Baş Ağrısı Bölgeleri

kaynağı değiştir]

Urartu tarihinin önemli bir bölümü güneydeki büyük düşman Asur ile mücadeleye odaklanmıştır. Ayrıca Menua döneminden itibaren kuzeyde yerel Diauehi Krallığı Erzurum çevresinde ve mahalli beylikler üzerine, güneybatıda Hate (Malatya çevresi), güneydoğuda ise Kuzeybatı İran’a; I. Argişti döneminde Hate - Tabal (Tuate'nin ülkesi); II. Sarduri Melitia, Qumaha (Adıyaman bölgesinde) ve kralı Kuştaşpili; II. Rusa ise Hate, Halitu ve Muşki üzerine sefer yapmışlardır.

Bronz Urartu-Asur Rölyef Parçası
MÖ 859-824 yılları arası Asur Kralı olan III. Şalmaneser Asur Yükseme Devri'ne ait olan bu Urartu-Asur Alçak-Kabartma (Bas rölyef) parçasının genişliği 27 cm olup, kabartma üzerinde MÖ 858 yılına kadar Asur ordularının Urartu Aşiretlerine karşı kazandığı zaferleri gösteren sahneler içermektedir (Yazıtta: Asur Kralı III. Şalmaneser kendi görüntüsünün Nairi'lileri (Ermenistan kökenli bir aşiretinin Asurca ismi) Karadeniz'e kovalamaya yeteceğini ifade etmektedir. (Asur ordusu III. Şalmaneser komutasında Van Gölü kıyılarında yaklaşık olarak MÖ 858 yılındaki Savaşta Na-İ-Ri'lileri bozguna uğrattı).

Urartu Krallığı'nda çivi yazısı, yıllık sefer yapma, ölçü sistemi, kralı unvanlar, stel dikme, savaş taktikleri, nüfus nakilleri, resim, süsleme ve kabartma sanatı gibi uygulamalar, Asur etkili olarak gelişmiştir. Mimari, sorguçlu miğferler, kazanlardaki siren eklentileri, hiyeroglif yazısı, yakarak gömme, fildişi sanatı gibi dallar ise Kuzey Suriye'den etkiler almıştır. Bronz levhalar üzerindeki bezemelerde Asur etkisi yanında Geç Hitit izleri de görülmektedir. Bütün bu etkiler Urartu insanı ve zorlu coğrafyasıyla bütünleşerek yeni biçimler almış ve Urartu sanatını oluşturmuştur.

Urartu sanatı[değiştir kaynağı değiştir]

