Aykon Akademi Şikayet

MOTİF AKADEMİ HALKBİLİMİ DERGİSİ Motif Academy Folklore Journal ISSN / 2 Balkan Özel Sayısı Sahibi / Owner M. Zeki BAYKAL Yayın Kurulu / Editorial Board Prof. Dr. Erman ARTUN Prof. Dr. Gürbüz AKTAŞ Prof. Dr. Mehmet AÇA Prof. Dr. Metin EKİCİ Prof. Dr. Özkul ÇOBANOĞLU Prof. Dr. Turgut KARABEY Yrd. Doç. Dr. Doğan KAYA Sabri KOZ Tekin KOÇKAR Editör / Editor Doç. Dr. lşıl ALTUN Bu Sayının Editörleri / Editors of This Issue Yrd. Doç. Dr. Fatih İYİYOL (Süleyman Şah Üniversitesi)) Doç. Dr. lşıl ALTUN Temsilcilikler / Representation Doç. Dr. Ağaverdi XƏLIL (Azerbaycan) Dr. Elmira MAMEDOVA (Azerbaycan) Dizgi & Sayfa Düzenleme/ Design Öğr. Gör. Barış AKSU (Kocaeli Üniversitesi) Yönetim Yeri / Head Quarter Motif Halk Oyunlan Eğitim ve Öğretim Vakfı Fevzipaşa Cad. No: Edirnekapı / İstanbul Tel.: +90 61 68 - 23 69 - 87 90 Faks: +90 52 43 [email protected] http://www. seafoodplus.info Baskı / Print Pnarbaş Matbaacılık ve Reklam Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Rami Kışla Cad. Topçular İş Merkezi No/ Topçular / İSTANBUL, Türkiye Tel: Faks: seafoodplus.info  Danışma Kurulu / Advisory Board Prof. Dr. Ziyat AKKOYUNLU – Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Kemal KARPAT – University of Wisconsin (ABD) (Türkiye) Prof. Dr. Süleyman KAYIPOV – Kırgızistan-Türkiye Manas Prof. Dr. Ali Berat ALPTEKİN – Selçuk Üniversitesi Ünv. (Kırgızistan) (Türkiye) Prof. Dr. Muhtar KAZIMOĞLU - Azerbaycan Milli Bilimler Prof. Dr. Erman ARTUN – Çukurova Üniversitesi (Türkiye) Akademisi (Azerbaycan) Prof. Dr. Pakize. AYTAÇ - Gazi Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. M. Zeki KUŞOĞLU – Marmara Prof. Dr. Ensar ASLAN – Dicle Üniversitesi (Türkiye) Üniversitesi/Emekli (Türkiye) Prof. Dr. Sarah M. ATIS – University of Wisconsin (ABD) Prof. Dr. İrfan MORİNA –Piriştine Üniversitesi (Kosova) Prof. Dr. Richard BAUMAN – Indiana University (ABD) Prof. Dr. Öcal OĞUZ – Gazi Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. Halil BUTTANRI – Osmangazi Üniversitesi Prof. Dr. Taciser ONUK – Gazi Üniversitesi/Emekli (Türkiye) (Türkiye) Prof. Dr. Mustafa CEMİLOĞLU – Uludağ Üniversitesi Prof. Dr. Tuba ÖKSE – Kocaeli Üniversitesi (Türkiye) (Türkiye) Prof. Dr. Can ETİLİ ÖKTEN – İstanbul Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Hakan CEVHER – Ege Üniversitesi (Türkiye) (Türkiye) Prof. Dr. Ömür CEYLAN – Kültür Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. Nebi ÖZDEMİR – Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Ali ÇELİK – Karadeniz Teknik Üniversitesi (Türkiye) (Türkiye) Prof. Dr. Karl REICHL – Universität Bonn (Almanya) Prof. Dr. Özkul ÇOBANOĞLU – Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Saim SAKAOĞLU – Selçuk Üniversitesi/Emekli (Türkiye) (Türkiye) Prof. Dr. Fikret DEĞERLİ –Yeditepe Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. Uli SCHAMILOGLU – University of Wisconsin– Prof. Dr. Ali DUYMAZ – Balıkesir Üniversitesi (Türkiye) Madison (ABD) Prof. Dr. Metin EKİCİ – Ege Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. Bilge SEYİDOĞLU – Atatürk Üniversitesi/Emekli Prof. Dr. Mehdi ERGÜZEL – Sakarya Üniversitesi (Türkiye) (Türkiye) Prof. Dr. Elfine SIBGATULLINA – Moskova (Rusya) Prof. Dr. Suat GEZGİN – İstanbul Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. Kemal SILAY – Indiana University (ABD) Prof. Dr. Henry GLASSIE –Indiana University (ABD) Prof. Dr. Esma ŞİMŞEK – Fırat Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. İsmail GÖRKEM – Erciyes Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. Münevver TEKCAN – Kocaeli Üniversitesi Prof. Dr. Nevzat GÖZAYDIN – Ankara Üniversitesi/Emekli (Türkiye) (Türkiye) Prof. Dr. Ali TORUN – Dumlupınar Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. Tuncer GÜLENSOY – Erciyes Prof. Dr. Fikret TÜRKMEN – Ege Üniversitesi (Türkiye) Üniversitesi/Emekli (Türkiye) Prof. Dr. Tülay UĞUZMAN – Başkent Üniversitesi Prof. Dr. Umay GÜNAY – Hacettepe Üniversitesi/Emekli (Türkiye) (KKTC) Prof. Ülo VALK - University of Tartu (Estonya) Prof. Dr. Emine GÜRSOY-NASKALİ – Marmara Prof. Dr. Kemal YAVUZ – İstanbul Üniversitesi (Türkiye) Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. Dursun YILDIRIM – Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Abdurrahman GÜZEL – Başkent Üniversitesi (Türkiye) (Türkiye) Dr. Deniz BALGAMIŞ – University of Wisconsin (ABD) Prof. Dr. Alimcan İNAYET - Ege Üniversitesi (Türkiye) Bu Sayının Hakemleri / Referees Of This Issue Prof. Dr. Recep DUYMAZ – Trakya Üniversitesi (Türkiye) Doç. Dr. Sezai COŞKUN – Yıldız Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Cazim HACIMEYLIC – Sarejevo Üniversitesi (Türkiye) (Bosna Hersek) Doç. Dr. Bekir GÜNAY – İstanbul Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. Cihan OKUYUCU – Yıldız Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet GÜMÜŞKILIÇ – Fatih Üniversitesi (Bosna Hesek) (Türkiye) Prof. Dr. Sevim PİLİÇKOVA – Kril ve Metodi Üniversitesi Doç. Dr. İvo HRISTOV – Sofya Üniversitesi (Bulgaristan) (Makedonya) Yrd. Doç. Dr. Fatih İYİYOL – Süleyman Şah Üniversitesi Prof. Dr. Behija ZLATAR – Sarajevo Üniversitesi (Bosna (Bosna Hesek) Hersek) Dr. Ferdinand CAFERAY – Beder Üniversitesi Doç. Dr. Işıl ALTUN – Kocaeli Üniversitesi (Türkiye) (Arnavutluk) Yazışma Adresi: [email protected] Motif Akademi Halkbilimi Dergisi yılda iki defa çıkar. Yayımlanan yazıların dil ve imlâ sorumluluğu yazarlarına aittir. Gönderilen yazılar iade edilmez. Yayın ilkelerine uymayan yazılar yayımlanmaz. İÇİNDEKİLER SÖZBAŞI 1 SUNUŞ 3 “BALKANLAR ÖZEL SAYISI” MAKALELERİ DİVAN EDEBİYATI AÇISINDAN BİR KÜLTÜR MERKEZİ OLARAK BOSNA Bosnia as a Cultural Center for Divan Literature Hüseyin GÖNEL HISTORICAL AND SOCIO-POLITICAL FEATURES OF LANGUAGE IN BOSNIA AND HERZEGOVINA 22 Bosna Hersek’te Dilin Tarihsel ve Sosyo-Politik Özellikleri Almasa MULALIĆ , Azamat AKBAROV THE DYNAMICS AND FACTORS OF ETHNO-LINGUISTICS IN LANGUAGE POLICY OF WESTERN BALKAN 29 Etno- Linguistiğin Batı Balkanlar Dil Politikasindaki Dinamikleri ve Etkileri Nudžejma Obralić, Azamat AKBAROV BOŞNAK MEHMED MEYLÎ VE MANZUM TARİHLERİ 37 Bosniak Mehmed Meyli and the Literary Histories Fehim NAMETAK SIRP KÜLTÜRÜNDE OSMANLI DAMGASI 44 Ottoman Seal in Serbian Culture Mirjana MARİNKOVİĆ KOSOVA’DA ÇAĞDAŞ TÜRK ÇOCUK EDEBİYATI 57 Contemporary Children’s Literature in Kosova Aziz KILINÇ, Aslı TARHAN ROMEN-TÜRK KÜLTÜREL ETKİLEŞİMİNİN ROMEN DİLİNE YANSIMALARI 67 The Effects of the Romanian-Turkish Cultural Interaction on the Romanian Language Ragıp GÖKÇEL SULTAN ABDÜLHAMİD DÖNEMİ OSMANLI DEVLETİNDE YABANCI İŞÇİLER: KARADAĞLILAR . 83 Foreign Workers in Ottoman Empire in Abdul Hamid Era: Montenegrins Uğur ÖZCAN BİR BALKAN ŞEHRİ OLARAK ÜSKÜP’TE ŞİKÂYET HAKKININ KULLANIMI VE ŞİKÂYET MEKANİZMASI () The Using of the Right of Complaint and the Complaint Mechanism in Skopje as a Balkan City ( ) Murat TUĞLUCA MODERN ÇAĞIN ÖTEKİSİ BALKANLAR VE YÜZYILIN BAŞINDA AVRUPA’DAN BALKANLARA BAKMAK “The Othering” Of The Modern Era: The Balkans And Lookıng to Balkans From Europe at The Beginning of the 20th Century Galip ÇAĞ III HER LAHZÂ BİR ALEV GİBİ HASRETİ DUYULAN KENT ÜSKÜP Always Longed City: Üsküp Maksut YİĞİTBAŞ BOSNALI DİVAN ŞAİRLERİNDE MAHALLÎLEŞME "Mahallîleleşme" Process in Poetry of Bosnian Divan Poets Alena ÇATOVİÇ BALKAN SAVAŞLARI’NDAN GÜNÜMÜZE BATI BALKANLAR VE KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM BAĞLAMINDA TÜRKİYE İLE İLİŞKİLER West Balkans Since the Balkan Wars Until Today and the Relations With Turkey in the Context of Inter- Cultural Communication Sibel AKOVA RUMELİ ŞAİRLERİNDEN ÂHÎ’NİN ŞİİRLERİNDE KİMSESİZLİK DUYGUSU The Sense of Disolationin Poems of Ahi Who Is One of the Rumeli Poets Ahmet DOĞAN BİR KIBRISLI TÜRK’ÜN GÖZÜNDEN:BALKANLAR’IN HRİSTİYAN TÜRK HALKI GAGAUZLAR Through the Eyes of a Turkish Cypriot :Balkan’s Christian Turkish Gagauz People İsmail BOZKURT ÖNCESİ BALKAN (YUGOSLAVYA) TÜRKLERİNİN ÇOCUK EDEBİYATINDA OTORİTER – ANTİ OTORİTER DİL KULLANIMLARI The Usage of Authoritarian – Anti-Authoritarian Language at the Children's Literature of the Balkan (Yugoslavia) Turks Before the Şenel GERÇEK BALKANLARDA BİRLİK FORMÜLÜ Balkans Unity Formula Hasan YAZICI BİR BALKAN MUHACİRİ: FİLİBELİ AHMED HİLMİ VE “HİKMET” GAZETESİNDE BALKANLAR Filibeli Ahmed Hilmi and Balkans in the Newspaper of “Hikmet” Ahmet KOÇAK MANEVİ MİRAS KATLİAMI; BOSNA-HERSEK’TE KENTKIRIM Destruction of the Cultural Heritage; Urbicide in Bosnia-Herzegovina Ulvi KESER ÖZEL SAYI DIŞINDAKİ MAKALELER POPÜLER KÜLTÜR VE TÜRKÜLERİMİZ Popular Culture and Turkish Folk Songs Hatice Selen TEKİN TÜRK MUTFAĞINDAN KAYBOLAN KERKÜK YEMEKLERİ Lost Kirkuk Dishes in Turkish Cuisine Ziyat AKKOYUNLU KÜLTÜREL BELLEĞİN RİTÜEL YOLUYLA KURULUŞU Constructing the Cultural Memory By the Rituals Serpil MURTEZAOĞLU YAZI TESLİM KURALLARI IV  HALKBİLİMİ DERGİSİ SÖZBAŞI BКlФКnlКr, TјrФoloУТ хКlışmКlКrı ТхТn хoФ önОmlТ ЛТr МoğrКПвКНır. TјrФoloУТ хКlışmКlКrınК Лu ЛölРОНО КğırlıФ vОrТlmОsТ, РОrОФ TјrФ Фјltјrј vО tКrТСТ КхısınНКn РОrОФ TјrФlОrlО ОtФТlОşТm ТхТnО РТrmТş НТğОr BКlФКn toplumlКrı КхısınНКn ЛјвјФ önОmО sКСТptТr. SırЛТstКn’НКn KКrКНКğ’К, MКФОНonвК’НКn KosovКвК, ArnКvutluФ’tКn RomКnвК’вК ФКНКr TјrФlОr, BКlФКn МoğrКПвКsınНК ФКНТm ТгlОr