya, (), Çanakkale İli Gelibolu İlçesi Ve Köyleri Ağızları (İnceleme-Fonetik-Metin), Trakya Üniversitesi Fen-Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne. (ÇGDE) EYUBOĞLU, İsmet Zeki, (), Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü, İstanbul.  Balkan Eğitim Araştırmaları / Balkan Educational Studies GÜRCİHAN, Güneş,(), Kuzeydoğu Bulgaristanda Çerkovna Köyü Ve Çevresi Türk Ağızları ( İnceleme-Metinler-Sözlük), İnönü Üniversitesi Sos. Bil. Enst., Türk Dili Ve Edeb. ABD, Yüksek Lisans Tezi,Malatya. (KBÇKTA) HÜNERLİ, Bülent, (), Kırklareli Babaeski Merkez İlçesi ve Köyleri Ağız İncelemesi, Trakya Üniversitesi Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edeb. ABD, Türk Dili Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (BMİBH) IŞIKTEKİN, Elif, (), Kırklareli Vize İlçesi Akıncılar Köyü Ağzının Ses Özelliklerinin İncelenmesi, Trakya Üniversitesi Fen- Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne. (AKVİZ) KADIR, OGLARINTAN Fatme, (), Batı Trakya Ağzından Gelenek Ve Görenekler, Trakya Üniversitesi, Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne. (BTFK) KALAY, Emin, (), Edirne İli Ağızları (İnceleme- Metin), Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu TDK Y. (EİA) KALAY, Emin, (), Edirne İli Havsa İlçesi Ve Köyleri Ağızları (İnceleme-Metin), Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Ed. Böl., Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (EHİKA) KARAŞİNİK, Bahtışen, (), Silistre İli ve Yöresi Ağızları, Trakya Üniversitesi Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edeb. ABD, Türk Dili Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (SBK) KIRIKÇI, Özlem, (), Babaeski Köyleri Ağız Çalışması, T.Ü. Edb. Fak. Türk Dili ve Ed. Böl. Bitirme Ödevi, Edirne. (BKŞÇ) METİN, Murtaza Durgyul, (), Razgrad İli Kubrat İlçesi Alevi-Bektaşi Köyleri Ağzı (İnceleme, Metinler, Sözlük), T. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Ve Edeb. ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (RAZN) MOLLA ACHMET, Chılal, (), Batı Trakya Ağzıyla Gelenek Ve Göreneklerin Anlatılması, Trakya Üniversitesi, Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne. (BTHM) MUSLU, Coşkun, (), Vize Yöresinin Ağız Özellikleri, Trakya Üniversitesi Fen-Edeb. Fak., Bitirme Tezi, Edirne. (VYAÖ) OLCAY, Selâhattin, (), Doğu Trakya Yerli Ağzı(İnceleme- Derleme- Dizin), Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara. (DTYASO) ÖZCAN, Seda, (), Tekirdağ İli Ağızları, Trakya Üniversitesi Fen-Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne. (TİASÖ) ÖZDARENDELİ, Nursel, (), Velimeşe Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 34, s. (TVMA) ÖZDEN, Muharrem, (), Batı Trakya Gümülcine Ağzı (Ses ve Şekil Bilgisi, Metinler, Söz Varlığı), T.Ü. Y. Edirne, Kasım ÖZKAYA, Hakkı, (), Kırklareli İli Ağızları Söz Varlığı, Trakya Üniversitesi, Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edeb. ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (KrkİS ; KrkİS/DS ; KrkİS/KDS) SALİMEHMED, Naylen, (), Kırcaali İli Ve Çevresi, Trakya Üniversitesi Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edeb. ABD, Türk Dili Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (KIRN) SAYGI, Zeliha, (), Edirne İli Uzunköprü Ve Meriç İlçeleri (Küçük Altıağaç Köyü) Ağızları, Trakya Üniversitesi Fen- Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Tezi, Edirne. (EUMİKAK) SEVER, Mustafa, (), Türk Halk İnançlarında Ve Halk Hekimliği Uygulamalarında Meyve, TÜBAR-XVI, Güz, s ŞAHİN, Nazmiye, (), Tekirdağ İli Hayrabolu İlçesi Gelenek Ve Göreneklerinde Sayılar, Trakya Üniversitesi Fen-Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne. (THGGS) ŞANLI, Cevdet, (), Kırklareli İli Merkez İlçe Köyleri Ağızları, Trakya Üniversitesi Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edeb. ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (KrkMİ) TOP, Aslı, (), İpsala İlçesi Ağızları (İnceleme- Metin), Trakya Üniversitesi Fen-Edeb. Fakültesi, Türk Dili ve Edeb. Böl., Bitirme Ödevi, Edirne. (EİİA) TOSUN, İlker, (), Tekirdağ Merkez İlçe Ve Köyleri Ağzıları, Trakya Üniversitesi Sos. Bil. Enst., Türk Dili ve Edeb. ABD, Türk Dili Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne. (TMİKA) Türkçe Sözlük , Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 

seafoodplus.info anlamını bilmediğiniz kelimelerin Türkçe, İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Rusça, Azerice, Hollandaca (Flemenkçe), Yunanca, Japonca, Lehçe, Osmanlıca ve bir çok dilde sözlük anlamı ve çevirilerine pratik bir şekilde cevap veren çok dilli ve kapsamlı bir sözlük ve bilgi kaynağıdır.

"Ne demek?" ve "Nedir?" gibi sorularınıza cevaplar bulabilir ve kelime anlamlarını öğrenebilir, atasözleri, deyimler ve türetilmiş kelimelere bakabilirsiniz.

Türkçe bilim terimleri sözlüğü veritabanında bir çok konuda terimler ve anlamlarına ulaşabilirsiniz. Veritabanında yer alan Türkçe kelimeler TDK - Türk Dil Kurumu - sözlük anlamı referans alınarak eklenmiştir.

seafoodplus.info kelime araçları kelime bulucu ve bulmaca sözlüğü kullanımı kolay kelime yardımcılarıdır. Kelime bulucu ve bulmaca sözlüğü kullanmanın kelime hazinenizi geliştirmenize, kelimeleri doğru bir şekilde öğrenmenize ve karışık harflerden oluşan bir kelimeden yeni kelimeler bulmanıza, bulmacalarda takıldığınız kelimeleri bulmanıza yardımcı olduğunu göreceksiniz.