Urartu Kralı	Kullandığı Türev İsimler	Babasının adı	Hükümdarlık süresi (MÖ ..)	Açıklamalar	Urartu Kralının Saltanat Dönemine Rastlayan (MÖ ..) Asur Hükümdarlarının İsimleri
Aram	Arame, Aramu, Arama	MÖ 859 —  MÖ 844	Urartu yazıtlarında bahsedilen ilk Birleşik Urartu Devleti'nin kralı.	II. Ashur-Natsir-Apal (883 — 859)
Lutipri	MÖ 844	I. Sarduri'nin babası olup, Urartu kraliyet hanedanı başlatan şahıs olmuştur. Kendisinin hükümdar olup olmadığı belirsizdir.	III.   Şulmanu-Aşared (III.  Salman-Asar, MÖ 858 —  MÖ 824)
			III.  Salman-Asar, (III.   Şulmanu-Aşared, MÖ 858 —  MÖ 824)
I. Sarduri	Siddur, I. Seduri, I. Sarduri	Lutipri oğlu		MÖ 844 — MÖ 828	Lutipri'nin oğlu ve Urartu Krallığı hanedanının kurucusu olup, Van Kalesi-Tuşpa'yı Urartu Devleti'nin başkenti yapmış ve böylece Urartu ordusunu güçlendirmiştir.
İşpuhini	İşvuin	I. Sarduri oğlu		MÖ 828 —  MÖ 810	Urartu'da kuvvetli merkezî bir din oluşturabilmek için Asurlular'a karşı direndi. Dinî bir cazibe merkezi konumunda olan Musaşirin (Ar-Di-Ni) Antik Ketini Urartu topraklarına katarak, Urartu'yu bir dinî inanç merkezi haline dönüştürdü. Böylece Urartu baş tanrısı olarak kabul edilen Haldi'ye olan inancın pekiştrilmesini sağladı. Musaşirin'de bulunan Urartu çivi yazısını geliştirdi. Ayrıca, Urartu onun idaresi zamanında daha ma'mur hale gelmeye başladı.
			V. Şamşi-Adad (V. Şems-î Adad (Güneş Tanrısı)MÖ 823 —  MÖ 811)
			III. Adad-Nirari (MÖ 810 —  MÖ 805)
Menua	Mina	İşpuhini oğlu		MÖ 810 —  MÖ 786	MÖ 820 - 810 yılları arasında babası İşpuhini ile Eş-Naiplik görevini yürüttü. Urartu sınırları genişletilerek ekonomisi geliştirildi. Devrinde birçok sulama kanalları ve yollar inşa edildi. Geliştirdiği sulama kanalları projeleri ve inşa ettirdiği yollardan Urartu topraklarının tüm sathına yayılan bir ağ inşa etti.
			Şammuramat (Şamiram / Semiramis; Asur Kraliçesi ve Tanrıçası: Aslında bir Med prensesi olan Şammuramat, V. Şamshi-Adad'ın karısı ve III. Adad-Nirari'nin annesi olup oğluna naiplik yaptı ve daha sonra da Asur tanrıçası olarak siyasi yaşamda büyük bir rol oynamağa devam etti; MÖ 805 —  MÖ 783)
I. Argişti	Menua oğlu	MÖ 786 —  MÖ 764		I. Argişti iktidarı döneminde Urartuların askeri ve ekonomik güçleri doruk noktasına erişti. Batıda ülkenin sınırları genişletilerek Asur ticaret yolları üzerinde kurulmuş yerleşim birimleri ve Transkafkasya'daki Erebuni kalesi Urartu topraklarına dahil edildi. Geliştirdiği sulama kanalları ve yollardan Urartu Krallığı sathında bir ağ inşa etti.
			IV. Şulmanu-Aşared (IV. Salman-Asar; Salman / Patron / Şulman;  IV, MÖ 783 —  MÖ 772)
			III. Aššur-Dan (Güçlü Asur Kralı, 772 — MÖ 755)
II. Sarduri	II. Siddur, II. Seduri, II. Sarduri	I. Argişti oğlu		M.Ö. 764 — 735	Batıdaki Urartu sömürgeleri ve III. Tiglat-Pileser'e karşı girdiği savaşı kaybetti ve muhtemelen de savaşta hayatını kaybetti. Bu yenilgi Urartu gücünün bölgede azalmasının başlangıcı oldu.
			Aššur-Nirari V (Asur'u Kurtarmak için Gelen Kral M.Ö. 754 —  M.Ö. 745)
			III. Tukultī-Apil-Ešarra (III. Tiglatpalasar , III. Tukulti-Apal-Eşarra Eşarra Varisi M.Ö. 744 — M.Ö. 727)
I. Rusa	II. Sarduri oğlu	M.Ö. 735 —  M.Ö. 714		Acemice Asurlulara savaş ilân etti. Neticede Asur kralı II. Sargon başarılı bir seferden sonra Urartuların dinî merkezi olan Musaşirin'i fethederek yağmaladı. Bu yenilgilerden sonra I. Rusa bir hançer ile kendini bıçaklayarak intihar etti.
			V. Şulmanu-Aşared (V. Salman-Asar Salman / Patron / Şulman  ; M.Ö. 727 —  M.Ö. 722)
			II. Šarru-Kinu (II. Şarrum-Ken, II. Sargon, Gerçek Kral, M.Ö. 722 —  M.Ö. 705)
II. Argişti	I. Rusa oğlu	M.Ö. 714 —  M.Ö. 685		Asurlular ile doğrudan çatışmaların önlenebileceğini ispatladı. İnşaatlar, yolllar ve doğuda başarılı askerî harekâtlar yaptı.
			Sin-Ahhe-Eriba (Sinahherib, M.Ö. 705 —  M.Ö. 681)
II. Rusa	II. Argişti oğlu	M.Ö. 685 —  M.Ö.﹖639		Ağrı Dağı'nın batısına birkaç başarılı sefer düzenledi. Asurlular'ın zayıflamasını fırsat bilerek Urartulara eskisi gibi zaferler yaşattı. Birçok yeni kaleler inşa etti. İktidarı döneminde Urartu başkenti Tuşpa içinden Rusahinili (Toprak-Kale)'ye taşındı.
			Aššur-Aha-İddin (Asarhaddon, M.Ö. 681 —  M.Ö. 669)
			Aššur-Bāni-Apli (Aššurbanapal, Aššurbanipal, Ailein Halefi - Son Büyük Asur Kralı, M.Ö. 669 —  M.Ö. 627)
III. Sarduri	III.  Siddur, III.  Sardur	II. Rusa oğlu		M.Ö.﹖639 —  M.Ö.﹖625	Urartu gerileme dönemi hükümdârı olup, Asur kraliyet yıllıklarına bahsedilen son Urartu Kralıdır. III. Sarduri devrinde Kimmerler ve Medler yaptıkları akınlar ile Urartuları zayıflattılar ve neticede Urartular Asurlular'a bağımlı bir devlet haline geldi.
			Aššur-Etel-İlani (Tanrıların Gazisi, 627 — 623)
IV. Sarduri	IV.  Siddur, IV.  Sardur	III. Sarduri oğlu		M.Ö.﹖625 —  M.Ö.﹖620	Lutipri tarafından kurulan Urartu İktidar Hanedanı'nın son temsilcisidir. Erimene tarafından iktidardan devrilmiş olma olasılığı yüksektir. Böylece Erimen tarafından yeni bir hanedan başlatılmıştır.
			Sin-Şumu-Lişir (Mübarek Müreffeh Kral, M.Ö. 627 —  M.Ö. Kasım 626)
			Sin-Şar-İşkun (Korkunç Kral, M.Ö. 623 —  M.Ö. 612)
Erimena	Erimen, Ermina	M.Ö.﹖620 —  M.Ö.﹖605		Yeni bir Urartu hanedanının kurucusu olmuştur.
			II. Aššur-Uballit (Aššur-Etel-Şam-irsiti-Ubbalit-su (Göklerin ve Yerin Kahramanı), M.Ö. 612 —  M.Ö. 609)
			Asur Devleti ortadan kalktı.
III. Rusa	Erimena oğlu	M.Ö.﹖605 —  M.Ö.﹖595
IV. Rusa	III. Rusa oğlu	M.Ö.﹖595 —  M.Ö.﹖585		Bilinen son Urartu kralıdır. İktidarı döneminde yönetim merkezi Teişebaini'ye taşındı, merkezi otorite devlet sathında güç kaybetti ve Teişebaini'ye doğru büyük göçler yaşandı.