ЛırКФmışlКrНır. OsmКnlı İmpКrКtorluğunНКn хoФ önМОlОrТ ЛölРОвО вОrlОşОn ЈОхОnОФlОr, UгlКr vО AvКrlКr РТЛТ TјrФ topluluФlКrının ТгlОrТ РјnјmјгНО НКСТ РörјlmОФtОНТr. OsmКnlılКrın ЛölРОвТ ПОtСТвlО вКrımКНКНК Рјхlј vО sТlТnemez etkiler ФКlmıştır. OsmКnlılКr, BКlФКn ПolФloru, НТlТ, tКrТСТ, mТmКrîsТ, ОtnТФ вКpısı, ТnКnх КtlКsı јгОrТnНО НОrТn ОtФТlОr ЛırКФmıştır. Bu ОtФТвТ vurРulКвКn КrКştırmКМılКrНКn ЛТrТsТ BulРКr КФКНОmТsвОn MКrТК ToНorovК’Нır. BКlФКn uгmКnı MКrТК ToНorovК’вК РörО; “Balkanlar Osmanlı mТrasıdır, ТПadОsТ abartılı dОğТldТr.” TјrФ Фјltјrјnјn BКlФКn МoğrКПвКsınНКФТ ОtФТsТnТ КnlКmКmıгı sКğlКвКМКФ önОmlТ ЛТr Сusus вКrımКНКnın ТsmТНТr. ВКrımКНКвК ТsmТnТ vОrОn “Balkan” ТПКНОsТ TјrФхО ЛТr ФОlТmОНТr. ВКrımКНКвК ТsТm vОrОМОФ ФКНКr Лu МoğrКПвКвК ОtФТ ОtmТş ЛТr mТllОtТ ТnМОlОвОn ЛТlТm НКlının вОРсnО хКlışmК КlКnlКrınНКn ЛТrТsТ BКlФКnlКr olmКlıНır. Bu sОЛОplО BКlФКnlКrНК TјrФoloУТ хКlışmКlКrınК НКСК хoФ КğırlıФ vОrТlmОlТ vО BКlФКn МoğrКПвКsı НКСК хoФ РјnНОmО РОtТrТlmОlТНТr. Balkanlardaki TјrФoloУТ хКlışmКlКrı sКНОМО TјrФlОr КхısınНКn НОğТl; НТğОr BКlФКn toplumlКrı ТхТn НО ЛјвјФ önОmО sКСТptТr. TјrФlОrlО ОtФТlОşТm ТхТnО РТrmТş Лu toplumlКrın mКННî, вКгılı vО söгlј Фјltјr unsurlКrının НКСК ФКpsКmlı vО НОrТn tКСlТlТ ФКrşılКştırmКlı хКlışmКlКr вКpılКrКФ ortКвК хıФКМКФtır. MОsОlК; BКlФКnlКrНКФТ MјslјmКn, KКtolТФ vО OrtoНoФs toplumlКrın tКrТС хКlışmКlКrının önОmlТ ФКвnКФlКrı OsmКnlı КrşТvlОrТНТr. Bu КrşТvlОrО ulКşmКНКn VII КsırlıФ ЛТr tКrТСî mТrКsın tКСlТlТ вјгОвsОl ФКlКМКФtır. вılı BКlФКn SКvКşlКrı’nın вılНönјmјnО НОnФ РОlmОФtОНТr. SКvКşlКrın sonuМunНК; вКşКnКn РöхlОr, ФurulКn НОvlОtlОr, Фјltјr КtlКsınНКФТ НОğТşТmlОr ЛКşlı ЛКşınК önОmlТ хКlışmК КlКnlКrıНır. BölРОвТ şОФТllОnНТrОn Лu önОmlТ sКvКşlКrın вılı mјnКsОЛОtТвlО; BКlФКnlКrı ТnМОlОmОФ vО tКСlТl ОtmОФ ТхТn uвРun ЛТr гКmКnНК olНuğumuг ФКnККtТnНОвТm. BКlФКn хКlışmКlКrı ТхТn Лu önОmlТ гКmКn 1  MOTİF AKADEMİ НТlТmТnТn ПКrФınНК olКn önОmlТ mОrФОгlОrНОn ЛТrТsТ “Motif Ailesi”НТr. BКlФКn SКvКşlКrının вılı mјnКsОЛОtТвlО ФјltјrОl хКlışmКlКrın önОmlТ vО sКвРın НОrРТlОrТnНОn olКn MotТП AФКНОmТ Лu sКвısını BКlФКnlКrК Квırmıştır. BКlФКn SКvКşlКrı’nın вılНönјmјnНО BКlФКn sКвısı хıФКrmК ТnМОlТğТnНО ЛulunКn MotТП AФКНОmТ’nТn ФıвmОtlТ вönОtТМТlОrТnО vО ОНТtörј Doх. Dr. Işıl ALTUN’К BКlФКn arКştırmКlКrı вКpКn ЛТr TјrФoloР olКrКФ tОşОФФјr ОНОrТm. ВrН. Doх. Dr. FКtТС İВİВOL* SјlОвmКn ŞКС оnТvОrsТtОsТ, BКlФКn кКlışmКlКrı ArКştırmК vО UвРulКmК MОrФОгТ MјНјrј, TјrФ DТlТ * vО EНОЛТвКtı Bölјm BКşФКnı, [email protected] 2  HALKBİLİMİ DERGİSİ SUNUŞ DОğОrlТ Okurlar, MotТП AФКНОmТ HКlФЛТlТmТ DОrРТsТ’nТn /1 sКвısını “Balkan Dosyası” КНı КltınНК вКвımlКmıştıФ. BКlФКn SКvКşlКrının вılı mјnКsОЛОtТвlО BКlФКnlКr’К КвırНığımıг Лu sКвımıгНК вОtОrlТ sКвıНК вКгıвК ОrТşОmОНТğТmТгНОn НОrРТmТгО, “нгОl SКвı” НОğТl; “BКlФКn DosвКsı” НОmОвТ tОrМТС ОtmТştТФ. огОrТnНО хКlışılКn ЛТr ЛölРОnТn МoğrКПТФ РОnТşlТğТ, sosвКl-ФјltјrОl mОvгulКrının гОnРТnlТğТ КslОn ЛТr olumluluФФen, НОrРТmТгТ хıФКrmК КşКmКsınНК гorlКnmКmıгК nОНОn olmuştu. ВılНК ТФТ НОПК вКвımlКnКn MotТП AФКНОmТ HКlФЛТlТmТ DОrРТsТ’nТn /2 sКвısınНК НuвurulКrımıгı НКСК ТвТ вКptıФ, ТstОНТğТmТг вКгı sКвınК ulКştıФ vО Лu sКвıвК “Balkanlar Özel Sayısı” demeyi uygun bulduk. DТğОr sКвımıгНК НК ЛОlТrttТğТmТг РТЛТ, BКlФКnlКr’К КТt pОФ хoФ ЛТlРТвТ, ЛОlРОвТ РОlОМОФ nОsТllОrО КФtКrmКФ КmКМıвlК ЛКsımК СКгırlКНığımıг MotТП AФКНОmТ HКlФЛТlТmТ DОrРТsТ’nТn BКlФКnlКr ТlО TјrФТвО КrКsınНК Фјltјr tКşıвıМısı РörОvТ јstlОnmОsТnТ КmКхlКНıФ. Bu КmКхlК, BКlФКnlКr’К КвırНığımıг sКвılКrımıгlК TјrФТвО НışınНК, BКlФКn вКrımКНКsınНК вКşКвКn TјrФlОrТn sosвКl, ОФonomТФ, ФјltјrОl вКpısınК, НТl vО ОНОЛТвКt vКrlıФlКrınК, ФјltјrОl vО sТвКsКl mОvгulКrınК; BulРКrТstКn’НКn MКФОНonвК’вК; KosovК’НКn ArnКvutluФ’К ФКНКr СОmОn СОr јlФОНОn sОхТlmТş вКгılКrК вОr vОrНТФ. DОğОrlТ OФurlКr, MotТП AФКНОmТ HКlФЛТlТmТ DОrРТsТ вКвın СКвКtınК ОlОФtronТФ olКrКФ НК НОvКm ОНОМОФtТr. ElОФtronТФ ortКmНК ЛОlРОlОrТn РјvОnТlТrlТğТ vО sјrОФlТlТğТ Оn önОmlТ sorunlardan biri olНuğu ТхТn НОrРТmТгТn DOI (SКвısКl NОsnО TКnımlКвıМı)’вО ФКвıtlı olmКsını önОmsОНТФ. MotТП AФКНОmТ HКlФЛТlТmТ DОrРТsТ’nТn tјm sКвılКrını; СКttК MotТП VКФПı ВКвınlКrını ОlОФtronТФ ortКmНК ЛulКЛТlОМОğТnТгТ ЛОlТrtmОФ ТstОrТг. /1 Motif Akademi Halkbilimi DОrРТsТ’nТn “KıЛrıs” Фonulu olКМКğı СКЛОrТnТ НО ЛurКНКn vermek isteriz. /2 MotТП AФКНОmТ HКlФЛТlТmТ DОrРТmТгТn “BКlФКnlКr нгОl SКвısı” nК вКгılКrı ТlО НОstОФ vОrОn tјm вКгКrlКrımıгК vО Лu sКвımıгın mТsКПТr ОНТtörlјğјnј јstlОnОn SјlОвmКn ŞКС оnТvОrsТtОsТ BКlФКn кКlışmКlКrı ArКştırmК vО UвРulКmК MОrФОгТ MјНјrј ВrН. Doх. Dr. FКtТС İвТвol’К tОşОФФјr ОНТвorum. SКвРılКrımlК. M. Zeki BAYKAL 3  MOTİF AKADEMİ PREFACE Dear Readers, We had published /1 edition of Motif Academy Folklore Magazine under tСО tТtlО oП “BКlФКn FТlО”. АО СКН prОПОrrОН to МКll tСТs ОНТtТon, аСТМС аКs spКrОН to the Balkans, because of th КnnТvОrsКrв oП BКlФКn АКrs, Кs “BКlФКn FТlО” КnН not “SpОМТКl BКlФКns EНТtТon”, sТnМО аО МoulНn’t rОКМС ОnouРС numЛОr lОttОrs. DОspТtО oП the fact that the richness of social, cultural issues and the largeness of the geographical region had a positive effect, they had also caused us to have difficulties during the stage of publishing of our magazine. We have made our announcements better in /2 edition of Motif Academy Folklore Magazine, which is published only two times in a year, and reached the sufficient number of letters and documents. Thus we ПounН morО МonvОnТОnt to nКmО tСТs ОНТtТon Кs “BКlФКns SpОМТКl EНТtТon. As we expressed in our earlier edition, we aimed Motif Academy Folklore magazine, which are prepared for the purpose of transmitting lots of information, belong to Balkans, to take the task of conveying the culture between Balkans and Turkey to the next generations. Therefore, we gave place to articles, selected from all countries, from Bulgaria to Macedonia, from Kosovo to Albania, and to social, economical, cultural structures of the Turkish people, who live in Balkan Peninsula in our editions. Dear Readers, Motif Academy Folklore Magazine will also maintain its publishing life in electronic environment. Since the reliability and sustainability of subjects were very much important in electronic environment, our magazine had to be registered in DOI (Digital Object Identifier). We hereby would like to express that you can find all issues of Motif Academy Folklore Magazine and Motif Foundation Publications in electronic ОnvТronmОnt, noа. АО СОrОЛв аoulН lТФО to КnnounМО tСКt “Cвprus” аТll ЛО tСО subject of /1 edition of Motif Academy Folklore Magazine. I hereby express my sincere gratitude and thanks to all our writers, who supportОН us аТtС tСОТr КrtТМlОs Тn “BКlФКns SpОМТКl IssuО” oП /2 MotТП AМКНОmв Folklore Magazine and Ass. Prof. Dr. Fatih Iyiyol, Director of Balkan Studies Research and Application Centre, who contributed in this issue as Guest Editor, Sincerely. M. Zeki BAYKAL 4  HALKBİLİMİ DERGİSİ “BALKANLAR ÖZEL SAYISI” MAKALELERİ BALKANLAR ÖZEL “AYI“I MAKALELERİ 5  HALKBİLİMİ DERGİSİ ROMEN-TÜRK KÜLTÜREL ETKİLEŞİMİNİN ROMEN DİLİNE YANSIMALARI The Effects of the Romanian-Turkish Cultural Interaction on the Romanian Language Ragıp GÖKÇEL Özet: TarТС boвunca хok aг Avrupa ülkОsТ Romanвa kadar вabancı güхlОrlО anlaşmak гorunda kalmıştır. BölgОdОkТ Пarklı mТllОtlОrТn ОtkТsТвlО vО гaman гaman СсkТm güхlОrТn Оl dОğТştТrmОsТ nОtТcОsТndО, RomОn toplumu Пarklı mОdОnТвОtlОrТn tОsТrТ altında kalmıştır. Bu aхıdan bakıldığında Osmanlı DОvlОtТ’nТn вaklaşık вıllık varlığı RomОnlОr üгОrТndО sosвal vО kültürОl ТгlОr bırakmıştır. Ancak bu ОtkТlОşТmТn вansımaları tОk taraПlı olmamış; “baskın” dОvlОtlОr dТğОr mТllОtlОrТ ОtkТlОdТklОrТ gТbТ, karşı taraПın tОsТrТ altında da kalmışlardır. GünümüгdО Almanвa’вa “gurbОtхТ” olarak gТdОn TürklОr kОndТ вОmОk kültürünün bТr ürünü olan dönОrТ Almanlara sОvdТrОrОk önОmlТ bТr sОktörün oluşmasını sağlamıştır vО Almancaвa “dönОr” kОlТmОsТnТ kaгandırmıştır. Aвnı şОkТldО Osmanlı DОvlОtТ dО Сükmü altındakТ coğraПвadan ОtkТlОnmТştТr. Osmanlıca Пarklı dТllОrdОn (örnОğТn: Farsхa vО Arapхa) ОtkТlОnОrОk kОlТmО СaгТnОsТnО вОnТ kОlТmОlОr kaгandırmıştır. DaСası, Пarklı kültürlОr bТrbТrlОrТnТ ОtkТlОmТş vО bu da gОlОnОklОrТnТn vО kültürОl dОğОrlОrТnТn dОğТşmОsТnО вol aхmıştır. RomОn vО Türk mТllОtlОrТnТn гaman ТхТndО bОnгОr kültürОl dОğОrlОrО kavuşmaları vО bunun RomОncО üгОrТndОkТ ОtkТlОrТnО dОğТnТlОcОktТr. KültürОl вakınlaşma, ОvlТlТklОr nОtТcОsТndО гamanla ПТгвonomТk bОnгОrlТklОrО dО вol aхmıştır. кalışmamıгda хağdaş RomОn kültürünün şОkТllОnmОsТndО Osmanlı kültürünün, öгОllТklО dО dТlТnТn katkısı vО вansımaları ТncОlОnmТştТr. DТlТn karşılıklı anlaşma aracı olmasının вanı sıra algılama tarгımıгı vО dОğОr вargılarımıгı ОtkТlОdТğТ dО bТr gОrхОktТr. нnОmlО vurgulanacak bТr dТğОr konu da, günümüг RomОncО’sТndО Osmanlıca (TürkхО) kökОnlТ kОlТmОlОrТn varlığı vО kullanım alanları olacaktır. ElbОttО bu kОlТmОlОrТn RomОn dТlТnО gОхТşТnО ОtkТ ОdОn kültürОl vО tarТСî ПaktörlОrО dО kısmОn dОğОrlОndТrТlОcОktТr. Anahtar kelimeler: kültür, RomОn, Türk, toplum, mОdОnТвОt, mТllОt, mТllТвОt, dТl Abstract: In the course of history, very few European Countries had to deal with foreign powers as much as Romania. As a result of the influence of different nations and the dominant forces changing hands from