Aydın Elit Kız Öğrenci olarak Aydın'ı kazanan kız öğrencilerimiz için Aydın'ın en meşhur ve yöresel yemeklerini tanıtmak istedik.
Aydın bölgesine ait yöresel lezzetlerimiz Türkiye çapında üne kavuşmuştur.
Aydın'ın en meşhur yöresel yemekleri ve lezzetleri arasında keşkek yuvarlama tahinli pide incir arası ceviz, kedirgen kavurması, yoğurtlu kızartmadır.
Aydın'da yemekli bir düğüne gittiğinizde size ikram edilen yemeklerden en başında yukarıdaki listede saydığımız yemekler gelmektedir.
Tabii yapılışları köyden köye ve yapan kişinin nasıl öğrendiğine göre değişiklik göstermektedir.
Aydın elit kız öğrenci yurdunda Aydın'a ait yöresel yemekleri bazı zamanlar da öğrencilerimiz için akşam yemekleri menülerimize eklemekteyiz.
Aydın yöresinin en meşhur yemeklerinden birisidir. Tereyağı buğday ve genellikle kuzu eti ile yapılan keşkek üzerine kırmızı biber ve tereyağlı sos dökülerek yenilmektedir.
Her damak zevkine hitap eden bu efsanevi yöresel lezzetimiz genellikle Aydın'da tüm yemekli düğün sünnet gibi cemiyetlerde gelen misafirlere ikram edilmektedir.
Hatta Aydın'da keşkek yöresel yemek olmaktan çıkmış ve birçok kişiye de iş imkanı sunmuş durumdadır.
Aydın'da yemekli düğün ve sünnet etkinliklerine kazanlarca keşkek yapan kişiler ve yemek firmaları her geçen gün artan bir pazara sahip olmaktadır.
Çingene pilavı genellikle Aydın'a dışarıdan gelen ve bu yemeğin ismini ilk kez duyanlar tarafından içerisinde bulgur yada pirinç olduğu zannedilen bir yemektir.
Ancak adı ne kadar çingene pilavı olsa da içinde pirinç ya da bulgur bulunmamaktadır.
Çingene pilavının içerisinde çökelek (kesik) başta olmak üzere domates, zeytin, biber, baharat ve maydanozun zeytinyağı ile harmanlanmasıyla hazırlanan her öğün yenebilecek lezzetli bir salatadır.
Yuvarlama yemeğimiz de Ege bölgesinin dışında hatta Aydın dışında çok fazla bilinmeyen yöresel bir lezzetimizdir. Yuvarlamanın yapılışında kıyma, yumurta, soğan ve baharat kullanılmaktadır yuvarlama servis edilirken üzerine sarımsaklı yoğurt ve kırmızı biberli yağ dökülerek sıcak bir şekilde servis edilmektedir.
Yuvarlama da aynı keşkek gibi Aydın'da gittiğiniz tüm düğün ve sünnet cemiyetlerinde size ikram edilecek olan yemeklerin en başında gelmektedir.
Aydın'ın neyi meşhur ise, kısa bir Aydın seyahatinde bu güzelliklerin gözlenmesi tercih edilebilmekte. Buna bağlı olarak Aydın'ın nesi meşhur konusu, yolculukların evvelinden araştırılıyor. Bu güzide Ege kentinin doğası, kültürü ve tarihsel alanlarının yanı sıra, yemekleri de pek özeldir. Bu konu ise Aydın'ın meşhur yemekleri olarak bambaşka bir başlık altında dahi incelenebilir. Peki ya Aydın nesiyle meşhur ve Aydın'ın neyi meşhur?