Ayrıca bakınız: Urartu kralları listesi

Dil ve yazı[değiştir

Baş ağrıları hangi şekillerde gelişir?

Baş ağrısı vücudun baş kısmı dahil olmak üzere boyun ve sırtın yukarı kısmına doğru kendini gösteren ağrılardır. Baş ağrısının altında yatan birçok sebep vardır. Birincil baş ağrıları; gerilim tipi, küme baş ağrıları, migren ağrıları olarak sınıflandırılabilir.

Gerilim tipi baş ağrısı en çok rastlanan ağrı modelidir. Gerilim tipi baş ağrısının altında yatan önemli sebepler vardır. Stres, uzun süre bilgisayar kullanımı, psikolojik sebepler bu ağrının oluşmasında etkili olur. Genellikle kısa süren ağrılardır. Hastanın günlük yaşamına devam edebilecek seviyededir.

Küme baş ağrıları hastanın baş kısmının tek bir bölgesinde kendini gösteren ağrılardır. Bu ağrıların şiddeti yüksektir. Tekrarlayan bir yapısı olduğundan hasta günlük yaşamına devam etmede zorluk çeker.

Migren ağrıları tekrarlayıcı özelliğe sahiptirler. Hastanın hareketine göre şiddeti yükselebilir. Ayrıca kusma ve bulantıda migrenle birlikte görülebilen rahatsızlıklardır. Bu anlamda başın tek bir tarafında etkili olan migren, hastanın günlük yaşamını negatif yönde etkiler.

İkincil baş ağrıları ise başka bir hastalığın belirtisidir. Beyin ve sinirlerin zarar görmesiyle beraber ortaya çıkan ağrılardır. Yaralanmalar, beyin tümörleri, beyindeki basıncın artması ve boyundaki sinirlerden dolayı ikincil baş ağrıları görülebilir.

Baş ağrısı tedavisinde en önemli nokta tanının doğru bir biçimde konulabilmesidir. Bunun için hastanın baş ağrısının ne zaman başladığı, ne kadar sürdüğü, hangi bölgelerde etkili olduğu, tekrarlayıp tekrarlamadığı sorulur. Bunun yanında ikincil tip baş ağrılarında EEG (Elektroensefalografi) gibi görüntüleme teknikleri kullanılarak baş ağrısının hangi hastalığın belirtisi olduğuna karar verilir. Birincil baş ağrılarında ilaçla tedavi kullanılırken ikincil baş ağrılarında yapılan tetkiklerden sonra tedaviye karar verilir.

nest...

265891 265892 265893 265894 265895