time to time, the society became influenced by a  Dr., [email protected], The University of South-East EuropО LUMINA, BјФrОş, RomКnвК, 67  MOTİF AKADEMİ variety of civilizations. From this perspective, the existence of the Ottoman Empire in the region for almost years inevitably left social and cultural traces. However this ТntОractТon dТdn’t takО placО onО-sidedly, but just like the dominant state effect the region, they too got influenced from the opposing side. In the near past the Turks who migrated Тnto GОrmanв took аТtС tСОm a product oП tСОТr Пood culturО; “tСО donОr”. TСТs nОа product attracted the interest of German and led to the formation of a new sector therefore tСО аord “donОr” Тs noа addОd to tСО GОrman language. In the same way the Ottoman Empire got influenced by the territory it dominated. The Ottoman language too being influenced by other languages such as Persian and Arabic allowed new words to be added in the language. Moreover, these different cultures have influenced each other, and this has led to changes in their traditions and cultural values. As a result of living together for centuries, as in Romania, different communities especially between the Romanian and the Turkish nations obtained similar cultural values and thus this had influences on the spoken language which we will discuss. These cultural convergences and marriages that took place in time led to physiognomic similarities. In our study, we will discuss the contribution and the axiological implications of the Ottoman culture and especially its language on the shaping of the contemporary Romanian culture. In addition to the fact that the language spoken being a tool for mutual agreement it is also evident that it affects the way we perceive the world around us and our values. Another issue that ought to be emphasized is the presence of words with Ottoman roots that we can find in the Romanian language and their uses. The cultural and historical factors that influenced the transfer of these words into the Romanian language will be thoroughly assessed. Key words: culture, Romanian, Turkish, society, civilization, nation, nationality, language Giriş DТl, Фјltјrјn vО НОğОr вКrРılКrının tОmОl НТnКmТФlОrТnНОnНТr. DТl ФјltјrО вön vОrНТğТ РТЛТ, ФјltјrlОr НО НТlТ ОtФТlОmТştТr. BТrхoФ sosвКl ЛТlТmМТ ТхТn НТl ЛТr ФomјnТФКsвon КrКМı olmКФtКn хoФ НКСК önОmlТ ЛТr ПОnomОnНТr vО НјnвКвı КlРılКmКmıгК НК ЛјвјФ ЛТr ФКtlı sКğlКr. Bu ПТФrТ ТlФ sКСТplОnОn EНаКrН SКpТr Лu olРuвu, “ТnsКnlКr toplumlКrının ТlОtТşТm vКsıtКsı olmuş СususТ НТlО ЛКğlı olКrКФ вКşКr (SКpТr, ).” ToplumlКr ПКrФlı НТllОr ФonuştuğunНК, “ТхТnНО ЛulunНuФlКrı НјnвКlКr ПКrФlı, јгОrlОrТnНО СТх НО Квnı ОtТФОtlОr olmКвКn НјnвКlКrНır.” ВКгımıг ТФТ toplumun (Romen-TјrФ) НТllОrТnТn RomКnвК’НКФТ ФОsТşТm ФјmОsТ јгОrТnО olКМКФtır. RomОn НТlТnНО mОvМut OsmКnlı TјrФхОsТnО КТt ФОlТmОlОr vО ОtФТlОşТmТ tОtТФlОвОn sosвКl vО ФјltјrОl ПКФtörlОr sosвoloУТФ КхıНКn ФКrşılКştırmКlı vО tКrТСsОl КrКştırmК вöntОmlОrТ ЛТrlОştТrТlОrОФ ТnМОlОnОМОФtТr. кКlışmКНК КmpТrТФ КrКştırmК вöntОmТnНОn ПКвНКlКnırФОn, 68  HALKBİLİMİ DERGİSİ nТМОl (ФКntТtКtТП) mОtoНu ТlО ОlНО ОНТlОn vОrТlОrТn вorumlКnmКsınНК nТtОl 1 metot ФullКnılКМКФtır. Bu вöntОmlОr ФullКnılКrКФ НОğТşТmlОrТn КltınНК вКtКn toplumsКl vО вКpısКl şКrtlКrın КхıФlКnmКsınК хКlışılКМКФtır. Konu, ПКrФlı НТllОrНОФТ ФКвnКФlКrın вКnı sırК РöгlОmlОrНОn vО mјlКФКtlКrНКn ПКвНКlКnılКrКФ КrКştırılmıştır. Aвnı гКmКnНК НК ФullКnılКn ФКвnКФlКrНК olКЛТlОМОФ вКnlı/sјЛУОФtТП vОrТ vО вorumlКrı mТnТmТгО ОНОЛТlmОФ ТхТn хoФ sКвıНК ФКвnКğК ЛКşvurulmuştur. Romenler, diğОr BКlФКn mТllОtlОrТnНОn ПКrФlı olКrКФ, OsmКnlı DОvlОtТnТn НoğruНКn вönОtТmТ КltınНК olmКmışlКrНır. İх ТşlОrТnНО öгОrФ vО ЛКğımsıг olКn EПlКФ vО BoğНКn ЈrОnslТğТ, Нış ТşlОrТnНО OsmКnlı DОvlОtТnО tКЛТТ olmuşlКrНır. FКtТС SultКn MОСmОt ЛölРОвО RomОnlОrНОn ТlФ olКrКФ РјvОnТlТr ЛТr вönОtТМТ КtКmıştır. FКtТС SultКn MОСmОt’tОn sonrКФТ НönОmlОrНО НО pКНТşКСın uвРun РörНјğј ЛТr prОns (voвvoНК) РörОvlОnНТrТlmТştТr. DoЛruМК ЛölРОsТ vО TunК Лoвu СКrТх, TјrФlОr ТlО RomОnlОr Лu toprКФlКrНК ЛТrlТФtО вКşКmКmışlКrНır. OsmКnlı, СТmКвОsТnНОФТ RomОn СКlФınК nО НТnТnТ nО НО НТlТnТ НКвКtmКmış vО Квnı гКmКnНК НТnlОrТnТ вКşКmlКrınК НК ФКrışmКmıştır. Bu ТФТ mТllОtТn Фјltјr vО НТl ОtФТlОşТmТ Лu КхıНКn ЛКФılНığınНК BКlФКnlКrНК ПКrФlı vО öгОl ЛТr ФonumК sКСТptТr. DoğruНКn TјrФlОr tКrКПınНКn ТsФсnК uğrКmКвКn ЛölРОlОrНОФТ RomОn СКlФın, ФјltјrОl ЛОnгОrlТФlОrТnТn sОЛОplОrТ вКгımıгНК НОğОrlОnНТrТlОМОФtТr. GОnОl ЛТr хОrхОvОНОn ЛКФılНığınНК, GјnОвНoğu AvrupК’nın Оn önОmlТ јlФОlОrТnНОn RomКnвК’nın кКvuşОsФu НТФtКtörlјğјnјn вılınНК НОvrТlmesi ile ФКrşılКştığı polТtТФ vО ОФonomТФ ФКrКrsıгlıФ, јlФОвТ sonrКФТ вıllКrНК НК НОrТnНОn ОtФТlОmТştТr. KomјnТst rОУТmНОn sonrКФТ вıllКrНК СКгırlКnКn ТlФ НОmoФrКtТФ RomКnвК КnКвКsКsı, 8 ArКlıФ вılınНК ФКЛul ОНТlmТştТr. AnКвКsКnın јх вıl sonrК 31 EФТm tКrТСТnНО 73 mКННОlТФ НОğТşТФlТğТnТn СКlФ oвlКmКsıвlК onКвlКnmКsınНКn sonrК, pКrlКmОntОr НОmoФrКsТвО РОхТş sјrОМТnО НОvКm ОНОn RomКnвК, вılınНК NATO’вК, 1 OМКФ ’НО НО AvrupК BТrlТğТ’nО ФКtılmıştır. RomКnвК’nın Лu sјrОМТn ТlФ вıllКrınНК ТгlОвОМОğТ вol, ЛТrхoФ BКtı јlФОsТnТn sТвКsОt vО ТlТm МКmТКsı tКrКПınНКn вКФınНКn tКФТp ОНТlmТştТr. HТtМСТns, НОvrТmНОn sonrКФТ вıllКrНК ФКlОmО КlНığı ОsОrТnНО Лu ФrТtТФ ФonuНКФТ ОnНТşОsТnТ “…moНОrn RomКnвК, НoğuвК mı вoФsК ЛКtıвК mı КТt olНuğunu хıФКrКМКФ vО AvrupК’НКФТ вОrТnТ ЛОlТrlОвОМОФtТr” НТвОrОФ НТlО РОtТrmОФtОНТr (HТtМСТns, ). оlФОnТn tКФТp ОttТğТ sТвКsî vО ОФonomТФ вol СКrТtКsı, mКrФОt ОФonomТsТ, mОМlТsО НКвКlı НОmoФrКsТsТ vОвК НКСК ПКrФlı moНОllОrТn sОхТmТ РТЛТ sТвКsî вönјвlО ЛТrlТФtО sКСТp olНuğu Нoğu Фјltјr mТrКsı КrКsınНКФТ ТlТşФТ, ЛКtı НјnвКsı ТхТn ЛКşlıМК soru ТşКrОtlОrТnТ oluşturmuştur (BФг. HТtМСТns, ). RomКnвК’nın НОvrТmТnНО AvrupК’nın öгОllТФlО НО FrКnsК’nın ОtФТsТnТ 1 İnsКn vО Рrup НКvrКnışlКrının sОЛОЛТnТ КnlКmКвК вönОlТФ nТtОl (quКlТtКtТvО) КrКştırmК mОtoНunНКn НК ПКвНКlКnılmıştır. 69  MOTİF AKADEMİ РörmОФtОвТг (UrТМКru, ). Bu nОНОnlО ФomјnТst НönОmТn sonlКnmКsı ТlО ЛТrlТФtО јlФО tОФrКr AvrupК’вК vО AvrupК НОğОrlОrТnО вönОlmТştТr. AslınНК Лu вönОlТş ТlФ НОğТlНТr vО ЛunНКn tКФrТЛОn вјгвıl önМО RomОn КвНınlКrı BКtı AvrupК НОğОrlОrТnТ vО СКвКt КnlКвışını јlФОвО вОrlОştТrmОФ ТstОmТşlОrНТr. TuşК`nın ТПКНОsТвle Romen НОvrТmМТlОrТn вılınНК uвРulКmКвК ФoвНuФlКrı proРrКm ТlО јlФОвТ Doğu AvrupК moНОlТnО (ЛurКНКФТ ФКsıt OsmКnlı moНОlТНТr) ЛКğlılığınНКn ФurtКrКrКФ, BКtı tКrгı FrКnsıг moНОlТnО вönОlТşТ ТlО ’НКФТ КФım КrКsınНК ЛОnгОrlТФlОr РörmОФtОвТг (TuşК, 39). RomКnвК, DОmТrpОrНО’nТn ФКlФmКsı ТlО ЛТrlТФtО sТвКsî vО ОФonomТФ КхıНКn хoФ хКlФКntılı ЛТr НönОmНОn РОхОrОФ, ФОnНТsТnТ önОmlТ sosвКl НОğТşТmlОrТn НО ТхТnНО Лulmuştur. ArtıФ ТНОoloУТФ НКвКtmКlКrНКn ФurtulКn РОnх nОsТl СıгlК sosвКl НОğТşТm ТхТnО РТrmТştТ. SosвКl НОğТşТmlОr, sКНОМО хКğımıгНК tОsТrlТ olmКmış, ТnsКnlıФ tКrТСî ЛoвunМК toplumlКrı ОtФТlОmТştТr. ВјгвıllКrНır RönОsКns, HјmКnТгm, SКnКвТ DОvrТmТ vЛ. НОğТşТmlОr toplumlКrı НОrТnНОn mОşРul ОttТğТ РТЛТ; ЛunlКr, ЛОrКЛОrlОrТnНО sosвКl НОğТşТmlОrТ вönlОnНТrmО, КхıФlКmК, КnlКmК vО НОğОrlОnНТrmО Кrгusunu РОtТrmТştТr (АОвmКnn, 11). Türk-Romen Kültür Etkileşimi BКlФКnlКrın Оn ПКгlК nјПusК sКСТp НОvlОtТ olКn RomКnвК, МoğrКПî olКrКФ AvrupК’nın РјnОвНoğusunНК vО KКrКНОnТг ТlО AНrТвКtТФ КrКsınНК ФКlКn Balkan вКrımКНКsının ФuгОв-НoğusunНК vО хoФ ЛОrОФОtlТ toprКФlКrК vО НoğКl ФКвnКФlКrК sКСТp ЛТr ЛölРОНО ЛulunmКФtКНır. оlФО Квnı гКmКnНК НК önОmlТ tТМКrОt, РОхТş vО ЛКğlКntı вollКrının јгОrТnНО vО вКФınınНК ЛulunmКsı nОНОnТвlО ОrФОn BТгКns НОvrТnНО ЛјвјФ Рöх СКrОФОtlОrТnТn sКСnОsТ olmuş vО RomК, BТгКns vО OsmКnlı ТmpКrКtorluФlКrının СсФТmТвОt КlКnınК РТrmТştТr. BКtı vО Doğu RomК (BТгКns), OrtoНoФsluФ vО KКtolТФlТФ, İslКm НјnвКsı vО HrТstТвКn НјnвКsı, moНОrn гКmКnlКrНК ТsО BКtı (NATO) vО Doğu (VКrşovК ЈКФtı) КrКsınНКФТ sınırlКr СОp BКlФКn МoğrКПвКsının јгОrТnНОn РОхtТ (Oruх, 49). OsmКnlı DОvlОtТ’nТn BКlФКnlКrНКФТ vКrlığı вКФlКşıФ вıl sјrНј. AвНınlКnmК ПОlsОПОsТ вјгвılНК nКsвonКlТгm НјşјnМОsТ ТlО ЛОrКЛОr BКlФКnlКrК önОmlТ vО ЛТхТmlОnНТrТМТ ЛТr Оtkide Лulunmuş, AvrupК’НКФТ Лјtјn ФјltјrОl vО ТНОoloУТФ КФımlКrНК КФtТП rol oвnКmıştır (ToНorovК, ). Bu НјşјnМО КФımlКrının BКlФКn јlФОlОrТnНО ОtФТnlТğТnТn КrtmКsı ТlО ЛТrlТФtО TјrФlОrТn sТвКsî vО ФјltјrОl ОtФТnlТğТ СОr КхıНКn гКвıПlКmКвК ЛКşlКmıştır. NОtТМО ТtТЛКrТ ТlО вјгвılın son хОвrОğТnНОn ТtТЛКrОn RuslКrın BКlФКnlКrК РТrТşТ vО nТСКвОtТnНО 93 HКrЛТ’nТn ФКвЛОНТlmОsТ ТlО OsmКnlı DОvlОtТ Лu МoğrКПвКНКФТ СсФТmТвОtТnТ rОsmОn ФКвЛОtmТştТr. RomКnвК tКrТС ЛoвunМК Фјltјr ФorТНorlКrının вКФınınНК vО хoğu гКmКn ТхТnНО olmuş, Лu НК ЛОrКЛОrТnНО ФјltјrОl ОtФТlОşТmТ 70  HALKBİLİMİ DERGİSİ РОtТrmТştТr. BurКНК ФonumuгlК КlКФКlı ЛОlТrtОМОğТmТг Сusus RomОnlОrТn TјrФlОrlО olКn ОtФТlОşТmТНТr. BКгı КrКştırmКМılКr OsmКnlılКrın mОвНКnК РОtТrНТğТ sosвo- ФјltјrОl ОtФТ КхısınНКn BКlФКnlКrНКФТ mТllОtlОrТ ТФТ РruptК sınıПlКnНırmКФtКНır: BТrТncТ grubu ПОtТС СarОkОtlОrТndОn sonra büвük хoğunluğu İslamТвОt’Т kabul ОdОn Boşnaklar vО Arnavutlar; ТkТncТ grubu ТsО Ortodoks-KatolТk вapılarını koruвan Sırplar, Hırvatlar, MakОdonlar, Rumlar, Bulgarlar, RomОnlОr oluşturmaktadırlar. Bu ТkТ grubun Türk kültürüвlО ОtkТlОşТmТ, dТllОrТndОkТ TürkхО kОlТmОlОrТn oranı Пarklı olmuştur. (İвТвol & KОsmОМТ, ). TјrФlОrТn KКrpКtlКr СКvгКsınК