Verimli toprakların bulunduğu coğrafya üstünde kurulmuş olan ve de Büyük Menderes Irmağı içinden faydalanmakta olan Aydın, Türkiye'de turizmin cenneti olarak da bilinen Ege Bölgesi şehirlerinden bir tanesidir. Antik dönemlerden bugüne kadar süregelmiş çeşitli kültürel ve tarihi yapıları sayesinde de misafirlere harika bir gezi süreci yaşatabilen Aydın, seyahat sever gezginlere oldukça faydalı bir ev sahipliği yapmaya uygun. Ege Denizi'ne kıyısı olmasından ötürü; insanlar Aydın'a hem kültürel hem de turizm amaçlı seyahat gerçekleştirebiliyor. Bu sayede ise Aydın'ın meşhur yemekleri, kültürel güzellikleri, hediyelik eşyaları, meşhur yiyecek, içecek ve tatlıları ilgi odağı oluyor. Aydın'ın en meşhur şeyleri ise genel olarak; zeytinyağı, incir, kestane, Ege yeşillikleri, zeytinyağlı ve sebzeli yemekleri ile üçetek, uladu örtü, şalvar ve çeki olarak bilinen hediyelik giysiler olmakta.
Güzel bir tatilin, gezinin ve yemek yemenin yanı sıra; Aydın seyahati dönüşünde bu ilden alınabilecek pek çok hediyelik eşya da bulunuyor. Genellikle Aydın'ın kültürel mirasını yansıtmakta olan bu hediyelik eşyalar ise, ziyaretçiler tarafından oldukça ilgi görmekte. Aydın'ın meşhur hediyelikleri şu şekilde sıralanabilir;
Siyah gön pabuçlar
Uladu örtü
Kuşak
Çeki
Şalvar
Üçetek
Gömlek
Fes
Fermile – Fermene
Göğüslük - Önlük
Buzdolabı magnetleri
Aydın el işi ürünleri; cam ve seramik malzemeli ürünler
Kuşadası halıları
Karacasu'dan alınabilecek toprak ürünler
Aydın inciri ve zeytini
Aydın ili Ege Bölgesi içerisinde bulunduğu için yemek konusunda da oldukça çeşitlidir. Ege Bölgesi içerisinde bulunmasının yanı sıra, kültürel ve tarihsel geçmişinin çok köklü olmasından ötürü de Aydın mutfağı oldukça kalabalık olmaktadır. İşte Aydın'ın yöresel yemekleri ile içecek ve tatlıları;
Çine köftesi
Çingene pilavı
Kabak tatlısı
Tahinli pide
Turunç reçeli
Paşa böreği
Aydın güveci
Sini pidesi
Zeytinyağlı börülce
Keşkek
İmambayıldı
Pelvize tatlısı
Zerde
Yuvarlama
Etli enginar
Nohutlu kereviz
Ciğer sote
Sarmaşık ve kedirgen kavurma
Lokma
Aşure
Muhallebi
İrmik helvası
Ayran
Komposto
Şerbet
Aydın’ın nesi meşhur, Ege Bölgesi’nde yer alan Aydın tarım bakımından gelişmiş illerimizdendir. Güzelliği nedeniyle turizmi oldukça gelişmiş olan Aydın’ın yöresel lezzet çeşitliliği bakımından da gelişmiştir. Gelin, Aydın’ın yöresel tatları arasında neler varmış bir bakalım..
Aydın’ın Meşhur Yemekleri, Zeytinyağlıları ve Tatlıları
Çine Köftesi
Kırlı Kızartma
Paşa Böreği
Çingene Pilavı
Tahinli Pide
Sini Pidesi
Aydın’ın Diğer Meşhur Yiyecekleri
Çine Köftesi
Aydın’ın Çine ilçesinde yapılan ve yapıldığı yerden adını alan Çine Köftesi yapılışını çok az kişinin bildiği yöreye has köftelerden. Aydın’a yolu düşüp bu güzel köfteyi deneme imkânı bulanlar, bu lezzeti bol köpüklü bir yayık ayranla taçlandırmayı da unutmasınlar :)
Kırlı Kızartma
Sebze sevenlerin gözdesi olan ve soğuk olarak tüketilen Kırlı Kızartma; patlıcan, sivri biber, soğan, sarımsak ve tabi Ege’nin en sık tercih ettiği şekilde zeytinyağı ile hazırlanmaktadır. Bu hoş lezzet piştikten sonra yoğurtla servis edilmektedir.