СсФТm olmКlКrı VIII. КsırНКn ТtТЛКrОn РörјlmОФtОНТr. KКrpКtlКrК; VIII. Кsrın ТlФ вКrısınНК HunlКr vО VI. КsırНКn VIII. КsrК ФКНКr AvКrlКr СсФТm olmuşlКrНır (RпsonвТ, ). DoğruНКn TјrФ СсФТmТвОtТ КltınНК ЛulunКn Оn önОmlТ вОr ТsО DoЛruМК ЛölРОsТ olmuştur. TјrФlОr, DoЛruМК’вı ТlФ НОПК SОlхuФlulКr гКmКnınНК SКrı SКltuФ vО ЛОnгОrТ НОrvТşlОrТn İslКm’ı вКвmКФ КmКМıвlК РОlmОlОrТвlО tКnımışlКrНır. OsmКnlı DОvlОtТ, DoЛruМК’вı ОlО РОхТrТnМО ТsФсn polТtТФКsının sonuМu olКrКФ AnКНolu’НКn ЛurКвК TјrФlОrТ вОrlОştТrТrmТştТr. Kırım TјrФlОrТnТn НО РОlmОsТвlО DoЛruМК ЛТr TјrФ ЛölРОsТ СКlТnТ Кlmıştır (AФsu, 26). OsmКnlı DОvlОtТ, ОlО РОхТrНТğТ СОr МoğrКПвКНК olНuğu РТЛТ ЛurКНК НК МКmТlОr, СКnlКr, СКmКmlКr, tјrЛОlОr, хОşmОlОr вКptırmıştır. BurКНК вКşКвКn TјrФlОr, OsmКnlı DОvlОtТ’nТn СсФТmТвОtТ ЛoвunМК rКСКt ЛТr СКвКt sјrНјrmјşlОrНТr. OsmКnlı DОvlОtТ’nТn ЈlОvnО SКvКşı’nНКn вОnТФ хıФmКsıвlК ЛТrlТФtО ЛölРОНОФТ TјrФlОrТn Нurumu НОğТşmТştТr. AnКНolu’вК РöхlОr ЛКşlКmış vО КгınlıФ НurumunНК ФКlКn DoЛruМК TјrФlОrТ, vКtКn ЛТlНТФlОrТ toprКФlКrНК ФТmlТФlОrТnТ ФorumКФ ТхТn НТnî, sТвКsî, sosвКl vО ФјltјrОl КlКnНК ПККlТвОtlОrНО ЛulunmuşlКrНır. OsmКnlı DОvlОtТ’nТn ЛölРОНОn хОФТlmОsТnНОn RomКnвК’nın ФomјnТst вönОtТmО РОхТşТnО ФКНКr TјrФlОr, pОФ хoФ РКгОtО vО НОrРТ хıФКrmışlКrНır. BunlКrın ЛТr Фısmı uгun sјrОrФОn хoğunluğu ФısК sјrО ТхТnНО ФКpКnmıştır. DoЛruМК TјrФlОrТ sТвКsî vО sosвКl СКФlКrını КlmКФ vО ФОnНТlОrТnТ ФorumКФ ТхТn tОşФТlКtlКr ФurmuşlКr, KomјnТst вönОtТmТn ТФtТНКrК РОlmОsТвlО, СОr КlКnНК olНuğu РТЛТ ФјltјrОl КlКnНК НК СКФlКrınНКn mКСrum ЛırКФılНılКr (AФsu, 26). Toplumlarda yerlОşОn ФјltјrОl öРОlОr ЛТr toplumun mТllТ Фјltјrјnјn ruСunu vО tОmОl НОğОrlОrТnТ oluşturur vО ЛunlКr КnМКФ ЛКşФК ФјltјrlОrlО ФКrşılКşılНığınНК ПКrФ ОНТlТr. Kјltјrјn РörјnОn tКrКПını НТl, вОmОФlОr, mТmКrТ, ОНОЛТвКt, СuФuФ sТstОmТ РТЛТ unsurlКr ТlО toplum ТхТnНОФТ РöгlОnОЛТlТr rТtјОllОr vО НКvrКnış şОФТllОrТ oluşturur. HОr ФјltјrНО vКr olКn vО хoğu гКmКn sКНОМО КrКştırmКМı ЛТr РöгlО ПКrФ ОНТlОЛТlОn, РörјnmОвОn НОğОrlОr ТsО toplumun ПОrtlОrТnТ ЛОllТ ЛТr şОФТlНО, ЛОllТ 71  MOTİF AKADEMİ НКvrКnışlКrК вönlОnНТrОn, НКvrКnışın Нoğruluğunu ЛТlНТrОn vО ТвТ-Фötј, Нoğru- вКnlış, КnlКmlı-КnlКmsıг, ПКвНКlı-ПКвНКsıг vО ulКşılmКвК НОğОr СОНОПlОrТnТ ЛОlТrlОвОn toplumsКl НОğОr вКrРılКrıНır. Toplum, ФКrşılıФlı ТlТşФТ ТхТnНО ortКФ ЛТr СКвКt tКrгınК sКСТp vО Квnı vКrlıФ КlКnını pКвlКşКn ПОrtlОrТn ЛТr araya gelmesidir. MТllОtlОrТn НО ФОnНТ КrКlКrınНК НТn, sТвКsОt, КТlО вКpısı, ОФonomТ, ОğТtТm ПКrФlı vО ФОnНТnО СКs ЛОlТrlОвТМТ ПКrФlılıФlКrı vКrНır. AlОбКnНОr, KТnКst vО SМСroll-Machl Фјltјrј vО mТllТ Фјltјrј, Квnı јlФОnТn vКtКnНКşlКrınК КnlКm вјФlОвОn vО ЛјвјФ ölхјНО КТНТвОt НuвРulКrını tКnımlКвКn ЛТr вönlОnНТrmО sТstОmТ olКrКФ tКnımlКmışlКrНır. MТllТ Фјltјrј ТsО, toplumun ТхТnНО НoğНuğu, РОlТştТrmОвО ФКtФıНК ЛulunНuğu Квnı гКmКnНК СКвКttК ФКlmКsı vО ЛКğlКnmКsı ТхТn РОrОФlТ olКn Фјltјr olКrКФ tКnımlКnКЛТlir (Alexander, Kinast, & Schroll-Machl, 29). Romen Dilinin Türkçe ile Etkileşimi RomОnМО вК НК ЛКгı ФКвnКФlКrНК вКгılНığı şОФlТ ТlО Rumence2 Hint-Avrupa НТl РruЛunК КТttТr vО LКtТnМОвО НКвКnКn ЛТr НТlНТr. RomОnМО’nТn ФОlТmО СКгТnОsТnТn хОФТrНОğТnТ (КnК вКpısını) LКtТnМО vО Лu хОФТrНОğО ОФ olКrКФ SlКv vО НТğОr НТllОrНОn ФКtФılКr oluşturmКФtКНır. LКtТnМО ФöФОnlТ НТllОr КrКsınНК, RomОnМО “DКМo- RomКnМО” ТхТnНО Лulunup Doğu LКtТnМОnТn ЛТr ФoluНur vО РјnlјФ ФullКnımНК “RomОnМО” olКrКФ РОхОr. KТm SМСultО’вО РörО Нört tКnО ПКrФlı “Daco-Romance” НТlТ vКrНır vО ЛunlКr sıФlıФlК RomОnМО’nТn ПКrФlı lОСхОlОrТ olКrКФ РОхОr. “Aromanian” lОСхОsТ, MКФОНonвК’НК, ArnКvutluФ’tК, ФuгОв ВunКnТstКn’НК, SırЛТstКn’НК vО BulРКrТstКn’НК , “Megleno-Romanian” lОСхОsТ, KuгОy ВunКnТstКn’НК vО MКФОНonвК’НК , “İstro-Romanian” lОСхОsТ, HırvКtТstКn’ın İstТrТКn вКrımКНКsınНК vО “Daco-Romanian” lОСхОsТ, RomКnвК vО MolНovК’НК вТrmТ ЛОş mТlвon ФТşТ tКrКПınНКn ФonuşulmКФtКНır (Schulte, , s. ). ArКştırmКmıгНК “Daco-Romanian” RomОnМО’sТ ОsКs Кlınmıştır. “Daco- Romanian” lОСхОsТnТ НО ФОnНТ ТхТnНО НО ТФТ РruptК ТnМОlОnОЛТlТr. BunlКrНКn ЛТrТnМТsТ MuntОnТК, ТФТnМТsТ MolНovК mОrФОгlТ lОСхОНТr. RomОn toplumu вјгвılНКn ТtТЛКrОn ПКrФlı НТllОrТ ФonuşКn (SlКv, MКМКr, TјrФ) toplumlКr tКrКПınНКn МoğrКПî olКrКФ sКrılmıştır. BöвlОМО RomОnМО КnКНТlТnО sКСТp вОrОl СКlФ uгun ЛТr mјННОt LКtТnМО ФonuşКn toplumlКrlК ТlТşФТlОrТ ФОsТlОrОФ РОlТşmТştТr. OrtКхКğНК FrКnsıгМК, İtКlвКnМК vО İspКnвolМК’nın ФКвnКğı olКn LКtТnМО’НОn ФОlТmОlОr, МјmlО вКpılКrı vО moНОllОrТ КlmКвК НОvКm ОНОrОФ РОlТşТrФОn, RomОnМО LКtТnМО’nТn Лu НönОmНОФТ ОtФТsТ НışınНК ФКlКrКФ РОlТşmТştТr. DКСК sonrКФТ ТlО вјгвıllКr КrКsınНК FrКnsıгМК’НКn, İtКlвКnМК’НКn, 2 RomОnМО ’lКrК ФКНКr, RomКnТКn” вОrТnО “RoumКnТКn” olКrКФ ФullКnılmıştır. 72  HALKBİLİMİ DERGİSİ ВunКnМК’НКn vО TјrФхО’НОn ФısmТ olКrКФ RomОnМО’вО КsТmТlО olmuş ФОlТmОlОr ЛulunmКФtКНır. GјnјmјгНО, İnРТlТгМО ФОlТmОlОr olНuğu РТЛТ vО ЛТr КsТmТlКsвonК uğrКmКНКn, RomОnМО’НО ФullКnılmКФtКНır (Calabrese & Wetzels, ). OsmКnlı’nın, RomОn НТlТnТn ФОlТmО СКгТnОsТnТn şОФТllОnmОsТnНО вјгвıllКrМК sјrОn НТl vО ФјltјrОl tОmКslКr vКsıtКsıвlК ОtФТsТ olmuştur. Bunu sКğlКвКn ЛКşlıМК ОtФОnlОrТ şöвlО sırКlКвКЛТlТrТг: РОхТМТ вК НК ФКlıМı Нış ОtФТlОr ТlО önОmlТ tarihsel olaylar, sosyo-ОФonomТФ РОlТşmОlОr, tТМКrî ПККlТвОtlОr, tОФnТФ vО ЛТlТmsОl РОlТşmОlОr, moНК, rОПormlКr, ТşРјМј (вurtТхТ vО вurtНışı) Рöхј, ОğТtТm Рöхј, turТгm vО Тş sОвКСКtlОrТ. TјrФlОrlО vО OsmКnlı İmpКrКtorluğu ТlО tОmКslКr вјгвılНКn ЛКşlКвКrКФ вјгвılК ФКНКr sјrОМОФtТr vО Лu вјгвıllКr ТхТnНО TјrФхОНОn RomОnМО’вО РОхОn хoФ sКвıНК ФОlТmО olmuştur (Calabrese & Wetzels, )3. Bu ТФТlТ ТlТşФТlОrНО TјrФхО önОmlТ ЛТr КrКх olmuştur vО önМОlОrТ НКСК ФјхјФ sКвılКЛТlОМОФ гјmrОlОrТn НoğruНКn TјrФlОrlО ТlОtТşТmО РОхОrОФ TјrФхО öğrОnmОlОrТnТ sКğlКmıştır. DКСК sonrКlКrı BКlФКnlКrНК vО RomКnвК’НК Tјrk nјПusunun вОrlОşТФ СКвКtК РОхmОsТ ТlО ЛТrlТФtО, öгОllТФlО НО TunК СКvгКsı vО DoЛruМК’НК TјrФхО ФОlТmОlОr RomОnМО’НО НО ФullКnılmКвК ЛКşlКmıştır (CКpТНКn, ). KullКnılКn Лu ФОlТmlОr ОlЛОttО: “BТr НТl ЛКşФК ЛТr НТlНОn öНјnхlОmО вКptığınНК, хoğu гКmКn КlНığı unsuru КвnОn КlmКг. AlНığı unsur јгОrТnНО хoФ НОrТn sОs vО КnlКm НОğТşТФlТğТ вКpКr (KöФtОФТn, )” ТПКНОsТnТ СКФlı хıФКrmıştır. RomОnМО, TјrФхО ФОlТmОlОrТ ФОnНТ НТl вКpısınК КНКptО ОНОrОФ ФullКnmıştır. BКгı ФОlТmОlОrТn вКгılışı TјrФхО КslınК хok benzemese de ses ЛОnгОrlТğТ РöгНОn ФКхmКmКФtКНır. GјnјmјгНО öгОllТФlО вОrОl СКlФın РјnlјФ ФonuşmКlКrınНК Лunu РörОЛТlmОФtОвТг. нrnОğТn TunК ЛoвunНКФТ RomОn Giurgiu şОСrТnТn ФöвlОrТnНО ОvlОrТn хТtlОrТnО “duvar”, Фöвlј ФКНınlКrın ЛКsmК ЛКşörtјlОrТnО “хОmbОr” vО “basma” НОmОФtОНТrlОr. ВТnО RomОnМО’НО suхsuг ЛТrТnТ ТПКНО ТхТn “basma curată4” НОвТmТ ФullКnılmКФtКНır (Academia Romana, ). RomОnМО’НО Кlt vОrТ tКЛКnınНКФТ ФОlТmОlОrТn вКФlКşıФ вјгНО ТФТlТФ Фısmı TјrФхО’НОn öНјnх Кlınmıştır. RomОnМО’вО Оn хoФ ФОlТmО vОrОn 6. НТlНТr TјrФхО (Gruyte & Haspelmath, ). RomОnМО vОrТ tКЛКnınНК ЛТr tОФ TјrФхО’НОn Кlıntı ПТТlТn olmКmКsı НТФФКt хОФТМТНТr. RomОnМО’nТn TјrФхО’НОn РОхmТş ФОlТmОlОrТnТn вјгНО onunu Оv, Оv вКpısı vО Оv СКвКtı ТlО ТlРТlТ söгМјФlОr oluşturmКФtКНır. RomОn НТlТnНО ЛТrхoФ örnОğТ ЛulunmКФlК ЛТrlТФtО, КşКğıНК sОхТlОn ФОlТmОlОr, вКвРın olКrКФ ФullКnılКnlКrНКn ЛКгılКrıНır: 3 AnМКФ RomОn КвНınlКr, TјrФlОrНОn ЛКğımsıгlıФ ОmКrОsТ olКrКФ moНОrn RomОnМО’вТ TјrФхОНОn РОхОn “pјrјгlОrТ” вoФ ОtmОвО хКlışmışlКrНır. Bu хКlışmК ЛКşКrılı olmuş vО nОtТМОНО хoФ Кг sКвıНК TјrФхО ФöФОnlТ ФОlТmО (ș2) RomОnМО’НО vКrlığını sјrНјrОЛТlmТştТr (Calabrese & Wetzels, , s. ). 4 “Curat” ФОlТmОsТ tОmТг КnlКmını tКşımКФtКНır. 73  MOTİF AKADEMİ Türkçe Romence Türkçe Romence kadife catТПОп ФОrpТх cbirpici misafir musaПír cam geam keyif chef soba sóbă bayram baТrпm 5 ocak СogОпg balta baltпg şОrЛОt șОrbцt TјrФхО’НОn Кlınmış Фјltјr söгМјФlОrТnТn sКвısı ЛuРјnФј BКlФКn НТllОrТnНО, ЛölРОsТnО РörО ФОlТmО КrКsınНК НОğТşmОФtОНТr; РТвТm ФuşКmНК, СКlФ mјгТğТnНО, вОmО ТхmОНО vО НКvrКnışlКrНК ЛuРјn ЛТlО OsmКnlı mТrКsı РöгО хКrpКr ЛТr ФОrtОНОНТr (İnКlМıФ, 31). RomОnМО’nТn, TјrФхО’НОn ФОlТmО öНјnх КlНığı НТğОr söгlјФ КlКnlКrı ș4,7 ТlО “tКrım vО ЛТtФТ örtјsј”, ș4,5 ТlО “вТвОМОФ vО ТхОМОФ” Лölјmј vО вТnО ș4,5 ТlО “ФıвКПОt” ТlО ТlРТlТ olКnlКrНır (Gruyte & Haspelmath, ). нrnОФlОrНО НО ЛОlТrttТğТmТг РТЛТ Лu ФОlТmОlОr OsmКnlı DОvlОtТ’nТn ЛölРО ТlО вКФın sТвКsî vО tТМКrî ЛКğlКntılКrın ЛТr sonuМuНur. TТМКrОttО ФullКnılКn ФОlТmОlОrО ЛТr örnОФ НО “pКrК” vО “ОmКnОt” ФОlТmОlОrТНТr ФТ RomОnМО’НО КвnОn “ parп” ve “amanцt” şОФlТnНО РОхmОФtОНТr. BКгı НurumlКrНК TјrФхОНОn RomОnМО’вО Кlıntı ФОlТmОlОr СТхЛТr ЛОlТrРТn sОmКntТФ ПКrФ olmКФsıгın, mОvМut öğОlОrТn Оş КnlКmlılКrı olКrКФ РОхmТştТr. Bunun ЛОlТrРТn örnОФlОrТnНОn ЛТrТ, RomОn ФırsКl Фјltјrјnјn ЛТr pКrхКsı olКn, TјrФхОНОФТ хoЛКn ФОlТmОsТnНОn РОlОn vО “păstór” ФОlТmОsТnТn Оş КnlКmlısı olКrКФ ФullКnılКn “cioban6” ФОlТmОsТНТr. Păstór ФОlТmОsТ LКtТnМО ФöФОnlТ olmКsınК rКğmОn RomОn СКlФı РОnОllТФlО TјrФхОНОn РОlОn “cioban” ТПКНОsТnТ tОrМТС ОtmОФtОНТr. DТФФКt хОФТМТ ЛТr ЛКşФК noФtК ТsО RomОnМОНОФТ ФКrşıt КnlКmlı söгМјФlОrТn olumsuг olКnının TјrФхОНОn Кlıntı olmКsınК olКn ОğТlТmТНТr. BunК örnОФ olКrКФ temiz vО ФКrşıtı kirli ФОlТmОlОrТnТn RomОnМО’НО “curat” vО ФКrşıtı TјrФхО’НОn Кlıntı “murdar” şОФlТnНО ФullКnılmКsı РöstОrТlebilir. ArФКНКş ve НјşmКnın kelimeleri “prieten” vО вТnО TјrФхО’НОn Кlıntı “duşman” olmКsı НК ЛТr ЛКşФК örnОФtТr (Gruyte & Haspelmath, ). Gјnјmјг RomОnМОsТnНО ЛulКЛТlОМОğТmТг ЛКгı TјrФхО ФОlТmОlОr НТlО ТlФ вОrlОştТФlОrТ КnlКmlКrı ТlО ЛОnгОr ЛТr КnlКmНК ФullКnılmКФtКНır: 5 BКвrКm RomОnМО’НО НКСК хoФ ОğlОnМО КnlКmınНК ФullКnılmКФtКНır. 6 KОlТmОnТn вКгılışı ПКrФlı olsК НК oФunuşu TјrФхОsТ ТlО КвnıНır. 74  HALKBİLİMİ DERGİSİ Romence Türkçe Romence Türkçe Romence Türkçe anason anason cazan kazan magiun mКМun, rОхОl arpagic КrpКМıФ dud dut sarma sarma atlas atlas chihlimbar kehribar mucava mukavva, karton baclava baklava chimen kimyon năut nohut basma ОşКrp curmal hurma pătlăgОa pКtlıМКn bidinea ЛКНКnК (ПırхК) ПТldОş ПТlНТşТ satсr sКtır bostan bostan ienibahar yenibahar, sidef sedef burghiu burgu ghiveci РјvОх şalvarТ şКlvКr cais ФКвısı harbuz karpuz şОrbОt şОrЛОt BuРјnјn RomОnМОsТnНО НТlТn ОğlОnМОlТ Лoвutunu РöstОrОn, ФјхјmsОвОn КlКвМı vО ТronТФ ЛТr КnlКmНК ФullКnılКn TјrФхО ФОlТmОlОr НО ЛulunmКФtКНır. нrnОğТn: КlТşvОrТş, ЛКşМК, МКlКЛКlсМ, ПТstТМСТu, mКrКПОt, muştОrТu, tКЛТОt, tОrtТp, гuluП. KullКnılКn ЛКгı ФОlТmОlОr ТsО ОsКs mКnКsını ФКвЛОНОrОФ ЛТr КnlКm ФКвmКsınК uğrКmıştır. HКТn ФОlТmОsТ “ФКlЛТ ЛoгuФ/Фötј” КnlКmınНК ФullКnılmКФtКНır. BununlК ЛТrlТФtО СКlФ НТlТnНО ЛКгı НОвТmlОr vО ФОlТmОlОr Кslını muСКПКгК ОНОrОФ гКmКnımıгК ФКНКr ulКşКЛТlmТştТr. BunlКrК “К-şТ ПКМО МСОПul” (ФОвТП ЛöвlО вКpılır) vОвК “НО СКrКm” vОвК “СКrКmul СКrКm” örnОФ vОrТlОЛТlТr. KКвnКФlКr ТnМОlОnНТğТnНО Рјnјmјг RomОnМО’sТnНО ЛulunКn TјrФхО ФОlТmО КНОНТ вКФlКşıФ МТvКrınНКНır. Bu ФОlТmОlОr “RomОn DТlТ EtТmoloУТФ Söгlјğј” TјrФхО ФöФОnlТ olКrКФ tКnımlКНığı ФОlТmО КНОНТНТr (CТorănОsМu, ). Ancak yine Квnı ФКвnКФtК vО ЛОnгОrlОrТnНО ArnКvutхК, ArКpхК vО BulРКrМК’НКn РОхtТğТ ТПКНО ОНТlОn ЛТrхoФ ФОlТmОnТn вТnО OsmКnlı ФКвnКФlı olНuğu РörјlmОФtОНТr. нrnОФ olКrКФ; ArnКvutхКНКn “КПОrТn”, “хКrşКП”, “ФКгКn” vs., ArКpхК’НКn “КСmКФ”, “ФТrК”, “tКСТn” vs. BulРКrМК’НКn ТsО “КЛК”, “ЛКЛК”, “ЛКФlКvК” vs. ФОlТmОlОrТnТ vОrОЛТlТrТг (CТorănОsМu, ). OsmКnlı İmpКrКtorluğu’nun ОtФТ КlКnınНК ЛulunКn Лu јlФОlОr КrКМılığıвlК НК RomОnМО’вО TјrФхО ФОlТmОlОrТn РОхmОsТ tКЛТТ ЛТr nОtТМОНТr. DoğruНКn vО НolКвlı olКrКФ TјrФхО’НОn РОхОn ФОlТmО sКвısını tКm olКrКФ vОrmОФ şu Кn ТхТn mјmФјn olmКsК НК ФКвnКФlКrНК ЛОlТrtТlОn rКФКmlКrın хoФ јstјnНО olНuğunu söвlОmОФ mјmФјnНјr. 75  MOTİF AKADEMİ Gјnјmјг RomОnМО’sТnО Оn хoФ ФКtФı sКğlКвКn НТllОrТn ЛКşınНК FrКnsıгМК’вı sayabiliriг. FrКnsıгМК öгОllТФlО вјгвılНКn ТtТЛКrОn RomОn ОntОlОФtјОllОrТnТ НОrТnНОn ОtФТlОmТş, FrКnsıгМК ФonuşmКФ vО ОsОr вКгmКФ moНК СКlТnТ Кlmıştır. Bu НönОmНО OsmКnlı’nın sТвКsî ОtФТsТnТn КгКlmКsı, mТllОtlОrТn ЛКğımsıгlıФ vО mТllТвОtхТlТФ КФımlКrının ОtФТsТ КltınК РТrmОsТ, OsmКnlı’НКn vО TјrФхО’НОn uгКФlКşmКвı ЛОrКЛОrТnНО РОtТrmТştТr. Bu ОtФТвТ OsmКnlı’nın ОФonomТФ КlКnlКrНКФТ Рјх ФКвЛı vО tТМКrОt вollКrının НОğТşmОsТ НО tОtТФlОmТştТr. Bu ТФТ НТlТn RomОnМО’вО ОtФТsТnНОФТ tОmОl ПКrФlılıФ; TјrФхО’nТn РОnТş ЛТr СКlФ tКЛКnınНК вОrlОşmОsТ vО РОlТşmОsТ, FrКnsıгМК’nın ТsО ОntОlОФtјОl sОvТвОНО öğrОnТlОrОФ RomОn КвНınlКrı tКrКПınНКn RomОnМО’вО ФКtФı sКğlКmКsı mКФsКНı ТlО ФullКnılmКsı olmuştur. ToНorovК’вК РörО nО ФКНКr ПКrФlı НОrОМОНО olursК olsun Лјtјn BКlФКn јlФОlОrТ, dillerini ve yer isimlerini TјrФхО’НОn КrınНırmКвК tОşОЛЛјs ОtmТşlОrНТr (Todorova, ). Yemek Kültürü ve Yemeklerin Türkçe İsimleri RomОn mutПКğınНК, НТğОr BКlФКn јlФОlОrТnНО olНuğu РТЛТ TјrФ ОtФТsТnТ РörmОФ mјmФјnНјr. нnОmlТ ЛТr ФјltјrОl öРО olКn OsmКnlı mutПКğının, BКlФКn mutПКФ Фјltјrјnјn oluşmКsınНКФТ вОrТ vО önОmТ uгun sјrО ЛТlТmsОl КrКştırmКМılКr tКrКПınНКn ТСmКl ОНТlmТştТr. BКlФКnlКrНКФТ ortКФ vОвК ЛОnгОr вОmОФ Фјltјrјnјn ФКвnКğı КslınНК OsmКnlı olmuştur. BКlФКnlКrНКФТ vКrlığı ТlО OsmКnlı, sınırlКrı ТхТnНОФТ ПКrФlı вОmОФ хОşТtlОrТnТ ЛјnвОsТnНО toplКвКrКФ vО хoğu гКmКn НК onlКrı ФОnНТ НКmКФ гОvФТnО РörО sОntОгlОвОrОФ вОnТ вОmОФ хОşТtlОrТ oluşturmuştur. GјnјmјгНО вОmОФ хОşТtlОrТnТn ТlФ ФКвnКğınК ulКşmКФ хoФ гorlКşmıştır Лu sОЛОplО yemeklerin ТsТmlОrТ vО Лu ТsТmlОrТn ФöФОnlОrТ, вОmОФlОrТn ФКвnКğı ФonusunНК ОlНОФТ Оn önОmlТ vОrТвТ oluşturmКФtКНır. GОlОnОФsОl RomОn mutПКğı tКrТСî НönОmlОr ТхТnНО ПКrФlı mОНОnТвОtlОrТn ОtФТsТnНО ФКlКrКФ, јlФОnТn muСtОlТП вörОlОrТnНО vО ПКrФlı вoğunluФtК sОвrОНОn Лu ОtФТlОşТm вКşКnmıştır. CКrmОn CostОК’вК РörО, RomОn вОmОФ Фјltјrј vО хОşТtlОrТnО ФКtФıНК ЛulunКn ЛКşlıМК mОНОnТвОtlОrТ şöвlО sırКlКmКФ mјmФјnНјr: TrКnsТlvКnвК (ErНОl) ЛölРОsТnТn хoğu ФısmınНК HКЛsЛurР HКnОНКnlığı’nın; MolНovК’НК Rus mutПКğının, MuntОnТК’НК ТsО FrКnsıг, İtКlвКn vО ВunКn; DoЛruМК’НК ТsО OsmКnlı mutПКğının КğırlıФlı ОtФТlОrТ РörјlmОФtОНТr (CКrmОn CostОК, 39). Ancak OsmКnlı mТrКsının Оn ФКlıМı вönјnјn mutПКğı olНuğu, ТnФсr ОНТlОmОг ЛТr РОrхОФtТr (Lupşor, ). кorЛКНКn (ciorba) ЛКşlКвКrak, pilav (pilaf), sКrmК (sКrmКlО), ФöПtО (МСТПtОlО) vО ЛТЛОr НolmКsı (КrНОТ umplutО) ТlФ КФlК РОlОnlОrНТr. RomОn СКlФının РОlОnОФsОl вОmОФlОrТ olКrКФ tКnımlКНıФlКrı вОmОФ хОşТtlОrТnНОn ЛКгılКrı, ФОnНТ НКmКФ гОvФТnО РörО vО вörОsОl mКlгОmОlОrlО гОnРТnlОştТrТlОrОФ СКгırlКnmış TјrФ вОmОФlОrТnНОn oluşmКФtКНır. 76  HALKBİLİMİ DERGİSİ AвrıМК OsmКnlı-TјrФ mutПКğınНКn ЛТrхoФ вОmОФ vО ТхОМОФ хОşТНТnТn vО mutПКФ КrКМının ТsmТ TјrФхО’НОn НoğruНКn Кlınmıştır. Bu НurumК; baklava (ЛКМlКvп), СОlvК (СКlvп), loФum (rКСКt), kahve (cafea), kaymak (МКТmКМ), хullКmК (МТulКmК), РјvОх (РСТvОМТ), ТmКmЛКвılНı (ТmКm-ЛКвТlНТ), вКСnТ (ТКСnТО), вoğurt (ТКurt), musКФФК (musКМК), pКstırmК (pКstrКmă), rКФı (rКМСíu), sКrmК (sКrmКlО), sКlОp (sКlцp), mОгО (mОгОlíМ), КПвon (КПТon) vО turПКnНК (truПКnНп) ФОlТmОlОrТni örnОФ olКrКФ vОrОЛТlТrТг. TјrФlОrТn ОФmОФ вОmО КlışФКnlığı, RomОn toplumunun НК ЛОlТrРТn ЛТr öгОllТğТНТr. ВОmОФlОrТn vКгРОхТlmОгТnТ ОФmОФ oluşturmКФtК vО хoğu вОmОФ хОşТНТnТn вКnınНК ОФmОФ ФКtıФ olКrКФ вОnmОФtОНТr. TјrФ РТrТşТmМТlОrТn НОvrТm sonrКsı Оn хoФ вКtırımlКrını Пırın ТşlОtmОМТlТğТnНО вКpmКlКrı vО önОmlТ ЛТr pКгКr pКвı ЛulmКlКrı Лu ОФmОФ вОmО ФјltјrјnНОn ФКвnКФlКnmКФtКНır. RomОn КвНınlКrının вјгвılНКn ТtТЛКrОn Doğu (TјrФ) ФјltјrјnНОn uгКФlКşmКlКrı vО BКtıвК (FrКnsК’вК) вönОlmОlОrТ ОlЛОttО вОmОФ ФјltјrјnО НО вКnsımıştır. AnМКФ КвНınlКrın Лu НОğТşТmТ РОnТş СКlФ tКЛКnınНКФТ TјrФ yemekleriyle sОvРТ vО КlışФКnlığı вoФ ОНОmОmТştТr. BuРјn RomОn СКlФının Оn mОşСur vО ФОnНТ Фјltјrјnјn ЛТr јrјnј РТЛТ ФКЛul ОttТğТ вОmОФlОrТn, хoğunun OsmКnlı mutПКğının mТrКsı olmКsı Лu ТННТКвı НОstОФlОmОФtОНТr. Ticari Faaliyetler ve Evlilikler Yoluyla Dilde Etkileşim TТМКrТ ТlТşФТlОr RomОnlОrТ vО TјrФlОrТ ЛТrЛТrlОrТnТn НТllОrТnТ öğrОnmОвО vО ЛöвlОlТФlО tТМКrТ ЛТr ПКвНК sКğlКmКвК гorlКmıştır. TјrФ tКМТrlОr вјгвılНКn ТtТЛКrОn KКrКНОnТг ФıвılКrınНК вОrlОşmОвО ЛКşlКmışlКrНır. OsmКnlı DОvlОtТ’nТn RomКnвК ТlО tТМКrТ ТlТşФТlОrТ ТnМОlОnНТğТnНО, BКlФКnlКrНК ЛјвјвОn vО РОlТşОn şОСТrlОr ЛКşlКnРıхtК ТНКrî-КsФОrî mОrФОгlОr СКlТnНО ТФОn, гКmКnlК РОlОnОФsОl OsmКnlı Оl-sКnКtlКrı vО ОsnКПın вОrlОşmОsТвlО tТМКrî-sanat merkezleri haline РОlНТФlОrТ РörјlmОФtОНТr. вјгвılНК OsmКnlılКrın tТМКrТ ЛКФımНКn önОmТnТn КхıФ ЛТr ФКnıtı, BКlФКnlКrНК OsmКnlılКrın вoğun tТМКrТ ТlТşФТlОrО РТrНТФlОrТ BrКşov (ErНОl) РТЛТ вКЛКnМı şОСТrlОrНО, OsmКnlı Рјmјş КФхОsТnТn ОРОmОn ЛТr pКrК НurumunК РОlmОsТНТr. Bu tТМКrОt mОrФОгlОrТnНОФТ РјmrјФ НОПtОrlОrТ vО ФОşПОНТlОn КФхК НОПТnОlОrТ Лu РОrхОğТ ortКвК ФoвmКФtКНır (İnКlМıФ, 35). вјгвılНК BКlФКn tКrТСхТlТğТnТn ЛјвјФ önМјsј C. JТrОöОФ vО onu ТгlОвОn ЛјвјФ RomОn tКrТСхТsТ N. JorРК (IorРК), BКlФКnlКrНК OsmКnlı ТmpКrКtorluФ НјгОnТnТn, Лu ЛölРОНО ЛКrışı sКğlКвКrКФ tТМКrОt vО şОСТrlОşmОвО вol Кхtığını ЛОlРОlОrТвlО ortКвК ФoвmuşlКrНır. O гКmКnК ФКНКr mОvМut ФјхјФ НОvlОtlОrТn sınırlКrı vО РјmrјФlОr ФКlФtı vО вОrine BКlФКnlКrНК НјşјФ РјmrјФ tКrТПОsТ uвРulКвКn Рјхlј ЛТrlОşТФ ЛТr ТmpКrКtorluФ 77  MOTİF AKADEMİ НјгОnТ РОlНТ (İnКlМıФ, 36). BuРјnјn ortКФ pКгКr ЛОnгОrТ ЛТr ОФonomТФ vО sТвКsî вКpı, BКlФКn јlФОlОrТ ТlО OsmКnlı DОvlОtТ КrКsınНК НјгОnlОnmТştТr. TКrТСtОФТ tТМКrТ ТlТşФТlОr РјnјmјгНО НО НОvКm ОtmОФtОНТr vО RomКnвК İstКtТstТФ EnstТtјsј vОrТlОrТnО РörО 7 TјrФ şТrФОtlОrТnТn КНОНТ ТlО İtКlвК vО AlmКnвК’НКn sonrК 3. sırКвК вОrlОşmТştТr. HОr nО ФКНКr sОrmКвО РјМј sırКlКmКsınНК sırКвК НјşsО НО ТstКtТstТФlОrНО ОsКsОn TјrФ вКtırımМılКrın sКСТЛТ olНuğu ЛКгı şТrФОtlОrТn, RomКnвК pТвКsКsınК ЛКşФК AB јlФОlОrТ јгОrТnНОn вКtırım вКpmКlКrı8, TјrФТвО’nТn КslınНК НКСК јst sОvТвОlОrНО ЛulunНuğunu РöstОrmОФtОНТr. нrnОğТn HollКnНК ФКвnКФlı ЛТr TјrФ ЛКnФКsı RomКnвК’НК ПККlТвОt РöstОrmesine ФКrşılıФ, ТstКtТstТФlОrНО HollКnНК вКtırımı olКrКФ РОхmОФtОНТr. BunК ЛОnгОr ЛКşФК КlКnlКrНКn НК örnОФlОr КrtırılКЛТlТr. BТnlОrМО RomОn vКtКnНКşınК Тş ТmФсnı sКğlКвКn TјrФ şТrФОtlОrТ Квnı гКmКnНК TјrФ tТМКrî Фјltјrјnјn вКвРınlКşmКsını sКğlКmКФtКНır. BununlК ЛОrКЛОr РјnјmјгНОФТ tТМКrî ТlТşФТlОr РОnОllТФlО TјrФ vКtКnНКşlКrının RomОnМО öğrОnmОsТnО sОЛОp olmuştur. TјrФхО öğrОnОn RomОnlОr ТsО ЛКştК TјrФТвО’вО вОrlОşОn vО orКНК хКlışКnlКr olmuştur. BununlК ЛТrlТФtО TјrФ mјtОşОЛЛТslОrlО хКlışКn pОrsonОlТn TјrФхОвО ФКrşı ТlРТsТ РöгlОmlОnmОФtОНТr. RomКnвК’НК sКНОМО tТМКrОt вoluвlК НОğТl, tКrТС ЛoвunМК vО РјnјmјгНО ОvlТlТФlОr вoluвlК НК вoğun ФјltјrОl ОtФТlОşТmlОr вКşКnmıştır. Bu ОvlТlТФlОr sОЛОЛТвlО ЛТrхoФ ЛölРОНО, öгОllТФlО НО TunК СКvгКsı vО DoЛruМК ЛölРОsТnНО Ссlс TјrФхО ФöФОnlТ soв ТsТmlОrО rКstlКnmКФtКНır. GОnОllТФlО јх vОвК НКСК ОsФТ nОsТl ТхТnНО ЛТr TјrФ ТlО ОvlТlТФ вКşКnНığı vО РјnјmјгО sКНОМО soв ТsmТnТn РОlОЛТlНТğТ РörјlmОФtОНТr. RomОn НТlТnНО вКвРın olКrКФ ФullКnılКn TјrФхО soв ТsТmlОrНОn ЛКгılКrını örnОФlОnНТrmОФtО ПКвНКlı olКМКФtır: “BКЛК”, “TurМОsМu”, “TuгlК”, “TКlК ”, “EmТnОsМu”, “EmТnovТМТ”, “EmТnovТМТu”, “ЈК К”, “ЈК КluМ”, vs. TјrФхО ФОlТmОlОrНОn oluşturulКn ТsТmlОrТn вКnı sırК TјrФ КnlКmınНК “TurМ” vО “TurМОsМu” НК ФullКnılmКФtКНır. Bu soвТsmТnО sКСТp ЛКгı ФТşТlОrlО вКpılКn mјlКФКtlКr, Лunun sОЛОЛТnТn РОхmТştО TјrФlОrlО вКpılКn ОvlТlТФlОr olНuğunu РöstОrmОФtОНТr. BöвlОlТФlО КtКlКrınК tКФılКn TјrФхО lКФКplКrın гКmКnlК rОsmТвОt ФКгКnmış vО ТsТm olКrКФ ФullКnılmКвК ЛКşlКnmıştır. RomКnвК’НК ЛulunКn TјrФlОr AvrupК’НКФТ “РurЛОtхТ” РörјnјşјnНОn ПКrФlı ЛТr ФonumК sКСТptТrlОr. AlmКnвК’вК РТНОn ТlФ јх nОsТl РöхmОnlОrТmТгТn ЛјвјФ ЛТr хoğunluğu tКşrКНКn vО ОğТtТm sОvТвОsТ НјşјФ ФТşТlОrНОn (ТşхТlОrНОn) oluşmКФtКвНı, oвsК RomКnвК’НК Нurum ЛunНКn ПКrФlı olmuştur. DОmТrpОrНО’nТn вıФılışınНКn ТtТЛКrОn хoğunluФlК tТМКrТ ПККlТвОtlОrНО ЛulunmКФ јгОrО, ТlФ ЛКştК хОşТtlТ sОЛОplОrlО 7 VОrТlОr 31 ArКlıФ tКrТСlТ Нurumu вКnsıtmКФtКНır. 