Paşa Böreği
El açması yufkaların et suyuyla ıslatılması ve üzerine kıyma harcı yayılmasıyla hazırlanan Paşa Böreği, üzerine yağ yakılarak ve yoğurtla soslanarak servis edilmektedir. Yörenin en meşhur ve leziz yemeklerinden olan bu börek de Aydın’ın denenmesi gerekenlerinden.
Çingene Pilavı
Adı pilav olsa da kendi bir başka olan Çingene pilavının içinde yok yok! Her öğün rahatlıkla tüketilebilecek bu yiyecek; çökelek, salatalık, domates, biber, zeytin, taze soğan, maydanoz, kekik ve zeytinyağının harmanlanmasıyla hazırlanmaktadır.
Tahinli Pide
Aydın’ın kaçırılmayacak lezzetlerinden biri olan Tahinli Pide, özellikle Yeni Pazar, Söke ve Nazilli taraflarında rahatlıkla bulunabilir. Bu lezzeti kaçırmak istemeyenler rotalarını bu noktalara doğru çevirdiklerine asla pişman olmazlar.
Sini Pidesi
Ispanak, pırasa ve ısırgan otunun parçalanarak katlı açılan yufkaların arasına konmasıyla yapılan börek benzeri bu lezzet de yörenin denenmesi gereken lezzetlerindendir.
Aydın’ın Diğer Meşhur Yiyecekleri
Aydın’a yolu düşenlerin fırsat bulursa denemesi gereken diğer lezzetler şu şekildedir:
Kuru Börülce Salatası
Aydın Güveci
Sarmaşık ve Kedirgen Kavurma
Koruk Ekşili Bamya
Kabak Tatlısı
Turunç Reçeli
Sorumluluk sahamızda bulunan her ilçemizde her lokantada yada kapısını çaldığınız her evde tadına bakacağınız yöresel lezzetleri sizler için derledik.
Kıymalı, peynirli, kaşarlı, yumurtalı ve bölgeye has tatlı olarak tüketilen tahinli pide tüm ilçelerde farklı lezzetlerde odun ateşinde servis edilmektedir. Bozdoğan Pidesi (manda kaymağı kullanılır), Karacasu Pidesi, Nazilli Gülü gibi isimlerle tüm Türkiye’de adından söz ettirmektedir. Karacasu’da her yıl yapılan festivalde pideciler en uzun pideyi yapmak için yarışırlar.
Düğün, sünnet ve hayır işlerinde sunulan bir çeşit geleneksel cemiyet yemeğidir. Karacasu Yaylasında her yıl yapılan DEDEBAĞ KEŞKEK HAYRI yedi yüzyıla aşkın süredir yaşatılan bir geleneğe ev sahipliği yapmaktadır. Tereyağı, buğday, tavuk ya da kuzu etiyle yapılan Keşkek’in üzerine tekrar tereyağı ve kırmızı biberle hazırlanan sos döküldüğünde oldukça lezzetli bir hal alıyor. Keşkek adeta az malzemeyle de dünyanın en güzel yemeklerinden birinin yapılabileceğinin kanıtı niteliğinde. Aydın da bu yöresel tat, özellikle düğün ve sünnet gibi özel günlerde servis ediliyor.
Bir çeşit salata olup, kahvaltılarda tüketilen sebzeli ve çökelekli bir lezzettir. Aydın yöresel yemekler yazımızın en ilginç yemeklerinden birisi de çingene pilavı. Adı pilav olsa da içinde aklınıza gelebilecek her şeyin bulunduğu yemek, kahvaltıdan akşam yemeğine her öğün yiyilebiliyor. İçinde; domates, biber, salatalık, çökelek, soğan, kekik ve zeytin bulunan pilavın üzerine bir de has zeytinyağı eklenince tadına doyum olmuyor.
Düğün, sünnet gibi cemiyetlerde salata olarak misafirlere sunulur. Zeytinyağı, biber, sarımsak, ayran, su, nar ekşisi veya koruk suyu, limon, tuz ile yapılır.