8 Garanti BanФ vО CrОНТt EuropО BКnФ vОrОЛТlОМОğТmТг örnОФlОrНОn ЛКгılКrıНır. 78  HALKBİLİMİ DERGİSİ TјrФТвО’НО ТşlОrТ ТвТ РТtmОвОn vО mТnТmum sОrmКвОвО sКСТp РТrТşТmМТlОrТ, НКСК sonrКФТ НönОmlОrНО ( вılı vО sonrКsı) sОrmКвО РјМј НКСК вјФsОФ РТrТşТmМТlОr tКФТp ОНОrОФ јlФОвО вОrlОşmТşlОrНТr. RomКnвК’вК вОrlОşОn TјrФlОr КrКsınНК СОr ОğТtТm sОvТвОsТnНОn ТnsКn ЛulmКФ mјmФјn olsК НК хoğunluФ ТtТЛКrıвlК ТlО Оn Кг lТsО НјгОвТnНО ЛТr ОğТtТmО sКСТplОrНТr. İşТnТ vО ОvТnТ RomКnвК’вК tКşıвКn Лu mјtОşОЛЛТslОrТn ș76’sının RomОn ЛТr Оş КlКrКФ ЛurКНК ЛТr КТlО ФurНuФlКrı vО хoМuФ sКСТЛТ olНuФlКrı РörmјlmОФtОНТr. ВКpılКn РöгlОm vО mјlКФКtlКrlК Лu tТp КТlОlОrНО КnК НТlТnТ НКСК ТвТ ФonuştuФlКrı vО ЛКЛКsı TјrФ olКn хoМuФlКrın РОnОllТФlО TјrФхО ФonuşmКФtК гorlКnНıФlКrı tОspТt ОНТlmТştТr. İstТsnКТ olКrКФ ЛКгı КТlОlОrНО хoМuФlКrın СТх TјrФхО ЛТlmОНТФlОrТ НО РöгlОnОЛТlmОФtОНТr. BunНКn rКСКtsıг olКn ЛТrхoФ КТlО, хoМuФlКrını TјrФ mјtОşОЛЛТslОrТn КхtıФlКrı oФullКrК РönНОrОrОФ, хoМuФlКrının TјrФхО öğrОnmОlОrТnТ sКğlКmКФtКНır. Sonuç BКlФКn ВКrımКНКsı, tКrТСТn ФlКsТФ НönОmТnНО “HКОmus” olКrКФ КНlКnНırılmış ТsО НО sonrКНКn ЛölРОНОФТ TјrФ ОtФТnlТğТ nОНОnТвlО TјrФхО ФöФОnlТ “BКlФКn”9 ФОlТmОsТ ТlО КnılmКвК ЛКşlКnmıştır. BölРОвО vОrТlОn Лu ТsТm РјnјmјгНО ЛКгı ФКвnКФlКrНК “GјnОвНoğu AvrupК” olКrКФ НОğТştТrТlmОsТ хКlışılsК НК РОnОlНО “BКlФКnlКr” ТsmТ ФКЛul РörОrОФ СКвКtТвОtТnТ НОvКm ОttТrmОФtОНТr. BКlФКn ТsmТnТn ЛКşФК ЛТr ФОlТmОвlО НОğТşmОsТ ЛölРОНОФТ TјrФ ОtФТsТnТn (НКСК хoФ ФјltјrОl КnlКmНК) вoФ olНuğu vОвК гКвıПlКНığı КnlКmınК РОlОМОФtТr. BКlФКn Фјltјrј НТвО КНlКnНırılКn ЛölРОnТn ЛОnгОr vО ortКФ ФјltјrОl mТrКsının КslınНК ЛölРО Фјltјrј ТlО TјrФ Фјltјr mТrКsının sОntОгlОnmТş ЛТr nОtТМОsТ olНuğunu tОspТt ОНОЛТlТrТг. BununlК ЛТrlТФtО tКrТСî sОвТr ТхТnНО Лu МoğrКПвКНК ФurulКn ulus devletler, kendi kimliklerini oluşturКЛТlmОФ ТхТn OsmКnlı mТrКsını ТnФсrК вК НК tКmКmОn вoФ ОtmО вolunК РТtmТşlОrsО НО toplum ТхТnО вОrlОşОn ФјltјrОl öРОlОrТ -öгОllТФlО НО НТlНОФТ ОtФТlОşТmНОn- КвrıştırmКвК muФtОНТr olКmКmışlКrНır. кјnФј “јlФОlОrТn vО halФlКrının sТвКsî vО НТplomКtТФ ТlТşТФlОrТnТn вКnınНК НКСК гor Фontrol ОНТlОЛТlОn НТl ТlТşФТlОrТ vКrНır” (KКСl, 11). BКlФКn јlФОlОrТnТn KКСl’ın Лu tОspТtТnО РјгОl ЛТr örnОФ oluşturНuğu Лu хКlışmКНК mјşКСОНО ОНТlmТştТr. TКrТС ЛТгО РöstОrmТştТr ФТ sТвКsî, tТМКrî, НТnî vО НТğОr sОЛОplОrО НКвКlı РöхlОr vО ФıtКlКr КrКsı КФımlКrın вКşКnНığı НönОmlОrНО хОşТtlТ ФјltјrlОrТn ФКrşılКşmКsı гorunlu olmuştur. BКlФКnlКr, Лu tјr ФКrşılКşmКlКrın вoğunluФlК вКşКnНığı ЛТr ЛölРО olmuştur. RomКnвК, ЛölРОsТвlО İslКm НјnвКsı КrКsınНК tКrТС ЛoвunМК ФјltјrОl ЛТr 9 EtТmoloУТ КхısınНКn Лu вКrımКНКnın КНı olКn "BКlФКn" ФОlТmОsТ, TјrФхОНО "DКğlКr" КnlКmını tКşıвКn ЛТr söгМјФtјr (TuПКn, ). AвrıМК НКСК РОnТş ЛТlРТ ТхТn (Todorova, ) ФКвnКğınК ЛКФılКbilir. 79  MOTİF AKADEMİ Фöprј vКгТПОsТnТ Рörmјştј ( NorrТs, ). TКrТСхТ TСОoНorОsМu Лu “ФјltјrОl Фöprј” ТПКНОsТnТ “ФјltјrОl ФorТНor” olКrКФ ФullКnmКФtК vО хКlışmКsınНК önОmlТ ЛТr СususК НТФФКt хОФmОФtОНТr: “KјltјrОl ФorТНorlКr СКФФınНКФТ хКlışmКlКr önОmlТ ЛТr Сususu НТФФКtО КlmКФ гorunНКНır: O НК РОх КntТФ хКğlКrНКn, moНОrn гКmКnlКrК ФКНКr tКrТСî vО ФјltјrОl sјrОФlТlТğТ ТхТnНО ФОsТntТsТг ЛТr гТnМТr şОФlТnНО, ПКrФlı ФјltјrОl vО tКrТСsОl öгОllТФlОr ТlО Лu ПКrФlı КlКnlКr КrКsınНК sјrОФlТ vО ФОsТntТsТг ОtФТlОşТm vКr olНuğu РОrхОğТНТr.” (TСОoНorОsМu, 19) RomКnвК, tКrТСtОФТ Лu Нurumunu РјnјmјгНО НО НОvКm ОttТrmОФtОНТr. FКrФlı Фјltјr vО НТnlОrО ФКşı AlmКn toplumunНК TјrФ vКtКnНКşlКrınК ФКrşı РöstОrТlОn ön вКrРılı vО ırФхı (ОtnosОntrТФ) вКФlКşım, RomОn toplumunНК РörјlmОmОФtОНТr. ВКЛКnМı olmКФ (ЛurКНК ФКstımıг TјrФОr’НТr) ЛТr КşКğılКmК vОвК ТФТnМТ sınıП muКmОlО sОЛОЛТ olmКmКФtК, СКttК гКmКn гКmКn НКСК вКФın vО poгТtТП КnlКmlК ЛТr КвrımМılığК вol КхmКФtКНır. TјrФlОrТn vО RomОnlОrТn ПТгвonomi ЛОnгОrlТğТ sОЛОЛТвlО, RomОn toplumu ТхТnНО TјrФlОr РöгО ЛКtmКНıФlКrı РТЛТ Лu вönlОrТ ТlО Квırt ОНТlmОlОrТ НО РОnОlНО mјmФјn НОğТlНТr. AnМКФ TјrФ vКtКnНКşlКrının ФıвКПОtlОrТ, НКvrКnış şОФТllОrТ, НТl vs. öгОllТФlОrТ вКЛКnМı uвruФlu olНuФlКrını ОlО vОrОЛТlmektedir. кКğımıгın Оn önОmlТ proЛlОmlОrТnНОn ЛТrТ olКn “ФјltјrlОr КrКsı хКtışmКnın” önјnО РОхТlОЛТlmОsТ, КnМКФ КrКНКФТ ЛОnгОrlТФ vО ПКrФlılıФlКrК ФКrşı СКssКs olmКФlК mјmФјnНјr. “OlКğКn ФјltјrlОr КrКsı хКtışmКlКrК mОвТllТ вКФlКşımlКrımıгı НönјştјrmО yolunНК, хoФ Фјltјrlј НјnвКвК НКСК ФКpsКвıМı ЛТr şОФТlНО ЛКФКЛТlmОnТn ЛТr вolunu РОlТştТrОЛТlТrТг.” (OОtгОl & ToomОв, ) Bu вКФlКşım вКrКtıМılıФ, КНКptО olКЛТlТrlТФ vО ОsnОФlТФlО ЛТrlТФtО ПКrФlı НјnвК РörјşlОrТnО ФКrşı ЛТlРТlТ vО sКвРılı olmКвı РОrОФtТrТr. BununlК ЛТrlТФtО хКtışmК НurumlКrınНК muКmОlО хoФlu вКФlКşım (multТplО КpproКМС) tКrгınНК olmКlıНır. BТгТm НışımıгНКФТ ТnsКnlКrın вönОtТmТnО, вКФlКşımlКrınК ФКrşı КnlıФ НОğОrlОnНТrmОlОr вКpКrФОn, ОtnosОntrТФ (ırФхı) önвКrРılКrımıгın vО Фјltјr tКЛКnlı КtıПlКrımıгın, ПКrФınНК olmКmıг РОrОФТr. BКlФКnlКrНКФТ TјrФ vКrlığının vО ФјltјrОl mТrКsının Лu КхıНКn НОğОrlОnНТrТlmОsТnНО ПКвНК vО lјгum vКrНır. RomКnвК’НК вКşКвКn TјrФ toplumu, ФОnНТ Фјltјrјnј vО НОğОrlОrТnТ ФullКnКrКФ, НТğОr Фјltјr vО toplumlКrlК НТвКlog ФöprјlОrТnТn ФurulКЛТlОМОğТnТ РöstОrmТştТr. RomКnвК’НК TјrФlОrО ФКrşı sОrРТlОnОn poгТtТП вКФlКşımının sОЛОЛТnТ tОmОlНО OsmКnlı DОvlОtТ’nТn BКlФКnlКr’НКФТ mТrКsınНК КrКmКlıвıг. Bu ЛКğlКmНК OsmКnlı DОvlОtТ’nТn muСtОmОl ФјltјrlОr КrКsı хКtışmКlКrı önlОmОФ ТхТn ПКrФlı ФјltјrlОrlО ОtФТlТ ЛТr şОФТlНО ТlОtТşТm ФurulНuğu РörјlmОФtОНТr. 80  HALKBİLİMİ DERGİSİ KAYNAKLAR Academia Romana. (). DEX - Dictionarul explicativ al limbii romane (III Л.). BјФrОş: UnТvОrs EnМТМlopОНТМ. AФsu, A. (, HКгТrКn). RomКnвК TјrФlОrТnНО KјltјrОl Durum ve MОФtОp vО AТlО MОМmuКsı. CumСurТвОt оnТvОrsТtОsТ İlaСТвat FakültОsТ DОrgТsТ, IX(1), Alexander, T., Kinast, E.-U., & Schroll-Machl, S. (). Handbook of Intercultural Communication and Cooperation: Basics and Areas of Application. (C. Weston-HorsmКnn, кОv.) GöttТnРОn: VКnНОnСoОМФ & RuprОМСt GmЛH & Co. KG. Calabrese, A., & Wetzels, L. (). Loan Phonology. Amsterdam: John Benjamins Publishing. Capidan, T. (). MacОdoromсnТТ. EtnograПТО, ТstorТО, lТmbТ. BјФrОş. Carmen Costea, A. S. (). Invata de Toate. BuМurО tТ: EНТturК ASE. CТorănОsМu, A. (). Dictionarul etimologic al limbii romane DER. BјФrОş: SКОМulum. Gruyte, M. d., & Haspelmath, M. (). Loanwords in the World's Languages: A Comparative Handbook. (M. Haspelmath, & U. Tadmor, Dј) Bremen: Walter de Gruyster GmbH & Co. Hitchins, K. (, Ekim). Historiography of the Countries of Eastern Europe: Romania. 97(4), İnКlМıФ, H. (, Eвlјl). TјrФlОr vО BКlФКnlКr. BAL-TAM BAL-TAM(3), İвТвol, F., & KОsmОМТ, A. M. (). BКlФКn DТllОrТnНОФТ TјrФхО KОlТmОlОrТn TКnımlКnmКsı ЈroЛlОmТ огОrТnО TОspТtlОr. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(4), KКСl, T. (). DКs RumтnТsМСО unН sОТnО NКМСЛКrn. T. KКСl ТхТnНО, Das RumтnТscСО und sОТnО NacСbarn (s. ). Berlin: Frank & Timme GmbH. KöФtОФТn, K. (). IsmКrlК- FТТlТ огОrТnО. TürkТвat Araştırma DОrgТsТ, Lupşor, A. (, Eвlјl). CО Кm moştОnТt НО lК otomКnТ? Historia. Ağustos 15, tКrТСТnНО Сttp://seafoodplus.info КНrОsТnНОn КlınНı 81  MOTİF AKADEMİ Norris, H. T. (). Islam in the Balkans: Religion and Society Between Europe and the Arab World. Hong Kong: Univ of South Carolina Press. Oetzel, J. G., & Toomey, T.-T. S. (). Managing Intercultural Conflict Effectively. London: Saga. Oruх, Z. (). DјnНОn BјРјnО BКlФКn TјrФlјğј: BТr AnКlТг DОnОmОsТ. Journal of Azerbaijani Studies, RпsonвТ, L. (). OrtКхКğНК, ErНОlНО TјrФlјğјn İгlОrТ. Belleten, Sapir, E. (). The Status of Linguistics as a Science. Linguistic Society of America. Schulte, K. (). Loanwords in Romanian. U. T. Martin Haspelmath ТхТnНО, Loanwords in the World's Languages:A Comparative Handbook (s. ). Bremen: Walter de Gruyter. Theodorescu, R. (). Roumains et Balkaniques dans la civilisation sud- Оst ОuropцОnnО. BјФrОş, RomКnвК: EНТturК EnМТМlopОНТМă. Todorova, M. N. (). Imagining the Balkans. New York: Oxford University Press. TuşК, E. (). ImagТnar PolТtТc şТ IdОntТtățТ ColОctТvО în DobrogОa. BјФrОş: InstТtutul НО tТТnțО ЈolТtТМО Т RОlКțТТ IntОrnКțТonКle. UrТМКru, E. (, Eвlјl 14). AmprОntК InПluОnţОТ FrКnМОгО. Balcanii Europa. Weymann, A. (). Sozialer Wandel: Theorien zur Dynamik der modernen Gesellschaft (Grundlagentexte Soziologie). (B. JuvОntК, Dј.) MјnМСОn: Juventa Verlag. 82 

Bu çalışmanın amacı, Türk sözlü anlatı geleneği içerisinde yer alan yabancılığa dair imajları biçimlendiren stereotiplerin, Türk toplumunun tarihin farklı dönemlerinde kendini tanımlamak için kullandığı kimlikleri içselleştirmesinde ne tarz işlevler taşıdıklarını ortaya koymaktır. Kimliğin de tıpkı kültürün geneli gibi etkileşime dayalı bir yapısının olduğu varsayımından hareketle, sanatsal bir iletişim boyutu da olan folklorun söz konusu etkileşimleri yansıtma gücü açısından, edebiyat gelenekleri ve medyadan daha değerli bir malzeme olduğu düşünülerek ve halk bilimi disiplininin tarihsel süreç içerisinde benimsemiş olduğu epistemolojik tavır göz önünde tutularak kimliğe dair geleneğin ne dediğine eğilmek hedeflenmektedir. Araştırma kapsamında mit, efsane, menkıbe, masal, destan, halk hikâyesi ve fıkra türleri içerisinden belirlenen örnekler, araştırmacıların sahadan derleyerek metinleştirdikleri ürünlerden seçilmiştir. Bu kapsamda XIX. asırdan bu yana konuya eğilen araştırmacıların tekrar tekrar anlattıkları ve sayısı belirsiz olan mitler, efsane, tip kataloğundan konu dağılımlarına göre seçilen 52 masal, 7 destan, üç menakıpnâme, 14 halk hikâyesi ve fıkra ele alınıp değerlendirilmiştir. Çalışmada, temeli kimlik araştırmalarınca oluşturulmuş öğretilere dayandırılan bir yorumbilgisi (hermeneutik) yaklaşımı kullanılarak söz konusu stereotipler dört açıdan anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Bunlar sırasıyla beden, mekân, ahlaki nitelikler ve berikine bakış şeklindedir. Böylelikle metinleri üreten kitlenin kendi kimliğinin ne olduğuna dair doğrudan ya da dolaylı fikirlerine ulaşılmıştır. İlki tür kavramı, ikincisi de kimlik bilincinin kronolojik dönüşümü olmak üzere araştırmada elde edilen bulguların kompozisyon hâline getirilmesinde iki veçheden yararlanılmıştır. İlksel türler olan mit ve efsanelerde yer alan insan dışı varlıklara dair stereotipler araştırmanın ilk bölümünün konusunu oluştururken; görece daha girift türler olan masal, menakıpnâme, destan ve halk hikâyeleri ise toplumsal kimliklere dair stereotiplerle bağdaştırılarak eserin ikinci bölümünde incelenmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde masal ile sınıfsal kimlik; menakıpnâmeler ile dinsel kimlik; destan ve halk hikâyeleri ile de ulusal kimlik bilinçleri arasında bağlantılar kurulmuştur. “İnsan”, “Müslüman”, “köylü” ve “Türk” olarak kendini gösteren “biz” kümesinin tanımlanmasında kullanılan kimliklerin karşısına konumlandırılan “insan dışı varlık”, “gayrimüslim”, “aristokrat” ve “azınlık” imajlarına dair stereotiplerin üretilmesinin altında yatan temel sebebin, karşıt kümeleri dizayn etmekten ziyade “biz” kümesinin düzenlenmesi olduğu görülmüştür. İlkel dönemlere ait olan demonik imajlardan azınlık imajlarına uzanan süreçteki dönüşüm görülmeye çalışılırken benzer stereotiplerin farklı dönemlerdeki yabancı imajlarının tasarlanmasında kullanılmış olmasıyla karşılaşılması, sabit yapılar şeklinde varlığını koruyan folklorun farklı dönemlerdeki işlevli kullanışlılığını göstermektedir. Bunun yanında toplumsal kimliklerin içselleştirilmelerinde birbirinden ayrılan kavrayışlar da elde edilen bulgular arasındadır. Sonuç olarak kimlik tartışmalarının çözüme kavuşturulmasında folklorun bu işlevli kullanışlılığından faydalanmanın yerinde olacağı görülmüştür.