Özellikle yaz günlerinde salata olarak sofraları süslemektedir. Zeytinyağı, közlenmiş patlıcan ve kırmızı biber, börülce, sarımsak, nar ekşisi veya limon, maydanoz ve tuz kullanılarak yapılmaktadır. Biber kullanılarak yapıldığı gibi, börülce, semiz otu gibi sebzeler kullanılarak yapılmaktadır.
1 yaşına gelmemiş süt kuzuların, takıldığı demir aparatlarla ateşin üzerinde döndürülerek pişirildiği bir tür kebap türüdür. Sorumluluk sahamızdaki ilçelerde farklı işletmelerde yapılmakta olup, bölgeye gelen ziyaretçilerin uğradığı lezzet duraklarından biridir.
Yavru tavuk, zeytinyağı, tereyağı, soğan, kuru veya taze kırmızı biber, toz kırmızı biber, tuz, domates koyularak pişirilen bu yemek bu bölgeye has yöresel bir lezzettir.
İncir çeşidi olan iğlekten ve limon benzeri olan turunçtan yapılan reçeller, diğer reçellere göre daha uzun sürede hazırlanmaktadır. Birçok aşamadan geçirilerek pişirilmekte ve sunuma hazır hale getirilerek raflarda yerini almaktadır.
“Nazilli Kar Helvası” ismiyle coğrafi işaret tescili de aldığımız bölgemizin en ferahlatan lezzetidir. Kışın kar yağdığında özel kuyulara gömülerek saklanan karların pekmez veya meyve şuruplarıyla tatlandırılarak hazırlanan helva sıcak yaz günlerinde getirdiği ferahlık ve damakta bıraktığı meyvemsi tat ile vazgeçilmezidir.
Aydın’ın en ünlü yöresel yemeklerinden olan Paşa Böreği, ana yemeklerle yarışacak nitelikte lezzetli ve zengin bir tat sunuyor. El açması yufkaların et suyuyla ısıtılmasının ardından dana kıymasıyla donatılması ve üstünün de kıyma ve yoğurtla kaplanmasıyla oldukça lezzetli bir hale geliyor.
Enginarın gövdesi, yaprakları ve sapının kullanılarak yapıldığı bu lezzetli yemek Aydın’ın en lezzetli yöresel yemeklerinden. Enginar yemeğinin yanı sıra enginar dolması da oldukça lezzetli bir seçenek.
Yumurta, kıyma, soğan ve baharatların karışımıyla bir araya gelip yuvarlanarak sonra tavada kızartılıp ardından tereyağı, su ve yine çeşitli baharatların bulunduğu bir tencerede pişirilerek yapılan yuvarlama, üzerine toz biberli sos ve kese yoğurdu eklenince de adeta bir şahesere dönüşüyor.
Yeşil sivri biber, patlıcan, soğan ve sarımsakla yapılan, zeytinyağı ile lezzetini tamamlayan Kırlı Kızartması, özellikle sebze yemeği sevenlerin çok beğeneceği bir tat. Kırlı Kızartması, soğuk olarak servis ediliyor ve yoğurt ile yendiğinde daha lezzetli bir hal alıyor.
Aydın’a yolunuz düştüğünde Söke, Nazilli ve Yenipazar’da bulunan pidecilere uğrayarak bölgenin yöresel tatlarından olan hayatınızdaki en lezzetli pideyi yiyebilirsiniz.
Tahinle yapılan pide, bazen isteğe göre üzerinde fındık ve ceviz parçalarıyla da servis ediliyor.
Kabakların incecik kesilip, pişirilmesiyle yapılan Kabak Tatlısı üzerine dökülen ceviz içiyle dillere destan bir lezzete sahip. Yanında mis gibi yeni demlenmiş çayla çok iyi ikili olacağından eminiz.
Kurusu ayrı tazesi ayrı lezzetli olan incir Aydın’ın efsane yemişleri arasında. Şehre yolunuz düşerse bu güzel incirleri tatmanın yanı sıra dönüşte sevdiklerinize hediye olarak da götürebilirsiniz.