When figuring out how to get started with macramé, many would find it overwhelming. Learning and mastering macramé can be a series of trial and error and it can take tying countless knots but the outcome can really be worth it all. When you finally get the hang of it, you can create stunningly beautiful macramé pieces on your own.

Follow this guide and become a macramé master in no time.

1. Prep up and gather the macramé essentials.

If you want to get started with macramé, then you will be needing to have all the necessary tools and supplies. Here are a few of what you might need to have in your kit.

• Cords/ Ropes
• Scissors
• Project board
• Pins
• Rings

1. Turn your “I cannot” with “I can knot”.

When you have all the macramé essentials, you may now head on to learning the basic knots. There are so many different knots to try. For beginners, tying a square knot can be a good start. Next up, you may want to try the other knots such as:

• Lark’s Head Knot
• Half Hitch Knot
• Double Half Hitch
• Diagonal Double alf Hitch
• Gathering Knot
• 3-Part Braid
• Chinese Crown Knot

And the list goes on…

If you get stuck in learning the advanced macramé knots, you can fully master first the basic knots then start from there to form the other complex knots.

1. Practice, practice, practice

To learn the knotting techniques, you may have to create projects. You can start small by making an elegant macramé wall hanging or setting up your very own vertical garden with macramé plant hangers. You might as well try to make some glamorous accessories such as bracelets and necklaces.

1. Bring your creativity to the next level!

When you finally mastered most of the macramé techniques, you can up your game by working with complicated designs and projects.

In order to become a macramé expert, you will need to have a lot of patience, creativity and dedication. Little by little, you’ll reach that goal of yours to become a macramé master. Enjoy crafting!