Dilek yemeği adıyla da bilinen yemek, isteğe göre tavukla ya da kuzu etiyle yapılabiliyor. Nohut, pilav ve etin tatlarının birbirine karıştığı yemek, Kuşadası’nda sıklıklı yapılan yemeklerin başında geliyor.
Ciğerin bürgüsüyle yani karın zarıyla hazırlanan dolma, en lezzetli etli dolma çeşitlerinden birisi. Doğranan karaciğerlerin, dolmanın iç harcıyla karıştırıldıktan sonra ciğer bürgüsüne sarılmasıyla yapılan yemek, kokusuyla da iştah kabartıyor.
Çorba, her bölgenin en sevdiği yemek çeşitlerinden birisi olduğu için, sofralarda her zaman yerini alıyor. Aydın’ın yöresel yemeklerinden birisi de Kulak çorbası. Nohut, pişmiş köfte, yoğurt ve isteğe göre daha çeşitli pek çok lezzetin terbiye edilmesiyle yapılan çorba, görüntüsüyle de ilgi çekiyor.
Ege Bölge’sinde en çok sevilen ve içilen çorbalardan birisi de Tarhana çorbası. Her yörenin kendine özgü biçimiyle yapılan Tarhananın, kurutma aşamasında da epey emek gerekiyor. Genellikle salçasız yapılan tarhana, pek çok hastalığa şifa olması nedeniyle de, kışları en çok içilen çorbalardan.
Güveçte yapılan her yemeğin ayrı bir lezzeti oluyor. Acılı güveç de, Aydın’da yapılan en lezzetli güveç yemeklerinden. Etle yapılan yemek, domates, soğan ve etlerin üst üste dizilmesiyle yapılıyor. Siz de güveç yemeği sevenlerdenseniz, acılı güveci denemenizi tavsiye ederiz.
Sarma denmiş olsa da, Memleket sarması yemeğinin bildiğimiz sarma yemekleriyle pek alakası yok. Kuzu kolunun una bulanıp pişirildikten sonra, zeytinyağı ile köfte eklenen yemek, sıcak yemek olarak yeniyor.
Acı ot olarak da bilinen ot cinsiyle yapılan kavurma, taze kısımları elle bölünerek yapılıyor. Bıçakla kesilince acısı çıktığı için bu yöntemle yapılıyor. İsteğe göre zeytinyağı salata olarak yenilen yemek, sabah kahvaltılarında yumurtayla birlikte de tercih edilebiliyor.
Kedirgen otunun temizlenip soğanla beraber kavrulmasıyla yapılan ot yemeği, genellikle baharat katılarak yeniyor. Yumurtalı olarak da tercih edilen ot kavurması, sıcak ya da soğuk olarak yenebiliyor.
Aydın yöresel yemekler yazımızın diğer güzel lezzeti de, Pervize tatlısı. Genellikle Aydın’ın Yenipazar ilçesinde yapılan tatlı, Nişastayla yapılıyor. Kolay tarifiyle sık sık tercih edilen lezzet, dilerseniz içerisine meyve katılarak, meyve aromalı da yenebiliyor.
Tazecik ısırganların zeytinyağıyla kavrulup, yufkaların içine girdiği bu harika lezzete, ısırgan otu böreği deniyor. İsteğe göre içine ıspanak da eklenen börek, Aydın yöresinin yanı sıra, Boşnakların da sık sık yaptığı yemeklerden.
Arapsaçı otunun sirkeyle yıkanmasından sonra, soğan ve sarımsakla kavrulan ot, yumurtayla karıştırılarak yeniyor. Aydın’ın sıcak yaz günlerinde yemeyi tercih ettikleri hafif yemeklerden olan arapsaçı, soğuk ya da sıcak olarak yenebiliyor.
Nohut ve kereviz sevenlerdenseniz, bu ikisinin karışımı tam da size göre. Limonda bekletilen kerevizlerin daha sonra salça, nohut, soğan, ve patatesle pişirilmesiyle yapılan yemek, isteğe göre zeytinyağlı da yapılabiliyor.
Zeytinyağlı enginar yemeğini hepimiz biliriz, ancak etli enginar da Aydın’da en çok yapılan enginar yemeklerinden biri. Kavrulan kuşbaşı etlerin üzerin eklenen doğranmış enginarların, soğanla iyice pişmesiyle yapılan yemek, üzerine dereotu konularak servis ediliyor.
Aydın’ın hafif yemeklerle dolu sofrasına en çok yakışan salata çeşitlerinden birisi de yoğurtlu semizotu salatası. Semizotunun temizlenip sarımsaklı yoğurtla karıştırılmasıyla yapılan salata, üzerine dökülen zeytinyağıyla servis ediliyor.
Safran, zerdeçal ve nişastanın harika karışımıyla ortaya çıkan tatlı, keskin tadıyla da en özel tatlılardan olmayı başarıyor. Genellikle düğün, sünnet, bayram gibi özel günlerde daha çok yapılan tatlı, isteğe göre kuş üzümüyle de yapılabiliyor.
Patatesgillerden olan yer elmasıyla yapılan yemek, kabukları kesilmeden elma dilim patates gibi kesilerek fırına veriliyor. Sarımsak, kekik ve zeytinyağıyla soslanan yer elmaları, fırından çıktığında mis gibi kokusuyla iştah açıyor.
Aydın yöresel yemekler yazısı yazıp, koruk ekşili bamyayı yazmamak olmaz. Olgunlaşmamış üzümlerden yani koruktan elde edilen suyla yapılan bamya, Aydın mutfağının en lezzetli yemeklerinden. Genellikle zeytinyağıyla yapılan yemek, yaz-kış tercih ediliyor.
Isırgan otu olarak da bilinen dalgan otu, börek ve çorba dışında kavurma olarak da yapılabiliyor. İsteğe göre çeşitli garnitürlerle yapılan kavurma, zeytinyağlı meze olarak da masalarda yerini alıyor.
Ege Bölgesi’nin en çok yenen otlarından pazı, mevsiminde taze teze toplandıktan sonra, sabah kahvaltılarından, akşam yemeğine her öğünde sofrada yerini buluyor. Genellikle kavurma şeklinde yapılan pazı, yumurtayla da çok yakışıyor.
Aydın yöresel yemekler yazımızın bir diğer ot kavurması çeşidi de Ebegümeci kavurması. Kömeç de denen Ebegümeci otu da, diğer Ege otları gibi, kavrulduğunda lezzetiyle herkesi büyüleyen otlardan. Genellikle arapsaçı otuyla da karıştırılan kavurmaya, isteğe göre baharat eklenebiliyor.
Aydın’da gittiğiniz pek çok restoranda bulabileceğiniz yemeklerden olan mantar kavurması, genellikle akşam yemeklerinde tercih ediliyor. Siz de mantar sevenlerdenseniz, mantar kavurması tam size göre.
Kabak kavurması, Aydın’da yapılan zeytinyağlı yemeklerin başında geliyor. Soğan ve salçayla kavrulan kabaklar isteğe göre, yumurtayla, ya da sarımsaklı yoğurtla yenebiliyor. Eğer sadece kavurmayı yaparsanız, yanına pilavın iyi eşlik edeceğini söylemekte fayda var.
Yaprak sarma aslında her yörenin en sevdiği lezzetlerden. Aydın yöresi de, yaprak dolmasını genellikle zeytinyağlı yapmayı tercih ediyor. Kışın etlisi , yazın da zeytinyağlısı yapılan dolmalar, mis gibi limon kokusuyla da damağınızda iz bırakıyor.
Zeytinyağıyla yapılan her yemeğin ayrı bir güzelliği oluyor. Zeytinyağlı taze börülce de bunlardan. Soğan ve salçayla kavrulan börülceler, isteğe göre garnitür eklenerek servis ediliyor.
Tıpkı fasulye gibi yapılan zeytinyağlı taze börülce, acılı ya da acısız yapılabiliyor. Börülce sevenler için en güzel alternatiflerden olan lezzeti, denemediyseniz tatmanızı tavsiye ederiz.